Đề tài: Phương pháp xác định và hoạch toán thuế thu nhập trong doanh nghiệp

Ế

TRƯỜNG Đ I H C QUY NH N Ơ Ạ Ọ KHOA KINH T & K TOÁN Ế ----------

TÊN ĐỀ TÀI:

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH VÀ HẠCH TOÁN THUẾ THU

NHẬP TRONG DOANH NGHIỆP

Sinh viên th c hi n

ự

ệ

: Tr n Th C m Nguyên ị ẩ

ầ

: K toán 32C

L pớ

ế

Giáo viên h

ng d n

: Lê Xuân Quỳnh

ướ

ẫ

PH N IẦ

KHÁI QUÁT CHUNG V THU THU NH P

Ậ

Ề

Ế

TRONGDOANH NGHI PỆ

1.1. Khái ni m, đ c đi m và tác d ng c a thu TNDN ụ ủ ế ệ ể ặ

1.1.1.Khái ni mệ

ạ Thu TNDN là lo i thu tr c thu đánh trên thu nh p ch u thu c a các ho t ế ự ế ủ ế ậ ạ ị

đ ng s n xu t kinh doanh, d ch v . ụ ộ ả ấ ị

Thu nh p c a doanh nghi p là toàn b s ti n mà doanh nghi p thu đ ộ ố ề ậ ủ ệ ệ ượ ừ c t

ho t đ ng s n xu t kinh doanh, d ch v trong m t th i kỳ nh t đ nh. Tuy nhiên, c ạ ộ ấ ị ụ ả ấ ộ ờ ị ơ

s tính thu TNDN không ph i là toàn b thu nh p c a doanh nghi p mà c s ở ơ ở ủ ế ệ ả ậ ộ

tính thu là TNCT. ế

Thu TNDN ra đ i xu t phát t ế ấ ờ ừ yêu c u đ m b o ngu n tài chính nh m đáp ồ ầ ả ả ằ

ng nhu c u chi tiêu c a Nhà n c. Ngoài ra, nó còn là công c quan tr ng trong ứ ủ ầ ướ ụ ọ

vi c đi u ti t các ho t đ ng kinh doanh, d ch v trong n n kinh t ệ ề ế ạ ộ ụ ề ị ế ự qu c dân, th c ố

hi n ch c năng tái phân ph i thu nh p và đ m b o công b ng xã h i. ứ ệ ậ ả ả ằ ố ộ

1.1.2. Đ c đi m ặ ể

 Thu TNDN là m t lo i thu tr c thu. Tính ch t tr c thu c a lo i thu này ấ ự ế ự ủ ế ế ạ ạ ộ

c bi u hi n s đ ng nh t gi a đ i t đ ượ ệ ở ự ồ ấ ữ ố ượ ể ng n p thu và đ i t ế ố ượ ộ ng ch u thu . ế ị

Thu TNDN đánh vào TNCT c a doanh nghi p, b i v y m c đ ng viên ở ậ ủ ứ ế ệ ộ

ủ vào NSNN đ i v i lo i thu này ph thu c r t l n vào hi u qu kinh doanh c a ộ ấ ớ ố ớ ụ ế ệ ả ạ

doanh nghi p.ệ

1.1.3. Vai trò

1.1.3.1. Thu TNDN là kho n thu quan tr ng c a NSNN ả ủ ọ ế

Thu thu nh p doanh nghi p là m t trong nh ng lo i thu tr c thu. Thu ế ự ữ ế ệ ạ ậ ộ ế

tr ng l n trong c c u thu NSNN. TNDN và thu thu nh p cá nhân chi m m t t ậ ộ ỷ ọ ơ ấ ế ế ớ

1.1.3.2. Thu TNDN là công c quan tr ng c a Nhà n ụ ủ ọ ế ướ c trong vi c đi u ti ệ ề ế t

vĩ mô n n kinh t ề ế

Nhà n c ban hành m t h th ng pháp lu t v thu thu nh p doanh ướ ệ ề ế ậ ậ ộ ố

ầ nghi p áp d ng chung cho các c s s n xu t kinh doanh thu c m i thành ph n ơ ở ả ụ ệ ấ ộ ọ

kinh t ế ạ ự ể , t o s bình đ ng trong c nh tranh, góp ph n thúc đ y s n xu t phát tri n. ẩ ả ạ ầ ấ ẳ

Nh v y, v i các doanh nghi p cùng s n xu t m t m t hàng nh nhau, cùng bán ư ậ ư ệ ả ấ ặ ớ ộ

giá bán trên th tr ng nh nhau, n u c s s n xu t nào càng h th p đ c giá ị ườ ơ ở ả ạ ấ ư ế ấ ượ

c nhi u l i nhu n thì càng phát tri n m nh, và th nh s n ph m, càng thu đ ẩ ả ả ượ ề ợ ể ậ ạ

ng i thì d d n t i b phá s n. c l ượ ạ ễ ẫ ớ ị ả

 Thông qua vi c xác đ nh ph m vi thu thu và không thu thu , Nhà n ệ ế ế ạ ị ướ c

th hi n s u đãi c a mình đ i v i m t s đ i t ể ệ ự ư ộ ố ố ượ ố ớ ủ ả ng trong xã h i không ph i ộ

n p thu ho c th hi n s khuy n khích c a Nhà n ộ ể ệ ự ủ ế ế ặ ướ ể c đ i v i vi c phát tri n ệ ố ớ

m t vùng nào đó. c a m t lĩnh v c ủ ự ở ộ ộ

 Ngoài vi c quy đ nh thu su t chung cho các c s s n xu t, kinh doanh, ơ ở ả ế ấ ệ ấ ị

Nhà n ướ ặ c cũng đ a ra thu su t u đãi đ áp d ng đ i v i t ng ngành ngh , m t ố ớ ừ ế ấ ư ư ụ ể ề

hàng, lĩnh v c th hi n m c đ khuy n khích hay không khuy n khích c a Nhà ể ệ ự ứ ủ ế ế ộ

c đ i v i nh ng ngành ngh , m t hàng, lĩnh v c đó trong n n kinh t . n ướ ố ớ ữ ự ề ề ặ ế

 Không nh ng ch khuy n khích đ u t ỉ ầ ư ằ ế ấ b ng vi c đ nh ra m t thu su t ữ ế ệ ộ ị

h p lý,mà thu TNDN còn đ ế ợ ượ ử ụ ỏ ố c s d ng là m t bi n pháp khuy n khích b v n ệ ế ộ

vào các ngành ngh , m t hàng, các vùng mà Nhà n c c n t p trung đ u t ầ ư ề ặ ướ ầ ậ

ủ khuy n khích đ y m nh s n xu t, khai thác ti m năng v v n trong dân c và c a ề ố ư ế ề ấ ẩ ạ ả

các nhà đ u t n ầ ư ướ c ngoài, h tr các doanh nghi p kh c ph c khó khăn, r i ro đ ệ ỗ ợ ụ ủ ắ ể

phát tri n s n xu t b ng vi c s d ng bi n pháp mi n, gi m thu thu nh p doanh ệ ệ ử ụ ể ả ấ ằ ễ ế ả ậ

nghi p theo m c đ khác nhau. ứ ộ ệ

1.1.3.3. Thu TNDN là m t công c c a Nhà n c th c hi n chính sách công ụ ủ ộ ế ướ ự ệ

b ng xã h i ộ ằ

t thu M t trong nh ng m c tiêu c a thu thu nh p doanh nghi p là đi u ti ế ữ ụ ủ ệ ề ậ ộ ế

ậ nh p, đ m b o s công b ng trong phân ph i thu nh p xã h i. Thu thu nh p ả ự ế ậ ậ ả ằ ố ộ

doanh nghi p đ ệ ượ ầ c áp d ng cho các lo i hình doanh nghi p thu c các thành ph n ụ ệ ạ ộ

kinh t , không nh ng đ m b o bình đ ng công b ng v chi u ngang mà còn c ế ữ ề ề ả ẳ ằ ả ả

công b ng v chi u d c. V chi u ngang, b t k m t doanh nghi p nào kinh ấ ể ộ ề ệ ề ề ề ằ ọ

ọ doanh b t c hình th c nào n u có TNCT thì ph i n p thu TNDN. V chi u d c, ả ộ ấ ứ ứ ề ề ế ế

cùng m t ngành ngh không phân bi ề ộ ệ ề t quy mô kinh doanh n u có TNCT thì đ u ế

ph i n p thu TNDN. V i m c thu su t th ng nh t, doanh nghi p nào có thu ấ ả ộ ứ ệ ế ế ấ ớ ố

nh p cao thì ph i n p thu nhi u h n (theo s tuy t đ i) doanh nghi p có thu ệ ố ả ộ ệ ế ề ậ ố ơ

nh p th p. ậ ấ

1.2. Nh ng quy đ nh chung v Thu TNDN ữ ế ề ị

1.2.1. Đ i t ố ượ ng n p thu ộ ế

Doanh nghi p đ c thành l p theo Quy Đ nh c a Pháp lu t Vi t Nam. ệ ượ ủ ậ ậ ị ệ

Các đ n v s nghi p đ c thành l p theo quy đ nh c a Pháp Lu t. ệ ượ ị ự ơ ủ ậ ậ ị

Các t c thành l p và ho t đ ng theo Lu t h p tác xã. ch c đ ổ ứ ượ ạ ộ ậ ợ ậ

Doanh nghi p đ c thành l p theo quy đ nh c a pháp lu t n c ngoài có ệ ượ ậ ướ ủ ậ ị

ho c không cóc s th ng trú t i Vi t Nam. ơ ở ườ ặ ạ ệ

T ch c khác có ho t đ ng s n xu t kinh doanh có thu nh p. ả ổ ứ ạ ộ ấ ậ

C s th c ngoài là c s SXKD mà thông qua c s ơ ở ườ ng trú c a DN n ủ ướ ơ ở ơ ở

này, DN n i Vi ướ c ngoài ti n hành m t ph n ho c toàn b ho t đ ng SXKD t ặ ạ ộ ế ầ ộ ộ ạ ệ t

Nam mang l i thu nh p. ạ ậ

1.2.2. Đ i t ố ượ ng ch u thu ị ế

ho t đ ng s n xu t, kinh doanh Thu nh p ch u thu bao g m thu nh p t ế ậ ừ ậ ồ ị ạ ộ ả ấ

hàng hóa, d ch v và thu nh p khác. ụ ậ ị

ng v n, chuy n nh Thu nh p khác bao g m thu nh p chuy n nh ồ ể ậ ậ ượ ể ố ượ ấ ng b t

đ ng s n; thu nh p t ộ ậ ừ ả quy n s h u, quy n s d ng tài s n; thu nh p t ề ử ụ ề ở ữ ậ ừ ả ề lãi ti n

g i, cho vay v n, bán ngo i t ố ử ạ ệ , hoàn nh p các kho n d phòng; thu các kho n n ự ậ ả ả ợ

ph i tr không xác đ nh đ ả ả ị ượ c ch ; kho n thu nh p t ả ậ ừ ủ kinh doanh c a nh ng năm ủ ữ

tr ướ c b b sót và các kho n thu nh p khác, k c thu nh p nh n đ ậ ể ả ị ỏ ậ ậ ả c t ượ ừ ạ ho t

t Nam. đ ng s n xu t, kinh doanh ngoài Vi ộ ả ấ ệ

1.2.3. Đăng ký, kê khai, n p vàquy t toán thu ộ ế ế

1.2.3.1.Đăng ký thuế

Cùng v i thu giá tr gia tăng, và đăng ký n p thu v i c quan thu qu n lý ế ớ ơ ế ế ả ớ ộ ị

iđ a ph ng theo quy đ nh. t ạ ị ươ ị

1.2.3.2.Kê khai và n p thu ộ ế

Doanh nghi p t i tr s chính ph i kê khai, n p thu TNDN cho c tr s ệ ạ ụ ở ả ụ ở ế ả ộ

chính và các c s h ch toán ph thu c. ơ ở ạ ụ ộ

S thu TNDN n p t i các t nh, thành ph n i có c s s n xu t ph ộ ạ ế ố ơ ở ả ố ơ ấ ỉ ụ

thu c b ng s thu TNDN ph i n p c a toàn doanh nghi p nhân t ả ộ ủ ộ ằ ế ệ ố l ỷ ệ ủ chi phí c a

c s h ch toán ph thu c tính trên t ng chi phí. ộ ơ ở ạ ụ ổ

Vi c kê khai th c hi n hàng quý ch m nh t là ngày 30 c a quý ti p theo. ậ ủ ự ệ ệ ế ấ

Doanh nghi p n p thu t ệ ế ạ ơ i n i có tr s chính. Tr ụ ở ộ ườ ệ ng h p doanh nghi p ợ

có c s s n xu t h ch toán ph thu c ho t đ ng t ơ ở ả ấ ạ ạ ộ ụ ộ ạ ị ố ự i đ a bàn t nh, thành ph tr c ỉ

thu c trung s chính thì s thu ộ ươ ng khác v i đ a bàn n i doanh nghi p có tr ơ ớ ị ệ ụ ở ố ế

đ chi phí gi a n i có c s s n xu t và n i có tr s chính. ượ c tính n p theo t ộ l ỷ ệ ơ ở ả ữ ơ ụ ở ấ ơ

Vi c phân c p, qu n lý, s d ng ngu n thu đ ử ụ ệ ấ ả ồ ượ ủ c th c hi n theo quy đ nh c a ự ệ ị

Lu t NSNN. ậ

1.2.3.3. Quy t toán thu ế ế

Doanh nghi p quy t toán thu t i tr s chính, s còn l i ph i n p ho c ế ạ ụ ở ệ ế ố ạ ả ộ ặ

đ c hoàn cũng chia theo t ượ l ỷ ệ chi phí cho các c s s n xu t ph thu c. ơ ở ả ụ ấ ộ

Th i gian t khai t quy t toán là 90 ngày k t ngày k t thúc năm tài ờ ờ ự ể ừ ế ế

chính.

1.2.4. u đãi thu Ư ế

1.2.4.1. Đi u ki n u đãi ệ ư ề

Doanh nghi p đ c theo ch đ k toán, hóa đ n ch ng t theo quy đ nh và ệ ượ ế ộ ế ứ ơ ừ ị

đăng ký, n p thu TNDN theo kê khai. ế ộ

1.2.4.2. Các hình th c u đãi ứ ư

 u đãi v thu su t ế ấ ề Ư

Thu su t u đãi 10% trong th i h n m i lăm năm (15 năm) áp d ng đ i ố ế ấ ư ờ ạ ườ ụ

v i:ớ

- Doanh nghi p thành l p m i t d án đ u t i đ a bàn có đi u ki n kinh ớ ừ ự t ầ ư ạ ị ề ệ ệ ậ

- xã h i đ c bi t khó khăn. t ế ộ ặ ệ

- Doanh nghi p thành l p m i t d án đ u t t i khu kinh t , khu công ngh ớ ừ ự ầ ư ạ ệ ậ ế ệ

cao đ c thành l p theo Quy t đ nh c a Th t ượ ế ị ủ ướ ủ ậ ng Chính ph . ủ

- Doanh nghi p thành l p m i t d án đ u t thu c các lĩnh v c: ớ ừ ự ầ ư ệ ậ ự ộ

+ Công ngh cao theo quy đ nh c a pháp lu t; nghiên c u khoa h c và phát ứ ủ ệ ậ ọ ị

tri n công ngh ; ệ ể

+ Đ u t phát tri n nhà máy n c, nhà máy đi n, h th ng c p thoát n ầ ư ể ướ ệ ố ệ ấ ướ c;

đ ng b , đ ườ ộ ườ ng s t; c ng hàng không, c ng bi n, c ng sông; sân bay, nhà ga và ể ả ả ả ắ

công trình c s h t ng đ c bi ơ ở ạ ầ ặ ệ t quan tr ng khác. ọ

+ S n xu t s n ph m ph n m m. ấ ả ề ầ ả ẩ

 Thu su t 10% trong su t th i gian ho t đ ng đ i v i ph n thu nh p c a ậ ủ ế ấ ố ớ ạ ộ ầ ố ờ

doanh nghi p có đ c t ệ ượ ừ ạ ộ ề ho t đ ng trong lĩnh v c giáo d c - đào t o, d y ngh , y ụ ự ạ ạ

ng (sau đây g i chung là lĩnh v c xã h i hoá). t ế , văn hoá, th thao và môi tr ể ườ ự ọ ộ

Thu su t u đãi 20% trong th i gian m i năm (10 năm) áp d ng đ i v i ố ớ ế ấ ư ườ ụ ờ

doanh nghi p thành l p m i t d án đ u t - xã ớ ừ ự t ầ ư ạ ị i đ a bàn có đi u ki n kinh t ề ệ ệ ậ ế

h i khó khăn. ộ

Thu su t u đãi 20% trong su t th i gian ho t đ ng đ ạ ộ ấ ư ế ờ ố ượ ố c áp d ng đ i ụ

v i H p tác xã d ch v nông nghi p và Qu tín d ng nhân dân. ớ ụ ụ ệ ợ ỹ ị

Th i gian áp d ng thu su t u đãi quy đ nh t i Ph n này đ ế ấ ư ụ ờ ị ạ ầ ượ ụ c tính liên t c

năm đ u tiên doanh nghi p có doanh thu t ho t đ ng đ c h t ừ ệ ầ ừ ạ ộ ượ ưở ư ng u đãi thu . ế

H t th i gian áp d ng m c thu su t u đãi, doanh nghi p chuy n sang áp ế ấ ư ụ ứ ế ệ ể ờ

d ng m c thu su t 25%. ụ ế ấ ứ

 u đãi v th i gian mi n thu Ư ề ờ ễ ế

 Mi n thu 4 năm, gi m 50% s thu ph i n p trong 9 năm ti p theo đ i ố ả ộ ễ ế ế ế ả ố

v i các DN m i thành l p theo QĐ c a Pháp Lu t. ớ ủ ậ ậ ớ

 Mi n thu 4 năm, gi m 50% s thu ph i n p trong 5 năm ti p theo đ i ố ả ộ ế ễ ế ế ả ố

i đ a bàn v i doanh nghi p thành l p m i trong lĩnh v c xã h i hoá th c hi n t ớ ệ ạ ị ự ự ệ ậ ộ ớ

không thu c danh m c đ a bàn có đi u ki n kinh t ị ụ ệ ề ộ ế ặ - xã h i khó khăn ho c đ c ặ ộ

bi t khó khăn. ệ

 Mi n thu 2 năm và gi m 50% s thu ph i n p trong 4 năm ti p theo đ i ố ả ộ ế ế ễ ế ả ố

d án đ u t v i doanh nghi p thành l p m i t ệ ớ ớ ừ ự t ầ ư ạ ị i đ a bàn có đi u ki n kinh t ề ệ ậ ế -

xã h i khó khăn. ộ

Th i gian mi n thu , gi m thu quy đ nh t i M c này đ c tính liên t c t ế ễ ế ả ờ ị ạ ụ ượ ụ ừ

d án đ u t đ năm đ u tiên doanh nghi p có thu nh p ch u thu t ệ ế ừ ự ầ ư ượ ưở ư ng u c h ậ ầ ị

đãi thu ; Tr ế ườ ầ ng h p doanh nghi p không có thu nh p ch u thu trong ba năm đ u, ế ệ ậ ợ ị

năm đ u tiên có doanh thu t d án đ u t k t ể ừ ầ ừ ự ầ ư ả thì th i gian mi n thu , gi m ễ ế ờ

thu đ c tính t năm th t ế ượ ừ . ứ ư

ắ Năm mi n thu , gi m thu xác đ nh phù h p v i kỳ tính thu . Th i đi m b t ế ễ ế ể ế ả ờ ớ ợ ị

kỳ tính thu đ u tiên đ u tính th i gian mi n thu , gi m thu tính liên t c k t ế ầ ụ ể ừ ễ ế ả ờ ế ầ

doanh nghi p b t đ u có thu nh p ch u thu (ch a tr s l các kỳ tính thu tr ừ ố ỗ ắ ầ ư ệ ế ậ ị ế ướ c

chuy n sang); ể

1.2.4.3.Các kho n thu nh p không đ c u đãi thu ậ ả ượ ư ế

Thu nh p khác. ậ

Thu nh p t ho t đ ng tìm ki m, tham dò, khai thác d u khí và tài nguyên ậ ừ ạ ộ ế ầ

quý hi m.ế

Thu nh p t kinh doanh trò ch i có th ng, cá c c. ậ ừ ơ ưở ượ

Thu nh p t ho t đ ng khai thác kháng s n. ậ ừ ạ ộ ả

PH N IIẦ

PH

ƯƠ

NG PHÁP XÁC Đ NH VÀ H CH TOÁN THU Ế

Ạ

Ị

THU NH P TRONG DOANH NGHI P

Ậ

Ệ

2.1. Ph ng pháp xác đ nh thu thu nh p doanh nghi p hi n hành ươ ế ệ ệ ậ ị

2.1.1. Xácđ nh thu nh p tính thu ậ ị ế

ậ S thu thu nh p doanh nghi p ph i n p trong kỳ tính thu b ng thu nh p ả ộ ế ằ ế ệ ậ ố

tính thu nhân v i thu su t. ế ấ ế ớ

Thu thu nh p doanh nghi p ph i n p đ c xác đ nh theo công th c sau: ả ộ ượ ệ ế ậ ứ ị

Thu nh p tính ậ Thu su t thu ế ấ ế Thu TNDN ph i n p x ả ộ = ế TNDN thuế

Tr ng h p doanh nghi p nêu có trích qu phát tri n khoa h c và công ngh ườ ể ệ ợ ọ ỹ ệ ́

thì thu thu nh p doanh nghi p ph i n p đ c xác đ nh nh sau: ả ộ ượ ế ệ ậ ư ị

Thu TNDN ế Thu nh pậ ậ Ph n trích l p ầ Thu su t thu ế ấ ế = ( - ) X qu KH&CN TNDN ph i n p ả ộ tính thuế ỹ

Thu nh p tính thu đ c xác đ nh theo công th c sau: ế ượ ậ ứ ị

Thu nh pậ Các kho n l đ Thu nh p ậ Thu nh pậ ả ỗ ượ ế c k t - đ + = ượ ễ c mi n ch u thu chuy n theo quy đ nh tính thuế ị ế ể ị thuế Thu nh p ch u thu trong kỳ tính thu xác đ nh nh sau: ư ế ế ậ ị ị

Doanh Chi phí Thu nh p ậ Các kho n ả - + = ch u thu thu đ c tr ị ế ượ ừ thu nh p khác ậ

2.1.1.1. Doanh thu đ tính TNCT ể

Doanh thu đ tính TNCT là toàn b ti n bán hàng hóa, ti n gia công, ti n cung ộ ề ể ề ề

ệ c p d ch v bao g m c kho n tr giá, ph giá, ph thu, ph tr i mà doanh nghi p ấ ụ ộ ụ ụ ụ ả ả ồ ợ ị

đ ng không phân bi t đã thu ti n hay ch a thu đ c ti n. c h ượ ưở ệ ư ề ượ ề

Đ i v i doanh nghi p n p thu giá tr gia tăng theo ph ng pháp kh u tr ố ớ ệ ế ộ ị ươ ấ ừ

thu là doanh thu ch a bao g m thu giá tr gia tăng. ư ế ế ồ ị

Ví dụ: Doanh nghi p ABC là đ i t ố ượ ệ ng n p thu giá tr gia tăng theo ph ị ế ộ ươ ng

pháp kh u tr thu . Hóa đ n giá tr gia tăng g m các ch tiêu nh sau: ị ừ ư ế ấ ơ ồ ỉ

Giá bán: 100.000 đ ng.ồ

Thu GTGT (10%) : ế 10.000 đ ng.ồ

Giá thanh toán : 110.000 đ ng.ồ

Doanh thu đ tính TNCT là 100.000 đ ng. ể ồ

Đ i v i doanh nghi p n p thu giá tr gia tăng theo ph ố ớ ệ ế ộ ị ươ ự ế ng pháp tr c ti p

trên giá tr gia tăng là doanh thu bao g m c thu giá tr gia tăng. ế ả ồ ị ị

Ví dụ: Doanh nghi p XYZ là đ i t ố ượ ệ ng n p thu giá tr gia tăng theo ph ị ế ộ ươ ng

pháp tr c ti p trên giá tr gia tăng. Hóa đ n bán hàng ch ghi giá bán là 110.000 ự ế ơ ị ỉ

đ ng (giá đã có thu GTGT). ồ ế

Doanh thu đ tính thu TNCT là 110.000 đ ng. ế ể ồ

Th i đi m xác đ nh doanh thu đ tính thu nh p ch u thu đ c xác đ nh nh sau: ế ượ ể ể ậ ờ ị ị ư ị

Đ i v i ho t đ ng bán hàng là th i đi m chuy n giao quy n s h u, ở ữ ờ ạ ộ ố ớ ể ề ể

quy n s d ng hàng hóa cho ng i mua. ề ử ụ ườ

Đ i v i cung ng d ch v là th i đi m hoàn thành vi c cung ng d ch v ố ớ ứ ụ ứ ể ệ ờ ị ị ụ

cho ng ườ i mua ho c th i đi m l p hóa đ n cung ng d ch v . ụ ứ ể ậ ặ ờ ơ ị

Doanh thu đ tính thu nh p ch u thu m t s tr ng h p đ c xác đ nh nh sau: ế ộ ố ườ ể ậ ị ợ ượ ư ị

 Đ i v i hàng hóa, d ch v bán theo ph ố ớ ụ ị ươ ề ng th c tr góp, tr ch m là ti n ả ậ ứ ả

bán hàng hóa, d ch v tr ti n m t l n, không bao g m ti n lãi tr góp, ti n lãi tr ụ ả ề ộ ầ ề ề ả ồ ị ả

ch m.ậ

 Đ i v i hàng hóa, d ch v dùng đ trao đ i; bi u, t ng, cho; tiêu dùng n i ộ ố ớ ụ ế ể ặ ổ ị

c xác đ nh theo giá bán s n ph m, hàng hóa, d ch v cùng lo i ho c t b đ ộ ượ ặ ươ ng ụ ạ ẩ ả ị ị

đ ng trên th tr ng t ươ ị ườ ạ i th i đi m trao đ i; bi u, t ng, cho; tiêu dùng n i b . ộ ộ ặ ế ể ờ ổ

 Đ i v i ho t đ ng gia công hàng hóa là ti n thu v ho t đ ng gia công bao ề ạ ộ ố ớ ạ ộ ề

g m c ti n công, chi phí v nhiên li u, đ ng l c, v t li u ph và chi phí khác ồ ậ ệ ả ề ự ụ ề ệ ộ

ph c v cho vi c gia công hàng hóa. ụ ụ ệ

 Đ i v i hàng hoá c a các đ n v giao đ i lý, ký g i và nh n đ i lý, ký g i ử ố ớ ủ ử ạ ậ ạ ơ ị

theo h p đ ng đ i lý, ký g i bán đúng giá h ng hoa h ng đ c xác đ nh nh sau: ử ạ ợ ồ ưở ồ ượ ư ị

ấ - Doanh nghi p giao hàng hoá cho các đ i lý, ký g i (k c bán hàng đa c p) ể ả ử ệ ạ

là t ng s ti n bán hàng hoá. ố ề ổ

ủ - Doanh nghi p nh n làm đ i lý, ký g i bán hàng đúng giá quy đ nh c a ử ệ ạ ậ ị

doanh

nghi p giao đ i lý, ký g i là ti n hoa h ng đ ử ệ ề ạ ồ c h ượ ưở ng theo h p đ ng đ i lý, ký ồ ạ ợ

g i hàng hoá. ử

Đ i v i ho t đ ng cho thuê tài s n là s ti n bên thuê tr t ng kỳ theo h p ợ ạ ộ ố ớ ố ề ả ừ ả

ng h p bên thuê tr ti n thuê tr c cho nhi u năm thì doanh thu đ ng thuê. Tr ồ ườ ả ề ợ ướ ề

c. đ tính thu nh p ch u thu đ ậ ể ế ượ ị c phân b cho s năm tr ti n tr ố ả ề ổ ướ

Đ i v i ố ớ ho t đ ng tín d ng, ho t đ ng cho thuê tài chính là ti n lãi cho ạ ộ ạ ộ ụ ề

vay, doanh thu v cho thuê tài chính ph i thu phát sinh trong kỳ tính thu . ế ề ả

Đ i v i ho t đ ng cung c p đi n, n ạ ộ ố ớ ệ ấ ướ ạ ệ c s ch là s ti n cung c p đi n, ố ề ấ

c s ch ghi trên hoá đ n giá tr gia tăng. n ướ ạ ơ ị

Ví dụ: Hoá đ n ti n đi n ghi ch s công t ỉ ố ề ệ ơ t ơ ừ ngày 5/12 đ n ngày 5/1. ế

Doanh thu c a hoá đ n này đ c tính vào tháng 1. ủ ơ ượ

Đ i v i ho t đ ng kinh doanh sân gôn là ti n bán th h i viên, bán vé ch i ơ ạ ộ ố ớ ẻ ộ ề

gôn và các kho n thu khác trong kỳ tính thu . ế ả

Đ i v i ho t đ ng kinh doanh b o hi m và tái b o hi m là s ti n ph i ả ạ ộ ố ớ ố ề ể ể ả ả

thu v thu phí b o hi m g c, thu phí v d ch v đ i lý (giám đ nh t n th t, xét gi ề ị ụ ạ ể ề ấ ả ố ổ ị ả i

ng, yêu c u ng i th ba b i hoàn, x lý hàng b i th ng 100%); quy t b i th ế ồ ườ ầ ườ ứ ử ồ ồ ườ

thu phí nh n tái b o hi m; thu hoa h ng nh ng tái b o hi m và các kho n thu ể ậ ả ồ ượ ể ả ả

khác v kinh doanh b o hi m sau khi đã tr ả ề ể ừ ả các kho n hoàn ho c gi m phí b o ặ ả ả

hi m, phí nh n tái b o hi m; các kho n hoàn ho c gi m hoa h ng nh ể ể ặ ả ả ậ ả ồ ượ ả ng tái b o

hi m.ể

Đ i v i h p đ ng b o hi m tho thu n tr ti n theo t ng kỳ thì doanh thu ố ớ ợ ả ề ừ ể ậ ả ả ồ

đ tính thu nh p ch u thu là s ti n ph i thu phát sinh trong t ng kỳ. ể ố ề ừ ế ả ậ ị

Đ i v i ho t đ ng xây d ng, l p đ t là giá tr công trình, giá tr h ng m c ụ ặ ạ ộ ố ớ ị ạ ự ắ ị

ng công trình xây d ng, l p đ t nghi m thu. công trình ho c giá tr kh i l ặ ị ố ượ ự ệ ắ ặ

Đ i v i ho t đ ng kinh doanh d ộ ố ớ ạ ướ i hình th c h p đ ng h p tác kinh ồ ứ ợ ợ

doanh:

- Tr ườ ế ng h p các bên tham gia h p đ ng h p tác kinh doanh phân chia k t ợ ồ ợ ợ

ế qu kinh doanh b ng doanh thu bán hàng hoá, d ch v thì doanh thu tính thu là ụ ả ằ ị

doanh thu c a t ng bên đ c chia theo h p đ ng. ủ ừ ượ ợ ồ

- Tr ườ ế ng h p các bên tham gia h p đ ng h p tác kinh doanh phân chia k t ợ ợ ồ ợ

ẩ qu kinh doanh b ng s n ph m thì doanh thu tính thu là doanh thu c a s n ph m ủ ả ế ả ả ẩ ằ

đ cượ

chia cho t ng bên theo h p đ ng. ừ ợ ồ

- Tr ườ ế ng h p các bên tham gia h p đ ng h p tác kinh doanh phân chia k t ợ ợ ợ ồ

qu kinh doanh b ng l c ả ằ ợ i nhu n tr ậ ướ và sau thu thu nh p doanh nghi p thì doanh ậ ệ ế

thu đ xác đ nh thu nh p ị ậ ch uị thu là s ti n bán hàng hoá, d ch v theo h p đ ng. ố ề ụ ế ể ợ ồ ị

Đ i v i ho t đ ng kinh doanh trò ch i có th ng (casino, trò ch i đi n t ạ ộ ố ớ ơ ưở ệ ử ơ

có th ng, kinh doanh gi i trí có đ t c c) ho t đ ng này bao ưở ả ặ ượ là s ti n thu t ố ề ừ ạ ộ

t tr s ti n đã tr th ng cho khách . g m c thu tiêu th đ c bi ồ ụ ặ ế ả ệ ừ ố ề ả ưở

Đ i v i d ch v tài chính phái sinh là s ti n thu t ố ớ ị ố ề ụ ừ ệ vi c cung ng các d ch ứ ị

v tài chính phái sinh th c hi n trong kỳ tính thu . ế ự ụ ệ

2.1.1.2. Các kho n chi đ c tr và không đ ả ượ ừ ượ ừ ị c tr khi xác đ nh thu nh p ch u ậ ị

thuế

c tr khi xácđ nh TNCT Các kho n chi phí đ ả ượ ừ ị

Nguyên t c xác đ nh các kho n chi phí đ ắ ả ị ượ c tr : ừ

- Kho n chi phí cóđ HĐ,Ch ng t

- Kho n chi phí phát sinh liên quan tr c ti pđ n ho t đ ng SXKD c a DN. ự ế ế ạ ộ ủ ả

- Kho n chi t ả

h p pháp theo QĐ c a Pháp lu t. ủ ứ ả ừ ợ ủ ậ

ươ ứ ng ng v i Doanh thu tính thu . ế ớ

Các kho n chi phí không đ c tr khi xácđ nh TNCT ả ượ ừ ị

Chi phí kh u hao đ i v i TSCĐ không s d ng cho ho t đ ng SXKD hàng ạ ộ ố ớ ử ụ ấ

hóa, d ch v không có gi y t ch ng minh thu c quy n s h u c a c s SXKD ấ ờ ứ ề ở ữ ủ ơ ở ụ ộ ị

(tr TSCĐ thuê Tài Chính),không đ ừ ượ c qu n lý, theo dõi, h ch toán trong s sách ạ ả ổ

k toán c a c s kinh doanh,TSCĐ đã kh u hao h t. ế ủ ơ ở ế ấ

ng, hàng hoá ph n v Chi nguyên li u, v t li u, nhiên li u, năng l ậ ệ ệ ệ ượ ầ ượ ứ t m c

b h h ngđã đ ch c, cá nhân b i th c t ng. tiêu hao h p lýợ ị ư ỏ ượ ổ ứ ồ ườ

Ti n l ng, ti n công c a ch doanh nghi p t nhân; thù lao tr cho sáng ề ươ ệ ư ủ ủ ề ả

l p viên doanh nghi p không tr c ti p tham gia đi u hành s n xu t, kinh doanh; ậ ự ệ ế ề ả ấ

ti n l ng, ti n công, các kho n i lao đ ng nh ng ề ươ ả ph c p ph i ụ ấ ả tr cho ng ề ả ườ ư ộ h tế

th i h n n p h s quy t toán thu th c t ch a chi. ế ự ế ư ờ ạ ồ ơ ế ộ

 Chi trang ph c cho ng i lao đ ng không đúng quy đ nh. ụ ườ ộ ị

Tr ng h p doanh nghi p có chi trang ph c c b ng ti n và hi n v t cho ườ ụ ả ằ ệ ề ệ ậ ợ

ng i lao đ ng thì m c chi t i đa đ tính vào chi phí đ c tr khi xác đ nh thu ườ ứ ộ ố ể ượ ừ ị

nh p ch u thu không v i/năm. ế ậ ị ượ t quá 5 tri u đ ng/ng ệ ồ ườ

Chi th ng sáng ki n, c i ti n mà doanh nghi p không có quy ch quy ưở ả ế ế ệ ế

đ nh c th ị ụ ể.

Chi mua b o hi m nhân th cho ng ể ả ọ ườ ộ . i lao đ ng

Chi ph c p tàu xe đi ngh phép không đúng theo quy đ nh c a B Lu t ậ ụ ấ ủ ộ ỉ ị

Lao đ ngộ .

Ph n trích n p quĩ b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công đoàn ể ể ả ả ầ ộ ộ ế

. t m c quy đ nh v ượ ứ ị

Chi tr lãi ti n vay đ góp v n đi u l ề ệ ề ể ả ố ho c chi tr lãi ti n vay t ả ề ặ ươ ứ ng ng

v i ph n v n đi u l ớ ề ệ ầ ố đã đăng ký còn thi u theo ti n đ góp v n ghi trong đi u l ế ề ệ ế ố ộ

ng h p DN đãđi vào SXKD. c a doanh nghi p ủ ệ k c tr ể ả ườ ợ

Trích, l p và s d ng các kho n d phòng không theo đúng h ả ự ử ụ ậ ướ ẫ ủ ng d n c a

. B Tài chính v trích l p d phòng ậ ự ề ộ

Trích, l p và s d ng qu d phòng tr c p m t vi c làm và chi tr c p ợ ấ ử ụ ỹ ự ợ ấ ệ ấ ậ

i lao đ ng không theo ch đ hi n hành. thôi vi c cho ng ệ ườ ế ộ ệ ộ

Các kho n chi phí trích tr c theo kỳ h n mà đ n kỳ h n ch a chi ho c chi ả ướ ư ế ạ ạ ặ

không h tế .

Ph n chi qu ng cáo, ti p th , khuy n m i, i ạ hoa h ng môi gi ồ ế ế ầ ả ị ớ ; chi ti p tân, ế

khánh ti t, h i ngh ; chi h tr ti p th , chi h tr chi phí, chi t kh u thanh toán; ế ỗ ợ ế ỗ ợ ộ ị ị ế ấ

chi báo bi u, báo t ng c a c quan báo chí ủ ơ ế ặ ả liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng s n ạ ộ ự ế ế

xu t, kinh doanh v c tr ; đ i v i doanh nghi p thành ấ ượ t quá 10% t ng s chi đ ổ ố ượ ừ ố ớ ệ

t quá 15% trong ba năm đ u, k t khi đ l p m i là ph n chi v ậ ầ ớ ượ ể ừ ầ ượ ậ . c thành l p

Chi tài tr cho giáo d c không đúng đ i t ng quy đ nh . ố ượ ụ ợ ị

Chi tài tr cho . ng quy đ nh ợ y tế không đúng đ i t ố ượ ị

Chi tài tr cho không đúng đ i t ng quy ợ vi c kh c ph c h u qu thiên tai ụ ậ ệ ắ ả ố ượ

. đ nhị

Ph n chi phí qu n lý kinh doanh do công ty c ngoài phân b cho c ầ ả n ở ướ ổ ơ

ng trú t i Vi t Nam v s th ở ườ ạ ệ ượ ứ . t m c

Các kho n chi đ c bù đ p b ng ngu n kinh phí khác . ả ượ ắ ằ ồ

Các kho n chi không t ng ng v i doanh thu tính thu ả ươ ứ ớ ế.

Các kho n chi c a ho t đ ng kinh doanh b o hi m, kinh doanh x s , kinh ạ ộ ổ ố ủ ể ả ả

ệ doanh ch ng khoán và m t s ho t đ ng kinh doanh đ c thù khác không th c hi n ạ ộ ộ ố ứ ự ặ

đúng theo văn b n h . ả ướ ng d n riêng c a B Tài chính ủ ẫ ộ

. Cáckho n ti n ph t v vi ph m hành chính ạ ề ề ạ ả

ho c hoàn; thu Thu ế GTGT đ u vào đã đ ầ ượ c kh u tr ấ ừ ế TNDN; thu thuế ặ

. nh p cá nhân ậ

2.1.1.3. Thu nh p khác ậ

Thu nh p khác là các kho n TNCT trong kỳ tính thu mà kho n thu nh p này ế ậ ả ả ậ

ủ không thu c các ngành, ngh lĩnh v c kinh doanh có trong đăng ký kinh doanh c a ự ề ộ

doanh nghi p. Thu nh p khác bao g m các kho n thu nh p sau : ệ ả ậ ậ ồ

 Thu nh p t ng v n, chuy n nh ng ch ng khoán. ậ ừ chuy n nh ể ượ ể ố ượ ứ

 Thu nh p t ng b t đ ng s n. ậ ừ chuy n nh ể ượ ấ ộ ả

 Thu nh p t quy n s h u, quy n s d ng tài s n. ậ ừ ề ử ụ ề ở ữ ả

Thu nh p t ng tài s n, thanh lý tài s n (tr ậ ừ chuy n nh ể ượ ả ả ừ ấ ộ ả b t đ ng s n),

có giá khá c. các lo i gi y t ạ ấ ờ

Thu nh p t lãi ti n g i, lãi cho vay v i các t ậ ừ ử ề ốn bao g m: Lãi ti n g i t ử ạ ề ồ ổ

ch c tín d ng, lãi cho vay v n d ố ướ ứ ụ ả i m i hình th c theo QĐ c a Pháp lu t, phí b o ứ ủ ậ ọ

lãnh tín d ng và các kho n phí khác trong ho t đ ng cho vay v n. ạ ộ ụ ả ố

Thu nh p t kinh doanh ngo i t ; ậ ừ ạ ệ lãi v chênh l ch t ề ệ ỷ giá h i đoái ố

Hoàn nh p các kho n d phòng . ả ự ậ

Kho n n khó đòi đã xoá nay đòi đ ả ợ ượ . c

Kho n n ph i tr không xác đ nh đ ợ ả ả ả ị ượ c ch n . ủ ợ

Thu nh p t ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a nh ng năm tr c b b ậ ừ ạ ộ ữ ủ ấ ả ướ ị ỏ

sót do doanh nghi p phát hi n ra. ệ ệ

Chênh l ch gi a thu v ti n ph t, ti n b i th ề ề ữ ề ệ ạ ồ ườ ạ ng do bên đ i tác vi ph m ố

h p đ ng kinh t ợ ồ ế sau khi đã tr kho n b ph t, b tr b i th ả ị ả ồ ừ ạ ị ườ ợ ng do vi ph m h p ạ

đ ng theo QĐ c a Pháp lu t. ồ ủ ậ

Chênh l ch do đánh giá l ệ ạ ả . i tài s n

Quà bi u, quà t ng b ng ti n, b ng hi n v t; thu nh p nh n đ ế ề ệ ậ ậ ậ ằ ằ ặ ượ ằ c b ng

ti n, b ng hi n v t t kho n h tr ti p th , h tr chi phí, chi t kh u thanh toán, ậ ừ ệ ề ằ ỗ ợ ế ị ỗ ợ ả ế ấ

th ng khuy n m i và các kho n h tr khác. ưở ỗ ợ ế ả ạ

Ti n đ n bù v ề ề ề TSCĐ trên đ t và ti n h tr di d i ỗ ợ ả ờ sau khi tr các kho n ừ ề ấ

chi phí liên quan.

Các kho n thu nh p liên quan đ n vi c tiêu th hàng hoá, cung c p d ch v ụ ế ệ ấ ậ ả ị ụ

không tính trong doanh thu.

Thu nh p v tiêu th ph li u, ph ph m ụ ế ệ ẩ sau khi đã tr chi phí thu h i và ừ ế ề ậ ồ

chi phí tiêu th .ụ

Thu nh p v tiêu th ph li u, ph ph m đ ế ệ ụ ề ế ẩ ậ ượ c xác đ nh b ng thu nh p t ằ ậ ừ ị

vi c bán ph li u, ph ph m tr chi phí thu h i và chi phí tiêu th ph li u, ph ế ệ ế ệ ụ ừ ế ệ ẩ ồ ế

ph m.ẩ

- Tr ng h p doanh nghi p phát sinh kho n thu nh p t bán ph li u, ph ườ ậ ừ ệ ả ợ ế ệ ế

c t o ra trong quá trình s n xu t c a các s n ph m đang đ c h ph m đ ẩ ượ ạ ấ ủ ả ẩ ả ượ ưở ng

u đãi thu TNDN thì kho n thu nh p này đ ng u đãi thu TNDN. c h ư ế ậ ả ượ ưở ư ế

- Tr ng h p doanh nghi p phát sinh kho n thu nh p t bán ph li u, ph ườ ậ ừ ệ ả ợ ế ệ ế

c t o ra trong quá trình s n xu t c a các s n ph m không đ c h ph m đ ẩ ượ ạ ấ ủ ẩ ả ả ượ ưở ng

c tính vào thu nh p khác, ư u đãithu TNDN thì kho n thu nh p nh p này đ ả ế ậ ậ ượ ậ

không đ cáp d ng u đãi thu TNDN. ượ ụ ư ế

Các kho n thu nh p t ả ậ ừ các ho t đ ng góp v n c ph n, liên doanh, liên k t ế ố ổ ầ ạ ộ

kinh t trong n c đ c chia t thu nh p tr c khi n p thu thu nh p doanh ế ướ ượ ừ ậ ướ ế ậ ộ

nghi p.ệ

ho t đ ng s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v c t Thu nh p nh n đ ậ ậ ượ ừ ạ ộ ả ấ ị ụ

c ngoài. n ở ướ

t Nam A có m t kho n thu nh p 800 tri u đ ng t Ví d :ụ Doanh nghi p Vi ệ ệ ệ ả ậ ộ ồ ừ

i n c ngoài. Kho n thu nh p này là thu nh p sau khi đã n p thu d án đ u t ự t ầ ư ạ ướ ả ậ ậ ộ ế

thu nh p theo Lu t c a n c doanh nghi p đ u t ậ ủ ậ ướ ầ ư ố ả ộ . S thu thu nh p ph i n p ệ ế ậ

tính theo quy đ nh c a Lu t thu thu nh p doanh nghi p c a n ế ệ ủ ướ ủ ậ ậ ị ệ c doanh nghi p

đ u t ầ ư là 200 tri u đ ng. S thu TNDN sau khi đ ố ế ệ ồ ượ ủ c gi m 50% theo qui đ nh c a ả ị

Lu t thu thu nh p doanh nghi p c a n c doanh nghi p đ u t ủ ệ ế ậ ậ ướ ầ ư ệ ệ là 100 tri u

đ ng.ồ

Ph n thu nh p t d án đ u t n ậ ừ ự ầ ư ở ướ ầ c ngoài ph i tính thu thu nh p theo qui ế ả ậ

t Nam nh sau: đ nh c a Lu t thu ị ế TNDN c a Vi ủ ủ ậ ệ ư

[(800 tri u đ ng + 200 tri u đ ng) x 25%] = 250 tri u đ ng ệ ệ ệ ồ ồ ồ

S thu i n c doanh ế TNDN còn ph i n p (sau khi đã tr s thu đã n p t ả ộ ừ ố ộ ạ ướ ế ố

nghi p đ u t ) là: 250 tri u đ ng - 200 tri u đ ng = 50 tri u đ ng ầ ư ệ ệ ệ ệ ồ ồ ồ

Cac khoan thu nhâp nhân đ c b ng ti n ho c hi n v t t cac nguôn tai tr ̣ ượ ằ ệ ậ ừ ề ặ ̀ ợ ́ ̉ ̣ ́ ̀

tr kho n tài tr nêu trên. ừ ả ợ ở

Các kho n thu nh p khác . ậ ả

2.1.1.4. Thu nh p ậ đ c ượ mi n thu ễ ế

Thu nh p t tr ng tr t, chăn nuôi, nuôi tr ng th y s n c a t ch c đ ậ ừ ồ ủ ả ủ ổ ứ ượ c ọ ồ

thành l p theo Lu t h p tác xã. ậ ợ ậ

Thu nh p t d ch v k thu t tr c ti p ph c v nông nghi p. ậ ừ ị ậ ự ế ụ ụ ụ ỹ ệ

Thu nh p t ậ ừ ệ ể vi c th chi n h p đ ng nghiên c u khoa h c vàphát tri n ự ệ ứ ợ ồ ọ

công ngh , thu nh p t kinh doanh s n ph m ậ ừ ệ ẩ s n xu t th nghi m và thu nh p t ậ ừ ử ệ ả ấ ả

công ngh m i l n đ u tiên áp d ng t i Vi t Nam s n xu t s n ph m làm ra t ả ấ ả ẩ ừ ệ ớ ầ ụ ầ ạ ệ

(t i đa không quá 01 năm). ố

Thu nh p c a doanh nghi p có t 51% s lao đ ng bình quân trong năm tr ậ ủ ệ ừ ố ộ ở

lên là ng i khuy t t t, ng i sau cai nghi n, ng i nhi m HIV. ườ ế ậ ườ ệ ườ ễ

Thu nh p t ậ ừ ho t đ ng d y ngh dành riêng cho ng ề ạ ộ ạ ườ ể ố i dân t c thi u s , ộ

ng i khuy t t t, tr em có hoàn c nh đ c bi t khó khăn, đ i t ng t n n xã ườ ế ậ ẻ ặ ả ệ ố ượ ệ ạ

h i.ộ

Thu nh p đ c chia t ho t đ ng góp v n, mua c ph n, liên doanh, liên ậ ượ ừ ạ ộ ầ ố ổ

v i doanh nghi p trong n c, sau khi bên nh n góp v n, phát hành c k t kinh t ế ế ớ ệ ướ ậ ố ổ

phi u, liên doanh, liên k t đã n p thu theo quy đ nh c a Lu t thu TNDN. ế ủ ế ế ế ậ ộ ị

Kho n tài tr nh n đ ả ậ ợ ượ ứ c đ s d ng cho ho t đ ng giáo d c, nghiên c u ể ử ụ ạ ộ ụ

khoa h c, văn hoá, ngh thu t, t thi n, nhân đ o. ậ ừ ệ ọ ệ ạ

2.1.1.5.Các kho n l c k t chuy n theo quy đ nh đ ả ỗ ượ ế ể ị

L phát sinh trong kỳ tính thu là s chênh l ch âm v TNCT. ế ệ ề ỗ ố

Doanh nghi p sau khi quy t toán thu mà b l thì đ c chuy n l ị ỗ ế ệ ế ượ ể ỗ ủ c a

năm quy t toán thu tr vào thu nh p chiu thu c a nh ng năm sau. Th i gian ế ừ ế ế ủ ữ ậ ờ ̣

chuy n l tính liên t c không quá 5 năm, k t năm ti p sau năm phát sinh l ể ỗ ể ừ ụ ế ỗ.

2.1.2. Thu su t thu TNDN ế ấ ế

Thu su t thu thu nh p doanh nghi p ng là 25%. ế ấ ệ thông th ế ậ ườ

Thu su t thu thu nh p doanh nghi p đ i v i ho t đ ng tìm ki m, thăm ệ ế ấ ạ ộ ố ớ ế ế ậ

dò, khai thác d u khí và tài nguyên quý hi m khác t i Vi t Nam t ế ầ ạ ệ ừ 32% đ n 50%. ế

Căn c vào v trí khai thác, đi u ki n khai thác và tr l ng m doanh nghi p có ữ ượ ứ ệ ề ị ệ ỏ

d án đ u t ự ầ ư ử tìm ki m, thăm dò, khai thác d u khí và tài nguyên quý hi m khác g i ế ế ầ

đ n B Tài chính đ trình Th t h s d án đ u t ồ ơ ự ầ ư ế ủ ướ ể ộ ng Chính ph quy t đ nh ủ ế ị

m c thu su t c th cho t ng d án, t ng c s kinh doanh. ế ấ ụ ể ơ ở ứ ự ừ ừ

Tài nguyên quý hi m khác t ế ạ ạ i kho n này bao g m: b ch kim, vàng, b c, ạ ả ồ

thi c, wonfram, antimoan, đá quý, đ t hi m. ế ế ấ

2.2. Ph ng pháp xác đ nh thu thu nh p doanh nghi p hoãn l ươ ệ ế ậ ị i ạ

2.2.1. Thu TNDN hoãn l i ph i tr ế ạ ả ả

 Thu thu nh p hoãn l i ph i tr : Là thu TNDN s ph i n p trong t ế ậ ạ ả ả ả ộ ẽ ế ươ ng

lai tính trên các kho n chênh l ch t m th i ch u thu TNDN trong năm hi n hành. ờ ế ệ ệ ạ ả ị

Công th c xác đ nh thu TNDN hoãn l ứ ế ị ạ i ph i tr nh sau: ả ả ư

ệ ổ Thu su t ế ấ ậ = x Thu thuế ạ i nh p hoãn l ậ ph i trả ả ị thu thu nh p ế doanh nghi p hi n hành ệ ệ T ng chênh l ch t m ạ th i ờ ch u thu phát sinh ế trong năm

Trong đó:

Chênh l ch t m th i ch u thu trong năm: Là các kho n chênh l ch t m th i ệ ệ ế ạ ả ạ ờ ờ ị

làm phát sinh TNCT khi xác đ nh thu nh p ch u thu TNDN trong t ng lai khi mà ế ậ ị ị ươ

giá tr ghi s c a các kho n m c tài s n ho c n ph i tr liên quan đ ả ả ổ ủ ụ ặ ả ả ợ ị ượ ồ c thu h i

hay đ c thanh toán. ượ ổ ủ Chênh l ch t m th i ch u thu phát sinh khi giá tr ghi s c a ế ệ ạ ờ ị ị

ả tài s n l n h n c s tính thu c a tài s n đó ho c khi giá tr ghi s c a n ph i ả ổ ủ ợ ơ ơ ở ả ớ ế ủ ặ ị

tr nh h n c s tính thu c a nó. Chênh l ch t m th i ch u thu th ng phát ỏ ơ ế ủ ơ ở ế ườ ệ ạ ả ờ ị

sinh trong m t s tr ộ ố ườ ng h p sau: ợ

- Chênh l ch t m th i ch u thu phát sinh t ờ ệ ế ạ ị ừ ệ vi c ghi nh n m t kho n chi phí ộ ậ ả

ch đ c ghi nh n trong các năm sau nh ng đã đ ỉ ượ ư ậ ượ ị c kh u tr vào thu nh p ch u ừ ậ ấ

thu trong năm hi n t i. ệ ạ ế

- Chênh l ch t m th i ch u thu phát sinh do doanh nghi p áp d ng h i t ồ ố ụ ệ ệ ế ạ ờ ị

thay đ i chính sách k toán ho c đi u ch nh h i t sai sót trong các năm tr ồ ố ề ế ặ ổ ỉ ướ ẫ c d n

đ n vi c đi u ch nh tăng các kho n m c thu c v n ch s h u làm phát sinh các ế ủ ở ữ ộ ố ụ ệ ề ả ỉ

kho n chênh l ch t m th i ch u thu . ế ạ ệ ả ờ ị

2.2.2. Tài s n Thu TNDN hoãn l ế ả i ạ

i ph n ánh s thu TNDN s đ c hoàn l  Tài s n thu TNDN hoãn l ế ả ạ ẽ ượ ế ả ố ạ i

trong t thu ươ ng lai tính trên các kho n chênh l ch t m th i đ ả ờ ượ ệ ạ c kh u tr ấ ừ ế

TNDN.

 Công th c xác đ nh tài s n thu TNDN hoãn l ứ ế ả ị ạ i nh sau: ư

= + x ủ

hoãn l Tài s nả thu thuế nh pậ iạ T ng chênh ổ l ch t m ạ ệ ờ ượ c th i đ kh u trấ ừ phát sinh trong năm c kh u Giá tr đ ấ ị ượ tr chuy n sang ể ừ năm sau c a các tính thu ế kho n l ả ỗ và u đãi thu ế ư ch a s d ng ư ử ụ Thu su t ế ấ thu thuế nh pậ doanh nghi pệ hi n hành ệ

Trong đó:

Chênh l ch t m th i đ ờ ượ ệ ạ ạ c kh u tr thu TNDN là các kho n chênh l ch t m ừ ệ ế ả ấ

th i làm phát sinh các kho n đ c kh u tr khi xác đ nh thu nh p ch u thu TNDN ả ượ ờ ừ ế ậ ấ ị ị

trong t c kh u tr thu TNDN phát sinh khi giá ươ ng lai. Chênh l ch t m th i đ ệ ờ ượ ạ ừ ế ấ

tr ghi s c a tài s n nh h n c s tính thu c a tài s n đó ho c khi giá tr ghi s ỏ ơ ơ ở ế ủ ổ ủ ả ặ ả ị ị ổ

c a n ph i tr l n h n c s tính thu c a nó. Chênh l ch t m th i đ ủ ợ ơ ơ ở ả ả ớ ế ủ ờ ượ ệ ạ ấ c kh u

tr thu th ng phát sinh trong m t s tr ế ườ ừ ộ ố ườ ng h p sau: ợ

- Kho n chênh l ch t m th i đ ờ ượ ệ ạ ả c kh u tr do m c kh u hao tài s n c đ nh ấ ả ố ị ừ ứ ấ

theo m c đích k toán nhanh h n kh u hao tài s n c đ nh cho m c đích tính thu ả ố ị ụ ụ ế ấ ơ ế

thu nh p trong năm. ậ

- Kho n chênh l ch t m th i đ ệ ờ ượ ả ạ c kh u tr do ghi nh n m t kho n chi phí ậ ừ ả ấ ộ

trong năm hi n t i nh ng ch đ c kh u tr vào TNCT trong năm sau (chi phí tr ệ ạ ỉ ượ ư ừ ấ ả

tr c v s a ch a l n tài s n c đ nh, trích tr c lãi vay ph i tr ,...). ướ ề ử ả ố ị ữ ớ ướ ả ả

- Giá tr đ c a kho n l tính thu và u đãi v thu ch a s ị ượ c kh u tr ấ ừ ủ ả ỗ ư ử ư ế ế ề

các năm tr c chuy n sang năm hi n t i. d ng t ụ ừ ướ ệ ạ ể

Th c ch t chênh l ch t m th i đ ờ ượ ự ệ ạ ấ ả c kh u tr phát sinh trong năm là kho n ừ ấ

chênh l ch ghi theo ch đ k toán làm gi m TNCT (tăng chi phí, gi m doanh thu, ế ộ ế ệ ả ả

c chi phí, kh u hao k toán nhanh h n kh u hao gi m thu nh p nh : trích tr ậ ư ả ướ ế ấ ấ ơ

ụ thu , doanh thu ch a th c hi n ghi theo năm nh ng doanh thu tính thu áp d ng ư ư ự ế ế ệ

cách tính m t l n, l vào các năm sau theo ch đ chuy n l ,...). ộ ầ đ ỗ ượ c kh u tr ấ ừ ế ộ ể ỗ

Nói cách khác, các kho n chênh l ch t m th i là chênh l ch phát sinh do s khác ự ệ ệ ạ ả ờ

bi t v th i đi m doanh nghi p ghi nh n thu nh p ho c chi phí và th i đi m pháp ệ ề ờ ể ệ ể ậ ậ ặ ờ

lu t v thu quy đ nh tính TNCT ho c chi phí đ ậ ề ế ặ ị ượ c kh u tr ấ ừ ụ kh i TNCT (ví d : ỏ

ghi nh n thu nh p vào m t năm nh ng thu thu nh p đ c tính m t năm khác, ư ế ậ ậ ậ ộ ượ ở ộ

ho c ghi nh n chi phí vào m t năm nh ng chi phí đó ch đ ộ ỉ ượ ư ặ ậ c kh u tr vào TNCT ừ ấ

m t năm khác). ở ộ

c là 200 tri u đ ng không Ví d :ụ Năm 2010, công ty có m t kho n chi phí trích tr ả ộ ướ ệ ồ

đ c thu ch p nh n.Năm 2011, kho n chi phí này th c t c thu ượ ự ế ế ả ậ ấ chi tr và đ ả ượ ế

ch p nh n. ấ ậ

M t s ch tiêu trên BCTC đ ộ ố ỉ ượ c th hi n nh sau: ư ể ệ

( Đ n v tính: tri u đ ng) ệ ồ ơ ị

Năm 2010 Năm 2011 Ch tiêu ỉ

BCTC BCTC QT thuế QT thuế

Doanh thu

3.000 3.000 3.000 3.000

Chi phí

2.200 2.000 2.200 2.400

L i nhu n ậ ợ

800 1.000 800 600

Thu TNDN ế

200 250 200 150

L i nhu n sau thu ậ ợ ế

600 750 600 450

Nh n xét: ậ

Năm 2010, công ty X n p thu tr c là 200x25%=50 so chi phí trích tr ế ướ ộ ướ c

không đ c thu ch p nh n. ượ ế ấ ậ

Kho n thu này đ c hoàn l i năm 2010 khi chi phí này th c t ế ả ượ ạ ự ế chi tr . ả

L i nhu n sau thu ch u nh h ế ị ả ậ ợ ưở ế ng c a chính sách thu h n là ph n ánh k t ế ơ ủ ả

qu kinh doanh c a doanh nghi p. ủ ệ ả

Thu TNDN hoãn l c th hi n qua b ng sau: ế i đ ạ ượ ể ệ ả

( Đ n v tính: tri u đ ng) ệ ơ ồ ị

Năm 2010 Năm 2011

Ch tiêu ỉ

BCTC BCTC QT thuế QT thuế

Doanh thu

3.000 3.000 3.000 3.000

Chi phí

2.200 2.000 2.200 2.400

L i nhu n ậ ợ

800 1.000 800 600

Chi phí thu TNDN ế

200 200

Chi phí thu TNDN hi n hành ệ ế

250 250 150 150

i Chi phí Thu TNDN hoãn l ế ạ

(50) 50

L i nhu n sau thu ậ ợ ế

600 600

2.3. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN ươ ế ạ

2.3.1. Tài kho n s d ng ả ử ụ

Trong các doanh nghi p nh và v a áp d ng Ch đ k toán doanh nghi p v a ừ ế ộ ế ừ ụ ệ ệ ỏ

và nh ban hành theo Quy t đ nh s 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/9/2006 c a B ế ị ủ ỏ ố ộ

tr c ph n ánh trên tài ưở ng B Tài chính, chi phí thu thu nh p doanh nghi p đ ế ệ ậ ộ ượ ả

kho n 821 “Chi phí thu TNDN”. Căn c vào s chi phí thu TNDN phát sinh ứ ế ế ả ố

i nhu n sau thu trong năm ph n ánh trên tài kho n 821, k toán s xác đ nh s l ả ố ợ ế ẽ ả ị ậ ế

c a doanh nghi p trong năm tài chính theo công th c: ủ ứ ệ

T ng l ổ = x ợ tr c thu i nhu n k toán ậ ế ế ướ Chi phí thu TNDN ế L i nhu n ậ ợ sau thuế TNDN

Tài kho n 821 “ Chi phí thu TNDN” có k t c u và n i dung ph n ánh nh ế ấ ế ả ả ộ ư

sau:

Bên Nợ: ph n ánh s chi phí thu TNDN ph i n p trong kỳ. ả ộ ế ả ố

Bên Có:

- Ghi gi m s chi phí thu TNDN ph i n p trong kỳ. ế ả ộ ả ố

- K t chuy n chi phí thu TNDN trong kỳ ế ế ể

Tài kho n 821 không có s d cu i kỳ. ố ư ố ả

 Khác v i các doanh nghi p áp d ng Ch đ k toán doanh nghi p nh và v a, ừ ế ộ ế ụ ệ ệ ớ ỏ

trong các doanh nghi p áp d ng Ch đ k toán ban hành theo Quy t đ nh s ế ộ ế ế ị ụ ệ ố

15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 c a B tr ng B Tài chính, k toán chi phí ộ ưở ủ ế ộ

thu thu nh p doanh nghi p bao g m 2 n i dung chính: k toán chi phí thu TNDN ộ ế ế ệ ế ậ ồ

hi n hành và k toán chi phí thu TNDN hoãn l i. Các n i dung này đ c k toán ế ế ệ ạ ộ ượ ế

ph n ánh trên tài kho n 821 “ Chi phí thu TNDN”. ế ả ả

Tài kho n 821 “Chi phí thu TNDN” có k t c u và n i dung nh sau: ế ấ ư ế ả ộ

Bên N :ợ

- Ph n ánh s chi phí thu TNDN ph i n p trong kỳ. ế ả ộ ả ố

- K t chuy n kho n chênh l ch gi a bên Có và bên N tài kho n 8212 vào tài ữ ệ ế ể ả ả ợ

kho n 911. ả

Bên Có:

- Ph n ánh các nghi p v phát sinh gi m chi phí thu TNDN ph i n p trong ả ả ộ ụ ế ệ ả

kỳ.

- K t chuy n kho n chênh l ch gi a bên Có và bên N tài kho n 8212 vào tài ữ ệ ể ế ả ả ợ

kho n 911. ả

Tài kho n 821 cu i kỳ không có s d và đ c chi ti t làm 2 tài kho n c p 2: ố ư ả ố ượ ế ả ấ

+ Tài kho n 8211 “Chi phí thu TNDN hi n hành”: ế ệ ả

Tài kho n 8211 dùng đ ph n ánh chi phí thu TNDN hi n hành phát sinh ệ ể ế ả ả

ả trong năm c a doanh nghi p. K t c u và n i dung ph n ánh c th c a tài kho n ụ ể ủ ế ấ ủ ệ ả ộ

8211 nh sau: ư

ệ Bên Nợ: ph n ánh thu TNDN ph i n p tính vào chi phí thu TNDN hi n ả ộ ế ế ả

hành phát sinh trong năm.

Bên Có:

ậ - Ph n ánh các nghi p v ghi gi m s thu TNDN hi n hành đã ghi nh n ố ụ ệ ế ệ ả ả

trong năm.

ế - K t chuy n chi phí thu TNDN hi n hành vào tài kho n 911 “Xác đ nh k t ế ế ể ệ ả ị

qu kinh doanh”. ả

+ Tài kho n 8212 “Chi phí thu TNDN hoãn l i” ế ả ạ

Tài kho n 8212 dùng đ ph n ánh s chi phí thu TNDN hoãn l i phát sinh ế ể ả ả ố ạ

trong năm t i doanh nghi p. K t c u và n i dung ph n ánh c a tài kho n 8212 ạ ế ấ ủ ệ ả ả ộ

nh sau: ư

Bên N :ợ

- S chênh l ch gi a thu thu nh p hoãn l ữ ế ệ ậ ố ạ ớ i ph i tr phát sinh trong năm l n ả ả

i ph i tr đ c hoàn nh p trong năm. h n s thu thu nh p hoãn l ơ ố ế ậ ạ ả ả ượ ậ

- S chênh l ch gi a tài s n thu thu nh p hoãn l c hoàn nh p trong ữ ệ ế ả ậ ố i đ ạ ượ ậ

năm l n h n tài s n thu thu nh p hoãn l i phát sinh trong năm. ớ ơ ế ậ ả ạ

- K t chuy n s chênh l ch gi a s phát sinh trong kỳ bên Có tài kho n 8212 ể ố ữ ố ế ệ ả

l n h n s phát sinh bên N tài kho n 8212 vào tài kho n 911 “Xác đ nh k t qu ớ ơ ố ế ả ả ợ ị ả

kinh doanh”.

Bên Có:

- Ghi gi m chi phí thu TNDN hoãn l ế ả ạ i theo s chênh l ch gi a tài s n thu ệ ữ ả ố ế

i phát sinh trong năm l n h n tài s n thu thu nh p hoãn l i đ thu nh p hoãn l ậ ạ ế ả ậ ơ ớ ạ ượ c

hoàn nh p trong năm. ậ

- Ghi gi m chi phí thu TNDN hoãn l ế ả ạ i theo s chênh l ch gi a thu thu ệ ữ ế ố

nh p hoãn l i ph i tr đ c hoàn nh p trong năm l n h n thu thu nh p hoãn l ậ ạ ả ả ượ ế ậ ậ ơ ớ ạ i

ph i tr phát sinh trong năm. ả ả

- K t chuy n s chênh l ch gi a s phát sinh trong kỳ bên Có tài kho n 8212 ể ố ữ ố ệ ế ả

nh h n s phát sinh bên N tài kho n 8212 vào tài kho n 911 “Xác đ nh k t qu ỏ ơ ố ế ả ả ợ ị ả

kinh doanh”.

Ngoài các tài kho n trên, trong quá trình h ch toán, k toán còn s d ng ử ụ ế ạ ả

m t s tài kho n khác có liên quan nh : ộ ố ư ả

Tài kho n 333 “ ả Thu và các kho n ph i n p Nhà n ả ả ộ ế ướ ” c

Tài s n thu thu nh p hoãn l Tài kho n 243 “ ả ế ậ ả ạ ” i

Thu thu nh p hoãn l i ph i tr Tài kho n 347 “ ả ế ậ ạ ả ả”

Xác đ nh k t qu kinh doanh ”… Tài kho n 911 “ ả ế ả ị

2.3.2. Phương pháp h ch toán thu TNDN ạ ế

2.3.2.1. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN hi n hành ươ ệ ế ạ

- H ng quý, ti n hành xác đ nh s thu TNDN ph i n p ngân sách, k toán ế ả ộ ế ế ằ ố ị

ghi:

N TK 821 (8211): ợ tăng chi phí thu TNDN hi n hành ế ệ

Có TK 333 (3334): thu TNDN ph i n p. ả ộ ế

- Khi t m n p thu TNDN cho ngân sách, ghi: ế ạ ộ

N TK 333 (3334): ợ s thu TNDN đã t m n p ộ ố ế ạ

Có TK liên quan (111, 112, 311,...).

- Cu i năm, so sánh s thu thu nh p doanh nghi p th c t ph i n p theo t ự ế ế ệ ậ ố ố ả ộ ờ

khai quy t toán thu ho c theo thông báo c a c quan thu . ế ế ặ ủ ơ ế

ả ộ + N u s ph i n p th c t > s đã t m nôp, k toán ph n ánh s ph i n p ạ ế ố ả ộ ự ế ế ả ố ố

b sung b ng bút toán: ằ ổ

N TK 821 (8211): tăng chi phí thu thu nh p doanh nghi p hi n hành. ợ ệ ệ ế ậ

Có TK 333 (3334): thu thu nh p doanh nghi p ph i n p. ả ộ ế ệ ậ

+ Ng i, n u s thu TNDN ph i n p th c t c l ượ ạ ế ố ả ộ ự ế ế ầ < s đã t m n p, ph n ạ ố ộ

chênh l ch đ ệ ượ c ghi gi m chi phí thu TNDN b ng bút toán: ế ằ ả

N TK 333 (3334): tăng s ph i thu ngân sách ho c gi m s n p c a kỳ t ợ ố ộ ủ ố ả ả ặ ớ . i

Có TK 821 (8211): gi m chi phí thu TNDN hi n hành. ệ ế ả

- Tr ng h p phát hi n sai sót không tr ng y u c a năm tr ườ ế ủ ệ ợ ọ ướ ế c liên quan đ n

c, doanh nghi p đ c phép thu thu nh p doanh nghi p ph i n p c a các năm tr ệ ả ộ ủ ế ậ ướ ệ ượ

đi u ch nh tăng (ho c gi m) s thu TNDN ph i n p c a các năm tr c vào chi ả ộ ủ ế ề ặ ả ố ỉ ướ

phí thu TNDN hi n hành c a năm phát hi n sai sót. ủ ế ệ ệ

c, k toán ghi tăng + N u ph i n p b sung s thu TNDN c a các năm tr ố ả ộ ủ ế ế ổ ướ ế

i b ng bút toán: chi phí thu TNDN hi n hành c a năm hi n t ệ ệ ạ ằ ủ ế

N TK 821 (8211): tăng chi phí thu thu nh p doanh nghi p hi n hành. ợ ế ệ ệ ậ

Có TK 333 (3334): s thu TNDN ph i n p b sung. ế ả ộ ổ ố

+ Ng c l ượ ạ i, n u đ ế ượ c gi m tr ả ừ ố ả ộ s thu thu nh p doanh nghi p ph i n p, ệ ế ậ

k toán ghi: ế

N TK 333 (3334): gi m s ph i n p trong năm nay. ợ ố ả ộ ả

Có TK 821 (8211): gi m chi phí thu TNDN hi n hành. ế ệ ả

- Cu i kỳ k toán, so sánh t ng phát sinh N v i t ng phát sinh Có TK 821 ợ ớ ổ ế ố ổ

(8211)

+ N u t ng phát sinh N > t ng phát sinh Có, kho n chênh l ch ghi tăng chi ế ổ ệ ả ổ ợ

phí tr vào k t qu kinh doanh trong kỳ b ng bút toán: ừ ế ằ ả

N TK 911 (ho t đ ng khác): gi m k t qu ho t đ ng khác. ạ ộ ợ ạ ộ ế ả ả

Có TK 821 (8211): k t chuy n chi phí thu TNDN hi n hành ệ ể ế ế

+ N u t ng phát sinh N < t ng phát sinh Có, ph n chênh l ch đ c ghi tăng ế ổ ệ ầ ợ ổ ượ

k t qu b ng bút toán: ế ả ằ

N TK 821 (8211): ợ k t chuy n kho n chênh l ch. ả ế ệ ể

Có TK 911 (ho t đ ng khác): tăng k t qu khác. ạ ộ ế ả

2.3.2.2. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN hoãn l ươ ế ạ i ạ

- Cu i năm tài chính, k toán ph n ánh kho n chênh l ch gi a thu TNDN ữ ế ế ệ ả ả ố

hoãn l i ph i tr phát sinh trong năm > thu TNDN ph i tr đ c hoàn nh p trong ạ ả ả ượ ả ả ế ậ

năm:

N TK 821 (8212): ợ tăng chi phí thu TNDN hoãn l ế ạ . i

Có TK 347: tăng thu TNDN hoãn l ế ạ i ph i tr . ả ả

- Ghi nh n kho n chênh l ch gi a tài s n thu thu nh p hoãn l c hoàn ữ ế ệ ả ậ ả ậ i đ ạ ượ

i phát sinh trong năm. nh p trong năm > tài s n thu thu nh p hoãn l ả ế ậ ậ ạ

N TK 821 (8212): i ợ tăng chi phí thu TNDN hoãn l ế ạ

Có TK 243: gi m tài s n thu thu nh p hoãn l ả ế ậ ả ạ . i

- Ng c l ượ ạ ệ i, n u s chênh l ch gi a tài s n thu thu nh p doanh nghi p ả ữ ế ệ ế ậ ố

hoãn l i phát sinh trong năm > tài s n thu thu nh p hoãn l ạ ế ả ậ i đ ạ ượ ậ c hoàn nh p

trong năm, k toán ghi: ế

N TK 243: i. ợ tăng tài s n thu thu nh p hoãn l ế ậ ả ạ

Có TK 821 (8212): gi m chi phí thu TNDN hoãn l i. ế ả ạ

i ph i tr đ c hoàn - Ghi nh n kho n chênh l ch gi a thu TNDN hoãn l ệ ữ ế ậ ả ạ ả ả ượ

nh p trong năm > thu TNDN hoãn l i ph i tr phát sinh trong năm: ế ậ ạ ả ả

N TK 347: gi m thu TNDN hoãn l ợ ế ả ạ i ph i tr . ả ả

Có TK 821 (8212): gi m chi phí thu TNDN hoãn l i. ế ả ạ

- Cu i kỳ k toán, so sánh t ng phát sinh N v i t ng phát sinh Có TK 821 ợ ớ ổ ế ố ổ

(8212).

+ N u t ng phát sinh N > t ng phát sinh Có, kho n chênh l ch ghi tăng chi ế ổ ệ ả ổ ợ

phí tr vào k t qu kinh doanh trong kỳ b ng bút toán: ừ ế ằ ả

N TK 911 (ho t đ ng khác): ạ ộ ợ tăng chi phí ho t đ ng khác tr vào k t qu . ả ạ ộ ừ ế

i. Có TK 821 (8212): k t chuy n chi phí thu TNDN hoãn l ể ế ế ạ

+ N u t ng phát sinh N < t ng phát sinh Có, ph n chênh l ch đ c ghi tăng ế ổ ệ ầ ợ ổ ượ

k t qu b ng bút toán: ế ả ằ

N TK 821 (8212): ợ k t chuy n kho n chênh l ch. ả ế ể ệ

Có TK 911 (ho t đ ng khác): tăng k t qu khác. ạ ộ ế ả

PH N III Ầ

M T S NH N XÉT VÀ Đ XU T NH M HOÀN THI N THU

Ộ Ố

Ằ

Ậ

Ấ

Ề

Ệ

Ế

THU NH P TRONG DOANH NGHI P VI T NAM

Ậ

Ệ

Ệ

3.1. M t s nh n xét v thu thu nh p trong doanh nghi p Vi t Nam ộ ố ậ ệ ế ề ậ ệ

Lu t thu TNDN hi n hành đ c Qu c h i khoá XII,kỳ h p th 3 s ế ệ ậ ượ ứ ố ộ ọ ố

14/2008/QH12 thông qua ngày 03/6/2008 đ thay th cho Lu t thu TNDN (2003). ể ế ế ậ

T ng k t, đánh giá qua các năm th c hi n cho th y: Nhìn chung, Lu t thu TNDN ệ ự ế ế ấ ậ ổ

hi n hành đã đ t đ c m c tiêu đ ra, đánh d u b c phát tri n quan tr ng góp ạ ượ ệ ụ ề ấ ướ ể ọ

ph n c i thi n môi tr ng đ u t - kinh doanh, đáp ng đ ệ ầ ả ườ ầ ư ứ ượ ự c yêu c u c a th c ầ ủ

ti n phát tri n kinh t - xã h i. ễ ể ế ộ

3.1.1. Nh ng k t qu đ t đ c ả ạ ượ ữ ế

Th nh t ứ ệ ấ , Lu t thu TNDN đã có tác đ ng tích c c trong vi c c i thi n ộ ệ ả ự ế ậ

môi tr ng đ u t , kinh doanh . Lu t thu TNDN hi n hành đã b thu thu b ườ ầ ư ế ổ ế ệ ậ ỏ

28% xu ng 25% đ i v i doanh nghi p trong n sung và h m c thu t ạ ứ ế ừ ố ớ ệ ố ướ ệ c. Vi c

đi u ch nh gi m m c thu đ i v i doanh nghi p trong n ế ố ớ ứ ề ệ ả ỉ ướ ậ c không ch t o thu n ỉ ạ

i cho các doanh nghi p m i thành l p mà còn t o thêm ti m l c tài chính cho các l ợ ự ệ ề ậ ạ ớ

doanh nghi p đang ho t đ ng (ch y u là doanh nghi p nhà n c) đ i m i thi ạ ộ ủ ế ệ ệ ướ ổ ớ ế t

b , b sung v n đ u t ị ổ ầ ư ố ự ạ phát tri n s n xu t kinh doanh, nâng cao năng l c c nh ể ả ấ

ơ ở ọ tranh. Lu t thu TNDN hi n hành cũng quy đ nh chính sách u đãi trên c s ch n ư ế ệ ậ ị

m c u đãi thu cao nh t trong Lu t khuy n khích đ u t trong n ứ ư ầ ư ế ế ậ ấ ướ ậ ầ c và Lu t đ u

c ngoài t i Vi t Nam đ áp d ng chung cho doanh nghi p trong n c và t n ư ướ ạ ệ ụ ể ệ ướ

doanh nghi p đ u t n c ngoài đã kh c ph c s khác bi t đ i x trong u đãi ầ ư ướ ệ ụ ự ắ ệ ố ử ư

, t o ra môi tr trong n c và đ u t ầ ư ạ ườ ng c nh tranh bình đ ng, thúc đ y đ u t ẳ ầ ư ạ ẩ ướ

n c ngoài cùng phát tri n, góp ph n quan tr ngvào tăng tr ng kinh t đ u t ầ ư ướ ể ầ ọ ưở ế

cao trong nh ng năm v a qua. ữ ừ

, góp ph n b o đ m ngu n thu quan tr ng c a NSNN. M c dù đã Th haiứ ủ ả ặ ầ ả ồ ọ

hạ

ẫ m c thu và áp d ng các m c u đãi cao nh ng s thu NSNN v thu TNDN v n ứ ư ứ ụ ư ế ề ế ố

ng do có tác đ ng c i thi n môi tr ng đ u t b o đ m tăng tr ả ả ưở ệ ả ộ ườ ầ ư ệ , doanh nghi p

trong n c và doanh nghi p đ u t n c ngoài đ u phát tri n v s l ng, quy ướ ầ ư ướ ệ ề ố ượ ề ể

mô và hi u qu kinh doanh, m c thu h p lý tác đ ng đ n vi c t ế ợ ệ ự ứ ệ ế ả ộ giác s tuân th ự ủ

t h n... t ố ơ Trong giai đo n 2007 – 2010, s thu thu TNDN (không k thu t ố ế ể ạ ừ ầ d u

khí) đ t m c bình quân trên 30 ngàn t ng bình quân ứ ạ ỷ ồ đ ng/năm v i m c tăng tr ớ ứ ưở

ọ hàng năm g n 17%. Lu t thu TNDN đã góp ph n b o đ m ngu n thu quan tr ng ế ầ ả ả ầ ậ ồ

c a NSNN, đáp ng nhu c u chi tiêu ngày càng tăng v đ u t ủ ề ầ ư ứ ầ phát tri n kinh t ể ế ,

văn hoá, xã h i, c ng c an ninh, qu c phòng c a đ t n c. ủ ấ ướ ộ ủ ố ố

Th baứ , thúc đ y c i cách hành chính trong qu n lý thu : Lu t thu TNDN ẩ ả ế ế ả ậ

áp d ng c ch doanh nghi p t tính, t khai, t ch u trách nhi m tr ơ ế ệ ự ụ ự ự ị ệ ướ ậ c pháp lu t

ế v tính trung th c c a s li u đã kê khai thay cho c ch c quan thu tính thu , ề ự ủ ố ệ ơ ế ơ ế

thông báo thu , quy t toán thu . Vi c ban hành và th c thi Lu t thu TNDN đã ự ế ế ế ệ ế ậ

đánh d u m t b ấ ộ ướ ầ c ti n v c i cách th t c hành chính trong qu n lý thu và đ u ề ả ủ ụ ế ế ả

t ư ề khi đ cao trách nhi m c a doanh nghi p trong vi c l a ch n, xác đ nh đi u ệ ự ủ ề ệ ệ ọ ị

ki n và m c u đãi thu mà không c n gi y phép, gi y ch ng nh n u đãi đ u t ậ ư ứ ư ầ ư . ứ ệ ế ầ ấ ấ

ồ ự Nh vi c chuy n sang c ch m i, c quan thu có đi u ki n t p trung ngu n l c ơ ế ớ ơ ờ ệ ệ ậ ể ế ề

ệ vào công tác tuyên truy n, h tr , ki m tra, giám sát đ giúp cho doanh nghi p ỗ ợ ề ể ể

th c hi n t t các quy đ nh c a pháp lu t. ệ ố ự ủ ậ ị

3.1.2. M t s h n ch ộ ố ạ ế

Bên c nh nh ng k t qu đ t đ c nêu trên, trong quá trình th c hi n và ả ạ ượ ữ ế ạ ự ệ

tr c yêu c u phát tri n kinh t xã h i trong giai đo n t ướ ể ầ ế ạ ớ ộ i, Lu t thu TNDN đã ế ậ

b c l m t s h n ch , t n t ộ ộ ộ ố ạ ế ồ ạ i nh sau: ư

khi ban Th nh t ứ ấ , m c thu su t 25% tuy phù h p v i tình hình th c t ế ấ ự ế ứ ợ ớ

n c ngoài do hành nh ng đ n nay ch a th c s c nh tranh trong thu hút đ u t ự ự ạ ầ ư ướ ư ư ế

các n c trong khu v c đã có s đi u ch nh gi m. ướ ự ề ự ả ỉ

, trong khi Vi Th haiứ ệ t Nam gi m d n u đãi thu TNDN: ch u đãi đ i ố ầ ư ỉ ư ế ả

v idoanh nghi p m i thành l p ho t đ ng t ớ ạ ộ ệ ậ ớ ạ ị i đ a bàn có đi u ki n kinh t ề ệ ế ộ - xã h i

đ c bi ặ ệ ạ ộ t khó khăn, khu công ngh cao; doanh nghi p m i thành l p ho t đ ng ệ ệ ậ ớ

trong lĩnh v c giáo d c - đào t o, y t , th thao, văn hóa… (áp d ng thu su t 10% ự ụ ạ ế ế ấ ụ ể

trong th i gian 15 năm) và DN m i thành l p ho t đ ng t ạ ộ ậ ờ ớ ạ ị ệ i đ a bàn có đi u ki n ề

kinh t - xã h i khó khăn, khu công nghi p do Chính ph thành l p (áp d ng thu ế ủ ụ ệ ậ ộ ế

su t 20% trong th i gian 10 năm) thì các n ấ ờ ướ ế ấ c trong khu v c, m c dù có thu su t ặ ự

ph thông cao h n nh ng l ư ơ ổ ạ ế i có nhi u chính sách u đãi mi n, gi m thu . ư ề ễ ả

Đ n c , ơ ử Indonesia (thu su t 30%) nh ng th c hi n mi n thu đ i v i DN ư ế ố ớ ế ấ ự ệ ễ

m i thành l p thu c m t s ngành, u đãi thu đ i v i vùng khó khăn, cho phép ế ố ớ ộ ố ư ậ ộ ớ

đã đ u t trong 6 năm. T ng t nh gi m t ả ố i đa 5% giá tr tài s n th c t ị ự ế ả ầ ư ươ ự ư

c có đi u ki n đ u t v y,ậ Malaysia và Thái Lan, nh ng n ữ ướ ề ệ ầ t ư ố ơ t h n

Vi tệ Nam cũng đ u th c hi n nhi u chính sách u đãi thu TNDN. Còn Trung ự ư ề ệ ề ế

Qu c, m c dù thu h p đ i t ng đ ố ượ ẹ ặ ố ượ ư ố ớ c u đãi thu nh ng ch áp thu 20% đ i v i ỉ ế ư ế

doanh nghi p nh và v a; áp thu 15% đ i v i DN s d ng công ngh cao, công ố ớ ử ụ ừ ệ ế ệ ỏ

m o hi m, d án đ u t ngh m i và m r ng u đãi đ i v i DN đ u t ư ố ớ ệ ớ ở ộ ầ ư ạ ầ ư trong ự ể

lĩnh v c b o v môi tr ng, n c s ch, năng l ng… ự ả ệ ườ ướ ạ ượ

Th baứ , các kho n chi không đ ả ượ c kh u tr ấ ừ ị khi xác đ nh thu nh p ch u ậ ị

thu . Theo đó, chi phí qu ng cáo, ti p th , khuy n m i, chi ti p tân, khánh ti t, chi ế ế ế ế ạ ả ị ế

hoa h ng môi gi i, chi phí h i ngh , chi phí h tr ti p th ... không đ t quá ồ ớ ỗ ợ ế ộ ị ị c v ượ ượ

10% trong t ng chi phí đ ổ ượ c tr m c kh ng ch . ế ừ ứ ố

Th tứ ư, H ch toán thu thu nh p là m t v n đ r c r i th c t ề ắ ố ộ ấ ự ế ế ậ ạ ẩ trên chu n

ban hành kèm theo nh ng vi c h m c k toán s 17 và thông t ố ự ế ư ư ệ ướ ạ ng d n h ch ẫ

toán còn tr u t ừ ượ ng và có ph n làm cho v n đ c a doanh nghi p tr nên lúng ề ủ ệ ầ ấ ở

túng gi a lu t thu và lu t k toán và quan đi m khách quan c a doanh nghi p gây ậ ế ữ ủ ế ể ệ ậ

ệ ra các kho n chênh l ch t m th i và chênh l ch vĩnh vi n và xu t hi n khái ni m ệ ệ ễ ệ ấ ả ạ ờ

v c s tính thu và c s k toán. ế ề ơ ở ơ ở ế

, căn c tính thu (bao g m thu nh p ch u thu , chi phí đ c tr Th nămứ ứ ế ế ậ ồ ị ượ ừ

và không đ qu c t ượ c tr ) ch a th c s minh b ch, ch a phù h p v i thông l ạ ự ự ừ ư ư ợ ớ ệ ố ế,

ch a th t s chi ti ậ ự ư ế ệ t cho t ng lo i hình, lĩnh v c kinh doanh c th . Doanh nghi p ụ ể ừ ự ạ

các kho n chi v a ph i xác đ nh các kho n chi phí h p lý, theo nh ng quy đ nh ừ ữ ả ả ợ ị ị ở ả

i v a ph i xác đ nh trên c s các kho n chi phí không h p lý. Vì đã phí h p lý l ợ ạ ừ ơ ở ả ả ợ ị

li t kê các kho n chi phí h p lý, nên đ bao quát h t các kho n chi phí ph c v ệ ụ ụ ể ế ả ả ợ

ả s n xu t, kinh doanh, Lu t thu TNDN hi n hành s d ng thu t ng “các kho n ả ử ụ ữ ế ệ ậ ấ ậ

ề chi phí khác”... Cách di n đ t nh v y là không minh b ch, có th hi u theo nhi u ể ể ư ậ ễ ạ ạ

cách khác nhau. Thêm vào đó, vi c li i không t ng thích ệ ệ t kê các kho n chi phí l ả ạ ươ

v i quy đ nh pháp lu t k toán và ch đ k toán, ch ng h n nh kho n chi đ ớ ế ộ ế ậ ế ư ẳ ạ ả ị ượ c

c quy đ nh h ch toán là chi phí qu n lý doanh nghi p theo ch đ k toán l ạ ế ộ ế ệ ả i đ ạ ượ ị ở

nhi u kho n m c chi phí h p lý tính thu TNDN nh chi phí kh u hao tài s n c ế ụ ư ề ấ ả ả ợ ố

đ nh, chi phí d ch v mua ngoài, chi phí giao d ch, ti p khách, gây nhi u khó khăn ị ụ ế ề ị ị

cho doanh nghi p khi kê khai thu TNDN vì ph i bóc tách các kho n chi trên tài ệ ế ả ả

kho n k toán đ xem xét tính h p lý c a nó khi kê khai thu TNDN. Đây cũng có ủ ế ể ế ả ợ

th coi là s không đ n gi n, không minh b ch c a Lu t Thu TNDN hi n hành. ự ủ ể ế ệ ạ ậ ả ơ

3.2. M t s đ xu t nh m hoàn thi n ph ộ ố ề ệ ấ ằ ươ ng pháp xác đ nh và h ch toán ị ạ

thu thu nh p trong doanh nghi p Vi t Nam ệ ế ậ ệ

Theo nghiên c u c a Vi n Nghiên c u qu n lý kinh t Trung ng, thu ch ứ ủ ứ ệ ả ế ươ ế ỉ

c b n đ thu hút đ u t (đ ng sau c s h t ng, x p th 4 trong trong 5 y u t ế ế ố ơ ả ầ ư ứ ơ ở ạ ầ ứ ể

th t c hành chính và ch t l ng lao đ ng) ủ ụ ấ ượ ộ

n Thu su t 25% ch a th c s c nh tranh trong thu hút đ u t ự ạ ư ự ế ầ ấ ư ướ c

ngoài.D nh n th y lu t này là s đi u ch nh v m c thu su t thu TNDN. ấ ở ậ ề ứ ự ề ễ ế ế ấ ậ ỉ

Đi u 10 c a d lu t ghi m c thu su t là 25%. Vi c h thu su t t ủ ự ậ ế ấ ừ ế ấ ứ ề ệ ạ ệ 28% hi n

nay xu ng 25% “là t t y u khách quan”. Tuy nhiên, m c thu m i v n còn khá cao ố ấ ế ế ớ ẫ ứ

c trên th gi i. c B Tài chính kh o sát so v i các n ớ ướ ế ớ Trong s 83 n n kinh t ố ề đ ế ượ ả ộ

thì thu su t 25% c a Vi t Nam cao h n thu su t c a 25 n n kinh t ế ấ ủ ệ ế ấ ủ ề ơ ế ằ ớ , b ng v i 9

n n kinh t ề ế khác và n u c ng c nh ng n n kinh t ả ế ộ ữ ề ế ự ế th c hi n thu su t lũy ti n ế ấ ệ

t Nam cao h n m c thu ph thông c a 30 n n kinh thì m c thu 25% c a Vi ế ứ ủ ệ ứ ủ ế ề ơ ổ

.ế Vì xu th chung hi n nay là các n t ế ệ ướ c trong khu v c và trên th gi ự ế ớ ề ạ i đ u “m nh

n c ngoài và nâng cao kh năng d n” h th p m c thu này đ thu hút đ u t ế ạ ạ ấ ầ ư ướ ứ ể ả

c nh tranh c a các doanh nghi p. ạ ệ Ở ủ Singapore đã quy t đ nh h thu su t thu ế ị ế ấ ạ ế

TNDN t m c 20% xu ng 19%. Hàn Qu c v a h thu TNDN cao nh t t 25% ừ ứ ố ố ừ ạ ấ ừ ế

Trung Qu c cũng xu ng 20% (Hàn Qu c có 2 m c thu TNDN là 13% và 20%). ứ ế ố ố ố

gi m xu ng 25%, so v i m c 33% tr c đó (thu TNDN c a Trung Qu c cũng có ứ ả ố ớ ướ ủ ế ố

hi u l c t ngày 1/1/2009) .Có th nói, m i y u t thu hút đ u t ệ ự ừ ọ ế ố ể ầ ư ủ ố c a Trung Qu c

t Nam (tr thu TNDN), bây gi đ u h n Vi ơ ề ệ ừ ế ờ ằ Trung Qu c h thu xu ng b ng ế ạ ố ố

m c thu mà chúng ta d ki n thì ph i cân nh c l i m c thu 25%, b i chúng ta ự ế ắ ạ ứ ế ả ứ ế ở

ph i c nh tranh tr c di n v i Trung Qu c trong thu hút đ u t n c ngoài cũng ả ạ ầ ư ướ ự ệ ớ ố

nh c nh tranh trên th tr ng hàng hóa. Trong khi c 2 trong 5 y u t ư ạ ị ườ ế ố ả ọ quan tr ng

thu hút đ u t n ầ ư ướ ứ c ngoài là c s h t ng và ngu n nhân l c là nh ng thách th c ồ ơ ở ạ ầ ự ữ

trong vi c thu hút v n đ u t n ầ ư ướ ệ ố ế ấ c ngoài. Do đó, nên ti p t c h m c thu su t ế ụ ạ ứ

thu TNDN xu ng 20% - 22% là h p lý. ế ố ợ

N u gi m thu TNDN s có các l i ích sau: ế ẽ ế ả ợ

+ Gi m b t các ho t đ ng mua bán hoá đ n kh ng (do gi m vi c tr n thu ạ ộ ệ ả ả ớ ố ố ơ ế

TNDN).

+ Kích thích đ u t m i. ầ ư ớ

+ Doanh nghi p đ ng nhi u h n, do đó tái đ u t và tăng tr ng s ệ c h ượ ưở ầ ư ề ơ ưở ẽ

tăng.

Lu t thu nên tăng các u đãi thu h n n a đ tăng tính c nh tranh, nh t là ế ơ ữ ể ư ế ạ ấ ậ

thu hút đ u t vào các đ a bàn có đi u ki n kinh t - xã h i đ c bi t khó khăn; . ầ ư ệ ề ị ế ộ ặ ệ

 Ngày nay, bán hàng là bán th ng hi u, mà 10% thì s gi t g u vá vai đ ươ ẽ ậ ấ ệ ể

ng hi u và nhà n c nên tăng m c quy đ nh này lên có th là 15%- xây d ng th ự ươ ệ ướ ứ ể ị

17% vì h u qu c a m c kh ng ch 10% là r t l n, nó nh h ấ ớ ả ủ ứ ế ả ậ ố ưở ự ế ng tiêu c c đ n

t Nam, kh năng thu hút đ u t c n n kinh t ả ề Vi ế ệ ầ ư ả ệ , ho t đ ng c a doanh nghi p ủ ạ ộ

i tiêu dùng. l n ng ẫ ườ

Ví d các ngân hàng th t, gi i h n này là r t b t h p lý, vì ụ ươ ng m i cho bi ạ ế ớ ạ ấ ấ ợ

chi phí qu ng cáo, ti p th là m t ph n trong kinh doanh c a h , đ ra gi ầ ọ ề ủ ế ả ộ ị ớ ạ i h n

10% s gây tr ng i cho h . ọ ở ẽ ạ

Ti p t c rà soát, hoàn thi n n i dung c a chu n m c k toán s 17, ch nh ự ế ế ụ ủ ệ ẩ ộ ố ỉ

ả s a nh ng đi m còn ch a th ng nh t gi a chu n m c k toán v i các văn b n ữ ử ữ ư ự ể ế ấ ẩ ố ớ

ệ pháp lu t có liên quan nh m t o s th ng nh t v cùng m t v n đ , t o đi u ki n ạ ự ố ấ ề ộ ấ ề ạ ề ậ ằ

cho các doanh nghi p trong quá trình áp d ng cũng nh các c quan qu n lý trong ụ ư ệ ả ơ

ầ quá trình ki m tra. Trong quá trình hoàn thi n chu n m c k toán s 17 cũng c n ự ế ể ệ ẩ ố

tính t ớ ự i vi c c p nh t nh ng thay đ i m i nh t trong n i dung c a các chu n m c ệ ậ ữ ủ ấ ẩ ậ ổ ớ ộ

l p và trình bày báo cáo tài chính hi n nay. ậ ệ

Lu t c n quy đ nh rõ nguyên t c xác đ nh chi phí đ c tr và các kho n chi ậ ầ ắ ị ị ượ ừ ả

phí không đ c tr . Chi phí đ c tr ượ ừ ượ ừ là toàn b các kho n chi phí th a mãn ả ộ ỏ

nguyên t c đã nêu và không n m trong các kho n chi phí không h p lý li t kê c ả ằ ắ ợ ệ ụ

ễ ự th cho t ng lo i hình, lĩnh v c... đ m b o tính đ n gi n, minh b ch, d th c ừ ự ể ạ ả ả ả ạ ơ

hi n, đ ng th i gi m thi u các hành vi l ể ệ ả ờ ồ ợ ụ i d ng đ tr n, tránh thu . ế ể ố

Ngoài ra, c n xây d ng và phát tri n đ i ngũ nh ng ng ữ ự ể ầ ộ ườ i làm k toán ế

đ ượ ệ c trang b đ y đ c v chuyên môn nghi p v và đ o đ c ngh nghi p ủ ả ề ị ầ ụ ứ ệ ề ạ

nh m đ t đ c s công nh n c a khu v c và qu c t , nh m đ a chu n m c s ạ ượ ự ậ ủ ố ế ự ằ ự ố ư ằ ẩ

17 vào th c ti n m t cách nhanh chóng. Đây là v n đ c t lõi c a b t c m t quá ủ ấ ứ ộ ự ễ ề ố ấ ộ

trình đ i m i nào. Do đó, công tác đào t o, b i d ồ ưỡ ạ ổ ớ ự ng ki n th c lý lu n và th c ứ ế ậ

ti n v chu n m c c a các tr ng đ i h c, các t ch c ngh nghi p, các doanh ự ủ ễ ề ẩ ườ ạ ọ ổ ứ ệ ề

ng xuyên và có s ph i h p v i nhau. nghi p c n ti n hành s m, th ế ệ ầ ớ ườ ự ố ợ ớ

Hình thành và phát tri n nhóm t ể ư ấ v n thu là m t nhu c u c n thi ộ ế ầ ầ ế ố t đ i

ng n p thu và ch u thu trong n c và các nhà đ u t n c ngoài v i cácđ i t ớ ố ượ ế ế ộ ị ướ ầ ư ướ

i Vi t Nam. Nhi u n c trên th gi v n thu là m t ngh , đây t ạ ệ ề ướ ế ớ i coi d ch v t ị ụ ư ấ ế ề ộ

t v lĩnh là d ch v cung c p các thông tin, ki n th c, kinh nghi m và s hi u bi ế ự ể ụ ứ ệ ấ ị ế ề

v n thu trong c c u t ch c b v c thu . Vì v y, nên s m hình thành nhóm t ự ế ậ ớ ư ấ ơ ấ ổ ứ ộ ế

máy ngành thu . B ph n này có tính đ c l p t ậ ộ ậ ươ ế ộ ế ng đ i v i b ph n tr c ti p ố ớ ộ ự ậ

qu n lý thu thu . ế ả

K T LU N

Ậ

Ế

Qua th i gian làm bài v i nh ng ki n th c ti p thu nhà tr ữ ứ ế ế ờ ớ ở ườ ớ ự ng, v i s đi

sâu tìm hi u trong các tài li u liên quan thu đ c nhi u b ích khi làm đ án v ệ ể ượ ề ề ổ ề

ph ng pháp xác đ nh và h ch toán thu thu nh p trong doanh nghi p. ươ ệ ế ậ ạ ị

Trong quá trình tìm hi u v thu thu nh p trong doanh nghi p, v i suy nghĩ ệ ế ề ể ậ ớ

c a b n thân là c g ng đi sâu tìm hi u v ph ủ ố ắ ể ề ả ươ ng pháp xác đ nh và h ch toán ị ạ

thu thu nh p trong doanh nghi p đ c hoàn thi n h n. ệ ượ ế ậ ệ ơ

ề V i ki n th c và th i gian có h n nên trong quá trình làm đ án còn nhi u ứ ế ề ạ ờ ớ

thi u sót và h n ch là đi u không th tránh kh i. V y r t mong s quan tâm đóng ậ ấ ự ế ề ể ế ạ ỏ

góp ý ki n d y b o c a nhà tr ng, khoa k toán, giáo viên h ng d n Lê Xuân ả ủ ế ạ ườ ế ướ ẫ

Quỳnh đ đ án c a em đ c hoàn thi n h n. ể ề ủ ượ ệ ơ

Em xin chân thành c m n ! ả ơ

Bình Đ nh, tháng 11 năm 2012 ị

Sinh viên th c hi n ệ ự

Tr n Th C m Nguyên ị ẩ ầ

M C L C

Ụ

Ụ

t t Danh m c ch vi ụ t ữ ế ắ

L i m đ u ờ ở ầ

Ph n I: Khái quát chung v thu thu nh p trong doanh nghi p ế ệ .......................1 ề ậ ầ

1.1. Khái ni m, đ c đi m và tác d ng c a thu TNDN ......................................1 ụ ủ ế ể ệ ặ

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

1.1.1. Khái ni mệ ...........................................................................................................1

1.1.2. Đ c đi m ặ ể ............................................................................................................1

1.1.3. Vai trò..................................................................................................................1

...........................................1 1.1.3.1. Thu TNDN là kho n thu quan tr ng c a NSNN ả ủ ế ọ

1.1.3.2. Thu TNDN là công c quan tr ng c a Nhà n t vĩ ủ ụ ế ọ ướ c trong vi c đi u ti ệ ề ế

mô n n kinh t ề ế..............................................................................................................1

1.1.3.3. Thu TNDN là m t công c c a Nhà n ụ ủ ế ộ ướ ằ c th c hi n chính sách công b ng ự ệ

xã h iộ

......................................................................................................................................2

1.2. Nh ng quy đ nh chung v Thu TNDN ............................................................3 ữ ề ế ị

1.2.1. Đ i t ố ượ ng n p thu ộ ế...........................................................................................3

1.2.2. Đ i t ố ượ ng ch u thu ị ế..........................................................................................3

1.2.3. Đăng ký, kê khai, n p và quy t toán thu ế ộ ế.........................................................3

1.2.3.1. Đăng ký thuế...................................................................................................3

1.2.3.2. Kê khai và n p thu ộ ế........................................................................................4

1.2.3.3. Quy t toán thu ế ế...............................................................................................4

1.2.4. u đãi thu Ư ế........................................................................................................4

1.2.4.1. Đi u ki n u đãi .............................................................................................4 ệ ư ề

1.2.4.2. Các hình th c u đãi .......................................................................................4 ứ ư

1.2.4.3. Các kho n thu nh p không đ c u đãi thu ả ậ ượ ư ế................................................6

Ph n II: Ph ng pháp xác đ nh và h ch toán thu thu nh p trong doanh ầ ươ ế ạ ậ ị

nghi pệ ..........................................................................................................................7

2.1. Ph ng pháp xác đ nh thu thu nh p doanh nghi p hi n hành ...................7 ươ ế ệ ệ ậ ị

2.1.1. Xác đ nh TNTT ....................................................................................................7 ị

2.1.1.1. Doanh thu đ tính TNCT .................................................................................7 ể

2.1.1.2. Các kho n chi đ c tr và không đ c tr khi xác đ nh thu nh p ch u thu ả ượ ừ ượ ừ ậ ị ị ế

....................................................................................................................................10

2.1.1.3 Thu nh p khác .................................................................................................11 ậ

2.1.1.4. Thu nh p đ ậ ượ c mi n thu ễ ế............................................................................22

2.1.1.5. Các kho n l c k t chuy n theo quy đ nh .............................................15 đ ả ỗ ượ ế ể ị

2.1.2. Thu su t ế ấ ..........................................................................................................15

2.2. Ph ng pháp xác đ nh thu thu nh p doanh nghi p hoãn l i ươ ế ệ ậ ị ạ ....................15

2.2.1. Thu TNDN hoãn l i ph i tr ế ạ ả ả.........................................................................16

2.2.2. Tài s n Thu TNDN hoãn l i ế ả ạ ..........................................................................16

2.3. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN ..............................................................19 ươ ế ạ

2.3.1. Tài kho n s d ng ả ử ụ ...........................................................................................19

2.3.2. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN ...............................................................21 ươ ế ạ

2.3.2.1. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN hi n hành ..........................................21 ươ ế ệ ạ

2.3.2.2. Ph ng pháp h ch toán thu TNDN hoãn l i ươ ế ạ ạ .............................................23

Ph n III: M t s nh n xét và đ xu t nh m hoàn thi n thu thu nh p trong ề ấ ộ ố ệ ế ầ ậ ằ ậ

doanh nghi pệ .............................................................................................................25

3.1. M t s nh n xét v thu thu nh p trong doanh nghi p Vi t Nam .............25 ộ ố ậ ệ ề ế ậ ệ

3.1.1. Nh ng k t qu đ t đ c ả ạ ượ .................................................................................25 ữ ế

3.1.2. M t s h n ch ộ ố ạ ế................................................................................................27

3.2. M t s đ xu t nh m hoàn thi n ph ng pháp xác đ nh và h ch toán ộ ố ề ệ ấ ằ ươ ạ ị

thu thu nh p trong doanh nghi p Vi t Nam ........................................................27 ệ ế ậ ệ

K t lu n ế ậ .....................................................................................................................30

Tài li u tham kh o ả ệ

DANH M C CH VI T T T

Ữ Ế Ắ

Ụ

BCTC Báo cáo tài chính

DN Doanh nghi pệ

GTGT Giá tr gia tăng ị

HĐ Ho t đ ng ạ ộ

KH&CN Khoa h c công ngh ọ ệ

NSNN Ngân sách nhà n cướ

QĐ Quy đ nhị

QT Quy t toán ế

SXKD S n xu t ấ ả

TNCT Thu nh p ch u thu ậ ị ế

TNDN Thu nh p doanh nghi p ệ ậ

TSCĐ Tài s n c đ nh ả ố ị

L I M Đ U Ờ Ở Ầ

Thu là ngu n thu quan tr ng hàng đ u c a ngân sách nhà n c đ duy trì ủ ế ầ ồ ọ ướ ể

ho t đ ng c a b máy nhà n ủ ộ ạ ộ ướ c, phát tri n kinh t ể ế ố xã h i, đ m b o an ninh, qu c ả ả ộ

ng cho s phát phòng. Thu còn là công c qu n lí vĩ mô đ đi u ti ụ ể ề ế ả ế t và đ nh h ị ướ ự

tri n kinh t c a n n kinh t qu c gia theo các m c tiêu kinh t ể ế ủ ề ế ụ ố ế ộ chính tr xã h i ị

trong t ng giai đo n nh t đ nh. ấ ị ừ ạ

H th ng thu c a m t qu c gia bao g m nhi u lo i thu khác nhau bao ệ ố ế ủ ề ế ạ ộ ố ồ

. Trong đó thu thu nh p doanh nghi p gi trùm lên m i ho t đ ng c a n n kinh t ạ ộ ủ ề ọ ế ế ệ ậ ữ

c. m t vai trò quan tr ng và là ngu n thu chính c a ngân sách nhà n ồ ủ ọ ộ ướ

Sau đây em xin gi ớ ệ ố i thi u thu thu nh p trong doanh nghi p trong h th ng ế ệ ệ ậ

t Nam trên m t: ph ng pháp xácđ nh và h ch toánthu theo quy đ nh thu Vi ế ệ ặ ươ ế ạ ị ị

trong k toán tài chính. ế

Chính vì nh ng v n đ liên quan trong cu c s ng giúp em nghiên c u đ tài: ứ ề ữ ề ấ ộ ố

“Ph ng pháp xác đ nh và h ch toán thu thu nh p trong doanh nghi p” ươ ệ đề ế ạ ậ ị

tài này bao g m các ph n nh sau : ư ầ ồ

Ph n I: Khái quát chung v thu thu nh p trong doanh nghi p. ế ề ệ ầ ậ

Ph n II: Ph ng pháp xác đ nh và h ch toán thu thu nh p trong doanh ầ ươ ế ạ ậ ị

nghi p.ệ

ậ Ph n III: M t s nh n xét và đ xu t nh m hoàn thi n thu thu nh p ề ấ ộ ố ế ệ ầ ậ ằ

trong doanh nghi p.ệ

TÀI LI U THAM KH O

Ả

Ệ

1.Lu t Thu TNDN  c a Qu c H i khóaXII ,kỳ h p th 3 s 14/2008/QH12 ế ậ ủ ứ ọ ố ố ộ

ngày 3/6/2008.

2. L u Th H ng, ị ươ ư Giáo trình tài chính doanh nghi pệ , NXB Thông kê 2005.

3. Th.s Lê Th M Kim, ị ỹ Bài gi ngả  Thu & K toán thu ế ế . ế

4. Tr n Ng c Th (ch biên) , Tài chính doanh nghi p hi n đ i ủ ầ ơ ọ ạ ,NXB Th ng Kê ệ ệ ố

2005.

5. Website v k toán: ề ế

http://www.tapchiketoan.com

httt://www.webketoan.vn