Tác động của thuế

Đ i h c Đà N ng – Đ i h c Kinh T

ạ ọ

ẵ

ế

Nhóm thực hiện: nhóm 9 GVHD : Nguyễn Trần Thuần

I. Tác động của chính sách thuế đến các hoạt động kinh tế

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch

vụ.

2. Thuế tác động vào tiền lương. 3. Thuế tác động vào thu nhập cá nhân. 4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế. 5. Chính sách thuế tác động đến hoạt động

kinh tế.

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ

Khi không có thuế, chi phí các yếu tố tạo thành một sản phẩm hàng hóa với giá trị đích thực của nó và sẽ tạo ra điểm cân bằng cung – cầu tương xứng trên thị trường.

Khi có thuế, thì mức điều tiết thuế của thuế gián thu bao hàm trong giá cả hàng hóa, làm tăng chi phí đầu vào của các yếu tố sản xuất và tất yếu phải tăng giá cả hàng hóa bán ra trên thị trường, tạo điểm cân bằng cung – cầu mới, thu hẹp khả năng thanh toán của người tiêu dùng cuối cùng và cả người sản xuất.

S’

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ Giá 1 P

Thuế

E’

P’

P’’

E’’

S’

DD, SS lần lượt là đường cầu và đường cung về hàng hóa X. Trước khi có thuế thì E là điểm cân bằng cung cầu, ứng với sản lượng Q và giá cả P. Khi Nhà nước đánh một khoản thuế T thì giá cả hàng hóa tăng, cầu giảm và cung cũng giảm theo.

Q’

S l

ng s n ph m X

ố ượ

ẩ

ả

S’

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ Giá 1 P

Thuế

Sau khi có thuế • SS dịch chuyển lên trên

E’

P’

thành S’S’

P’’

• Điểm cân bằng mới là E’ • Sản lượng giảm từ Q

E’’

D D

S’ S’

xuống Q’

S S

• Giá tăng từ P lên P’

Q’

S l

ng s n ph m X

ố ượ

ẩ

ả

S’

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ Giá 1 P

Thuế

E’

P’

• Trong trường hợp này nhà sản xuất gánh chịu một mức thuế là (P – P’) • Người tiêu dùng gánh

P’’

E’’

S’

chịu mức thuế là (P’ – P) • Khoản thuế Nhà nước thu

được là (P’ – P’’)

Q’

S l

ng s n ph m X

ố ượ

ả

ẩ

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ

Tỷ trọng chịu thuế của người tiêu dùng và nhà sản xuất nhiều hay ít tùy thuộc quan hệ cung cầu của hàng hóa trên thị trường.

Trường hợp độ dốc của đường cầu DD càng lớn (độ co giãn của đường cầu nhỏ) thì gánh nặng thuế càng có xu hướng nghiêng nhiều về phía người tiêu dùng

Trường hợp đặc biệt, nếu đường cầu thằng đứng (hoàn toàn không co giãn) thì thuế đánh vào sản phẩm tiêu dùng sẽ do người tiêu dùng gánh chịu hoàn toàn.

P D

Giá 1 s n ả ph mẩ S’

E’

P’ S

Thuế

S’ P E

D Q

Q=Q’ S l ng s n ph m X ẩ ả

ố ượ Đường cầu không co giãn

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ

Trường hợp độ dốc của đường cầu DD càng nhỏ (độ co giãn lớn) thì gánh nặng thuế càng có xu hướng nghiêng về phía người sản xuất.

Trường hợp đặc biệt, nếu đường cầu nằm ngang (hoàn toàn co giãn) thì gánh nặng thuế sẽ do người sản xuất chịu hoàn toàn.

S’ Gíá 1 s n ả ph mẩ

E’ D D P’

Thuế

S’

Đường cầu hoàn toàn co giãn

Q=Q’ Số lượng sản phẩm X

1. Thuế tác động lên giá cả hàng hóa, dịch vụ

• Thuế làm tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ đối với người tiêu dùng hoặc làm giảm thu nhập đối với người sản xuất. Thị trường cạnh tranh: tiền thuế được san sẻ cho cả người sản xuất và người tiêu dùng. Thị truờng cạnh tranh hoàn hảo: tiền thuế do người sản xuất chịu.

• Thuế không làm tăng đột biến giá cả hàng

hóa, dịch vụ trên thị trường.

2. Thuế tác động vào tiền lương

• Trong nền kinh tế thị trường, hàng hóa sức lao động được cấu thành trong giá trị hàng hóa, dịch vụ và cũng được quyết định bởi mối quan hệ cung cầu sức lao động thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.

• Khi thuế đánh vào giá cả hàng hóa, làm cho thu nhập của người sản xuất giảm xuống và sẽ làm cho mức tiền lương của người lao động cũng bị giảm theo. Điều đó làm ảnh hưởng đến quan hệ cung – cầu sức lao động trên thị trường

2. Thuế tác động vào tiền lương

• DD là đường cầu về sức lao động • SS là đường cung về sức lao động • Khi chưa có thuế, thị trường lao động sẽ cân bằng tại điểm E ứng với mức lương là W và giờ làm việc là L.

• Khi thuế đánh vào giá cả hàng hóa, dịch vụ: DD không đổi SS dịch chuyển lên trên thành S’S’ Điểm cân bằng là E’ ứng với mức lương W’ và giờ

làm việc là L’

2. Thuế tác động vào tiền lương

L ngươ

S’ D

• Việc đánh thuế đã làm tăng mức lương mà các DN phải trả là W’

E’

W’

Thuế E

• Mức lương thực lãnh của công nhân giảm xuống là W”

W W” E” S’

D S

• Nhà nước thu được khoản thuế là (W’ – W”)

ờ Thu tác đ ng vào l L’ L Gi ộ ế làm vi c ệ ng ươ

2. Thuế tác động vào tiền lương

• Thuế đánh vào lương đã tác động đến công nhân và các DN, cụ thể là người lao động phải chịu mức thuế là WW”, và chủ DN phải chịu mức thuế là W’W.

• Nhà nước sẽ sử dụng tiền thuế thu được để thực hiện chính sách ưu đãi, miễn giảm thuế hoặc đầu tư vào cơ sở hạ tầng kinh tế để thu hút và khuyến khích đầu tư phát triển sản xuất tạo việc làm cho người lao động.

3. Thuế tác động vào thu nhập cá nhân

• Thuế tác động đến thu nhập cá nhân, chính là thuế thu nhập cá nhân với thuế suất lũy tiến từng phần.

• Cơ chế thuế suất lũy tiến là cơ chế mà trong đó tỷ suất thuế bình quân (là số phần trăm của tổng thu nhập) tăng cùng với mức thu nhập của cá nhân.

3. Thuế tác động vào thu nhập cá nhân

Thu nh p sau thu ậ ế

• OBC (độ dốc 450) ứng với trường hợp không đánh thuế

H E

• OBDEF ứng với trường hợp thu nhập bị đánh thuế với mức thuế suất không đổi ( không lũy tiến).

B D A

• OBDGH ứng với trường hợp thu nhập đị đánh thuế theo thuế suất lũy tiến từng phần.

O A c thu ướ ậ

ế Thu tác đ ng vào thu nh p cá nhân Thu nh p tr ậ ế ộ

3. Thuế tác động vào thu nhập cá nhân

• Thu nhập của DN và thu nhập của hộ gia đình, cá

nhân tạo thành thu nhập của xã hội.

• Thu nhập của DN sẽ sử dụng vào tiêu dùng và đầu

tư.

• Thu nhập của hộ gia đình sẽ dùng vào tiêu dùng và

tiết kiệm (để đầu tư).

Do vậy khi đánh thuế thu nhập sẽ tác động trực tiếp đến khả năng tiêu dùng và đầu tư, làm ảnh hưởng đến cung – cầu trên thị truờng, chi phối đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nền kinh tế quốc gia.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

• Hình thức phổ biến về hạn chế thương mại quốc tế là thuế quan hay thuế nhập khẩu. Thuế điều tiết cao hay thấp sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất, nhập khẩu hàng hóa và sản xuất, tiêu dùng nội địa.

• Thuế quan yêu cầu người nhập khẩu hàng hóa phải nộp thuế nhập khẩu theo mức quy định cho NSNN, làm tăng giá nội địa của hàng nhập khẩu. Điều này sẽ hỗ trợ cho các nhà sản xuất trong nước nhưng lại làm ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

D S

Giá 1 hàng hóa X

P’

E F

c ng Giá qu c t ố ế ộ thu nh p kh u ẩ ậ

ế

P’

Giá qu c tố ế

T Thu NKế C G

ượ ẩ

I H L ng nh p ậ kh u sau thu ế

ng nh p kh u tr

c thu

ượ

ậ

ẩ

ướ

ế

S D

O ng hàng hóa X ượ QS QS’ Qd’ Qd L

Thuế tác động vào hàng hóa nhập khẩu

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

• DD là đường cầu về hàng hóa X trong nước. • SS là đường cung về hàng hóa X trong

nước.

• Thị trường cân bằng tại O.

Giả thuyết hàng hóa X nội địa và hàng hóa X nhập khẩu chất lượng tương đương nhau, có thể hoàn toàn thay thế nhau, người tiêu dùng sẽ mua hàng nào rẻ hơn.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

• Cân bằng thương mại tự do khi chưa có thuế

nhập khẩu.

Giả sử hàng hóa X trên thị trường quốc tế ở

mức giá P.

Người tiêu dùng trong nước muốn mua Qd hàng hóa

X. Điểm cân bằng tại G trên đường cầu.

Các công ty nội địa chỉ muốn sản xuất Qs hàng hóa

X. Điểm cân bằng tại C trên đường cung.

Sự chênh lệch Qd – Qs là lượng hàng hóa X nhập

khẩu.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

• Cân bằng thương mại khi có thuế nhập khẩu. Giả sử NN đánh thuế nhập khẩu đối với hàng hóa X. Người nhập khẩu hàng hóa X phải trả với giá P’ để mua hàng hóa X kể cả tiền đóng thuế (P=P’+T). Đường biểu thị giá chuyển dịch lên cao, chỉ ra rằng người nhập khẩu sẵn sàng bán một lượng bất kì hàng hóa X ở thị trường trong nước với giá là P’. Như vậy, ảnh hưởng của thuế quan làm nâng giá nội địa lên cao hơn so với giá quốc tế.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

• Thuế nhập khẩu đã làm ảnh hưởng đến sản xuất

và tiêu dùng hàng hóa trong nước.

Về phía cung, các DN tăng mức sản xuất từ QS lên QS’. Khi dịch chuyển lượng cung từ điểm C lên tới điểm E, các DN sản xuất hàng hóa X trong nước sẽ tăng thu nhập.

Về phía cầu, lượng tiêu dùng hàng hóa X giảm từ Qd xuống Qd’. Thuế nhập khẩu chính là thuế đánh trên nhu cầu tiêu dùng, làm cho người tiêu dùng phải trả tiền nhiều hơn để mua hàng hóa X.

4. Thuế tác động vào thương mại Quốc tế

Như vậy, sự kết hợp của việc tăng cường sản xuất nội địa và giảm mức tiêu dùng nội địa sẽ làm giảm hàng hóa nhập khẩu (từ QsQd xuống Qs’Qd’).

Trong thực tế, các quốc gia điều chỉnh hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và bảo hộ sản xuất trong nước bằng nhiều giải pháp. Bên cạnh thuế quan còn có rất nhiều các quy định phi thuế quan. Mức độ cần thiết và nhiều lý do khác dẫn đến việc bảo hộ sản xuất nội địa của từng quốc gia cũng khác nhau, đối tượng bảo hộ cũng khác nhau khiến cho hàng rào phi thuế quan càng trở nên đa dạng.

5. Chính sách thuế tác động đến hoạt động kinh tế.

• Chính sách thuế đã tác động vào giá cả hàng hóa, dịch vụ làm chuyển dịch quan hệ cung – cầu trên thị trường là tác động chính và bao hàm nhất trong hoạt động kinh tế.

• Giá cả hàng của hàng hoá, dịch vụ đầu vào, đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh khi có thêm tiền thuế gián thu sẽ làm giá cả thị trường tăng lên.

5. Chính sách thuế tác động đến hoạt động kinh tế.

• Thu nhập của DN, của cá nhân cũng phải chịu điều tiết bởi các loại thuế trực thu đã làm giảm đi thu nhập và hạn chế đến khả năng thanh toán trong tiêu dùng và tiết kiệm đầu tư của các thành phần kinh tế. Thuế còn điều tiết của phần giá trị tăng thêm ở khâu trung gian phân phối, trao đổi. Nói chung, mọi hoạt động kinh tế phát sinh đều phải chịu sự điều tiết của thuế.

5. Chính sách thuế tác động đến hoạt động kinh tế.

Chính sách thuế đã tác động rất nhạy cảm đến hoạt động sản xuất – tiêu dùng, nên đã trở thành công cụ quan trọng của Nhà nước trong việc quản lý hoạt động kinh tế và điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế quốc gia.

Hết.

Danh sách nhóm 9

1. Lê Thị Phương Mai 2. Nguyễn Thị Ánh Tuyết 3. Bùi Phương Thảo 4. Đỗ Hà Mi 5. Lê Bảo Quỳnh 6. Nguyễn Thị Thu Hiền 7. Lê Võ Thuật 8. Đặng Ngọc Vũ 9. Đỗ Lê Quỳnh Thu