Đề bài: Phân tích nghệ thuật của Đời thừa<br />
Bài làm:<br />
Nam Cao (19171951) là một trong những nhà văn tiêu biểu nhất của trào lưu văn học <br />
hiện thực phê phán giai đoạn 19401945, là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn <br />
học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Trong suốt 15 năm cầm bút nhà văn đã để <br />
lại một số lượng tác phẩm lớn, mà các nhân vật trong ấy đã trở thành kinh điển trong tâm <br />
trí người đọc nhiều thế hệ, không thể phai mờ. Nam Cao đã lên án tố cáo một xã hội vô <br />
nhân tính, đã làm biến dạng, méo mó nhân cách của con người, mà người chịu ảnh hưởng <br />
nhiều nhất ấy là lớp người nông dân và trí thức tiểu tư sản. Nhân vật Hộ của tác phẩm <br />
Đời thừa chính là tiêu biểu cho bi kịch của giới tri thức thời bấy giờ.<br />
Đời thừa được xem là tác phẩm mang tính luận đề và là cái cốt lõi trong tư tưởng văn học <br />
của Nam Cao, bởi nó đem vào tất cả những quan niệm về nghệ thuật, về nhân sinh mà tác <br />
giả đã từng dõng dạc tuyên bố và tâm đắc như một tuyên ngôn của nền văn học Việt <br />
Nam. Ở Đời thừa ta thấy có rất nhiều thứ nghệ thuật đặc sắc và hầu như đây là tác phẩm <br />
mà ở đó mang màu sắc và hình dáng của Nam Cao nhiều nhất, bởi nếu xét cho cùng Nam <br />
Cao cũng là một trí thức chân chính, vậy thì còn ai có thể hiểu trí thức hơn ông nữa. Chính <br />
vì thế nên khi viết Đời thừa Nam Cao không gặp quá nhiều khó khăn để đi sâu vào nhân <br />
vật như khi viết về người nông dân, ông viết một cách mạch lạc trôi chảy và dĩ nhiên <br />
điều đó đã tạo tiền đề tốt nhất để tác giả đưa vào những thứ nghệ thuật thú vị của riêng <br />
ông và cũng là nghệ thuật chung cho toàn bộ các tác phẩm của ông trong giai đoạn trước <br />
cách mạng như Chí Phèo, Sống mòn, Lão Hạc, Một bữa no,...<br />
Về nghệ thuật trong bài trước hết là tính dung dị, đời thường của tác phẩm, tác phẩm <br />
không nói đến một cái gì cao xa vĩ đại quá, mà lại đi sâu vào tìm hiểu những thứ tưởng <br />
bình thường đến tầm thường, mà cũng chính chúng đã đưa đến bi kịch cho nhân vật. <br />
Truyện viết về một chàng trai bình thường, cũng có hoài bão khát khao và niềm say mê <br />
văn học lớn lao trong xã hội cũ, nguyên tắc sống của anh chính là tình thương, nhưng vì <br />
cuộc sống gia đình quá khốn khó chật vật, cơm áo gạo tiền đè nặng trên đôi vai mà anh đã <br />
dần dà từng bước xa rời với lý tưởng cuộc sống ban đầu, để rồi suýt đánh rơi cả nhân <br />
cách.<br />
Tuy viết về chủ đề hiện thực và lên án xã hội vô nhân tính đã dồn ép con người nhưng <br />
nhân vật Hộ trong tác phẩm lại là một nhân vật mang tính tư tưởng là hiện thân cho chính <br />
những tư tưởng của Nam Cao và tác phẩm Đời thừa cũng không phải là một truyện ngắn <br />
bình thường như bao câu chuyện khác, mà ở đây nó mang tính luận đề sâu sắc. Trong tác <br />
phẩm đã không ít lần nhân vật Hộ tự trách và đưa ra cái quan điểm của mình trong văn <br />
chương, hầu hết những quan điểm ấy đều đúng đắn và rất thấm thía. Nam Cao rất chú ý <br />
đến con người bên trong của nhân vật và đặc biệt thích miêu tả nội tâm, bởi suy cho cùng <br />
cái suy nghĩ bên trong chính là tiền đề cho cái hành động diễn ra bên ngoài. Trong truyện <br />
ngắn Đời thừa cũng vậy, có rất nhiều phân đoạn tác giả hầu như chỉ miêu tả nội tâm <br />
nhân vật Hộ, những lời độc thoại đầy day dứt thể hiện rõ được con người và nỗi đớn đau <br />
của nhân vật trong bi kịch của bản thân.<br />
Về giọng điệu, ta dễ dàng nhận thấy giọng điệu chung của toàn tác phẩm là giọng điệu <br />
chua chát và buồn bã, kể cả trong những phân đoạn đoạn vui vẻ thì giọng điệu ấy vẫn <br />
mang những nỗi niềm riêng, bởi cái vui vẻ cái hạnh phúc ấy cũng chẳng thể nào át được <br />
nỗi đắng cay trong lòng của từng nhân vật, đặc biệt là Hộ một nhân vật đang sống trong <br />
sự giằng xé của lương tâm.<br />
Và cuối cùng, điều đặc biệt nhất ấy là toàn bộ câu chuyện ta đều thấy hiện lên thật sâu <br />
sắc quan điểm nghệ thuật vị nhân sinh của Nam Cao, truyện của ông mà tiêu biểu là Đời <br />
thừa mang giá trị nhân văn sâu sắc, vừa tố cáo xã hội phi nhân tính đã dồn ép con người <br />
vào bước đường của sự bi kịch. Nam Cao cũng hướng đến một giải pháp cho bi kịch của <br />
nhân vật đấy là thay đổi xã hội, chỉ có xã hội nhân đạo mới có thể khiến trí thức chuyên <br />
tâm tạo ra những sản phẩm có ích có giá trị cho xã hội.<br />
Như vậy, thông qua nhân vật Hộ, Nam Cao đã thể hiện những quan điểm nghệ thuật hết <br />
sức mới mẻ và mang dấu ấn riêng của một nhà văn, một cây bút già dặn có sự từng trải. <br />
Tác phẩm Đời thừa là tư tưởng của Nam Cao, một nhà trí thức chân chính về hiện thực <br />
cuộc sống, về những số phận con người cùng khổ mà nguồn cơn là do xã hội vô nhân <br />
tính, thể hiện được cái tầm vóc lớn của một nhà văn có tấm lòng cao cả và nhân đạo sâu <br />
sắc.<br />
<br />