CH K6
-
2011
Quá trình hình thành
và phát triển của
GNU/Linux
4/14/2012
Môn h
ọ
c: Phương pháp nghiên c
ứ
u khoa h
ọ
c trong tin h
ọ
c
Hướng dẫn: GS. TSKH. Hoàng Kiếm
Thực hiện: Nguyễn Hữu Việt Long CH1101101
Quá trình hình thành và phát tri
ể
n c
ủ
a GNU/Linux
1
Mục lục
I. Sự ra đời của Unix ...................................................................................................................... 2
II. Lịch sử hình thành của GNU ..................................................................................................... 3
1. Richard Stallman và cộng đồng chia sẻ phần mềm đầu tiên.................................................. 3
2. Sự sụp đổ của cộng đồng ......................................................................................................... 4
3. Dự án GNU .............................................................................................................................. 5
a. Những chương trình đầu tiên .............................................................................................. 5
b. Giấy phép GPL ................................................................................................................... 7
c. Quỹ tài trợ phần mềm tự do FSF ............................................................................................ 8
d. Những mục tiêu về công nghệ ............................................................................................. 9
e. Danh sách các công việc của GNU ...................................................................................... 10
f. GNU Library GPL ............................................................................................................... 10
III. Hệ điều hành GNU/Linux ...................................................................................................... 11
1. Hệ điều hành GNU ................................................................................................................. 11
2. Linux và GNU/Linux .............................................................................................................. 11
3. Biến đổi theo hướng chuyên nghiệp ...................................................................................... 14
a. Vòng quay liên tục ............................................................................................................ 14
b. Linux và những thách thức không nhỏ .............................................................................. 16
4. Một vài điều về GNU/Linux .................................................................................................. 16
a. Linux là gì? ...................................................................................................................... 16
b. Linux - cơn ác mộng của Microsoft ................................................................................... 17
IV. Kết luận.................................................................................................................................. 18
V. Tài liệu tham khảo .................................................................................................................... 20
Quá trình hình thành và phát tri
ể
n c
ủ
a GNU/Linux
2
I. Sự ra đời của Unix
Giữa năm 1960, AT&T Bell Laboratories và một số trung tâm khác tham gia vào một dự
án nhằm tạo ra một hệ điều hành mới được đặt tên là Multics (Multiplexed Information and
Computing Service). Đến năm 1969, chương trình Multics bị bãi bỏ vì đó là một dự án quá
nhiều tham vọng và do đó không khả thi. Thậm trí nhiều yêu cầu đối với Multics thời đó đến
nay vẫn chưa có được trên các Unix mới nhất.
Nhưng Ken Thompson, Dennis Ritchie, và một số đồng nghiệp của Bell Labs đã không
bỏ cuộc. Thay vì xây dựng một hệ điều hành làm nhiều việc một lúc như Multics, họ quyết định
phát triển một hệ điều hành đơn giản chỉ làm tốt một việc là chạy chương trình (run program).
Hệ điều hành sẽ có rất nhiều các công cụ (tool) nhỏ, đơn giản, gọn nhẹ (compact) và chỉ làm tốt
một công việc. Bằng cách kết hợp nhiều công cụ lại với nhau, họ sẽ có một chương trình thực
hiện một công việc phức tạp. Đó cũng là cách thức người lập trình viết ra chương trình. Peter
Neumann đặt tên Unix cho hệ điều hành "đơn giản" này. Vào năm 1973, sử dụng ngôn ngữ C
của Ritchie, Thompson đã viết lại toàn bộ hệ điều hành Unix và đây là một thay đổi quan trọng
của Unix, vì nhờ đó Unix từ chỗ là hệ điều hành cho một máy PDP-xx trở thành hệ điều hành
của các máy khác với một cố gắng tối thiểu để chuyển đổi. Khoảng 1977 bản quyền của UNIX
được giải phóng và hệ điều hành UNIX trở thành một thương phẩm.
Kiến trúc của Unix
Quá trình hình thành và phát tri
ể
n c
ủ
a GNU/Linux
3
Các lập trình viên của Bell Labs: Ken Thompson (trái) và Dennis Ritchie (phải)
* Nhận xét: Ở đây ta thấy Ken Thompson, Dennis Ritchie và đồng nghiệp đã áp dụng một số
nguyên tắc sáng tạo sau:
Nguyên tắc tách khỏi: tách phần duy nhất cần thiết ra khỏi đối tượng. Họ đã xác định những
cái cần thiết và phát triển một hệ điều hành đơn giản chỉ làm tốt một công việc là chạy
chương trình thay cho dự án ban đầu quá nhiều tham vọng và họ đã tạo ra được hệ điều
hành Unix đầu tiên.
Nguyên tắc phân nhỏ: Chia đối tượng thành các phần độc lập, làm cho đối tượng trở nên
tháo lắp được. Hệ điều hành của họ sẽ có rất nhiều công cụ nhỏ, đơn giản, gọn nhẹ và chỉ
làm tốt một công việc.
Nguyên tắc kết hợp: Bằng cách kết hợp những công cụ độc lập với nhau, họ có một chương
trình thực hiện một công việc phức tạp.
II. Lịch sử hình thành của GNU
1. Richard Stallman và cộng đồng chia sẻ phần mềm đầu tiên
Trong quyển sách biên khảo "Hacker: Những người hùng của cuộc cách mạng máy tính"
(1984), nhà báo kỳ cựu Steven Levy gọi Richard Stallman là "người cuối cùng của cộng đồng
hacker chân chính". Gặp lại Stallman đầu năm 2010, Levy nhận thấy Stallman ngày càng cô độc
hơn trong thế giới hiện đại xa lạ với lý tưởng sống của ông.
Những hacker mà Levy nhắc đến thuộc về cộng đồng những chuyên viên máy tính ở
thời kỳ hình thành mạng Internet và hệ điều hành Unix trong hai thập niên 1960 và 1970, những
Quá trình hình thành và phát tri
ể
n c
ủ
a GNU/Linux
4
người đam mê phân giải hệ thống máy tính phức tạp và tạo ra những chức năng mới, biến điều
không thể thành có thể. Hacker rất ghét hành động "giấu nghề", xem sự chia sẻ mã nguồn phần
mềm để học hỏi lẫn nhau là nguyên tắc đạo đức cơ bản của cộng đồng. Hacker rất ghét sự phân
biệt đối sử dựa vào bằng cấp hoặc chức vụ, chống lại việc ban quyền ưu tiên sử dụng hệ thống
máy tính cho một số người "bề trên", xem sự bình đẳng trong việc sử dụng hệ thống máy tính là
một phần của nhân quyền. Điều này có thể khó hiểu đối với thế hệ lớn lên sau thời kỳ bùng nổ
máy tính cá nhân.
Trong thập niên 1980, giới truyền thông tùy tiện dùng từ hacker để chỉ những kẻ "bẻ
khóa" (cracker), xâm nhập bất hợp pháp các hệ thống máy tính để đánh cắp thông tin hoặc chỉ
đơn thuần thỏa mãn sở thích bệnh hoạn. Hacker chân chính luôn dùng tên thật, kể cả khi vô
hiệu hóa những biện pháp an ninh để chứng minh nhược điểm của hệ thống hoặc để khẳng định
quyền tự do của mình. Hacker luôn khinh miệt cracker. Thế nhưng ngày nay nghĩa gốc của từ
hacker đã trở thành nghĩa hiếm.
Khi Stallman bắt đầu làm việc tại phòng thí nghiệm Trí tuệ nhân tạo (AI Lab) của học
viện MIT năm 1971, ông bắt đầu trở thành một thành viên của cộng đồng chia sẻ phần mềm đã
tồn tại mấy năm trước đó. Sự chia sẻ phần mềm không chỉ giới hạn trong cộng đồng đặc biệt
của họ, bất cứ khi nào có người ở một trường đại học hoặc ở một công ty khác muốn chuyển
hoặc sử dụng một chương trình, họ đều vui vẻ cho phép. Nếu bạn thấy ai đó sử dụng một
chương trình là lạ hay thú vị, bạn đều có thể hỏi xem mã nguồn của nó, vì thế bạn có thể đọc
nó, thay đổi nó, hoặc mổ xẻ một phần của nó để làm nên một chương trình mới.
* Nhận xét: Những lập trình viên đầu tiên cùng cộng đồng đã áp dụng các nguyên tắc
chia sẻ, nguyên tắc sao chép để chia sẻ những phần mềm do họ làm ra để cùng nhau họ hỏi,
trao đổi kinh nghiệm để cùng nhau phát triển.
2. Sự sụp đổ của cộng đồng
Tình hình thay đổi một cách mạnh mẽ vào những năm đầu thập kỉ 80, khi ngành công
nghiệp máy tính hình thành và phát triển mạnh mẽ. Các công ty công nghệ ra đời hàng loạt,
cùng với đó là những luật lệ về sở bản quyền hữu trí tuệ ra đời.
Những chiếc máy tính của thời đại mới, như là VAX hoặc 68020, đều có hệ điều hành
cho chính nó, nhưng không cái nào là phần mềm tự do cả: bạn buộc phải kí một hợp đồng để có
một bản copy sử dụng được. Chủ của những phần mềm có đăng kí độc quyền đã tạo ra luật lệ
là: "Nếu bạn chia sẻ nó cho hàng xóm, bạn là người vi phạm bản quyền. Nếu bạn muốn bất kì
một thay đổi nào, hãy nói với chúng tôi."
Cộng đồng hacker của phòng thí nghiệm Trí tuệ nhân tạo cũng sụp đổ, trước đó không
lâu. Vào năm 1981, the spin_off company Symbolics đã thuê gần hết các hacker của phòng thí
nghiệm, và cộng đồng thưa thớt dần đã không thể tồn tại lâu hơn. Trong hoàn cảnh đó, Stallman
đặt ra 3 lựa chọn cho mình:
- Lựa chọn dễ dàng là tham gia vào thế giới phần mềm độc quyền, kí những hợp đồng
mà ông cho là không rõ ràng và hứa sẽ không giúp đỡ chiến hữu của ông. Rất có khả năng là
ông sẽ phát triển những phần mềm bán theo những hợp đồng và kiếm được nhiều tiền.
- Một sự lựa chọn khác là rời bỏ lĩnh vực máy tính. Theo cách đó tài năng của ông sẽ
