1.Gi i thi u đ tài
T x a đn nay, công vi c c a ng i giáo viên, nh t là ng i giáo ư ế ườ ườ
viên d y văn v n nh c nh n và cũng th t cao quý b i M t tr i m c r i l n,
m t trăng tròn l i khuy t nh ng ánh sáng mà ng i th y r i vào ta s còn ế ư ườ
mãi trong cu c đi” (Quách M t Nh c). Vinh quang c a ng i th y bao gi ượ ườ
cũng hóa thân trong thành công c a h c trò. Thành công c a ng i th y d y ườ
văn suy cho cùng chính là vun đp cho các th h h c trò có nh ng rung c m ế
văn ch ng, bi t yêu nh ng đi u t t lành, h ng thi n, bi t ghét và bi tươ ế ướ ế ế
tránh nh ng thói x u xa, b c ác... Môn văn còn giúp cho các em hình thành các
kĩ năng s ng, hình thành và phát tri n năng l c còn khu t l p, đ mai này ra
cu c đi, c n l m cho bài h c v s thành công.
Có đi u, m i th i đi m l ch s khác nhau đòi h i ng i th y c n có ườ
nh ng ph ng pháp và kĩ thu t khác nhau. Trong b i c nh hi n nay, môn văn ươ
đang đng tr c nguy c b h c trò ướ ơ quay l ngư” do nhi u nguyên nhân: do tác
đng c a c ch th tr ng; do quan ni m đã tr thành ơ ế ườ thâm căn c đ - ế
“l p thân t i h th văn ch ng ươ ”(Viên Mai); do s h n h p trong vi c tuy n
sinh và tuy n d ng…Nh ng có m t nguyên nhân c b n còn xu t phát t ư ơ
th c t d y h c hi n nay: vi c đi m i ph ng pháp d y h c còn h n ch , ế ươ ế
ch a th t nhi u ti t h c đc đu t công phu, ph ng pháp ch a phù h pư ế ư ư ươ ư
đ các em có nh ng ti t h c không ch đc ế ượ “say” v i văn ch ng, có nh ng ươ
rung c m sâu s c t v n s ng và ki n th c ng i th y truy n th . H n th ế ườ ơ ế
n a, ng i giáo viên th t s t o ra nh ng ườ sân ch i trí tu ơ đ h c trò th
hi n và phát huy năng l c. B i l , nhu c u t kh ng đnh b n thân h n bao ơ
gi h t đã tr thành m t nhu c u m nh m trong gi i tr hi n nay. ế
Do đó, vi c đi m i d y h c đ phát huy năng l c h c sinh là t t y u, ế
là phù h p v i xu th chung c a th i đi và s ti n b c a xã h i. Đ có gi ế ế
h c t t, đòi h i c giáo viên và h c sinh đu phát huy t i đa trí l c. Thay đi
ph ng pháp d y truy n th ng b ng d y h c phát tri n năng l c s h a h nươ
nh ng b t ng v kh năng c a trò. M i gi h c tr thành m i gi khám phá,
sáng t o và giáo viên s là ng i kh i ngu n cho m i đam mê, t o ườ ơ sân ch iơ
trí tu đ h c sinh t phát hi n ra năng l c trong mình b y lâu nay còn ti m
n ch a đc d p b c l . ư ượ
3
T th c t d y h c trong năm qua, ng i vi t ch n bài ế ườ ế Ng i trongườ
bao” (Sêkhôp) – m t tác ph m văn h c n c ngoài t ng khô c ng và th ng ướ ưở ườ
không đc giáo viên và h c sinh chú ý trong ch ng trình ượ ươ Ng văn đ minh
h a cho vi c d y h c phát huy năng l c h c sinh trong d y h c Ng văn
nhà tr ng THPT hi n nay c a mình. Ng i vi t hi v ng nh ng ng d ngườ ườ ế
th c ti n c a mình s có nh ng đóng góp cho con đng đi tìm nh ng ườ
ph ng pháp d y h c văn còn nhi u tranh bi n trong nhà tr ng hi n nay.ươ ườ
2. Tên sáng ki n ế
Phát tri n năng l c h c sinh trong d y h c Ng văn tr ng THPT. ườ
ng d ng vào th c ti n d y h c truy n ng n “Ng i trong bao” c a Sê- ườ
khôp
3. Tác gi sáng ki n ế
- H và tên: Tr nh Lan Anh
- Đa ch : Tr ng THPT ườ Tr n H ng Đo - ư Tam D ng ươ - Vĩnh Phúc.
- S đi n tho i : 0947845888
- Email: trinhlananh.gvtranhungdao@vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t t o ra sáng ki n: ư ế Tr nh Lan Anh
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế
Ch ng trình ng văn l p 11. C th bài ươ Ng i trong baoườ (Sêkh p) nh m
phát tri n năng l c h c sinh trong d y h c Ng văn.
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu : 22/2/ 201ế ượ 9
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế
CH NG 1ƯƠ
C S LÍ LU N VÀ TH C TI N V D Y H C THEO ĐNHƠ
H NG PHÁT TRI N NĂNG L C H C SINH MÔN NG VĂNƯỚ
1.1. C s lí lu nơ
1.1.1. Khái ni m năng l c
Năng l c là v n đ r ng v i nhi u đnh nghĩa khác nhau:
Theo T đi n Ti ng Vi t ế do Hoàng Phê (ch biên) thì năng l c có th
đc hi u theo hai nét nghĩa: ượ
(1) Ch m t kh năng, đi u ki n t nhiên có s n đ th c hi n m t ho t
đng nào đó [4]
4
(2) Là m t ph m ch t tâm sinh lí t o cho con ng i có kh năng đ ườ
hoàn thành m t ho t đng nào đó có ch t l ng cao ượ [4].
Hi u theo (1) năng l c là m t kh năng có th c, đc b c l ra thông ượ
qua vi c thành th o m t ho c m t s kĩ năng nào đó c a ng i h c. Hi u ườ
theo (2) năng l c là m t m t cái gì đó s n có d ng ti m năng c a ng i h c ườ
có th giúp h gi i quy t nh ng tình hu ng có th c trong cu c s ng. Nh ế ư
v y, t hai nét nghĩa trên, chúng ta có th hi u năng l c là m t cái gì đó v a
t n t i d ng ti m năng v a là m t kh năng đc b c l thông qua quá ượ
trình gi i quy t nh ng tình hu ng có th c trong cu c s ng ế .
Theo PGS.TS. Nguyên Công Khanh d n: “Năng l c là kh năng cá
nhân đáp ng các yêu c u ph c h p và th c hi n thành công nhi m v trong
m t b i c nh c th (OECD, 2002) [2].
Nh v y, năng l c cũng hàm ch a trong nó tính s n sàng hành đng,ư
đng c , ý chí và trách nhi m xã h i đ có th s d ng m t cách thành công ơ
và có trách nhi m các gi i pháp… trong nh ng tình hu ng thay đi.
Có th nh n th y đi m chung c t lõi c a các cách hi u trên v khái
ni mnăng l c” chính là kh năng v n d ng ki n th c, kĩ năng và thái đ đ ế
gi i quy t m t tình hu ng có th c trong cu c s ng. T đó chúng ta có th ế
nh n đnh năng l c c a h c sinh ph thông chính là kh năng v n d ng k t ế
h p ki n th c, kĩ năng và thái đ đ th c hi n t t các nhi m v h c t p, gi i ế
quy t có hi u qu nh ng v n đ có th c trong cu c s ngế c a các em.
1.1.2. Các năng l c c a h c sinh
*Các năng l c chung
Theo cu n Tài li u t p hu n D y h c, ki m tra đánh giá k t qu h c ế
t p theo đnh h ng phát tri n năng l c h c sinh ướ môn Ng văn c a B giáo
d c và Đào t o, 2014 có:
Các năng l c chung, c t lõi: Năng l c t h c, năng l c gi i quy t v n ế
đ, năng l c sáng t o, năng l c qu n lí b n thân
, Các năng l c xã h i : Năng l c giao ti p, năng l c h p tác ế
Các năng l c công c : Năng l c tính toán, Năng l c s d ng ngôn ng ,
Năng l c s d ng công ngh thông tin và truy n thông.
5