GVHD: Nguy n Th H ngễ ị ằ Nghi p v NHTWệ ụ
CH NG 2ƯƠ
NGÂN HÀNG NHÀ N C VI T NAM QU N LÝ, ĐI U CH NH TƯỚ Ệ Ả Ề Ỉ Ỷ
GIÁ H I ĐOÁI TRONG TH TR NG NGO I H IỐ Ị ƯỜ Ạ Ố
1 Khái ni m v th tr ng h i đoáiệ ề ị ườ ố
Th tr ng h i đoái: là th tr ng đ mua bán trao đ i các lo i ngo i t , cácị ườ ố ị ườ ể ổ ạ ạ ệ
ph ng ti n thanh toán có giá tr ngo i t , và các lo i h đóa khác (vàng, b c…).Thươ ệ ị ạ ệ ạ ố ạ ị
tr ng ngo i h i còn g là th t ng vàng và ngo i t (Gold and Foreign currencyườ ạ ố ọ ị ườ ạ ệ
market).
Ho t đ ng c a th tr ng h i đoái có nh h ng r t l n đ n tình hình tài chínhạ ộ ủ ị ườ ố ả ưở ấ ớ ế
đ i ngo i cũng nh giao d ch kinh t đ i ngo i c a m t n c. Chính vì vai trò c a thố ạ ư ị ế ố ạ ủ ộ ướ ủ ị
tr ng h i đoái là r t quan tr ng nên các n c đi u hình thành và t ch c s ho t đ ngườ ố ấ ọ ướ ề ổ ứ ự ạ ộ
c a th tr ng h i đoái đ qua đó n m đ c thông tin c b n sau:ủ ị ườ ố ể ắ ượ ơ ả
N m b t đ c kh i l ng và ch ng lo i ngo i t đ c giao d ch trên th tr ngắ ắ ượ ố ượ ủ ạ ạ ệ ượ ị ị ườ
N m b t đ c tình hình cung c u v ngo i t đ qua đó có th d đoán đ cắ ắ ượ ầ ề ạ ệ ể ể ự ượ
tình hình trong t ng lai.ươ
Qua đó n m b t đ c thông tin trên th tr ng h i đoái mà NHTW tham m u choắ ắ ượ ị ườ ố ư
Chính ph đi u hành các chính sách tài chính ti n t có liên quan theo h ng có l i choủ ề ề ệ ướ ợ
n kinh t .ề ế
2 Nh ng đ c đi m c a th tr ng h i đoáiữ ặ ể ủ ị ườ ố
Th tr ng h i đoái không t n t i trong m t không gian c th nh t đ nh, mà ho tị ườ ố ồ ạ ộ ụ ể ấ ị ạ
đ ng c a nó thông qua các ph ng ti n đ i di n (đi n tho i ghi âm, telex, fax,ộ ủ ươ ệ ạ ệ ệ ạ
internet…) và nh các ph ng ti n thông tin hi n đ i này mà kh c ph c nh ng tr ng iờ ươ ệ ệ ạ ắ ụ ữ ở ạ
v m t th i gian và không gian giao d ch.ề ặ ờ ị
Ho t đ ng trên th tr ng h i đoái là m t ho t đ ng liên t c và có tính qu c tạ ộ ị ườ ố ộ ạ ộ ụ ố ế
hóa cao.
Ho t đ ng giao d ch trên th tr ng h i đoái là giao d ch mua bán các ngo i t tạ ộ ị ị ườ ố ị ạ ệ ự
do chuy n đ i vì nh ng ngo i t này m i đ c s d ng trong thanh toán qu c t . Trongể ổ ữ ạ ệ ớ ượ ử ụ ố ế
Trang 1 4/9/2011
GVHD: Nguy n Th H ngễ ị ằ Nghi p v NHTWệ ụ
các lo i ngo i t t do chuy n đ i, nh ng đ ng ti n có t tr ng giao d ng l n nh : USD,ạ ạ ệ ự ể ổ ữ ồ ề ỉ ọ ị ớ ư
EUR, GBP, JPY, CHF, CAD, HKD, SGD. Trong đó USD, EUR, GBP và JPY đóng vai trò
nh nh ng đ ng ti n ch ch t.ư ữ ồ ề ủ ố
Kh i l ng giao d ch trên th tr ng h i đoái là c c l n c v doanh s nên choố ượ ị ị ườ ố ự ớ ả ề ố
th y đây là th tr ng r t sôi đ ng.ấ ị ườ ấ ộ
Vi t Nam giao d ch trên th tr ng ngo i t liên ngân hàng, có m c giao d chỞ ệ ị ị ườ ạ ệ ứ ị
t i thi u là 50.000 USD và ch n hàng ch c ngàn, hi n nay m c giao d ch đã đ c nângố ể ẵ ụ ệ ứ ị ượ
lên là 100.000 USD ho c t ng đ ng.ặ ươ ươ
3 Phân lo i th tr ngạ ị ườ
3.1 Phân lo i theo tính ch t c a th tr ngạ ấ ủ ị ườ :
- Th tr ng h i đoái chính th c ị ườ ố ứ
- Th tr ng t doị ườ ự
3.2 Phân lo i the n i dung giao d chạ ộ ị
- Th tr ng giao ngayị ườ
- Th tr ng kỳ h nị ườ ạ
- Th tr ng quy n ch nị ườ ề ọ
- Th tr ng giao sauị ườ
- Th tr ng hoán đ iị ườ ổ
3.3 Phân lo i theo ph m vi ho t đ ngạ ạ ạ ộ
- Th tr ng n i đ aị ườ ộ ị
- Th tr ng qu c tị ườ ố ế
4 Ngân hàng nhà n c Vi t Nam đi u ch nh t giá h i đoái ướ ệ ề ỉ ỷ ố
4.1 M c đích đi u ch nhụ ề ỉ
- M c tiêu c b n: là gi v ng s n đ nh, cân đ i vĩ mô và thúc đ y n kinh t - xã h iụ ơ ả ữ ữ ự ổ ị ố ẩ ề ế ộ
phát tri n.ể
Trang 2 4/9/2011
GVHD: Nguy n Th H ngễ ị ằ Nghi p v NHTWệ ụ
Đây là m c tiêu cao nh t, và ph i phù h p v i m c tiêu c a chính sách ti n t c a m tụ ấ ả ợ ớ ụ ủ ề ệ ủ ộ
qu c gia.ố
- M c tiêu c th :ụ ụ ể
+ n đ nh t giá, t o đi u ki n thúc đ y ngo i th ng và các quan h tài chínhỔ ị ỷ ạ ề ệ ẩ ạ ươ ệ
đ i ngo i phát tri n có l i cho đ t n c.ố ạ ể ợ ấ ướ
+ B o v tính đ c l p ch quy n c a đ ng ti n qu c gia, t ng b c nâng cao vả ệ ộ ậ ủ ề ủ ồ ề ố ừ ướ ị
th c a đ ng ti n qu c gia trên th tr ng qu c t - ti n t i th c hi n chuy n đ i đ ngế ủ ồ ề ố ị ườ ố ế ế ớ ự ệ ể ổ ồ
ti n c a Vi t Nam.ề ủ ệ
+ Làm cho các ho t đ ng ngo i h i đi vào n n p n đ nh, tuân th pháp lu t đạ ộ ạ ố ề ế ổ ị ủ ậ ể
góp ph n n đ nh kinh t - xã h i.ầ ổ ị ế ộ
+ B o toàn và tăng c ng d tr ngo i h i nhà n c, đ m b o kh năng thanhả ườ ự ữ ạ ố ướ ả ả ả
toán n qu c t và s n sàng đáp ng các nhu c u đ t xu t khác.ợ ố ế ẵ ứ ầ ộ ấ
4.2 Bi n pháp đi u ch nh t giá h i đoáiệ ề ỉ ỷ ố
T giá h i đoái là m t trong nh ng công c đ c Chính ph và Ngân hàng Trungỷ ố ộ ữ ụ ượ ủ
ng s d ng trong đi u hành chính sách ti n t nh m th c hi n nh ng m c tiêu vươ ử ụ ề ề ệ ằ ự ệ ữ ụ ề
kinh t , tài chính. Đ làm vi c này Chính ph và NHTW ph i áp d ng các bi n pháp đế ể ệ ủ ả ụ ệ ể
đi u ch nh t giá h i đoái theo h ng có l i cho n n kinh t qu c dân. Bao g m cácề ỉ ỷ ố ướ ợ ề ế ố ồ
bi n pháp sau:ệ
4.2.1 Phá giá ti n t (Devaluation)ề ệ
Phá giá ti n t là h th p giá tr đ ng ti n trong n c.ề ệ ạ ấ ị ồ ề ướ
Th i kỳ tr c đây còn áp d ng ch đ b n v vàng thì phá giá ti n t là vi c h th pờ ướ ụ ế ộ ả ị ề ệ ệ ạ ấ
tiêu chu n gá c (hàm l ng vàng) c a đ ng ti n.ẩ ả ượ ủ ồ ề
Tác đ ng c a vi c phá giá ti n tộ ủ ệ ề ệ
Trong ng n h nắ ạ
Khi giá c và ti n l ng t ng đ i c ng nh c thì ngay l p t c vi c phá giá ti n t sả ề ươ ươ ố ứ ắ ậ ứ ệ ề ệ ẽ
làm cho t giá h i đoái th c tỷ ố ự ế thay đ i theo, nâng cao s c c nh tranhổ ứ ạ c a qu c gia và cóủ ố
Trang 3 4/9/2011
GVHD: Nguy n Th H ngễ ị ằ Nghi p v NHTWệ ụ
xu h ng làm tăng ướ xu t kh u ròngấ ẩ vì hàng xu t kh u r đi m t cách t ng đ i trên thấ ẩ ẻ ộ ươ ố ị
tr ng qu c t còn hàng nh p kh u đ t lên t ng đ i t i th tr ng n i đ a. Tuy v y cóườ ố ế ậ ẩ ắ ươ ố ạ ị ườ ộ ị ậ
nh ng y u t làm cho xu h ng này không phát huy t c thì: các h p đ ng đã tho thu nữ ế ố ướ ứ ợ ồ ả ậ
trên c s t giá cũ, ng i mua c n có th i gian đ đi u ch nh hành vi tr c m c giáơ ở ỷ ườ ầ ờ ể ề ỉ ướ ứ
m i và quan tr ng h n là vi c d n các ngu n l c vào và t ch c s n xu t không thớ ọ ơ ệ ồ ồ ự ổ ứ ả ấ ể
ti n hành nhanh chóng đ c. Nh v y trong ng n h n thì s l ng hàng xu t kh uế ượ ư ậ ắ ạ ố ượ ấ ẩ
không tăng m nh và s l ng hàng nh p kh u không gi m m nh. N u giá hàng xu tạ ố ượ ậ ẩ ả ạ ế ấ
kh u trong n c c ng nh c thì kim ng ch xu t kh u ch tăng không nhi u đ ng th iẩ ở ướ ứ ắ ạ ấ ẩ ỉ ề ồ ờ
giá hàng nh p kh u tính theo n i t s tăng lên do t giá đã thay đ i d n đ n cán cânậ ẩ ộ ệ ẽ ỷ ổ ẫ ế
thanh toán vãng lai có th x u điể ấ
Trong trung h nạ
GDP hay chính là t ng c u g m các thành t chi cho tiêu dùng c a dân c , chi cho đ uổ ầ ồ ố ủ ư ầ
t , chi cho mua hàng c a chính ph và xu t kh u ròng. Vi c phá giá làm tăng c u vư ủ ủ ấ ẩ ệ ầ ề
xu t kh u ròng và t ng cung s đi u ch nh nh sau:ấ ẩ ổ ẽ ề ỉ ư
- N u n n kinh t đang d i m c ế ề ế ở ướ ứ s n l ng ti m năngả ượ ề thì các ngu n l c nhàn r i sồ ự ỗ ẽ
đ c huy đ ng và làm tăng t ng cung. ượ ộ ổ
- N u n n kinh t đã m c ế ề ế ở ứ s n l ng ti m năngả ượ ề thì các ngu n l c không th huy đ ngồ ự ể ộ
thêm nhi u và do đó t ng cung cũng ch tăng lên r t ít d n đ n vi c tăng t ng c u kéoề ổ ỉ ấ ẫ ế ệ ổ ầ
theo giá c , ti n l ng tăng theo và tri t tiêu l i th c nh tranh c a vi c phá giá. Vì thả ề ươ ệ ợ ế ạ ủ ệ ế
trong tr ng h p này, mu n duy trì l i th c nh tranh và đ t m c tiêu tăng xu t ròng thìườ ợ ố ợ ế ạ ạ ụ ấ
chính ph ph i s d ng ủ ả ử ụ chính sách tài chính th t ch t (tăng thu ho c gi m mua hàngắ ặ ế ặ ả
c a chính ph ) đ t ng c u không tăng nh m ngăn ch n s tăng lên c a giá c trongủ ủ ể ổ ầ ằ ặ ự ủ ả
n cướ
Trong dài h nạ
N u nh trong trung h n, phá giá ti n t kèm theo ế ư ạ ề ệ chính sách tài chính th t ch t có thắ ặ ể
tri t tiêu đ c áp l c tăng giá trong n c thì trong dài h n các y u t t phía cung sệ ượ ự ướ ạ ế ố ừ ẽ
t o ra áp l c tăng giá. Hàng nh p kh u tr nên đ t t ng đ i và các doanh nghi p sạ ự ậ ẩ ở ắ ươ ố ệ ử
Trang 4 4/9/2011
GVHD: Nguy n Th H ngễ ị ằ Nghi p v NHTWệ ụ
d ng đ u vào nh p kh u s có chi phí s n xu t tăng lên d n đ n ph i tăng giá; ng iụ ầ ậ ẩ ẽ ả ấ ẫ ế ả ườ
dân tiêu dùng hàng nh p kh u v i giá cao h n s yêu c u tăng l ng và gây áp l c làmậ ẩ ớ ơ ẽ ầ ươ ự
cho ti n l ng tăng. Cu i cùng vi c tăng giá c và ti n l ng trong n c v n tri t tiêuề ươ ố ệ ả ề ươ ướ ẫ ệ
l i th c nh tranh do phá giá. Các nghiên c u th c nghi m cho th y l i th c nh tranhợ ế ạ ứ ự ệ ấ ợ ế ạ
do phá giá b tri t tiêu trong vòng t 4 đ n 5 năm.ị ệ ừ ế
T i sao chính ph phá giá ti n tạ ủ ề ệ
- Chính ph s d ng bi n pháp phá giá ti n t đ có th nâng cao năng l c c nh tranhủ ử ụ ệ ề ệ ể ể ự ạ
m t cách nhanh chóng và hi u qu h n so v i c ch đ n n kinh t t đi u ch nh theoộ ệ ả ơ ớ ơ ế ể ề ế ự ề ỉ
h ng suy thoái (vì kh năng c nh tranh kém nên c u xu t kh u ròng gi m d n đ nướ ả ạ ầ ấ ẩ ả ẫ ế
t ng c u gi m) đi kèm v i m c l m phát th p kéo dài cho đ n khi năng l c c nh tranhổ ầ ả ớ ứ ạ ấ ế ự ạ
tăng lên (do ti n l ng, giá c gi m xu ng đ n m c có kh năng c nh tranh). Chínhề ươ ả ả ố ế ứ ả ạ
ph các n c th ng s d ng chính sách phá giá ti n t khi có m t cú s c m nh và kéoủ ướ ườ ử ụ ề ệ ộ ố ạ
dài đ i v i cán cân th ng m i. ố ớ ươ ạ
- Trong tr ng c u v n i t gi m thì chính ph s ph i dùng ngo i t d tr đ muaườ ầ ề ộ ệ ả ủ ẽ ả ạ ệ ữ ữ ể
n i t vào nh m duy trì t giá h i đoái và đ n khi ngo i t d tr c n ki t thì không cònộ ệ ằ ỷ ố ế ạ ệ ự ữ ạ ệ
cách nào khác, chính ph ph i phá giá ti n t .ủ ả ề ệ
Giai đo n hi n nay, phá giá ti n t trong đi u ki n không còn ch đ b n v vàng, cóạ ệ ề ệ ề ệ ế ộ ả ị
nghĩa là nhà n c ch đ ng h th p giá tr c a đ ng ti n trong n c b ng cách h th pướ ủ ộ ạ ấ ị ủ ồ ề ướ ằ ạ ấ
đ ng ti n n c mình trong t giá v i ngo i tồ ề ướ ỷ ớ ạ ệ.
Trong tr ng h p này thì cán cân thanh toán c a n c phá giá ti n t s đ c c i thi nườ ợ ủ ướ ề ệ ẽ ượ ả ệ
do:
- Xu t kh u đ c tăngấ ẩ ượ
- Nh p kh u b h n chậ ẩ ị ạ ế
- Các ngu n v n ng n h n s ch y vào trong n c ồ ố ắ ạ ẽ ả ướ
- Ki u h i s tăngề ố ẽ
4.2.2 Nâng giá ti n t lên (Upvaluation)ề ệ
Trang 5 4/9/2011