Rủi ro khi ký khống giấy tờ giao dịch
ngân hàng
Tại một số ngân hàng, khách hàng đến vay tiền được yêu cầu ký tên,
đóng dấu khống sẵn vào các chứng từ, giấy tờ như giấy nhận nợ, giấy
rút tiền mặt, ủy nhiệm chi... với lý do để việc giải ngân cho vay được
nhanh gọn.
Thậm chí có nhân viên tín dụng còn yêu cầu khách hàng ký khống vào các
biên bản kiểm tra trước hoặc sau khi cho vay... để đối phó với bộ phận kiểm
tra kiểm soát. Với tâm lý là người đi vay tiền (được cho vay đã là mừng), rất
ít khách hàng mạnh dạn từ chối yêu cầu này.
Về mặt nguyên tắc, tất cả ngân hàng chuyên nghiệp đều không chấp nhận
và luôn khuyến cáo khách hàng vay tiền cũng như gửi tiền không được ký
khống vào bất kỳ loại giấy tờ nào có liên quan đến giao dịch ngân hàng.
Tuy nhiên, khoảng mười năm trở lại đây, từ khi các chi nhánh, phòng giao
dịch ngân hàng mọc lên như nấm và nhiều người “ngủ một đêm thức dậy
thành cán bộ quản lý ngân hàng” thì nhiều nguyên tắc, chế độ quy định đã
không được tuân thủ.
Bên cạnh đó, cũng có những trưởng phó phòng, nhân viên không được đào
tạo, hướng dẫn bài bản căn cơ dẫn đến cung cách làm việc thiếu chuyên
nghiệp, đầy sơ hở và chỉ cần ai đó thiếu đạo đức nghề nghiệp là có thể dễ
dàng lợi dụng để tham ô, lừa đảo, tiêu cực.
Ví dụ như với giấy rút tiền, ủy nhiệm chi được ký đóng dấu khống, cán bộ
ngân hàng có thể sử dụng để điền vào rồi rút tiền mặt hoặc chuyển sang tài
khoản nào đó rồi rút tiền ra.
Điển hình là vụ chiếm đoạt tiền tỉ của Nguyễn Hoàng Ngân (*), trưởng
phòng giao dịch Bình Chánh thuộc Ngân hàng Sacombank chi nhánh Chợ
Lớn (TP.HCM) hồi tháng 7. Cần lưu ý ở đây không phải là vụ ngân hàng
làm giả hồ sơ giải ngân vốn vay mà hồ sơ hoàn toàn thật, chữ ký thật do
chính người vay tiền ký khống vào trước theo yêu cầu của Ngân.
Trong thời gian làm trưởng phòng giao dịch của Vietcombank tại Khu chế
xuất Linh Trung 2 (TP.HCM), thỉnh thoảng tôi vẫn phát hiện nhiều tờ ủy
nhiệm chi hoặc giấy rút tiền chưa ghi nội dung gì do khách hàng (đơn vị, tổ
chức) ký đóng dấu lẫn trong các xấp chứng từ đưa cho giao dịch viên ngân
hàng để hạch toán do các loại giấy tờ này thường gồm nhiều liên, mỏng và
hay dính với nhau.
Những trường hợp này, tôi đều chỉ đạo nhân viên của mình hủy bỏ trước
mặt nhân viên của đơn vị, tổ chức nói trên vì các lý do sau:
- Phòng ngừa việc người trong ngân hàng lợi dụng để chiếm đoạt tiền.
Trường hợp nếu bị lợi dụng, trong khi chờ điều tra thì phần thiệt sẽ thuộc về
khách hàng vì chữ ký và con dấu trên những ủy nhiệm chi, giấy rút tiền này
đều là thật.
- Nếu trả lại doanh nghiệp thì phải trả cho chính chủ tài khoản chứ không
thể trả cho nhân viên của công ty để tránh bị những nhân viên này lợi dụng
những chứng từ đó điền chi tiết vào và tiêu cực. Nhưng cũng cần lưu ý là
nếu trả cho chủ doanh nghiệp thì nhân viên giao dịch, kế toán trưởng của
doanh nghiệp sẽ bị quở trách, thậm chí mất việc. Vì vậy tốt nhất là hủy bỏ
tại chỗ.
Bên cạnh việc cẩn trọng với chuyện ký, đóng dấu khống, khách hàng cũng
cần sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử để có thể kiểm soát hoạt động tài
khoản của mình tức thời qua Internet và điện thoại di động. Và thiết nghĩ,
các ngân hàng cũng cần xem lại công tác cán bộ vì rủi ro đạo đức bao giờ
cũng là rủi ro cao nhất, gây thiệt hại nặng nề nhất trong các loại rủi ro của
ngân hàng.
