S GD&ĐT VĨNH PHÚCỞ
TR NG THPT NGUY N THÁI H CƯỜ Ễ Ọ
=====***=====
BÁO CÁO K T QU Ế Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
M T S V N Đ C B N KHI ÔN LUY N Ộ Ố Ấ Ề Ơ Ả Ệ
PH N TRUY N NG N HI N ĐIẦ Ệ Ắ Ệ Ạ
TÁC GIẢ: NGUY N TH THANH LOANỄ Ị
MÃ SÁNG KI NẾ: 05.51
Vĩnh Phúc, tháng 2 năm 2020
BÁO CÁO K T QUẾ Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
1. L i gi i thi uờ ớ ệ
Truy n ng n là m t trong ba th lo i quan tr ng (cùng v i th vàệ ắ ộ ể ạ ọ ớ ơ k ch)ị
đcượ đa vào gi ng d y trong ch ng trình Sách giáo khoa ư ả ạ ươ Ng vănữTHPT.
Sách giáo khoa, sách giáo viên, chu n ki n th c kĩ năng cùng hàng lo tẩ ế ứ ạ
sách tham kh o khác đu h ng d n ph ng pháp d y cho t ng bài, t ng thả ề ướ ẫ ươ ạ ừ ừ ể
lo i. Song các tài li u trên ch có tính ch t khái quát ho c t n m n, ch a t pạ ệ ỉ ấ ặ ả ạ ư ậ
trung, ch a tri n khai h t các góc đ c a tác ph m theo đc tr ng th lo iư ể ế ộ ủ ẩ ặ ư ể ạ
nh m t o đi u ki n thu n l i cho giáo viên trong quá trình gi ng d y, đngằ ạ ề ệ ậ ợ ả ạ ồ
th i ch a t m trong vi c gi i quy t các v n đ then ch t. Trong khi đó truy nờ ư ỉ ỉ ệ ả ế ấ ề ố ệ
ng nắ l i là th lo i có t n s thi c khá nhi u.ạ ể ạ ầ ố ử ề
Đây là nh ng lí do khi n chúng tôi th c hi n chuyên đ: ữ ế ự ệ ề M t sộ ố v n đấ ề
c b n ơ ả khi ôn luy n ph n truy n ng n hi n đi.ệ ầ ệ ắ ệ ạ
Trong chuyên đ này, tôi dành nhi u tâm huy t đ nghiên c u nh ngề ề ế ể ứ ữ
v n đ ấ ề c b n ơ ả khi ôn luy n truy n ng n. Sau m t th i gian th c hi n tôi đãệ ệ ắ ộ ờ ự ệ
thu nh n đc nh ng k t qu t ng đi t t c a chuyên đ. Đây chính là lí doậ ượ ữ ế ả ươ ố ố ủ ề
tôi xin m o mu i trình bày l i nh ng sáng ki n c a mình v i mong mu n gópạ ộ ạ ữ ế ủ ớ ố
thêm m t s kinh nghi m luy n thi cho đng nghi p t nh nhà, giúp h nâng caoộ ố ệ ệ ồ ệ ỉ ọ
h n n a ch t l ng m i gi d y, trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c nơ ữ ấ ượ ỗ ờ ạ ị ọ ữ ế ứ ầ
thi t đ các em t tin b c vào kì thi THPT Qu c gia, thi h c sinh gi i.ế ể ự ướ ố ọ ỏ
2. Tên sáng ki n:ế "M t sộ ố v n đ ấ ề c b n ơ ả khi ôn luy n ph n truy nệ ầ ệ
ng n hi n đi".ắ ệ ạ
3. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n: ự ụ ế
- Lĩnh v c gi ng d y, b i d ng h c sinh gi i, thi THPT Qu c gia và nghiênự ả ạ ồ ưỡ ọ ỏ ố
c u Ng văn.ứ ữ
4. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng thế ượ ụ ầ ầ ặ ụ ử: Năm 2020
5. Mô t b n ch t c a sáng ki n. ả ả ấ ủ ế
5.1 N I DUNG SÁNG KI NỘ Ế
A.T NG QUAN V V N Đ NGHIÊN C U Ổ Ề Ấ Ề Ứ
I. C S LÝ LU N Ơ Ở Ậ
- Đc hi u tác ph m văn h c là m t công vi c khó khăn b i ph i huy đngọ ể ẩ ọ ộ ệ ở ả ộ
v n ki n th c v nhi u m t ( l ch s xã h i, l ch s văn h c, xã h i h c, tâmố ế ứ ề ề ặ ị ử ộ ị ử ọ ộ ọ
líí h c…) Nh ng có ki n th c ch a đ, còn ph i có c kh năng c m th , t cọ ư ế ứ ư ủ ả ả ả ả ụ ứ
là c n có s nh y bén v tình c m, c m xúc tr c cái đp văn ch ng. Ngoàiầ ự ạ ề ả ả ướ ẹ ươ
ra còn ph i n m đc ph ng pháp ti p c n tác ph m, khám phá các khíaả ắ ượ ươ ế ậ ẩ
c nh khác nhau c a tác ph m.ạ ủ ẩ
- Đi v i m t truy n ng n, khi khai thác c n chú ý nh ng v n đ thenố ớ ộ ệ ắ ầ ữ ấ ề
ch t sau:ố
1. Phong cách tác giả
- Phong cách là bi u hi n tài ngh c a ng i ngh sĩ ngôn t trong vi cể ệ ệ ủ ườ ệ ừ ệ
đem đn cho ng i đc m t cái nhìn m i m t ng ch a có v cu c đi thôngế ườ ọ ộ ớ ẻ ừ ư ề ộ ờ
qua nh ng ph ng th c, ph ng ti n ngh thu t mang đm d u n cá nhânữ ươ ứ ươ ệ ệ ậ ậ ấ ấ
ng i sáng t o.ườ ạ
- Phong cách tác gi không ph i qua m t tác ph m là có th nh n th y ngay,ả ả ộ ẩ ể ậ ấ
vì th ph n ế ầ ti u d n ể ẫ cho m t văn b n văn h c trong sách giáo khoa bao giộ ả ọ ờ
cũng gi i thi u phong cách tác gi c a nó. Ng i h c khi khai thác tác ph mớ ệ ả ủ ườ ọ ẩ
c n n m đc đi u này đ soi chi u, đánh giá sâu n i dung, ngh thu t, v tríầ ắ ượ ề ể ế ộ ệ ậ ị
c a tác ph m, nét đc đáo c a nó so v i nh ng tác ph m khác.ủ ẩ ộ ủ ớ ữ ẩ
2. B i c nh truy nố ả ệ
- B i c nh truy n bao gi cũng là y u t có t m quan tr ng b c nh tố ả ệ ờ ế ố ầ ọ ậ ấ
trong vi c hi u đúng t t ng tác ph m.ệ ể ư ưở ẩ
- Hi u b i c nh truy n, ng i tìm hi u truy n d dàng phân tích các y uể ố ả ệ ườ ể ệ ễ ế
t n i dung tác ph m, tránh nh m l n tr c nh ng v n đ có nhi u cách hi uố ộ ẩ ầ ẫ ướ ữ ấ ề ề ể
khác nhau.
- B i c nh truy n bao gi cũng có y u t liên quan đn hoàn c nh l ch số ả ệ ờ ế ố ế ả ị ử
c a đt n c. Hi u đc nó, ta s đánh giá chính xác vai trò, v trí, ý nghĩa c aủ ấ ướ ể ượ ẽ ị ủ
tác ph m.ẩ
3. Các y u t n i dung tác ph mế ố ộ ẩ
3.1. Ch đủ ề: V n đ c b n đc nêu ra trong văn b n. Ví d ấ ề ơ ả ượ ả ụ Chí Phèo –
Nam Cao: S mâu thu n gi a nông dân v i c ng hào. ự ẫ ữ ớ ườ
3.2. Đ tàiề: Đi t ng đ miêu t , th hi n trong tác ph m. Nói cách khác nóố ượ ể ả ể ệ ẩ
là lĩnh v c đi s ng đc nhà văn nh n th c, l a ch n, khái quát, bình giá vàự ờ ố ượ ậ ứ ự ọ
th hi n trong văn b n. Ví d ể ệ ả ụ T t đènắ – Ngô T t T : Cu c s ng bi th m c aấ ố ộ ố ả ủ
ng i dân Vi t Nam tr c CMT8/1945, trong nh ng ngày s u thu .ườ ệ ướ ữ ư ế
3.3. N i dung c m h ng: ộ ả ứ Ni m h ng kh i c a ng i ngh sĩ trong sáng t oề ứ ở ủ ườ ệ ạ
ngh thu t, s thôi thúc m nh m t c tâm h n và trí óc khi h ng t i m tệ ậ ự ạ ẽ ừ ả ồ ướ ớ ộ
đi t ng th m m nào đó.ố ượ ẩ ỹ
3.4. Giá tr t t ng: ị ư ưở T t ng là ý nghĩ và quan đi m chung c a tác gi v iư ưở ể ủ ả ớ
hi n th c khách quan. Trong m t tác ph m truy n, giá tr t t ng bao giệ ự ộ ẩ ệ ị ư ưở ờ
cũng quy v t t ng yêu n c, t t ng nhân đo.ề ư ưở ướ ư ưở ạ
4. Các y u t ngh thu t chínhế ố ệ ậ
M t truy n ng n, đ truy n t i t t n i dung, ng i vi t luôn ph i quanộ ệ ắ ể ề ả ố ộ ườ ế ả
tâm đn các y u t ngh thu t, ngh thu t có sáng t o, có đc đáo m i phátế ế ố ệ ậ ệ ậ ạ ộ ớ
huy h t giá tr n i dung, m i làm b t lên t t ng tình c m c a ng i c mế ị ộ ớ ậ ư ưở ả ủ ườ ầ
bút. Ng i h c b t bu c ph i n m kĩ các y u t ngh thu t c a m t tác ph mườ ọ ắ ộ ả ắ ế ố ệ ậ ủ ộ ẩ
truy n. Bao g m các y u t chính sau: ệ ồ ế ố
4.1. Nhan đề
Các nhà th , nhà văn khi t o ra tác ph m đu có ý th c cao trong vi cơ ạ ẩ ề ứ ệ
ch n tên g i cho đa con tinh th n c a mình. Nhan đ th ng có vai trò thâuọ ọ ứ ầ ủ ề ườ
tóm n i dung t t ng c a tác ph m, h n th n a nhi u khi nó chính là m tộ ư ưở ủ ẩ ơ ế ữ ề ộ
y u t ngh thu t làm nên thành công c a tác ph m.ế ố ệ ậ ủ ẩ
4.2. Cách vào truy n (cách m đu)ệ ở ầ
- Gây n t ng và cu n hút ng i đc đu tiên ph i là nhan đ, nh ngấ ượ ố ườ ọ ầ ả ề ư
sau n a ph i k đn là cách vào truy n (cách m đu).ữ ả ể ế ệ ở ầ
- Cách m đu c a truy n ng n thao túng toàn b đnh h ng phát tri nở ầ ủ ệ ắ ộ ị ướ ể
c a m ch truy n, nó ch t ch a và châm ngòi cho c m h ng sáng t o nghủ ạ ệ ấ ứ ả ứ ạ ệ
thu t. Khai m c m xúc, m ch truy n. M t m đu hay ph i n t ng, l , trậ ở ả ạ ệ ộ ở ầ ả ấ ượ ạ ở
thành đi m t a cho s sáng t o c a nhà văn và t o s c h p d n v i ng i đc.ể ự ự ạ ủ ạ ứ ấ ẫ ớ ườ ọ
4.3. C t truy nố ệ
Là h th ng s ki n làm nòng c t cho s di n bi n các m i quan h vàệ ố ự ệ ố ự ễ ế ố ệ
s phát tri n c a tính cách nhân v t trong tác ph m.ự ể ủ ậ ẩ
4.4. Nhân v tậ
Là đi t ng đc miêu t (th ng là con ng i) trong tác ph m. Đâyố ượ ượ ả ườ ườ ẩ
là y u t trung tâm, n i ng i ngh sĩ g i g m quan đi m, suy nghĩ c a mìnhế ố ơ ườ ệ ử ắ ể ủ
v cu c s ng. Qua nhân v t ta d dàng nh n ra phong cách, tài năng ngh thu tề ộ ố ậ ễ ậ ệ ậ
c a tác gi .ủ ả
4.5. Tình hu ng truy nố ệ
Tình hu ng truy n là tình th x y ra truy n, là kho nh kh c mà trong đóố ệ ế ả ệ ả ắ
s vi c di n ra r t đm đc, là kho nh kh c ch a đng c đi ng i. Tìnhự ệ ễ ấ ậ ặ ả ắ ứ ự ả ờ ườ
hu ng truy n còn đc hi u là m i quan h đc bi t gi a nhân v t này v iố ệ ượ ể ố ệ ặ ệ ữ ậ ớ
nhân v t khác, gi a nhân v t v i hoàn c nh và môi tr ng s ng. Qua tìnhậ ữ ậ ớ ả ườ ố
hu ng nhà văn b c l tâm tr ng, tính cách, thân ph n c a nhân v t… Tìnhố ộ ộ ạ ậ ủ ậ
hu ng góp ph n th hi n t t ng, tình c m c a ng i ngh sĩ m t cách sâuố ầ ể ệ ư ưở ả ủ ườ ệ ộ
s c.ắ
4.6. Cách k t thúc truy nế ệ
