Phân biệt
hệ màu CMYK và RGB
- Trong quá trình thiết kế, đôi khi chúng ta bị nhầm lẫn giữa
2 hệ màu CMYK và RGB, sự nhầm lẫn đó gây nên tình trạng
in bị lệch màu. Đối với các bạn mới chập chững bước vào
con đường design thì có lẽ khó mà phân biệt được hai hệ màu
này, đôi khi không biết nên sử dụng màu CMYK hay RGB
cho thiết kế của mình. Do đó, qua bài viết này, mình hy vọng
sẽ cung cấp cho các bạn một số kiến thức cơ bản để có thể
ứng dụng vào công việc của bản thân.
1. Màu sắc là gì?
- Theo thí nghiệm của bác học Newton thì sau khi chùm tia
sáng trắng đi qua lăng kính thì nó thành một quang phổ, gồm
nhiều màu đơn sắc sắp xếp cạnh nhau, được gọi là hiện tượng
tán sắc ánh sáng. Bác học Newton cho rằng, ánh sáng mặt
trời được cấu tạo bằng vô số những tia bức xạ lan rộng từ
màu Đỏ đến màu Tím. Mỗi loại tia sáng tạo ra màu có bước
sóng dài ngắn khác nhau, tia sáng có bước sóng ngắn thì sẽ bị
khúc xạ nhiều hơn loại tia sáng có bước sóng dài.
- Từ bảy màu trên quang phổ cầu vồng : Đỏ, Cam, Vàng,
Lục, Lam, Chàm, Tím, người ta có thể phân biệt rất nhiều
màu chuyển tiếp, trung gian, nối liền bảy màu này. Do đó, về
mặt quang học, ta có thể khẳng định, màu sắc là ánh sáng,
hay có thể gọi màu sắc là con đẻ của ánh sáng, là hiệu quả
hiển thị của các loại ánh sáng có bước sóng dài ngắn khác
nhau. Ngoài ra, màu sắc còn là do sự phản chiếu của ánh
sáng trên những vật thể. Như vậy thì bản thân màu sắc là ánh
sáng và bản thân vật thể ấy cũng có màu sắc.
2. CMYK là gì?
CMYK là từ viết tắt tiếng Anh của cơ chế hệ màu trừ,
thường được sử dụng trong in ấn. Nó bao gồm các màu sau :
C = Cyan (xanh)
M = Magenta (hồng)
Y = Yellow (vàng)
K = Black (Đen) (sở dĩ dùng từ K để chỉ màu đen vì ký
tự B đã được dùng để chỉ màu Blue rồi, ngoài ra K còn có
nghĩa là Key, mang ý chỉ cái gì đó là chủ yếu, là then chốt)
Nguyên lý làm việc của hệ CMYK là hấp thụ ánh sáng.
Màu mà người ta nhìn thấy là từ phần của ánh sáng không bị
hấp thụ, hay nói cách khác, chúng hoạt động trên cơ chế
những vật không tự phát ra ánh sáng mà chỉ phản xạ ánh sáng
từ các nguồn khác chiếu tới.
Nghĩ về màu CMYK thì dễ dàng hơn bởi vì chế độ dường
như tuân theo các quy tắc đã được học ở trường. Trộn màu
xanh (Cyan) với màu hồng (Magenta) sẽ cho ra màu xanh
dương (Blue), màu hồng (Magenta) với màu vàng
(Yellow) sẽ cho ra màu đỏ (Red), màu xanh (Cyan) với màu
vàng (Yellow) sẽ cho ra màu xanh lá cây (Green), ba
màu Cyan, Magenta, Yellow kết hợp lại sẽ cho ra màu Đen
(Black).
Các máy in ngày nay sử dụng bốn mực CMYK để tạo nội
dung in màu. Do đó, đối với các nội dung mà bạn muốn in,
bạn nên chọn chế độ màu CMYK.
3. RGB là gì?
RGB là từ viết tắt tiếng Anh của cơ chế hệ màu cộng,
thường được sử dụng để hiển thị màu trên các màn hình TV,
monitor máy tính và những thiết bị điện tử khác (chẳng hạn
như camera kỹ thuật số). Nó bao gồm các màu sau :
R = Red (đỏ)
G = Green (xanh lá)
B = Blue (xanh dương)
Nguyên lý làm việc của hệ RGB là phát xạ ánh sáng, hay
còn gọi là mô hình ánh sáng bổ sung (các màu được sinh ra
từ 3 màu RGB sẽ sáng hơn các màu gốc)… Nếu CMYK là
nơi bạn bắt đầu từ một tờ giấy trắng và sau đó thêm các màu
khác, thì RGB hoạt động ngược lại. Ví dụ, khi màn hình TV
tắt thì nó tối đen, khi bạn bật nó lên nó sẽ thêm các màu đó,
xanh lá cây, xanh dương, cộng thêm hiệu ứng tích lũy là màu
trắng, để từ đó phát ra ánh sáng và hình ảnh.
Chế độ màu RGB có một gam màu lớn hơn nhiều so với
CMYK, đặc biệt trong vùng các màu huỳnh quang sáng. Do
đó, đối với các nội dung mà bạn muốn hiển thị trên web
hoặc trong video, RGB là chế độ màu mà bạn nên chọn.
4. Chuyển đổi qua lại giữa các mode màu
Trong hầu hết các phần mềm đồ họa đều có chức năng cho
bạn chuyển đổi qua lại giữa các mode màu, mình chỉ giới
thiệu cách làm ở 2 phần mềm thông dụng nhất là Photoshop
và Illustrator để các bạn tham khảo :
Trong Illustrator : Vào menu File > Document Color
Mode > CMYK Color (hoặc RGB Color)
Trong Photoshop : Vào menu Image > Mode > chọn
mode mình muốn chuyển
Tuy nhiên, do CMYK là hệ màu trừ và RGB là hệ màu cộng
nên khi chuyển đổi qua lại sẽ không tránh khỏi tình trạng bị
lệch màu. Sau khi chuyển đổi, các thông số của từng màu sẽ
không phải số nguyên chẵn mà là các số thập phân lẻ, tùy
theo mode màu mà kết quả các bạn nhận được sẽ sáng hơn
hoặc tối hơn màu ban đầu.
