Bài tiểu luận đề tài: Phương pháp kiểm tra tạp chất tinh bột, CMC trong tôm bằng test nhanh

Ộ ƯƠ B  CÔNG TH NG

ƯỜ Ạ Ọ Ự Ẩ TR Ệ NG Đ I H C CÔNG NGHI P TH C PH M TP.HCM

Ủ Ả KHOA TH Y S N

ấ ượ

ể

ủ ả

ả

Môn:  Ki m tra và đánh giá ch t l

ẩ ng s n ph m th y s n

ề

ươ

ộ

ể

ạ

ấ

Đ  tài:

Ph

ng pháp ki m tra t p ch t tinh b t, CMC

ằ trong tôm b ng test nhanh

ố ầ ả GVHD: Tr n Qu c Đ m

ứ ế NHÓM 4 (th  5, ti t 7­9, phòng B406)

ễ ả Nguy n Vũ H o 2006140086

ễ Nguy n Công Khoa 2023140397

ễ ợ Nguy n Duy L i 2006140170

ầ Tr n Trung Nhân 2006140222

ị Võ Th  Thu 2006140329

Vũ Quang Vinh 2006140404

ồ ặ ấ H  Đ ng Tu n Vũ 2006140405

Ả

Ệ

B NG PHÂN CÔNG CÔNG VI C

STT Tên MSSV Công vi cệ

Phân  lo iạ

ễ ợ 1 ợ Nguy n Duy L i 206140170

ế   ổ T ng h p Word, PP, thuy t trình

ầ 2 Tr n Trung Nhân 2006140222 Ph

ươ ể ng pháp ki m tra tinh ộ ằ b t b ng test nhanh

ễ ả 3 Nguy n Vũ H o 2006140086 Ph

ươ ể ng pháp ki m tra tinh ộ ằ b t b ng test nhanh

4 Vũ Quang Vinh 2006140404

ậ ế ấ Hóa ch t, k t lu n, clip, nguyên li uệ

ổ 5 ị Võ Th  Thu 2006140329 T ng quan

ươ 6 2023140397 Ph

ễ Nguy n Công Khoa ể ng pháp ki m tra CMC ằ b ng test nhanh

ồ ặ ươ 7 2006140405 Ph

ấ   H  Đ ng Tu n Vũ ể ng pháp ki m tra CMC ằ b ng test nhanh

ả 7 C  nhóm Đánh giá

ả

ệ   ậ Th o lu n, phân công nhi m ụ v , in bài

Ụ Ụ M C L C

Ở Ầ M  Đ U

ủ ả ữ ữ ấ ẩ ằ ầ Trong nh ng năm g n đây, xu t kh u th y s n luôn n m trong nh ng ngành có

ủ ạ ấ ẩ ệ ệ ồ ồ ừ kim ng ch xu t kh u cao c a Vi t Nam do ngu n nguyên li u d i dào t ạ    các ho t

ử ề ằ ắ ồ ồ ệ   ộ đ ng đánh b t và nuôi tr ng. Trong đó đ ng b ng sông C u Long là vùng có đi u ki n

ậ ợ ủ ả ệ ặ ồ ệ ệ ề ự t nhiên thu n l i cho vi c nuôi tr ng th y s n; đ c bi t là tôm. Hi n nay, ngh  nuôi

ượ ể ạ ư ể ề ạ ỉ tôm đang đ c phát tri n t i các t nh ven bi n mi n tây nh : Cà Mau, B c Liêu, Sóc

ớ ả ượ ấ ẩ ớ Trăng, Trà Vinh… v i s n l ị ng ngày càng l n và giá tr  xu t kh u ngày càng cao..

ị ườ ủ ạ ắ ậ ẩ ặ ầ Bên c nh đó, do yêu c u kh t khe c a th  tr ả   ỏ ng nh p kh u đòi h i các m t hàng ph i

ấ ượ ể ứ ị ườ ự ữ ẩ có ch t l ng cao và an toàn th c ph m; do đó đ  đ ng v ng trên th  tr ộ   ắ ng b t bu c

ấ ượ ả ấ ả ả ẩ ẩ ạ các nhà s n xu t ph i nâng cao ch t l ể ả ng s n ph m. Đ  s n ph m đ t ch t l ấ ượ   ng

ế ố ừ ề ỏ ậ ả ệ ầ ấ ỹ ả ế ợ cao đòi h i ph i k t h p nhi u y u t t ế    nguyên li u đ u vào, k  thu t s n xu t, đ n

ữ ế ị ệ ạ ầ ế ế ế ả ẩ nh ng thi t b  hi n đ i c n thi t cho quá trình ch  bi n ra s n ph m

ứ ề ề ế ấ ạ ấ ẩ ấ Trong nghiên c u đi u tra cho th y có r t nhi u lo i hóa ch t và ch  ph m sinh

ượ ử ụ ử ệ ườ ừ ề ọ h c đ c s  d ng trong vi c x  lý môi tr ị ng, ao nuôi, đi u tr  và phòng ng a khi

ệ ả ở ạ ạ ề ỹ ị d ch b nh x y ra trên tôm nuôi các trang tr i t ạ   i M  Thanh, Sóc trăng. Nhi u lo i

ấ ượ ử ụ ề ườ ạ hóa ch t đ ấ c s  d ng r t nhi u và th ng xuyên trong ao nuôi đó là các lo i vôi, và

ả ề ộ ề ế ấ ầ ằ ổ ị khoáng nh m duy trì  n đ nh pH và đ  ki m. K t qu  đi u tra này cho th y, h u h t ế ở

ử ề ắ ạ ướ ấ ả t t c  các trang tr i nuôi trong vùng đ u không có ao l ng, ao x  lý n ả c th i. Bên

ệ ử ườ ướ ề ử ụ ố ệ ạ c nh đó, vi c x  lý ao và môi tr ng n c đ u s  d ng thu c di t giáp xác đ  di ể ệ   t

ự ử ệ ắ ướ giáp xác và th c hi n trong ao nuôi mà không có x  lý trong ao l ng tr c khi cho vào

ồ ư ả ủ ộ ượ ệ ớ ố ệ ệ ao nuôi. H  qu  c a vi c này là t n l u m t l ng l n thu c di ố   t giáp xác có g c

ớ ượ ấ ấ ấ Cypermtherin trong ao v i hàm l ng th p nh t là 31,49 ppb và cao nh t là 603,5 ppb

ố ớ ế ễ ế ễ ị ượ ộ ẫ d n đ n tôm nuôi trong ao b  nhi m đ c và ch t. Đ i v i các ao nhi m hàm l ớ   ng l n

ệ ạ ầ ượ ớ ượ ấ ố thu c di ư t giáp xác h u nh  không thu ho ch đ c, v i hàm l ả   ơ ng th p h n thì s n

ể ạ ấ ấ ượ l ng có th  thu ho ch r t th p

ể ẽ ậ ươ ấ ị Bài ti u lu n s  trình bày ph ạ ng pháp xác đ nh   2 t p ch t trong tôm ph ươ   ng

ể ể ậ ơ pháp test nhanh. Bài ti u lu n còn mang tính s  khai, mang tính tìm hi u khái quát

Nhóm 4 4

ế ự ừ ầ ể ề ượ ỉ chung, nhóm tha thi t mong s  đóng góp t ạ  th y và các b n đ  đ  tài đ c hoàn ch nh

ệ ơ và hoàn thi n h n.

Nhóm tác giả

ƯƠ Ổ CH NG I:  T NG QUAN

1. Các khái ni m.ệ

ấ ắ ầ ự ữ ả ạ ấ ỏ T p ch t: là nh ng ch t r n, l ng không ph i là thành ph n t ủ ả  nhiên c a b n thân

ượ ườ ố ố ượ ư ể ỡ tôm, đ c con ng i c  tình đ a vào đ  làm tăng kh i l ng, tăng kích c , làm thay

ề ộ ươ ụ ằ ố ế ừ ố ả ổ ế ấ đ i k t c u, l a d i c m giác v  đ  t i nh m m c đích gian d i kinh t .

ệ ử ụ ờ ắ ử ế ả Đánh giá c m quan: là vi c s  d ng giác quan (nhìn, ng i, n m, s  n n và nghe)

ấ ượ ữ ể ế đ  xét đoán, đánh giá nh ng tiêu chí liên quan đ n ch t l ng.

ộ ượ ệ ủ ở ữ ủ ạ ộ Lô tôm nguyên li u: là m t l ậ   ng tôm cùng ch ng lo i, cùng m t ch  s  h u, v n

ể ộ ươ ượ ậ ế ặ ộ ờ chuy n trên cùng m t ph ệ ng ti n, đ ậ c t p k t ho c giao nh n cùng m t th i gian

ể ị và đ a đi m.

ẻ ượ ệ ượ ộ ụ ứ ụ ứ M  hàng: là l ng tôm nguyên li u đ c ch a trong m t d ng c  ch a, có cùng

ề ệ ả ả đi u ki n b o qu n.

ọ ự ệ ấ ữ ệ ẻ ẫ ấ ấ ẫ ệ   ạ L y m u có ch n l a: là vi c l y m u đ i di n trong nh ng m  hàng có d u hi u

ờ nghi ng  cao nh t ấ . [2]

ơ ượ ề ộ 2. S  l c v  tinh b t, CMC.

2.1. Tinh b tộ

ế ạ ứ Tinh   b tộ  ti ng   Hy   L p   là   amidon công   th c   hóa   h c ọ :   (C6H10O5)n)   là   m tộ

ứ ỗ ầ polysacarit carbohydrate ch a   h n   h p ợ  amyloza và amylopectin,   t ỷ ệ   l ph n   trăm

ộ ỷ ệ ừ ạ ổ ộ ườ amilose và amilopectin thay đ i tùy thu c vào t ng lo i tinh b t, t l này th ng t ừ

ố ừ ế ộ ồ ấ ậ ạ 20:80 đ n 30:70. Tinh b t có ngu n g c t các lo i cây khác nhau có tính ch t v t lý

ề ầ ọ và   thành  ph n hóa  h c  khác  nhau.   Chúng đ u  là  các ứ ạ    polymer carbohydrat ph c  t p

Nhóm 4 5

ứ ử ấ ộ c aủ  glucose (công th c phân t là C6H12O6). Tinh b t, cùng v i ớ  protein và ch t béo là

ế ộ ấ ầ ọ ộ ưỡ ủ ườ ậ m t thành ph n quan tr ng b c nh t trong ch  đ  dinh d ng c a loài ng i cũng

ư ự ề ẩ ậ ộ ộ ử ụ nh  nhi u loài đ ng v t khác. Ngoài s  d ng làm th c ph m ra, tinh b t còn đ ượ   c

ệ ả ươ ộ ượ dùng trong công nghi p s n xu t ấ  gi yấ , r uượ , băng bó x ng. Tinh b t đ c tách ra t ừ

ư ừ ễ ư ắ ữ ủ ạ ạ h t nh  ngô và lúa mì, t ộ    r  và c  nh  s n, khoai tây, dong là nh ng lo i tinh b t

ử ệ ố ộ ặ ố ộ ẽ chính dùng trong công nghi p. Thu c th  tinh b t là i tố . Khi g p i t, tinh b t s  cho

ươ màu xanh d ng.

ồ ộ H  tinh b t

ơ ế ụ C  ch  tác d ng

ứ ạ ấ ặ ộ ồ ộ ị ị Dung d ch h  tinh b t khi g p dung d ch Iot (Iod, I2) thì t o m t ph c ch t có màu

ươ ộ ạ ể ấ ờ xanh d ng (da tr i, xanh lam), khi đun nóng thì m t màu xanh, khi đ  ngu i l ấ   i xu t

ệ hi n màu xanh.

ộ ấ ơ ủ ạ ấ ạ ạ ắ   ộ ạ Nguyên nhân là d ng amyloz  c a tinh b t t o m t c u tr ng (c u d ng) hình xo n

ố ử ị ữ ấ ạ ố ươ c và phân t I2 b  gi ứ  trong  ng này t o ph c ch t có màu xanh d ng. Khi đun nóng

ắ ố ị ủ ữ ư ế ể ấ ạ ộ   thì c u tr ng xo n  c b  phá h y, do đó không còn màu xanh n a, nh ng n u đ  ngu i

ạ ạ ố ạ ị ế ệ ấ ố ố ạ l i tái t o d ng  ng nên I2 l i b  nh t trong  ng này, vì th  xu t hi n màu xanh tr ở

i.ạ   l

ử ể ậ ồ ố ị ế ị ộ Do đó dung d ch h  tinh b t là thu c th  đ  nh n bi t Iot và ng ượ ạ c l i, dung d ch Iot

ử ể ạ ậ ộ ế ộ ố là m t lo i thu c th  đ  nh n bi t tinh b t.

Nhóm 4 6

2.2. CMC

ụ ầ ặ ặ ạ ồ ố   Ph  gia t o đ c (làm đ c, làm d y) CMC carboxymethyl cellulose có ngu n g c

ấ ữ ơ ấ ổ ế ộ ợ ự ầ ừ t cellulose – m t h p ch t h u c  r t ph  bi n trong t nhiên và là thành ph n chính

ế ự ậ ệ ầ ồ ế ủ ầ c a h u h t thành t bào th c v t (cell wall). Nó là ngu n nguyên li u đ u tiên đ ượ   c

ể ạ ữ ứ ụ ế ẩ ả ử ụ s  d ng đ  t o ra nh ng s n ph m bi n tính (modification)  ng d ng trong công

ự ệ ẩ nghi p th c ph m và các ngành khác.

ụ ầ ầ ặ ạ ượ ả ở ậ ấ Ph  gia t o đ c CMC l n đ u tiên đ c s n xu t vào năm 1918, b i t p đoàn

ộ ẫ ấ ủ   Hercules Incorporated. Ngày nay, CMC (carboxymethyl cellulose, m t d n xu t c a

ớ ượ ử ụ ứ ữ ở ộ cellulose v i acid chloroacetic) đ c s  d ng ngày càng r ng rãi b i nh ng ch c năng

ủ ọ ấ ổ ươ ấ ế quan tr ng c a nó nh : ị ặ ,  n đ nh nhũ t ng, ,… CMC bán ư  ch t làm đ c ch t k t dính

ế ế ề ượ ử ụ ượ ự ẩ ẩ ỹ tinh khi t và tinh khi t đ u đ c s  d ng trong d ẩ c ph m, m  ph m, th c ph m và

ấ ẩ ử ch t t y r a,…

ụ ẫ ạ ộ Ph  gia t o đ c ấ   ặ  Carboxymethyl cellulose (CMC) là m t polymer, là d n xu t

ế ớ ộ ớ ố cellulose   v i   các   nhóm   carboxymethyl   (­CH2COOH)   liên   k t   v i   m t   s nhóm

ủ ạ ườ hydroxyl c a  các glucopyranose monomer t o nên khung s n cellulose và th ườ   ng

ượ ử ụ ướ ạ đ c   s d ng   d i ố   d ng   mu i Natri carboxymethyl cellulose.

ượ ọ ớ ộ ố ư ọ Ngoài ra CMC còn đ c g i v i m t s  tên g i khác nh  Carboxymethylcellulose,

ự ụ ẩ   carmellose, Sodium cellulose glycolat, Na CMC, cellulose gum, mã ph  gia th c ph m

INS là E466

Nhóm 4 7

ụ ầ ặ Ph  gia làm đ c, làm d y CMC ­ Carboxymethyl cellulose E466

ụ ấ Tính ch t ph  gia CMC carboxymethyl cellulose:

ẩ ở ạ ộ ắ ư ẩ ầ ạ ơ ế Là ch  ph m d ng b t tr ng, h i vàng, h u nh  không mùi h t hút  m. CMC

ả ướ ướ ạ tan trong c  n c nóng và n c l nh.

ắ ớ ộ ẩ ấ ạ ả ố ữ CMC có kh  năng t o đông thành kh i v ng ch c v i đ   m r t cao (98%). Đ ộ

ớ ủ ộ ạ ụ ắ ố ộ ộ ộ ồ ị ch c và t c đ  t o đông ph  thu c vào n ng đ  CMC, đ  nh t c a dung d ch và

ể ạ ộ ố ồ ể ể ượ l ng nhóm acetat thêm vào đ  t o đông. N ng đ  t ạ i thi u đ  CMC t o đông là 0.2%

ủ ớ và c a nhóm acetat là 7% so v i CMC.

ữ ơ ư ế CMC không tan trong dung môi h u c  nh  ethanol, glycerol,… n u trong công

ứ ả ầ ườ ự ướ ằ th c có các thành ph n này ph i tăng c ng s  phân tán CMC tr c b ng cách b ổ

ườ ặ ườ ả ầ ị sung đ ng, fructose syrup ho c syrup đ ng ngh ch đ o. D u ăn có th  đ ể ượ ử c s

ể ậ ạ ớ ỏ ọ ủ ầ ặ ả ơ ụ d ng, m c dù kh  năng hòa tan có th  ch m h n vì d u ăn t o l p v  b c bao ph  các

ạ h t CMC.

Nhóm 4 8

ơ ượ ề ệ 3. S  l c v  nguyên li u tôm

ệ ấ ẩ ậ 3.1. Tình hình xu t nh p kh u tôm hi n nay

ấ ẩ 3.1.1. Xu t kh u

ế ủ ấ ẩ ạ ệ VASEP cho bi t, kim ng ch xu t kh u tôm quý II/2016 c a Vi ạ t Nam đ t 732,3

ệ ẩ ạ ấ ớ ỳ tri u USD, tăng 2,3% so v i cùng k  năm ngoái. Kim ng ch xu t kh u tôm trong 6

ầ ạ ỷ ớ ỳ tháng đ u năm nay đ t 1,4 t USD, tăng 4,8% so v i cùng k  năm 2015. Top 10 th ị

ườ ủ ậ ẩ ệ ả ậ ồ ỹ tr ng nh p kh u chính tôm c a Vi ố   t Nam g m: M , EU, Nh t B n, Trung Qu c,

ị ườ ụ ố Hàn Qu c, Canada, Australia, ASEAN, Đài Loan và Th y Sĩ. Các th  tr ế   ng này chi m

ủ ả ướ ấ ẩ ổ ị ườ ấ ả ậ 95% t ng xu t kh u tôm c a c  n c. Trong đó, duy nh t th  tr ả   ng Nh t B n gi m

ạ ị ườ ề 8,8%, còn l i các th  tr ng khác đ u tăng.

ầ ừ ữ ầ ấ ẩ ờ Tình hình xu t kh u tôm tăng nh ng tháng đ u năm nay là nh  nhu c u t các

ị ườ ụ ượ ả ồ ỷ ề ệ ổ ị th  tr ồ ng chính h i ph c và l ng t n kho gi m, t giá ti n t ơ     n đ nh h n; giá tôm

ế ớ ẩ ướ ả ưở th  gi ấ i và giá tôm xu t kh u có xu h ng tăng. Tuy nhiên, năm 2016,  nh h ủ   ng c a

ế ễ ạ ẫ ắ ở ơ ả ượ ề El Nino v n ti p di n gây n ng nóng và h n hán nhi u n i, s n l ng tôm nuôi trên

ế ớ ế ẽ ở ứ ạ ế ớ ế ướ th  gi i vì th  s m c h n ch . Giá tôm th  gi i có xu h ả ng tăng kho ng 10 ­ 15%

ừ ự ế ẩ ấ ả ạ ố sau khi gi m m nh trong năm 2015. T  nay đ n cu i năm, d  báo xu t kh u tôm có

ể ạ ứ ổ ứ ể ẩ ạ ị ỷ ấ th  duy trì m c  n đ nh, kim ng ch xu t kh u tôm năm nay có th  đ t m c 3 t USD.

ậ ẩ 3.1.2. Nh p kh u

ệ ế ạ ẩ ậ ổ Theo VASEP, năm 2015 nh p kh u tôm đ t 426 tri u USD, chi m 40% t ng kim

ủ ả Ấ ấ ạ ậ ẩ ố ộ ẩ   ng ch nh p kh u th y s n năm 2015. Trong đó  n Đ  – qu c gia có giá xu t kh u

ệ ế ệ ở ồ ẻ ơ tôm r  h n Vi t Nam, có lúc chênh l ch đ n 2 USD/kg đã tr  thành ngu n cung tôm

ệ ủ ả ướ ế ế ẩ ậ ấ ủ ớ l n nh t c a Vi ổ t Nam và chi m đ n 74,7% t ng nh p kh u tôm c a c  n c trong

ệ ơ ộ ẽ ẩ năm 2015. Trong năm 2016, Vi ấ t Nam s  có c  h i tăng xu t kh u tôm sang m t s  th ộ ố ị

ườ ờ ậ ụ ủ ự ệ ị ươ ạ ự ượ ế tr ng ch  l c nh  t n d ng các hi p đ nh th ng m i t do đã đ ậ   c ký k t. Vì v y,

ủ ầ ậ ẩ ệ ẽ ệ ả nhu c u nh p kh u tôm năm 2016 c a Vi t Nam s  lên kho ng 470 tri u USD, tăng

ớ 10% so v i năm 2015.

Nhóm 4 9

ể ặ 3.2.  Đ c đi m

ườ ủ ố 3.2.1.  Môi tr ng s ng c a tôm

ở ể ố ở ơ ố ủ ế ố Ch  y u s ng vùng n ướ ợ ử c l , c a sông, ven bi n, s ng đáy n i có bùn cát, s ng vùi

mình.

oC.

ệ ộ ợ Nhi t đ  thích h p: 25­30

ề ộ ặ ộ ặ ầ ấ ợ ổ ỳ Đ  m n: 0­ 40‰ (thích h p nh t là 15­ 25‰), nhu c u v  đ  m n thay đ i tu  theo

ủ ể ạ ạ ờ ố ỗ ỏ ừ t ng lo i tôm và th i đi m trong chu trình sinh s ng c a m i lo i; lúc còn nh  tôm d ễ

ưở ổ ộ ặ ộ ơ ở ự ộ ớ ị ả b   nh h ộ ng b i s  thay đ i đ  m n m t cách đ t ng t h n là lúc tôm đã l n. Tôm sú

0/00, nh ng đ  m n lý t

ị ượ ự ế ộ ặ ừ ủ ộ ặ ư ưở ể có th  ch u đ c s  bi n thiên c a đ  m n t 3­45 ng cho

tôm sú là 18­200/00.

ợ  PH thích h p: 7,2­ 8,8.

ế ố ấ ầ ặ ọ ệ ệ ọ ỹ Oxy: đây là y u t quan tr ng nh t c n đ c bi t chú tr ng trong k  ngh  nuôi tôm.

ượ ưỡ ớ ượ ế ề ễ ả ấ ơ L ng d ng khí th p trong ao d  gây cho tôm ch t nhi u h n c . So v i l ng oxy

ệ ầ ố trong không khí là 200.000ppm, (1ppm = 1 ph n tri u) thì s  oxy hoà tan trong n ướ   c

ỉ ầ ư ướ ủ ấ ộ ấ r t ít, nh ng ta ch  c n 5ppm oxygen trong n c là đ  cho tôm hô h p m t cách an

toàn.

DO là 5mg/lit.

ộ ứ ủ ướ ướ ộ ứ ồ ợ Đ  c ng c a n c: n ệ   c trong ao h  có đ  c ng 20­150 ppm thì thích h p cho vi c

ư ướ ộ ứ ự ẽ ả nuôi tôm cá. Nh ng n c có đ  c ng cao quá (trên 300 ppm) s  làm gi m s  thay v ỏ

ứ ưở ủ và m c tăng tr ng c a tôm càng xanh.

ọ ủ ầ 3.2.2. Thành ph n hóa h c c a tôm

­ Protein: 19­23 %

­ Lipid: 0,3­1,4 %

­ Glucid: 2%

­ Tro: 1,3­1,8 %

Nhóm 4 10

­ Canxi: 29­30 %

­ Phosphat: 33­67 %

­ Fe: 1,2­5,1 %

LOÀI TÔM V  TÔMỎ

THÂN   TÔM  (%) Ị TH T   TÔM (%) Ầ Đ U   TÔM (%) (%)

He 61,19 52,05 29,80 10,00

Thẻ 52,95 51,62 28,00 9,00

Sú 61,96 52,84 31,40 8,90

R nằ 58,23 48,60 33,90 10,40

Gân 59,30 41,45 33,14 11,27

Chì 57,71 47,43 31,85 11,07

B pộ 60,32 49,02 31,55 12,15

Rão 58,68 46,94 33,20 12,20

Nghệ 60,25 48,04 31,75 13,07

S tắ 50,47 39,15 42,38 11,62

Càng 40,22 31,61 51,95 8,56

Hùm 28,07 22,20 63,40 5,50

Mũ ni 41,52 30,77 52,02 12,57

ủ ạ ố ố 3.2.3. Phân lo i, phân b , chu trình s ng c a tôm

Nhóm 4 11

 Phân lo iạ

ế ượ ư Tôm sú (Tên ti ng Anh: Giant/Black Tiger Prawn) đ ạ c phân lo i nh  sau:

– Ngành: Arthropoda

ớ – L p: Crustacea

ộ – B : Decapoda

ọ – H  chung: Penaeidea

ọ – H : Penaeus Fabricius

ố – Gi ng: Penaeus

– Loài: Monodon

– Tên khoa h c:ọ  Penaeus monodon Fabricius

 C u t o ấ ạ

ừ ậ ộ Nhìn t ồ  bên ngoài, tôm g m các b  ph n sau:

ư ưỡ ủ ủ ư ứ ế ớ ạ + Ch y: d ng nh  l i ki m, c ng, có răng c a. V i tôm sú, phía trên ch y có 7 – 8

ướ ủ răng và d i ch y có 3 răng.

ứ ậ ơ ế ữ ằ + Mũi kh u giác và râu: c  quan nh n bi t và gi thăng b ng cho tôm

ơ ộ ứ ặ ấ + 3 c p chân hàm: l y th c ăn và b i l i

ứ ặ ự ấ + 5 c p chân ng c: l y th c ăn và bò

ụ ặ ơ + C p chân b ng: b i

ể ể ề ả ặ ơ ố ỉ + Đuôi: có 1 c p chân đuôi đ  tôm có th  nh y xa, đi u ch nh b i lên cao hay xu ng

Nhóm 4 12

th p.ấ

ụ ậ ằ ộ ướ ụ + B  ph n sinh d c (n m d i b ng)

ạ ị ộ ướ ự ơ Tôm sú thu c lo i d  hình phái tính, con cái có kích th c to h n con đ c. Khi

ưở ệ ự ụ ụ ơ tôm tr ng thành phân bi t rõ đ c cái, thông qua c  quan sinh d c ph  bên ngoài.

ằ ở ự ự ủ ơ ự ầ ầ ụ Con đ c: c  quan sinh d c chính c a con đ c n m phía trong ph n đ u ng c, bên

ụ ằ ở ơ ố ứ ự ỗ ngoài có c  quan giao ph i ph  n m nhánh ngoài đôi chân ng c th  2, l ụ    sinh d c

ứ ứ ự ạ ố ở ộ ự đ c   m   ra   h c   háng   đôi   chân   ng c   th   5.   Tinh   trùng   thu c   d ng   ch a   trong   túi.

ứ ứ ẫ ằ ồ ọ ở ố ặ ư Con cái: Bu ng tr ng n m d c theo m t l ng phía trên, hai  ng d n tr ng m  ra ở

ự ứ ứ ấ ớ ộ ồ ồ ở ậ kh p háng đôi chân ng c th  3. B  ph n ch a túi tinh g m 2 t m ph ng lên đôi chân

ứ ứ ự ướ ụ ng c th  4 và th  5 d i b ng tôm.

 Phân bố

ố ủ ạ ộ ừ ấ ộ ươ ướ ả ậ Ph m vi phân b  c a tôm sú khá r ng, t n Đ  D ng qua h ng Nh t B n, Đài

Loan,   phía   Đông   Tahiti,   phía   Nam   châu   Úc   và   phía   Tây   châu   Phi   (Racek   –   1955,

ố ừ Holthuis và Rosa – 1965, Motoh – 1981, 1985) Nhìn chung, tôm sú phân b  t kinh đ ộ

ế ừ ớ ướ ạ ặ ệ 30E đ n 155E t ộ  vĩ đ  35N t i 35S xung quanh các n c vùng xích đ o, đ c bi t là

ệ Indonesia, Malaixia, Philippines và Vi t Nam.

ầ ố ộ ưở ậ ầ ố Tôm b t (PL.), tôm gi ng (Juvenile) và tôm g n tr ng thành có t p tính s ng g n b ờ

ừ ể ậ ờ ưở ể ờ ặ bi n và r ng ng p m n ven b . Khi tôm tr ng thánh di chuy n xa b  vì chúng thích

ướ ơ ố s ng vùng n c sâu h n.

ủ  Chu kì s ng c a tôm sú ố

ể ấ ạ Các giai đo n phát tri n  u trùng tôm sú :

ạ ờ ắ ồ ơ ừ ỉ ộ ạ – Nauplli: 6 giai đo n: 36 – 51 gi , các Nauplli b i t ng đo n ng n r i ngh , l t

ầ ả ờ ự ố ằ ầ ỗ ầ ỏ v  4 l n, m i l n kho ng 7 gi , t s ng b ng noãn hoàng, không c n cho ăn

ả + N1: dài kho ng 0,4 mm, dày 0,2 mm

ả + N2: dài kho ng 0,45 mm, dày 0,2 mm

ả + N3: dài kho ng 0,49 mm, dày 0,2 mm

ả + N4: dài kho ng 0,55 mm, dày 0,2 mm

Nhóm 4 13

ả + N5: dài kho ng 0,61 mm, dày 0,2 mm

ờ ụ ầ ơ ạ – Zoea: 3 giai đo n: 105 – 120 gi , các Zoea b i liên t c g n m t n ặ ướ ộ ỏ   t v  2 c, l

ỗ ầ ả ờ ự ấ ầ l n, m i l n kho ng 36 gi , ăn th c v t phiêu sinh.

ụ ệ ệ ấ ầ ầ ả + Z1: dài kho ng 1 mm, dày 0,45 mm, xu t hi n hai ph n d u và b ng rõ r t.

ủ ệ ấ ặ ả + Z2: dài kho ng 1,9 mm, xu t hi n m t và ch y.

ụ ệ ấ ả + Z3: dài kho ng 2,7 mm, xu t hi n gai trên b ng.

ạ ờ ơ ướ ố ướ ầ – Mysis: 3 giai đo n: 72 gi , các Mysis b i h ng xu ng sâu, đuôi đi tr c, đ u đi sau.

ủ ạ ả ưở ấ ặ + M1: dài kho ng 3.4mm, có hình d ng c a tôm tr ệ ng thành, xu t hi n các c p chân

ỏ ạ ụ ạ ụ b ng, đuôi và qu t đuôi, các gai b ng thu nh  l i.

ả + M2: dài kho ng 4 mm.

ụ ệ ấ ả ố ỏ ơ + M3: dài kho ng 4,4 mm, chân b ng dài h n, phân thành đ t nh , xu t hi n răng trên

ch y.ủ

ạ ầ ưở – Postlarvae: giai đo n g n tr ng thành

ạ ưở – Juvenile: giai đo n tr ng thành.

ụ ủ ụ ụ ự ổ ổ ừ ở Tu i thành th c: tu i thành th c sinh d c c a tôm đ c và tôm cái t ứ  tháng th  8 tr  đi.

ụ ủ ễ ơ ỉ ầ ự ị ở ơ Xác đ nh s  thành th c c a tôm cái d  h n, ch  c n quan sát có túi tinh c  quan sinh

ụ ươ ụ ở ự ơ ỉ ụ d c ph . Ph ị ng pháp xác đ nh thành th c ấ    con đ c khó h n, ch  khi nào tìm th y

ượ ở ố ố ườ ự ọ ượ ể đ c tinh trùng ẫ  cu i  ng d n tinh. Th ng d a vào tr ng l ị ng đ  xác đ nh khi con

ừ ở ự đ c ặ n ng t 50g tr lên.

ể ự ụ ụ ề + Hormone đi u khi n s  thành th c sinh d c (GIH, gonal inhibiting hormone) đ ượ   c

ấ ở ế ể ớ ủ ắ ậ ầ ơ ố ả s n xu t b i t bào th n kinh trong c  quan X c a cu ng m t, v n chuy n t ế   i tuy n

ự ữ ư ầ ế ụ ủ ự ụ giáp sinap đ a vào kho d  tr  và khi c n thì ti t ra. S  thành th c sinh d c c a tôm sú

ộ ế ủ ế ộ ắ ứ ỳ ộ ắ ẩ thông qua tác đ ng c a tuy n n i ti t, khi c t m t t c là thúc đ y chu k  l xác, đem

ạ l i ự s thành ụ th c mau chóng ơ h n.

ố ượ ẻ ủ ấ ượ ứ ụ ề ộ + S  l ng tr ng đ  c a tôm cái: nhi u hay ít là ph  thu c vào ch t l ồ   ng bu ng

ứ ọ ượ ể ọ ượ ứ ề ớ ơ tr ng và tr ng l ng cá th : tr ng l ng l n cho tr ng nhi u h n. Khi con cái thành

ụ ự ọ ượ ừ ứ th c ngoài t nhiên có tr ng l ng t ế ắ    100­300g cho 300.000 ­1.200.000 tr ng. N u c t

Nhóm 4 14

ố ượ ụ ẻ ể ắ ỗ ừ m t nuôi v  trong b  xi măng, thành th c và đ , cho s  l ứ ng tr ng t 200.000­

600.000 tr ng.ứ

ẻ ứ ườ ừ ờ ế ờ ứ + Tôm cái đ  tr ng vào ban đêm (th ng t 22 gi đ n 2 gi ) tr ng sau khi đ  đ ẻ ượ   c

ệ ộ ẽ ở ẻ ấ ộ 14­15 gi ờ ở , nhi t đ  27­28 đ  C s  n  thành  u trùng (Nauplii). Tôm sú đ  quanh

ư ậ ờ ỳ năm, nh ng t p trung vào hai th i k  chính: tháng 3­4 và tháng 7­10.

ự ừ ọ ổ ả – Tu i th  tôm sú con đ c kho ng 1,5 năm, con cái ch ng 2 năm.

ể ầ ặ ờ Có hai đ c đi m c n chú ý trong vòng đ i Tôm sú.

ưở ừ ậ ấ ế ưở ử ặ ả + Tăng tr ng t h u  u trùng đ n lúc tr ư   ng thành x y ra vùng c a sông (đ c tr ng

ướ ợ ở b i vùng n c l ).

ế ặ ẻ ứ ể ấ ự ự ụ ề ả ở + S  chín sinh d c, k t c p, đ  tr ng và s  phát tri n  u trùng đ u x y ra ngoài

ơ ơ ồ ố ộ ừ ổ ị ộ kh i n i có n ng đ  mu i giao đ ng t 28 – 32‰ và  n đ nh.

Nhóm 4 15

 Sinh s nả

ụ ớ ố ượ ắ ừ ể Tôm chân tr ng thành th c s m, con cái có kh i l ng t 30 ­ 45 g/con là có th  tham

ả Ở ự ự ề ắ ố gia sinh s n. khu v c t ắ    nhiên có tôm chân tr ng phân b  thì quanh năm đ u b t

ượ ủ ả ắ ắ ở ể ạ đ c tôm chân tr ng. Song mùa sinh s n c a tôm chân tr ng vùng bi n l i có s ự

ụ ở ẻ ử ể khác nhau ví d : ắ  ven bi n phía B c Equađo tôm đ  t ế  tháng 12 đ n tháng 4. L ượ   ng

ỗ ụ ẻ ẹ ừ ụ ủ ứ ế ẹ ộ ỡ tr ng c a m i v  đ  ph  thu c vào c  tôm m : N u tôm m  t 30 ­ 45g thì l ượ   ng

ừ ứ ườ ứ tr ng t 100.000 ­ 250.000 tr ng, đ ứ ng kính tr ng 0.22mm.

ẻ ế ứ ỗ ầ ứ ồ ạ ữ ế ể ầ Sau m i l n đ  h t tr ng, bu ng tr ng tôm l ờ i phát tri n ti p. Th i gian gi a 2 l n đ ẻ

ấ ớ ẻ ề ầ ườ ẻ ầ cách nhau 2 ­ 3 ngày. Con đ  nhi u nh t t i 10 l n/năm. Th ng sau 3 ­ 4 l n đ  liên

ầ ộ ỏ ẻ ờ ứ ấ ấ ở ụ t c thì có l n l t v . Sau khi đ  14 ­ 16 gi tr ng n  ra  u trùng Nauplius.  u trùng

ạ ạ ả ạ Nauplius tr i qua 6 giai  đo n: Zoea qua 3 giai  đo n, Mysis qua 3 giai  đo n thành

ủ ề ả Postlarvae. Chi u dài c a Postlarvae tôm P.Vannamei kho ng 0,88 ­ 3mm.

 T p tính ậ

Ở ể ự ả ắ ơ ộ vùng bi n t ố  nhiên, tôm chân tr ng thích nghi s ng n i đáy là bùn, đ  sâu kho ng 72

ể ố ở ộ ặ ợ ở ộ ặ ạ ướ m, có th  s ng đ  m n trong ph m vi 5 ­ 50‰, thích h p đ  m n n ể c bi n 28 ­

oC, tuy nhiên chúng có th  s ng đ

ệ ộ ợ ể ố 34‰, pH = 7,7 ­ 8,3, nhi t đ  thích h p 25 ­ 32 ượ ở  c

oC.

ệ ộ nhi t đ  12 ­ 28

ư ắ ạ ố ỏ ứ   ữ Tôm chân tr ng là loài ăn t p gi ng nh  nh ng loài tôm khác. Song không đòi h i th c

ượ ư ạ ăn có hàm l ng đ m cao nh  tôm sú.

ố ộ ắ ưở ơ ớ ở ổ Tôm chân tr ng có t c đ  sinh tr ng nhanh, chúng l n nhanh h n tôm sú tu i thành

ệ ự ề ừ ộ ế ấ ả ờ ỡ niên. Trong đi u ki n t nhiên t tôm b t đ n tôm c  40 g/con m t kho ng th i gian

ặ ừ ể ớ ớ ạ 180 ngày ho c t 0,1 g có th  l n t i 15 g trong giai đo n 90 ­ 120 ngày. Là đ i t ố ượ   ng

ọ nuôi quan tr ng sau tôm sú.

ề ệ ả ớ ườ 3.2.4. Kh  năng thích nghi v i đi u ki n môi tr ng

ứ ả ớ 3.2.4.1. Kh  năng thích  ng v i nhi ệ ộ t đ .

Nhóm 4 16

ộ ệ ừ ể ố ộ ượ ộ Tôm có biên đ  giao đ ng nhi t cao t 14 – 35 đ  C tôm có th  s ng đ c. Nhi ệ ộ  t đ

ợ ừ ộ thích h p t 28 – 30 đ  C.

ộ ố 3.2.4.2.  Đ  mu i

ớ ộ ố ừ ứ ợ ồ ộ Tôm sú thích  ng r ng v i đ  mu i t 0.2 – 40‰, thích h p là 15 – 32 ‰ n ng đ ộ

ứ ấ ố ở mu i thích  ng nh t cho các mô hình nuôi bán thâm canh và thâm canh là 10 – 1‰.

̀ ́ ố ơ ươ ợ ư ̉ ́ ́ Đ i v i âu trung ́ ng nuôi trong bê thich h p nhât t ̀  28 – 30‰.

3.2.4.3. Đ  pHộ

ứ ủ ạ ườ ủ ố Ph m vi pH thích  ng c a tôm là 7,5 – 9. Khi môi tr ng s ng c a tôm có pH = 5 tôm

́ ế ờ ế ờ ế ấ ố ch t sau 45 gi , pH = 5,5 tôm ch t sau 24 gi . N u pH xu ng thâp thì tôm m t kh ả

ế ớ ạ ố ờ ắ ộ năng vùi mình xu ng bùn, d t vào b , tôm y u ợ   ổ ộ t, màu s c thay đ i đ t ng t (tôm nh t

́ ̀ ̀ ạ ờ ̉ ươ ̉ ả ả nh t), đôi khi tôm nh y c  lên b . pH trong bê ng âu trung luôn năm trong khoang t ̀ ư

7,5 – 8,5.

ấ 3.2.4.4 Các ch t khí hòa tan

ạ ả ấ ớ ượ ướ – Oxy: Tôm r t nh y c m v i hàm l ng oxy hòa tan trong n ạ c, ph m vi gi ớ ạ ừ  i h n t

3 – 11mg/lít.

2 thích h p là 10mg/lít.

ượ ợ – CO2: Hàm l ng CO

2S cho phép trong các ao nuôi thâm canh và bán thâm canh là

ượ – H2S: Hàm l ng H

2S luôn b ng 0.

ố ư ằ ̉ ươ ấ ượ ằ 0,03mg/lít và t i  u là b ng 0. Trong bê ng  u trùng thì hàm l ng H

ướ ủ 3.2.4.5 Tính thích ánh sáng và h ng quang c a tôm

ạ ộ ủ ư ế ả ặ ọ ắ   Đ c tính c a tôm là thích ánh sang y u, m i ho t đ ng nh : Giao vĩ, sinh s n, b t

ề ễ ấ ậ ạ ồ ố ầ m i… đ u di n ra vào ban đêm nh t là lúc ch p cho ng t i và g n sáng. Tôm tr ưở   ng

ể ậ ế ượ ầ ừ ư thành có th  nh n bi t đ c t ng ánh sáng 1 lux cách xa t ế    20­30 m. Nh ng n u

́ ́ ể ỏ ể ươ ổ ồ ị ấ ngu n sáng không  n đ nh tôm có th  b  ăn. Anh sang trong b ̀ ng  u trung không

̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ạ ̉ cân thiêt, chu yêu la anh sang nhân t o.

ơ ế ộ 3.2.4.6. C  ch  l ủ t xác c a tôm

Nhóm 4 17

ỗ ầ ộ ưở ề ề ọ ượ ừ M i l n l t xác tôm tăng tr ng v  chi u dài và tr ng l ng trung bình t 10­15% so

ộ ự ộ ủ ạ ộ ở ố ị ớ ướ v i tr c khi l t xác. S  l t xác c a tôm do m t lo i hooc môn ắ  cu ng m t quy đ nh.

ắ ố ạ ứ ế ế ủ ỏ Cu ng m t còn l i ch a các t bào k t t a ion Canxi và ion Photpho làm cho v  tôm

ạ ộ ượ ờ ế ạ ộ ứ c ng l i sau khi l t xác đ c 0,5­1 gi . Các t bào này ho t đ ng đ ượ ướ c d ụ   i tác d ng

ặ ờ ủ c a ánh sáng m t tr i.

ế ố ả ưở ế ự ắ ồ ủ ữ 3.2.4.7. Nh ng y u t nh h ng đ n s  b t m i c a tôm sú

ệ ộ ườ ồ ủ ộ ắ ấ ừ ớ ộ ở ­ Nhi t đ : C ng đ  b t m i c a tôm he l n nh t t 28 – 30 đ  C, nhi ệ ộ ướ   i t đ  d

ắ ả ộ ộ ồ ở ộ 20 đ  C hay trên 30 đ  C tôm gi m b t m i và nhi ệ ộ ướ t đ  d i 15 đ  C hay trên 35 đ ộ

ạ ộ ừ ẳ ắ ồ C thì tôm ng ng h n ho t đ ng b t m i.

ế ườ ồ ủ ộ ắ ấ ớ – Ánh sáng: Tôm là loài thích ánh sáng y u, c ng đ  b t m i c a tôm l n nh t vào

ề ố ạ ộ ễ ả ầ chi u t i và g n sáng, ngoài ra các ho t đ ng sinh s n, giao vĩ cũng di n ra vào ban

ườ ệ ượ ắ ả ạ ộ ồ đêm. Khi c ng đ  ánh sáng m nh thì tôm gi m b t m i và có hi n t ng vùi mình

ả ử ụ ứ ề ệ ố ớ ế xu ng bùn. Đi u này có ý nghĩa to l n đ n hi u qu  s  d ng th c ăn trong th c t ự ế ả    s n

xu t.ấ

ặ Đ c ể đi m sinh ả s n

ụ ơ ượ ế ờ ộ ơ ấ ọ – C  quan sinh d c cái đ ậ c nh n bi t nh  m t c  quan giao c u g i là Thelycum

ứ ữ ằ n m gi a đôi chân bò th  5.

Nhóm 4 18

ụ ự ơ ượ ế ễ ắ ườ – C  quan sinh d c đ c đ ậ c nh n bi ằ t d  dàng b ng m t th ơ ng qua c  quan giao

ứ ấ ữ ằ ọ ấ c u g i là Petasma n m gi a đôi chân bò th  nh t.

ủ ứ ể ể ặ ạ ồ Đ c đi m các giai đo n phát tri n bu ng tr ng c a tôm

ứ ằ ạ ồ ộ ợ ướ ộ ụ ạ ạ – Giai đo n 1: Bu ng tr ng d ng s i mãnh n m trên ru t, d i đ ng m ch b ng kéo

ừ ế ố ụ ứ ế ạ dài t tâm d  dày đ n h t đ t b ng th  6.

ề ể ứ ể ạ ồ ọ ượ ễ – Giai đo n 2: Do bu ng tr ng phát tri n tăng v  th  tích và tr ng l ng nên d  dàng

ệ ớ ố ụ ạ ướ ạ ừ ứ phân bi ộ t v i  ng tiêu hóa và đ ng m ch b ng, kích th c tr ng đ t t 174 – 177μn.

ẹ ướ ế ặ ư ộ ườ ấ ớ ỏ ậ N u nhìn tôm m  d i ánh sáng qua l p v  ho c l ng ta th y m t đ ạ   ng đ m ch y

ề ọ d c theo chi u dài thân tôm.

ứ ạ ồ ươ ườ ứ ạ ướ – Giai đo n 3: Bu ng tr ng tr ồ ng ph ng, đ ng kính tr ng đ t kích th c trung bình

ề ầ ể ạ ớ 208 – 215 μn. Th  tích tăng nhi u l n so v i giai đo n 2.

ứ ẩ ạ ạ ị ể   ụ – Giai đo n 4: Là giai đo n chín mùi sinh d c, tr ng đã chu n b  cho quá trình chuy n

ậ ườ ứ ạ ế ấ hóa v t ch t sau này, đ ng kính tr ng đ t kích th ướ ố c t ặ   i đa 235 – 239 μn. N u đ t

ẹ ướ ứ ấ ấ ồ ộ ừ tôm m  d i ngu n sáng quan sát ta th y có dãy tr ng r ng nh t kéo dài t ạ  tâm d  dày

ữ ố ụ ứ ở ố ứ ứ ấ ế đ n gi a đ t b ng th  6 và phình to hình tam giác ạ ứ    đ t th  nh t và th  hai, h t tr ng

ọ ệ có màu xanh ng c và phân bi t rõ ràng.

ả ế ứ ứ ẻ ạ ạ ọ ồ – Giai đo n 5: G i là giai đo n sau khi đ  bu ng tr ng đã th i h t tr ng ra ngoài nên

ệ ớ ố ộ khó phân bi t v i  ng ru t.

ẻ ứ ủ ả ự ể ở – Kh  năng đ  tr ng c a tôm sú: Tôm sú t nhiên (  vùng bi n Khánh Hòa, Cà Mau)

ể ẻ ừ ứ ườ ở có th  đ  t 300.000 – 1.000.000 tr ng. Tôm th ẻ ứ ng đ  tr ng các bãi xa b , n ờ ướ   c

ộ ặ ạ xâu, trong s ch và có đ  m n cao trên 30‰.

ấ ủ ử ụ ự ệ ạ ạ 3.3.Th c tr ng s  d ng t p ch t c a tôm hi n nay

ọ ượ ử ụ ế ề ề ạ ẩ ấ ướ Nhi u lo i hóa ch t, ch  ph m sinh h c đ ể ử c s  d ng đ  x  lý n n đáy, n c trong

ạ ố ở ao nuôi tôm thâm canh và trong su t quá trình nuôi trên các trang tr i tôm nuôi M ỹ

Nhóm 4 19

ủ ế ạ ấ ố ệ Thanh, Sóc Trăng. Các ch t ch  y u là vôi các lo i, thu c di ố   t giáp xác, khoáng, thu c

ứ ụ ặ ạ ổ kháng sinh, các lo i th c ăn b  sung, vitamin và men vi sinh. M c dù, công d ng và

ả ủ ư ệ ượ ứ ự ế ấ ộ hi u qu  c a chúng ch a đ ả   c ch ng minh có tác đ ng tích c c đ n năng xu t, s n

ử ề ạ ố ướ ượ l ng tôm nuôi. Đa s  các trang tr i nuôi tôm đi u không có ao x  lý n c nuôi và

ướ ề ệ ả ấ ở ủ ế ạ n c th i. Đi u tra cho th y, tôm b nh các mô hình trang tr i trong vùng ch  y u b ị

ề ở ế ướ ộ teo gan, nhũn gan và ch t nhi u ạ  giai đo n trên d ệ ử ụ   ổ i m t tháng tu i. Vi c s  d ng

ể ề ệ ạ ố ị các lo i thu c kháng sinh đ  đi u tr  và phòng b nh trong quá trình nuôi tuy có s ự

ị ệ ư ư ệ ế ả ng ng ch t nh ng không có hi u qu  trong tr  b nh tôm.

ế ự ồ ư ế ố ệ Nguyên nhân tôm ch t trong vùng có liên quan đ n s  t n d  thu c di t giáp xác trong

ử ướ ứ ề ể ơ quá trình x  lý ao n c và n n đáy ao nuôi, h n 50 % ao ki m tra trong nghiên c u có

ấ ệ ộ ừ Ặ ồ ư t n l u ch t di t giáp xác Cypermethrin dao đ ng t Ấ    31.5 ­ 603.5 ppb. 261 Đ T V N

ữ Ề ệ ầ ở ồ ử ằ Đ  Nh ng năm g n đây di n tích nuôi tôm Đ ng B ng Sông C u Long (ĐBSCL)

ề ố ượ ể ấ ạ ệ ặ ệ ộ phát tri n r t m nh v  s  l ng và di n tích nuôi. Đ c bi t Sóc trăng là m t trong

ề ệ ữ ứ ự ề ầ ỉ nh ng t nh đ ng đ u v  di n tích và qui mô nuôi tôm. S  gia tăng nhanh chóng v  qui

ệ ử ụ ề ệ ư ự ể ế ề ẫ ạ ạ   mô cũng nh  s  phát tri n m nh v  di n tích d n đ n vi c s  d ng nhi u các lo i

ấ ẩ ọ ế hóa ch t và ch  ph m sinh h c.

ự ế ữ ế ệ ầ Th c t trên cũng góp ph n nguyên nhân đ n nh ng phát sinh tôm b nh, suy thoái h ệ

ư ườ ả ưở ấ ỏ sinh thái ao, cũng nh  môi tr ng bên ngoài và  nh h ế ứ ng x u đ n s c kh e ng ườ ử  i s

ử ư ệ ề ặ ễ   ụ d ng. Hi n nay, nuôi tôm trong vùng đang g p nhi u khó khăn, th  thách nh  ô nhi m

ườ ư ứ ệ ệ ấ ạ ị môi tr ng, d ch b nh và chi phí tăng cao nh  th c ăn, hóa ch t. B nh c nh đó, s ự

ệ ệ ị ệ ạ ệ bùng phát d ch b nh đang tăng nhanh, ngoài di n tích thi t h i b nh tôm teo gan đã

ế ụ ế ụ ề ệ ị ệ ừ ộ ả x y ra, tôm b  b nh t ng ngày ti p t c lan r ng và ti p t c gia tăng v  di n tích nuôi.

ủ ả ệ ầ ổ ồ ỉ ỉ Ch  riêng t nh Sóc Trăng, t ng di n tích nuôi tr ng th y s n 4 tháng đ u năm 2011 là

ệ ạ 24.859 ha trong đó có 21.948 ha tôm sú thì đã có 13.702 ha tôm sú thi ế   t h i, chi m

ệ ả ổ ỷ ệ ị ệ ạ ớ ấ ỳ 62,4% t ng di n tích th  nuôi và là t b  thi l ớ t h i l n nh t so v i cùng k  các năm

ệ ạ ầ g n đây (năm 2010 t ỷ ệ  l thi t h i là 2,8%; năm 2009 là 0,7%; năm 2008 là 12,2%). Tính

ị ệ ạ ệ ệ ế đ n ngày 15/8/2011 di n tích tôm nuôi b  thi ế t h i 25.257 ha, chi m 64% di n tích tôm

ụ ệ ệ ằ ả ắ ệ ạ ệ th  nuôi. Di n tích đã kh c ph c 12.200 ha, b ng 48% di n tích thi t h i. Hi n nay,

Nhóm 4 20

ế ụ ụ ệ ắ ị ệ ạ ế ở ạ di n tích tôm kh c ph c ti p t c b  thi t h i 3.636 ha, tôm ch t giai đo n d ướ   i 1

ệ ấ ạ ổ ị tháng tu i, tình tr ng tôm ch t ế ở ấ ả  t ề t c  các mô hình nuôi, đ u có d u hi u b  ho i t ạ ử

ệ ử ỉ ụ ứ ề ổ gan t y (C ng đi n t T nh Sóc Trăng­www.soctrang.gov.vn). Nhi u nghiên c u cho

ệ ử ụ ọ ượ ử ụ ế ẩ ấ ấ th y vi c s  d ng hóa ch t và các ch  ph m sinh h c đ c s  d ng trong các trang

ạ ở ướ Ấ ư ả ạ ộ tr i nuôi tôm các n c nh  Philipine, Mexico, Thái Lan,  n Đ . Kho ng 40 lo i hóa

ọ ượ ử ụ ả ạ ử ể ấ ở ậ ẩ ch t và ch  ph m sinh h c đ c s  d ng trong c i t o, x  lý ao nuôi tôm th p niên

ở ữ ệ ở 90 nh ng vùng nuôi công nghi p và bán thâm canh Thái Lan.

ừ ấ ố ở ế ơ Con s  hóa ch t dùng trong ao nuôi tôm không d ng đó mà đ n năm 2000 là h n 70

ế ấ ẩ ọ ế hóa ch t và ch  ph m sinh h c đ ượ ử ụ Ở c s  d ng. Mexico năm 2001 lên đ n 104 hóa

ế ấ ọ ượ ử ụ ở Ấ ộ ẩ ch t và ch  ph m sinh h c đ c s  d ng trong ao nuôi tôm. Năm 2002, n đ  có

ử ụ ấ ư ậ   ơ h n 179 hóa ch t đã s  d ng trong ao nuôi tôm (Lyle­Fritch và ctv., 2006). Nh  v y,

ế ạ ấ ẩ ọ ượ ử ụ các lo i hóa ch t và ch  ph m sinh h c ngày càng đ ề c s  d ng nhi u trong ao nuôi.

ự ế ủ ả ở ấ ạ ệ ạ ệ Th c t cho th y, các trang tr i nuôi th y s n Vi t nam cũng không ngo i l trong

ệ ử ụ ấ ế ữ ằ ạ vi c s  d ng các lo i hóa ch t này. Bài vi ấ t này, nh m cung c p nh ng thông tin v ề

ử ụ ọ ở ệ ế ấ ẩ ạ ố hi n tr ng s  d ng thu c, hóa ch t và các ch  ph m sinh h c ạ  các trang tr i nuôi tôm

ề ệ ả ậ ố ọ trong vùng và th o lu n v  các m i nguy phát sinh tôm b nh do tác nhân sinh h c hay

ộ ố ữ ử ườ ư ể nh ng đ c t do x  lý môi tr ả   ng trong quá trình gây ra. Cũng nh  hi u rõ cách qu n

ử ư ữ ằ ả ậ lý ao nuôi và x  lý ao nuôi trong quá trình nuôi. Nh m đ a ra nh ng th o lu n và có

ụ ớ ử ệ ộ ơ ƯƠ các bi n pháp x  lý cho m t mùa v  m i thành công h n. PH Ề   NG PHÁP ĐI U

ạ ả ở ỹ ượ TRA Có kho ng 40 ao nuôi, trên các trang tr i nuôi M  Thanh – Sóc trăng đ ề   c đi u

ừ ệ ị ượ ệ ạ ự ườ tra t tháng 1/6/2011­20/9/2011. Xác đ nh b nh đ c th c hi n t ệ i hi n tr ng thông

ể ệ ạ ệ ề ấ ỏ ượ ự qua bi u hi n lâm sàng và t i phòng thí nghi m. Ph ng v n đi u tra đ ệ   c th c hi n

ư ướ ự ướ ạ t i ao nuôi nh  kích th ộ c ao nuôi, đ  sâu m c n ấ ử   ạ c ao nuôi, các lo i hóa ch t x  lý

ụ ướ ả ế ụ ử ế ớ ướ ả ạ c i t o ao sau khi v  tôm tr c ch t và sau khi th  ti p v  nuôi m i, x  lý n c, con

ứ ạ ả ố ố ượ ử ụ gi ng và qu n lý ao nuôi trong su t quá trình nuôi, lo i th c ăn đ ả   c s  d ng và s n

ơ ở ạ ầ ự ấ ạ ỹ ượ l ậ ủ   ng, năng su t sau khi thu ho ch. D a trên qui mô và c  s  h  t ng k  thu t c a

ế ề ạ ở ừ t ng trang tr i, chúng tôi ti n hành đi u tra ao nuôi các mô hình: a. Mô hình nuôi h ộ

ầ ư ệ ơ ở ạ ầ ạ ơ gia đình có di n tích < 10ha, đ u t cho c  s  h  t ng kém h n trang tr i trung bình,

Nhóm 4 21

ế ị ệ ạ trang thi t b  nghèo nàn: 10 ao nuôi 262 b. Mô hình trang tr i trung bình có di n tích 20­

ệ ố ạ ướ ệ ứ ộ ầ ư ạ ầ ấ ơ 35 ha, có h  th ng đi n, qu t n c tuy nhiên m c đ  đ u t cho h  t ng th p h n so

ạ ớ ể ế ậ ệ ố   ớ v i trang tr i l n, không có khu t p th  hay b p ăn cho công nhân, không có h  th ng

ự ộ ệ ổ cho ăn t ạ ớ  đ ng: 14 ao nuôi c. Mô hình trang tr i l n là t ng di n tích là 76 ha, có đ u t ầ ư

ố ư ệ ố ạ ướ ệ ạ ơ ở ạ ầ c  s  h  t ng t t nh  h  th ng giao thông trong trang tr i, đi n, qu t n ổ c, th i khí

ượ ệ ố ệ ố ị ự ộ ể ế ậ đ c trang b  có h  th ng, có h  th ng cho ăn t đ ng, có nhà t p th , b p ăn cho

Ả Ế ệ ọ công nhân, có bi n pháp an toàn sinh h c: 26 ao nuôi K T QU  Thông tin chung các ao

ở ề ạ ỹ nuôi Các ao nuôi trang tr i nuôi tôm M  Thanh, Sóc Trăng đ u là ao nuôi công

ệ ệ ấ ả ỏ nghi p, có di n tích trung bình là 6000 m2 / ao. Trong đó ao nh  nh t kho ng 2500

ự ướ ấ ớ ả ộ m2 / ao và ao l n nh t là 8700 m2 / ao, m c n ủ   c trong ao kho ng 1,2­1,5, đ  sâu c a

ừ ờ ế ụ ề ạ ả ao t b  đ n đáy ao kho ng 2m. Các trang tr i này đi u nuôi 2 v /năm, có khi là 3

ủ ế ế ạ ầ ậ ộ ụ v /năm t p trung ch  y u trang tr i trung bình và h  gia đình. H u h t các ao nuôi ở

ả ố ở ụ ả ố ề ộ ạ các trang tr i th  gi ng v  nuôi m t (th  gi ng 3­4/2011) đ u nuôi tôm sú (Peneaus

ế ở ụ ủ ế ả ả monodon) chi m kho ng 90%. Tuy nhiên v  hai tôm th  tháng (5­ 6/2011) ch  y u là

ậ ộ ả ẻ ắ ở ụ ạ ừ tôm th  chân tr ng (99%). M t đ  th  tôm các trang tr i trong v  2 khác nhau t 60­

ế ở ầ ả ỡ ạ 130 con/m2 , c  tôm kho ng PL10­15. H u h t các trang tr i qui mô trung bình và

ướ ả ố ượ ệ ở ệ ệ ố ớ l n, tr c khi th  con gi ng đ c xét nghi m các Vi n, trung tâm xét nghi m gi ng.

ụ ề ẻ ắ ả ả Tôm th  trong v  nuôi 2 đ u là tôm th  chân tr ng (Penaeus vannamei). Kho ng 50%

ề ướ ể ả ạ ả ự ế các ao nuôi đ u gièo tr c 5 ­7 ngày đ  th , còn l i là th  tr c ti p sau khi tôm mua ở

ử ề ạ ạ ố ớ ố ỉ ướ các tr i gi ng v . Ch  có 1 trang tr i qui l n và trung bình có x  lý gi ng tr c khi th ả

ậ ộ ả ỷ ệ ố ừ ằ b ng Formol 150 ppm trong 30 phút. M t đ  th  là 70­130 con/m2 , t s ng t l 70­

ố ừ ư ề ệ ệ ồ 80%. Ngu n gi ng t nhi u công ty khác nhau nh  Vi t Úc, Anh Vi t, Minh Phú và

ổ ế ử ụ ủ ứ ệ ẻ ả ượ Vi n NCNT Th y S n III. Th c ăn s  d ng ph  bi n cho th  có hàm l ạ   ng đ m

ứ ủ ả ố kho ng 30 ­ 40%, đa s  là th c ăn c a các công ty CP Thái Lan (HYPO 30%) và Uni ­

ề ộ ạ ố ớ ẻ ầ ả Presedent (UP 38%). Đ i v i tôm th  thì nhu c u v  đ  đ m không cao kho ng 25 ­

ưở ố ử ụ ứ ứ ạ ấ ợ 35% tôm tăng tr ng t t cho th y lo i th c ăn này phù h p. S  d ng th c ăn cho tôm

ỉ ẫ ủ ứ ả ấ ố ượ trong su t quá trình nuôi theo qui cách và ch  d n c a nhà s n xu t. Th c ăn đ ề   c đi u

ủ ể ệ ỉ ượ ứ ạ ch nh hàng ngày tùy theo bi u hi n c a tôm, l ng th c ăn còn l ả   i trên sàng ăn. C i

Nhóm 4 22

ụ ướ ế Ở ầ ả ả ạ t o ao sau khi tôm v  tr c ch t ả ụ  đ u năm 2011, tôm th  v  1 (th  kho ng tháng 3­

ở ị ệ ế ở ề ề ạ 4/2011) các ao nuôi các trang tr i đi u tra đ u b  b nh và ch t ạ ấ ớ    giai đo n r t s m

ướ ữ ư ư ệ ế ệ ổ trên d ể i 1 tháng tu i. Tôm ch t có nh ng bi u hi n b nh nh  teo gan, s ng gan và

ế ế ướ ượ ả ỏ ộ ả ặ ch t đáy. Sau khi tôm ch t, n c trong ao đ c th i ra, ho c x  b  m t ít. Sau đó s ử

ủ ế ấ ố ệ ể ử ả ỏ ệ ụ d ng hóa ch t trong đó ch  y u thu c di t giáp xác đ  x  lý, x  b  tiêu di ầ   t m m

ử ụ ả ơ ệ b nh trong ao. Bón vôi, ph i đáy ao cho khô kho ng 1­2 tháng. S  d ng máy ủ ủ ớ   i l p i,

ẩ ở ặ ỏ ớ ữ ề ờ m ng đáy ao cho lên b  ho c sên l p bùn b n lõm gi a ao. Sau đó n n đáy đ ượ ử  c x

ớ ể ề ằ ấ ộ lý b ng vôi đá CaO (1,5 t n/ 1000 m2 ). Dùng máy cày đánh x i đ  vôi tr n đ u vào

ấ ấ ướ ể ấ ấ ả ớ l p đ t. L y n ụ   c vào ao kho ng 30 cm, ngâm trong 3 ngày đ  vôi ng m vào đ t m c

ệ ả ỏ ứ ệ ạ ầ ơ ử đích x  lý di t m m b nh và h  phèn. X  b , ph i đáy ao cho khô n t chân chim.

ế ụ ể ề ặ ỉ Ti p t c bón vôi canxi (CaCO3) đ  đi u ch nh pH trên m t đáy ao (700­800 kg/ao) và

ổ ề ượ ể ờ ấ ả r i xung quanh b . Tùy theo pH đ t mà có th  bón vôi thay đ i li u l ng. Sau 2 ngày,

ấ ướ ử ướ ị x t Formol 30 ppm, sau đó l y n c vào ao nuôi. 263 X  lý n ướ   c trong ao nuôi N c

ượ ấ ướ ượ ơ ắ ọ ừ đ c l y qua 1 ao trung gian (còn g i là ao l ng). N c đ c b m t kênh ngoài sông

ụ ắ ệ ấ ắ ọ ơ ử ả vào trong ao l ng (ao này có nhi m v  l ng đ ng ch t bùn l l ng) kho ng 2 ngày, thì

ế ướ ượ ự ế ầ ơ ở n ướ ượ c đ c cho tr c ti p vào ao nuôi (100% ao). H u h t n c đ c b m kênh này

ồ ướ ủ ế ừ ừ ồ ỹ là ngu n n c ch  y u t con sông M  Thanh, đây là con sông v a là ngu n n ướ   c

ả ủ ả ỏ ị ệ ừ ệ ả ấ ồ ấ   th i c a các ao nuôi tôm b  b nh x  b  và s n xu t nông nghi p và v a là ngu n c p

ở ự ướ ượ ử ụ cho các ao nuôi vùng này. M c n c đo đ ạ   c trong ao lúc này là 1.7m. S  d ng qu t

ướ ể ứ ụ ứ ấ ả n ở ế   c trong ao nuôi kho ng 3 ngày. M c đích là đ  tr ng  u trùng, tr ng tép, cá n  h t

ử ử ể ề ớ ố ệ đ  dàng x  lý. 100% các ao đi u x  lý v i thu c di ố t giáp xác có g c Cypermethrine

ớ ươ ạ ệ ề (v i nhi u tên th ng m i khác nhau: Killer, Antiparasite, Novon, Golden…) di t giáp

ớ ồ ệ ằ ượ ề ỉ ộ xác v i n ng đ  là 1­4 ppm, di t cá b ng Saphonine (15ppm). Các ao đ c đi u ch nh

ộ ề ử ụ ằ ố pH và tăng đ  ki m b ng cách s  d ng Diametine, CaCO3 (20ppm) bón vào t i, sáng

ụ ể ặ thì bón Dolomite 20 ppm liên t c trong 3­4 ngày ho c có khi dùng CaO đ  tăng nhanh

ặ ấ ố ệ ộ đ  pH. Dùng hóa ch t chlorine 30 ppm, Iodine ho c thu c tím KMnO4 di ẩ t khu n, vi

ớ ồ ể ử ộ ướ ẫ rút đ  x  lý sau khi bón vôi v i n ng đ  theo h ng d n. Thêm vào đó là các ao nuôi

ử ụ ệ ẩ ề đ u s  d ng EDTA (1­2ppm) sau hai ngày di ạ   ể ạ ỏ ộ ố t khu n đ  lo i b  m t s  kim lo i

Nhóm 4 23

ệ ố ệ ố ể ả ụ ặ ặ n ng trong ao. H  th ng qu t n ạ ướ ượ ắ c đ c l p đ t theo h  th ng tr c dài đ  đ o n ướ   c

ạ ấ ố ướ ấ ọ và t o oxy cung c p trong su t quá trình nuôi. Màu n c r t quan tr ng trong nuôi tôm

ướ ạ ế ự ồ ưỡ ự thâm canh, màu n ể ủ ả c h n ch  s  phát tri n c a t o đáy và ngu n dinh d ng t nhiên

ự ậ ồ ễ ể ắ ể ả ộ (t o, phiêu sinh đ ng th c v t phù du) đ  cho tôm con có th  b t m i d  dàng. Đa s ố

ề ử ụ ặ ạ ậ ạ ộ ổ ợ ộ các h  nuôi đ u s  d ng cám g o ho c cám t ng h p (cám g o, b t cá, đ u nành và

ể ả ườ ượ ủ ớ ớ men bánh mì) đ  gây màu. Cám kho ng (5­15 kg) th ng đ v i v i men vi sinh, c

ớ ỉ ườ ộ ế ợ ể ớ EM (20­30 lít) tr n v i r  đ ng (15­20 kg) đ  bón vào ao. K t h p v i bón cám, men

ọ vi sinh là phân hóa h c DAP 1­2 kg/1000 m3 , Ure, phân lân, NPK (10­20 kg/ao) và

ướ ớ ắ ầ ả ố ạ ầ khoáng (1­2 gói). Màu n ữ   c sau khi đ t yêu c u thi m i b t đ u th  gi ng. Có nh ng

ượ ử ụ ụ ạ ẩ ao không gây màu đ ự c thì s  d ng màu nhân t o th c ph m cho vào ao, m c đích là

ệ ả ả ả ườ ướ ế ấ gi m t o đáy và c i thi n môi tr ng n ọ ử ụ   ẩ c. Hóa ch t và ch  ph m sinh h c s  d ng

ấ ố ở ạ trong quá trình nuôi Qua th ng kê cho th y, 100% ao nuôi ề ử ụ    các trang tr i đi u s  d ng

ử ấ ấ ướ ư ố các hóa ch t trong x  lý ao đ t và n c trong su t quá trình nuôi nh  vôi nung, vôi

ể ổ ư ệ ế ẩ ị ướ nông nghi p, vôi đá, ch  ph m vi sinh nh  EM, Bokashi đ   n đ nh pH n c, tăng đ ộ

ề ệ ặ ả ệ ố ở ki m trong ao và c i thi n đáy ao. Đ c bi t, trong đó có 1 s  ao ạ ớ  trang tr i l n, khi x ử

ế ố ộ ỉ lý pH thì dùng acid HNO3. Trong quá trình nuôi, tùy theo tình hu ng bi n đ ng ch  tiêu

ườ ướ ưở ụ ể ử ụ ệ môi tr ng n ứ ộ ả c, m c đ   nh h ng mà có bi n pháp x  lý c  th : thí d  Kill algae,

ớ ề ượ ượ ậ ộ ả ử ả ắ BKC, CuSO4 v i li u l ng 1 mg/L đ c x  lý khi t o s p tàn và m t đ  t o cao,

ể ạ ữ ợ ướ ề ườ ượ Greenop đ  h  phèn trong nh ng đ t con n c tri u c ng, Dolomite đ c bón tr ướ   c

ư ị ườ ướ ấ ắ ạ ụ ằ ổ và sau khi m a nh m  n đ nh pH môi tr ng n c. Các lo i hóa ch t l ng t ạ    các lo i

ạ ặ ư ể ạ ọ ả   kim lo i n ng nh  EDTA, các lo i phân hóa h c ure, NPK, DAP đ  gây màu khi t o

ệ ề ử ụ ỳ ằ ấ ầ ẩ ạ ị ặ ớ r t ho c lúc di ặ   t khu n. Các lo i hóa ch t trên đi u s  d ng đ nh k  h ng tu n ho c

ế ướ ậ ộ ả ằ ổ ưỡ ự tháng bón tr c ti p vào n c ao nuôi nh m duy trì m t đ  t o và b  sung dinh d ng.

ạ ử ụ ế ợ ứ ớ ỉ ỏ ể Ch  có 1 trang tr i, s  d ng EM k t h p v i th c ăn và t ấ   i đ  cho tôm ăn. Các ch t

ệ ư ẩ ả ở di ạ   t khu n, ký sinh trùng và t o n  hoa nh  Iodine, BKC, Formol và CuSO4. Các lo i

ư ụ ằ ấ ổ khoáng b  sung trong ao nh  Azomite, Diametine nh m h p th  ion NH4 (NH3) trong

ườ ướ ể ấ ả ổ ướ môi tr ng n c. B  sung khoáng ch t kích thích t o phát tri n trong n c ao nuôi

ủ ả ắ ụ ấ ơ ử ướ ộ ề ử ụ th y s n và l ng t các ch t l l ng trong n c ao nuôi. 100% các h  đ u s  d ng các

Nhóm 4 24

ạ ượ ệ ệ ả ấ ị ưỡ ấ lo i vi l ễ ng, men tiêu hóa tăng h  mi n d ch, c i thi n h p thu d ng ch t và giúp

ọ ố ư ể ơ tăng   tr ng   t t   trong   c   th   tôm   nh   Oceanic,   Azomite,   Sorbitol,   Kenton,   Enrolive,

ư ứ Betaglucan, Olimos… và kháng sinh nh  Flofenicol (0,5­1 g/kg th c ăn), Oxytetraciline

ứ ừ ằ ệ ệ ẩ ị (10­20 g/kg th c ăn) nh m phòng ng a và di t khu n gây b nh trên tôm khi có d ch

ố ệ ệ ạ ồ ư ệ b nh. 264 T n l u thu c di t giáp xác trong ao nuôi Vi c các trang tr i nuôi tôm dùng

ệ ể ệ ổ ế ở ả ố thu c di t giáp xác đ  di ấ t giáp xác r t ph  bi n vùng kh o sát. Vì chúng mang l ạ   i

ả ứ ệ ấ ờ ườ ấ ư ạ hi u qu  t c th i, chi phí th p nên ng i dùng r t  a thích. Còn dùng các lo i hóa

ả ấ ủ ệ ấ ả ườ ch t khác mà ngành th y s n cho phép thì hi u qu  th p, chi phí cao ng i nuôi

ườ ệ ạ ụ ấ ạ ạ th ẽ ấ   ng ngán ng i và ít dùng. Vi c l m d ng các lo i hóa ch t này trong ao nuôi s  r t

ủ ể ạ ườ ặ ệ ồ ư ộ ượ ể nguy hi m, gây h y ho i môi tr ng và đ c bi t là t n l u m t l ặ   ng đáng k . M c

ườ ể ử ỉ ườ ụ ế ệ ầ ị dù ng i nuôi ch  dùng đ  x  lý môi tr ặ ng khi d ch b nh ho c đ u v , đ n khi th ả

ư ộ ượ ẫ ồ ư ể tôm là 20 – 40 ngày nh ng ao nuôi v n t n d  m t l ứ   ng đáng k . Trong nghiên c u

ủ ễ ả ố ệ ữ ư ồ ề đ  tài c a Nguy n Văn H o (2011) thu c di t giáp xác t n d  trong nh ng ao nuôi ở

ử ạ ướ ấ ả các trang tr i đã x  lý ao tr ẫ c khi th  tôm. Trong 16 m u đ t trên 16 ao nuôi trong t ấ   t

ạ ượ ộ ả c  các trang tr i thì có 50% (8/16 ao) nuôi ao có hàm l ng Cypermethrin dao đ ng t ừ

ấ ồ ư ế ả ượ ố ệ 31.5­603.5 ppb . Qua k t qu  phân tích này cho th y t n d  hàm l ng thu c di t giáp

ấ ớ Ở ữ ượ ố ệ xác (cypermethtin) trong ao nuôi r t l n. nh ng ao có hàm l ng thu c di t giáp xác

ộ ồ ư ế ấ ủ ắ ồ ố ờ ố   có n ng đ  t n l u cao, thì tôm ch t r t nhanh và th i gian s ng c a tôm ng n. Thu c

ệ ầ ệ ế ệ kháng sinh và b nh tôm Trong đ u năm 2011 có 90% ao thi ệ   ầ t do b nh, h u h t là b nh

ệ ượ ủ ế ụ ệ ằ ọ ụ teo gan t y. B nh đ ấ c phân tích b ng mô h c cho th y gan t y tôm b nh ch  y u là

ạ ử ế ợ ễ ẩ ớ ho i t ặ , k t h p v i nhi m khu n Vibrio ho c ký sinh trùng Gregarine. Các ao trong

ạ ử ề ệ ị ụ ư ễ ả vùng đi u tra có tôm b nh b  ho i t gan t y nh ng không nhi m virus gây  nh h ưở   ng

ư ệ ụ ụ ệ ơ ế đ n c  quan gan t y nh  b nh còi do MBV (Monodon Baculovirus), b nh gan t y do

ạ ử ộ ữ ệ HPV (Hepatopancreatic Parvovirus), b nh ho i t ru t gi a BMN (Baculoviral Midgut

ạ ử ệ ụ ẩ ộ Gland   Necrosis)   và   b nh   ho i   t gan   t y   do   vi   khu n   n i   bào   (Necrotizing

ườ ế ậ ớ Hepatopancreatitis, NHP). MBV và HPV th ng gây ch m l n mà không gây ch t tôm

ạ ử hàng lo t (Lightner et al., 1996). Ngoài ra còn có bào t trùng Haplosporidian sp. cũng

ụ ư ả ưở ọ ộ ký sinh trên gan t y nh ng không gây  nh h ng nghiêm tr ng. và m t loài vi bào t ử

Nhóm 4 25

ớ ượ ệ ở trùng m i đ c phát hi n Thái Lan, Enterocytozoon hepatopenaei sp. ký sinh trong t ế

ủ ụ ễ ả ắ ố ộ ỉ ị bào c a mô gan t y, riêng ch  có m t ao b  nhi m virus đ m tr ng. Kh o sát trên trang

ạ ố ớ ệ ạ ế ạ tr i qui mô l n thì s  ao tôm thi t h i đ n 88%, trang tr i qui mô trung bình là 90% và

ề ạ ộ ế   qui mô h  gia đình là 100%. Trong quá trình đi u tra thông tin trên các trang tr i, có đ n

ề ử ụ ừ ẩ 80% ao nuôi đi u s  d ng kháng sinh cho tôm ăn phòng ng a vi khu n vào ngày th ứ

ử ụ ế ể ệ   20, và lên đ n 100% ao nuôi có s  d ng kháng sinh cho tôm ăn khi tôm có bi u hi n

ượ ừ ế ả ể ủ ế ọ ệ b nh lâm sàng và khi đ c thông báo t k t qu  ki m tra mô h c. Ch  y u là kháng

ế ợ ặ ớ sinh Oxytetracinline k t h p v i Florfenicol ho c Chloroquinne phosphate (t ỷ ệ  l là 20:

ứ ư ả 1:1g/kg th c ăn) và kèm theo khoáng nh  vitamin, betaglucan, sorbitol…. Có kho ng 30

ử ụ ừ ố ị % ao nuôi không s  d ng kháng sinh cho tôm ăn đ nh kì phòng ng a trong su t 14 ngày

ỏ ệ ệ ạ mà thay vào đó là t ằ i và vitamin. Các trang tr i cho r ng sau khi tôm phát hi n b nh và

ệ ả ả ượ ử ụ s  d ng kháng sinh thì có kho ng 80 % ao nuôi có hi u qu  là duy trì đ c tôm không

ư ế ề ị ỷ ệ ố ủ ề ch t, tuy nhiên sau khi ng ng đi u tr  thì t s ng c a các ao không còn nhi u và l

ượ ế ụ ả ượ ế ấ ạ Ở ụ không duy trì đ c tôm đ n h t v . Năng su t, s n l ng sau thu ho ch v  nuôi

ư ấ ắ ự ề ấ ạ ộ ầ ầ ố m t đ u năm 2011, đa s  các ao nuôi trong khu v c đ u th t b i, h u nh  m t tr ng.

Ở ụ ồ ướ ử ử ề ạ ặ v  2, m c dù các trang tr i đã x  lý n n đáy ao, x  lý ngu n n ố c, con gi ng r t k ấ ỹ

ờ ế ấ ư ệ ườ ư ượ ộ ồ ủ ưỡ l ề ng, nh ng đi u ki n th i ti t b t th ng c ng thêm ngu n d  l ạ   ng c a các lo i

ấ ử ụ ướ ệ ử ụ ệ ị hóa ch t x  lý tôm b nh trong v  tr ế   c và x  lý ao v  này đã làm d ch b nh và ch t

ủ ừ ạ ở ụ ấ ạ ậ ơ ả x y ra nhanh h n. Chính vì v y năng su t thu ho ch c a t ng trang tr i ả    v  này gi m

ể Ở ệ ạ ả ộ ị đáng k . ấ ớ    qui mô h  gia đình, và trang tr i trung bình d ch b nh x y ra r t s m

ắ ầ ế ế ệ ả ổ ố kho ng 1 tháng tu i, tôm b t đ u ch t và ch t nhanh sau ba b n ngày phát b nh. Chính

ạ ề ế ế ấ ạ ỗ vì th , các trang tr i đ u thu ho ch sau 265 khi tôm ch t, năng xu t trung bình m i ao

ế ả ả ỉ ch  kho ng 300­400kg/ ao (ao kho ng 5500­6500 m 2 ). Trong khi đó n u tôm nuôi duy

ượ ỉ ạ ượ ấ ổ ấ ở trì đ c hai tháng tu i thì năng xu t cũng ch  đ t đ c 1,5­2 t n/ ao ạ    các trang tr i

ộ ở ế ạ qui mô h  gia đình và trung bình. Tuy nhiên, ớ  trang tr i qui mô l n, n u tôm ch t ế ở

ướ ổ ả ượ ệ ạ ả ấ ơ d i 2 tháng tu i s n l ng thu ho ch cao h n trung bình kho ng 3­4 t n/ao (di n tích

ả ao kho ng 6500 m2 ).

Ả ưở ự ủ ủ ả ồ ệ nh h ố ng tiêu c c c a vi c dùng thu c trong nuôi tr ng th y s n

Nhóm 4 26

ệ ử ụ ủ ả ấ ạ ộ ồ Vi c s  d ng r ng rãi các lo i hóa ch t và kháng sinh trong nuôi tr ng th y s n có

ưở ườ ệ ườ ễ ề ả nhi u  nh h ự ế ng tiêu c c đ n môi tr ng và h  sinh thái. Môi tr ng nhi m các hóa

ủ ẽ ậ ấ ộ ch t và kháng sinh s  tích lũy trong các loài đ ng v t th y sinh hoang dã. Ngoài ra, các

ự ụ ủ ư ả ấ ạ ậ ấ   loài th c v t th y sinh nh  rong bèo cũng có kh  năng h p th  các lo i hóa ch t,

ạ ặ ả ố ườ ướ ự ậ ộ thu c và c  kim lo i n ng trong môi tr ng n c. Các loài đ ng th c v t hoang dã là

ứ ệ ấ ạ ắ ọ ộ ỗ m t m c xích quan tr ng trong chu i th c ăn, vi c tích lũy các lo i hóa ch t và kháng

ệ ử ụ ả ấ ớ ẽ ẫ ế ấ ả ậ sinh s  d n đ n h u qu  r t l n và lâu dài. Qu n lý vi c s  d ng các hóa ch t và

ủ ả ẽ ả ế ấ ồ ố ộ ườ thu c trong nuôi tr ng th y s n s  gi m các tác đ ng x u đ n môi tr ng, các loài

ệ ậ ả ườ sinh v t trong h  sinh thái và c  con ng i.

ệ ử ụ ủ ả ề ấ ạ ố ồ ả   Vi c s  d ng quá nhi u các lo i thu c và hóa ch t trong nuôi tr ng th y s n có  nh

ưở ấ ớ ế ườ ỏ ủ ệ ườ h ng r t l n đ n môi tr ả ứ ng, h  sinh thái và c  s c kh e c a con ng ể i. Ki m soát

ệ ử ụ ủ ả ầ ạ ấ ồ vi c s  d ng các lo i hóa ch t, kháng sinh trong nuôi tr ng th y s n c n ph i đ ả ượ   c

ế ớ ằ ẽ ơ ể ạ tri n khai trên quy mô toàn th  gi i b ng các chính sách, pháp lý m nh m  h n đ ể

ả ự ữ ệ ề ể ộ ớ ệ   ả đ m b o s  phát tri n b n v ng ngành công nghi p đóng m t vai trò to l n trong vi c

ả ươ ự ủ ế ớ ả đ m b o an ninh l ng th c c a th  gi i.

ƯƠ Ộ ƯƠ CH NG 2: N I DUNG VÀ PH NG PHÁP

ụ ạ 2.1. Ph m vi áp d ng

ế ị ứ Căn c  theo quy t đ nh s ố 177/QĐ­BNN­QLCL.

ướ ệ ạ ể ấ ẫ ệ Tài li u này h ng d n quy trình ki m tra, đánh giá và phát hi n t p ch t trong

ệ ằ tôm nguyên li u b ng:

ươ ụ ả a) Ph ỗ   ng pháp c m quan, áp d ng cho Agar, CMC (Carboxymethyl cellulose), h n

ỗ ợ ỗ ợ ợ h p Agar + CMC, h n h p Agar + PVA (Polyvinyl alcohol), h n h p Agar + Adao

Nhóm 4 27

ữ ạ ấ ạ ộ ườ ố (Gelatine), tinh b t và nh ng d ng t p ch t khác do con ng ư i c  tình đ a vào tôm

ệ ằ ố ụ nguyên li u nh m m c đích gian d i kinh t ế .

ươ ử ụ ộ ọ b) Ph ng pháp th  nhanh hóa h c, áp d ng cho tinh b t, PVA, CMC, Adao, Agar và

ừ ậ ồ Agar t ố ộ  ngu n g c đ ng v t.

ớ ạ ệ ủ ươ ử Gi i h n phát hi n c a ph ọ ng pháp th  nhanh hóa h c theo quy trình này là:

ộ a) Tinh b t = 0.03%

b) PVA = 0.03%

c) CMC = 0.2%

d) Agar = 0.1%

ị e) Agar (trong th t tôm) = 0.2%

f) Adao = 0.1%

ắ ấ ể ẫ 2.2. Nguyên t c l y m u và ki m tra

ọ ự ắ ấ ạ ượ ụ ằ ẫ ệ ả 1. Áp d ng nguyên t c l y m u có ch n l a nh m đ t đ c kh  năng phát hi n cao

ấ ự ệ ấ ệ ủ ạ nh t s  hi n di n c a t p ch t trong tôm.

ứ ể ữ ệ ể ấ ẫ ọ ườ ề ạ 2. Căn c  đ  ch n m u là nh ng bi u hi n b t th ủ   ng v  tình tr ng bên ngoài c a

ế ậ ế ế ắ ạ ạ ỡ tôm (kích c , hình d ng, khi m khuy t v t lý, …), màu s c (bi n màu, màu l ), mùi

ế ấ ứ ề ế ậ ả ạ ở ơ   (bi n mùi, mùi l ), k t c u (dai, b , nhũn, …), c m nh n xúc giác (c ng, m m, tr n,

ớ nh t, nhày, …).

ụ ể ỹ ươ ể ậ ả 3. Nhân viên ki m tra áp d ng các k  năng và ph ng pháp c m quan đ  nh n bi ế   t

ữ ể ệ ấ ườ ế ể ẫ ậ ớ ố nh ng bi u hi n b t th ng trên m u v t ki m tra, đ i chi u v i các tiêu chí h ướ   ng

ệ ạ ể ạ ấ ấ ị ệ ẫ d n phát hi n t p ch t trong tôm nguyên li u đ  đánh giá và xác đ nh có t p ch t trong

ẫ ậ m u v t hay không.

ể ệ ầ ấ ặ ờ ử ụ   ạ 4. Khi phát hi n ho c nghi ng  tôm có t p ch t, nhân viên ki m tra c n s  d ng

ươ ọ ể ử ệ ạ ấ ạ ị ph ng pháp th  nhanh hóa h c đ  xác đ nh d ng t p ch t có trong tôm nguyên li u.

Nhóm 4 28

ườ ử ụ ợ ươ ọ ạ ử ườ 5. Tr ng h p sau khi s  d ng ph ng pháp th  nhanh hóa h c t ệ i hi n tr ẫ   ng v n

ư ậ ượ ử ế ẫ ả ạ ế ch a k t lu n đ ầ ấ c k t qu  chính xác, c n l y m u g i phân tích t i phòng th ử

nghi m.ệ

ầ ố ớ ườ ể 2.3. Yêu c u đ i v i ng i ki m tra

ệ ụ ủ ả ệ ả ả ẩ ề ể 1. Có nghi p v  và kinh nghi m v  ki m tra c m quan s n ph m th y s n;

ấ ượ ượ ụ ả ủ ả ể ạ ả 2. Đ c C c Qu n lý Ch t l ấ   ng Nông lâm s n và Th y s n đào t o, ki m tra và c p

ậ ủ ứ ự ể ệ ạ ấ ấ gi y ch ng nh n đ  năng l c ki m tra, đánh giá t p ch t trong tôm nguyên li u.

ể ả 2.4.  Ki m tra c m quan

ụ ươ ể ệ ả ụ 2.4.1. D ng c , ph ng ti n ki m tra c m quan:

a) Dao inox nh ;ỏ

ặ b) Đĩa petri ho c lame kính;

ệ ỏ c) Thìa inox mi ng nh ;

d) Nhi ệ ế t k ;

e) Kính lúp;

f) Cân treo;

ự g) Túi nh a PE;

ẻ ấ ướ h) Th  nhãn không th m n c;

ấ ặ ầ ướ i) Bút lông d u ho c bút bi không th m n c;

ử ể ả ậ ọ ỹ ả j) Biên b n k  thu t ki m tra c m quan và th  nhanh hóa h c;

ả ỹ ậ ố k) Máy  nh k  thu t s .

ẫ ấ 2.4.2. L y m u:

ọ ự ắ ấ ụ ế ẫ ậ ẫ ậ ậ   2.4.2.1. Áp d ng nguyên t c l y m u có ch n l a khi ti n hành thu th p m u v t, t p

ứ ạ ữ ẻ ệ ấ ấ ờ trung vào nh ng m  hàng có d u hi u nghi ng  có ch a t p ch t.

Nhóm 4 29

ệ ấ ạ ẫ 2.4.2.2. L y m u đ i di n:

ớ ỷ ệ ẻ ấ ẫ ấ ỗ ố ượ a) M i m  hàng l y ít nh t 01 m u v i t l ớ  5% so v i kh i l ẻ ng m  hàng.

ậ ẫ ượ ậ ạ ề ẫ ộ ớ b) Các m u sau khi thu th p đ c t p trung l ạ   i và tr n đ u v i nhau thành m u đ i

ố ượ ệ ố ượ ả ẫ di n. Kh i l ng m u chung: kho ng 5% kh i l ng lô hàng.

ọ ừ ẫ ấ ể ể ữ ệ ạ ạ ờ ị 2.4.2.3. Ch n t ả    m u đ i di n nh ng con b  nghi ng  có t p ch t đ  ki m tra c m

ấ ạ ị ự quan xác đ nh t p ch t theo trình t và thao tác..

ề ế ự ế ể ặ ả ờ ả ế   2.4.2.4. N u sau khi ki m tra c m quan có s  nghi ng  ho c tranh cãi v  k t qu , ti n

ẫ ừ ẫ ể ệ ệ ạ ấ ạ ấ hành l y m u t ằ    m u đ i di n ki m tra nhanh t p ch t trong tôm nguyên li u b ng

ươ ọ ph ng pháp hóa h c.

ự ể ế 2.4.3. Trình t và thao tác ti n hành ki m tra:

ệ ạ ệ ể ấ ằ ươ Vi c ki m tra, đánh giá và phát hi n t p ch t trong tôm b ng ph ả ng pháp c m quan

ả ượ ế ự ổ ế ế ầ ầ ph i đ c ti n hành theo trình t t ng quát đ n chi ti ế ừ t, t ầ   ố  ph n đ u xu ng đ n ph n

ừ ướ ự ệ ồ ố đ t đuôi và t ngoài vào trong con tôm. Các b ể c th c hi n ki m tra bao g m:

ủ ể ạ 2.4.3.1. Ki m tra tình tr ng bên ngoài c a tôm:

ế ổ ế ừ ủ ậ ộ a) Quan sát t ng quát toàn thân cho đ n chi ti t t ng b  ph n bên ngoài c a tôm theo

ự ầ ầ ứ ẹ ế ậ ắ ồ ộ trình t đ u đ n đuôi bao g m các b  ph n: vùng đ u  c, n p mang, lá h , thân, v ỏ

ặ ố ụ ố ụ b ng đ t 1 ho c đ t 3, chân b ng, cánh đuôi, gai đuôi.

Nhóm 4 30

ữ ệ ể ả ấ ậ ườ ẫ b) Chú ý quan sát và ghi nh n nh ng bi u hi n c m quan b t th ậ   ng trên m u v t

ả ặ ầ ứ ứ ắ ố ị kh o sát, đ c bi ệ ở t các v  trí vùng đ u  c, n p mang, đ t thân th  3, cánh đuôi và gai

ữ ế ậ ố ớ ả ể ệ đuôi, đ i chi u các quan sát và ghi nh n v i nh ng mô t ể   ả  bi u hi n c m quan đi n

ủ ấ ạ ơ hình c a tôm có b m t p ch t.

ủ ể ệ ể ể ạ ấ ả c) Các bi u hi n đi n hình bên ngoài c a tôm có t p ch t có th  tham kh o.

Ệ Ể Ấ Ạ Ể NHÓM HÌNH : BI U HI N ĐI N HÌNH BÊN NGOÀI TÔM CÓ T P CH T

Nhóm 4 31

ầ ấ ạ Hình 1: Tôm có t p ch t phù đ u xoè đuôi

ầ ấ ạ ố Hình 2: Tôm có t p ch t Phù đ u giãn đ t

ấ ầ ạ Hình 3: Tôm có t p ch t Nhô đ u

Nhóm 4 32

ấ ạ Hình 4: Tôm có t p ch t Xòe đuôi

ể ạ ấ Hình 4: Tôm có t p ch t Đuôi xòe, gai v nh

Nhóm 4 33

ỏ ầ ứ ể 2.4.3.2. Ki m tra sau khi bóc v  đ u  c:

ầ ầ ố ướ ỏ ầ ứ ể ộ ầ ố a) C m tôm d c đ u xu ng d i, dùng tay bóc v  đ u  c tôm đ  l ị ầ    ra ph n th t đ u.

ỏ ầ ứ ể ế ứ ể ầ ọ ị H ng ph n d ch đ ng trong xoang v  đ u  c cho vào đĩa petri đ  có th  ti n hành

ấ ằ ệ ể ạ ươ ầ ọ ki m tra phát hi n nhanh t p ch t b ng ph ng pháp hóa h c khi c n.

ọ ậ ố ạ ụ ể ạ ộ b) Dùng mũi dao nh n khéo léo l t và g t kh i g ch (gan t y) lên đ  làm l ầ    xoang đ u

c.ứ

ử ể ầ ứ ệ ạ c) Dùng mũi ng i đ  phát hi n xoang đ u  c có mùi l hay không.

ầ ứ ấ ị ả ạ ọ d) Quan sát tình tr ng xoang đ u  c có đ ng ch t d ch kh  nghi hay không. Dùng thìa

ầ ứ ế ạ ầ ấ ọ ỏ ị nh  múc l y ph n d ch đ ng trong xoang đ u  c (n u có) và cho vào đĩa petri s ch đ ể

ấ ằ ể ế ể ệ ạ ươ ọ có th  ti n hành ki m tra phát hi n nhanh t p ch t b ng ph ng pháp hóa h c khi

ể ấ ạ ớ ị ầ ứ ủ ẫ ậ ầ c n) Ki m tra tr ng thái l p d ch l y đ ượ ừ c t xoang đ u  c c a m u v t (màu, mùi,

Nhóm 4 34

ủ ạ ế ấ ấ ướ ư ệ ể ế ặ ạ ố ớ hình d ng, k t c u),  đ i chi u v i bi u hi n  đ c tr ng c a t p ch t h ẫ   ng d n

ể ị ướ ầ ạ ạ ấ ượ ư ươ ứ t ụ ụ ng  ng trong Ph  l c 1 đ  xác đ nh b c đ u lo i t p ch t đã đ c đ a vào tôm.

ầ ứ ị ầ ấ ị ể ầ f) Dùng ngón tay ki m tra ch t d ch bám trên ph n th t đ u tôm và xoang đ u  c đ ể

ữ ể ệ ệ ấ ườ ứ ộ ế ớ phát hi n nh ng bi u hi n b t th ng (m c đ  dính, nh t), n u có.

Ầ Ứ Ạ Ấ Ể NHÓM HÌNH KI M TRA T P CH T VÙNG Đ U  C

ự ờ ị Hình 16: Tôm t nhiên không có d ch nh n

ộ ầ ứ Hình 17: L  xoang đ u  c

Nhóm 4 35

ầ ứ ở ự Hình 18: Xoang đ u  c khô ráo tôm t nhiên

ầ ứ ạ ấ Hình 19: Xoang đ u  c có t p ch t

Nhóm 4 36

ấ ạ ấ ầ ứ Hình 20: L y t p ch t xoang đ u  c

ể ỏ ơ ị 2.4.3.3. Ki m tra c  th t tôm đã bóc v :

ầ ơ ị ấ ị ữ ệ ể ể ể   a) Dùng tay ki m tra ch t d ch bám trên ph n c  th t thân tôm đ  phát hi n nh ng bi u

ệ ấ ườ ứ ộ ế ớ hi n b t th ng (m c đ  dính, nh t), n u có.

ẻ ề ủ ặ ứ ố ị b) Quan sát v  b  ngoài c a thân tôm, đ c bi ệ ở t ể    các đ t th t th  3, 4 và 6 xem có bi u

ệ ủ ự ố ơ ề hi n c a s  phù n  các đ t c  hay không.

Ở ữ ấ ớ ề ượ ị ơ ẫ ạ ể ấ ớ c) nh ng m u tôm b  b m t p ch t v i li u l ng l n, có th  th y rõ các đ t c  b ố ơ ị

ố ơ ư ụ ề ệ ề ể ị ị ấ   phù n . Dùng kim châm vào v  trí b ng hay l ng đ t c  có bi u hi n b  phù n  và l y

ặ ấ ể ấ ạ tay n n có th  th y t p ch t đùn ra.

Ơ Ị Ể Ỏ NHÓM HÌNH : KI M TRA C  TH T TÔM SAU KHI BÓC V

Nhóm 4 37

ạ ạ ấ ấ Hình 21: So sánh tôm có t p ch t và tôm không có t p ch t

ơ ị ấ ị ạ ề Hình 22: C  th t tôm có t p ch t b  phù n

ề ồ ơ Hình 23: C  thân phù n  l ị i th t

Nhóm 4 38

ấ ạ Hình 24: T p ch t đùn ra

ẻ ị ể 2.4.3.4. Ki m tra sau khi x  th t:

ẻ ọ ừ ố ầ ố a) Dùng dao bén x  d c thân tôm t ế  đ t đ u đ n đ t đuôi.

ử ể ế ẻ ệ ạ b) Dùng mũi ng i đ  phát hi n v t x  có mùi l hay không.

ấ ị ấ ưỡ ố ớ ả ể ế c) Quan sát d u v t ch t d ch trên l ế i dao. Đ i chi u v i các mô t ặ   ệ  bi u hi n đ c

ấ ị ư ưỡ ở ấ ể ạ ấ ạ tr ng ch t d ch dính trên l i dao ẫ   ị  tôm có t p ch t đ  xác đ nh có t p ch t trong m u

ạ ạ ấ ả ậ v t hay không và phán đoán kh  năng đó là lo i t p ch t gì.

ẹ ề ặ ế ẻ ạ ố ố ị ọ   d) Dùng s ng dao c o nh  b  m t v t x  và các khe th t, quan sát s ng dao có đ ng

ọ ố ấ ị ụ ụ ủ ả ả ch t d ch kh  nghi hay không (Hình  nh minh h a s  25, 26 c a Ph  l c 4).

Nhóm 4 39

ể ả ấ ị ữ ậ ả ố ể   e) Dùng ngón tay c m quan ch t d ch bám trên s ng dao đ  c m nh n nh ng bi u

ứ ộ ư ế ệ ặ ớ ố ớ ả ể ư ệ hi n đ c tr ng (m c đ  dính, nh t). Đ i chi u v i các mô t ủ   ặ  bi u hi n đ c tr ng c a

ạ ạ ể ấ ấ ả ạ t p ch t) đ  phán đoán kh  năng đó là lo i t p ch t gì.

Ẻ Ể Ị NHÓM HÌNH 6: KI M TRA SAU KHI X  TH T

ế ẻ Hình 25: V t x  dính dao

Nhóm 4 40

ế ạ Hình 26: V t c o dính dao

ậ ị 2.4.3.5. Phán đoán ­ Nh n đ nh:

ả ể ơ ở ậ ở ữ ứ ứ ế ướ Trên c  s  nh ng k t qu  ki m tra và ch ng c  thu th p các b c trên, nhân viên

ơ ồ ể ướ ạ ấ ộ ị ể ử ụ ki m tra có th  s  d ng S  đ  các b ư c xác đ nh t p ch t nh  là m t công c  h  tr ụ ỗ ợ

ệ ạ ấ ậ ị cho vi c phán đoán, nh n đ nh tôm có t p ch t hay không.

Ạ Ấ Ị CÂY XÁC Đ NH T P CH T

Nhóm 4 41

ể ằ ươ 2.5. Ki m tra nhanh b ng ph ọ ng pháp hóa h c

2.5.1. Nguyên t cắ

ươ ự ự ệ ể ấ ạ a) Ph ng pháp ki m tra nhanh t p ch t nêu trong tài li u này d a trên s  quan sát các

ổ ạ ữ ạ ả ứ ư ế ấ ặ ả ị ố   bi n đ i tr ng thái đ c tr ng x y ra trong ph n  ng gi a t p ch t và dung d ch thu c

th .ử

Nhóm 4 42

ư ạ ạ ổ ạ ư ế ấ ặ ố ị ử ạ   b) Các bi n đ i tr ng thái đ c tr ng cũng nh  lo i t p ch t, dung d ch thu c th  t p

ấ ượ ệ ả ch t đ c li t kê trong B ng 1.

ế ổ ạ ạ ạ ủ ư ặ ả ấ B ng 1. Các bi n đ i tr ng thái đ c tr ng c a các lo i t p ch t

Lo iạ Dung Thành ự ế ổ   S  bi n đ i ơ ế ự ế ổ C  ch  s  bi n đ i

ầ ư ặ t pạ d chị ph n dung đ c tr ng

ị ch t ấ thu cố ố   d ch thu c

th  t pử ạ th  ử

ch tấ

ổ ạ Tinh Dung Iod Đ i   màu   t ừ ạ   Iod len vào các m ch d ng

ắ ủ ộ ạ b tộ d chị (hình 1) ỏ nâu   đ   sang xo n c a tinh b t t o thành

ứ ề xanh đen ph c b n, màu xanh đen thu cố

ử th   tinh

b tộ

Nhóm 4 43

ế ủ ặ ạ CMC Dung CuSO4 Dung màu ư   CMC t o k t t a đ c tr ng

ợ ị (hình 5) ế ủ   xanh,   k t   t a ạ d ng   s i   trong   dung   d ch d chị

ắ thu cố ụ tr ng đ c hình CuSO4

thử s i ợ

CMC

ụ ụ ố ị ử ấ 2.5.2. D ng c , hóa ch t và dung d ch thu c th

ử ạ ấ ố ị 2.5.2.1. Dung d ch thu c th  t p ch t:

ử ộ ị ố a) Dung d ch thu c th  tinh b t:

ầ ượ ể ể ­ Cân chính xác l n l ộ ố   t 2,0g tinh th  Iod và 6,0g tinh th  KI vào trong cùng m t c c

ủ ố ướ ủ ề ấ ấ th y tinh 100ml. Thêm vào c c 100ml n ế   ằ c c t. Khu y đ u b ng đũa th y tinh đ n

khi Iod và KI hòa tan hoàn toàn.

ờ ạ ả ị ệ ộ ả ­ Th i h n b o qu n dung d ch trong t ố ở i nhi t đ  phòng: không quá 6 tháng.

ử ố ị b) Dung d ch thu c th  CMC:

4 5%: Cân 5,00 gram CuSO4 ho c 7,89 gram CuSO

4.5H2O

ử ố ị ặ ­ Dung d ch thu c th  CuSO

ủ ậ ố ỹ ướ trên cân k  thu t (d = 0.01g) vào c c th y tinh 250 ml, cho thêm 100 ml n ấ   c c t

ủ ề ằ ằ ấ ố (b ng  ng đong 100 ml) khu y cho tan đ u b ng đũa th y tinh.

ờ ạ ị ở ả ả ệ ộ ­ Th i h n b o qu n dung d ch nhi t đ  phòng: không quá 3 tháng.

ể ị ộ ị ượ ị ở ồ : là các dung d ch tinh b t, PVA, CMC đ ẩ c chu n b n ng đ ộ Dung d ch ki m tra

ớ ạ ể ể ủ ệ ố ị gi ử ệ i h n phát hi n đ  ki m tra hi u năng c a dung d ch thu c th .

ộ ộ ị a) Dung d ch tinh b t 0,03%: Cân chính xác 0,30g tinh b t cho vào 1000 ml n ướ ấ   c c t.

0C, khu y đ u cho tan hoàn toàn.

ề ấ Đun nóng 80ở

Nhóm 4 44

ị ướ ấ b) Dung d ch CMC 0,2%: Cân chính xác 0,20 g CMC cho vào 100ml n c c t. Đun

0C, khu y đ u cho tan hoàn toàn.

ề ấ nóng 80ở

ị ướ ẩ ệ ườ 2.5.3 Chu n b  tr c khi đi hi n tr ng

ụ ụ D ng c :

a) Dao, mu ng;ỗ

b) Đĩa petri;

ỏ ọ ự c) Chai nh  gi t 5ml nh a;

ủ d) Bút ghi trên th y tinh;

e) Kính lúp;

ả ỹ ậ ố f) Máy  nh k  thu t s ;

Ố ủ ệ g)  ng nghi m th y tinh;

h) Đèn c n.ồ

ố ị ử Dung d ch thu c th :

ử ụ ử ạ ủ ể ệ ấ ố ị ướ a) Ki m tra hi u năng s  d ng c a các dung d ch thu c th  t p ch t: Tr c khi đi

ườ ử ụ ủ ể ệ ả ầ ố ị ệ hi n tr ử ằ   ng c n ph i ki m tra hi u năng s  d ng c a các dung d ch thu c th  b ng

ọ ử ị ọ ể ị ỏ cách nh  01 gi ố t dung d ch thu c th  vào 01 gi t dung d ch ki m tra Quan sát và đánh

ự ế ủ ử ủ ệ ạ ổ ố ị ố   giá hi u năng c a dung d ch thu c th  thông qua s  bi n đ i tr ng thái c a thu c

ử ả ị th /dung d ch theo B ng 2.

ự ế ổ ạ ủ ử ố ả ị B ng 2. S  bi n đ i tr ng thái c a thu c th /dung d ch

Nhóm 4 45

ử ự ế ổ ặ ư ệ ị Dung d ch th Dung d chị S  bi n đ i đ c tr ng ủ   Hi u năng c a

ể ki m tra ố   ị dung d ch thu c

thử

ổ ừ ỏ ố   ị Dung d ch thu c Dung d chị Đ i màu t đ  sang xanh T tố

ử ộ th  tinh b t tinh b tộ đen

0,03%

ố   ị Dung d ch thu c Dung d chị ế ủ   Dung màu xanh, k t t a T tố

ử ắ th  CMC gelatin 0,2% ợ tr ng hình s i

ử ộ ị ị ượ ị ở ụ ượ a) Dung d ch th  tinh b t: Rót dung d ch đã đ ẩ c chu n b m c 2.1.3.a và đ ể   c ki m

ở ụ ỏ ọ ử ộ ố ị tra m c 2.2.2.a vào chai nh  gi t 5ml ghi nhãn “Dung d ch thu c th  tinh b t”. Dung

ượ ả ả ở ệ ộ ị d ch đ c b o qu n nhi ỉ ử ụ t đ  phòng và ch  s  d ng trong ngày.

Nhóm 4 46

Ộ ử ố ị Hình: Dung d ch thu c th  TINH B T

ử ẩ ố ị ở ụ ượ ị ị b) Dung d ch thu c th  CMC: Rót dung d ch đã chu n b m c 2.1.3.e và đ ể   c ki m

ở ụ ỏ ọ ử ố ị tra m c 2.2.2.a vào chai nh  gi t 5ml ghi nhãn “Dung d ch thu c th  CMC”. Dung

ượ ả ả ở ệ ộ ị d ch đ c b o qu n nhi ỉ ử ụ t đ  phòng và ch  s  d ng trong ngày.

ử ố ị Hình 11: Dung d ch thu c th  CMC

Nhóm 4 47

ấ ể ệ ẫ ắ ứ ạ Tôm nguyên li u không ch a t p ch t đ  làm m u tr ng.

ươ ệ 2.5.6. Ph ử ng pháp th  nghi m

ị ẫ ẩ ử 2.5.6.1. Chu n b  m u th :

ị ơ ự ể ệ ấ ạ ẫ ọ a) L a ch n các m u tôm có bi u hi n đã b  b m chích t p ch t thông qua ph ươ   ng

ể ả ằ pháp ki m tra b ng c m quan..

ạ ộ ượ ử ế ấ ẫ ạ ị b) Tùy thu c vào lo i, hàm l ệ   ng và v  trí t p ch t trong m u, ti n hành th  nghi m

ế ạ ự ườ ư ấ ầ ạ ậ tr c ti p t ị i các v  trí th ng t p trung t p ch t trên tôm nh  xoang đ u, thân tôm x ẻ

ặ ố ệ ể ấ ạ ặ ị ướ d c ọ (tinh b t) ộ ho c chuy n d ch t p ch t vào đĩa petri ho c  ng nghi m tr c khi th ử

ệ nghi m (CMC)

ị ẫ ắ ẩ 2.5.6.2. Chu n b  m u tr ng:

ứ ạ ấ ẫ ắ ẫ a) M u tr ng là m u tôm nguyên không có ch a t p ch t.

ử ử ế ệ ấ ẫ ượ ự ệ ạ b) Ti n hành th  nghi m phát hi n t p ch t trong m u th  luôn luôn đ ệ   c th c hi n

ể ắ ẫ ớ song song v i m u tr ng đ  so sánh.

ắ ượ ị ố ị ẫ ẩ ẩ ẫ c) Các m u tr ng đ ử ư c chu n b  gi ng nh  chu n b  m u th .

Ẩ Ị NHÓM HÌNH : THAO TÁC CHU N B  TÔM

ữ Hình: Thao tác gi thân

Nhóm 4 48

ỏ ầ Hình: Thao tác bóc v  đ u tôm

ầ ắ Hình: Thao tác c t 2 bên đ u tôm

Nhóm 4 49

ạ ỏ ầ ạ Hình: Thao tác g t b  ph n g ch tôm

ệ ạ ầ ử 2.5.6.3. Th  nghi m t i xoang đ u tôm:

ể ử ệ ạ ấ ạ ệ ầ ướ ẩ ị Đ  th  nghi m phát hi n t p ch t t ế i xoang đ u, ti n hành các b c chu n b  tôm

ư nh  sau:

ấ ướ ầ ố ắ a) Dùng tay trái n m l y thân tôm, h ng đ u tôm xu ng d ướ . i

ỏ ở ầ ẹ ầ b) Nh  nhàng bóc tách ph n v đ u tôm.

ẹ ầ ắ c) Dùng dao c t nh  2 bên đ u tôm.

ạ ỏ ể ộ ạ ầ ơ ậ ề ầ ầ ị d) G t b  ph n g ch tôm đ  l ạ    ph n xoang đ u n i t p trung nhi u dung d ch t p

ấ ạ ể ạ ấ ầ ấ ch t. Chú ý không làm b  g ch tôm và m t t p ch t trong đ u tôm.

ử ệ ế e) Ti n hành th  nghi m.

ệ ạ ị ử 2.5.6.4. Th  nghi m t i v  trí thân tôm:

ể ử ệ ạ ấ ạ ệ ướ ẩ Đ  th  nghi m phát hi n t p ch t t ế i thân tôm, ti n hành các b ị c chu n b  tôm nh ư

sau:

ặ ấ ắ a) Dùng tay trái n m ch t l y thân tôm.

ẹ ầ ộ ỏ b) Nh  nhàng bóc tách toàn b  ph n v  tôm.

ắ ỏ ầ c) Dùng dao c t b  đ u tôm.

Nhóm 4 50

ẻ ọ ừ ố ầ ố d) Dùng dao x  d c thân tôm t ế  đ t đ u đ n đ t đuôi.

ề ạ ở ộ ậ ị ị e) M  r ng thân tôm, dùng kính lúp xác đ nh v  trí t p trung nhi u t p ch t đ  th ấ ể ử

nghi m.ệ

ệ ế ử f) Ti n hành th  nghi m theo.

ử ố ệ ệ 2.5.6.5. Th  nghi m trên đĩa petri/ ng nghi m:

ế ướ ể ử ị ẫ ệ ẩ a) Ti n hành các b c chu n b  m u tôm đ  th  nghi m.

ể ầ ạ ỗ ị ố   ấ b)   Dùng   dao/mu ng   chuy n   d ch   t p   ch t   trong   xoang   đ u   tôm   vào   đĩa   petri/ ng

ệ ệ ể ử nghi m đ  th  nghi m.

ử ế ệ c) Ti n hành th  nghi m

ử ế ệ Ti n hành th  nghi m:

ử ệ ạ ườ Th  nghi m t ệ i hi n tr ng:

ầ ượ ử ụ ử ạ ấ ẩ ị ở ể ị L n l ố t s  d ng các dung d ch thu c th  t p ch t đã chu n b ệ ạ    đ  phát hi n t p

ư ấ ch t có trong tôm, theo cách nh  sau:

ử ệ ệ ộ Th  nghi m phát hi n tinh b t:

ọ ử ạ ấ ậ ộ ố ị ị ỏ a) Nh  01 gi ẩ   t thu c th  tinh b t vào các v  trí t p trung t p ch t đã xác đ nh và chu n

ẻ ọ ạ ấ ặ ầ ị ị ở ụ b ộ    m c 3.1 (xoang đ u, thân tôm x  d c ho c d ch t p ch t trên đĩa petri). Tinh b t

ở ứ ề ả ứ ử ạ ẽ ấ ớ ố ị ế n u có trong tôm s  ph n  ng r t nhanh v i dung d ch thu c th  t o ph c b n màu

xanh đen.

ử ự ệ ể ể ắ ẫ b) Th  nghi m song song trên m u tr ng đ  so sánh s  chuy n màu.

ự ử ủ ử ể ệ ẫ ố ử   c) Quan sát và so sánh s  chuy n màu c a thu c th  trong th  nghi m trên m u th  và

ắ ẫ trên m u tr ng

Nhóm 4 51

ử ệ ầ ầ Hình : Th  nghi m trên ph n đ u tôm

ử ệ Hình: Th  nghi m trên thân tôm

ề ự ệ ệ ủ ế ế ậ ộ d) Ti n hành k t lu n v  s  hi n di n c a tinh b t.

ử ệ ệ 3.6.1.5. Th  nghi m phát hi n CMC:

4  5% cho  vào  ng nghi m 15ml.

ử ệ ố ố ị a) Dùng pipet hút 5ml  dung  d ch  thu c  th   CuSO

ộ ị ể ậ ắ ằ ả ắ ạ ấ ố ệ Chuy n toàn b  d ch t p ch t vào  ng nghi m đ y n p, l c b ng tay kho ng 10 giây.

ả ứ ử ạ ế ấ ạ ấ ố ớ ị ế   T p ch t CMC n u có trong tôm ph n  ng r t nhanh v i dung d ch thu c th  t o k t

ắ ợ ụ ủ t a tr ng đ c, hình s i.

Nhóm 4 52

ử ệ ế ẫ ắ ở ụ b) Ti n hành th  nghi m song song trên m u tr ng nêu ố   ể  M c 3.2 đ  so sánh đ i

chi u.ế

ế ủ ủ ử ử ệ ố c) Quan sát và so sánh quá trình k t t a c a CMC trong thu c th  khi th  nghi m trên

ử ẫ ẫ ắ m u th  và trên m u tr ng.

ề ự ệ ệ ủ ế ế ậ d) Ti n hành k t lu n v  s  hi n di n c a CMC.

ử ệ ệ Hình 25: Th  nghi m phát hi n CMC

ấ ượ ả ả 5. Đ m b o ch t l ng:

ố ớ ử ử ệ ể ắ ẫ ị ố Khi th  nghi m m u tr ng, dung d ch thu c th  không chuy n màu đ i v i các phép

ố ớ ế ủ ử ử ệ ấ ộ th  Tinh b t, PVA và không xu t hi n k t t a đ i v i các phép th  Agar, Adao và

CMC.

Nhóm 4 53

Ậ Ỹ Ả 2.6. GHI BIÊN B N K  THU T

ả ể ả ượ ế ả ọ ầ ủ ả ỹ 1. K t qu  ki m tra c m quan và hóa h c ph i đ ậ   c ghi đ y đ  vào Biên b n k  thu t

ẫ ở theo m u ụ ụ  Ph  l c 2.

ơ ở ử ằ ả ươ 2. Trên c  s  đánh giá c m quan và th  nhanh b ng ph ọ ng pháp hóa h c, nhân viên

ể ế ậ ạ ấ ki m tra k t lu n tôm có t p ch t hay không.

ả ể ề ế ế ế ả ậ ấ ị ị ấ   ạ 3. N u k t qu  ki m tra xác đ nh tôm có t p ch t, ti n hành l p biên b n đ  ngh  c p

ề ử ủ ậ ẩ ị có th m quy n x  lý theo quy đ nh c a pháp lu t.

Ả Ẫ Ả 2.7. B O QU N M U

ừ ể ượ ử ụ ể ẩ ệ ấ ạ ờ ị ẫ 1. M u thu t lô nguyên li u b  nghi ng  có t p ch t có th  đ c s  d ng đ  th m tra

ươ ệ ể ằ b ng ph ọ ng pháp phân tích vi sinh và hóa h c trong phòng ki m nghi m ho c đ ặ ượ   c

ư ứ ậ ạ ằ ủ ử ụ s  d ng nh  là b ng ch ng c a hành vi vi ph m pháp lu t.

ượ ả ượ ố ẫ ủ ầ ẫ 2. M u đ c cho vào túi PE, ph i đ c dán nhãn, ghi đ y đ  thông tin (mã s  m u, lý

ể ấ ẫ ầ ộ do l y m u, n i dung yêu c u ki m tra).

ữ ủ ế ườ ủ ủ ể 3. Ti n hành niêm phong, có ch  ký c a ng i ki m tra và c a ch  hàng.

ể ả ẫ ả ụ ụ 4. B o qu n m u đúng cách (hình 1, Ph  l c 4) và nhanh chóng chuy n giao cho b ộ

ậ ph n có liên quan.

Nhóm 4 54

Ậ Ư Ạ Ủ Ấ Ệ NHÓM HÌNH : TH  THU T Đ A T P CH T VÀO TÔM NGUYÊN LI U

ơ ầ ạ ấ B m t p ch t vào đ u tôm

ơ ạ ấ B m t p ch t vào thân tôm

Nhóm 4 55

ơ ấ ạ ướ ố B m t p ch t vào d i đ t đuôi tôm

Ệ Ặ Ư Ủ Ạ Ấ Ể BI U HI N Đ C TR NG C A TÔM CÓ T P CH T

Ị V  TRÍ AGAR+CMC TINH B TỘ

ữ ỏ ơ ị ơ ị Gi a v  và màng đ u  c ớ ầ ứ Có d ch loãng, h i nh t ớ Có d ch loãng, h i nh t

ầ ứ ờ ị ấ ầ ị Xoang   đ u c   (d ướ   i Có   d ch   nh n,   loãng Có d ch nh y, r t ít, loãng

ụ ạ g ch, gan t y) ế ệ đ n s t

Nhóm 4 56

ơ ề ị ề ị C  thân ơ   Phù   n ,   có   d ch   h i Phù n n không rõ, có d ch

ờ ờ ế nh n đ n nh n ơ h i dính

ứ ặ ố ể ố ạ ấ Đ t th  3 (chích và n n) ố ạ   ấ Có   th   th y   kh i   t p ấ   Không th y kh i t p ch t

ấ ch t đùn ra đùn ra

ơ ị ơ C  th t bên trong: ­ H i ơ ướ t ­ H i khô dính

ề ặ ẻ ị ấ ờ ị ­ B  m t dao x ầ   ­   Có   dính   d ch   nh y, ­   Có   ít   ch t   d ch,   s   có

ổ ạ n i h t li ti. ả c m giác dính ạ ố   ẹ ằ ­   C o   nh   b ng   s ng

ố ị ầ ố ị ạ ờ dao ­ Có kh i d ch nh y, s ờ ­ Kh i d ch có h t, s  tay

ờ ơ tay h i nh n ơ h i dính

Nhóm 4 57

Ủ Ạ Ư Ặ Ấ Ể Ệ BI U HI N Đ C TR NG C A T P CH T CÓ TRONG TÔM:

THÔNG SỐ AGAR + CMC TINH B TỘ

ĐÁNH GIÁ

ắ ắ ắ Màu ụ ế Tr ng trong đ n tr ng đ c ụ Tr ng đ c

Mùi Không phát hi nệ Không phát hi nệ

Nhóm 4 58

ạ ạ   Hình   d ng/   Tr ng ­ S tệ Loãng

thái ấ ị ơ ­ Ch t d ch tr n bóng

ờ ế ơ ế ấ K t c u Nh n, dính tay H i dính đ n dính

ổ ế ạ ạ ư ấ Các lo i t p ch t đang l u hành ph  bi n

Lo iạ Đ i t ố ượ   ng Tính Tính nghiêm Ghi chú

t pạ nguyên li u ệ tr ng ọ phổ

ch t ấ bi n ế

Ả ưở ế Sú nguyên Khá phổ Nghiêm tr ngọ nh h ng đ n ATVSTP do: Tinh

li u ệ bi nế b tộ ị ế ­ b  bi n tính.

ổ Nghiêm tr ngọ CMC Sú nguyên con R t phấ ệ ễ ­ nhi m VSV gây b nh

bi nế ­ không tinh khi tế

ử ụ ự ấ ẩ   ­ c m s  d ng trong th c ph m

Nhóm 4 59

(adao, PVA)

ấ ằ ệ ạ ổ ợ ả ả ươ B ng t ng h p kh  năng phát hi n t p ch t b ng ph ả ng pháp c m quan

Tiêu chí Ghi chú theo dõi ạ ạ   Lo i t p

Đánh giá ch t ấ

chung Li uề N ng đồ ộ ượ l ng Sau 3 Sau 6 Sau 12

giờ giờ giờ

Nghi Nghi Ít ọ Nghi ngờ Ki m tra hóa h c ể ngờ ngờ Loãng Nghi Nghi V aừ ọ Nghi ngờ Ki m tra hóa h c ể ngờ ngờ Tinh

b tộ Phát Phát Ít Phát hi nệ hi nệ hi nệ V aừ Phát Phát V aừ Phát hi nệ hi nệ hi nệ

Nghi Nghi Loãng Ít ọ Nghi ngờ Ki m tra hóa h c ể CMC ngờ ngờ

Nhóm 4 60

ƯƠ

Ậ

CH

Ế NG 3: K T LU N

ụ

ệ

ệ

ạ

ấ

ơ

ớ

Vi c b m t p ch t vào tôm nguyên li u v i m c đích tăng

ọ

ượ

ị ả

ữ

ậ

ả

tr ng l

ng ,tăng giá tr  c m quan đã gây ra nh ng h u qu  nghiêm

ọ

ưở

ớ

ỏ

ườ

ể

ậ

ả tr ng  nh h

ế ứ ng l n đ n s c kh e ng

i tiêu dùng. Vì v y đ  có th

ể

ữ

ề

ề

ấ

ặ

ấ

ấ

ộ

ngăn ch n v n đ  này là m t trong nh ng v n đ  có tính c p thi

ế   t

ệ

ỏ

ườ

ể

ế

hi n nay đòi h i ng

ả i tiêu dùng ph i có hi u bi

ạ t, bên c nh đó các

ẽ ơ

ứ

ể

ả

ặ

ộ

ộ nhà ch c trách ph i vào cu c m t cách ch t ch  h n đ  có th  gi

ể ả   i

ệ ể ấ

ạ ầ

ế quy t tri

ạ t đ  v n n n này, đem l

i b u không khí trong lành cho

ủ

ệ

ả

ệ

ngành công nghi p tôm nói riêng và ngành th y s n Vi

t Nam nói

chung.

Nhóm 4 61

Ả

Ệ

TÀI LI U THAM KH O:

ấ ượ ể ủ ả ẩ ả [1]. Giáo trình ki m tra và đánh giá ch t l ng s n ph m Th y s n, tr ườ   ng

ự ệ ẩ ạ ọ đ i h c công nghi p th c ph m tp.HCM.

ế ị [2]. Quy t đ nh s ố177/QĐ­BNN­QLCL

Ệ

TÀI LI U INTERNET

[3]. Thuvienso.vn

[4]. http://vasep.com.vn

Nhóm 4 62