VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
VIỆN NGHIÊN CỨU TÔN GIÁO
-------------------------------------------
TÀI LIỆU
TÔN GIÁO VỚI HOẠT ĐỘNG TỪ THIỆN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
(Thuộc Đề án Hỗ trợ thông tin, tuyên truyền về
dân tộc, tôn giáo theo quyết định số 219-QĐ/TTg ngày 21 tháng 2 năm 2019)
Hà Nội, năm 2021
2
DANH SÁCH CÁC TÁC GIẢ
TS. Nguyễn Thị Quế Hương (Chủ biên)
ThS. Hoàng Thị Thu Hường (Thư ký)
ThS. Mai Thùy Anh
TS. Nguyễn Ngọc Mai
ThS. Chử Thị Kim Phương
3
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Từ viết đầy đủ
ASXH
An sinh xã hội
GHPHVN
Giáo hội Phật giáo Việt Nam
HĐGMVN
Hội đồng Giám mục Việt Nam
HTTLVN
Hội thánh Tin Lành Việt Nam
HCM
Hồ Chí Minh
MTTQVN
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Nxb
Nhà xuất bản
PGHH
Phật giáo Hòa Hảo
TĐCSPHVN
Tịnh độ Cư sĩ Phật hội Việt Nam
UBND
Ủy ban nhân dân
UBĐKCG
Ủy ban Đoàn kết Công giáo
TTXH
Từ thiện xã hội
4
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 6
NỘI DUNG ........................................................................................................... 10
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TỪ
THIỆN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM ......................................................................... 10
1.1. Một số vấn đề về hoạt động từ thiện xã hội và từ thiện xã hội của tôn giáo
........................................................................................................................... 10
1.1.1. Một số khái niệm ................................................................................. 10
1.1.2. Mục đích và ý nghĩa của hoạt động từ thiện xã hội ............................ 16
1.1.3. Chủ thể và khách thể (đối tượng hướng đến) của hoạt động từ thiện xã
hội .................................................................................................................. 17
1.1.4. Phương thức hoạt động từ thiện xã hội............................................... 19
1.2. Quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về hoạt động
từ thiện xã hội .................................................................................................... 21
1.2.1. Quan điểm của Đảng .......................................................................... 21
1.2.2. Chính sách, pháp luật của Nhà nước .................................................. 27
1.3. Quan niệm về hoạt động từ thiện xã hội của một số tôn giáo .................... 33
1.3.1. Cơ sở niềm tin/đức tin ......................................................................... 33
1.3.2. Chủ trương, đường hướng của một số tổ chức tôn giáo với hoạt động
từ thiện xã hội ................................................................................................ 45
Tiểu kết .............................................................................................................. 55
CHƯƠNG 2: ........................................................................................................ 57
HOẠT ĐỘNG TỪ THIỆN XÃ HỘI CỦA MỘT SỐ TÔN GIÁO Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY ................................................................................................ 57
2.1. Cứu trợ, hỗ trợ đột xuất ............................................................................. 58
2.1.1. Cứu trợ nạn nhân thiên tai .................................................................. 58
2.1.2. Hỗ trợ nạn nhân do dịch bệnh (đại dịch Covid -19) ........................... 66
2.1.3. Một số mô hình hoạt động điển hình ................................................... 81
2.2. Cứu trợ, hỗ trợ thường xuyên ..................................................................... 85
2.2.1 Giải quyết vấn nạn xã hội .................................................................... 86
2.2.2. Giải quyết các vấn đề về an ninh tinh thần, an ninh sinh tồn ........... 105
2.1.3. Một số mô hình hoạt động điển hình ................................................. 112
2.3. Nhận xét, đánh giá .................................................................................... 123
2.3.1. Một số thành quả trong hoạt động từ thiện xã hội ........................... 123
2.3.2. Một số hạn chế của hoạt động từ thiện xã hội .................................. 126
Tiểu kết ............................................................................................................ 128
CHƯƠNG 3: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ DỰ BÁO XU HƯỚNG ...... 130
3.1. Những vấn đề đặt ra ................................................................................. 130
3.1.1. Về phương thức hoạt động ................................................................ 130
3.1.2. Về nguồn kinh tế ................................................................................ 134
3.1.3. Về nguồn nhân lực tham gia ............................................................. 138
3.1.4. Về việc lợi dụng hoạt động từ thiện xã hội ....................................... 141
3.2. Dự báo xu hướng phát triển hoạt động từ thiện xã hội của các tôn giáo thời
gian tới ............................................................................................................. 144
3.2.1. Những nhân tố tác động đến hoạt động từ thiện xã hội .................... 144
5
3.2.2. Sự phát triển của các tổ chức từ thiện xã hội ................................... 149
3.2.3. Những mô hình hoạt động từ thiện xã hội ........................................ 151
Tiểu kết ............................................................................................................ 152
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 154
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 158
PHỤ LỤC ........................................................................................................... 170
