BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
LÊ HUY NGỌC
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP TÁN SỎI QUA DA ĐƯỜNG HẦM
NHỎ ĐIỀU TRỊ SỎI THẬN
Ngành: Ngoại khoa
Mã số: 9 72 01 04
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC
HÀ NỘI - 2024
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI HỌC VIỆN QUÂN Y
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Trần Văn Hinh
2. PGS.TS. Phạm Quang Vinh
Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Phú Việt
Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Công Bình
Phản biện 3: PGS.TS. Đỗ Đức Cường
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp
trường
vào hồi: giờ ngày tháng năm 2024
Có thể tìm hiểu luận án tại:
1. Thư viện Quốc Gia
2. Thư viện Học viện Quân y
ĐẶT VÂ#N ĐÊ$
Trên thế giới, kể từ khi tán sỏi thận qua da thành công lần đầu
tiên vào năm 1976 dần trở nên một phương thức điều trị sỏi thận
được ưu chuộng, kể cả sỏi thận phức tạp, sỏi bán san hô, sỏi san hô.
Tuy nhiên, hầu hết các tai biến, biến chứng của phẫu thuật tán sỏi
thận qua da đều liên quan đến việc chọ dò tạo đường hầm vào thận và
kích thước đường hầm tiếp cận sỏi. Do vậy, các cải tiến làm giảm
kích thước đường hầm, phương tiện định vị chọc dò làm cho kỹ thuật
này dễ thực hiện ít tai biến, biến chứng hơn. Hiện nay phương
pháp tán sỏi thận qua da đường hầm nhỏ đã được áp dụng tương đối
rộng khắp ở nhiều nước trên thế giới cũng như tại Việt nam.
Tại Việt Nam, phương pháp tán sỏi thận qua da đường hầm nhỏ
(Mini-PCNL) điều trị sỏi thận mới được ứng dụng trong thập kỷ gần
đây. Tuy nhiên, phương pháp Mini-PCNL một kỹ thuật phức tạp,
sau một thời gian triển khai ứng dụng đến nay vẫn chưa đạt được sự
đồng thuận, thống nhất về tính hiệu quả, an toàn cũng như về mặt chỉ
định quy trình kỹ thuật phù hợp với hoàn cảnh hiện tại những
vấn đề nhiều tác giả quan tâm, bàn luận. vậy, chúng tôi tiến
hành nghiên cứu với 2 mục tiêu:
1. Đánh giá kết quả điều trị sỏi thận bằng phương pháp tán sỏi
qua da đường hầm nhỏ tại Bệnh viện Quân Y 103.
2. Góp phần xây dựng chỉ định và quy trình kỹ thuật tán sỏi qua
da đường hầm nhỏ điều trị sỏi thận.
ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Việc nghiên cứu ứng dụng phương pháp này một cách đầy đủ
về chỉ định, quy trình kỹ thuật hệ thống được thực hiện một
trung tâm đào tạo Bệnh viện lớn trong cả nước nên đảm bảo tính
khoa học. Đề tài này tính thời sự rất ý nghĩa thực tiễn, p
hợp với xu thế phát triển của phẫu thuật tán sỏi thận qua da đường
hầm nhỏ, một đóng góp khẳng định tính ưu việt của phương pháp
này.
Kết quả nghiên cứu trên số lượng bệnh nhân khá lớn (289 BN),
tính khả thi của kỹ thuật cao với tỷ lệ thành công 98,96%. Thời
gian phẫu thuật thời gian nằm viện ngắn lần lượt 67,6 ± 30,6
phút 5,33 ± 2,11 ngày. Hiệu quả sạch sỏi cao ngay sau tán đạt
80,42%. Tai biến, biến chứng thấp chủ yếu mức độ nhẹ (độ 1,2 theo
Clavien-Dindo), trung bình (độ 3) lần lượt 19,58%; 3,15%; 1,4%
không mức độ nặng (độ 4, độ 5). Nghiên cứu đưa ra tính hiệu
quản và an toàn trên từng nhóm sỏi thận, định vị chọc dò thận an toàn
thành công 100% dưới hướng dẫn siêu âm không sử dụng đến
X-quang để định vị, làm giảm chi phí điều trị, không bị phơi nhiễm
phóng xạ, giảm thời gian phẫu thuật, hoàn toàn phù hợp với điều kin
Việt Nam.
CẤU TRÚC LUẬN ÁN
Luận án gồm 134 trang (không kể tài liệu tham khảo phụ
lục), 4 chương, 44 bảng, 06 biểu đồ, 2 đồ thị, 26 hình, 1 đồ; 153
tài liệu tham khảo, trong đó có: 25 tài liệu tiếng việt 128 tài liệu
tiếng Anh. Đặt vấn đề: 02 trang, tổng quan tài liệu: 36 trang, đối
tượng và phương pháp nghiên cứu: 25 trang, kết quả nghiên cứu: 29
trang, bàn luận: 39 trang, kết luận: 02 trang, kiến nghị: 01 trang.
CHƯƠNG 1 - TỔNG QUAN
1.1. Giải phẫu học ứng dụng lâm sàng trong tán sỏi thận qua da
Với xương sườn màng phổi: chọc cực trên thận qua liên
sườn 11 - 12: nên chọc về phía ngoài, tránh chọc gần cột sống; có thể
phối hợp chọc thì thở vào giúp thận di chuyển xuống thấp hơn;
không chọc sát mặt dưới xương sườn 12 đ tránh tổn thương mạch
máu thần kinh liên sườn.
Với gan lách: Cực trên thận phải liên quan với gan, còn cực
trên thận trái liên quan với lách. Do đó, chọcvào cực trên thận
thể tổn thương ganlách, đặc biệt trong thì thở vào và ở những BN
có gan to, lách to.
Với đại tràng lên đại tràng xuống: nên các tác giả khuyên
hướng chọc kim vào mặt sau cực dưới chếch không vượt quá 300 sẽ
tránh được nguy cơ chọc vào đại tràng.
1.2. Phân loại sỏi thận theo S (stone) áp dụng trong phẫu thuật
tán sỏi thận qua da
Phân chia sỏi thận theo vị trí, nh thái sỏi hoàn toàn dựa trên
phim X-quang, bản dựa trên tác giả Rocco. F (1984). Đây hệ
thống phân loại kinh điển được sử dụng thuận tiện trong mổ m
đơn giản, dễ áp dụng trong phẫu thuật Mini-PCNL tại Việt Nam.