276
PHẪU THUẬT GIẢM ÁP HỐC MẮT
(PHÁ THÀNH HỐC MẮT, MỞ RỘNG LỖ THỊ GIÁC…)
I. ĐẠI CƯƠNG
Phẫu thuật giảm áp hốc mắt nhằm hạ áp lực trong hốc mắt tránh biến chứng
chèn ép nhãn cầu và thần kinh.
II. CHỈ ĐỊNH
Lồi mắt có biểu hiện tổn thương thị thần kinh do chèn ép, có hở giác mạc.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Tình trạng toàn thân không cho phép phẫu thuật.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện : Bác sĩ chuyên khoa Mắt.
2. Phương tiện
- Bộ dụng cụ phẫu thuật hốc mắt.
- Đèn phẫu thuật, tốt nhất là sử dụng đèn đeo trán.
- Dao điện.
- Kính lúp phẫu thuật.
- Thuốc tê: tê tại chỗ bằng thuốc tê.
3. Người bệnh
- Giải thích cẩn thận trước phẫu thuật, tránh xì mũi sau phẫu thuật.
- Thuốc an thần trước phẫu thuật.
- Dặn nhịn ăn để gây mê toàn thân khi cần.
4. Hồ sơ bệnh án: Theo quy định của Bộ Y tế
V. CÁC BƯỚC TIÊN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
2. Kiểm tra người bệnh
3. Tiến hành phẫu thuật
3.1. Vô cảm
Gây mê toàn thân phối hợp với gây tê tại chỗ để giảm đau và giảm chảy
máu.
3.2. Tiến hành phẫu thuật
- Rạch da cách bờ mi dưới khoảng 4mm có phối hợp với mở hay không mở
góc ngoài.
277
- Nếu đi qua đường kết mạc mở kết mạc cùng đồ mi dưới có kết hợp mở
hay không mở góc ngoài.
- Phẫu tích qua vách ngăn bộc lộ mỡ hốc mắt.
- Lấy bớt tổ chức mỡ hốc mắt, chú ý tránh làm tổn thương các cơ vận nhãn.
- Phẫu tích xuống dưới đến thành xương bờ dưới hốc mắt.
- Dùng dao 15 hoặc dao điện rạch màng xương ở bờ thành dưới hốc mắt.
- Dùng dụng cụ tách màng xương thành dưới và thành trong hốc mắt.
- Mở xương thành dưới và thành trong bằng kìm hoặc kẹp phẫu tích gặm
xương, chú ý không làm tổn thương thần kinh dưới ổ mắt chạy dọc 1/3 ngoài và
2/3 trong ở thành dưới sàn hốc mắt để tránh rối loạn cảm giác sau phẫu thuật.
- Khâu lại da mi bằng chỉ 6-0 prolen hoặc nilon nếu đi qua đưòng da.
- Khâu phục hồi góc ngoài nếu có mở góc ngoài.
- Tra mỡ kháng sinh và băng mắt, nếu có điều kiện sử dụng bằng đá lạnh.
VI. THEO DÕI
1. Tại mắt
- Theo dõi thị lực, nhãn áp, phản xạ đồng tử, đáy mắt.
- Vận nhãn, song thị.
- Tình trạng sưng nề của mi, hốc mắt.
2. Tại mũi xoang
- Dặn ngưòi bệnh không xì mũi.
- Theo dõi chảy dịch ỏ mũi.
3. Toàn thân
Toàn trạng chung: mạch, nhiệt độ, huyết áp.
VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
- Tổn thương cơ chéo dưới: trong quá trình phẫu thuật xương cần đưa màng
xương và tổ chức hốc mắt lên trên xa vùng phẫu thuật để tránh tổn thương cơ chéo
dưới, xử trí biến chứng bằng phẫu thuật lác thì hai.
- Tổn thương thần kinh dưới ổ mắt: theo dõi sau phẫu thuật, rốì loạn cảm
giác có thể phục hồi.
- Khi vào thành trong chú ý lấy xương dưới động mạch sàng trước và động
mạch sàng sau tránh chảy máu và tránh vỡ lá sàng.
- Khi ra sau chú ý khi vào xoang bướm tránh biến chứng rất nguy hiếm là
gây tổn thương động mạch cảnh
- Chảy dịch não tuỷ: dùng kháng sinh toàn thân và theo dõi.