vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
6
tốt, không bị biến dạng vùng mông. Các biến
chứng khác như chảy máu, nhiễm trùng vạt
chúng tôi không ghi nhận. Lý giải 3 trường hợp
kết quả gần là vừa, chúng tôi thấy phù hợp theo
tác giả Fujioka M., đối với bất cứ loại vạt nào,
vùng lấy vạt đều phải được đóng sau khi lấy bởi
vì là vùng dễ hình thành u huyết thanh hậu
phẫu. Nghiên cứu này cho thấy rằng sự lành vết
thương hậu phẫu bị chi phối bởi sự hình thành u
huyết thanh, và u huyết thanh làm kéo dài thời
gian lành vết thương đáng kể [7]. Vấn đề theo
dõi hậu phẫu, theo Phạm Văn Trung và cộng sự
[1], theo dõi toàn thân bằng nâng cao thể trạng,
kháng sinh, hướng dẫn tư thế nằm và nệm
chống loét, tại vạt 100% dẫn lưu hút áp lực âm
dưới vạt. theo dõi và rút dẫn lưu sau 48h đến
72h sau mổ, thay băng, đắp gạc ẩm hàng ngày.
Thời gian theo dõi chúng tôi ngắn hơn tác giả
Eren F. và cộng sự, thời gian trung bình theo dõi
bệnh nhân là 11,7 tháng (8-20 tháng) [5], vì
trên thực tế chúng tôi mất dấu nhiều bệnh nhân
do khó hợp tác, thay đổi chỗ ở, điều kiện kinh tế
kém, đây là điều kiện khách quan tại Việt Nam.
IV. KẾT LUẬN
- Dùng siêu âm 8Mhz khảo sát mạch xuyên
trong tam giác trên luôn có ít nhất một mạch
xuyên và số lượng mạch xuyên khi siêu âm tương
ứng với số lượng mạch xuyên khi phẫu tích vạt.
- Đặt ống dẫn lưu áp lực âm theo dõi lượng
dịch sau mổ, chỉ khi nào hết dịch mới rút, khi
khâu chú ý tránh khoảng chết tại các ngã 3 có
thể gây tụ dịch
- Khi bóc mạch xuyên nên chừa mô xung
quanh mạch xuyên để tránh xoắn vặn khi xoay
vạt góc rộng; (4) Khi sử dụng trên 2 mạch xuyên
nuôi vạt, thì chú ý góc xoay vạt theo chiều
ngang dễ gây xoắn mạch xuyên hơn chiều dọc.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Văn Trung, Nguyễn Đức Thành (2015).
Ứng dụng vạt da cân nhánh xuyên động mạch
mông trên điều trị loét cùng cụt mức độ nặng tại
bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng. Tạp chí Y học thảm
hoạ & Bỏng, 2:257-263.
2. Nguyễn Văn Thanh, Trần Vân Anh, Nguyễn
Văn Huệ (2015). Nghiên cứu ứng điều trị loét
cùng cụt mức độ nặng (III,IV) bằng vạt da cân có
cuống mạch nuôi nhánh xuyên động mạch mông
trên. Tạp chí Y học Việt Nam, 437: 216-222.
3. Hashimoto I., Abe Y., Ishida S., et al.
(2016).Development of Skin Flaps for
Reconstructive Surgery: Random Pattern Flap to
Perforator Flap. The Journal of Medical
Investigation, 63: 159-162.
4. Vasile J.V., Newman T., Rusch D.G., et al.
(2009). Anatomic Imaging of Gluteal Perforator
Flaps without Ionizing Radiation: Seeing Is
Believing with Magnetic Resonance Angiography. J
Reconstr Microsurg. 2010 Jan, 26(1): 45-57.
5. Eren F., Oksuz S., Melikoglu C., et al. (2016).
Multidimensional Use of Pedicled Gluteal Artery
Perforator Flaps in Perianal and Gluteal
Regions.Van Tip Derg, 23(1): 34-39.
6. LinC.T., Chang S.C., Chen S.G., et al.(2013).
Modification of the superior gluteal artery perforator
flap for reconstruction of sacral sores. J Plast
Reconstr Aesthet Surg. 2014 Apr, 67(4): 526-32.
7. FujiokaM. (2015). Perforator Flap is Better option for
Sacral Pressure Ulcer Repair because of Fewer
Complications: Comparative Study of 20 Perforator and
11 Rotation Flap Surgeries. SOJ Surgery, 2(1): 1-7.
8. ChenW., Jiang B., Zhao J., et al.(2016). The
superior gluteal artery perforator flap for
reconstruction of sacral sores. Saudi Med J 2016,
37(10): 1140-1143.
NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA CẮT LỚP VI TÍNH ĐA DÃY
TRONG CHẨN ĐOÁN GIAI ĐOẠN UNG THƯ DẠ DÀY
Nguyễn Văn Sang1, Phạm Hồng Đức2, Phùng Anh Tuấn3
TÓM TẮT2
Mục tiêu: Nghiên cứu giá trị của cắt lớp vi tính đa
dãy trong chẩn đoán giai đoạn ung thư dạ dày. Đối
tượng và phương pháp: Tiến cứu mô tả cắt ngang
có so sánh với phẫu thuật và mô bệnh học (MBH) của
88 bệnh nhân ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
1Trường Đại học Y tế công cộng
2Trường Đại học Y Hà Nội
3Học viện Quân Y
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Sang
Email: Dr.nguyensang@gmail.com
Ngày nhận bài: 18/3/2020
Ngày phản biện khoa học: 6/4/2020
Ngày duyệt bài: 14/4/2020
Kết quả hình ảnh được thực hiện bởi nghiên cứu sinh
và một bác sỹ chẩn đoán hình ảnh có kinh nghiệm, họ
không biết trước kết quả giải phẫu bệnh. Kết quả:
MDCT phân xâm lấn T và hạch vùng N phù hợp với giải
phẫu bệnh với độ chính xác lần lượt là 73,9% (65/88)
và 55,7% (49/88). Độ chính xác trong giai đoạn bệnh
theo AJCC là 46,6% (41/88). Xâm lấn T có p<0,01,
hạch vùng N p<0,01 và giai đoạn ung thư theo AJCC có
p<0,01. Kết luận: Chúng tôi cho thấy MDCT khó trong
chẩn đoán giai đoạn bệnh của UTDD, hạch nhóm gần
có khả năng ác tính nhiều hơn nhóm xa.
Từ khóa:
Ung thư dạ dày, cắt lớp vi tính đa dãy
đầu dò, giai đoạn, hình ảnh ung thư.
SUMMARY
STUDY THE VALUE OF MULTI DETECTOR-
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
7
ROW COMPUTED TOMOGRAPHY IN THE
DIAGNOTIC STAGING OF GASTRIC CANCER
Objectives: Study the value of multidetector-row
computed tomography in the diagnostic staging of
gastric cancer. Subjects and methods: A cross-
sectional descriptive study was compared with surgery
and histopathology of 88 patients at the 108 Central
Military Hospital. The imaging results were performed
by author and an experienced diagnostic radiologist,
they do not know the results of histopathology.
Results: Accuracy of MDCT stage T and N have
73,9% (65/88) and 55,7% (49/88), respectively.
Accuracy of MDCT stage AJCC have 46,6% (41/88).
The stage T had p <0.01, N p <0.01 and the AJCC
staging with p <0.01. Conclusion: It is difficult to
have staging of gasstric cancer carcinoma on MDCT.
Near lymph nodes are more likely to metastasize than
distant groups.
Keywords:
Gastric cancer, MDCT, staging,
oncologic imaging
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo tổ chức y tế thế giới chia UTDD thành 2
nhóm chính: Ung thư biểu mô và ung thư không
phải biểu mô. Trong nghiên cứu chỉ thực hiện
trên bệnh nhân ung thư biểu mô dạ dày.
Chẩn đoán sớm bằng nội soi có thể thực hiện
bằng khăm khám sàng lọc ở đối tượng có nguy cơ
cao,cho phép sinh thiết để chẩn đoán mô học.
Tuy nhiên phương pháp chẩn đoán này không
đánh giá được mức độ xâm lấn của khối u, hạch
và di căn xa. Việc chẩn đoán giai đoạn bệnh
UTDD gặp nhiều khó khăn do không thể chẩn
đoán hạch di căn bằng các phương pháp như nội
soi dạ dày, EUS, MDCT. Trong UTDD, giai đoạn
TNM là yếu tố tiên lượng trước mổ [1]. Lợi ích của
phân giai đoạn tiền phẫu trở lên cần thiết sau khi
xuất hiện các phương pháp điều trị khác nhau
dựa trên giai đoạn bệnh. Mục đích của nghiên cứu
này nhằm đánh giá khả năng chẩn đoán hạch di
căn trên MDCT, mức độ chẩn đoán giai đoạn TNM
của UTDD trên MDCT trước phẫu thuậtso với giải
phẫu bệnh sau phẫu thuật.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Đối tượng. Bệnh nhân được phẫu thuật
UTDD tại khoa B3 Bệnh viện Trương ương Quân
đội 108 sau khi chụp MDCT 16 dãy theo Protocol
cắt 5mm, chạy bàn 1,75mm, tái tạo 1.25mm,
120KV- 170mA. Kết quả mô bệnh học (MBH) là
ung thư tế bào biểu mô.
2.2 . Địa điểm và thời gian nghiên cứu.
Khoa chẩn đoán hình ảnh (CĐHA) Bệnh viện
Trung ương Quân đội 108 thời gian nghiên cứu
sinh theo học.
2.3. Thiết kế nghiên cứu. Tiến cứu mô tả
cắt ngang có so sánh.
2.4. Cỡ mẫu. Áp dụng công thức tính cỡ mẫu:
Với hệ số tin cậy p = 0,8 [7], sai số m =
10%. Do đó n ≥62.
Nghiên cứu chúng tôi lấy cỡ mẫu n=88.
2.5. Phương pháp thu thập số liệu. Đọc
kết quả: Nghiên cứu sinh đọc tổn thương u, kích
thước u và đo độ ngấm thuốc đọc trước mổ.Kết
quả đọc MDCT hạch: Nghiên cứu sinh và một bác
sĩ CĐHA có kinh nghiệm trên 10 năm đọc kết quả
độc lập và so sánh hệ số kappa. Coi đường kính
ngang của hạch từ 8mm trở lên là hạch di căn.
2.6. Kỹ thuật. Sau khi nhịn ăn 6 giờ, bệnh
nhân được uống khoảng 300-500ml nước trước
khi chụp. Bệnh nhân được đặt ở tư thế nằm
ngửa. Các thông số chụp và tạo ảnh đều được
thực hiện tương tự cho tất cả các bệnh nhân.
Sau khi chụp các lớp không tiêm cản quang, tiến
hành chụp có tiêm cản quang động 2 thì. Thuốc
cản quang tĩnh mạch không ion hóa như
Ultravist 300 (Schering, Berlin, Đức), với liều
lượng 100ml với tốc độ 3ml/s. Thì động mạch
sau tiêm được thực hiện tại giây thứ 30 (gồm dạ
dày vùng bụng trên), thì nhu mô ở giây thứ 70
(bao phủ toàn bộ vùng bụng và tiểu khung để
phát hiện di căn hạch bạch huyết và di căn xa,
lát dày 5mm). Các lớp thì động mạch và nhu mô
được tái tạo lại thành lớp mỏng (1.25mm) để
dựng hình MPR và MIP, bao gồm cả vùng u và
hạch vùng.
2.7. Kết quả MDCT. Hình ảnh MDCT trước
phẫu thuật đều được phân tích bởi hai bác sĩ
chuyên ngành CĐHA có kinh nghiệm hơn 10 năm.
Thành dạ dày trên MDCT có cản quang bình
thường có 3 lớp: lớp trong (niêm mạc) tăng tỷ
trọng, lớp giữa (dưới niêm mạc và cơ niêm) giảm
tỷ trọng, và lớp ngoài (thanh mạch) tăng tỷ
trọng. Theo hướng hình tái tạo, đo kích thước u
theo hai chiều đường kính lớn nhất và nhỏ nhất.
Mức độ xâm lấn u được đánh giá theo AJCC lần
thứ7[2] với tham chiếu đến tiêu chuẩn mới của
MDCT của Kim và cs [6] (Bảng1).
Bảng 1. Tiêu chuẩn MDCT mới[6]
Xâm lấn T
Tiêu chuẩn MDCT mới
T1a (niêm
mạc)
U ngấm thuốc hoặc dày lớp niêm
mạc, so với lớp giữa giảm tỷ trọng.
T1b (dưới
niêm mạc)
Đảo lộn lớp giữa giảm tỷ trọng
(<50% độ dày).
T2 (cơ)
Đảo lộn lớp giữa giảm tỷ trọng
(>50% độ dày), tăng nhẹ tỷ trọng.
T3 (dưới
thanh mạc)
Không phân biệt giữa tổn thương
ngấm thuốc với lớp ngoài, bờ
ngoài đều hoặc có vài dải đặc nhỏ
ở lớp mỡ cạnh thành.
T4a
Bờ lớp ngoài không đều hoặc có
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
8
(thanh mạc)
nốt hoặc và thâm nhiễm lớp mỡ
cạnh thành hình dải đặc.
T4b (tạng kế
cận)
Mất giới hạn lớp mỡ giữa tổn
thương dạ dày với tạng kế cận
hoặc xâm lấn tạng kế cận.
Phân nhóm hạch di căn, chúng tôi dựa vị trí u
và vị trí vùng hạch theo phân loại của JCGC lần 3
[4]. Hạch vùng N gồm 5 nhóm: N0: không thấy
hạch di căn; N1: di căn 1- 2 hạch; N2: di căn 3-6
hạch; N3: di căn từ 7 hạch trở lên [2]. Đo kích
thước hạch theo trục ngắn coi hạch từ 8 mm trở
lên là hạch di căn [5]. Phân hạch vùng dựa trên
phân loại của AJCC lần7 [2].
MDCT đánh giá di căn xa với biểu hiện của di
căn phúc mạc là dịch ổ bụng hoặc nốt ngấm
thuốc phúc mạc nối không (M0) hay có (M1).
Phân chia giai đoạn bệnh dựa trên phân loại
của AJCC lần thứ 7 [2].
2.8. Phân tích thống kê. Tính tỷ lệ phần
trăm, độ chính xác (Acc), độ nhạy (Sn), độ đặc
hiệu (Sp) của MDCT cho giai đoạn T, N và M. Tất
cả các phân tích thống kê được thực hiện bằng
phần mềm SPSS 22.0.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu có 88 bệnh nhân đều có chụp
MDCT trước phẫu thuật, 65 nam và 23nữvới tuổi
trung bình trong nghiên cứu là 63,2 ± 11,5 (33 -
86). U nằm ở 1/3 trên 3 ca (3,4%), 1/3 giữa
29ca (33,0%), 1/3 dưới 53 ca (60,2%) và toàn
bộ dạ dày 3 ca (3,4%).
Trên MDCT, u dạ dày có độ dày trung bình
9,2 ± 4,4 (0-27)mm. Tổn thương lớp trong(T1a
và T1b) có 11 ca (chiếm 12,5%), 2 lớp (T2) có
29 ca (33,0%), cả 3 lớp(T3) có 48 ca (54,5%).
Trên kết quả giải phẫu bệnh khẳng định 65/88
trường hợp, với độ chính xác chung cho xâm lấn
T là 73,9%. Khả năng chẩn đoán cho từng xâm
lấn T được thể hiện ở Bảng 2.
Bảng 2. So sánh giữa MDCT với giải phẫu bệnh và khả năng chẩn đoán xâm lấn T của MDCT
GPB
MDCT
T1a
(n=4)
T1b
(n=10)
T2
(n=16)
T3
(n=58)
Sn
(%)
Sp
(%)
Acc
(%)
T1a (n=6)
2
3
1
0
50
95,2
93,2
T1b (n= 5)
1
3
1
0
30
97,4
89,8
T2 (n=29)
1
4
13
11
81,3
77,8
78,4
T3 (n=48)
0
0
1
47
81
96,7
86,4
Chẩn đoán hạch trên MDCT, nghiên cứu chẩn đoán được 460 hạch trên MDCT, qua đối chiếu với
MBH có 165 hạch ác tính và 295 hạch lành tính.
Bảng 3: Hồi quy đa biến liên quan tới tình trạng lành – ác của hạch với các đặc điểm: vị
trí, kích thước, hình dạng
p
OR
95% CI
0,004
4,994
1,658
15,038
0,000
1,477
1,342
1,627
0,000
2,620
1,637
4,194
Hạch vùng N trên MDCT, có 23 ca N0 (chiếm 26,2%), 31 ca N1 (35,2%), 26 ca N2 (29,5%) và 8
ca N3 (9,1%). Trên kết quả giải phẫu bệnh khẳng định 49/88trường hợp, với độ chính xác chung cho
giai đoạn N là 55.7%. Khả năng chẩn đoán cho từng hạch vùng N được thể hiện ở Bảng 4.
Bảng 4. So sánh giữa MDCT với giải phẫu bệnh và khả năng chẩn đoán hạch vùng Ncủa MDCT
GPB
MDCT
N0
(n=35)
N1
(n=16)
N2
(n=17)
N3
(n=20)
Sn
(%)
Sp
(%)
Acc
(%)
N0 (n=23)
18
2
3
0
51,4
90,6
75
N1 (n=31)
11
13
4
3
81,2
75
76,1
N2 (n=26)
6
1
10
9
58,8
77,5
73,9
N3 (n=8)
0
0
0
8
40
100
86,4
Phân chia giai đoạn bệnh theo AJCC lần 7: có 6 ca IA (6,8%), 11 ca IB (12,5%), 24 ca IIA
(27,3%), 21 ca IIB (23,9%), 20 ca IIIA (22,7%), 6 ca IIIB (6,8%), không có trường hợp IIIC và IV.
Trên kết quả GPB khẳng định 41/88 trường hợp, với độ chính xác chung cho giai đoạn bệnh là
46.6%. Khả năng chẩn đoán cho từng giai đoạn bệnh được thể hiện ởbảng 5.
Bảng 5. Giá trị của MDCT trong phân giai đoạn ung thư theo AJCC
GPB
MDCT
IA
(n=13)
IB
(n=8)
IIA
(n=19)
IIB
(n=14)
IIIA
(n=16)
IIIB
(n=18)
Sn
(%)
Sp
(%)
Acc
%)
IA (n=6)
4
2
0
0
0
0
31
97
88
IB (n=11)
4
4
2
0
1
0
50
91
82
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
9
IIA (n=24)
5
2
9
5
2
1
47
78
71
IIB (n=21)
0
0
5
8
3
5
57
82
71
IIIA (n=20)
0
0
3
1
10
6
63
86
75
IIIB (n=6)
0
0
0
0
0
6
33
100
86
Theo bảng 6 cho thấy: có ý khác biệt giữa chẩn đoán đúng và sai giai đoạn bệnh trên MDCT so
với MBH ởchiều dài, giới hạn u, xâm lấn T, hạch vùng N, giai đoạn ung thư và số hạch di căn/số hạch
lấy bỏ (p<0,05).
Bảng 6. Liên quan giữa đặc điểm lâm sàng-bệnh học với chẩn đoán đúng giai đoạn ung
thư trên MDCT
Các biến GPB
Chẩn đoán MDCT
đúng với GPB
Chẩn đoán MDCT
cao hơn GPB
Chẩn đoán MDCT
thấp hơn GPB
p
Tuổi
62,9 (11,1)
63,5 (11,8)
63,5 (12,2)
0,97
Giới
Nam
28 (68,3%)
14 (70,0%)
23 (85,2%)
0,27
Nữ
13 (31,7%)
6 (30,0%)
4 (14,8%)
Chiều dài u
30,6 (12,0)
50,2 (28,8)
44,3 (19,8)
<0,001
Vị trí
Trên
2 (4,9%)
0 (0,0%)
1 (3,7%)
0,66
Giữa
10 (24,4%)
8 (40,0%)
11 (40,7%)
Dưới
27 (65,9%)
12 (60,0%)
14 (51,9%)
Toàn bộ
2 (4,9%)
0 (0,0%)
1 (3,7%)
Giới hạn u
Không rõ
35 (85,4%)
12 (60,0%)
24 (88,9%)
0,027
Rõ
6 (14,6%)
8 (40,0%)
3 (11,1%)
Phân loại
vi thể
Typ ruột
20 (48,8%)
5 (25,0%)
2 (7,4%)
<0,001
Typ lan tỏa
9 (22,0%)
13 (65,0%)
7 (25,9%)
Typ hỗn hợp
12 (29,3%)
2 (10,0%)
18 (66,7%)
Xâm
lấn T
T1
5 (12,2%)
9 (45,0%)
0 (0,0%)
<0,001
≥T2
36 (87,8%)
11 (55,0%)
27 (100%)
Hạch vùng
N0
12 (29,3%)
19 (95,0%)
4 (14,8%)
<0,001
N1
10 (24,4%)
1 (5,0%)
5 (18,5%)
N2
11 (26,8%)
0 (0,0%)
6 (22,2%)
N3
8 (19,5%)
0 (0,0%)
12 (44,4%)
Giai đoạn
bệnh
I
8 (19,5%)
11 (55,0%)
2 (7,4%)
<0,001
II
17 (41,5%)
9 (45,0%)
7 (25,9%)
III
16 (39,0%)
0 (0,0%)
18 (66,7%)
IV
0
0
0
Số hạch ác tính/hạch
lấy bỏ (%)
28,7 (28,5)
0,3 (1,3)
41,7 (33,3)
<0,001
Hình 1. Hạch nhóm 3 kích thước lớn trên
MDCT(A,B) và phẫu thuật (D) nhưng không phải
hạch ác tính. (Đinh Văn N., 78 tuổi, MBA 16115773).
Hình 2. MDCT giai đoạnT3N2M0
(Lê Thế L., MBA 16179503).
Hình 3. MDCT giai đoạnT3N3bM0 (Hà Văn L.,
MBA: 16020941), hạch nhóm 3 di căn toàn bộ.
IV. BÀN LUẬN
Khả năng chẩn đoán chính xác giai đoạn là
rất cần thiết để đưa ra quyết định phương pháp
điều trị UTDD, chủ yếu dựa trên các giai đoạn
của bệnh.
MDCT hiện nay là một phương pháp chẩn
đoán không thể thiếu được nhằm giúp chẩn
đoán xác định và phân giai đoạn u, nó còn được
coi là tiêu chuẩn vàng để phát hiện di căn xa.
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
10
Ngược lại, tiêu chẩn vàng của phân giai đoạn
cho T và N vẫn còn phải dựa vào phân giai đoạn
giải phẫu bệnh học [3].
Chẩn đoán hạch ác tính bằng MDCT là khó
khăn. Nguyên nhân có thể là do khó phát hiện
được các hạch nhỏ. Không thể chẩn đoán được
hạch nhỏ hơn 4 mm bằng MDCT trong khi có
những hạch nhỏ 2 mm đã có tế bào ác tính. Hiện
tại chưa có sự thống nhất về tiêu chí chẩn đoán
hạch ác tính bằng MDCT. Nghiên cứu qua đối
chiếu so sánh các đặc điểm như vị trí, kích
thước, hình dạng với tình trạng lành ác của hạch
thấy rằng vị trí là có ý nghĩa hơn cả khi các hạch
nhóm gần có khả năng ác tính gấp 5 lần
(p<0,05) so với nhóm xa. Hình dạng và kích
thước cũng đóng vai trò trong chẩn đoán khi
hạch hình cầu có khả năng ác tính gấp 2,6 lần
hạch bầu dục. Kích thước hạch cứ tăng 1 mm thì
khả năng ác tính tăng thêm 1,5 lần. Tuy nhiên
trong thực tế nghiên cứu vân có những hạch
kích thước 17mm trên MDCT nhưng không phải
hạch ác tính (Hình 1)
Tiêu chuẩn cần thiết không chỉ trong kỹ thuật
mà còn trong kết quả giải thích hình ảnh MDCT
(H2): để xác định xâm lấnT, chúng tôi sử dụng
"Tiêu chuẩn MDCTmới”của Kim và cs[6]. Độ chính
xác chung của phân xâm lấnT trong nghiên cứu
của chúng tôi là 73,9%, thấp hơn một chút so với
kết quả của Kim và cs (77% - 82%), tương tự độ
chính xác, độ nhậy và độ đặc hiệu cho xâm lấn
T1a và T1b thấp hơn, còn các xâm lấn sau cũng
tương đương, có thể là do nghiên cứu của chúng
tôi có UTDD giai đoạn sớm thấp hơn (15,9%) so
với nghiên cứu của họ (60%).
Trong nghiên cứu của chúng tôi, dường như
độ nhậy cao hơn ở giai đoạn T tiến triển, ngược
lại độ đặc hiệu cao hơn ở xâm lấn T sớm. Điều
này có thể là do phẫu thuật sớm cho những
UTDD giai đoạn sớm, như vậy có thể được coi là
chất lượng chẩn đoán tốt. Chẩn đoán phân biệt
chính xác giữa T1a và T1b bằng MDCT dường
như khó khăn, có thể trở đạt được nếu chú ý
đến diễn biến lâm sàng của bệnh nhân.
Cũng trong nghiên cứu của chúng tôi MDCT
có 16 u chẩn đoán thấp hơn giai đoạn so với giải
phẫu bệnh (gồm 3 u T1b, 2 u T2, 11 u T3). Giả
thuyết có thể là do u thể lan toả / hỗn hợp phản
ứng viêm và xơ ảnh hưởng đến sự phân biệt
thích hợp của cácxâm lấnT.
Để xác định giai đoạn hạch, sử dụng tái dựng
hai mặt phẳng cắt cho từng vùng để phát hiện
hạch và đo kích thước hạch (H.3). Chẩn đoán
hạch vùng N cóđộ chính xác chung là 55,7 %, độ
nhạy từ 40% - 81,3%, độ đặc hiệu từ 75% -
100%, độ chính xác từ 73,9% - 86,4%.
Kết quả này về mặt lâm sàng có thể là chỉ
định phẫu thuật vượt quá giai đoạn bệnh, ví dụ
như giai đoạn T1aN0 và T1bN0 nằm trong nhóm
chỉ định bảo tồn. Tuy nhiên trong 14ca T1 thì 13
ca là N0 còn 1 ca T1bN2. Rõ ràng chỉ định phẫu
thuật hớt niêm mạc rất thận trọng. MDCT cũng
chẩn đoán quá mức 17 ca N0 thành N1 và N2,
thực tế trên giải phẫu bệnh chỉ là N0, có thể là
do đánh giá sai về kích thước hoặc hạch phì đại
lành tính hoặc chúng tôi đọc được nhiều hạch rải
đều cho các nhóm. Điều này rất quan trọng giúp
đưa ra quyết định có điều trị trước phẫu thuật
hay không và theo dõi đáp ứng với hoá trị liệu
trước phẫu.
Do nhóm nghiên cứu chúng tôi chỉ lấy BN
phẫu thuật triệt căn nên không thấy có tràn dịch
ổ bụng, có 3 trường hợp di căn gan, đại tràng và
tử cungtrên MDCT không chẩn đoán được.
Phân giai đoạn TNM chung cho thấy độ chính
xác và độ đặc hiệu cao cho từng giai đoạn, nhất
là ở giai đoạn sớm (I). Như vậy, vấn đề chẩn
đoán giai đoạn II và III vẫn khó khăn với MDCT,
nhất là qui trình chụp không hoàn chỉnh và kinh
nghiệm của bác sỹ phân tích hình ảnh. Liên quan
lâm sàng giữa đặc điểm lâm sàng và bệnh học với
chẩn đoán đúng giai đoạn ung thư trên MDCT có
kết quảchiều dài, phân loại vi thể, giới hạn u, xâm
lấn T có p>0,05, hạch vùng N có p<0,01 và giai
đoạn ung thư p<0,01. Kết quả này tương đồng
với nghiên cứu của Se-hoon-kim. Đánh giá thấp
về phân đoạn bệnh trên MDCT thường xảy ra hơn
trong các tổn thương ở giai đoạn N1 hoặc cao
hơn. Một vài nghiên cứu đã đánh giá các yếu tố
nguy cơ cho dự đoán sai về tình trạng hạch ở
những bệnh nhân bị ung thư dạ dày. Nghiên cứu
này cho thấy sự đánh giá thấp của giai đoạn bệnh
trên MDCT có liên quan đáng kể với giới hạn u,
giai đoạn hạch, giai đoạn bệnh bệnh và số lượng
hạch di căn/hạch lấy bỏ. Những đánh giá thấp
này có thể do khả năng xâm lấn của các u với các
yếu tố nguy cơ này và số lượng lớn của các hạch
di căn nhỏ. Về tỉ lệ hạch di căn/hạch lấy bỏ có sự
đánh giá thấp cho giai đoạn bệnh vì các tiêu chí
lựa chọn hạch khá ngặt nghèo, bỏ sót những
hạch di căn có kích thước nhỏ và đọc sai những
hạch có kích thước lớn nhưng không di căn. Bởi vì
mức độ xâm lấn của u là một yếu tố độc lập ảnh
hưởng đến đánh giá thấp giai đoạn bệnh, do đó
bác sĩ phẫu thuật tham khảo phân giai đoạn N tốt
hơn trong u với để tránh cắt hạch bạch huyết
không di căn.
V. KẾT LUẬN
Giá trị chẩn đoán xâm lấnTtrên cắt lớp vi
tínhđa dãy là phân biệt được các lớp niêm mạc,