B I NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIN KHOA HC
KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HU

Nguyn Thanh Trang
NGHIÊN CỨU TRƯỜNG DÒNG CHY VNH BC B S
DNG D LIU QUAN TRC T H THNG RADAR BIN
VÀ ĐỒNG HÓA TRONG MÔ HÌNH S TR
Ngành: Hải dương học
s: 9440228
TÓM TT LUN ÁN TIN SĨ HẢI DƯƠNG HC
Hà Ni, 2022
Công trình được hoàn thành ti:
Vin Khoa học Khí tượng Thy văn và Biến đổi khí hu
Người hướng dn khoa hc:
1. PGS.TS. Phạm Văn Huấn
2. TS. Trn Hng Lam
Phn bin 1: PGS. TS. Nguyn Bá Thy
Phn bin 2: PGS. TS. Phm Th Thanh Ngà
Phn bin 3: PGS. TS. Nguyn Thanh Hùng
Lun án s được bo v trưc Hội đồng chm lun án cp Vin
hp ti: Vin Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hu
Vào hi gi ngày tháng năm
Có th tìm thy Lun án ti:
- Thư viện Vin Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hu
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết ca đề tài
Để nghiên cu dòng chy vnh Bc Bộ, đã nhiều công trình khoa
hc thc hin t nhng năm 60 trong các chương trình hợp c vi
Trung Quc những năm 90 hợp c với Liên sau đó các
chương trình, dự án, đề i nghiên cứu cho đến nay. Để được các
nhận định v dòng chy vnh Bc B, các công trình nghiên cứu trước
đây dựa trên 2 phương pháp chính. Phương pháp th nht: s dng s
liệu điều tra khảo t để đánh giá đặc điểm ca dòng chy, tuy nhiên
phương án này đòi hi kinh phí ln, ngoài ra, các s liu điều tra kho
sát mang tính ri rc, không thng nht v thời gian cũng như hạn chế
v s ng mu quan trắc. Phương pháp thứ 2 s dng hình s
tr để tính toán, mô phỏng trường dòng chy 2 chiu 3 chiu để
đánh g phng bc tranh v hoàn lưu và cấu trúc nhiệt đ độ
mui chi tiết cho khu vc nghiên cứu. Đối với phương pháp này s có
được bc tranh tng th v trưng dòng chy 2 chiu hoc 3 chiu vi
độ phân giải cao cũng như thể tính toán trong thi gian dài. Tuy
nhiên, hn chế của phương pháp này chính sự sai s nhất định
ph thuc vào các điu kiện đầu vào cũng như việc tham s hóa trong
hình.
Trong c quy trình tính toán, đc bit mô phng, phân tích các
biến động lc trên thế giới đã sử dụng phương pháp đồng a d liu
mang li kết qu kh quan. Bên cạnh đó, hiện nay ti Vit Nam, h
thng Radar biển được đầu xây dựng bao gm xây dng 03 trm
quan trc Radar bin HF vnh Bc B đi vào hoạt động t năm
2011 đến nay. H thng Radar biển đang vn hành vi chế độ thu d
liu 1 gi/ ln quan trc. Phm vi quan trc dòng chy ln nht 300
km với bước lưới không gian 5.825 km, tn s phát 4.65 Mhz. Các
d liu quan trc t h thng Radar bin y bao gm s liệu trường
dòng chy 2 chiu s liu quan trc sóng trong phm vi hoạt động
2
của Radar được cp nht t đng liên tc v trm trung m thông
qua đường truyn internet. Mt khác, chưa công trình nào nghiên
cu v trường ng chy s dng phương pháp đồng hóa s liu mô
hình s tr khu vc Biển Đông nói chung và vùng bin vnh Bc B nói
riêng. Xut phát t các do trên, vic la chn “Nghiên cứu trường
dòng chy vnh Bc B s dng d liu quan trc t h thng Radar
biển đồng hóa trong hình s trị” tính cp thiết v mt khoa
học cũng như thực tin. Mc tiêu nghiên cu
- ng dụng được k thuật đồng hóa ng chy quan trc t Radar
bin vào mô hình ROMS;
- Phân tích đưc các chế đ dòng chy vùng bin vnh Bc B trên
cơ sở d liu quan trc t Radar biển và đồng a vào mô hình ROMS.
3. Ni dung nghiên cu
- Tng quan các nghiên dòng chy vnh Bc B, các nghiên cu v
phương pháp đồng a d liu;
- Thu thập, phân tích, đánh giá các tài liệu: s liu quan trc dòng
chy bng h thng Radar bin; s liu quan trc nhit độ c bin b
mt, mc nước phân tích t nh v tinh; s liu địa hình, đường b; khí
ng, hải văn và các tài liệu có liên quan đến đề tài;
- Nghiên cu ng dng k thuật đồng a để đồng hóa d liu quan
trc dòng chy t h thng Radar bin, s liu quan trc nhit độ c
bin b mt, mc nước phân tích t nh v tinho mô hình ROMS;
- phng trường dòng chy 3D bng mô nh ROMS s dng
đồng hóa d liu quan trc dòng chy t h thng Radar bin, s liu
quan trc nhit độ c bin b mt, mực nưc phân tích t nh v tinh.
- Đánh giá trường dòng chy vnh Bc B da trên kết qu phân
tích, phng t d liu tái phân tích t hình ROMS d liu
quan trc vin thám.
4. Đối tượng phạm vi nghiên cu
- Phm vi không gian: vùng bin vnh Bc B.
3
- Đối tượng nghiên cu: trường dòng chy vnh Bc B da trên
s liu Radar bin được đồng hóa trong mô hình ROMS
5. Phương pháp nghiên cu
Để đạt được mc tiêu và ni dung nghiên cu, luận án đã s dng
tng hp các phương pháp nghiên cu hiện đại, bao gm:
- Phương pháp mô hình toán;
- Phương pháp đồng hóa d liu;
- Phương pháp phân tích thng .
6. Ý nghĩa khoa học và thc tin
- Ý nghĩa khoa học: ng dng k thuật đồng hóa d liu dòng
chy t h thng Radar bin Vit Nam.
- Ý nghĩa thực tin: ng cao hiu qu trong vic khai thác s
dng d liu dòng chy quan trc t Radar bin. S liu tái phân ch
dòng chy bin có ý nghĩa quan trng trong nghiên cu c đặc trưng
thủy động lc hc vùng bin vnh Bc B phc v phát trin kinh tế -
hi, quc phòng - an ninh phòng chng thiên tai, bo v môi
trưng bin.
7. Luận điểm bảo vệ
- Luận điểm 1: S liu tái phân tích dòng chy khu vc vnh Bc B
độ tin cậy cao hơn khi áp dụng k thuật đồng a 4D-Var
hình ROMS s dng s liu Radar bin Vit Nam.
- Luận điểm 2: D liu i phân tích trưng dòng chy t hình
s tr sau khi được đồng a s liu quan trc dòng chy t Radar bin
s đưa ra các đánh gchi tiết và khách quan hơn v đặc điểm trưng
dòng chy 3 chiu vùng bin vnh Bc B.
8. Các đóng góp mi ca lun án
- S dng k thuật đồng a 4D-Var và mô hình ROMS đ nâng
cao hiu qu s dng s liu Radar bin Vit Nam và ci thiện đ tin
cy ca kết qui phân tích dòng chy khu vc vnh Bc B
- Đã đánh giá đặc đim chi tiết trường dòng chy tái phân tích 3