Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câu h i và ra đ ki m traệ ồ ưỡ ự ỏ ề ể môn L ch s - Đa lí theoị ử ị
TT22/2016
I. PH N M ĐU Ầ Ở Ầ
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
M c tiêu giáo d c ti u h c là đào t o ra con ng i ch đng, sáng t o,ụ ụ ể ọ ạ ườ ủ ộ ạ
s m thích nghi v i lao đng, hoà nh p th gi i và góp ph n phát tri n c ngớ ớ ộ ậ ế ớ ầ ể ộ
đng. Cùng v i các thành t khác, ki m tra, đánh giá là m t khâu then ch t c aồ ớ ố ể ộ ố ủ
quá trình đi m i giáo d c ph thông. Vì v y, đ th c hi n t t m c tiêu giáoổ ớ ụ ổ ậ ể ự ệ ố ụ
d c, bên c nh vi c đi m i m c tiêu, n i dung, ph ng pháp d y h c,.... thìụ ạ ệ ổ ớ ụ ộ ươ ạ ọ
ki m tra, đánh giá cũng ph i th c s đi m i theo h ng phát tri n trí thôngể ả ự ự ổ ớ ướ ể
minh, sáng t o, tích c c hoá ho t đng h c t p c a h c sinh và c n th c hi nạ ự ạ ộ ọ ậ ủ ọ ầ ự ệ
trong c quá trình giáo d c.ả ụ
Trong nh ng năm h c g n đây, vi c ki m tra, đánh giá h c sinh ti u h cữ ọ ầ ệ ể ọ ể ọ
liên t c đi m i, c th : Thông t 32 (năm 2009); Thông t 30 (năm 2014) vàụ ổ ớ ụ ể ư ư
Thông t 22 s a đi, b sung Thông t 30 (năm 2016). M c đích c a vi c điư ử ổ ổ ư ụ ủ ệ ổ
m i trong ki m tra, đánh giá nh m giúp giáo viên đi u ch nh, đi m i ph ngớ ể ằ ề ỉ ổ ớ ươ
pháp, hình th c t ch c ho t đng d y h c; k p th i phát hi n nh ng c g ng,ứ ổ ứ ạ ộ ạ ọ ị ờ ệ ữ ố ắ
ti n b c a h c sinh đ đng viên, khích l và phát hi n nh ng khó khăn ch aế ộ ủ ọ ể ộ ệ ệ ữ ư
th t v t qua c a h c sinh đ h ng d n, giúp đ; đa ra nh n đnh đúngể ự ượ ủ ọ ể ướ ẫ ỡ ư ậ ị
nh ng u đi m n i b t và nh ng h n ch c a m i h c sinh đ có gi i pháp k pữ ư ể ổ ậ ữ ạ ế ủ ỗ ọ ể ả ị
th i nh m nâng cao ch t l ng, hi u qu ho t đng h c t p, rèn luy n c a h cờ ằ ấ ượ ệ ả ạ ộ ọ ậ ệ ủ ọ
sinh; góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c ti u h c. Đng th i, giúp h c sinhầ ự ệ ụ ụ ể ọ ồ ờ ọ
có kh năng t nh n xét, tham gia nh n xét; t h c, t đi u ch nh cách h c; giaoả ự ậ ậ ự ọ ự ề ỉ ọ
ti p, h p tác; có h ng thú h c t p và rèn luy n đ ti n b . ế ợ ứ ọ ậ ệ ể ế ộ
Công tác đi m i trong ki m tra, đánh giá h c sinh luôn đc B Giáo d cổ ớ ể ọ ượ ộ ụ
Đào t o, các c p lãnh đo quan tâm và ch đo sát sao. T i Phòng GD&ĐTạ ấ ạ ỉ ạ ạ
Krông Ana, tháng 12 năm 2014 đã t ch c thành công chuyên đ ổ ứ ề Xây d ng Thự ư
vi n đ ki m traệ ề ể cho các tr ng ti u h c trong huy n, giúp các đn v ra đ cóườ ể ọ ệ ơ ị ề
ch t l ng và l u tr hi u qu ; tháng 11/2016 t ch c t p hu n Thông tấ ượ ư ữ ệ ả ổ ứ ậ ấ ư
22/2016/TT-BGDĐT quy đnh v ki m tra đánh giá h c sinh ti u h c. Vinh dị ề ể ọ ể ọ ự
h n gi a tháng 12/2016, b n thân tôi đc tham gia t p hu n “Nâng cao năng l cơ ữ ả ượ ậ ấ ự
ra đ ki m tra các môn h c theo Thông t 22” t i thành ph H Chí Minh do Bề ể ọ ư ạ ố ồ ộ
Giáo d c và Đào t o tri n khai. Sau khi ti p thu, tôi đã nhanh chóng v n d ngụ ạ ể ế ậ ụ
ngay t i c s ch đo giáo viên th c hi n ra đ ki m tra h c kì I theo b n m cạ ơ ở ỉ ạ ự ệ ề ể ọ ố ứ
đ.ộ
M c dù đã đc t p hu n, chuyên đ nhi u v công tác ra đ song ph nặ ượ ậ ấ ề ề ề ề ầ
l n v i môn Toán, Ti ng Vi t giáo viên th c hi n r t thành th o, còn đi v iớ ớ ế ệ ự ệ ấ ạ ố ớ
các môn ít ti t nh Khoa h c, L ch s và Đa lí, Tin h c, Ti ng Anh, Ti ng Ê-đêế ư ọ ị ử ị ọ ế ế
Người thực hiện: Đinh Th Minh Ph ngị ượ - Trường TH Tr n Phú ầ 1
Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câu h i và ra đ ki m traệ ồ ưỡ ự ỏ ề ể môn L ch s - Đa lí theoị ử ị
TT22/2016
giáo viên còn lúng túng; ch a bi t cách l p ma tr n tr c khi ra đ; kĩ năng xâyư ế ậ ậ ướ ề
d ng câu h i và đ ki m tra đnh kì ch a đúng các m c đ, t l theo quy đnh;ự ỏ ề ể ị ư ứ ộ ỉ ệ ị
hình th c các câu h i đn đi u, trùng l p,... Chính vì nh ng lí do trên, năm h cứ ỏ ơ ệ ặ ữ ọ
này tôi ti p t c nghiên c u đ tài ế ụ ứ ề Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câuệ ồ ưỡ ự
h i và ra đ ki m tra môn L ch s -Đa lí theo Thông t 22/2016ỏ ề ể ị ử ị ư .
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tàiụ ệ ụ ủ ề
Đ tài đa ra m t s gi i pháp, bi n pháp nh m nâng cao kĩ năng xâyề ư ộ ố ả ệ ằ
d ng câu h i, đ ki m tra đnh kì môn L ch s và Đa lí theo b n m c đ cho điự ỏ ề ể ị ị ử ị ố ứ ộ ộ
ngũ giáo viên trong nhà tr ng.ườ
Giúp giáo viên xác đnh đc m c đ c a t ng câu h i; có kĩ năng xâyị ượ ứ ộ ủ ừ ỏ
d ng các d ng hình th c câu h i tr c nghi m khách quan, câu h i t lu n theo 4ự ạ ứ ỏ ắ ệ ỏ ự ậ
m c đ; bi t thi t k ma tr n đ và hoàn ch nh các đ ki m tra đnh kì phù h pứ ộ ế ế ế ậ ề ỉ ề ể ị ợ
v i đi t ng h c sinh, góp ph n nâng cao ch t l ng d y h c. ớ ố ượ ọ ầ ấ ượ ạ ọ
3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Kĩ năng xây d ng câu h i theo các m c đ và ra đ ki m tra đnh kì theoự ỏ ứ ộ ề ể ị
Thông t 22/2016 môn L ch s và Đa líư ị ử ị .
4. Gi i h n c a đ tài ớ ạ ủ ề
Nghiên c u th c tr ng kĩ năng xây d ng câu h i và đ ki m tra đnh kìứ ự ạ ự ỏ ề ể ị
môn L ch s và Đa lí c a đi ngũ giáo viên t i tr ng Ti u h c Tr n Phú nămị ử ị ủ ộ ạ ườ ể ọ ầ
h c 2015-2016 đn nay.ọ ế
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
- Ph ng pháp nghiên c u tài li u;ươ ứ ệ
- Ph ng pháp đi u tra;ươ ề
- Ph ng pháp th nghi m;ươ ử ệ
- Ph ng pháp phân tích, t ng h p, so sánh;ươ ổ ợ
- Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m giáo d c.ươ ổ ế ệ ụ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lý lu nơ ở ậ
Ki m tra, đánh giá là m t công đo nể ộ ạ không th thi u trong quá trình d yể ế ạ
h c. Ki m tra, đánh giá chính xác s có tác d ng giúp giáo viên n m đc c thọ ể ẽ ụ ắ ượ ụ ể
Người thực hiện: Đinh Th Minh Ph ngị ượ - Trường TH Tr n Phú ầ 2
Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câu h i và ra đ ki m traệ ồ ưỡ ự ỏ ề ể môn L ch s - Đa lí theoị ử ị
TT22/2016
năng l c h c t p c a t ng em, t đó có bi n pháp c th , thích h p b i d ngự ọ ậ ủ ừ ừ ệ ụ ể ợ ồ ưỡ
t ng nhóm đi t ng h c sinh, nâng cao ch t l ng h c t p c a môn h c. Đừ ố ượ ọ ấ ượ ọ ậ ủ ọ ề
ki m tra chính là ph ng ti n giúp giáo viên th c hi n t t công tác ki m tra,ể ươ ệ ự ệ ố ể
đánh giá h c sinh. ọ
Vi c d y L ch s và Đa lí ti u h c nh m cung c p cho h c sinh nh ngệ ạ ị ử ị ở ể ọ ằ ấ ọ ữ
ki n th c c b n v các s ki n, nhân v t l ch s tiêu bi u c a đt n c Vi tế ứ ơ ả ề ự ệ ậ ị ử ể ủ ấ ướ ệ
Nam qua các th i ờkì t kho ng ừ ả năm 700 TCN đn sau 1975 (ếđi v i phân mônố ớ
L ch s ); đng th i giúp các em n m b t đc các hi n t ng t nhiên, các lĩnhị ử ồ ờ ắ ắ ượ ệ ượ ự
v c kinh t - xã h i c a Vi t Nam và m t s n c trên th gi i (đi v i phânự ế ộ ủ ệ ộ ố ướ ế ớ ố ớ
môn Đa lí). Thông qua nh ng ki n th c c b n, giáo viên b c đu hình thànhị ữ ế ứ ơ ả ướ ầ
cho h c sinh m t s kĩ năng: Quan sát s v t, hi n t ng; thu th p, tìm ki m tọ ộ ố ự ậ ệ ượ ậ ế ư
li u l ch s , đa lí t các ngu n thông tin khác nhau; Bi t đt câu h i trong quáệ ị ử ị ừ ồ ế ặ ỏ
trình h c t p và ch n thông tin đ gi i đáp; Nh n bi t đúng các s v t, s ki n,ọ ậ ọ ể ả ậ ế ự ậ ự ệ
hi n t ng l ch s và đa lí; Trình bày l i k t qu h c t p c a mình b ng l iệ ượ ị ử ị ạ ế ả ọ ậ ủ ằ ờ
nói, bài vi t, hình v , s đ, b ng th ng kê; V n d ng các ki n th c đã h c vàoế ẽ ơ ồ ả ố ậ ụ ế ứ ọ
th c ti n đi s ng đ gi i quy t m t s tình hu ng c th . Qua đó giáo d c h cự ễ ờ ố ể ả ế ộ ố ố ụ ể ụ ọ
sinh luôn có ý th c tôn tr ng, b o v các c nh quan, di tích l ch s , văn hóa c aứ ọ ả ệ ả ị ử ủ
dân t c và môi tr ng xung quanh; bi t yêu thiên nhiên, con ng i, quê h ng,ộ ườ ế ườ ươ
đt n c. ấ ướ
Do đó, khi đánh giá k t qu h c t p c a h c sinh trong môn L ch s và Đaế ả ọ ậ ủ ọ ị ử ị
lí không đòi h i các em ph i h c thu c lòng t ng câu, t ng ch trong sách giáoỏ ả ọ ộ ừ ừ ữ
khoa mà ch chú tr ng vi c trình bày các s ki n, hi n t ng, nhân v t l ch s ,ỉ ọ ệ ự ệ ệ ượ ậ ị ử
hi n t ng đa lí b ng chính ngôn ng c a h c sinh m t cách chính xác và sinhệ ượ ị ằ ữ ủ ọ ộ
đng d i nhi u hình th c khác nhau (nói, vi t, v ,...). Chính vì v y, vộ ướ ề ứ ế ẽ ậ i c xâyệ
d ng câu h i theo b n m c đ và thi t k ma tr n, đ ki m tra theo Thông tự ỏ ố ứ ộ ế ế ậ ề ể ư
22/2016-BGDĐT giúp cho các đn v giáo d c cũng nh giáo viên ch đng vàơ ị ụ ư ủ ộ
thu n l i h n trong vi c đánh giá k t qu h c t p c a t ng h c sinh m t cáchậ ợ ơ ệ ế ả ọ ậ ủ ừ ọ ộ
chính xác, sát th c. Và đ công tác ki m tra, đánh giá c a ng i d y th c sự ể ể ủ ườ ạ ự ự
khuy n khích và thúc đy đc s t ki m tra đánh giá c a ng i h c thì yêuế ẩ ượ ự ự ể ủ ườ ọ
c u ng i giáo viên c n bi t cách xây d ng h th ng câu h i ki m tra theo cácầ ườ ầ ế ự ệ ố ỏ ể
m c đ đ phân hóa đi t ng h c sinh; bi t ra đ ki m tra đm b o v tínhứ ộ ể ố ượ ọ ế ề ể ả ả ề
n i dung, tính khoa h c, đáp ng đc yêu c u v chu n ki n th c kĩ năng mônộ ọ ứ ượ ầ ề ẩ ế ứ
h c, phù h p v i các hình th c ki m tra và m c đích đánh giá. ọ ợ ớ ứ ể ụ
2. Th c tr ngự ạ
Người thực hiện: Đinh Th Minh Ph ngị ượ - Trường TH Tr n Phú ầ 3
Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câu h i và ra đ ki m traệ ồ ưỡ ự ỏ ề ể môn L ch s - Đa lí theoị ử ị
TT22/2016
Tr ng Ti u h c Tr n Phú có 100% h c sinh h c 2 bu i/ngày; đi ngũườ ể ọ ầ ọ ọ ổ ộ
giáo viên nhi t tình, t giác, làm vi c có tinh th n trách nhi m, có nhi u kinhệ ự ệ ầ ệ ề
nghi m trong gi ng d y cũng nh công tác ki m tra, đánh giá k t qu h c t pệ ả ạ ư ể ế ả ọ ậ
c a h c sinh. ủ ọ
B n thân là Phó Hi u tr ng ph trách các ho t đng chuyên môn trongả ệ ưở ụ ạ ộ
nhà tr ng, hàng năm ch đo và tr c ti p th m đnh đ ki m tra đnh kì các mônườ ỉ ạ ự ế ẩ ị ề ể ị
h c c a giáo viên. Các t chuyên môn c b n th c hi n đúng quy trình ra đ, khiọ ủ ổ ơ ả ự ệ ề
n p đ v nhà tr ng th m đnh có đy đ t ma tr n đ, đ ki m tra và h ngộ ề ề ườ ẩ ị ầ ủ ừ ậ ề ề ể ướ
d n đánh giá.ẫ
Năm h c 2014 - 2015, đc s quan tâm, ch đo c a Phòng Giáo d c vàọ ượ ự ỉ ạ ủ ụ
Đào t o, lãnh đo nhà tr ng, b n thân đã th c hi n thành công chuyên đ ạ ạ ườ ả ự ệ ề Xây
d ng Th vi n đ ki m traự ư ệ ề ể và đc chia s , nhân r ng th c hi n đn các đn vượ ẻ ộ ự ệ ế ơ ị
trong huy n. Đa s giáo viên đã xác đnh đc vai trò c a Th vi n đ ki m traệ ố ị ượ ủ ư ệ ề ể
đi v i công tác ki m tra, đánh giá h c sinh, vì v y đã th c s đu t th i gian,ố ớ ể ọ ậ ự ự ầ ư ờ
ki n th c cho ch t l ng đ ki m tra. Và thông qua k t qu ki m tra, đánh giáế ứ ấ ượ ề ể ế ả ể
không nh ng giúp h c sinh tích c c, ch đng trong h c t p mà còn giúp giáoữ ọ ự ủ ộ ọ ậ
viên th c hi n t t h n vi c đi m i ph ng pháp d y h c phù h p đi t ngự ệ ố ơ ệ ổ ớ ươ ạ ọ ợ ố ượ
h c sinh, góp ph n nâng cao ch t l ng giáo d c trong nhà tr ng.ọ ầ ấ ượ ụ ườ
Bên c nh nh ng thu n l i, nhà tr ng cũng còn m t s khó khăn sau:ạ ữ ậ ợ ườ ộ ố
- T i phân hi u Buôn Tr p, 100% h c sinh là ng i dân t c thi u s , vi cạ ệ ấ ọ ườ ộ ể ố ệ
n m b t ki n th c các môn h c, bài h c còn r t nhi u h n ch . Các t kh iắ ắ ế ứ ọ ọ ấ ề ạ ế ổ ố
ch a “phân hóa” đ ki m tra theo đi t ng h c sinh gi a hai đi m tr ngư ề ể ố ượ ọ ữ ể ườ
(nghĩa là c kh i ch th c hi n 01 đ chung) nên vi c ki m tra, đánh giá h c sinhả ố ỉ ự ệ ề ệ ể ọ
đt k t qu ch a cao.ạ ế ả ư
- Đi ngũ giáo viên tuy có nhi u kinh nghi m trong công tác gi ng d yộ ề ệ ả ạ
song m t s giáo viên l n tu i ng i đi m i, kĩ năng ng d ng công ngh thôngộ ố ớ ổ ạ ổ ớ ứ ụ ệ
tin h n ch . M t s giáo viên còn lúng túng, ch a bi t cách l p ma tr n tr cạ ế ộ ố ư ế ậ ậ ướ
khi ra đ, kĩ năng xây d ng câu h i ch a đúng các m c đ và t l theo quy đnh.ề ự ỏ ư ứ ộ ỉ ệ ị
Vì v y, công tác ra đ ki m tra m t s t kh i th c hi n ch a đúng quy trình vàậ ề ể ộ ố ổ ố ự ệ ư
ki m tra đnh kì th ng l a ch n đ c a t tr ng t chuyên môn là ch y u.ể ị ườ ự ọ ề ủ ổ ưở ổ ủ ế
- Khi đánh giá th ng xuyên, m t s giáo viên ch a bi t cách phân hóa điườ ộ ố ư ế ố
t ng h c sinh. Trong các ti t h c, giáo viên ch a chú tr ng đa thêm h th ngượ ọ ế ọ ư ọ ư ệ ố
câu h i “m ” nh m phát huy t i đa năng l c h c t p c a nh ng h c sinh năngỏ ở ằ ố ự ọ ậ ủ ữ ọ
Người thực hiện: Đinh Th Minh Ph ngị ượ - Trường TH Tr n Phú ầ 4
Kinh nghi m b i d ng kĩ năng xây d ng câu h i và ra đ ki m traệ ồ ưỡ ự ỏ ề ể môn L ch s - Đa lí theoị ử ị
TT22/2016
khi u nên đa ph n các em ch a gi i quy t đc câu h i m c 4 trong bài ki mế ầ ư ả ế ượ ỏ ứ ể
tra đnh kì. M t s giáo viên ch a bi t cách l a ch n n i dung ki n th c tr ngị ộ ố ư ế ự ọ ộ ế ứ ọ
t m đ ki m tra nên đ ki m tra đnh kì th ng m c l i “nhi u v s câu, thi uậ ể ể ề ể ị ườ ắ ỗ ề ề ố ế
v n i dung” ho c câu h i và bài t p đng d ng, l p l i ki n th c. ề ộ ặ ỏ ậ ồ ạ ặ ạ ế ứ
T nh ngừ ữ th c tr ng ự ạ trên, hàng năm nhà tr ng luôn quan tâm vi c b iườ ệ ồ
d ng kĩ năng xây d ng câu h i, đ ki m tra theo các m c đ, đm b o chínhưỡ ự ỏ ề ể ứ ộ ả ả
xác c v c u trúc, n i dung và hình th c cho đi ngũ giáo viên. B i thông quaả ề ấ ộ ứ ộ ở
b i d ng, giáo viên đc h c h i, trao đi, rút kinh nghi m; t đó có kĩ năngồ ưỡ ượ ọ ỏ ổ ệ ừ
t t trong quá trình làm đ, mang l i hi u qu cao trong đi m i ki m tra, đánhố ề ạ ệ ả ổ ớ ể
giá và t o đng l c thúc đy đi m i ph ng pháp d y h c, góp ph n nâng caoạ ộ ự ẩ ổ ớ ươ ạ ọ ầ
ch t l ng giáo d c trong nhà tr ng.ấ ượ ụ ườ
3. N i dung và hình th c c a gi i phápộ ứ ủ ả
a. M c tiêu c a gi i phápụ ủ ả
- Nâng cao kĩ năng xây d ng câu h i theo b n m c đ cho đi ngũ giáoự ỏ ố ứ ộ ộ
viên
trong nhà tr ng. ườ
- Giúp giáo viên thi t l p đc ma tr n đ, s d ng hi u qu ma tr n đế ậ ượ ậ ề ử ụ ệ ả ậ ề
đ ra hoàn ch nh các đ ki m tra đnh kì môn L ch s và Đa lí theo Thông tể ỉ ề ể ị ị ử ị ư
22/2016/TT-BGDĐT nh m đánh giá đúng năng l c h c t p c a các đi t ngằ ự ọ ậ ủ ố ượ
h c sinh, góp ph n nâng cao ch t l ng d y h c.ọ ầ ấ ượ ạ ọ
b. N i dung và cách th c th c hi n gi i phápộ ứ ự ệ ả
b.1. Xác đnh nh ng khó khăn, v ng m c c a giáo viên trong quá trìnhị ữ ướ ắ ủ
ra đ ki m tra đnh kìề ể ị
Th c t , vi c ra đ ki m tra đnh kì theo các m c đ c a t t c các mônự ế ệ ề ể ị ứ ộ ủ ấ ả
h c nói chung và môn L ch s - Đa lí nói riêng đã đc tri n khai th c hi nọ ị ử ị ượ ể ự ệ
trong nhi u năm qua. C th : Thông t 32/2009 ra đ theo 4 m c đ; Thông tề ụ ể ư ề ứ ộ ư
30/2014 ra đ theo 03 m c đ: Thông t 22/2016 ra đ theo 4 m c đ. Và b nề ứ ộ ư ề ứ ộ ả
ch t m c đ 2 c a Thông t 30/2014 t ng đng v i m c 2 và m c 3 c aấ ứ ộ ủ ư ươ ồ ớ ứ ứ ủ
Thông t 22/2016. Song đi u khó khăn nh t c a giáo viên trong quá trình làm đư ề ấ ủ ề
v n là xác đnh nh m l n m c đ gi a các câu h i (m c 2 v i m c 3 ho c m cẫ ị ầ ẫ ứ ộ ữ ỏ ứ ớ ứ ặ ứ
3 v i m c 4). Chính vì th , đ ki m tra đnh kì c a giáo viên xây d ng ch a đmớ ứ ế ề ể ị ủ ự ư ả
b o t l s câu, s đi m và các m c đ theo quy đnh; ph n l n các đ ki m traả ỉ ệ ố ố ể ứ ộ ị ầ ớ ề ể
Người thực hiện: Đinh Th Minh Ph ngị ượ - Trường TH Tr n Phú ầ 5