Luận án Tiến sĩ: Nguồn lực văn hóa cho phát triển công nghiệp văn hóa ở Thủ đô Hà Nội hiện nay

Văn hóa đóng vai trò nền tảng tinh thần và động lực kinh tế quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh phát triển công nghiệp văn hóa (CNVH). Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nguồn lực văn hóa (NLVH) là tổng thể các giá trị vật chất và phi vật chất có khả năng thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng. Hà Nội, với tiềm năng văn hóa dồi dào, đang hướng tới việc phát triển CNVH thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, việc phát huy hiệu quả NLVH cho CNVH ở Hà Nội vẫn còn những vấn đề chưa được làm rõ, đòi hỏi một nghiên cứu chuyên sâu để đưa ra các giải pháp chính sách phù hợp.

Luận án này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, quản lý văn hóa, các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên trong lĩnh vực văn hóa học, kinh tế văn hóa, cũng như những người quan tâm đến sự phát triển bền vững của công nghiệp văn hóa tại Hà Nội.

Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu về nguồn lực văn hóa (NLVH) và vai trò của chúng trong phát triển công nghiệp văn hóa (CNVH) tại Thủ đô Hà Nội. Mục đích chính là làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến việc phát huy NLVH nhằm thúc đẩy CNVH, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ văn hóa đa dạng, chất lượng, có thương hiệu, đồng thời đề xuất các giải pháp tối ưu hóa việc khai thác NLVH trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Nghiên cứu thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như tổng quan tình hình nghiên cứu, làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về phát huy NLVH cho CNVH ở Hà Nội, khảo sát thực trạng, và nhận diện các vấn đề đặt ra để khuyến nghị giải pháp. Đối tượng nghiên cứu là các NLVH, với trọng tâm vào ba nguồn lực chính: nguồn lực con người, nguồn lực di sản văn hóa, và nguồn lực thể chế, chính sách. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào ba ngành CNVH tiêu biểu của Hà Nội là thủ công mỹ nghệ, nghệ thuật biểu diễn và du lịch văn hóa, trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2024. Luận án áp dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, cùng với cách tiếp cận liên ngành. Các phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát thực tế, phỏng vấn sâu các chuyên gia và người làm việc trong ngành, điều tra xã hội học qua bảng hỏi (với 384 phiếu hợp lệ), và phân tích, so sánh, tổng hợp tài liệu thứ cấp và số liệu thống kê. Đóng góp mới của luận án bao gồm việc hệ thống hóa khái niệm NLVH trong mối quan hệ với CNVH, phân loại NLVH phù hợp với bối cảnh Hà Nội, và phân tích, đánh giá toàn diện hiện trạng sử dụng NLVH. Về mặt thực tiễn, luận án cung cấp căn cứ khoa học để điều chỉnh chính sách, tháo gỡ rào cản trong bảo tồn, quản lý và phát triển NLVH, góp phần hoạch định chính sách phát triển CNVH bền vững cho Hà Nội. Đây là tài liệu tham khảo giá trị cho các nhà lãnh đạo, quản lý và nghiên cứu trong lĩnh vực văn hóa học.