Phát triển đô thị bền vững - đô thị xanh
Với chủ đề “Kiến trúc sư là những người biến đổi đô thị” cho Ngày Kiến trúc Thế
giới 01/10/2012, Liên hiệp Hội KTS Quốc tế (UIA) đã gửi đến KTS trên toàn thế
giới một thông điệp kêu gọi sự đóng góp nhiều hơn nữa vào phong trào làm cho
“Đô thị tốt hơn, cuộc sống tốt hơn” mà Liên Hợp Quốc đã khởi xướng.
Đô thị là sản phẩm sáng tạo vĩ đại của nhân loại trong quá trình phát triển. Đô thị
là hiện thân của văn hóa, văn minh, là nơi lưu giữ thông tin, là nơi tụ hội và ra đời
những phát minh vĩ đại nhất của loài người.
Thế kỷ XXI là thế kỷ của phát triển đô thị, mà trung tâm là khu vực châu Á. Là nơi
tập trung dân cư đông đúc nhất hành tinh (với hơn 4 tỷ người, chiếm 60% dân số
thế giới), châu Á đang trải qua một quá trình đô thị hóa mạnh mẽ chưa từng có
trong lịch sử. Theo thống kê của Liên Hợp Quốc hiện có gần 45% dân số châu Á
sống ở đô thị và có 6 trong số 10 siêu đô thị trên thế giới. Châu Á đang có xu
hướng hình thành trung tâm của các siêu đô thị. Trong vòng 20 năm trở lại đây, 1,1
tỷ người châu Á đã dời khu vực nông thôn để đến sinh sống trong các TP. Và theo
dự báo của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), thì đến năm 2050 sẽ có 62% dân
số châu Á sống trong đô thị. Sự thay đổi ấy đang đặt ra những thách thức lớn lao
cho chính quyền đô thị, đó là làm sao để có thể phát triển đô thị bền vững; đảm bảo
hệ thống hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ tốt; đảm bảo việc làm, nhà ở và giảm nghèo
cho cư dân đô thị; phòng chống thiên tai và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến
đổi khí hậu…
Việt Nam là nước đang phát triển, đạt được nhiều thành tựu to lớn trong quá trình
đô thị hóa và phát triển kinh tế. Hệ thống đô thị với gần 800 TP, thị xã, thị trấn trải
đều trên khắp các vùng miền của Tổ quốc, từ miền núi đến vùng biển đảo đã và
đang là động lực phát triển của nền kinh tế đất nước. Tuy nhiên, tỷ lệ dân số sống
trong đô thị của chúng ta còn thấp (gần 31%) và phân bố không đồng đều. Đô thị
Việt Nam đang đứng trước hai thách thức lớn đó là tốc độ đô thị hóa không đi cùng
với chất lượng đô thị. Mặc dù dân số sống trong các đô thị chưa cao, nhưng do
phát triển nhanh và thiếu kiểm soát hiệu quả, nên đô thị Việt Nam, nhất là các TP
lớn đã bộc lộ những yếu kém làm cản trở sự phát triển đô thị bền vững. Đó là: Hạ
tầng kỹ thuật phát triển manh mún, không đồng bộ. Giao thông thường xuyên bị
ách tắc; Dịch vụ xã hội như giáo dục, y tế và không gian công cộng vừa thiếu vừa