5.6. TÁC DỤNG CỦA HỒ VÀ ĐẦM LẦY
Hồ(lake) là phầntrũng thấpchứanước(thường là nướcngọt)
nằm trong lụcđịa và không nốiliềntrựctiếpvớibiển
Đầm lầy là một vùng đấtbằng phẳng bịngập nước (do mực
nướcngầm khá nông) hoặc một khu vực được hình thành
do lũ lụt mà nước đọng lại chưa thể thoát được
5.6.1. Các quá trình địachấtcủahồ
5.6.1.1. Hồvà các loạihồ:
-Hồ(lake) là phầntrũng thấpchứanước(thường
nướcngọt) nằm trong l/địa và không nốiliền
tr/tiếpvớibiển.
- Ng/cứuhồgiúp l/hệvớinhững b/đổi, q/trình
x/ra ở trong và trên mặtđất, hiểusựb/đổi kh/hậu
từhồngọtsanghồmặn, h/động k/tạo, đứtvỡ, sụt
lún dọctheosựph/bốcủahồ.
-K/sản l/quan tr/tích hồ: Fe, Al,Mn, than, dầu khí,
muốiăn, xút, thạch cao, bùn thối (sapropel)- phân
bón, bùn chữabệnh.
-d/tích các hồtrên thếgiới = 27 triệukm
2
(=1,8% d/tích l/địa).
-Nướchồcó v/động nhưng rấtchậmch/yếu
là t/dụng tr/tích.
- Quy mô hồ: < 1 km2÷ nghìn km2: hồKaspi (430.000 km2), hồ
Thượng ở Mỹ(82.400 km2), hồAral (65.500 km2), hồ
Victoria châu Phi (69.400 km2), hồBaikal (31.722 km2).
-Độ sâu hồ= vài m ÷ hàng trăm m. Sâu nhấtlàhồBaikal (1741 m).
Nằmở độ cao nhất: hồThanh Hải(ĐB Tây Tạng) = 3205 m; ở độ
cao thấpnhất: hồKaspi = (-28 m). HồKaspi, hồAral gọilàbiển.
a)- Hồthành tạo do tác dụng nộisinh:
-Hồkiếntạo(tectonic lake): h/thành do các ch/động k/tạo(vỏTĐ sụt
theo đ/gãy tạo ra các bồntrũng chứanướcdạng hẹpđ/hướng
kéo dài, lòng hồkhá sâu (Baikal, Đông Phi).
5.6.1.2. Nguồngốccủahồ: 2 loạihồcơbản khác nhau vềng/gốc:
-Hồliên quan vớin/lửa: x/hiệntrênmiệng trũng n/lửacổhoặc
ở miệng các ống nổ(Kuril Kamchatka, Island, BiểnHồ-
Pleiku). Loạihồkhác th/tạo do d/nham n/lửa phun ra chặn
lấp các thung lũng (hồở cao nguyên Armeni).
-Hồnguồngốcbăng hà: do t/dụng cày mòn và tích tụcủabăng hà (hồbăng hà x/thực). Khi
chuyểndịch: băng hà mang v/liệuvụn thô, tảng lớnđi + t/dụng cày mòn, ph/hủymạnh mẽ.
Đ/thờibăng hà cũng để lại v/liệu khi không còn đủ sức di chuyển. Các v/liệu này chắnlấp
thung lũng và tạorahồ(hồbăng tích).
b)- Hồthành tạo do tác dụng ngoạisinh: