
1
NH
NH
NH
NHỮ
Ữ
Ữ
ỮNG
NG
NG
NG Đ
Đ
Đ
ĐI
I
I
IỀ
Ề
Ề
ỀU
U
U
U C
C
C
CẤ
Ấ
Ấ
ẤM
M
M
M K
K
K
KỴ
Ỵ
Ỵ
Ỵ V
V
V
VỀ
Ề
Ề
Ề NG
NG
NG
NGƯỜ
ƯỜ
ƯỜ
ƯỜI
I
I
I GI
GI
GI
GIÀ
À
À
À
216-
216-
216-
216- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i cao
cao
cao
cao tu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
i kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n gi
gi
gi
giả
ả
ả
ảm
m
m
m b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o ph
ph
ph
phì
ì
ì
ì
Khá
i
niệm truyền thống
l
à
“
Ngàn vàng khó mua được cá
i
gầy của ngườ
i
già”, nên ngườ
i
già béo ph
ì
muốn giảm
béo. .trên thực tế , đó
l
à sự hiểu sai . Ngườ
i
già do thể
l
ực tiêu hao
í
t,
l
ạ
i
không thường xuyên hoạt động thể
l
ực,
nếu như khẩu v
ị
thật tốt th
ì
rất dễ trở thành ngườ
i
béo. Tuy béo ph
ì
có thể
l
àm cho ngườ
i
già phát sinh một số bệnh
như bệnh tâm huyết quản hoặc bệnh chuyển hoá . Song ngườ
i
gầy mắc các bệnh đường hôhấp so vớ
i
ngườ
i
béo th
ì
cao hơn rất nhiều.Theo các tư
li
ệu thống kê đã chứng minh, những ngườ
i
nhẹ cân cơ hộ
i
mắc bệnh viêm phổ
i
cao
gấp 6,7
l
ần ngườ
i
có sức nặng b
ì
nh thường, cao gấp 2,4
l
ần ngườ
i
hơ
i
nặng cân. Các nhà y học Phần Lan đã tiến
hành cân đo chiều cao và thể trọng ở những ngườ
i
trên 85 tuổi, sau 5 năm theo dõ
i
th
ì
thấy t
ỉ l
ệ tử vong cao nhất
l
à
ở tổ có ch
ỉ
số thể chất thấp (chiều cao x thể trọng). Trong số những ngườ
i
gày nhất ở tổ này có 87% tử vong .
Ngược
l
ạ
i
trong tổ có ch
ỉ
số thể chất cao nhất, ch
ỉ
có 53% tử vong. Chứng tỏ trong số những ngườ
i
cao tuổi, nguy
hiểm tử vong không phả
i
v
ì
béo mà tăng
l
ên. Thể trọng càng cao th
ì
t
ỉ l
ệ tử vong càng thấp. Hiện nay các học giả
nước ngoà
i
cho rằng, trong số những ngườ
i
cao tuổi, thể trọng cao không còn
l
à nhân tố nguy hiểm, mà có thể
l
ạ
i
l
à nhân tố tốt cho sức khoẻ. Cho nên ngườ
i
cao tuổ
i
mà béo th
ì
không cần phả
i
giảm béo.
217-
217-
217-
217- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n u
u
u
uố
ố
ố
ống
ng
ng
ng nhi
nhi
nhi
nhiề
ề
ề
ều
u
u
u c
c
c
cà
à
à
à-ph
-ph
-ph
-phê
ê
ê
ê
Những năm gần đây
“
Cơn sốt cà-phê” đã lan truyền khắp thành th
ị l
ẫn nông thôn. Lượng tiêu thụ cà-phê tăng
l
ên
rất mạnh. Cà-phê đã trở thành đồ uống hàng ngày của một số gia đình. Có ngườ
i
cho rằng uống cà phê không
những phấn chấn tinh thần mà còn có thể giảm béo ph
ì
nữa. Thực tế , đó ch
ỉ l
à sự hiểu
l
ầm. Bở
i
v
ì
uống cà phê tuy
có thể giảm nhẹ cảm giác no căng, nhưng
l
ạ
i
có thể k
í
ch th
í
ch d
ị
ch v
ị
phân tiết, lam tăng thêm sự tiêu thoá và hấp
thu thức ăn, không những không thể giảm béo được, mà ngược
l
ạ
i
còn có thể béo thêm ra. Cho nên, ngườ
i
béo
không nên uống nhiều cà-phê.
218-
218-
218-
218- Gi
Gi
Gi
Giả
ả
ả
ảm
m
m
m b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ch
ch
ch
chỉ
ỉ
ỉ
ỉ
l
l
l
l
à
à
à
à ă
ă
ă
ăn
n
n
n í
í
í
ít
t
t
t
Nếu ch
ỉ
dựa vào việc hạn chế việc ăn uống để chữa tr
ị
bệnh béo ph
ì
, tuy tạm thờ
i
có thể
l
àm cho thể trọng nhẹ đi,
nhưnglạ
i
rất dễ dẫn đến những đau khổ v
ì
thiếu ăn thiếu uống. Bở
i
v
ì
biểu hiện của bệnh béo ph
ì
không ch
ỉ l
à thể
trọng tăng
l
ên một cách không b
ì
nh thường, mà còn
l
à biểu hiện của một loạt những chứng bệnh khác tổng hợp
l
ại.
Ch
ỉ
đơn thuần dựa vào việc hạn chế ăn uống, tuy có thể
l
àm cho thể trọng giảm đ
i
chút
í
t, song nó ch
ỉ
có t
í
nh
chất tạm thời, hiệu quả không thể kéo dà
i
được. Ngoà
i
ra do quá ư hạn chế việc ăn uống, không những
l
àm cho cơ
thể
l
úc nào cũng cảm thấy đó
i
khát mà tinh thần cũng b
ị
những tổn thương khó có thể nó
i
ra được. Cho nên muốn
giảm béo không phả
i
ch
ỉ
kỳ vọng vào việc hạn chế ăn uống, mà cần phả
i
chú trọng rèn luyện, vận động cho th
í
ch
đáng hoặc dùng một số loạ
i
thuốc th
í
ch hợp để đ
i
ều tr
ị
th
ì
mớ
i
có hiệu quả mong muốn.
2
2
2
219
19
19
19-
-
-
- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n d
d
d
dù
ù
ù
ùng
ng
ng
ng h
h
h
hố
ố
ố
ố x
x
x
xí
í
í
í x
x
x
xổ
ổ
ổ
ổm.
m.
m.
m.
Có rất nhiều ngườ
i
già hoặc ngườ
i
b
ị
bệnh cao huyết áp, thường hay b
ị
trúng gió ở trong nhà x
í
. Nhẹ th
ì
hôn mê
bất t
ỉ
nh, b
ị li
ệt nửa người, nặng th
ì
dẫn đến tử vong. Nguyên nhân
l
à do khi đạ
i
tiện ngồ
i
xổm, huyết áp bỗng cao
vọt
l
ên gây ra. Bở
i
v
ì
ngườ
i
già khi ngồ
i
xổm th
ì
những động mạch quản ở thành bụng gấp khúc nhỏ hơn 400 ,
huyết quản ở chi dướ
i
b
ị
cong nghiêm trọng, việc
l
ưu thông máu b
ị
trở ngại, thêm vào đó
l
ạ
i
phả
i
rặn mạnh,sức
ép ở bụng tăng cao,
l
àm cho huyết áp tăng
l
ên đột ngột, gây nên t
ì
nh trạng huyết quản ở ngực b
ị
đứt, từ đó mà xảy
ra tai biến mạch máu não. Nếu khi đạ
i
tiện bằng x
í
bệt th
ì
chân gấp khoảng 900 th
ì
sẽ không gây trở ngạ
i
cho máu
l
ưu thông, huyết áp sẽ không tăng cao, tâm thần yên ổn, mớ
i
không xảy ra tai biến mạch máu não.

2
2
2
2
220
20
20
20-
-
-
- Kh
Kh
Kh
Khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n đố
đố
đố
đố k
k
k
kỵ
ỵ
ỵ
ỵ ng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i kh
kh
kh
khá
á
á
ác.
c.
c.
c.
Những ngườ
i
hay ghen tỵ ngườ
i
khác, đạ
i
bộ phận đếu có hiện tượng khẩu v
ị
không ngon, thực dục kém, tâm
thần giảm sút, hiệu suất công tác kém, hay thở dà
i
buồn bực
v.v...
thờ
i
gian kéo dài, sẽ sớm xuất hiện sự già yếu.
Bở
i
v
ì
ghen tuông
l
à một loạ
i
bệnh thá
i
tâm
l
ý. Nó không ch
ỉ l
à biểu hiện của sự kém ăn, của bệnh trạng tâm thần
mà trong cơ thể con ngườ
i
cũng có hàng loạt thay đổ
i
về sinh
l
ý bệnh
l
ý. Hệ thống vành ngực khu dướ
i
của ngườ
i
ta và những bộ phận
l
ân cận tồn tạ
i
hai trung khu tinh thần
l
à “khoá
i l
ạc” và “đau khổ”. Ghen tỵ sẽ k
í
ch th
í
ch
trung khu “đau khổ”, sẽ dẫn đến việc tăng phân tiết tuyến thượng thận, mạch máu vành ngoà
i
co hẹp
l
ại, cơ bắp b
ị
rệu rã, hoạt động của tuyến tiêu hoá giảm sút, số nh
ị
p thở b
ị
thay đổ
i v.v...
Cho nên để đề phòng bệnh tật, đề
phòng già yếu không nên ghen tỵ ngườ
i
khác. Trong việc sinh ra bách bệnh, th
ì
việc ghen tỵ ngườ
i
khác
l
ạ
i l
à
trừng phạt ch
í
nh m
ì
nh.
22
22
22
221
1
1
1-
-
-
- M
M
M
Mù
ù
ù
ùa
a
a
a đô
đô
đô
đông
ng
ng
ng kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n m
m
m
mặ
ặ
ặ
ặc
c
c
c qu
qu
qu
quầ
ầ
ầ
ần
n
n
n á
á
á
áo
o
o
o qu
qu
qu
quá
á
á
á d
d
d
dà
à
à
ày.
y.
y.
y.
Để đề phòng rét buốt và đề phòng bệnh tật, có một số ngườ
i
cho rằng mùa đông càng mặc áo dày càng tốt. Trên
thực tế như vậy
l
à có hại. Bở
i
v
ì
đố
i
vớ
i
sự thay đổ
i
của mô
i
trường, con ngườ
i
ta có một khả năng th
í
ch ứng
nhất định,
l
ợ
i
dụng việc mặc áo cho ấm
l
à để bổ sung cho sự thiếu hụt về khả năng th
í
ch ứng đó. Nếu
l
ạ
i
mặc quá
nhiều quần áo sẽ
l
àm cho không kh
í
trong cơ thể h
ì
nh thành một vi tiểu kh
í
hậu nhiệt độ cao, độ ẩm cao, trở
l
ực
toả nhiệt, toả hơ
i
ẩm cuả cơ thể tăng
l
ên, từ đó mà ảnh hưởng đến việc đ
i
ều giả
i
sự cân bằng nhiệt; khi mà độ dày
của tầng không kh
í
ở trong quần áo vượt quá 15 mm, th
ì
không kh
í
đố
i l
ưu sẽ tăng
l
ên, việc toả nhiệt tăng cao,
ngược
l
ạ
i
t
í
nh giữ nhiệt sẽ b
ị
giảm xuống; mặc quần áo quá dày sẽ ức chế cơ năng đ
i
ều tiết nhiệt độ trong người,
l
àm giảm sút khả năng chống rét của cơ thể. Ngoà
i
ra mặc quần áo quá nhiều trông nó
l
ụ khụ, cử động không
thuận tiện, cũng tiêu hao thể
l
ực nhiều hơn. Cho nên mùa đông không nên mặc quần áo quá dà
y.
2
2
2
222
22
22
22-
-
-
- Cha
Cha
Cha
Cha m
m
m
mẹ
ẹ
ẹ
ẹ kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n b
b
b
bó
ó
ó
óc
c
c
c th
th
th
thư
ư
ư
ư ri
ri
ri
riê
ê
ê
êng
ng
ng
ng c
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
a con
con
con
con c
c
c
cá
á
á
ái
i
i
i
Có một số bậc cha mẹ cho rằng thư từ của ngườ
i
khác th
ì
không thể bóc, nhưng thư từ của con cá
i
m
ì
nh th
ì
có
thể bóc xem được. Trên thực tế, cha mẹ bóc thư riêng của con cá
i
cũng
l
à vi phạm pháp luật. Bở
i
v
ì
mỗ
i
ngườ
i
đều có những b
í
mật ở nơ
i
sâu thẳm trong tâm hồn m
ì
nh và có quyền được giữ b
í
mật đ
i
ều đó. Cho nên bóc thư
riêng của con cá
i
hoặc xem trộm nhật ký của con cái, nếu không nó
i l
à phạm pháp th
ì
ch
í í
t cũng
l
à hành vi vô đạo
đức.
223-
223-
223-
223- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i đứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ng tu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
i kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n nghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ện
n
n
n r
r
r
rượ
ượ
ượ
ượu
u
u
u v
v
v
và
à
à
à thu
thu
thu
thuố
ố
ố
ốc
c
c
c
l
l
l
l
á
á
á
á
Đạ
i
đa số những ngườ
i
mắc bệnh tâm huyết quản đều có
li
ên quan đến hút thuốc
l
á. Bở
i
v
ì
trường kỳ uống rượu
quá độ,
l
ớp mỡ ở trong cơ tim tăng
l
ên, công năng của buồng tim giảm sút, buồng tim trở nên to ra. Những ngườ
i
uống nhiều rượu bia càng dễ xuất hiện sự thay đổ
i
buồng tim như thế nà
y.
Men rượu có thể ảnh hưởng đến sự
chuyển hoá mỡ, thúc đẩy gan hoạt động, khiến cho khả năng thanh
l
ọc mỡ ở trong máu của cơ thể b
ị
giảm sút,
tăng thêm việc xơ cứng động mạch và tạo cơ hộ
i
cho bệnh tim phát triển. Cho nên ngườ
i
đứng tuổ
i
không nên
uống rượu, hút thuốc
l
á đến trở thành nghiện ngập.
224-
224-
224-
224- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ă
ă
ă
ăn
n
n
n ch
ch
ch
chấ
ấ
ấ
ất
t
t
t c
c
c
có
ó
ó
ó nhi
nhi
nhi
nhiề
ề
ề
ều
u
u
u pr
pr
pr
prô
ô
ô
ôt
t
t
tê
ê
ê
êin
in
in
in
Nó
i
chung, chất prôtêin rất có
í
ch cho sức khoẻ của con người. Nhưng, đố
i
vớ
i
ngườ
i
già mà nói, dùng nhiều chất
prôtêin cao quá th
ì l
ạ
i
có hạ
i
cho sức khoẻ. Bở
i
v
ì
ăn uống chất prôtêin cao có thể
l
àm tăng việc bà
i
tiết
l
ượng
canxi ở trong cơ thể, nhất
l
à đố
i
vớ
i
những ngườ
i
già vốn đã thiếu chất canxi, v
ì
tăng
l
ượng bà
i
tiết canxi nên rất
dễ dẫn đến bệnh xốp xương. Ngườ
i
b
ị
bệnh xốp xương th
ì
cứ hơ
i
hoạt động
l
à đã cảm thấy đau
l
ưng. Ngoà
i
ra
công năng thận của đa số ngườ
i
già thường b
ị
suy yếu, khi chất prôtêin vào cơ thể quá nhiều th
ì
buồng thận phả
i
gánh vác quá nặng, dễ dẫn đến b
ị
hư công năng thận. Cho nên, ngườ
i
già không nên ăn uống nhiều thực phẩm có
chất prôtêin cao, mỗ
i
ngày ch
ỉ
nên ăn khoảng 50 gam prôtêin
l
à vừa.

3
225-
225-
225-
225- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i đứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ng tu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
i kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ă
ă
ă
ăn
n
n
n th
th
th
thứ
ứ
ứ
ức
c
c
c ă
ă
ă
ăn
n
n
n tinh
tinh
tinh
tinh d
d
d
dà
à
à
ài
i
i
i ng
ng
ng
ngà
à
à
ày
y
y
y
Ngườ
i
đứng tuổ
i
mà không ăn những thức ăn thô, ch
ỉ
ăn toàn những gạo trắng, bột m
ì
trắng
l
à không thoả đáng.
Bở
i
v
ì
trong
l
ớp vỏ của hạt gạo (tức
l
à cám) có rất nhiều nguyên tố vi
l
ượng quan trọng và thực vật xen-luy-lô. V
í
dụ như crôm và măng-gan, nếu sau khi gia công tinh chế th
ì
chất
l
ượng sẽ giảm đ
i
rất nhiều. Nếu thiếu hai loạ
i
nguyên tố này th
ì
sẽ dễ sinh ra xơ cứng động mạch. Thực vật xen-luy-lô sẽ tăng cường việc bà
i
tiết chấtcholestêrin,
l
àm giảm bớt chất cholestêrin trong máu. Những thực vật tinh tế quá, chất xen-luy-lô
í
t quá th
ì
ăn rồ
i
vẫn cảm thấy
không no bụng, cho nên thường hay ăn thêm, ăn thêm nữa, do đó mà sinh ra béo ph
ì
. Như vậy huyết quản sẽ sơ
cứng, bệnh cao huyết áp sẽ phát triển nhiều hơn. Cho nên, những ngườ
i
đứng tuổ
i
không nên ăn thức ăn tinh dà
i
ngà
y.
226-
226-
226-
226- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i đứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ng tu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
i kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n kh
kh
kh
khả
ả
ả
ảnh
nh
nh
nh ă
ă
ă
ăn.
n.
n.
n.
Ngườ
i
khảnh ăn thường không hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Nếu ăn
í
t rau xanh, thiếu chất
l
ục diệp,
sẽ sinh ra thiếu vitamin C. V
ì
vitamin C có thể
l
àm giảm cholestêrin, giảm bớt hoặc phòng ngừa bệnh xơ cứng
động mạch. Nếu ăn
í
t thực phẩm
l
àm từ đậu đỗ th
ì
không thể
l
àm tăng sự bà
i
tiết cholestêrôn ở trong phân ra
được. Nếu thấy hành, tỏ
i
có mù
i
hô
i
mà không ăn, th
ì
chắc do không biết rằng hành tỏ
i
có tác dụng giảm chất mỡ
trong máu rất tốt. Cho nên con ngườ
i
ta đến tuổ
i
trung niên th
ì
không nên khảnh ăn.
227-
227-
227-
227- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i đứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ng tu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
i kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ă
ă
ă
ăn
n
n
n nhi
nhi
nhi
nhiề
ề
ề
ều
u
u
u th
th
th
thứ
ứ
ứ
ức
c
c
c ă
ă
ă
ăn
n
n
n b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o v
v
v
và
à
à
à ng
ng
ng
ngọ
ọ
ọ
ọt
t
t
t
Nếu ăn quá nhiều mỡ động vật và th
ị
t mỡ hoặc những thực vật có chất cholestêrôn có thể gây ra hàng loạt bệnh
như tăng chất mỡ ở trong máu chẳng hạn. V
ì
th
í
ch ăn nhiều của ngọt, cơ thể hấp thu quá nhiều chất đường, phần
dư thừa ấy sẽ chuyển hoá thành mỡ, mỡ trong máu cũng sẽ tăng
l
ên, cơ hộ
i
tắc động mạch cũng nhiều hơn. Ngoà
i
ra đường còn có tác dụng tăng cường sự hợp thành giữa buồng gan và mỡ. B
ì
nh thường ngườ
i
nào ăn nhiều đường
th
ì
sau 3 tuần
l
ễ chất glyxêrin trong máu tăng
l
ên gấp đôi. Cho nên , ngườ
i
đứng tuổ
i
không nên ăn nhiều chất
béo và ngọt.
228-
228-
228-
228- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n qu
qu
qu
quá
á
á
á tr
tr
tr
trầ
ầ
ầ
ầm
m
m
m t
t
t
tư
ư
ư
ư v
v
v
về
ề
ề
ề d
d
d
dĩ
ĩ
ĩ
ĩ v
v
v
vã
ã
ã
ãng
ng
ng
ng
Ngườ
i
già suốt ngày sống trong những kỷ niệm xưa cũ, thở vắn than dà
i
thương cảm, tất nhiên sẽ tăng thêm cảm
giác u t
ị
ch, cô đơn và tâm thần u uất. V
ì
những trạng thá
i
tâm
l
ý tiêu cực như vậy sẽ tăng thêm gánh nặng cho đạ
i
não, dễ dẫn đến mệt mỏ
i
về tâm
l
ý rồ
i
gây ra cảm giác chán chường, còn có thể dẫn đến t
ì
nh trạng rố
i
loạn công
năng đạ
i
não hoặc công năng hệ thống thần kinh, từ đó mà xuất hiện tâm trạng lo âu, buồn rầu, tự ti, thậm ch
í
còn
có thể dẫn đến tâm trạng mất hết dũng kh
í
và
l
òng tin vao cuộc sống. Đồng thờ
i
vớ
i
tâm thá
i
như vậ
y,
các loạ
i
bệnh tật sẽ nhân cơ hộ
i
này mà xâm nhập vào cơ thể như các bệnh cao huyết áp, bệnh quán tâm, bệnh hen xuyễn,
đá
i
đường, bệnh xơ cứng động mạch, bệnh ung thư, thậm ch
í
còn có thể gây ra bệnh tr
ì
độn ở ngườ
i
già. Cho nên
ngườ
i
già không nên quá ư triền miên vớ
i
d
ĩ
vãng.
229-
229-
229-
229- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
giả
ả
ả
ảm
m
m
m b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ă
ă
ă
ăn
n
n
n b
b
b
bộ
ộ
ộ
ột
t
t
t h
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
t c
c
c
cả
ả
ả
ải
i
i
i
Bột hạt cả
i l
à một loạ
i
gia v
ị
có chất cay. Mùa hè
l
àm món sa-lát mà cho một chút bột hạt cả
i
vào th
ì
sẽ thơm ngon
hẳn
l
ên. Nhưng ngườ
i
muốn giảm béo mà ăn bột hạt cả
i
th
ì
không có
l
ợ
i
cho việc giảm béo. Bở
i
v
ì
trong bột hạt
cả
i
có một chất hoá học, có thể k
í
ch th
í
ch niêm mạc dạ dà
y,
gây ra quá nhiều chất v
ị
toan,
l
àm cho ngườ
i
ta cảm
thấy đói, luôn mồm thèm ăn. Kết quả
l
à ngườ
i
đang muốn giảm bớt mức ăn th
ì
ngược
l
ạ
i l
ạ
i
ăn nhiều hơn, việc
giảm béo b
ị
thất bại. Cho nên ngườ
i
muốn giảm béo th
ì
không nên ăn bột hạt cải.

4
266-
266-
266-
266- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n n
n
n
nó
ó
ó
ói
i
i
i khuy
khuy
khuy
khuyế
ế
ế
ết
t
t
t đ
đ
đ
đi
i
i
iể
ể
ể
ểm
m
m
m c
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
a con
con
con
con ch
ch
ch
chá
á
á
áu
u
u
u tr
tr
tr
trướ
ướ
ướ
ước
c
c
c m
m
m
mặ
ặ
ặ
ặt
t
t
t ng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i ngo
ngo
ngo
ngoà
à
à
ài
i
i
i
Trong gia đình ngườ
i
già
l
à đố
i
tượng được tôn trọng. Mỗ
i l
ờ
i
nó
i
việc
l
àm của ngườ
i
già đều có tác dụng gương
mẫu đố
i
vớ
i
thế hệ trẻ. Con cháu có sai
l
ầm khuyết đ
i
ểm g
ì
, nên k
ị
p thờ
i
phê b
ì
nh khuyên bảo. Nhưng tuyệt đố
i
không nên nó
i
ra cho ngườ
i
ngoà
i
biết sai
l
ầm khuyết đ
i
ểm của con cháu. Bở
i
v
ì
trước mặt ngườ
i
ngoà
i
mà nó
i
ra
những đ
i
ều không phả
i
của con cháu, dễ gây nên phản ứng và xúc phạm t
ì
nh cảm giữa chúng và ngườ
i
già. Chúng
cảm thấy ngườ
i
già không giữ thể diện cho chúng. Cho nên, nếu không phả
i l
à những vấn đề thuộc về nguyên tắc
như vi phạm kỷ luật hoặc luật pháp, th
ì
ngườ
i
già nên thể t
ì
nh châm chước cho con cháu. Nên " Tốt đẹp bày ra,
xấu xa đậy
l
ại" th
ì
tốt hơn.. Có ngh
ĩ
a
l
à phả
i
chú ý dến trường hợp, phương thức và phương pháp.
231-
231-
231-
231- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ng
ng
ng
ngồ
ồ
ồ
ồi
i
i
i
l
l
l
l
â
â
â
âu
u
u
u
Ngồ
i l
âu có thể dẫn đến rất nhiều bệnh tật, và đẩy nhanh đến già yếu. Bở
i
v
ì
ngồ
i l
âu có thể
l
àm cho rất nhiều cơ
quan nộ
i
tạng, kh
í
quan và tổ chức của cơ thể con ngườ
i
không được rèn luyện,
l
àm ảnh hưởng đến sự đổ
i
mớ
i
và
phát dục thường xuyên của cơ thể, khiến cho
l
ượng tuần hoàn máu b
ị
giảm sút. Ngoà
i
ra ngồ
i l
âu còn dẫn đến
bệnh béo ph
ì
,
l
ượng mỡ trong máu tăng cao, bệnh tr
ĩ
, bệnh phụ khoa, suy nhược thần kinh, d
ị
ch tiêu hoá giảm sút,
trở ngạ
i
cho việc tiêu hoá và hấp thu thức ăn và cũng ảnh hưởng đến chức năng của phổ
i v.v...
Do đó để đề phòng
bệnh già yếu th
ì
không nên ngồ
i l
âu, mà phả
i
hoạt động và vận động một cách th
í
ch đáng.
232-
232-
232-
232- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n quay
quay
quay
quay đầ
đầ
đầ
đầu
u
u
u độ
độ
độ
đột
t
t
t ng
ng
ng
ngộ
ộ
ộ
ột.
t.
t.
t.
Ngườ
i
già nếu quay đầu đột ngột, nhẹ th
ì
sẽ b
ị
các chứng bệnh, nếu nặng thậm ch
í
còn nguy hiểm đến t
í
nh mệnh.
Bở
i
v
ì
khi ngườ
i
già đột ngột quay đầu , cổ chuyển động, nên động mạch cột sống b
ị
ép hẹp
l
ại, nếu động mạch
cột sống trước đây đã có một bệnh g
ì
đó th
ì
sẽ càng b
ị
co hẹp hơn. Ngoà
i
ra do b
ị
k
í
ch th
í
ch nên thần kinh giao
cảm ở cổ b
ị
co giật huyết quản não. Tất cả những t
ì
nh h
ì
nh trên đây dẫn đến việc cung cấp máu cho não b
ị
giảm
sút, tốc độ máu chảy trong huyết quản não b
ị
chậm dần, có thể xảy ra việc thiếu máu não tạm thời, xuất hiện triệu
chứng đau đầu, chóng mặt, tim đập mạnh, mắt hoa, buồn nôn, tai ù, chân tay mỏ
i
mệt v.v...Nghiêm trọng hơn th
ì
có thể h
ì
nh thành chứng bệnh teo mạch máu não, khi đó ngườ
i
sẽ mất thăng bằng, mặt nóng bừng, thống cảm tiêu
thất, thậm ch
í
có thể b
ị
bạ
i li
ệt. do đó ngườ
i
già không nên quay đầu đột ngột.
233-
233-
233-
233- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à sau
sau
sau
sau khi
khi
khi
khi ng
ng
ng
ngồ
ồ
ồ
ồi
i
i
i
l
l
l
l
â
â
â
âu
u
u
u kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n đứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ng ph
ph
ph
phắ
ắ
ắ
ắt
t
t
t d
d
d
dậ
ậ
ậ
ậy
y
y
y ngay
ngay
ngay
ngay
Bở
i
v
ì
sau khi ngồ
i l
âu, nếu ngườ
i
già đứng dậy quá mạnh, quá nhanh khiến cho
l
ượng máu ở trong não tương đố
i
giảm sút, tạo thành hiện tượng tạm thờ
i
não b
ị
thiếu máu nên thường b
ị
váng đầu, hoa mắt, tim đập mạnh, rất dễ b
ị
ngã, dẫn đến những tổn thương bất ngờ. Cho nên, ngườ
i
già sau khi ngồ
i l
âu không nên đứng phắt dậy ngay.
234-
234-
234-
234- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ng
ng
ng
ngồ
ồ
ồ
ồi
i
i
i ng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ g
g
g
gậ
ậ
ậ
ật
t
t
t
Rất nhiều ngườ
i
già th
í
ch ngồ
i
ngủ gật, như vậy rất không có
l
ợ
i
cho sức khoẻ. Bở
i
v
í
ngườ
i
già ngồ
i
trên ghế dựa
hoặc ghế bành ngủ gật, sau khi t
ỉ
nh dậy cảm thấy m
ì
nh mẩy đau nhừ, váng đầu, mỏ
i
chân, ù tai, mắt nh
ì
n thấy
l
ờ
mờ, nếu như đứng ngay dậy rồ
i
bước đ
i
th
ì
rất dễ b
ị
ngã, và sẽ xảy ra những chuyện chẳng
l
ành. Hiện tượng này
l
à
do máu ở bụng không được cung cấp đủ gây nên. Khi ngồ
i
ngủ gật, máu chảy vào bụng sẽ giảm đi, phần trên dễ b
ị
mất thăng bằng, sẽ dẫn đến cơ
l
ưng b
ị
hao tổn, gây nên đau vùng thắt
l
ưng, hoạt động cảm thấy khó khăn. Ngoà
i
ra ngồ
i
ngủ gật, sau khi ngủ say th
ì
thân nhiệt thấp hơn
l
úc chưa ngủ, rất dễ dẫn đến cảm mạo. Tục ngữ có câu :
“Cảm mạo
l
à nguồn gốc của bách bệnh”, th
ì
thấ
y,
đố
i
vớ
i
ngườ
i
già, ngồ
i
ngủ gật, nguy hạ
i
cho sức khoẻ thật
l
à
không
í
t. Cho nên ngườ
i
già không nên ngồ
i
ngủ gật.

5
235-
235-
235-
235- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à v
v
v
và
à
à
à ng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i b
b
b
bé
é
é
éo
o
o
o kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ tr
tr
tr
trư
ư
ư
ưa.
a.
a.
a.
Ngủ trưa, cho dù
l
à giấc ngủ rất ngắn, cũng có thể tiêu trừ mệt mỏi, nâng cao hiệu suất công tác và học tập. Song
không phả
i
ngủ trưa
l
à có
l
ợ
i
cho tất cả mọ
i
người. Những ngườ
i
già từ 65 tuổ
i
trở
l
ên và những ngườ
i
béo phệ mà
cân nặng vượt quá 20% thể trọng tiêu chuẩn, cũng như những ngườ
i
huyết áp rất thấp th
ì
ngủ trưa
l
à không th
í
ch
hợp. Bở
i
v
ì
sau khi ăn cơm trưa,
l
ưu
l
ượng máu của đạ
i
não giảm đi, huyết áp hạ thấp,
l
ượng ô-xy cung cấp cho
đạ
i
não giảm đi, nếu ngủ trưa, nằm yên bất động, đạ
i
não không được cung cấp máu đầy đủ, cho nên dễ b
ị
trúng
gió. Cho nên ngườ
i
già và ngườ
i
béo không nên ngủ trưa. Biện pháp tốt nhất
l
à đ
i
tản bộ để thúc đẩy d
ị
ch máu
tuần hoàn và cung cấp máu cho đạ
i
não.
236-
236-
236-
236- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n ng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ í
í
í
ít
t
t
t qu
qu
qu
quá
á
á
á.
.
.
.
Tuổ
i
thọ càng cao th
ì
thờ
i
gian ngủ càng
í
t. Nó
i
chung ngườ
i
già thường không tham ngủ. Song ngủ
í
t quá cũng sẽ
tổn hạ
i
đến sức khoẻ. Khi ngủ th
ì
cơ thể con ngườ
i
được ngh
ỉ
ngơi, khô
i
phục và t
í
ch luỹ
l
ạ
i
trạng thá
i
năng
l
ượng.
Cơ năng sinh
l
ý của ngườ
i
già giảm sút, việc khô
i
phục sức
l
ực tương đố
i
chậm. Cho nên thờ
i
gian ngủ cũng
không nên
í
t quá. Ngườ
i
già 60 - 70 tuổi, mỗ
i
ngày ngủ 8 tiếng đồng hồ
l
à vừa; ngườ
i
già 70 - 90 tuổi, mỗ
i
ngày
ngủ 9 tiếng đồng hồ
l
à vừa; ngườ
i
già trên 90 tuổi, mỗ
i
ngày ngủ12 tiếng đồng hồ
l
à vừa.
237-
237-
237-
237- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n n
n
n
nằ
ằ
ằ
ằm
m
m
m gi
gi
gi
giườ
ườ
ườ
ường
ng
ng
ng
l
l
l
l
ò
ò
ò
ò xo
xo
xo
xo
Ngườ
i
già nằm giường
l
ò xo ch
ỉ
có hạ
i
chứ không có
l
ợ
i
cho thân thể. Bở
i
v
ì
ngườ
i
già nằm giường
l
ò xo sẽ
l
àm
cho phần giữa thân thể của ngườ
i
già b
ị
hãm, tuy phần cơ bắp ở ph
í
a trên thân thể được thoả
i
mái, nhưng cơ bắp
ph
í
a dướ
i
th
ì l
ạ
i
b
ị
căng thẳng, như vậy sẽ
l
àm cho cơ sống
l
ưng b
ị
tổn thương, xương dễ sinh bệnh. Nếu ngườ
i
nào đã có bệnh rồ
i
th
ì
bệnh sẽ nặng
l
ên. Cho nên ngườ
i
già không nên nằm giường
l
ò xo.
238-
238-
238-
238- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n tr
tr
tr
trè
è
è
èo
o
o
o cao
cao
cao
cao
Ngườ
i
già nó
i
chung đều rất cần cù lao động, ở nhà không ch
ị
u ngồ
i
rỗ
i
bao giờ, rất th
í
ch thu dọn nhà cửa thật
tươm tất ch
ỉ
nh tề, đó
l
à một tập quán rất tốt. Song ngườ
i
già trèo cao th
ì l
ạ
i
không th
í
ch hợp. Bở
i
v
ì
chân tay ngườ
i
già không còn linh hoạt như thanh niên, bắp chân bắp tay đã yếu dần, năng
l
ực giữ cho thân thể cân đố
i
đã giảm
sút. Cho nên khi ngườ
i
già
l
àm các công việc lao động ở trong nhà, tốt nhất
l
à hết sức tránh việc trèo cao, v
í
dụ
như trèo
l
ên ghế, trèo
l
ên thang để
l
ấy vật g
ì
đó, để lau cửa, để gác một vật g
ì
đó, để đóng cá
i
đinh, để
l
ắp chiếc
bóng đèn chẳng hạn. Nếu khi cần phả
i
trèo cao th
ì
cố gắng để cho con cá
i l
àm hoặc nhờ ngườ
i
khác
l
àm thay. Vạn
bất đắc d
ĩ
phả
i
tự m
ì
nh trèo
l
ên cao th
ì
phả
i
hết sức chú ý mấy đ
i
ểm sau : Phả
i
kiểm tra thật kỹ bàn, ghế, thang
hoặc những vật dùng để trèo xem có chắc chắn hay không, trọng tâm có ổn định hay không; còn phả
i
chú ý đến
mặt đất, sàn nhà xem có bằng phẳng, có an toàn hay không, nếu mặt đất không bằng, th
ì
trước khi trèo
l
ên cao
phả
i
kê cho vật để trèo thật b
ì
nh ổn, chắc chắn. Nếu mặt đất trơn nhẵn th
ì
trước khi trèo phả
i l
ấy giẻ hoặc giấy cũ
lau sạch, để tránh trường hợp vừa trèo
l
ên cao, đanglàm việc ở trên đó th
ì
thang hoặc bàn chòng chành, trượt đổ.
Sau khi trèo
l
ên rồ
i
th
ì
phả
i
b
ì
nh t
ĩ
nh, phả
i
đứng cho vững, nh
ì
n cho rõ, bám cho chắc, không nên hấp tấp vộ
i
vàng,
đề phòng v
ì
đứng không vững, trọng tâm của ngườ
i l
ệch đi, thế
l
à ngã xuống; ngườ
i
già do thể
l
ực suy sụp , khi
trèo
l
ên cao, nếu thấy ngườ
i
choáng váng hoặc chân run th
ì
phả
i
xuống ngay, tuyệt đố
i
không được cố
;
còn nếu
thật sự cần phả
i
trèo, th
ì
tốt nhất
l
à t
ì
m ngườ
i
đến giúp, đỡ thang và bảo hộ ở bên cạnh.
239-
239-
239-
239- Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
i gi
gi
gi
già
à
à
à kh
kh
kh
khô
ô
ô
ông
ng
ng
ng n
n
n
nê
ê
ê
ên
n
n
n t
t
t
tắ
ắ
ắ
ắm
m
m
m qu
qu
qu
quá
á
á
á nhi
nhi
nhi
nhiề
ề
ề
ều
u
u
u
Tắm rửa đố
i
vớ
i
thân thể rất có
í
ch. Không những
l
àm sạch
l
àn da, mà còn có thể
l
àm giãn gân cốt,
l
àm cho bắp
chân, bắp đù
i
đỡ mỏi. Song, ngườ
i
già không nên tắm quá nhiều
l
ần. V
ì
thể
l
ực ngườ
i
già suy yếu, da dẻ mỏng
manh,
l
ớp mỡ ngoà
i
da dần dần teo
l
ại, nếu tắm quá nhiều,
l
ớp da sẽ b
ị
khô, dễ b
ị
tróc ra, thậm ch
í
có thể còn b
ị
nứt nẻ, hoặc dẫn đến bệnh ngứa ngá
y.
Nếu khi tắm mà nước quá nóng, thân nhiệt trong ngườ
i
không toả ra k
ị
p,
còn dễ phát sinh trúng gió. Nếu thờ
i
gian ngâm nước quá
l
âu dễ tạo thành mao vi huyết quản nở ra, dẫn đến đạ
i
não thiếu máu, sinh ra chóng mặt hoặc ngất đi. Cho nên ngườ
i
già không nên tắm quá nhiều.