Nhà lãnh đạo trong bạn - Warren Bennis

Chia sẻ: Dau Con | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:277

Thêm vào BST

Báo xấu

192
lượt xem 65
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách này không có gì phức tạp, bí ẩn hay khó hiểu cả. Nhưng nó có thể giúp bạn trở thành nhà lãnh đạo trong một thế giới phức tạp, khó hiểu và đôi khi thật bí ẩn. Biết cách lãnh đạo chính là chìa khóa cho sự thành công. Vẫn theo đúng phong cách của Dale Carnegie.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhà lãnh đạo trong bạn - Warren Bennis

Nhà lãnh đạo trong ban warren bennis
The Leader in You: Copyright © 1993 by Dale Carnegie & Associates, Inc. All rights reserved. Baãn tiïëng Viïåt àûúåc xuêët baãn theo sûå nhûúång quyïìn cuãa: Simon & Schuster, Inc. BIEÅU GHI BIEÂN MUÏC TRÖÔÙC XUAÁT BAÛN ÑÖÔÏC THÖÏC HIEÄN BÔÛI THÖ VIEÄN KHTH TP.HCM Levine, Stuart R. Nhaø laõnh ñaïo trong baïn / Stuart R. Levine, Michael A. Crom ; Buøi Xuaân Tröôøng [vaø nh.ng. khaùc] d. - T.P. Hoà Chí Minh : Treû, 2008 280tr. ; 21cm. - (Tuû saùch Kinh teá) Nguyeân baûn : The leader in you. 1. Laõnh ñaïo. 2. Giao tieáp 3.Quaûn lyù nhaân söï. I. Crom, Michael A. II. Buøi Xuaân Tröôøng d. III. Ts. IV. Ts: The leader in you. 158.7 -- dc 22 L665
STUART R. LEVINE, CEO & MICHAEL A. CROM, VP Ngûúâi dõch: Buâi Xuên Trûúâng Trêìn Nguyïîn Thanh Ngên Nguyïîn Thõ Thu Phûúng Lï Ngoåc Lan Vy NHAÂ XUÊËT BAÃN TREÃ
Daânh tùång nhûäng àûáa con beá boãng cuãa chuáng töi – Jesse Levine, Elizabeth Levine vaâ Nicole Crom – nhûäng öng böë cuãa chuáng àaä khöng coá nhiïìu thúâi gian àïí quan têm vaâ chùm soác cho chuáng. Vaâ daânh tùång nhûäng ngûúâi vúå àaáng yïu cuãa chuáng töi – Nancy Crom – sûå höî trúå vïì mùåt tinh thêìn cuãa cö êëy khöng bao giúâ phai nhaåt caã, vaâ Harriet Levine – nghõ lûåc vaâ taâi töí chûác cuãa cö êëy àaä giuáp cuöën saách ra àúâi. 4
Baån muöën laänh àaåo? Haäy àoåc nhûäng gò caác nhaâ laänh àaåo kinh doanh chia seã trong Nhaâ Laänh Àaåo Trong Baån “Cuöën saách naây khöng coá gò phûác taåp, bñ êín hay khoá hiïíu caã. Nhûng noá coá thïí giuáp baån trúã thaânh nhaâ laänh àaåo trong möåt thïë giúái phûác taåp, khoá hiïíu vaâ àöi khi thêåt bñ êín. Biïët caách laänh àaåo chñnh laâ chòa khoáa cho sûå thaânh cöng.” – BURT MANNING, CHUÃ TÕCH VAÂ CEO, J. WALTER THOMPSON “Vêîn theo àuáng phong caách cuãa Dale Carnegie, quyïín saách naây àaä cho moåi ngûúâi thêëy rùçng: phaát triïín taâi nùng laänh àaåo tiïìm êín trong con ngûúâi laâ hïët sûác àún giaãn vaâ dïî daâng. Nhûäng doanh nhên ngaây nay cêìn phaãi àoåc quyïín saách naây àïí biïën nhûäng-gò-chûa-chùæc-chùæn thaânh nhûäng thaânh-cöng-thêåt-sûå trong cöng viïåc.” – GIAÁO SÛ IRWIN L. KELLNER, NHAÂ KINH TÏË HOÅC, TÊÅP ÀOAÂN CHEMICAL BANKING “Möåt cú höåi chûa tûâng coá àïí hoåc têåp tûâ nhûäng ngûúâi taâi gioãi nhêët: nhûäng nhaâ-vö-àõch thêåt sûå trong caác lônh vûåc àaä chia seã nhûäng cêu chuyïån riïng tû cuãa hoå vaâ qua àoá cho thêëy nhûäng chiïën lûúåc àaä àûúåc chûáng minh bùçng nhûäng thaânh cöng cuãa hoå. Töi cho cuöën saách naây möåt àiïím mûúâi tuyïåt àöëi!” – MARY LOU RETTON “Laänh àaåo laâ möåt khaã nùng giuáp con ngûúâi coá thïí àûa ra nhûäng quyïët àõnh àuáng àùæn trong nhûäng thúâi gian thñch húåp nhêët, vúái sûå tûå tin vaâ loâng nhiïåt tònh. Vúái sûå truyïìn caãm, dïî àoåc, vaâ hïët sûác hûäu ñch, Nhaâ Laänh Àaåo Trong Baån chó cho baån caách khai thaác vaâ nêng cao khaã nùng laänh àaåo cuãa mònh duâ baån àang laâm viïåc trong bêët kyâ ngaânh nghïì naâo.” – LAURENT BOSSON, CHUÃ TÕCH VAÂ CEO, SGS-THOMSON MICROELECTRONICS 5
6
Muåc luåc LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU CUÖÅC CAÁCH MAÅNG TRONG MÖËI QUAN HÏÅ CON NGÛÚÂI 9 1. TÒM KIÏËM NHAÂ LAÄNH ÀAÅO TRONG BAÅN 23 2. KHÚÃI ÀÊÌU SÛÅ GIAO TIÏËP 37 3. THUÁC ÀÊÍY CON NGÛÚÂI 55 4. BAÂY TOÃ SÛÅ QUAN TÊM CHÊN THAÂNH 71 5. NHÒN MOÅI VIÏÅC TÛÂ ÀÖI MÙÆT CUÃA NGÛÚÂI KHAÁC 86 6. HOÅC CAÁCH LÙÆNG NGHE 100 7. TÊÅP THÏÍ CHO TÛÚNG LAI 117 8. TÖN TROÅNG GIAÁ TRÕ CUÃA NGÛÚÂI KHAÁC 134 9. CÖNG NHÊÅN, KHEN NGÚÅI VAÂ PHÊÌN THÛÚÃNG 151 10. ÀÖËI MÙÅT VÚÁI SAI LÊÌM, THAN PHIÏÌN VAÂ CHÓ TRÑCH 169 11. THIÏËT LÊÅP MUÅC TIÏU 185 12. TÊÅP TRUNG VAÂ KYÃ LUÊÅT 201 13. ÀAÅT ÀÛÚÅC THÏË CÊN BÙÇNG 215 14. HAÄY COÁ NHÛÄNG CAÁI NHÒN THÊÅT TÑCH CÛÅC 227 15. HOÅC CAÁCH KHÖNG LO LÙÆNG 241 16. SÛÁC MAÅNH CUÃA LOÂNG NHIÏÅT TÒNH 259 LÚÂI KÏËT HAÄY BÙÆT TAY VAÂO THÛÅC HIÏÅN 272 LÚÂI CAÃM ÚN 276 7
8
LÔØI GIÔÙI THIEÄU Cuoäc Caùch Maïng Trong Moái Quan Heä Con Ngöôøi Haäy sùén saâng thay àöíi. Haäy àoán nhêån noá. Vaâ tòm caách àaåt àûúåc noá. Kiïím tra vaâ luön luön kiïím tra laåi nhûäng yá tûúãng cuãa baån, àoá chñnh laâ caách àïí baån ngaây caâng tiïën böå. – DALE CARNEGIE Chuáng ta àaä bûúác vaâo thïë kyã XXI, thïë giúái àang traãi qua möåt sûå thay àöíi lúán lao, möåt chuöîi nhûäng bûúác ngoùåt vaâ triïín voång to lúán xuêët hiïån. Chó trong möåt vaâi nùm ngùæn nguãi, chuáng ta àaä chûáng kiïën buöíi àêìu cuãa thúâi kyâ hêåu cöng nghiïåp hoáa vúái sûå xuêët hiïån cuãa kyã nguyïn truyïìn thöng, bûúác àöåt phaá cuãa ngaânh cöng nghïå thöng tin, ngaânh cöng nghïå sinh hoåc. Vaâ khöng hïì thua keám nhûäng thay àöíi êëy laâ cuöåc caách maång trong möëi quan hïå giûäa ngûúâi vúái ngûúâi. Vúái sûå kïët thuác cuãa cuöåc chiïën tranh laånh, möi trûúâng kinh doanh phaát triïín möåt caách àaáng kïí vaâ ngaây caâng maänh liïåt hún. Caånh tranh mang tñnh toaân cêìu vaâ nùng àöång hún. Cöng nghïå cuäng tham gia vaâo cuöåc àua naây. Doanh nhên khöng coân bònh 9
thaãn laâm ngú trûúác nhûäng nhu cêìu cuãa khaách haâng. Nhûäng nhaâ quaãn lyá khöng coân àún thuêìn àûa ra nhûäng mïånh lïånh vaâ tröng àúåi nhên viïn laâm theo möåt caách maáy moác. Nhûäng möëi quan hïå caá nhên khöng coân àûúåc xem laâ möåt àiïìu hiïín nhiïn. Caác cöng ty khöng coân toã ra thúâ ú trûúác viïåc phaãi caãi thiïån chêët lûúång thûúâng xuyïn. OÁc saáng taåo cuãa con ngûúâi seä khöng coân dïî daâng bõ boã nhû trûúác nûäa. Àïí töìn taåi trong nhûäng nùm túái àêy, möåt töí chûác muöën thaânh cöng – kïí caã töí chûác kinh doanh, töí chûác chñnh phuã hay töí chûác phi lúåi nhuêån – àïìu cêìn phaãi traãi qua möåt sûå thay àöíi triïåt àïí vïì vùn hoáa. Caác thaânh viïn cuãa töí chûác phaãi àöång naäo nhanh hún, laâm viïåc nhaåy beán hún, coá nhûäng ûúác mú taáo baåo hún vaâ phaãi gùæn kïët chùåt cheä vúái nhau hún trong cöng viïåc. Quan troång nhêët laâ sûå thay àöíi vùn hoáa naây seä àoâi hoãi möåt kiïíu laänh àaåo múái, möåt kiïíu laänh àaåo khöng giöëng nhû nhûäng sïëp cuä cuãa caác baån, hay chñnh möåt vaâi ngûúâi trong söë caác baån. Thúâi kyâ maâ möåt cöng ty coá thïí hoaåt àöång vúái “möåt caái roi da vaâ möåt caái ghïë” àaä qua röìi. Nhûäng nhaâ laänh àaåo tûúng lai phaãi xêy dûång möåt viïîn caãnh thûåc tïë vaâ nhûäng giaá trõ xûáng àaáng cho töí chûác maâ hoå muöën dêîn dùæt. Hoå phaãi giao tiïëp vaâ coá khaã nùng taåo àöång lûåc cho nhên viïn hiïåu quaã hún nhûäng gò maâ caác nhaâ laänh àaåo trong quaá khûá àaä laâm. Hoå phaãi trúã nïn nhaåy beán trûúác nhûäng thay àöíi liïn tuåc trong àiïìu kiïån hiïån nay. Nhûäng nhaâ laänh àaåo kiïíu naây seä phaãi khai thaác töëi àa taâi nùng vaâ khaã nùng saáng taåo maâ töí chûác cuãa hoå súã hûäu – tûâ nhên viïn cho àïën nhûäng ngûúâi úã võ trñ cao. Nguöìn göëc cuãa têët caã nhûäng biïën àöíi naây coá thïí tòm thêëy úã nhûäng thêåp niïn sau chiïën tranh thïë giúái thûá hai. Trong nhûäng 10
nùm sau chiïën tranh, nhûäng cöng ty cuãa Myä dûúâng nhû thaânh cöng trong têët caã nhûäng cöng viïåc hoå àaä laâm. Nïìn kinh tïë cuãa chêu Êu vaâ chêu AÁ gùåp khoá khùn do sûå taân phaá cuãa chiïën tranh, nhûäng nûúác àang phaát triïín thò laåi khöng coá nhiïìu àiïìu kiïån àïí phaát triïín kinh tïë. Nhûäng cöng ty cuãa Myä àaä coá àûúåc möåt lûúång lao àöång khöíng löì vaâ möåt chñnh phuã uy quyïìn uãng höå vaâ hoå lêåp ra nhûäng tiïu chuêín cho moåi ngûúâi. Àoá khöng phaãi laâ möåt caách vêån haânh hiïåu quaã. Hoå khöng bao giúâ àaåt àûúåc àiïìu àoá. Vúái nhûäng thûá bêåc trïn dûúái trong töí chûác, vúái sûå àoâi hoãi cûáng nhùæc vaâ thaái àöå chuáng-töi-luön-biïët-caái-töët-nhêët, hoå cûá “taâ taâ” vêån haânh töí chûác cuãa hoå trong nhûäng nùm giûäa thïë kyã, maâ vêîn phaát àaåt, haånh phuác vaâ àêìy lúåi nhuêån. Nhûäng “caái keán” xinh àeåp maâ caác cöng ty naây àem laåi cho nhên viïn cuãa hoå múái tuyïåt laâm sao! Möåt cöng viïåc trong möåt têåp àoaân danh tiïëng àöëi vúái nhiïìu ngûúâi laâ möåt cöng viïåc hïët sûác àaáng giaá – tuy khöng khaác gò mêëy so vúái ngaânh dõch vuå cöng cöång, nhûng vúái tiïìn lûúng khaá hún vaâ nhûäng böíng löåc “ngoåt ngaâo” hún keâm theo. Sa thaãi trong cöng viïåc? Baån coá bao giúâ nghe vïì nhûäng vuå sa thaãi àöëi vúái nhûäng ngûúâi laâm vùn phoâng vaâ quaãn lyá – “nhûäng ngûúâi mùåc aáo veát töng hay mùåc vaáy khi ài laâm” chûa? Cöng nhên nhaâ maáy coá thïí bõ sa thaãi, nhûng ban quaãn lyá thò chùæc chùæn laâ khöng röìi. Ngûúâi ta thûúâng noái vïì nhûäng “nêëc thang thaânh cöng” vaâ àoá laâ caách maâ hoå thùng tiïën trïn con àûúâng sûå nghiïåp cuãa mònh, möåt khi àaä bûúác lïn, khöng chêåm hún vaâ khöng nhanh hún nhûäng ngûúâi úã trïn hay úã dûúái baån. Khi nhòn laåi, chuáng ta thêëy rùçng àoá laâ khoaãng thúâi gian viïåc kiïëm tiïìn thêåt dïî daâng nhûng cuöëi cuâng, noá cuäng àaä phaãi kïët thuác. Khi nûúác Myä àang têån hûúãng nhûäng traái ngoåt cuãa nùm thaáng hêåu chiïën tranh, thò ngûúâi Nhêåt suy nghô vïì tûúng lai cuãa hoå. 11
Nïìn kinh tïë bõ phaá huãy, cú súã haå têìng cuãa hoå bõ àöí naát vaâ àoá chó laâ sûå khúãi àêìu cuãa nhûäng gò maâ ngûúâi Nhêåt phaãi vûúåt qua. Hoå cuäng coá tiïëng trïn thïë giúái vïì viïåc saãn xuêët nhûäng mùåt haâng thûá phêím giaá reã vaâ cung cêëp nhûäng dõch vuå cho khaách haång hai. Nhûng sau nhûäng gian khöí maâ hoå àaä gaánh chõu, ngûúâi Nhêåt sùén saâng hoåc têåp tûâ nhûäng thêët baåi. Hoå ra ngoaâi vaâ thuï nhûäng chuyïn gia tû vêën maâ hoå coá thïí tòm àûúåc, möåt trong söë àoá laâ tiïën sô W. Edwards Deming, nhaâ thöëng kï àaä laâm viïåc cho Vùn phoâng quaãn lyá chêët lûúång cuãa quên àöåi Myä trong suöët chiïën tranh. Nhûäng lúâi khuyïn cuãa Deming daânh cho ngûúâi Nhêåt laâ: Àûâng cöë gùæng bùæt chûúác cêëu truác phûác taåp cuãa nhûäng têåp àoaân lúán cuãa Myä, maâ thay vaâo àoá laâ haäy xêy dûång möåt cöng ty kiïíu múái cuãa Nhêåt – möåt cöng ty coá khaã nùng thu huát nhên viïn, caãi thiïån chêët lûúång, àem laåi sûå haâi loâng cho khaách haâng – vaâ taåo nïn sûå gùæn boá, àoaân kïët giûäa caác nhên viïn àùçng sau nhûäng muåc tiïu trïn. Àiïìu naây khöng thïí diïîn ra trong möåt àïm, nhûng nïìn kinh tïë Nhêåt Baãn àaä àûúåc taái sinh. Nhêåt Baãn trúã thaânh nûúác ài àêìu trong viïåc àöíi múái cöng nghïå, chêët lûúång saãn phêím, coân dõch vuå thò nhaãy voåt. Vúái möåt tinh thêìn vûâa àûúåc khúi dêåy, caác cöng ty Nhêåt Baãn khöng chó àuöíi kõp caác cöng ty nûúác ngoaâi. Trong nhiïìu ngaânh cöng nghiïåp chuã chöët, caác doanh nghiïåp Nhêåt Baãn àaä vûúåt xa quaá khûá cuãa hoå. Khöng lêu sau, caách thûác cuãa ngûúâi Nhêåt Baãn lan röång khùæp thïë giúái – tûâ Àûác, Scandinavia cho túái miïìn Viïîn Àöng vaâ vaânh àai Thaái Bònh Dûúng. Thêåt tiïëc laâ Hoa Kyâ laåi laâ nûúác cuöëi cuâng phöí biïën caách thûác naây. Chñnh sûå trò hoaän naây àaä phaãi traã möåt caái giaá rêët àùæt. 12
Chêåm raäi vaâ khoá maâ nhêån thêëy luác ban àêìu, nhûäng chiïëc du thuyïìn sang troång cuãa Myä àang tûâ tûâ mêët giaá. Trong suöët nhûäng thêåp niïn 60 vaâ 70, tiïëng gêìm cuãa nïìn kinh tïë thúâi hêåu chiïën vêîn coân àuã lúán àïí nhêån chòm nhûäng cú höåi mong manh, nhûng nhûäng dêëu hiïåu cuãa caác rùæc röëi thò vêîn tiïëp tuåc gia tùng àïën mûác khoá coá thïí laâm ngú àûúåc. Dêìu trúã nïn àùæt àoã. Laåm phaát vaâ lúåi tûác tùng cao. Caånh tranh khöng coân àïën tûâ nhûäng nûúác höìi sinh nhû Nhêåt Baãn vaâ Àûác nûäa. Haâng chuåc quöëc gia khaác, nhûäng àöëm saáng nhoã trïn bûác tranh kinh tïë àaä chinh phuåc àûúåc caác lônh vûåc cöng nghïå vúái nhûäng kyä thuêåt múái, sùæc beán vaâ àêìy tñnh caånh tranh. Rêët nhanh choáng, caác quöëc gia naây àaä kiïím soaát phêìn lúán thõ phêìn tûâ General Motors, Zenith, IBM, Kodak vaâ tûâ nhûäng siïu têåp àoaân àang nguã say khaác Cho túái giûäa thêåp niïn 80, viïåc kòm haäm nhûäng rùæc röëi ngaây caâng trúã nïn khoá khùn. Kinh doanh bêët àöång saãn bõ giaãm maånh. Núå kinh doanh vaâ thêm huåt quöëc gia tùng lïn maånh meä. Thõ trûúâng chûáng khoaán trúã nïn khaác thûúâng. Sûå suy thoaái keáo daâi, àùåc biïåt laâ vaâo nhûäng nùm àêìu 1990, möåt lêìn nûäa àaä cho thêëy phaát triïín khöng àöìng àïìu giûäa caác quöëc gia. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi bõ keåt laåi úã giûäa, nhûäng thay àöíi trïn dûúâng nhû diïîn ra vúái töëc àöå quaá choáng mùåt. Àöëi vúái nhûäng cöng ty khöng liïn húåp hay khöng coá àûúåc sûå thu huát naâo, hoå buöåc phaãi caãi töí laåi hoùåc laâ phaãi tuyïn böë phaá saãn. Àuöíi viïåc, giaãm biïn chïë, nhûäng thay àöíi àoá thêåt khùæc nghiïåt. Moåi chuyïån diïîn ra nhanh choáng. Vaâ khöng coân chöî cho lao àöång chên tay. Caác quaãn lyá vaâ chuyïn viïn seä phaãi àöëi mùåt vúái nhau trong möåt tûúng lai nhoã heåp vaâ hoå khöng chùæc laâ seä phaãi laâm nhûäng gò tiïëp theo. 13
Coá thïí dûå àoaán àûúåc rùçng sûå thay àöíi vïì quy mö vaâ töëc àöå seä coá aãnh hûúãng rêët lúán àïën nhêån thûác cuãa moåi ngûúâi vïì baãn thên vaâ nghïì nghiïåp cuãa mònh. Bêët kyâ thay àöíi naâo cuãa nïìn kinh tïë cuäng seä dêîn túái möåt laân soáng súå haäi vaâ bêët maän chûa tûâng thêëy. Nhiïìu ngûúâi àùåt niïìm tin vaâo cöng nghïå. Hoå àaä khaám phaá ra rùçng thïë giúái coá thïí àún giaãn taåo ra con àûúâng riïng cuãa noá. Vaâ khöng thïí phuã nhêån nhûäng àoáng goáp maâ cöng nghïå àaä àem laåi. Thomas A.Saunders III, ngûúâi àöìng saáng lêåp Saunders Karp & Company – möåt ngên haâng tû nhên – noái: “Töi coá thïí àïën vùn phoâng cuãa mònh taåi New York vaâ duâng chñnh xaác nhûäng thöng tin maâ möåt ngûúâi naâo àoá úã Nhêåt Baãn àang sûã duång – taåi cuâng möåt thúâi àiïím. Chuáng töi tiïëp cêån vúái hïå thöëng dûä liïåu giöëng nhau hai mûúi böën giúâ möîi ngaây. Moåi ngûúâi trïn khùæp thïë giúái àûúåc liïn kïët vúái nhau thöng qua möåt maång lûúái vö cuâng tinh vi, hún caã nhûäng gò maâ moåi ngûúâi coá thïí hònh dung ra. Thõ trûúâng vöën vaâ thõ trûúâng tiïìn tïå nùçm ngoaâi sûå kiïím soaát cuãa chñnh phuã. Vaâ töi khöng cêìn möåt túâ baáo àïí biïët thïm àiïìu gò àoá vïì nhûäng thõ trûúâng àoá”. Tiïën sô Jonas Salk, möåt nhaâ nghiïn cûáu dûúåc phêím taâi nùng nhêån xeát: “Caái chuáng ta thêëy chñnh laâ nhûäng lúåi ñch cuãa möåt sûå ‘tiïën hoáa’ trong cöng viïåc, tiïìm nùng àûúåc nêng cao àïën mûác nhiïìu cöng viïåc coá thïí àûúåc hoaân thaânh trong thúâi gian ngùæn. Chuáng ta coá thïí cöång taác vúái nhiïìu ngûúâi úã nhûäng núi rêët xa, do àoá so vúái caách àêy möåt trùm nùm thò hiïån nay rêët nhiïìu cöng viïåc àaä trúã nïn coá thïí thûåc hiïån àûúåc. Baån caâng coá nhiïìu nguöìn lûåc thò caâng coá nhiïìu phûúng tiïån maâ baån phaãi phaát triïín àïí sûã duång nhûäng nguöìn lûåc àoá.” Malcolm S. Forbes, Jr., töíng biïn têåp cuãa taåp chñ kinh doanh 14
Forbes àaä noái: “Baån coá coân nhúá lêìn àêìu tiïn khi maáy vi tñnh xuêët hiïån khöng? Hoå súå thiïët bõ naây seä trúã thaânh möåt cöng cuå giaám saát. Hoå súå tivi seä laâ möåt cöng cuå àïí tuyïn truyïìn. Nhûng thêåt caãm ún cöng nghïå cao, chuáng àaä coá hiïåu quaã ngûúåc laåi. Maáy tñnh ngaây nay trúã nïn nhoã hún rêët nhiïìu so vúái caác maáy tñnh cúä lúán ngaây xûa. Ngaây nay, nguöìn àiïån cuäng àûúåc nêng lïn àaáng kïí, do àoá baån khöng coân phaãi chõu caãnh ‘troái tay troái chên’ khöng laâm àûúåc gò nûäa. “Nhûäng con chip siïu nhoã àaä àûa trñ tuïå con ngûúâi lïn möåt têìm cao múái – nhûäng cöî maáy àaä coá thïí nêng cao khaã nùng cú bùæp cuãa con ngûúâi. Ngaây nay, caác phêìn mïìm nhû nhûäng thanh theáp. Nhûäng súåi caáp quang vaâ maân hònh söë trúã thaânh àûúâng sùæt vaâ àûúâng cao töëc cho viïåc truyïìn dêîn söë liïåu. Thöng tin thò trúã thaânh möåt nguyïn liïåu thö”. Forbes tiïëp tuåc: “Bêy giúâ, baån coá thïí truyïìn thöng àiïåp cuãa mònh vaâ vúái chiïëc laptop nùång hai cên, baån coá thïí laâm viïåc taåi bêët kyâ àêu maâ baån tòm thêëy löî cùæm hay tñn hiïåu vïå tinh”. Kïët quaã laâ gò? Nhiïìu ngûúâi coá thïí tiïëp cêån vúái nhiïìu thöng tin hún. Forbes kïët luêån: “Moåi ngûúâi coá thïí thêëy nhûäng gò àang diïîn ra trïn phêìn coân laåi cuãa thïë giúái. Noá aãnh hûúãng túái têët caã moåi ngûúâi”. Sûå suåp àöí cuãa Bûác tûúâng Berlin, sûå tan raä cuãa Liïn bang Xö Viïët, sûå nöíi lïn cuãa Trung Hoa, sûå àêëu tranh cho nïìn dên chuã taåi Chêu Myä Latinh vaâ vuâng Caribï, tiïën trònh cöng nghiïåp hoáa taåi caác nûúác àang phaát triïín – têët caã nhûäng sûå thay àöíi naây àaánh dêëu möåt nïìn cöng nghiïåp tûå do vaâ möåt sûå nhêån thûác múái rùçng caã thïë giúái laâ möåt cöång àöìng. Möîi thay àöíi àïìu àûúåc thuác àêíy bùçng nhûäng phûúng thûác röång múã àïí àïën vúái cöng nghïå thöng tin. 15
Nhûäng hònh aãnh tiïu biïíu cho sûå thay àöíi naây giúâ àêy coá thïí bùæt gùåp taåi khùæp moåi núi trïn thïë giúái. Caác hoåc sinh Trung Quöëc giûúng cao nhûäng biïíu ngûä viïët bùçng tiïëng Anh trûúác caác öëng kñnh quay phim. Saddam Hussein vaâ Töíng tham mûu trûúãng quên àöåi Myä cuâng theo doäi nhûäng tiïën triïín cuãa chiïën tranh vuâng Võnh trïn CNN. Nhûng cöng nghïå thöi thò vêîn chûa àuã cho nhûäng khoaãng thúâi gian khoá khùn. Phûúng tiïån giao tiïëp coá sùén nhûng khöng coá nghôa laâ con ngûúâi àaä hoåc àûúåc caách giao tiïëp töët. Àùåc biïåt trong xaä höåi ngaây nay thò àiïìu naây laåi caâng chñnh xaác. Àoá laâ möåt trong nhûäng àiïìu trúá trïu cuãa xaä höåi hiïån àaåi: khaã nùng giao tiïëp caâng nhiïìu thò thêët baåi trong giao tiïëp caâng cao. Thöng tin töët àïí laâm gò khi con ngûúâi ta khöng biïët caách chia seã noá? Caách àêy khöng lêu, böå phêån cao hoåc vïì thûúng maåi taåi Àaåi hoåc Harvard töí chûác möåt cuöåc khaão saát vúái caác sinh viïn, cûåu sinh viïn vaâ nhûäng tên sinh viïn. Chuã àïì cuãa cuöåc khaão saát laâ àûa ra nhûäng yïu cêìu cêìn thiïët cho viïåc giao tiïëp ngaây nay vaâ kïët quaã cuäng khöng bêët ngúâ cho mêëy. Giaáo sû ngaânh thûúng maåi, John A.Quelch cuãa trûúâng Àaåi hoåc Harvard cho biïët: “Caái maâ chuáng töi àang tòm kiïëm laâ möåt thûúác ào cho sûå thoãa maän vïì khaã nùng chuyïn mön cuãa nhûäng sinh viïn àaä töët nghiïåp”. Nhûäng hoåc viïn thöng minh coá thïí xûã lyá caác con söë, phên tñch thõ trûúâng, àïì ra kïë hoaåch kinh doanh, nhûng khi àïì cêåp túái viïåc giaãng daåy kyä nùng ûáng xûã giûäa ngûúâi vúái ngûúâi, Harvard àang phaãi nöî lûåc tûâng bûúác möåt. Quelch noái: “Àêy dûúâng nhû laâ möåt lônh vûåc cêìn phaãi àûúåc caãi thiïån: caác kyä nùng noái, viïët, hoaåt àöång theo nhoám vaâ nhûäng kyä nùng khaác cuãa con ngûúâi”. Tuy nhiïn, àoá chñnh xaác laâ nhûäng kyä nùng seä àem túái thaânh cöng cho nhûäng nhaâ laänh àaåo treã tuöíi. 16
Àiïìu chùæc chùæn laâ khoa hoåc kyä thuêåt vêîn seä àoáng möåt vai troâ quan troång trong cuöåc àua vêîn àang tiïëp diïîn cuãa thïë giúái. Nhûng noá chó laâ chiïëc veá àïí àûúåc tham gia vaâo cuöåc àua àoá. Cuöëi cuâng, sûå phên àõnh giûäa ngûúâi thùæng keã baåi khöng phaãi laâ lûúång byte hay RAM coá àûúåc. Ngûúâi chiïën thùæng laâ nhûäng töí chûác cuâng vúái caác nhaâ laänh àaåo thöng minh vaâ saáng taåo, nhûäng ngûúâi biïët caách giao tiïëp vaâ thuác àêíy con ngûúâi möåt caách hiïåu quaã – caã trong lêîn ngoaâi töí chûác. John Rampey, giaám àöëc phaát triïín quaãn lyá cuãa Milliken & Company, nhaâ saãn xuêët dïåt may haâng àêìu, àaä noái: “Kyä nùng gioãi trong quan hïå con ngûúâi coá khaã nùng chuyïín quaãn lyá thaânh laänh àaåo”. Con ngûúâi coá thïí hoåc caách chuyïín àöíi “tûâ chó àaåo sang hûúáng dêîn, tûâ àöëi àêìu sang húåp taác, tûâ laâm viïåc trong möi trûúâng baão mêåt sang möi trûúâng chia seã thöng tin khi cêìn thiïët, tûâ thuå àöång sang chuã àöång maåo hiïím vaâ tûâ quan àiïím con ngûúâi laâ hao phñ sang quan àiïím con ngûúâi laâ taâi saãn”. Hoå coá thïí hoåc caách “chuyïín cuöåc söëng tûâ thuâ hêån sang haånh phuác, tûâ húâ hûäng sang têån têm vaâ tûâ thêët baåi sang thaânh cöng”. Khöng ai noái nhûäng kyä nùng naây coá thïí àïën möåt caách tûå nhiïn caã. Burt Manning, chuã tõch cöng ty J. Walter Thompson, haäng quaãng caáo nöíi tiïëng thïë giúái àaä phaát biïíu: “Khöng dïî daâng àïí coá àûúåc àùèng cêëp cao trong quan hïå con ngûúâi. Chó rêët ñt ngûúâi coá thïí laâm àiïìu naây theo baãn nùng. Phêìn lúán moåi ngûúâi àïìu phaãi hoåc múái coá àûúåc. Àiïìu naây cêìn nhiïìu reân luyïån – vaâ cuäng cêìn nhiïìu sûå tinh vi – nhû viïåc trúã thaânh kyä sû trong möåt cöng ty xe húi hay viïåc caãi tiïën möåt pñt-töng xe vêåy”. Manning noái: “Nhûäng cöng ty coá thïí taåo ra lûåc lûúång noâng cöët göìm nhûäng ngûúâi coá khaã nùng thuác àêíy sûå nghiïåp cuãa cöng ty thò seä nhanh choáng vûúåt lïn trûúác. Àoá chñnh laâ nhûäng cöng 17
ty hiïíu àûúåc rùçng dõch vuå vaâ quan hïå con ngûúâi seä trúã thaânh thûá quyïët àõnh thaânh baåi trong tûúng lai”. Dale Carnegie àaä khöng söëng àuã lêu àïí chûáng kiïën sûå kïët thuác cuãa nhûäng ngaây maâ thaânh cöng àïën quaá dïî daâng vaâ thay vaâo àoá laâ nhûäng biïën àöíi maånh meä. Öng cuäng khöng àûúåc chûáng kiïën sûå xuêët hiïån cuãa cuöåc caách maång múái trong quan hïå con ngûúâi. Nhûng rêët lêu trûúác khi moåi ngûúâi àûúåc nghe àïën nhûäng yá tûúãng nhû têìm nhòn húåp taác, trao quyïìn cho nhên viïn, hay quaá trònh nêng cao chêët lûúång, Carnegie àaä tiïn phong trong nhûäng khaái niïåm cú baãn cuãa quan hïå con ngûúâi, nhûäng khaái niïåm laâm noâng cöët cho nhûäng yá tûúãng quan troång. Carnegie àïën New York vaâo nùm 1912, möåt chaâng trai treã tûâ vuâng Têy Bùæc Missouri àang tòm kiïëm viïåc gò àoá àïí laâm trong àúâi. Öng cuöëi cuâng tòm àûúåc viïåc taåi söë 125 àûúâng YMCA, laâm giaáo viïn daåy nghïå thuêåt noái chuyïån trûúác cöng chuáng cho ngûúâi lúán vaâo buöíi töëi. Carnegie nhiïìu nùm sau àaä viïët: “Luác àêìu, töi chó àaãm nhiïåm caác khoáa daåy vïì caách noái chuyïån trûúác àaám àöng – nhûäng khoáa hoåc àûúåc thiïët kïë cho ngûúâi lúán, dûåa trïn thûåc nghiïåm, daåy caách suy nghô àöåc lêåp, caách phaát biïíu yá kiïën möåt caách roä raâng hún, hiïåu quaã hún vaâ tûå tin hún, caã trong caác cuöåc phoãng vêën lêîn noái chuyïån trûúác àaám àöng. Nhûng dêìn dêìn sau nhiïìu khoáa hoåc, töi nhêån ra rùçng nhûäng hoåc viïn naây rêët cêìn àûúåc daåy vïì nghïå thuêåt ûáng xûã trong caác quan hïå haâng ngaây trong cöng viïåc vaâ ngoaâi xaä höåi”. Vò thïë Carnegie àaä múã röång khoáa hoåc cuãa mònh bùçng caách thïm vaâo caác kyä nùng cú baãn trong quan hïå con ngûúâi. Öng khöng coá saách vúã, khöng coá chûúng trònh chñnh thûác vaâ cuäng 18
khöng theo möåt giaáo trònh cuå thïí naâo. Nhûng öng àaä xêy dûång möåt danh saách ngaây caâng àûúåc múã röång bao göìm caác kyä nùng thûåc tïë trong nghïå thuêåt ûáng xûã maâ öng luön ûáng duång vaâ kiïím tra tñnh hiïåu quaã haâng ngaây. Öng noái vúái caác hoåc viïn cuãa mònh: “Nhòn nhêån vêën àïì theo quan àiïím cuãa ngûúâi khaác. Àaánh giaá cao giaá trõ cuãa hoå möåt caách chên thaânh. Toã ra thûåc sûå quan têm vúái moåi ngûúâi xung quanh”. Öng chó cho hoå caách “àan dïåt” nhûäng quy tùæc cú baãn trong quan hïå con ngûúâi àoá vaâo “têëm vaãi” cuöåc söëng. Luác àêìu, Carnegie chó phaác thaão nhûäng quy tùæc cuãa öng trïn nhûäng têëm theã nhoã cúä 3-5 inch. Nhûäng têëm theã naây nhanh choáng àûúåc thay thïë búãi caác baãn thaão vaâ caác cuöën saách nhoã, cuöën sau dêìn lúán hún cuöën trûúác. Sau mûúâi lùm nùm traãi nghiïåm thûåc tïë vaâ choån loåc kyä caâng, Carnegie àaä têåp húåp têët caã caác nguyïn tùæc cuãa öng vaâo trong möåt quyïín saách. Taác phêím “Àùæc nhên têm – Bñ quyïët thaânh cöng” (Nguyïîn Hiïën Lï dõch sang tiïëng Viïåt) cuãa Dale Carnegie xuêët baãn nùm 1936 laâ möåt têåp húåp nhûäng lúâi hûúáng dêîn rêët àún giaãn àïí ûáng xûã thaânh cöng trong cuöåc söëng. Quyïín saách àaä cûåc kyâ thaânh cöng. Ba mûúi triïåu baãn àaä àûúåc baán ra sau àoá, “Àùæc nhên têm – Bñ quyïët thaânh cöng” trúã thaânh möåt trong nhûäng quyïín saách baán chaåy nhêët trong lõch sûã. Noá àûúåc dõch sang rêët nhiïìu thûá tiïëng vaâ vêîn coân tiïëp tuåc àûúåc baán cho àïën ngaây nay. Carnegie sau àoá lêåp nïn cöng ty Dale Carnegie & Associates nhùçm phöí biïën caác thöng àiïåp cuãa öng vïì quan hïå con ngûúâi vaâ öng àaä tòm àûúåc àöåc giaã trïn khùæp thïë giúái. Öng dêìn xuêët hiïån thûúâng xuyïn trïn truyïìn thanh lêîn truyïìn hònh. Öng 19