Thiên tai Việt Nam 2021: Tổng quan và phân tích chi tiết (Phần 1)

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Thiên tai

2021 2021

HÀ NỘI - NĂM 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

MụC LụC

PHẦN I: GIỚI THIỆU

THƯ CỦA CHỦ TỊCH NƯỚC GỬI ĐỒNG BÀO, CHIẾN SĨ CẢ NƯỚC NHÂN KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

LÃNH ĐẠO BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

THÀNH VIÊN BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

PHẦN II: TÌNH HÌNH THIÊN TAI NĂM 2021

I. THIÊN TAI TRÊN THẾ GIỚI

II. THIÊN TAI VIỆT NAM

2.1. NHỮNG ĐỢT THIÊN TAI LỚN NĂM 2021

2.2. KẾT QUẢ NỔI BẬT CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

2.3. TỒN TẠI, HẠN CHẾ TRONG CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI, TÌM KIẾM CỨU NẠN VÀ NGUYÊN NHÂN

2.4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN

PHẦN III: MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM NĂM 2022

I. NHẬN ĐỊNH TÌNH HÌNH THIÊN TAI

II. NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM

PHẦN IV: DIỄN BIẾN MỘT SỐ TRẬN THIÊN TAI LỚN NĂM 2021

I. CÁC TRẬN BÃO, ÁP THẤP NHIỆT ĐỚI

II. CÁC TRẬN MƯA LŨ, LŨ QUÉT, SẠT LỞ ĐẤT, NGẬP LỤT

119

III. CÁC TRẬN RÉT ĐẬM, RÉT HẠI

159

IV. CÁC TRẬN MƯA ĐÁ, DÔNG, LỐC, SÉT

167

V. SẠT LỞ KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

171

VI. MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

175

PHẦN V: CÁC VĂN BẢN MỚI BAN HÀNH

179

DANH MỤC HỆ THỐNG THÔNG TIN VÀ CƠ SỞ DỮ LIỆU PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI

260

Thiên tai Việt Nam 2021

PHẦN I GIỚI THIỆU

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

THƯ CỦA CHỦ TỊCH NƯỚC

GỬI ĐỒNG BÀO, CHIẾN SỸ CẢ NƯỚC NHÂN KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

LÃNH ĐẠO BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

TT

Họ và tên

Chức vụ

Đơn vị

ban Chỉ đạo Qg pCTT

Chính phủ

Trưởng ban

1 Ông Lê Văn Thành

Phó Thủ tướng Chính phủ

2 Ông Lê Minh Hoan

Bộ trưởng

Bộ NN&PTNT

Phó Trưởng ban thường trực

3 Ông Nguyễn Hoàng Hiệp

Thứ trưởng

Bộ NN&PTNT

Phó Trưởng ban

4 Ông Nguyễn Cao Lục

Phó Chủ nhiệm

Văn phòng Chính phủ

Tổng cục PCTT,

5 Ông Trần Quang Hoài

Tổng Cục trưởng

Phó Trưởng ban - Chánh VP

Bộ NN&PTNT

6 Ông Nguyễn Trọng Bình

Bộ Quốc phòng

Phó Trưởng ban

Trung tướng, Phó Tổng TMT QĐND Việt Nam

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

THÀNH VIÊN BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

Họ và tên

Chức vụ

Đơn vị

TT

Bộ TN&MT

Ban chỉ đạo QGPCTT Ủy viên

Ông Lê Công Thành

Bộ Công an

Ông Nguyễn Văn Sơn

Ủy viên

Ông Đặng Hoàng An Ông Lê Đình Thọ Ông Phan Tâm Ông Lê Quang Hùng Ông Nguyễn Văn Hồi Ông Nguyễn Trường Sơn Ông Phạm Ngọc Thưởng

3 4 5 6 7 8 9 10 Ông Tạ Quang Đông 11 Ông Tô Anh Dũng 12 Ông Phạm Công Tạc 13 Ông Võ Thành Hưng 14 Ông Võ Thành Thống 15 Ông Đỗ Tiến Sỹ 16 Ông Đinh Đắc Vĩnh 17 Ông Nguyễn Tuấn Hùng

Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên Ủy viên

Ủy viên

18 Ông Doãn Thái Đức

Ủy viên

19 Ông Lê Quang Đạo

Thứ trưởng Thượng tướng, Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Thứ trưởng Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Thiếu tướng, Chánh VP Thiếu tướng, Phó Tư lệnh

Ủy viên

20 Ông Trần Tuấn Anh

Phó Chủ tịch

Ủy viên

21 Ông Trần Hồng Thái

Tổng Cục trưởng

22 Bà Trương Thị Ngọc Ánh

Phó Chủ tịch

Ủy viên

23 Bà Bùi Thị Hòa

Phó Chủ tịch

Ủy viên

24 Ông Ngô Văn Cương

Bí thư thường trực

Ủy viên

Bộ Công Thương Bộ GTVT Bộ TT&TT Bộ Xây dựng Bộ LĐ-TB và XH Bộ Y tế Bộ GD&ĐT Bộ VH-TT&DL Bộ Ngoại giao Bộ KH&CN Bộ Tài chính Bộ KH&ĐT Đài Tiếng nói VN Đài Truyền hình VN Thông tấn xã VN Ủy ban Quốc gia ƯPSC, TT&TKCN Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Quốc phòng Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam Tổng cục KTTV, Bộ TNMT Ủy ban Trung ương MTTQ VN Hội Liên hiệp Phụ nữ VN Trung ương Đoàn TNCS HCM

25 Ông Nguyễn Hải Anh

Hội Chữ Thập đỏ VN

Ủy viên

Phó Chủ tịch, Tổng thư ký

26 Ông Nguyễn Quang Vinh

Tổng thư ký

Ủy viên

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Thiên tai Việt Nam 2021

PHẦN II TÌNH HÌNH THIÊN TAI NĂM 2021

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

THIÊN TAI TRÊN THẾ GIỚI

Năm 2021, thiên tai trên thế giới và trong khu vực tiếp tục diễn biến bất thường, khốc liệt trong bối cảnh toàn cầu chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid 19 tại nhiều quốc gia với khoảng 380 trận thiên tai gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản trong đó diễn ra ở nhiều nước phát triển, có cơ sở hạ tầng chống chịu tốt hơn điển hình như: mưa lũ lịch sử tần suất 1.000 năm tại tỉnh Hà Nam, Trung Quốc và các nước Châu Âu; lũ, lũ quét, sạt lở đất tại Nhật Bản; lốc xoáy lịch sử tại Mỹ; nắng nóng kỷ lục tại Canada; lũ lụt tần suất 500 năm tại Canada; siêu bão Rai gây thiệt hại nặng nề cho Philippin,...

Một số đặc điểm nổi bật của thiên tai trên thế giới và khu vực năm 2021:

1. Thiên tai trên toàn thế giới đã làm 16.000 người chết, mất tích (cao hơn so với các năm 2019, 2020 lần lượt là 71% và 95%), thiệt hại về kinh tế trên 343 tỷ USD 1 (cao hơn so với các năm 2019, 2020 lần lượt là 106% và 63%).

2. Siêu bão Ida đổ bộ vào nước Mỹ là thảm hoạ thiên tai gây thiệt hại lớn nhất năm về kinh tế ước tính khoảng 65 tỷ USD.

3. Động đất tại Haiti gây thiệt hại lớn nhất năm về người khiến 2.248 người chết, mất tích.

Bảng so sánh thiệt hại do thiên tai trên thế giới 03 năm gần đây

Thiệt hại

Người chết, mất tích Về kinh tế (tỷ USD)

Năm 2021 16.000 343

Năm 2020 8.200 210

Năm 2019 9.435 166

05 sự kiện thiên tai lớn trên thế giới trong năm 2021

TT

Sự kiện thiên tai

Khu vực ảnh hưởng

Người chết, mất tích

Thiệt hại kinh tế (tỷ USD)

Siêu bão Ida 29/8-02/9/2021

Mỹ, Canada

114

Lũ, lũ quét 12-19/7/2021

228

Tây Âu: Đức, Bỉ, Hà Lan…

Bão tuyết, rét hại 12-17/2/2021

Mỹ

235

30,1

Lũ, ngập lụt 07/2021

Trung Quốc

352

16,5

Động đất 14/8/2021

Haiti

2248

1,5

1. Theo thông tin cập nhật đến ngày 4/1/2022 của Công ty bảo hiểm Munich Re

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Một số đợt thiên tai điển hình

1. Bão

Trong năm 2021, đã có 127 xoáy thuận nhiệt đới, bao gồm 90 cơn bão được hình thành trên toàn cầu. Cơn bão mạnh nhất trong năm là siêu bão Surigae hoạt động khu vực Tây Thái Bình Dương với sức gió mạnh nhất lên tới cấp 17 (220km/giờ); Cơn bão gây thiệt hại nặng nề nhất về người là siêu bão Rai hoạt động khu vực Tây Thái Bình Dương (gió mạnh cấp 16) khi làm 431 người chết ở Philippin, trong khi siêu bão Ida hoạt động ở khu vực Bắc Đại Tây Dương là cơn bão gây thiệt hại lớn nhất về kinh tế với thiệt hại ước tính 65 tỷ USD sau khi đổ bộ vào bang Louisiana và khu vực Đông Bắc nước Mỹ.

- Siêu bão Surigae

Hình thành từ một vùng áp thấp vùng biển phía Đông Nam Philipin ngày 12/4, bão Surigae di chuyển chủ yếu theo hướng Tây Bắc về đất liền Philippin, mạnh lên thành siêu bão với gió cấp 17 ngày 17/4. Đến ngày 22/4, bão đổi hướng Đông Bắc đi lên và suy yếu tại khu vực đảo Đài Loan.

Tuy không đổ bộ trực tiếp vào đất liền nhưng hoàn lưu bão cũng đã gây gió mạnh trên đất liền, mưa lớn cho các tỉnh miền Đông Philipin với lượng mưa phổ biến 200-300mm, có nơi trên 500mm. Mưa lớn đã lũ, ngập lụt tại 22 xã, phường của vùng Eastern Visayas, có nơi ngập sâu đến 4m.

Chính quyền Philipin đã triển khai các biện pháp ứng phó với bão:

- Sơ tán 169.000 người dân đến nơi tránh trú an toàn.

- Đình chỉ các hoạt động giao thông vận tải, hoạt động du lịch, đóng cửa trường học, công sở khu vực ảnh hưởng khi bão đến gần.

- Lệnh cho các công ty viễn thông chuẩn bị cơ sở vật chất tại các khu vực được dự báo bị ảnh hưởng, bao gồm các trạm sạc và gọi điện miễn phí.

- Hỗ trợ nông dân thu hoạch sớm mùa vụ, cấm các tàu thuyền ra khơi đánh bắt hải sản.

- Sẵn sàng Quỹ dự phòng 31 triệu USD để phục vụ công tác ứng phó, khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai.

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão và mưa lũ sau bão đã làm 18 người chết, mất tích; hơn 1.000 ngôi nhà bị hư hỏng, sập đổ; gần 230.000 người bị ảnh hưởng. Thiệt hại kinh tế ước khoảng 10,5 triệu USD.

Bão Surigae gây sóng lớn tại bờ biển Philippines ngày 18/4

- Siêu bão Tauktae

Hình thành từ một vùng thấp ở biển Ả Rập, Ấn Độ Dương ngày 14/5, bão Tauk- tae di chuyển song song bờ biển phía Tây Ấn Độ và mạnh dần lên thành siêu bão với sức gió mạnh nhất cấp 17 (220km/giờ). Đêm ngày 17/5, siêu bão đổ bộ bang Gujarat, Ấn Độ với sức gió cấp 17 (205km/giờ) và tiếp tục đi sâu vào đất liền các tỉnh Tây Bắc Ấn Độ. Đây là cơn bão mạnh nhất đổ bộ khu vực này trong 20 năm qua, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tại Ấn Độ đang diễn biến phức tạp với số người chết kỷ lục 4.329 người/01 ngày, tạo nên thảm hoạ kép thiên tai và dịch bệnh.

Sau khi đổ bộ, hoàn lưu của bão đã gây mưa lớn cho các bang Tây Bắc Ấn Độ với lượng mưa phổ biến từ 300-500mm, trong đó thủ đô New Delhi xảy ra mưa lớn với lưu lượng gần 120mm/24 giờ gây ra tình trạng ngập úng trên diện rộng, đây là lượng mưa lớn kỷ lục trong tháng 5 tại khu vực.

Chính quyền Ấn Độ đã triển khai các biện pháp ứng phó với bão:

- Áp dụng lệnh giới nghiêm nhằm hạn chế sự lây lan của Covid-19, đình chỉ các hoạt động giao thông vận tải; Cấm các tàu thuyền ra khơi đánh bắt hải sản.

- Sơ tán 200.000 người dân khu vực trũng thấp, ven biển tới nơi tránh trú an toàn.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Sẵn sàng 170 xe chăm sóc y tế lưu động ứng phó trường hợp các ca nhiễm Covid-19 tăng đột biến sau thiên tai.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- Lệnh Hải quân thường trực sẵn sàng triển khai các biện pháp cứu hộ, cứu nạn trong tình huống khẩn cấp.

- Đảm bảo sẵn sàng nguồn cung cấp điện và ôxy sẽ vẫn được cung cấp trong các bệnh viện COVID-19 tại các huyện ven biển.

- Thủ tướng Ấn Độ phê duyệt hỗ trợ 130 triệu USD cho các hoạt động cứu trợ khẩn cấp các khu vực thiệt hại tại bang Gujarat.

Siêu bão Tauktae đổ bộ gây mưa lớn, gió mạnh làm đổ nhiều cây xanh, ngập lụt các tuyến đường tại Ấn Độ

Siêu bão làm ít nhất 198 người chết, mất tích, phá hủy hơn 16.000 nhà, làm bật gốc cây xanh, cô lập nhiều tuyến đường, gây mất điện cho khoảng 6.000 ngôi làng.

- Bão Infa

Hình thành từ một vùng áp thấp ở phía Đông Philipin từ ngày 14/7, bão Infa có đường di chuyển phức tạp, chủ yếu theo hướng Tây, sức gió mạnh nhất cấp 15 (175km/giờ) và đổ bộ vào tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc tới 2 lần vào các ngày 25 và 26/7 với sức gió cấp 14 (150km/giờ).

Hoàn lưu bão đã gây mưa lớn, ngập lụt cho các tỉnh Chiết Giang, Giang Tô, Thượng Hải, An Huy của Trung Quốc với lượng mưa phổ biến từ 400-600mm, có trạm mưa lên tới 951mm. Mưa lớn đã gây lũ lớn tại thành phố Gia Hưng, tỉnh Chiết Giang khi có 9 trạm quan trắc lũ chính mực nước vượt cảnh báo.

Bão đổ bộ trong bối cảnh đất nước Trung Quốc vừa gánh chịu thảm họa lũ lụt lịch sử tại tỉnh Hà Nam, khiến cho công tác ứng phó gặp rất nhiều khó khăn.

Chính quyền Trung Quốc đã triển khai các biện pháp ứng phó với bão:

Thiên tai Việt Nam 2021

- Ban bố mức báo động cao nhất tại tỉnh Chiết Giang.

- Sơ tán 1,5 triệu người khu vực ven biển, trũng thấp đến 12.000 nơi tránh trú tạm thời.

- Xả lũ khẩn cấp nhiều đập, hồ chứa tại Chiết Giang để sẵn sàng dung tích đón lũ.

- Đóng cửa các trường học, công sở, chợ…, tạm dừng các hoạt động giao thông, đặc biệt là đường không và hoạt động của tàu điện ngầm.

Bão Infa gây mưa lớn, ngập lụt tại tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc

Bão Infa đã ảnh hưởng tới hơn 114.000 người ở Trung Quốc, phá hoại hoa màu, gây tổn thất kinh tế trực tiếp khoảng 2 tỷ USD.

- Siêu bão Ida

Hình thành từ vùng áp thấp gần Nam Mỹ ngày 23/8, bão Ida di chuyển theo hướng Tây Bắc, mạnh lên thành siêu bão với sức gió mạnh nhất trên cấp 17 ngày 28/8 trước khi đổ bộ trực tiếp vào bang Louisiana, Mỹ ngày chiều 29/8, sau đó bão đổi hướng Đông Bắc đi sâu vào đất liền và suy yếu.

Hoàn lưu bão đã gây mưa lớn diện rộng với lưu lượng phổ biến từ 350-500mm, đồng thời gây ra các trận lốc xoáy và lũ quét ở Đông Bắc Nước Mỹ. Ngoài ra, triều cường và gió mạnh khi bão đổ bộ đã khiến dòng chảy của sông Mississippi bị đảo ngược.

Chính quyền nước Mỹ đã triển khai các biện pháp ứng phó bão:

- Các bang Mississippi và Louisiana ban bố tình trạng khẩn cấp ứng phó với siêu bão Ida, lần đầu tiên sau 16 năm kể từ cơn bão Katrina năm 2005.

- Tổ chức sơ tán bắt buộc đối với người dân khu vực ngoài hành lang chống lũ lụt.

- Đóng cửa các trường học, công sở, cơ sở dịch vụ trong ngày bão đổ bộ.

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão Ida và hoàn lưu đã làm ít nhất 114 người chết, gây thiệt hại nặng nề khi phá hủy nhiều nhà cửa, đường giao thông, cơ sở hạ tầng, mất điện trên diện rộng với hơn 1 triệu người bị mất điện; thiệt hại ước tính 65 tỷ USD.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Bão Ida gây thiệt hại lớn về nhà cửa tại Louisiana tháng 8/2021

- Siêu bão Rai

Hình thành từ một vùng áp thấp cách bờ biển phía Nam Philippin hơn 2.000km ngày 10/12, bão Rai di chuyển chủ yếu theo hướng Tây, mạnh lên thành siêu bão ngay trên bờ biển miền Trung Philippin ngày 16/12, sức gió mạnh nhất cấp 16, giật trên cấp 17.

Bão đổ bộ vào Philippin vào thời điểm cuối mùa bão, tuy nhiên là cơn bão gây thiệt hại nghiêm trọng nhất trong năm 2021.

Chính quyền Philippin đã triển khai các biện pháp ứng phó bão:

- Huy động hơn 18.000 quân nhân, cảnh sát khẩn trương cung cấp lương thực, nước sạch và các nhu yếu phẩm tới các khu vực bị ảnh hưởng.

- Kêu gọi các tổ chức từ thiện, huy động nguồn viện trợ để giúp đỡ người dân khắc phục hậu quả cơn bão, sớm ổn định đời sống.

- Ngày 20/12, Tổng thống Philippin Rodrigo Duterte đã cam kết dành 200 triệu USD để khắc phục hậu quả của cơn bão.

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão đã khiến ít nhất 431 người chết và mất tích, ảnh hưởng đến gần 4,5 triệu người, trong đó 500.000 người phải tạm trú trong các địa điểm sơ tán; 55.000 ngôi nhà bị hư hỏng, sập đổ hoàn toàn. Thiệt hại kinh tế ước tính 01 tỷ USD.

Siêu bão Rai “san phẳng” nhiều nơi ở Philippin

2. Mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất

Năm 2021, các trận lũ lụt lịch sử đặc biệt nghiêm trọng tiếp tục xảy ra tại các quốc gia trên thế giới, cụ thể vào tháng 7/2021, lũ lụt tần suất 1.000 năm đã cướp đi sinh mạng của hơn 302 người ở tỉnh Hà Nam, miền Trung Trung Quốc; trong khi đó, lũ lụt tần suất 1.000 năm cũng xuất hiện ở châu Âu khiến 217 người thiệt mạng vì những trận mưa xối xả gây ra lũ lụt ở Đức, Bỉ và Hà Lan…

- Mưa lũ lịch sử tần suất 1.000 năm tại Hà Nam, Trung Quốc

Từ 17-21/7/2021 tại tỉnh Hà Nam đã xảy ra mưa đặc biệt lớn 202mm/01 giờ và tổng lượng mưa đạt 622,7 mm/24 giờ. Mưa lớn, dồn dập trên diện rộng đã gây lũ, ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đê bị vỡ, tràn, mực nước tại 49 hồ chứa tại tỉnh Hà Nam dâng cao đến mức báo động.

Tại Thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam mưa lớn đã khiến các ga tàu điện ngầm, hầm đường bộ ngập sâu đến 6m làm ít nhất 12 người chết.

Chính quyền Trung Quốc đã triển khai các biện pháp ứng phó mưa lũ:

- Sơ tán 815.000 người dân khu vực trũng thấp đến nơi an toàn.

- Tạm dừng các hoạt động giao thông vận tải.

- Chỉ đạo Quân đội triển khai các biện pháp ứng phó, cứu hộ cứu nạn khẩn cấp, trong đó ngày 20/7 cho nổ một con đập tại Thành phố Lạc Dương để phân lũ, hạn chế ngập lụt.

Thiên tai Việt Nam 2021

Mưa lớn, lũ, lụt lịch sử tại Hà Nam, Trung Quốc đã làm ít nhất 302 người chết, 50 người mất tích, 815.000 người sơ tán, 1,1 triệu người phải di dời và 9,3 triệu người bị ảnh hưởng, trên 1,09 triệu ha hoa màu bị thiệt hại và trên 30.600 ngôi nhà bị sập, hơn 400.000 ô tô bị hư hỏng. Thiệt hại ước tính khoảng 16,5 tỷ USD.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Ngập lụt thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam tháng 7/2021

- Lũ quét tại Nhật Bản ngày 03/7/2021

Mưa lớn kéo dài với tổng lượng mưa 780mm/72 giờ đã gây lũ quét nghiêm trọng ở thành phố Atami, tỉnh Shizuoka, Nhật Bản vào sáng ngày 3/7. Trận lũ quét đã kéo bùn đất đi với tốc độ 40km/ giờ và dài khoảng 2km.

Chính quyền Nhật Bản đã triển khai các biện pháp ứng phó lũ quét:

- Thủ tướng Nhật Bản họp khẩn với thành viên Chính phủ, chính quyền địa phương, yêu cầu xác định thiệt hại và đánh giá nhu cầu hỗ trợ.

- Thành lập một lực lượng đặc nhiệm tại Văn phòng Thủ tướng để thu thập thông tin khi mưa lớn quét qua các khu vực dọc theo bờ biển Thái Bình Dương ở miền Trung và miền Đông Nhật Bản.

- Sơ tán 21.000 hộ gia đình khỏi khu vực nguy hiểm, huy động 1.500 nhân viên cứu hộ đã được điều động để tìm kiếm và cứu hộ các nạn nhân.

Trận lũ quét tại TP Atami, tỉnh Shizuoka tháng 7/2021

Nhân viên cứu hộ tìm kiếm các nạn nhân

Thiên tai Việt Nam 2021

Trận lũ quét, lũ bùn đất đã khiến 83 người chết, mất tích; cuốn trôi 130 ngôi nhà và nhiều cơ sở hạ tầng.

- Lũ lụt tại châu Âu

Từ ngày 12-15/7/2021, mưa lớn đã xảy ra ở Đức, Bỉ, Hà Lan và các nước châu Âu như tại miền Đông nước Bỉ với lượng mưa phổ biến từ 100-200mm/24 giờ, tương đương tổng lượng mưa cả tháng. Mưa lớn đã gây ra lũ lụt kỷ lục trên diện rộng, mực nước nhiều sông vượt mức lịch sử, điển hình như sông Kyll tại Đức đã tăng từ mức trung bình 1m lên 7,85m. Đây là đợt lũ lịch sử tần suất 1.000 năm tại khu vực Tây Âu.

Chính quyền các nước châu Âu triển khai ứng phó mưa lũ:

- Đức viện trợ 354 triệu USD để khắc phục khẩn cấp hậu quả mưa lũ, đồng thời xây dựng chương trình tái thiết diện rộng với kinh phí dự kiến vài tỷ USD.

- Huy động hơn 1.000 binh sĩ, nhân viên cứu hộ và máy bay trực thăng, máy bay không người lái triển khai ứng phó, khắc phục hậu quả cùng lực lượng địa phương.

Lũ lụt nhấn chìm nhiều nhà cửa ở Erdorf, Đức tháng 7/2021

Mưa lớn đã làm 228 người chết. Thiệt hại kinh tế ước tính trên 54 tỷ USD.

3. Động đất nghiêm trọng tại Haiti

Sáng ngày 14/8, một trận động đất mạnh 7,2 độ xảy ra trên bán đảo Tiburon thuộc Haiti và hàng chục đợt dư chấn, trong đó dư chấn mạnh nhất độ lớn 5,1 độ.

Thiên tai Việt Nam 2021

Trận động đất đã làm ít nhất 2.248 người chết, mất tích, hơn 12.200 người bị thương, khoảng 650.000 người cần được hỗ trợ; 137.500 ngôi nhà bị sập đổ, hư hỏng; ước tính thiệt hại khoảng 1,5 tỷ USD.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Nhiều tòa nhà tại Haiti bị sập đổ do động đất

4. Nắng nóng kỷ lục tại Canada

Trong tháng 6-7/2021, khu vực phía Tây Canada, một nước nằm ở vùng khí hậu ôn đới, đã chịu ảnh hưởng của nắng nóng kỷ lục, trong đó nhiệt độ cao nhất đo được tại thị trấn Lytton, bang British Columbia là 49,6ºC, mức nhiệt cao nhất từng ghi nhận tại Canada.

Nhằm ứng phó với nắng nóng, chính quyền Canada đã đóng cửa các trường học, trung tâm tiêm chủng, đặt nhiều vòi nước công cộng và trạm phun sương trên các tuyến phố, mở các trung tâm làm mát và bố trí nhân viên phát nước, mũ cho người dân.

Đợt nắng nóng kỷ lục tại Lytton, Canada tháng 6-7/2021

Thiên tai Việt Nam 2021

Nắng nóng kỷ lục đã làm ít nhất 500 người tử vong, chủ yếu là người cao tuổi; 1.000 người phải sơ tán; nhiều trường học, nhiều địa điểm tiêm vắc xin ngừa Covid-19 đóng cửa. Thiệt hại kinh tế ước tính 09 tỷ USD.

5. Lốc xoáy lịch sử tại Mỹ

Đêm ngày 10/12/2021, tại 6 bang miền Trung Nước Mỹ, gồm Arkansas, Illinois, Kentucky, Missouri, Tennessee và Mississippi đã xảy ra hơn 30 trận lốc xoáy, khiến ít nhất 88 người thiệt mạng, hàng loạt nhà cửa, cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng nề.

Nhà cửa, cơ sở hạ tầng bị tàn phá do lốc xoáy tại Missouri tháng 12/2021

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm người mất tích do lốc xoáy tại Kentucky tháng 12/2021

Tổng thống nước Mỹ đã tuyên bố tình trạng thảm họa ở Kentucky, cho phép tăng cường viện trợ liên bang cho các nỗ lực phục hồi; huy động nhân viên cứu hộ và lực lượng vệ binh quốc gia tìm kiếm người mất tích và khắc phục hậu quả.

6. Bão tuyết kỷ lục tháng 2/2021 ở Mỹ

Bang Texas đóng cửa các tuyến đường do ảnh hưởng của bão tuyết

Thiên tai Việt Nam 2021

Từ ngày 13-17/02/2021, một trận bão tuyết lớn hình thành ở Tây Bắc Thái Bình Dương đã đổ bộ vào miền Nam nước Mỹ, sau đó di chuyển về phía Trung Tây và Đông Bắc nước này.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Trận bão tuyết đã gây ảnh hưởng trên diện rộng khắp nước Mỹ, khiến hơn 170 triệu người chịu ảnh hưởng của thời tiết lạnh giá. Trong đó, bang Texas, nơi thường có nhiệt độ lên đến 45ºC, bão tuyết đã làm nhiệt độ giảm mạnh (-10,5ºC ngày 16/2, mức nhiệt thấp nhất từ cuối thế kỷ XIX) gây giá rét và tuyết rơi dày kỷ lục.

Tổng thống nước Mỹ ngày 20/2 đã tuyên bố tình trạng thảm họa nghiêm trọng đối với bang Texas.

Người dân đứng xếp hàng để lấy nước tại Houston, Texas

Thiên tai Việt Nam 2021

Đợt bão tuyết kỷ lục đã làm ít nhất 235 người chết, gây mất điện, nước cho hơn 10 triệu người, đặc biệt là ở Texas. Thiệt hại kinh tế khoảng 30,1 tỷ USD.

THIÊN TAI VIỆT NAM

TÌNH HÌNH CHUNG

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 trên phạm vi toàn thế giới và ở Việt Nam, tình hình thiên tai ở nước ta năm 2021 tuy không diễn ra khốc liệt, dị thường, vượt mức lịch sử như năm 2020 nhưng thiên tai vẫn diễn ra dồn dập với 18/22 loại hình thiên tai đã làm 108 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế 5.218 tỷ đồng, cụ thể:

- 09 cơn bão, 03 áp thấp nhiệt đới trên biển Đông;

- 326 trận dông, lốc, mưa lớn;

- 170 trận lũ, lũ quét, sạt lở đất trong đó có 06 đợt mưa lũ diện rộng tại các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên;

- 139 trận động đất, trong đó riêng tại huyện KonPlong, tỉnh Kon Tum đã xảy ra 100 trận động đất nhẹ, độ lớn từ 2,5 - 3,9;

- Sạt lở bờ sông, bờ biển tại Đồng bằng sông Cửu Long…

Về bão

Thiên tai Việt Nam 2021

Trong năm 2021, có 11 cơn bão và ATNĐ hoạt động trên khu vực biển Đông, trong đó có 04 cơn bão (số 2, 6, 7, 8) và 01 ATNĐ (ngày 05-08/7) ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta. Các cơn bão tuy cường độ không mạnh khi đổ bộ (gây gió mạnh cấp 6-9, giật cấp 8-10 khi đổ bộ) nhưng lại có cường độ mạnh và hướng di chuyển rất phức tạp khi hoạt động trên biển Đông, là khu vực có nhiều tàu cá và các hoạt động kinh tế khác. Riêng bão số 9 (siêu bão Rai) mặc dù đã giảm cấp khi qua đất liền Philippin song vào Biển Đông ngày 17/12 lại mạnh lên với cường độ rất mạnh ở cấp siêu bão kéo dài trên 60 giờ, được đánh giá là mạnh nhất trong 40 năm qua với sức gió cấp 15, giật cấp 17 (rủi ro thiên tai cấp 4), hướng di chuyển phức tạp khó lường. Tuy xuất hiện vào thời điểm cuối năm, ngoài cường độ rất mạnh, bão không đi xuống phía Nam theo quy luật mà tiến sát vào gần bờ rồi chuyển hướng ngược lên phía Bắc rồi Đông Bắc, đây là hiện tượng rất hiếm xảy ra. Bão đã ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực biển Đông của nước ta, tác động tới khu vực có rất nhiều tàu thuyền cũng như các hoạt động kinh tế khác. Tuy không đổ bộ vào đất liền nước ta, song bão đã đe dọa nghiêm trọng an toàn tàu thuyền trên biển và thiệt hại đáng kể về cơ sở hạ tầng, đời sống, sản xuất trên một số đảo, đặc biệt là khu vực quần đảo Trường Sa mà bão đi qua.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Về mưa lũ, ngập lụt

Từ đầu tháng 9 đến tháng 12/2021, khu vực miền Trung chịu ảnh hưởng liên tiếp 06 đợt mưa lớn trên diện rộng với tổng lượng phổ biến 2.000-3.500mm, một số trạm mưa rất lớn như: Tam Trà (Quảng Nam) 4.317mm, TĐ Sông Tranh 2 (Quảng Nam) 4.345mm, Ba Lế (Quảng Ngãi) 3.924mm. Mưa lớn gây lũ ở mức BĐ2-BĐ3, một số sông thuộc các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi trên BĐ3; đặc biệt là đợt từ 27/11 đến 01/12 trên các sông Bình Định, Phú Yên lũ lớn tương đương các năm 2013, 2016, 2017 và gần ở mức lịch sử, gây ngập lụt trên diện rộng, sạt lở ở nhiều nơi. Mưa lũ năm 2021 đã làm 37 người bị chết và mất tích, tổng thiệt hại về vật chất khoảng 4.000 tỷ đồng.

Hạn hán, xâm nhập mặn

Tuy hạn hán trong năm không diễn ra khốc liệt như một số năm trước, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh phía Nam, song khu vực Bắc Bộ xuất hiện mực nước thấp nhất trong lịch sử tháng 6 tại Tuyên Quang (hạ lưu sông Lô), nguồn nước trên hạ lưu sông Lô, sông Hồng, sông Thao thiếu hụt từ 70-90% so với trung bình nhiều năm trong các tháng mùa lũ chính vụ.

Rét hại, băng giá

Trong năm đã có 18 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta, trong đó đợt rét đậm, rét hại mạnh nhất từ ngày 07-13/01/2021 với nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 0ºC như: Sa Pa (Lào Cai) -2,2ºC, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) -3,4ºC; nhiều khu vực núi cao xuất hiện băng giá, đặc biệt tại tỉnh Lào Cai đã xuất hiện mưa tuyết.

Dông lốc, mưa đá

Trong năm 2021, đã xảy ra 326 trận mưa đá, dông lốc, sét trên 50 tỉnh/TP trên cả nước làm 41 người chết, 66 người bị thương; 213 nhà sập đổ hoàn toàn, 7.743 nhà bị hư hỏng, tốc mái. Ước tính giá trị thiệt hại khoảng 190 tỷ đồng.

Động đất

Thiên tai Việt Nam 2021

Trong năm 2021, trên cả nước đã xảy ra 139 trận động đất, trong đó riêng tại huyện KonPlong, tỉnh Kon Tum đã xảy ra 100 trận động đất nhẹ, độ lớn từ 2,5 - 3,9. Các trận động đất không gây thiệt hại về người và tài sản. Ngoài ra, tối ngày 24/12, tại tỉnh Phongsaly, Lào (cách huyện Mường Nhé khoảng 50km) đã xảy ra một trận động đất với độ lớn 5,5, gây rung chấn đến tận Hà Nội, tuy không gây thiệt hại nhưng nhiều người dân sống tại các tòa nhà cao tầng cảm nhận rõ sự rung lắc.

Thiệt hại do thiên tai

Do có sự chỉ đạo tập trung và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò trực tiếp của các địa phương cùng sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của nhân dân trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả bão lũ, nên đã góp phần giảm tối đa, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản cho người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Mặc dù, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, thiên tai diễn ra dồn dập, nghiêm trọng, nhất là mưa lũ ở miền Trung, lũ quét, sạt lở đất, lốc sét, mưa đá nhưng thiệt hại về người đã được giảm thiểu thấp nhất trong hơn 30 năm qua, cụ thể:

Về người: 108 người chết và mất tích (101 người chết, 07 người mất tích, trong đó: bão 05; lũ 50; sạt lở đất 11; lốc sét, mưa đá 40; thiên tai khác 02).

Về vật chất:

Nhà ở: 306 nhà sập, 8.946 nhà bị hư hại, tốc mái; 124.683 nhà bị ngập;

Cây trồng: 138.195 ha lúa và hoa màu bị ngập, thiệt hại; 13.794 ha cây công nghiệp, cây ăn quả bị đổ, gãy;

Chăn nuôi, thuỷ sản: 374.672 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; 3.670ha nuôi trồng thuỷ sản bị thiệt hại;

Đê điều, thủy lợi: 293km đê kè, kênh mương bị sạt lở, hư hỏng; 67km bờ biển, sông bị sạt lở;

Giao thông: 501km đường giao thông, đường sắt Bắc Nam bị sạt lở hư hỏng; khối lượng đất, đá sạt lở khoảng 1,6 triệu m3; 107 cây cầu, 165 cống bị hư hỏng, cuốn trôi.

Ngoài ra, còn các thiệt hại khác về cơ sở hạ tầng và công trình dân sinh...

Thiên tai Việt Nam 2021

Tổng thiệt hại về kinh tế ước tính trên 5.218 tỷ đồng.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

BIỂU ĐỒ THIỆT HẠI VỀ NGƯỜI DO THIÊN TAI TỪ 1990 - 2021

Thiên tai Việt Nam 2021

BIỂU ĐỒ THIỆT HẠI VỀ TÀI SẢN DO THIÊN TAI TỪ 1990 - 2021

NHỮNG ĐỢT THIÊN TAI LỚN NĂM 2021

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

pHần ii. tìnH HìnH tHiÊn tai nĂM 2021

1. Bão

Trong năm 2021, có 11 cơn bão và ATNĐ hoạt động trên khu vực biển Đông, trong đó có 06 cơn bão (số 2, 5, 6, 7, 8) và 01 ATNĐ (ngày 05-08/7) ả nh hưở ng trự c tiế p đế n nướ c ta. Các cơn bão tuy cường độ không mạnh khi đổ bộ (gây gió mạnh cấp 6-9, giậ t cấ p 8-10 khi đổ bộ) nhưng lại có cường độ mạnh và hướng di chuyển rất phức tạp khi hoạt động trên biển Đông, là khu vực có nhiều tàu cá và các hoạt động kinh tế khác.

Bão số 2 đổ bộ vào khu vực Thái Bình đến phía Bắc Nghệ An ngày 13/6 với sức gió phổ biến mạnh cấp 6, giật cấp 8, gió mạnh nhất ghi nhận được tại Văn Lý (Nam Định) là cấp 8-9, giật cấp 10. Hoàn lưu bão rất rộng và gây mưa lớn tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó một số nơi mưa 200-400mm. Bão và mưa lũ sau bão đã làm 01 người chết, 137 nhà bị hư hỏng, tốc mái; 30.903 ha lúa bị ngập. Tổng thiệt hại vật chất trên 70 tỷ đồng.

Bão số 5 bổ bộ vào khu vực Đà Nẵng đến Bình Định ngày 12/9 với sức gió cấp 8, giật cấp 10. Hoàn lưu bão gây mưa lớn 400-650mm tại các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Ngãi, mưa 200-300mm tại các tỉnh Quảng Trị, Kon Tum và lũ trên các sông Quảng Bình và Kon Tum. Bão và mưa lũ sau bão làm 02 người chết, 05 tàu bị chìm, 131 nhà bị tốc mái, hư hại. Tổng thiệt hại vật chất trên 285 tỷ đồng.

Bão số 6 đổ bộ vào khu vực từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi với sức gió cấp 7, 8, giật cấp 10 và gây mưa 200-400mm tại khu vực Bắc Bộ đến Quảng Ngãi và Tây Nguyên, lũ ở mức BĐ1-2 trên các sông ở Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam và Kon Tum. Bão và mưa lũ đã làm 02 người chết, 02 người mất tích, 125 nhà hư hỏng, 1.817 ha lúa bị ngập; 6.020ha hoa màu bị ngập, hư hại; 19.090 con gia cầm và 129 con gia súc bị chết, 54 điểm giao thông sạt lở với khối lượng trên 160.000m3. Thiệt hại vật chất ước tính trên 381 tỷ đồng.

Bão số 7 sau khi suy yếu với sức gió cấp 6-7 đổ bộ vào khu vực Hải Phòng - Nam Định. Hoàn lưu bão gây mưa lớn 250-450mm từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi, gây lũ ở mức BĐ1-BĐ2 trên các sông ở Quảng Bình đến Quảng Ngãi. Mưa lũ làm 03 người chết, 13 nhà bị hư hại, 6.192 ha lúa và 3.675 ha hoa màu bị ngập, hư hại. Thiệt hại vật chất trên 32 tỷ đồng.

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão số 8 sau khi suy yếu thành ATNĐ trên vùng biển ven bờ từ Nam Định đến Nghệ An, gây mưa lớn 100-200mm tại khu vực Bắc Bộ và từ 100-150mm tại khu vực Thanh Hóa - Quảng Bình gây lũ BĐ2-BĐ3 trên các sông ở Yên Bái, Hải Phòng, Nam Định. Bão, mưa lũ làm 38 nhà bị thiệt hại, 4.018ha lúa và 1.139 ha hoa màu bị hư hỏng, 89.000m3 đất đá đường giao thông bị sạt lở. Thiệt hại vật chất trên 175 tỷ đồng.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Bão số 9 đi vào biển Đông chiều 17/12 sau khi đi vào miền Trung Philippin. Bão đạt cường độ mạnh nhất trên biển Đông cấp 15, giật cấp 17; rủi ro thiên tai cấp 4; là cơn bão mạnh nhất trong năm 2021 trên biển Đông, phạm vi ảnh hưởng rộng toàn biển Đông; bão hình thành vào cuối năm nhưng hướng di chuyển trái quy luật khi hướng lên phía Bắc. Sáng ngày 19/12, khi cách đất liền Bình Định - Phú Yên khoảng 230km, bão đổi hướng di chuyển theo hướng Bắc và suy yếu dần. Bão số 9 làm 01 người chết, 05 nhà bị thiệt hại, 07 tàu cá bị chìm, 369 lồng, bè nuôi tôm bị thiệt hại...

2. Mưa lũ

Trong năm 2021, khu vực Bắc Bộ xuất hiện ít lũ, chủ yếu là lũ vừa và nhỏ trên các sông suối nhỏ, trên các sông chính và hạ lưu các sông thuộc hệ thống sông Hồng-Thái Bình hầu như không xuất hiện lũ, riêng khu vực thành phố Hải Phòng do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 8 kết hợp với triều cường, mực nước vùng cửa sông đã lên mức BĐ2-BĐ3 trong ngày 15/10. Đối với khu vực miền Trung và Tây Nguyên, từ đầu tháng 9 đến giữa tháng 11, khu vực miền Trung chịu ảnh hưởng liên tiếp 06 đợt mưa lớn trên diện rộng với tổng lượng phổ biến 2.000-3.500mm, một số trạm mưa rất lớn như: Tam Trà (Quảng Nam) 4.317mm, TĐ Sông Tranh 2 (Quảng Nam) 4.345mm, Ba Lế (Quảng Ngãi) 3.924mm. Mưa lớn gây lũ ở mức BĐ2-BĐ3, một số sông thuộc các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi trên BĐ3; đặc biệt là đợt từ 27/11 đến 01/12 trên các sông Bình Định, Phú Yên lũ lớn tương đương các năm 2013, 2016, 2017 và gần ở mức lịch sử, gây ngập lụt trên diện rộng, sạt lở ở nhiều nơi.

a) Mưa lũ tại các tỉnh miền núi phía Bắc

Từ ngày 22/8 đến 25/8, khu vực miền núi phía Bắc có mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến từ 100-150mm, một số trạm có lượng mưa lớn như: Bắc Quang (Hà Giang) 594mm, Vũ Chấn (Thái Nguyên) 252mm, Hà Lang (Tuyên Quang) 206mm. Mưa lớn gây lũ, ngập úng cục bộ, sạt lở đất, làm 03 người chết, 02 nhà bị sập, 46 nhà hư hại, 550 hộ phải di dời; 103 ha lúa, 274 ha hoa màu bị ngập, thiệt hại; 04 tuyến đường tỉnh và một số tuyến đường giao thông nông thôn bị sạt lở.

b) Mưa lũ khu vực miền Trung và Tây Nguyên

Thiên tai Việt Nam 2021

- Mưa lũ từ ngày 15-19/10: Do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp dải hội tụ nhiệt đới, các tỉnh Hà Tĩnh - Quảng Ngãi và Tây Nguyên có mưa lớn từ 300- 500mm, trong đó một số điểm mưa lớn cực đoan như Hồ Kim Sơn (Hà Tĩnh) 1.122mm, Bạch Mã (Thừa Thiên Huế) 977mm. Mưa lớn đã gây lũ trên các sông khu vực từ Nghệ An đến Phú Yên và Tây Nguyên ở mức BĐ1-BĐ2, riêng các sông Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam lên mức BĐ3. Mưa

lũ làm 08 người chết, mất tích; 15 nhà sập, 248 nhà bị hư hỏng, 2.560 nhà bị ngập; 2.931 ha lúa, 1.478 ha hoa màu bị thiệt hại; 9,2km bờ sông, bờ biển sạt lở; 14 vị trí Quốc lộ, 105 vị trí giao thông địa phương bị sạt lở, ách tắc với khối lượng đất đá 245.000m3. Tổng thiệt hại vật chất trên 758 tỷ đồng.

- Mưa lũ từ ngày 22-25/10: Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường, từ đêm 22/10 đến 25/10, khu vực Thừa Thiên Huế - Phú Yên, KonTum có mưa lớn từ 200-700mm, một số nơi mưa rất lớn như Tam Trà (Quảng Nam) 950mm, Bình Khương (Quảng Ngãi) 862mm và gây ra lũ ở mức BĐ1-BĐ2, riêng Quảng Ngãi, Quảng Nam trên BĐ2, BĐ3. Mưa lũ đã làm 07 người chết, mất tích, 10 nhà bị thiệt hại, 12.048 nhà bị ngập nước; 356ha lúa và 1.000ha hoa màu bị thiệt hại; 1.065m kè và 28.000km kênh mương bị sạt lở; trên 381.000m3 đất đá đường giao thông bị sạt lở. Tổng thiệt hại vật chất trên 758 tỷ đồng.

- Mưa lũ từ ngày 08-18/11: Khu vực từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hoà và Đắk Lắk có mưa lớn, tổng lượng mưa phổ biến từ 500-900mm và gây lũ BĐ1-BĐ2 trên các sông khu vực từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên và Đắk Lắk, riêng Bình Định, Quảng Ngãi lên mức BĐ3. Mưa lũ đã làm 03 người chết, mất tích; 02 nhà bị sập đổ, 16 nhà bị hư hại, 5.444 nhà bị ngập nước; 3.767ha lúa, 640ha hoa màu bị thiệt hại; 210 con gia súc, 13.818 con gia cầm bị chết; 88.000m3 đất đá đường giao thông bị sạt lở. Tổng thiệt hại vật chất trên 126 tỷ đồng.

- Mưa lũ từ ngày 27/11-01/12: Khu vực từ Quảng Nam đến Khánh Hoà và Tây Nguyên có mưa to đến rất to, tổng lượng mưa cả đợt phổ biến từ 400-700mm, một số nơi có mưa lớn cực đoan như: TĐ Sông Tranh 2 (Quảng Nam) 947mm; Ba Lế (Quảng Ngãi) 900mm; Làng Cát (Bình Định) 839mm. Lũ lớn trên BĐ3 và gần mức lịch sử đã xảy ra tại sông Vệ (Quảng Ngãi), thấp hơn lũ LS 2013 là 0,24m; sông Ba (Phú Yên) thấp hơn lũ LS 1993 là 0,58m; sông Cái Dinh (Khánh Hoà) thấp hơn lũ LS 1993 là 0,58m. Mưa lũ đã làm 19 người chết và mất tích; 09 nhà sập, 52.244 nhà ngập; 1.620ha lúa, hoa màu bị ngập, thiệt hại; 2.950 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi, nhiều tuyến đường quốc lộ và giao thông địa phương bị ngập, sạt lở gây ách tắc.

3. Dông lốc, mưa đá

Thiên tai Việt Nam 2021

Trong năm 2021, đã xảy ra 326 trận mưa đá, dông lốc, sét trên 50 tỉnh/TP trên cả nước làm 41 người chết, 66 người bị thương; 213 nhà sập đổ hoàn toàn, 7.743 nhà bị hư hỏng, tốc mái; 3.037 gia súc, gia cầm bị chết; 32.600 ha lúa, rau màu; 141 cột điện bị gãy đổ. Ước tính giá trị thiệt hại khoảng 190 tỷ đồng.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Một số trận điển hình như:

- Dông lốc, sét, mưa đá xảy ra vào chiều 21/3 tại các tỉnh Điện Biên, Lào Cai, Nghệ An và Lâm Đồng đã làm 01 người chết (do sét đánh tại huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng); 01 nhà sập, 177 nhà hư hỏng.

- Dông lốc ngày 03/4/2021 trên địa bàn tỉnh Tây Ninh làm 51 căn nhà bị tốc mái, 52,5 ha hoa màu bị ngã đổ.

- Mưa lớn, dông lốc xảy ra tại huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh vào chiều ngày 02/5/2021 đã làm 78 nhà bị tốc mái, 256 ha lúa và 10 ha bị ngã, đổ.

- Mưa lớn kèm theo lốc sét từ ngày 05-07/5 trên địa bàn 06 tỉnh, thành phố Long An, An Giang, Bình Dương, Hậu Giang, Bình Phước, TP. Hồ Chí Minh, làm 01 người chết (do sét đánh), 15 nhà bị sập, 335 nhà bị tốc mái, 50ha cao su bị gãy đổ.

4. Rét hại, băng giá

Trong năm đã có 18 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta, trong đó Đợt rét đậm, rét hại mạnh nhất từ ngày 07-13/01/2021 với nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 00C như: Sa Pa (Lào Cai) -2,2oC, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) -3,4oC, Nhiều khu vực núi cao xuất hiện băng giá, đặc biệt từ ngày 10-11/01/2021, trên địa bàn huyện Bát Xát và thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã xuất hiện mưa tuyết2. Rét đã làm 2.354 gia súc bị chết, 108 ha rau màu bị thiệt hại. Ngoài ra, đã xảy ra thiệt hại về người do sưởi ấm bằng bếp than tại tỉnh Hà Giang, Quảng Bình (Hà Giang: 01 người chết, 01 người bị ngạt khí; Quảng Bình: 01 người chết, 01 người bị ngạt khí).

5. Động đất

2. Đợt rét đậm, rét hại mạnh nhất từ ngày 07-13/01/2021 với nhiệt độ thấp nhất 7-100C, vùng núi 4-70C, vùng núi cao có nơi dưới 00C. Một số nơi có nhiệt độ thấp nhất dưới 00C như: Sa Pa (Lào Cai) -2,20C, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) -3,40C, Pha Đin (Điện Biên) -0,40C,... Nhiều khu vực núi cao xuất hiện băng giá như tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Chùa Đồng Yên Tử, Bình Liêu (Quảng Ninh), Phia Oắc (Cao Bằng), Mèo Vạc (Hà Giang), Tam Đường (Lai Châu),…

Thiên tai Việt Nam 2021

6. Sạt lở

6.1. Sạt lở Trung Bộ và Tây Nguyên

Trong năm 2021, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển và sạt lở vùng núi khu vực miền Trung và Tây Nguyên tiếp tục diễn biến phức tạp với 89km bờ sông, bờ biển và hàng trăm vị trí sạt lở núi, đặc biệt là sau các trận bão, mưa lũ, gây thiệt hại lớn về nhà, đất sản xuất, cơ sở hạ tầng, trong đó một số vị trí sạt lở do mưa bão từ cuối năm 2020 chưa được sửa chữa tiếp tục bị sạt lở. Một số khu vực xảy ra sạt lở nghiêm trọng như khu vực vùng núi các huyện Phước Sơn, Bắc Trà My, Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam; khu vực quốc lộ 1A lên đỉnh vường quốc gia Bạch Mã, tỉnh Thừa Thiên Huế...; ven biển Cửa Đại, tỉnh Quảng Nam, ven biển các huyện Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế…

6.2. Sạt lở đồng bằng sông Cửu Long

Thiên tai Việt Nam 2021

Trong năm 2021, khu vực đồng bằng sông cửu Long đã xảy ra 179 điểm sạt lở (Vĩnh Long 02 điểm, An Giang 24 điểm, Cần Thơ 01 điểm, Cà Mau 136 điểm, Hậu Giang 08 điểm, Long An 01 điểm, Bến Tre 05 điểm, Trà Vinh 01 điểm, Sóc Trăng 01 điểm), làm 80 căn nhà bị sập đổ, tổng chiều dài bờ sông, bờ biển bị sạt lở là 5.625m.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

KẾT QUẢ NỔI BẬT TRONG CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI NĂM 2021

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

1. Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Năm 2021, công tác xây dựng văn bản QPPL về phòng, chống thiên tai được quan tâm, tập trung nguồn lực, chỉ đạo quyết liệt đặc biệt là các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Phòng chống thiên tai và Luật đê điều sửa đổi gồm 3 Nghị định, 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 3 Thông tư của Bộ trưởng, cụ thể: - Nghị định số 66/2021/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật PCTT và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật PCTT và Đê điều thay thế Nghị định 160/2018/NĐ-CP . - Nghị định số 78/2021/NĐ-CP về thành lập quỹ phòng, chống thiên tai thay thế Nghị định 94/2014/NĐ-CP và Nghị định 83/2019/NĐ-CP. - Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 104/2017/NĐ-CP ngày 14/9/2017 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai; khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi; đê điều: đã trình Văn phòng Chính phủ tại văn bản số 7858/TTr-BNN-PCTT ngày 19/11/2021. - Quyết định số 20/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục và quy định việc quản lý, sử dụng vật tư, phương tiện, trang thiết bị chuyên dùng phòng, chống thiên tai.

- Quyết định số 19/2021/QĐ-TTg ngày 26/5/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định nội dung đảm bảo thoát lũ, thông thoáng dòng chảy, an toàn đê điều đối với việc xây dựng cầu qua sông có đê.

- Thông tư số 02/2021/TT-BNNPTNT của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT hướng dẫn xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai các cấp ở địa phương.

- Thông tư số 04/2021/TT-BNNPTNT của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT về trình tự thực hiện việc chấp thuận, thẩm định các hoạt động liên quan đến đê điều thay thế Thông tư số 46/2011/TT-BNNPTNT

- Thông tư số 13/2021/TT-BNNPTNT quy định đảm bảo yêu cầu PCTT trong quản lý, vận hành, sử dụng các khu khai thác khoáng sản, khai thác tài nguyên thiên nhiên khác, đô thị, du lịch, công nghiệp, di tích lịch sử; điểm du lịch; điểm cư dân nông thôn; công trình PCTT, giao thông, điện lực, viễn thông và hạ tầng kỹ thuật khác.

2. Công tác chuẩn bị phòng ngừa thiên tai

Tham mưu ban hành chương trình, kế hoạch công tác năm; phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo, địa bàn phụ trách, đồng thời bố trí lực lượng hỗ trợ các đoàn công tác;

3. Quyết định số 09/QĐ-TWPCTT ngày 08/6/2021 của Ban chỉ đạo TW về PCTT

Thiên tai Việt Nam 2021

Văn phòng thường trực tham mưu Ban chỉ đạo ban hành Quy chế về công tác trực ban, họp ứng phó với thiên tai, hướng dẫn triển khai công tác trực ban và chỉ đạo ứng phó trong điều kiện dịch Covid 19 phải thực hiện giãn cách xã hội3;

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Tổ chức thành công Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác PCTT và TKCN năm 2021. Triển khai kịp thời kết luận của Phó Thủ tướng - Trưởng Ban. Tổ chức Hội nghị PCTT khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung - Tây Nguyên.

Đôn đốc các Bộ ngành, địa phương báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 76/ NQ-CP ngày 18/6/2018 của Chính phủ, 3 năm thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư về công tác PCTT4.

Đôn đốc, hướng dẫn các địa phương xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch, phương án ứng phó, rà soát trọng điểm và sẵn sàng ứng phó trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp5. Phối hợp tổ chức 10 đoàn kiểm tra công tác phòng chống của thành viên BCĐ tại 23 tỉnh/TP.

Xây dựng, ban hành Khung kế hoạch tổ chức các hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia về Phòng chống thiên tai (15-22/5/2021) với chủ đề “Chung tay xây dựng xã hội an toàn trước thiên tai” với 11 nhóm hoạt động và hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện.

Tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị số 18/CT-TTg về củng cố tổ chức và nâng cao năng lực hiệu quả cho lực lượng xung kích phong chống thiên tai tại cơ sở6; tham mưu xây dự ng chế độ “Hỗ trợ, trợ cấp đối với lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã”. Biên soạn và ban hành bộ tài liệu tập huấn cho lực lượng lượng xung kích cấp xã và tổ chức tập huấn trực tuyến hướng dẫn thực hiện cho 4.068 lượt cán bộ của 710 Ban chỉ huy PCTT &TKCN cấp huyện tại 63 tỉnh/TP trên cả nước.

4. Chủ động ứng phó thiên tai

Công tác trực ban được duy trì, thường xuyên, nghiêm túc, bài bản; báo cáo cập nhật kịp thời phục vụ công tác chỉ đạo điều hành với gần 4000 lượt cán bộ trực ban với 7 bộ phận trực chuyên môn, hành chính. Tổ chức 365 cuộc họp giao ban hàng ngày để báo cáo, nắm bắt tình hình và ứng phó với thiên tai, thực hiện 510 tin nhắn Viber Bản tin thiên tai tới thành viên Ban chỉ đạo, tổ giúp việc và Ban chỉ huy các địa phương.

4. Đến nay đã có 60/63 tỉnh, thành phố và 11 Bộ ngành đã ban hành kế hoạch và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW và Quyết định số 987/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Có 61/63 tỉnh (04 tỉnh chưa có báo cáo tỉnh Hà Giang, Đắk Lắk) và 22 Bộ ngành báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 76/NQ-CP. 5. Hiện có 55/63 tỉnh, TP phê duyệt phương án ứng phó với các cấp độ rủi ro thiên tai cập nhật hàng năm (đạt 87%). 6. Cả nước hiện đã có 10.039/10.556 xã trên cả nước đã thành lập đội xung kích PCTT cấp xã (đạt 95%), với tổng số 745.768 thành viên.

Thiên tai Việt Nam 2021

Khi xảy ra thiên tai lớn, lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai và các Bộ, ngành, địa phương đã khẩn trương ban hành các công điện, đồng thời tổ chức các đoàn công tác, triển khai tổng lực các lực lượng tại các địa bàn bị ảnh hưởng của thiên tai chỉ đạo công tác ứng phó, giảm thiểu thiệt hại, cụ thể tham mưu, tổ chức 26 cuộc họp do Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Ban chỉ đạo chủ trì để chỉ đạo ứng phó với các đợt thiên

tai; tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành 12 công điện, văn bản chỉ đạo; Ban chỉ đạo ban hành 24 công điện và 62 văn bản chỉ đạo ứng phó với thiên tai.

Xây dựng và ban hành các mẫu biểu báo cáo, công điện trong công tác trực ban và chỉ đạo điều hành ứng phó thiên tai theo hướng chuẩn hóa và bài bản. Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác trực ban tại Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo cũng như Ban chỉ huy PCTT các cấp.

Thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo, theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình thiên tai, xây dựng kịch bản và tham mưu đầy đủ, kịp thời cho lãnh đạo Chính phủ ứng phó với các đợt thiên tai lớn; chỉ đạo Bộ, ngành, địa phương chuẩn bị phương án phòng chống lũ năm 2021 trên lưu vực sông Hồng.

Phối hợp tốt với các bộ, ngành, địa phương, cơ quan thông tin báo chí để cung cấp, đưa tin, bài kịp thời về diễn biến thiên tai, công tác chỉ đạo hàng ngày và tình huống đột xuất phát sóng trên các đài truyền hình Trung ương và địa phương. Đã tổ chức nhắn tin SMS đến 5,8 triệu thuê bao và 103 triệu tin nhắn zalo đến các thuê bao trong khu vực ảnh hưởng của bão, mưa lũ.

Năm 2021, thiên tai liên tiếp xảy ra trong khu vực cùng với dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, sự vào cuộc của toàn hệ thống đã góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, đồng thời không làm lây lan, phát sinh dịch bệnh tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai, cụ thể chỉ đạo ứng phó kịp thời, đảm bảo an toàn 230 trọng điểm đê điều xung yếu, 200 hồ chứa nước có nguy cơ cao không đảm bảo an toàn và trên 400 điểm sạt nguy cơ cao sạt lở bờ sông, bờ biển, kêu gọi 434.000 lượt tàu thuyền hoạt động trên biển trong các đợt thiên tai; tổ chức di dời sơ tán 48.000 người tại các khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn; bảo vệ an toàn các khu dân cư, khu công nghiệp, nhà cao tầng, công trình đang thi công, sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản; an toàn giao thông, an ninh trật tự tại các vị trí bị ngập sâu, khắc phục thông tuyến nhanh các công trình bị sự cố; vận hành liên hồ chứa cắt giảm lũ cho hạ du.

Đặc biệt là siêu bão Rai mặc dù đã giảm cấp khi đi qua Philippines, nhưng khi vào Biển Đông thành cơn bão số 9 vẫn là cơn bão rất mạnh trong nhiều năm trở lại đây có diễn biến phức tạp về hướng di chuyển, có cường độ mạnh trên Biển Đông tác động tới khu vực có nhiều tàu cá đánh bắt trên biển, ven bờ và các hoạt động kinh tế khác. Ban chỉ đạo đã nhanh chóng kích hoạt kịch bản rủi ro thiên tai cấp 4 tham mưu cho Lãnh đạo Chính phủ các kịch bản ứng phó kịp thời với các bộ ngành và địa phương.

Thiên tai Việt Nam 2021

Các địa phương đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp theo đúng hướng dẫn của Trung ương; chủ động phương án ứng phó và tổ chức thực hiện kịp thời, hiệu quả; đã phối hợp với các lực lượng quân đội, công an trên địa bàn huy động hàng trăm nghìn lượt cán bộ chiến sĩ và hàng nghìn phương tiện tham gia cứu hộ, cứu nạn và hỗ trợ người dân.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

5. Kịp thời khắ c phụ c hậ u quả thiên tai Ngay sau khi xảy ra thiên tai, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai đã trực tiếp đến khu vực bị ảnh hưởng để chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả và thăm hỏi, động viên các gia đình bị thiệt hại; tổ chức các hội nghị do Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Ban Chỉ đạo chủ trì về công tác khắc phục hậu quả thiên tai các tỉnh miền Trung năm 2020, các đợt mưa lũ năm 2021.

Tổ chức các đoàn công tác phối hợp với các bộ, ngành và địa phương hướng dẫn khắc phục hậu quả, phục hồi sản xuất; kịp thời hướng dẫn, đôn đốc các địa phương tổng hợp thiệt hại, nhu cầu hỗ trợ đặc biệt là các tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên chịu ảnh hưởng của bão, mưa lũ diện rộng liên tiếp trong tháng 9-11/2021, trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ 1.350 tỷ đồng cho 15 tỉnh để khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai năm 2021.

Các lực lượng quân đội, công an đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương, đặc biệt là lực lượng tại chỗ trên địa bàn đã tập trung lực lượng, phương tiện cứu sống hàng trăm người dân, chăm sóc người bị thương và đưa đến nơi an toàn; tích cực tìm kiếm những nạn nhân bị chết, mất tích; cung cấp lương thực, nhu yếu phẩm cho hàng nghìn người dân, công nhân lao động ở khu vực bị chia cắt.

Các địa phương cá c đị a phương đã triển khai đồng bộ, quyết liệt, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, tập trung khắc phục hậu quả bão, mưa lũ để khẩn trương ổn định đời sống nhân dân; tổ chức vệ sinh môi trường, khôi phục sản xuất. Hỗ trợ lương thực, thuốc men, ổn định giá cả thị trường, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội. Huy động lực lượng tại chỗ giúp dân sửa chữa, dọn dẹp nhà cửa, bố trí nơi ở tạm, sửa chữa các công trình công cộng, trường học,...

5. Đánh giá kết quả đạt được

- Công tác phòng, chống thiên tai đạt được nhiều kết quả trong những năm vừa qua với việc triển khai các đồng bộ các giải pháp từ kế hoạch, phương án,... - Năng lực ứng phó và nhận thức cộng đồng được nâng cao, góp phần giảm thiểu thiệt hại. - Việc hỗ trợ số lượng lớn hộ nghèo xây dựng nhà an toàn chống lũ, bão (34.700 hộ) đã giúp giảm thiểu thiệt hại về người trong đợt bão, mưa lũ. - Hệ thống cơ sở hạ tầng, công trình phòng, chống thiên tai (đê điều, hồ chứa, khu neo đậu tàu thuyền,...) được đầu tư, nâng cấp, cơ bản chống chịu được với các trận thiên tai lớn đã xảy ra. - Ứng dụng công nghệ trong phòng, chống thiên tai; xây dựng hệ thống giám sát thiên tai VNDMS tích hợp cơ sở dữ liệu phục vụ chỉ đạo ứng phó; ứng dụng công nghệ trong điều hành hồ chứa khẩn cấp đảm bảo an toàn công trình, hạ du và hiệu quả nguồn nước (liên hồ chứa lưu vực sông Hương, tỉnh TT. Huế).

Thiên tai Việt Nam 2021

- Một số tỉnh triển khai tích cực, hiệu quả, huy động được nguồn lực lớn từ Quỹ Phòng, chống thiên tai cho các hoạt động phòng, chống thiên tai.

TỒN TẠI, HẠN CHẾ TRONG CÔNG TÁC PCTT, TKCN VÀ NGUYÊN NHÂN

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

Bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, công tác phòng, chống thiên tai năm qua cũng còn bộc lộ một số vấn đề tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục.

1. Tồn tại, hạn chế

- Mặc dù thiệt hại do thiên tai trong năm đã được giảm thiểu song vẫn còn xảy ra thiệt hại về người do chủ quan, bất cẩn khi di chuyển trong mưa lũ.

- Công tác quản lý, hướng dẫn neo đậu tàu thuyền, lồng bè vẫn còn tồn tại, bất cập dẫn đến thiệt hại về người và tài sản.

- Một số tàu thuyền, ngư dân chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của chính quyền trong việc di chuyển tránh trú bão, vẫn khai thác tại khu vực có nguy cơ cao bị ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới, trường hợp xảy ra sự cố thì công tác cứu hộ, cứu nạn hết sức khó khăn, phức tạp.

- Công tác dự báo tuy có cải thiện song về định lượng mưa, lũ một số trường hợp còn chưa sát với diễn biến thực tế (đợt mưa lũ đầu T12 nhiều nơi tổng lượng mưa cao hơn dự báo từ 100-200mm; lũ trên sông Cái Dinh tại Ninh Hòa - Khánh Hòa cao dự báo từ 1,0 đến 1,93m. ).

- Công tác khắc phục thiệt hại mưa lũ từ năm 2020 một số địa phương triển khai còn chậm, chưa hoàn thành dứt điểm, còn tình trạng phân bổ, sử dụng chưa đúng theo quy định và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ (đầu tư cho các công trình có tính chất lâu dài hoặc kết hợp cải tạo, nâng cấp).

- Công tác chỉ đạo điều tiết, vận hành hồ chứa theo quy trình và phối hợp thông tin, cảnh báo an toàn cho khu vực hạ du giữa các cơ quan và chính quyền địa phương liên quan còn bộc lộ mốt số tồn tại, bất cập dẫn đến gia tăng ngập lụt ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của người dân.

- Di dời người dân khu vực nguy cơ cao thiên tai nhất là lũ quét, sạt lở đất, sạt lở bờ sông bờ biển còn chậm.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới còn chưa huy động được nguồn lực, triển khai chưa rộng khắp trên cả nước.

- Số hóa và khai thác cơ sở dữ liệu đã có nhiều kết quả, nhưng còn cần triển khai toàn diện gắn với khai thác hiệu quả trong ứng phó các tình huống thiên tai.

2. Nguyên nhân

Thiên tai Việt Nam 2021

- Thiên tai trong năm tuy diễn ra không khốc liệt và dồn dập như năm 2020 và một số năm trước đây, song có tính cực đoan, bất thường, không theo quy luật; Mưa lớn dồn dập, tập trung trong thời gian ngắn (2 ngày), làm lũ lên rất nhanh

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

(3,07m/15 giờ tại trạm Phú Lâm trên sông Ba, tỉnh Phú Yên); Bão số 9 với cường độ mạnh ở cấp siêu bão, trái quy luật khi xuất hiện vào cuối năm và lại di chuyển lên phía Bắc,...

- Dịch bệnh bùng phát nghiêm trọng tại nhiều địa phương, chính quyền và người dân phải dồn sức chống dịch nên sự quan tâm và nguồn lực dành cho công tác phòng, chống thiên tai bị ảnh hưởng. Công tác chỉ đạo, điều hành và triển khai ứng phó với các tình huống thiên tai trong điều kiện dịch bệnh, nhất là sơ tán dân trong trường hợp phải thực hiện dãn cách xã hội gặp nhiều khó khăn, phức tạp.

- Nhận thức của một bộ phận người dân và chính quyền còn hạn chế, vẫn còn biểu hiện chủ quan, bất cẩn dẫn đến thiệt hại đáng tiếc trong thiên tai. Việc thực hiện phương châm 4 tại chỗ nhất là xây dựng lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở ở một số nơi còn mang tính hình thức, chưa phát huy tốt hiệu quả.

- Công tác xây dựng kế hoạch và phương án ứng phó thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cũng như tổ chức tập huấn, diễn tập của một số địa phương, nhất là ở cấp huyện, xã chưa cụ thể và sát với thực tiễn dẫn đến tình trạng lúng túng, bị động khi có tình huống.

- Cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ và theo dõi giám sát thiên tai phục vụ chỉ đạo điều hành của Ban chỉ đạo, Ban chỉ huy các cấp còn hạn chế, nhất là ở cơ sở; việc kết nối, chia sẻ thông tin chưa kịp thời, thiếu tính gắn kết dẫn đến một số hoạt động chồng chéo, hiệu quả chưa cao.

- Việc tổ chức triển khai các hoạt động phòng, chống thiên tai theo chỉ đạo của Đảng, Chính phủ ở một số Bộ ngành, địa phương còn thiếu nguồn lực để thực hiện theo kế hoạch đã được xây dựng và ban hành dẫn đến kết quả còn hạn chế.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Chưa có hệ thống dự phòng hoặc hình thức phù hợp trong thông tin xả lũ đến người dân hạ du nên khi xảy ra ngập sâu, mất điện thì thông tin về vận hành xả lũ không đến được với hạ du. Việc chấp hành quy định thông báo cho người dân, đối tượng bị ảnh hưởng ở hạ du khi các hồ chứa xả lũ ở một số hồ chưa được kịp thời, đúng quy định.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC PCTT&TKCN

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

1. Sự sâu sát, cụ thể trong chỉ đạo điều hành của lãnh đạo Chính phủ, Ban chỉ đạo; việc chủ động tham mưu, xây dựng các kịch bản ứng phó sát với tình huống của cơ quan tham mưu giúp việc Ban chỉ đạo, Ban chỉ huy các Bộ ngành, địa phương, sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và sự chủ động của người dân trong thực hiện phương châm 4 tại chỗ là một yếu tố quan trọng góp phần ứng phó hiệu quả, hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai.

2. Công tác dự báo, cảnh báo kịp thời chính xác của cơ quan dự báo, việc theo dõi, giám sát diễn biến thiên tai, thường xuyên tham khảo các thông tin cảnh báo từ các cơ quan dự báo quốc tế để chủ động xây dựng, điều chỉnh phương án, kịch bản ứng phó sát với thực tiễn đã góp phần phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo điều hành của Ban Chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ cũng như các Bộ, ngành địa phương.

3. Sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa cơ quan tham mưu giúp việc Ban chỉ đạo quốc gia về PCTT và Uỷ ban quốc gia ƯPSCTT& TKCN với các Bộ ngành, địa phương giúp công tác chỉ đạo điều hành và triển khai các hoạt động ứng phó, khắc phục hậu quả khi có tình huống thiên tai được kịp thời, hiệu quả.

4. Sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan thông tấn báo chí đã góp phần quan trọng truyền tải thông tin về diễn biến thiên tai, công tác chỉ đạo điều hành của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo, các bộ, địa phương đến cộng đồng để nhân dân nâng cao nhận thức, kỹ năng ứng phó bão, giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Thiên tai Việt Nam 2021

5. Việc thực hiện nghiêm các quy định trong điều tiết, vận hành hồ chứa cắt lũ cho hạ du khi xảy ra mưa lũ lớn, phối hợp chặt chẽ trong việc thông tin, cảnh báo và triển khai kịp thời các biện pháp đảm bảo an toàn hạ du giữa các cơ quan có trách nhiệm là hết sức cần thiết, giúp các cấp chính quyền và người dân không bị động, bất ngờ và ứng phó hiệu quả.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

PHẦN III MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM NĂM 2022

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

NHẬN ĐỊNH TÌNH HÌNH THIÊN TAI

1. Thách thức

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề của BĐKH và nước biển dâng và dự báo thiên tai ngày càng gia tăng và có xu hướng cực đoan hơn ở hầu hết các vùng miền trên cả nước. Hậu quả của nó đối với Việt Nam rất nghiêm trọng và là mối nguy cơ hiện hữu cho mục tiêu xóa đói giảm nghèo, cho việc thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và sự phát triển bền vững của đất nước. Theo kịch bản về biến đổi khí hậu, vào cuối thế kỷ XXI:

- Về nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình năm của nước ta tăng 1,7 - 2,4ºC, ở phía Bắc tăng 1,9 - 2,4ºC, ở phía Nam 1,7 - 1,9ºC.

- Về mưa: Tổng lượng mưa năm tăng phổ biến từ 5 - 15% ở hầu hết Bắc Bộ, Trung Trung Bộ, một phần Nam Bộ và Tây Nguyên. Giá trị trung bình lượng mưa 1 ngày lớn nhất có xu thế tăng trên toàn lãnh thổ (10 - 70%) so với trung bình thời kỳ cơ sở.

- Về gió mùa và một số hiện tượng cực đoan: Số lượng bão mạnh đến rất mạnh có xu thế tăng; gió mùa mùa hè có xu thế bắt đầu sớm hơn và kết thúc muộn hơn. Mưa trong thời kỳ hoạt động của gió mùa có xu hướng tăng. Số ngày rét đậm, rét hại ở các tỉnh miền núi phía Bắc, đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đều giảm. Số ngày nắng nóng trên 35ºC có xu thế tăng trên phần lớn cả nước, lớn nhất là ở Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Hạn hán có thể trở nên khắc nghiệt hơn ở một số vùng do nhiệt độ tăng và khả năng giảm lượng mưa trong mùa khô.

- Mực nước biển có thể dâng cao từ 75 - 100cm so với thời kỳ 1980 - 1999. Nếu mực nước dâng cao 100cm, sẽ có 39% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long, trên 10% diện tích Đồng bằng sông Hồng và 2,5% diện tích của các tỉnh khác thuộc vùng ven biển sẽ bị ngập. Trong đó, thành phố Hồ Chí Minh sẽ bị ngập trên 20% diện tích; khoảng 10 - 12% dân số nước ta bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 10% GDP.

Theo nhận định của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là quốc gia chịu nhiều hiểm họa thiên tai trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương như: bão, lũ lụt, hạn hán, lốc, xoáy, sạt lở đất… gây nhiều thiệt hại ước tính lên đến 40 nghìn tỷ đồng mỗi năm và số người thiệt mạng do thiên tai đứng thứ 22 trên thế giới.

Thiên tai Việt Nam 2021

Việt Nam cũng là quốc gia phải gánh chịu nhiều nguy cơ thiên tai như: bão, lốc xoáy, lũ lụt và hạn hán. Ước tính, khoảng 60% tổng diện tích đất đai và 71% dân số phải chịu nguy cơ bão và lũ lụt. Hàng năm, tổn thất kinh tế trực tiếp bình quân do bão và lũ lụt ước bằng khoảng 0,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đứng thứ

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

3 (sau Myanmar và Philippines) trong các quốc gia thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Trong vòng 50 năm tới, với xác suất 40%, Việt Nam có thể phải chịu thiệt hại vượt quá 141,2 nghìn tỷ đồng (6,7 tỷ USD) do lũ lụt, bão hoặc động đất. Các tỉnh Bắc Trung Bộ có tỷ lệ nghèo cao hơn cũng có xu hướng phải đối mặt với thiệt hại cao hơn do bão, lũ.

Những thách thức đặt ra đối với công tác phòng chống thiên tai là rất lớn, nhất là khi tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng làm cường độ thiên tai trung bình có xu thế gia tăng, tần suất thiên tai lớn xuất hiện nhiều hơn, xuất hiện nhiều đợt thiên tai cực đoan trái so với quy luật trước đây.

Một thách thức khác là từ tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội nhưng chưa quan tâm đầy đủ đến công tác phòng, chống thiên tai, làm gia tăng nguy cơ, thậm chí xuất hiện những loại hình thiên tai mới. Điển hình như: việc thu hẹp diện tích rừng phòng hộ, rừng ngập mặn, xây dựng hồ chứa, khai thác cát dẫn đến suy giảm khả năng trữ nước, mất cân bằng bùn cát, hạ thấp đáy sông, làm gia tăng lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, xói lở bờ sông, bờ biển; phát triển các khu công nghiệp, đô thị tập trung, sử dụng những vùng đất thấp, trũng không đảm bảo khả năng trữ nước, tiêu thoát nước, khai thác nước ngầm quá mức gây ngập lụt, lún đất.

Cùng với biến đổi khí hậu, thiên tai tại các khu vực xu thế ngày càng cực đoan, bất thương, cụ thể như sau:

- Miền Bắc: khả năng xuất hiện mưa lớn đột biến, gia tăng nhiều đợt lũ quét và sạt lở đất đặc biệt là vùng núi phía Tây Bắc ngay từ các tháng đầu mùa mưa lũ. Lốc, sét, mưa đá, rét hại và băng giá sẽ xuất hiện nhiều hơn. Khu vực Đồng bằng Bắc Bộ, hạ lưu sông Hồng sẽ xảy ra tình hình hạ hán thiếu nước về mùa kiệt; ngập lụt, bão cực đoan sẽ thường xuyên xảy ra.

Cùng với đó, thách thức từ việc sử dụng nguồn nước khu vực thượng lưu sông Hồng đã và sẽ dẫn đến mất cân bằng bùn cát, hạ thấp lòng sông.

Theo kịch bản nước biển dâng lên 1m, trên 10% diện tích vùng đồng bằng sông Hồng sẽ có nguy cơ bị ngập.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Miền Trung Tây Nguyên: diễn biến thiên tai sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, xen lẫn các hình thái thời tiết cực đoan là hạn hán, xâm nhập mặn và mưa lớn gây lũ, ngập lụt cục bộ. Do ảnh hưởng của hình thái thời tiết cực đoan, bão và ATNĐ sẽ có tần suất và cường độ khó dự báo, gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống người dân. Bên cạnh đó, diễn biến xói lở bờ biển và bồi lấp cửa sông trong khu vực diễn ra rất phức tạp và nghiêm trọng với quy mô, mức độ ngày càng gia tăng.

Các địa phương bị xói lở mạnh nhất tập trung ở các tỉnh Nghệ An, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận.

- Miền Nam: là một trong những khu vực bị tác động mạnh do biến đổi khí hậu, diễn biến thiên tai tại khu vực Nam Bộ, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục diễn biến phức tạp, cực đoan, những thiên tai chính có thể xảy ra như: bão mạnh, lũ lớn, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập lụt do triều cường, hạn hán xâm nhập mặn,…; tình trạng suy kiệt nguồn nước tại một số hệ thống sông lớn; ngập lụt thường xuyên tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ do triều cường,…

Cùng với đó, thách thức từ việc sử dụng nguồn nước khu vực thượng lưu sông Hồng, sông Mê Kông đã và sẽ dẫn đến mất cân bằng bùn cát, hạ thấp lòng sông, suy giảm nguồn nước, góp phần làm trầm trọng hơn tình hình lũ, hạn, xâm nhập mặn, xói lở bờ sông, bờ biển. Ngoài ra, theo kịch bản nước biển dâng lên 1m, chưa kể lún sụt đất, sẽ có 39% diện tích ĐBSCL và 20% diện tích Thành phố Hồ Chí Minh có nguy cơ bị ngập.

Ngoài ra, trong khi biến đổi khí hậu, nước biển dâng đã và đang tác động nhanh và mạnh hơn so với dự báo, dịch bệnh COVID-19 và những đại dịch tương tự có thể xảy ra trong tương lai đặt ra yêu cầu phải ứng phó hiệu quả với rủi ro khi thiên tai và dịch bệnh cùng xảy ra.

2. Cơ hội

Công tác phòng, chống nhận được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, các cấp ủy đảng, Ủy ban nhân dân, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các cấp; Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư đã xác định “Phải đặt yêu cầu phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai ở vị trí quan trọng trong quy hoạch, kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.”.

Thiên tai Việt Nam 2021

Công tác phòng, chống thiên tai được sự quan tâm, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, hỗ trợ từ ưu đãi kinh phí đến chuyển giao các giải pháp kỹ thuật trong phòng, chống thiên tai.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

NHIỆM Vụ TRỌNG TÂM

1. Văn bả n quy phạm pháp luật

Triển khai đầy đủ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều và các nghị định hướng dẫn (Nghị định số 66/2021/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều; Nghị định số 78/2021/NĐ-CP quy định về thành lập và quản lý quỹ phòng, chống thiên tai; Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội; Quyết định số 20/2021/QĐ-TTg ban hành Danh mục và quy định việc quản lý, sử dụng, vật tư, phương tiện, trang thiết bị chuyên dùng phòng, chống thiên tai,...).

Rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm không còn phù hợp với thực tế (Nghị định số 02/2017/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh,...).

2. Tổ chứ c, bộ máy

Đẩy mạnh thành lập và hoạt động Văn phòng thường trực Ban Chỉ huy PCTT&TKCN cấp tỉnh chuyên trách trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trên cơ sở biên chế hiện có.

Hoàn thành việc thành lập và tổ chức đào tạo, tập huấn, bổ sung trang thiết bị cho hoạt động của lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã theo Chỉ thị số 18/CT ngày 09/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ và bộ tài liệu tập huấn do Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai ban hành.

3. Triển khai chiến lược, chương trình, đề án, kế hoạch, dự án

Ưu tiên bố trí nguồn lực và triển khai thực hiện các hợp phần của Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai quốc gia.

Hoàn thành xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch phòng, chống thiên tai quốc gia và kế hoạch phòng, chống thiên tai các cấp giai đoạn 2021-2025.

Thiên tai Việt Nam 2021

Bố trí nguồn lực triển khai các đự án về phòng, chống thiên tai như: Dự án Xây dựng hệ thống cảnh báo, theo dõi, giám sát thiên tai ven biển phục vụ công tác chỉ

đạo điều hành phòng chống thiên tai, Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ di dời dân cư khẩn cấp khỏi khu vực có nguy cơ cáo xảy ra sạt lở đất, lũ ống, lũ quét,...

4. Công tác phòng ngừa, kiểm soát rủi ro thiên tai

Chỉ đạo, đôn đốc việc lồng ghép nội dung PCTT vào quy hoạch, kế hoạch phát triển KTXH, chương trình, dự án,…

Triển khai thực hiện Bộ chỉ số đánh giá công tác PCTT cấp tỉnh; đẩy mạnh việc kiểm soát an toàn thiên tai tại một số địa phương trọng điểm.

5. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai

Theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thiên tai trên phạm vi cả nước; cảnh báo, dự báo kịp thời các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như bão, ATNĐ, mưa lớn, lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất,... thông tin kịp thời, phục vụ hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai.

Cải tiến nội dung và hình thức các bản tin dự báo, cảnh báo, cụ thể hóa bản tin dự báo KTTV nguy hiểm theo hướng dự báo chi tiết, bổ sung các thông tin dự báo tác động của bão và ATNĐ đến các ngành, lĩnh vực. Duy trì và phát triển các hình thức truyền tải bản tin KTTV với người dùng như App điện thoại di động, Facebook, Zalo, Youtube,...

Nâng cao chất lượng công tác dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất để phục vụ công tác chỉ đạo, chỉ huy và ứng phó của chính quyền và người dân.

6. Công tác ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai

a) Ưu tiên trong công tác ứng phó

Rà soát phương án, xây dựng phương án/ kịch bản cụ thể ứng phó thiên tai, sẵn sàng ứng phó với tình huống mưa lũ lớn, đặc biệt lớn để chủ động triển khai thực hiện khi có tình huống xảy ra, không để bị động, bất ngờ; đảm bảo an toàn thiên tai và phòng chống dịch bệnh Covid-19 theo phương châm “4 tại chỗ”, tăng cường sơ tán dân theo hướng xen ghép tại chỗ, hạn chế sơ tán tập trung.

Rà soát, điều chỉnh phương án chỉ đạo điều hành trực tuyến đến cấp xã và kết nối với Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai để sẵn sàng chỉ đạo, chỉ huy khi có tình huống.

Thiên tai Việt Nam 2021

Các Bộ, ngành, địa phương chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, vật tư, trang thiết bị để huy động ứng phó các tình huống thiên tai theo phương châm 4 tại chỗ, đặc biệt là bão mạnh, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất trên diện rộng.

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Tổ chức theo dõi, giám sát diễn biến thiên tai; kịp thời đề xuất các giải pháp ứng phó với các đợt thiên tai chính xác, hiệu quả; triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn đê điều, tổ chức vận hành phù hợp, bảo đảm an toàn hồ đập, nhất là các hồ đập xung yếu, hồ thuỷ điện nhỏ, công trình đang thi công, bố trí lực lượng, vật tư, máy móc, thiết bị sẵn sàng ứng phó khi xảy ra tình huống bão, mưa lũ.

b) Ưu tiên trong khắc phục hậu quả thiên tai

Ưu tiên dự phòng ngân sách, quỹ phòng, chống thiên tai, các nguồn lực hỗ trợ quốc tế và các nguồn lực hợp pháp khác cho công tác khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra năm 2021 và mưa lũ lịch sử tại miền Trung năm 2020.

Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc và tổng hợp kết quả triển khai thực hiện các nguồn lực hỗ trợ báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai phối hợp với một số địa phương triển khai thí điểm mô hình khắc phục hậu quả, tái thiết sau thiên tai theo khung hành động Sendai với phương châm xây dựng lại tốt hơn.

7. An toà n đê điều, hồ đập, công trình phòng chống thiên tai

- Ưu tiên bố trí ngân sách tập trung xử lý dứt điểm các công trình khẩn cấp khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020 và 2021, nhất là đối với các tỉnh khu vực miền Trung; 200 trọng điểm đê điều, các hồ chứa nước xung yếu, các khu vực trọng yếu sạt lở bờ sông, bờ biển, khu vực nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất.

- Khẩn trương thực hiện hoàn thành việc chuẩn bị đầu tư xây dựng Trung tâm chỉ đạo điều hành quốc gia phòng chống thiên tai, phấn đấu khởi công xây dựng Trung tâm trong quý III năm 2022.

- Tập trung nguồn lực đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị của cơ quan tham mưu phục vụ chỉ đạo điều hành ứng phó với thiên tai các cấp, trước mắt là tại Trung ương và cấp tỉnh.

- Tiếp tục triển khai Chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão lụt cho 14 tỉnh miền Trung; xây dựng và chuyển giao các mô hình nhà ở của người dân vũng lũ, vùng có nguy cơ sạt lở cao, công trình công cộng (nhà văn hóa, trường học,...) kết hợp làm nơi tránh trú bão, lũ; xây dựng các khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão theo quy hoạch được phê duyệt (hiện số lượng tàu thuyền neo đậu, tránh trú bão mới đáp ứng được khoảng 48% công suất).

Thiên tai Việt Nam 2021

- Rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên, từng bước đầu tư xây dựng, nâng cao khả năng chống chịu thiên tai của hệ thống kết cấu hạ tầng.

8. Ứng dụng khoa học, công nghệ và hợp tác quốc tế

- Xác định phát triển khoa học công nghệ là nhiệm vụ, giải pháp then chốt và hiệu quả trong phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Ưu tiên cho nghiên cứu, sản xuất, trang bị công nghệ quan trắc, theo dõi, giám sát phục vụ chỉ đạo điều hành, ứng phó với thiên tai, đặc biệt đối với các loại thiên tai lớn, xảy ra trên diện rộng bão, lũ, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn.

- Tập trung ứng dụng công nghệ viễn thám, tin học, tự động hoá, vật liệu mới trong quản lý, khai thác, vận hành cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ chỉ đạo điều hành. Tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp, cơ quan nghiên cứu đầu tư cho khoa học công nghệ, hợp tác công - tư.

- Xây dựng công cụ hỗ trợ chỉ đạo điều hành theo thời gian thực; cập nhật thường xuyên hệ thống cơ sở dữ liệu về phòng chống thiên tai, cơ sở hạ tầng, dân sinh, kinh tế, xã hội nhất là đối với các vùng thường xuyên bị ảnh hưởng của thiên tai.

- Thúc đẩy hợp tác, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, nhất là với các nước thượng nguồn sông Hồng, sông Mê Kông và các quốc gia trong khu vực. Phối hợp với các tổ chức quốc tế trong hoàn thiện khung khổ pháp lý và phát triển cơ sở dữ liệu về rủi ro thiên tai.

- Nâng cao hiệu quả về hỗ trợ quốc tế, thực thi có hiệu quả các cam kết quốc tế về phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ rủi ro thiên tai mà Việt Nam tham gia. Hoạt động có hiệu quả Đối tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai để hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng, chống thiên tai.

9. Truyền thông và năng lực cộng đồng

- Bố trí kinh phí, xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện các hoạt động thuộc Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 553/QĐ-TTg.

- Tăng cường công tác thông tin truyền thông, kết hợp giữa phương thức truyền thống với truyền thông đa phương tiện để truyền tải thông tin chính xác, kịp thời về thiên tai phù hợp với đặc điểm thiên tai của từng vùng, từng đối tượng, chú trọng các đối tượng dễ bị tổn thương.

- Xây dựng và nhân rộng bài học về quản lí thiên tai DVCĐ; mô hình xã điển hình về thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng chống thiên tai.

Thiên tai Việt Nam 2021

Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, đài truyền hình, đài truyền thanh như VTV1, VOV, VTC14, Báo Lao động, Báo Nhân dân, Tuổi trẻ thủ đô… để hướng dẫn,

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

tuyên truyền tới cộng đồng để chủ động ứng phó với các loại hình thiên tai, đặc biệt là trong các tình huống thiên tai và trong các đợt tuyên truyền chuyên đề.

Tổ chức các hoạt động trong Tuần lễ Quốc gia phòng, chống thiên tai từ 15- 22/5/2022 phù hợp với tình hình diễn biến dịch bệnh Covid-19 đảm bảo thiết thực, hiệu quả.

Đẩy mạnh thông tin, truyền thông về phòng chống thiên tai trên các nền tảng mạng xã hội (Facebook, Zalo, youtube) với nhiều chương trình, tin bài hấp dẫn, tăng tính tương tác và thu hút sự tham gia của cộng đồng mạng.

Phát động các cuộc thi văn hóa, văn nghệ, báo chí trong phòng, chống thiên tai (Giải báo chí toàn quốc về phòng chống thiên tai lần thứ 2,...).

10. Công tác cứu hộ, cứu nạn

- Duy trì nghiêm chế độ ứng trực 24/24 giờ tại các cấp, chủ động nắm chắc tình hình tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều động lực lượng, phương tiện của các Bộ, ngành và địa phương trong đó lực lượng quân đội là nòng cốt ứng phó xử lý kịp thời, khắc phục hiệu quả các tình huống.

- Tham mưu cho Chính phủ ban hành các văn bản qui phạm pháp luật lĩnh vực ứng phó thiên tai thảm họa, tìm kiếm cứu nạn tạo hành lang pháp lý để triển khai thực hiện có hiệu quả hơn nữa công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

- Đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực các lực lượng chuyên trách, kiêm nhiệm về tìm kiếm cứu nạn của các bộ, ngành; đầu tư trang thiết bị đảm bảo an toàn cho lực lượng cứu hộ, cứu nạn, tiếp cận hiện trường và triển khai các hoạt động tìm kiếm cứu nạn.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Chủ động tăng cường hợp tác quốc tế với các nước trong khu vực và quốc tế để học tập trao đổi kinh nghiệm, huấn luyện, đào tạo, diễn tập, quản lý, điều hành, từng bước nâng cao khả năng ứng phó, khắc phục hậu quả với các tình huống sự cố, thiên tai, thảm họa và tìm kiếm cứu nạn.

PHẦN IV DIỄN BIẾN MỘT SỐ TRẬN THIÊN TAI LỚN NĂM 2021

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

CÁC TRẬN BÃO, ÁP THẤP NHIỆT ĐỚI

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thiên tai Việt Nam 2021

BÃO SỐ 1 (CHOIwAN)

I. DIỄN BIẾN BÃO

- Ngày 02/6, ở khu vực miền Trung Phi-líp-pin có một cơn bão đang hoạt động và có tên quốc tế là Choi-wan; sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8, giật cấp 10.

- 07 giờ 00 ngày 03/6, bão Choi-Wan đã vượt qua đảo Lu-dông (Phi-líp-pin) và đi vào Đông Bắc Biển Đông, cơn bão số 1 trên Biển Đông năm 2021, vị trí tâm bão ở vào khoảng 16,7 độ Vĩ Bắc; 119,3 độ Kinh Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8, giật cấp 10.

Đường di chuyển của cơn bão số 1 (Choiwan)

- Chiều ngày 04/6, bão số 1 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 6, giật cấp 8. Sau đó tiếp tục suy yếu thêm và đi ra ngoài Biển Đông (phía Đông kinh tuyến 120 độ Kinh Đông).

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 255/VPTT ngày 02/6/2021 chỉ đạo các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Khánh Hòa

Ngày 02/6

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

theo dõi chặt chẽ, thông báo cho chủ phương tiện và thuyền trưởng tàu, thuyền biết diễn biến của bão Choi-wan để chủ động các biện pháp phòng tránh đảm bảo an toàn về người và phương tiện.

Ngày 03/6

Ngày 03/6/2021, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai đã có Công điện số 02/CĐ-TW gửi Ban chỉ huy PCTT và TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Khánh Hòa và khu vực Bắc Bộ về việc ứng phó với bão số 1 và mưa lớn diện rộng.

2. Địa phương

Các tỉnh Thái Bình, Nghệ An, Quảng Trị và Quảng Ngãi đã có văn bản chỉ đạo các Sở, ban, ngành và các địa phương về việc ứng phó với bão số 1.

III. NHẬN XÉT

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão số 4 không ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.

BÃO SỐ 2 (KOGUMA)

I. DIỄN BIẾN

1.1. Diễn biến bão

- Trưa ngày 10/6, một vùng áp thấp hình thành ngay trên khu vực Bắc biển Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 250km về phía Đông.

- Chiều ngày 11/6, vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới tại vị trí 17,8 độ Vĩ Bắc; 113,1 độ Kinh Đông với sức gió mạnh nhất vùng gần mạnh cấp 6, giật cấp 8.

- Trưa ngày 12/6, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão (cơn bão số 2, tên quốc tế KOGUMA) tại vị trí 18,8 độ Vĩ Bắc, 109,0 độ Kinh Đông với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8, giật cấp 10.

- Sáng sớm ngày 13/6, bão đổ bộ trên đất liền ven biển khu vực từ Thái Bình đến phía Bắc Nghệ An với sức gió phổ biến mạnh cấp 6, giật cấp 8, gió mạnh nhất ghi nhận được tại Văn Lý (Nam Định) là cấp 8, giật cấp 10.

Đường di chuyển của cơn bão số 2 (Koguma)

- Sáng ngày 13/6, bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới; đến chiều ngày 13/6, tiếp tục suy yếu thành một vùng thấp, di chuyển sang vùng thượng Lào và tan dần.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

1.2. Tình hình mưa

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 2, từ ngày 11-13/6, các tỉnh khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa to đến rất to với tổng lượng biến từ 150-200mm; trong đó tập trung vào đêm ngày 12/6, rạng sáng ngày 13/6 khi bão đổ bộ, một số trạm có lượng mưa lớn như: Đậu Liêu (Hà Tĩnh) 406mm; Hồ Cù Lây (Hà Tĩnh) 348mm; Vinh (Nghệ An) 321mm; Lũng Vân (Hoà Bình) 235mm; Chợ Tràng (Nam Định) 245mm; Km46 (Sơn La) 226mm.

II. CÔNG TÁ C CHỈ ĐẠ O, Ứ NG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Ngày 10/6

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 268/VPTT ngày 10/6/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Khánh Hòa để chủ động ứng phó với vùng áp thấp trên biển Đông.

Ngày 11/6

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã ban hành Công điện số 03/ CĐ-TW hồi 9 giờ ngày 11/6/2021 gửi các tỉnh/TP ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang và các Bộ, ngành liên quan để chủ động ứng phó với ATNĐ có khả năng mạnh lên thành bão.

- Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản số 269/VPTT ngày 11/6/2021 gửi các tỉnh miền núi phía Bắc để chủ động ứng phó với mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá và lũ quét, sạt lở đất.

Ngày 12/6

- Sáng ngày 12/6/2021, Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp với các Bộ ngành chỉ đạo ứng phó với áp thấp nhiệt đới khẩn cấp có khả năng mạnh lên thành bão.

- Hồi 6 giờ 00 ngày 12/6/2021, Ban Chỉ đạo QGPCTT đã ban hành Công điện số 04/CĐ-TW gửi các tỉnh phía Bắc; ven biển từ Quảng Ninh đến Bình Định và các Bộ, ngành liên quan để chủ động ứng phó với ATNĐ khẩn cấp có khả năng mạnh lên thành bão.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Hồi 15 giờ 00 sáng ngày 12/6/2021, Ban Chỉ đạo QGPCTT đã ban hành Công điện số 05/CĐ-TW gửi các tỉnh Bắc Bộ; ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Trị và các Bộ, ngành liên quan để chủ động ứng phó với bão số 2 và mưa lớn do bão.

Ngày 13/6

Ông Trần Quang Hoài - Phó Trưởng ban chỉ đạo công tác ứng phó với bão ngày 12/6/2021

Sáng ngày 13/6/2021, Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo để ứng phó với mưa lớn do hoàn lưu bão và rút kinh nghiệm công tác chỉ đạo, điều hành ứng phó với bão số 2.

b) Các Bộ, ngành

- Văn phòng Bộ Công an đã có Công điện số 03/CĐ-V01 ngày 11/6/2021 về việc ứng phó với diễn biến ATNĐ trên biển đông và mưa lớn diện rộng.

- Bộ Giáo dục và Đào tạo có Công điện số 551/CĐ-BGDĐT chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố triển khai phương án đảm bảo an toàn cho kỳ tuyển sinh vào lớp 10.

2.2. Địa phương

Các địa phương đã triển khai thực hiện nội dung Công điện của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, trong đó:

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- Các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Trị và các tỉnh, thành phố Hà Nội; Lào Cai; Bắc Cạn; Sơn La; Phú Thọ đã có Công điện, văn bản chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương triển khai các biện pháp ứng phó với bão.

- Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh đã tổ chức các đoàn đi kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó với bão.

- Các tỉnh từ Thái Bình đến Nghệ An đã dừng các cuộc họp để tập trung chỉ đạo, ứng phó với bão.

- Tỉnh Hà Tĩnh có công điện chỉ đạo việc chủ động tiêu thoát lũ do ảnh hưởng của bão và mưa, lũ.

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Công tác đảm bảo an toàn tàu thuyền

Theo báo cáo của Bộ đội biên phòng, các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Bình Định đã thông báo, hướng dẫn, kiểm đếm tổng số 54.673 phương tiện/235.111 người biết diễn biến của bão để chủ động di chuyển vòng tránh, thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm của bão hoặc về nơi trú tránh. Tổ chức bắn pháo hiệu báo bão tại 33 điểm theo quy định.

Các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh đã tổ chức cấm biển: Quảng Ninh (16h/12/6); Hải Phòng (17h/12/6); Thái Bình (12h/12/6); Nam Định (12h/12/6); Ninh Bình (19h/12/6); Thanh Hóa (20h/12/6); Nghệ An (0h/13/6); Hà Tĩnh (15h/12/6).

- Về sự cố tàu thuyền:

+ Tàu cá TH91677/07 người khi di chuyển vào đảo Bạch Long Vĩ tránh bão bị sóng đánh chìm, 07 người trên tàu đã được tàu cá cùng tổ đội cứu vớt an toàn.

+ 02 bè mảng của tỉnh Thanh Hóa (anh Lê Đức Giang và anh Lê Văn Dương) khi di chuyển tránh trú bão bị hỏng máy, mất liên lạc tại khu vực cách đảo Hòn Mê 02 hải lý về phía Đông Nam; các lực lượng đã cứu vớt được 02 ngư dân bị tai nạn trên biển, mất liên lạc ở Thanh Hóa; hiện sức khỏe ổn định.

3.2. Công tác sơ tán dân

Thiên tai Việt Nam 2021

Các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Ninh Bình đã tổ chức vận động, sơ tán tổng số 6.047 người trên các lồng bè, chòi canh NTTS, tàu thuyền ở các khu neo đậu vào bờ tránh bão (Quảng Ninh: 5.100; Hải Phòng: 1.301; Thái Bình: 3.186; Nam Định: 1.228; Ninh Bình: 332).

3.3. Tình hình thu hoạch lúa

Các tỉnh Bắc Trung Bộ đã thu hoạch xong lúa Đông Xuân; các tỉnh đồng bằng sông Hồng và trung du miền núi phía Bắc đã khẩn trương thu hoạch được 652.000ha/736.000 ha.

3.4. Tình hình đê điều

Các địa phương đã tổ chức kiểm tra, rà soát các tuyến đê biển, đê cửa sông và triển khai phương án bảo vệ các vị trí xung yếu, công trình đang thi công (Trên các tuyến đê biển, đê cửa sông từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh có 33 vị trí xung yếu; 06 công trình đang thi công dở dang).

3.5. Tình hình hồ chứa

Mực nước các hồ chứa khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đang ở mức thấp; không ghi nhận thông tin về sự cố công trình hồ chứa.

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Bão số 2 và mưa lớn do hoàn lưu sau bão đã gây thiệt hại cho các tỉnh Yên Bái, Hòa Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, cụ thể như sau:

- Về người chết: 01 người chết do sạt lở Taluy vào nhà lúc 11 giờ ngày 14/6 (bà Vũ Thị Lý, sinh năm 1957 tại thôn Khe Pháo, xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái).

- 02 ngư dân bị tai nạn trên biển, mất liên lạc ở Thanh Hóa đã được tàu cá cứu vớt; hiện sức khỏe ổn định.

- Về nhà ở: 148 nhà bị hư hỏng, tốc mái (Hoà Bình 4, Yên Bái 3, Thái Bình 1, Hòa Bình 4, Hà Nam 21, Nam Định 104, Thanh Hóa 6, Nghệ An 10).

- Về nông nghiệp: 35.077ha lúa, hoa màu bị ngập, thiệt hại.

- Sụt lún mái kè mỏ Hải Thịnh 2 thuộc tuyến đê biển Hải Hậu, Nam Định, ước tính thiệt hại 2,73 tỷ đồng.

- Về tàu thuyền: 01 tàu cá số hiệu TH 91677 TS bị chìm trên đường tránh bão (Thanh Hóa) và 03 bè cá bị chìm (Nghệ An).

- Thiệt hại khác: 311 cây xanh bị đổ, 34 cột điện bị đổ gãy, 347m tường rào bị đổ.

- Sự cố sạt lở đất tại các huyện Lương Sơn, Đà Bắc, và Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Tại khu vực xóm Rổng Vòng, xã Lâm Sơn huyện Lương Sơn phải sơ tán dân khẩn

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

cấp với 40 hộ/ 191 nhân khẩu trong ngày 12/6/2021. Hiện địa phương vẫn đang theo dõi, đánh giá mức độ an toàn trước khi cho các hộ dân trở về nhà.

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

5.1. Tính chất cơn bão

Cơn bão số 2 không mạnh, tuy nhiên bão hình thành ngay trên biển Đông và đi vào đất liền nước ta khu vực từ Thái Bình đến phía Bắc Nghệ An, hoàn lưu bão đã gây mưa lớn diện rộng tại các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Bão không gây thiệt hại lớn về tài sản, tuy nhiên vẫn xảy ra một số tai nạn trên biển nguy hiểm do chủ quan như: 02 ngư dân tại Thanh Hóa bị hỏng máy, mất liên lạc khi đi đánh bắt gần bờ, tuy nhiên đã được các tàu tìm kiếm cứu vớt.

5.2. Công tác dự báo, cảnh báo

Công tác dự báo hướng di chuyển, phạm vi ảnh hưởng của cơn bão và mưa do hoàn lưu bão tương đối phù hợp với thực tế.

5.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

- Công tác chỉ đạo, ứng phó được triển khai kịp thời, quyết liệt từ Trung ương đến địa phương nên vừa chống bão vừa đảm bảo an toàn trong điều kiện dịch bệnh Covid-19.

- Công tác trực ban được tổ chức chuyên nghiệp, tham mưu kịp thời cho Ban Chỉ đạo ngay từ khi vùng áp thấp hình thành.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Tuy nhiên, việc kiểm đếm, kêu gọi tàu thuyền trong bão số 2 còn tồn tại do số liệu kiểm đếm tàu thuyền chưa phân tách được tàu đánh bắt ven bờ và tàu ngoài khơi gây khó khăn cho công tác chỉ đạo, điều hành (số liệu tàu thuyền trong khu vực nguy hiểm thay đổi thường xuyên khi tàu ven bờ ra vào).

pHần iV. DiỄn BiẾn Một SỐ trẬn tHiÊn tai LỚn nĂM 2021

BÃO SỐ 3 (CEMPAKA)

I. DIỄN BIẾN

1.1. Diễn biến bão

Sáng 17/7, xuất hiện một vùng áp thấp hoạt động ở vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông.

Tối ngày 18/7, vùng áp thấp đã mạnh lên thành ATNĐ. Đến sá ng 19/7, tiếp tục mạnh lên thành cơn bão số 3 (Cempaka), sức gió cấp 8, giật cấp 10.

Chiều ngà y 20/7, bão ở trên đất liền ven biển phí a Tây Nam tỉ nh Quả ng Đông, sáng 21/7 suy yếu thành ATNĐ trên đất liền phía Tây Nam tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc).

Ngày 21-22/7, ATNĐ di chuyển chậm, chủ yếu theo hướng Tây Nam; sáng sớm 23/7 đi vào vịnh Bắc Bộ trên vùng biển phía Bắc tỉnh Quảng Ninh, sức gió cấp 6, giật cấp 8.

Đường di chuyển của cơn bão số 3 (Cempaka)

Từ 23-25/7, ATNĐ di chuyển dọc ven biển các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sau chuyển hướng Đông. Đến tố i 25/7, ATNĐ trên khu vự c Nam vị nh Bắ c Bộ đã suy yếu thành một vùng áp thấp và tan dần.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

1.2. Tình hình mưa

Do hoàn lưu của ATNĐ suy yếu từ bão số 3 sau khi di chuyển vào vịnh Bắc Bộ và đi dọc ven biển Bắc Bộ, từ ngày 22-25/7, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa to đến rất to, với lượng mưa phổ biến từ 150-180mm, một số trạm mưa lớn hơn như: Tân Hóa (Quảng Bình) 297mm; Đông Cửu (Phú Thọ) 233mm; Mường Lống (Nghệ An) 223mm; Hướng Tân (Quảng Trị) 204mm; Tân Phong (Hòa Bình) 190mm.

II. CÔNG TÁ C CHỈ ĐẠ O, Ứ NG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Ngày 17/7

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT đã có văn bản số 349/ VPTT ngày 17/7/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Cà Mau để chủ động ứng phó với vùng áp thấp và thời tiết nguy hiểm trên biển Đông.

Ngày 22/7

Văn phòng thường trực BCĐ QGPCTT đã có Công điện số 09/CĐ-TW ngày 22/7/2021 gửi các tỉnh, thành phố khu vực miền núi phía Bắc và ven biển từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh chỉ đạo triển khai ứng phó ATNĐ và mưa lũ.

Ngày 23/7

Văn phòng thường trực BCĐ QGPCTT đã có văn bản số 359/VPTT ngày 23/7/2021 gửi BCH PCTT&TKCN các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh đề nghị chủ động ứng phó với mưa lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất.

b) Các Bộ, ngành

- Văn phòng Bộ Công an đã ban hành Công điện số 06/CĐ-V01 ngày 19/7/2021 về việc ứng phó với diễn biến bão số 3 và mưa lớn.

- Bộ Giao thông vận tải đã có Công điện khẩn số 10/CĐ-BGTVT ngày 23/7/2021 về ứng phó với áp thấp nhiệt đới trên biển Đông.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Tổng cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có Công điện gửi Sở Nông ng- hiệp và PTNT các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ chỉ đạo thực hiện các biện pháp phòng, chống ngập lụt, úng và bảo đảm an toàn công trình.

2.2. Địa phương

Các địa phương đã triển khai thực hiện nội dung Công điện, văn bản chỉ đạo của Văn phòng thường trực BCĐ QGPCTT, trong đó:

- 13 tỉnh (Lào Cai, Điện Biên, Sơn La, Yên Bái, Quảng Ninh, Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Cà Mau) đã có Công điện, văn bản chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương triển khai các biện pháp ứng phó với ATNĐ và mưa lũ.

Tàu cá ở Quảng Ninh neo đậu tránh bão số 3 ngày 24/7/2021

- 02 tỉnh Quảng Ninh, Thái Bình tổ chức cấm biển từ ngày 23/7/2021.

- Từ ngày 24/7, do ảnh hưởng của mưa lớn hoàn lưu ATNĐ, các địa phương đã tổ chức triển khai các biện pháp tiêu úng diện rộng (55 trạm bơm/236 máy bơm và 156 cống tiêu để tiêu nước: Ninh Bình 26 trạm/6 máy, 45 cống; Thái Bình 10 cống; Nam Định 8 cống; Bắc Ninh 20 trạm/81 máy; Hải Phòng 93 cống; Phú Thọ 2 trạm/12 máy; công ty Bắc Nam Hà 6 trạm/55 máy).

- Các tỉnh Hoà Bình, Thanh Hoá tổ chức sơ tán 360 hộ/1.602 nhân khẩu khu vực nguy cơ cao xảy ra sạt lở, lũ quét.

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Về tàu thuyền

Tính đến 6 giờ 00 ngày 25/7, đã thông báo, kiểm đếm, hướng dẫn cho 54.366 phương tiện/235.136 người biết diễn biến, hướng di chuyển của ATNĐ để chủ động di chuyển vòng tránh hoặc thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

3.2. Công tác tiêu úng

Tổ chức triển khai các biện pháp tiêu úng diện rộng (55 trạm bơm/236 máy bơm và 156 cống tiêu để tiêu nước: Ninh Bình 26 trạm/6 máy, 45 cống; Thái Bình 10 cống; Nam Định 8 cống; Bắc Ninh 20 trạm/81 máy; Hải Phòng 93 cống; Phú Thọ 2 trạm/12 máy; công ty Bắc Nam Hà 6 trạm/55 máy).

3.3. Sơ tán dân

Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua khiến gần 1.400 người dân ở huyện biên giới Mường Lát phải sơ tán đến nơi an toàn

Sơ tán 360 hộ/1.602 nhân khẩu khu vực nguy cơ cao xảy ra sạt lở, lũ quét (41 hộ/190 nhân khẩu khu vực xóm Rổng Vòng, xã Lâm Sơn; 315 hộ/1.392 nhân khẩu ở huyện Mường Lát; 04 hộ/20 khẩu ở huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa).

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo nhanh của VPTT Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, mưa lớn do hoàn lưu áp thấp nhiệt đới từ ngày 23-25/7 như sau:

- Về nhà ở: 01 nhà sập (Thanh Hóa); 10 nhà ở bị sạt lở, ảnh hưởng 1 phần (Hòa Bình: 05, Nghệ An: 05).

- Về nông nghiệp: 4.787 ha lúa bị ngập úng (Hòa Bình: 10,8 ha; Nam Định: 4.207,9 ha; Ninh Bình: 579 ha).

Thiên tai Việt Nam 2021

- Về giao thông: 200m mặt đường láng nhựa bị cuốn trôi (Hòa Bình); 03 tuyến đường bị sạt lở, hư hỏng (Nghệ An); xói lở 50m kè đá (Nghệ An).

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

- Cơn bão số 3 tuy không mạnh nhưng đường di chuyển phức tạp. Sáng ngày 21/7, bão suy yếu thành ATNĐ khi đi vào đất liền tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), tuy nhiên tiếp tục di chuyển phía Tây sau đó chuyển hướng đi vào Vịnh Bắc Bộ ngày 23/7 và di chuyển dọc ven biển các tỉnh phía Bắc; sau đó tan dần trên khu vực Nam Vịnh Bắc Bộ.

- Từ ngày 22-25/7, hoàn lưu của ATNĐ suy yếu từ bão số 3 sau khi di chuyển vào vịnh Bắc Bộ và đi dọc ven biển Bắc Bộ đã làm khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 150-180mm, có nơi gần 300mm.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

BÃO SỐ 4 (LUPIT)

I. DIỄN BIẾN BÃO

Tối 02/8, vùng áp thấp trên vùng biển phía Nam tỉ nh Quả ng Đông (Trung Quốc) đã mạ nh lên thà nh áp thấp nhiệ t đớ i. Hồi 19h00, tâm áp thấp nhiệt đới ngay trên vùng biển phía Nam tỉ nh Quả ng Đông. Áp thấp nhiệt đới di chuyển theo hướng Đông Đông Nam, 5-10km/giờ; sức gió mạ nh nhất cấp 6, giật cấp 8.

Sáng 04/8, ATNĐ đã mạnh thành cơn bão số 4, tên quốc tế là LUPIT. Hồi 07h00, tâm bão cách Hồng Kông (Trung Quốc) khoảng 180km về phí a Đông Nam. Bão di chuyển theo hướng Bắc Đông Bắc, 10km/giờ; sức gió mạnh nhất cấp 8, giật cấp 10.

Đường di chuyển của cơn bão số 4 (Lupit)

Chiều tối ngày 5/8, bão số 4 đã đi vào đất liền tỉ nh Quả ng Đông (Trung Quốc).

II. CÔNG TÁ C CHỈ ĐẠ O, Ứ NG PHÓ

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT đã có văn bản số 369/ VPTT ngày 02/8/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế để chủ động ứng phó với ATNĐ trên khu vực Bắc Biển Đông.

- Các tỉnh, thành phố tổ chức trực ban nghiêm túc, theo dõi chặt chẽ diễn biến thiên tai.

III. NHẬN XÉT

Thiên tai Việt Nam 2021

Bão số 4 không ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.

BÃO SỐ 5 (CONSON)

I. DIỄN BIẾN

1.1. Diễn biến bão

- Chiều 06/9, bão số 5 hình thành phía Đông Philiipin; từ ngày 07-08/9 bão di chuyển dọc Philippin7.

- 22 giờ ngày 08/9, bão đi vào biển Đông, di chuyển theo hướng Tây với cường độ cấp 8-9, giật cấp 11.

- Bão đạt cấp mạnh nhất cấp 10, giật cấp 12 khi trên quần đảo Hoàng Sa từ đêm 09/9 và trong ngày 10/9/2021.

- Đêm 11/9 đến rạng sáng ngày 12/9 tiếp cận bờ biển khu vực từ Đà Nẵng đến Bình Định với sức gió cấp 8, giật cấp 10;

Đường di chuyển của cơn bão số 5 Conson

- Ngày 12/9, bão suy yếu thành ATNĐ và tan dần.

7. Thiệt hại do bão Conson tại Philippin: Bão gây mưa 150-300mm, làm 35 người chết và mất tích, 20.777 hộ/83.650 người bị ảnh hưởng, 9.829 người phải sơ tán; 3.843 nhà và 154 đoạn đường, 05 cây cầu hư hại; 20 tỉnh, thành phố bị mất điện; 52.871 ha lúa, hoa màu bị thiệt hại. Ước thiệt hại 6,1 triệu USD.

Gió thực đo lớn nhất ngày 11/9: đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi): cấp 8 (16h); Cồn Cỏ (Quảng Trị): cấp 5 (17h); Thừa Thiên Huế: cấp 3 (17h); Đà Nẵng: cấp 3 (15h); Hoài Nhơn (Bình Định): cấp 3 (20h).

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

1.2. Mưa

Từ tối ngày 10/9 đến ngày 13/9, hoàn lưu bão đã gây mưa lớn tại các tỉnh miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Định và Bắc Tây Nguyên, cụ thể:

- Các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Ngãi mưa phổ biến 400-650mm, đặc biệt một số trạm mưa lớn như: Bình Tân (Quảng Ngãi) 908mm; Trà Hiệp (Quảng Ngãi) 807mm; Thượng Lộ (Thừa Thiên Huế) 772mm; Tam Trà (Quảng Nam) 772mm; Trà Kót (Quảng Nam) 685mm; Hòa Khê (Đà Nẵng) 611mm.

- Các tỉnh Quảng Trị, Kon Tum mưa 200-300mm, một số trạm mưa lớn như: Triệu Ái (Quảng Trị) 443mm; Đắk Na (Kon Tum): 340mm.

- Các tỉnh Quảng Bình, Bình Định mưa từ 100-200mm.

1.3. Lũ

- Mưa lớn đã gây đợt lũ bão động ở mức BĐ1-BĐ2 trên các sông Quảng Bình và Kon Tum, đỉnh lũ trên các sông cụ thể như sau:

- Trên sông Kiến Giang tại Lệ Thủy (Quảng Bình) ở mức 1,8m, dưới BĐ2: 0,4m (4h/12/9).

- Trên sông Đăkbla tại Kon Plong (Kon Tum) ở mức 593,41m, dưới BĐ2: 0,09m (21h/11/9).

- Trên sông Trà Bồng tại Châu Ổ (Quảng Ngãi) ở mức 2,93m, trên BĐ1: 0,83m (05h/12/9).

II. CÔNG TÁ C CHỈ ĐẠ O, Ứ NG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Phó Thủ tướng - Trưởng Ban chỉ đạo Lê Văn Thành đã thường xuyên nắm bắt tình hình, yêu cầu Ban chỉ đạo bám sát diễn biến, xây dựng chi tiết kịch bản, hành động quyết liệt, sâu sát, kịp thời, không để bị động, nhưng không hành động quá mức.

Thiên tai Việt Nam 2021

Ngay từ khi bão mới hình thành, Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo đã xây dựng kịch bản chi tiết, đồng thời điều chỉnh, bổ khuyết kịch bản phù hợp diễn biến thực tế; quyết liệt thực hiện các biện pháp ứng phó với bão, mưa lớn phù hợp thực tế trong tình huống Covid-19; các bộ, ngành tổ chức triển khai các nhiệm vụ, cụ thể:

Ngày 06/9

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có công văn số 391/VPTT gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các Bộ ngành và các tỉnh/TP ven biển từ Quảng Ninh đến Bình Thuận và các tỉnh khu vực Bắc Bộ sẵn sàng ứng phó với bão CONSON và mưa lớn.

Ngày 07/9

- Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai đã có Công điện số 10/CĐ-TW ngày 07/9/2021 gửi các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Bình Thuận và khu vực Bắc Bộ đề nghị chủ động ứng phó với bão và mưa lớn.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT chủ động xây dựng kịch bản điều hành ứng phó với bão CONSON và mưa lũ từ ngày 06-14/9/2021 báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban.

Ngày 08/9

- Sáng ngày 08/9, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về PCTT Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với 15 tỉnh/TP ven biển từ Quảng Ninh đến Bình Định và các Bộ, ngành liên quan chỉ đạo công tác ứng phó với bão, mưa lũ.

- Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT đã có văn bản số 92/TWPCTT ngày 08/9/2021 gửi Bộ Y tế đề nghị hướng dẫn các cụ thể các địa phương các địa phương phòng chống Covid-19 trong tình huống thiên tai.

Ngày 09/9

- Sáng ngày 09/9, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về PCTT Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với 14 tỉnh miền núi phía Bắc và các Bộ, ngành liên quan chỉ đạo công tác ứng phó với bão, mưa lũ, lũ quét sạt lở đất.

- Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai đã có văn bản số 93/TWPCTT ngày 09/9/2021 gửi các đồng chí Chủ tịch UBND thành phố Quảng Trị, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa về việc tăng cường đảm bản an toàn tàu thuyền đối với cơn bão số 5.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản 402, 403/VPTT ngày 09/9/2021 gửi Đài THVN về việc tăng cường thông tin tuyên truyền ứng phó với thiên tai.

Ngày 10/9

- Sau khi nhận định bão số 5 chuyển hướng di chuyển đổ bộ vào khu vực Trung Bộ, sáng ngày 10/9, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp và Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài chủ trì cuộc họp trực tuyến với 07 tỉnh, thành

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

phố khu vực miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Định và các Bộ, ngành liên quan chỉ đạo công tác ứng phó với bão, mưa lũ, lũ quét sạt lở đất.

Ngày 11/9

Toàn cảnh cuộc họp ứng phó bão số 5 ngày 11/9/2021

- Chiều 11/9, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp và Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài tiếp tục chủ trì cuộc họp trực tuyến với 05 tỉnh, thành phố Đà Nẵng, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi và các Bộ, ngành liên quan để triển khai nhiệm vụ ứng phó với bão số 5 (Conson) dự kiến đổ bộ vào đất liền sáng ngày 12/9 và mưa lũ sau bão.

- Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản số 94/TWPCTT gửi Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị chỉ đạo các công ty dịch vụ viễn thông nhắn tin cảnh báo cho các thuê bao trong vùng bị ảnh hưởng bão số 5.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản 406/VPTT, ngày 11/9/2021 gửi Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia đề nghị tăng cường cung cấp các thông tin, dự báo chi tiết, cụ thể thuận tiện cho công tác ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT phối hợp với Cục Bưu điện Trung ương để chuẩn bị sẵn sàng thiết bị, nhân lực phục vụ Hội nghị trực tuyến ứng phó bão số 5 và mưa lũ trường hợp Phó Thủ tướng - Trưởng ban Lê Văn Thành chủ trì.

Ngày 12/9

- Văn phòng Chính phủ đã có công văn hỏa tốc số 6384/VPCP-NN ngày 12/9 thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành về việc khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 5 và chủ động ứng phó mưa lũ.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản 410/VPTT ngày 12/9/2021 gửi Đài THVN, Đài TNVN, TTXVN, Cơ quan thống tấn, báo chí về phối hợp tuyền truyền về kết quả công tác ứng phó với bão số 5.

Ngày 13/9

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT tổng hợp, đánh giá, rút kinh ng- hiệm công tác chỉ đạo điều hành ứng phó cơn bão số 5 và mưa lũ báo cáo lãnh đạo Ban Chỉ đạo.

b) Các Bộ, ngành

Các Bộ, ngành đã ban hành văn bản, công điện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc chủ động ứng phó với diễn biến bão và mưa lớn:

- Bộ Tài nguyên và Môi trường thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo bão, mưa lũ phục vụ công tác chỉ đạo.

- Bộ Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản, đê điều, hồ chứa và thu hoạch lúa đã đến thời kỳ thu hoạch.

- Bộ Quốc phòng đã duy trì 540.859 cán bộ/chiến sỹ, 3.774 phương tiện ứng trực sẵn sàng công tác tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai; tổ chức 03 đoàn công tác quân khu 4 và 5 chỉ đạo sẵn sàng triển khai tìm kiếm cứu nạn.

- Bộ đội Biên phòng kêu gọi, kiểm đếm tàu thuyền; tổ chức 42 điểm bắn pháo hiệu từ Quảng Ninh đến Bình Thuận.

- Bộ Y tế có công điện số 1360/CĐ-BYT ngày 09/9/2021 về việc triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong ứng phó với bão CONSON và mưa lớn.

- Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo các nhà mạng nhắn tin đến 5,79 triệu thuê bao thuộc các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Ngãi thông báo về diễn biến bão, mưa lớn và hướng dẫn biện pháp ứng phó.

- Đài THVN, các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời đưa tin tới người dân; các trang mạng xã hội, website của Ban Chỉ đạo đăng tải hơn 80 tin bài với gần 375.000 lượt tiếp cận; 50 cơ quan báo chí đăng tải trên 300 bài viết về bão, mưa lớn và công tác chỉ đạo ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

2.2. Địa phương

Các địa phương đã triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo hướng dẫn của Văn phòng thường trực và Công điện số 10/CĐ-TW ngày 07/9/2021 của Ban chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai, cụ thể như sau:

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến bão, mưa lũ, ban hành công điện, văn bản chỉ đạo các ngành, địa phương triển khai ứng phó với bão, mưa lũ8.

- Lãnh đạo các địa phương chủ động chỉ đạo các đơn vị chức năng, các quận huyện, xã và các lực lượng triển khai phương án sẵn sàng ứng phó với bão, mưa lớn; đồng thời trực tiếp đi kiểm tra tại các khu vực xung yếu.

- Các tỉnh ven biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận tổ chức kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền; triển khai thực hiện công tác quản lý tàu thuyền có hiệu quả, đảm bảo an toàn phòng dịch Covid-19.

- Bảo đảm an toàn và dừng thi công các công trình trên địa bàn, khu vực dự báo nguy hiểm;

- Chuẩn bị sẵn sàng phương án và triển khai di dân trong tình huống dịch Covid-19 ở một số khu vực đặc biệt xung yếu.

- Mở luồng xanh cho phương tiện vận chuyển vật tư, vật liệu để người dân chủ động gia cố, chằng chống, sửa chữa nhà cửa...

- Chỉ đạo Đài truyền hình, các cơ quan báo chí địa phương tăng cường thời lượng đưa tin về thiên tai và công tác chỉ đạo ứng phó; hướng dẫn người dân biện pháp phòng tránh, ứng phó bão, mưa, lũ.

- Người dân đã chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn cho gia đình, các cá nhân trước thiên tai và dịch bệnh; trực tiếp điện thoại tới cơ quan phòng chống thiên tai đề nghị hướng dẫn phòng tránh.

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Về tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản

3.1.1. Tàu thuyền

8. 13 tỉnh, thành phố: Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, T.T. Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Gia Lai, KonTum.

Thiên tai Việt Nam 2021

Đã thông báo, kiểm đếm, hướng dẫn 71.500 tàu, thuyền/349.088 người biết diễn biến, hướng di chuyển của bão, chủ động tránh, trú; Kịp thời cứu nạn 18 người đảm bảo an toàn trên 02 phương tiện bị sự cố trên biển, cụ thể:

- Ngày 11/9, tàu cá Quảng Ngãi QNg-95058TS/05LĐ bị chết máy, phá nước đã được tàu Cảnh sát biển 8002 đã tiếp cận và đưa các thuyền viên về bờ chiều tối ngày 12/9.

- Ngày 11/9, 01 Xà lan tàu kéo/13 người đang di chuyển vào bờ, bị mắc cạn cách đảo Lý Sơn 02 hải lý về hướng Tây Bắc; xà lan đã chìm, 13 người đang trên tàu kéo mắc cạn. Cảnh sát biển 8002 đã tiếp cận và đưa các thuyền viên về bờ chiều tối ngày 12/9.

3.1.2. Tàu vận tải

Tính đến 13h00 ngày 11/9/2021, có 220 tàu thuyền đang trong khu vực quản lý của các cảng vụ hàng hải từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi, trong đó có 67 tàu biển và 153 phương tiện thủy nội địa.

3.1.3. Nuôi trồng thủy hải sản

Các tỉnh từ Quảng Ninh đến Bình Thuận có 164.625 ha diện tích và 203.602 lồng, bè nuôi trồng thủy sản.

3.1.4. Cấm biển

Các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam đã cấm biển từ ngày 10/9; Thành phố Đà Nẵng cấm biển từ 9 giờ 00 ngày 11/9/2021; Quảng Ngãi cấm biển từ 12 giờ 00 ngày 11/9/2021.

3.2. Công tác sơ tán dân

3.2.1. Kế hoạch sơ tán

Các địa phương từ Quảng Trị - Quảng Ngãi trong vùng ảnh hưởng của bão đã rà soát phương án sơ tán dân trong tình huống dịch Covid-19, dự kiến:

Phương án sơ tán 331.392 dân khu vực ven biển (Quảng Trị 67.100; Thừa Thiên Huế 69.366; Đà Nẵng 58.683; Quảng Nam 172.373; Quảng Ngãi 24.442).

Đã rà soát các đối tượng trong diện F0, F1 để có phương án cách ly, sơ tán riêng cũng như biện pháp y tế phù hợp để an toàn dịch bệnh (Hiện có 2.031 ca F0/03 tỉnh, thành phố (TT.Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi) đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16/CT-TTg9).

- Các khu vực cách ly đã có phương án sơ tán dân đảm bảo an toàn tại chỗ.

3.2.2. Thực tế triển khai

9. Thừa Thiên Huế 322 ca F0/05 huyện, Đà Nẵng 1.524 ca F0/07 quận, Quãng Ngãi 185 ca F0/02 huyện.

Tỉnh Quảng Ngãi triển khai sơ tán 215 hộ/766 người.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

3.3. Tình hình sản xuất nông nghiệp

Các tỉnh từ Quảng Bình đến Bình Định đã thu hoạch 210.018 ha lúa và sẵn sàng tiêu nước chống úng cho 44.068 ha lúa đã chín chưa thu hoạch tại các tỉnh từ Thanh Hóa - Bình Định10.

3.4. Về đê điều

Khu vực từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có 05 vị trí đê điều xung yếu, trực diện biển và 14 công trình đê, kè đang thi công dở dang (Quảng Trị: 06, TT.Huế: 03, Đà Nẵng: 01, Quảng Nam: 01, Quảng Ngãi: 03), trong đó đã triển khai đảm bảo an toàn tại các công trình thi công dở dang trực diện biển, cụ thể: đê biển Vĩnh Thái, tỉnh Quảng Trị; kè biển Phú Thuận, tỉnh Thừa Thiên Huế, kè biển Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi.

3.5. Về hồ chứa

Các hồ thủy điện, thủy lợi khu vực Bắc Trung Bộ, Trung Bộ thời điểm xảy ra bão mực nước ở mức thấp, vận hành bình thường. Tổ chức theo dõi chặt chẽ tình trạng, mực nước các hồ chứa và chỉ đạo thường trực sẵn sàng vận hành, xử lý sự cố kịp thời đảm bảo an toàn công trình và hạ du.

3.6. Về hệ thống điện

Rà soát, triển khai việc bảo vệ, duy trì hệ thống điện an toàn và có phương án kịp thời sửa chữa, khôi phục khi có sự cố.

3.7. Công trình đang thi công

Chỉ đạo tạm dừng thi công các công trình trong thời gian xảy ra bão, mưa lũ (tránh xảy ra sự cố như thủy điện Rào Trăng 3 năm 2020), trong đó có 27 dự án điện gió (Quảng Bình: 26, Quảng Trị: 01).

3.8. Về cung cấp thông tin cho chính quyền và người dân vùng bão, mưa lớn

- Tổng cục Phòng chống thiên tai - Văn phòng thường trực thường xuyên, liên tục chủ động cung cấp thông tin diễn biến của bão, mưa lớn, nội dung chỉ đạo của Ban chỉ đạo, các bộ ngành và hướng dẫn kỹ năng phòng tránh thiên tai cho các nhóm đối tượng nhất là người dân khu vực chịu tác động bão, mưa lớn. 20 giờ ngày 11/9 đã đề nghị các địa phương: Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng điều chỉnh kịch bản ứng phó cho phù hợp với thực tế diễn biến của bão.

10. Nghệ An: 6.000ha, Hà Tĩnh: 7.186ha, Quảng Bình: 715ha, Quảng Trị: 3.700ha, Huế: 727ha, Quảng Nam: 6.260ha, Quảng Ngãi: 5.050ha, Bình Định: 7.278ha.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Đài THVN, các cơ quan thông tấn báo chí kịp thời đưa tin về tình hình thiên tai và các công điện, văn bản chỉ đạo của Trung ương và địa phương.

- Các trang mạng xã hội, website của Ban Chỉ đạo QGPCTT đăng tải hơn 80 tin bài về tình hình thiên tai và công tác chỉ đạo ứng phó đến các cấp chính quyền và người dân với gần 375.000 lượt tiếp cận.

- Nhắn 2,9 triệu tin cảnh báo bão, lũ, lũ quét, sạt lở đất và hướng dẫn các kỹ năng chủ động phòng tránh, đảm bảo an toàn trước thiên tai; gửi tin nhắn tới 5,79 triệu thuê bao qua mạng Viettel, VNPT, Mobifone, Vietnammobi.

- Đưa tin và clip hướng dẫn PCTT trong bối cảnh Covid-19 trên VTV1; 50 cơ quan báo chí với trên 300 bài viết về bão và công tác chỉ đạo ứng phó.

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo nhanh của Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT và TKCN các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum và Gia Lai, bão số 5 đã gây thiệt hại như sau:

- Về người: 02 người chết do nước cuốn trôi (bà YBen SN 1958, thôn Kon Hia 3, xã Đak ra ông, huyện Tu mơ rông, tỉnh Kon Tum và anh Lê Ngọc Anh 20 tuổi, xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi).

- Về tàu thuyền: 05 tàu thuyền bị chìm, 02 tàu bị mắc cạn, 07 ghe nhỏ bị chìm trong khu neo đậu.

- Về nhà: 131 nhà tốc mái, hư hại, 792 nhà bị ngập, 07 điểm trường, nhà văn hóa bị tốc mái.

- Về nông nghiệp: 8.160ha lúa, hoa màu bị ngập, hư hại, 28 ha nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại.

- Một số thiệt hại khác: sạt lở 1,5 km kênh mương và 1,8km bờ sông, bờ biển; 01 đập tràn bị hư hỏng; 01 cầu tạm, 04 ngầm tràn bị cuốn trôi; 38 điểm giao thông bị sạt lở nhỏ; 01 trạm biến áp bị hư hại; 128 cây xanh bị gãy đổ.

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

5.1. Tính chất cơn bão

- Bão số 5 chịu ảnh hưởng tương tác của cơn bão Chanthu đang hoạt động trên Thái Bình Dương, cơn bão hoạt động trên Ấn Độ Dương và gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh nên đường đi phức tạp, khó lường.

- Ngày 12/9, Bão số 5 suy yếu thành ATNĐ khi ở trên vùng biển từ Đà Nẵng - Bình Định và hầu như không di chuyển, sau đó tan dần, tuy không đổ bộ trực tiếp vào đất liền nhưng hoàn lưu của ATNĐ đã gây mưa rất lớn cho các tỉnh Trung Bộ nhất là tại các khu vực Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- Bão số 5 và mưa lũ không gây thiệt hại lớn về người và tài sản, tuy nhiên vẫn có thiệt hại đáng tiếc về người xảy ra do sự chủ quan, bất cẩn của người dân như trường hợp 01 người chết tại Quảng Ngãi (đi câu cá xảy chân đuối nước).

5.2. Công tác dự báo, cảnh báo

- Đây là cơn bão diễn biến phức tạp do chịu tương tác của nhiều yếu tố như cơn bão Chanthu đang hoạt động trên Thái Bình Dương, cơn bão hoạt động trên Ấn Độ Dương và gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh nên dự báo đường đi liên tục điều chỉnh.

- Về gió vùng ven bờ khi bão sát đất liền tương đối phù hợp với dự báo.

- Về mưa: Bão gây mưa rất lớn, vượt dự báo ban đầu, nhất là tại các khu vực Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, mưa vượt từ 2-3 lần so với mức dự báo ban đầu sáng ngày 10/9 từ 300-350mm.

5.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

Bão số 5 tuy không đổ bộ và đất liền nhưng đã gây mưa lớn cho khu vực các tỉnh Trung Bộ, đặc biệt đây cũng là khu vực dịch bệnh covid-19 đang diễn biến phức tạp, có nhiều người nhiễm và nghi nhiễm (F0, F1). Đây là tình huống mới, lần đầu tiên phải ứng phó với bão, mưa lớn diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh covid-19 phức tạp, nên công tác ứng phó đòi hỏi phải rất khẩn trương, cụ thể và quyết liệt để tránh thảm họa kép xảy ra. Đây có thể coi là một đợt tập dượt trên quy mô lớn trong năm 2021 đối với hệ thống các cơ quan phòng, chống thiên tai từ Trung ương đến địa phương, qua đó một số kết quả đạt được như sau:

5.4. Tồn tại, hạn chế

Mặc dù Ban chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương đã sớm triển khai ứng phó với bão, mưa lớn và đã đạt được một số kết quả nêu trên, tuy nhiên vẫn còn những hạn chế, tồn tại cần rút kinh nghiệm để ứng phó hiệu quả với các đợt thiên tai lớn, diễn biến phức tạp trong thời gian tới, cụ thể:

- Công tác thông tin dự báo mặc dù rất kịp thời, nhưng dự báo về phạm vi bão đổ bộ và mưa lớn trên khu vực rộng, thường xuyên phải cập nhật mới nên việc xây dựng phương án, kịch bản ứng phó liên tục phải đáp ứng theo.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Còn có trường hợp việc phối hợp nắm bắt thông tin, xử lý tình huống trong ứng phó bão giữa các cơ quan trọng trách còn chưa thống nhất, kịp thời.

.- Công tác phòng chống bão, mưa lớn trong tình huống Covid-19 diễn biến phức tạp chưa có tiền lệ, không tránh khỏi sự lúng túng, bị động11.

- Công tác tổng hợp kết quả chỉ đạo, điều hành ứng phó với bão còn chậm.

- Một số trường hợp người dân đã không chấp hành chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan chức năng12.

11. Lúng túng, bị động như: sơ tán dân tập trung trong bối cảnh dịch Covid-19 phức tạp; việc sơ tán dân đối với khu vực bị cách ly; cung ứng vật tư, vật liệu để gia cố, chằng chống, sửa chữa nhà cửa... 12. Một số trường hợp không chấp hành chỉ đạo của chính quyền địa phương cụ thể: một số tàu thuyền không chấp hành việc di chuyển ra khỏi vùng nguy hiểm về nơi neo đậu an toàn; 200 ngư dân trên tàu vãng lai được đưa vào nơi neo đậu của Đà Nẵng nhưng không tuân thủ hướng dẫn của chính quyền địa phương về nơi sơ tán đảm bảo an toàn và phòng chống dịch...

Việc quản lý người dân trên địa bàn ở một vài nơi chưa sát, nhất là những trường hợp đi làm trên nương, rẫy không giữ thông tin liên lạc, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống thiên tai...

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

BÃO SỐ 6 (DIANMU)

I. DIỄN BIẾN

1.1. Diễn biến bão

- Chiều ngày 21/9, trên khu vực giữa biển Đông hình thành một vùng áp thấp.

- 16 giờ ngày 22/9, vùng áp thấp đã mạnh lên thành ATNĐ.

- 13 giờ ngày 23/9, ATNĐ đã mạnh lên thành cơn bão số 6; cá ch bờ biể n Bì nh Đị nh khoả ng 180km, cá ch bờ biể n Quả ng Ngã i khoả ng 260km, cá ch bờ biể n Quả ng Nam khoả ng 330km, cá ch bờ biể n Đà Nẵ ng khoả ng 380km.

- 19 giờ ngày 23/9, bão ở ngay trên vùng biển từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi.

- 01 giờ ngày 24/9, bão số 6 đã suy yếu thành ATNĐ trên đất liền khu vực từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Nam.

Đường di chuyển của cơn bão số 6 Dianmu

Gió thực đo lớn nhất ngày 23/9: Lý Sơn: cấp 8; Cồn Cỏ: cấp 7; Hội An: cấp 7.

1.2. Mưa

Thiên tai Việt Nam 2021

Từ ngày 22-25/9, các tỉnh, TP ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Ngãi có mưa lớn từ 200-400mm; Kon Tum, Gia Lai có mưa 100-200mm; cục bộ tại Thanh

Hóa, Nghệ An, Quảng Bình mưa trên 400mm, một số trạm có mưa lớn như: Cửa Ông (Quảng Ninh) 354mm, Thái Thụy (Thái Bình) 415mm, Sầm Sơn (Thanh Hóa) 437mm, Quỳnh Lưu (Nghệ An) 586mm, Nghĩa Khánh (Nghệ An) 390mm, Hương Quang (Hà Tĩnh) 369mm, Sơn Trạch (Quảng Bình) 449mm, Trà Hiệp (Quảng Ngãi) 332mm; đặc biệt tại Quỳnh Lưu (Nghệ An) mưa lớn 338mm trong ngày 25/9.

1.3. Lũ

Mưa lớn gây lũ ở mức BĐ1-2 trên các sông ở Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam và Kon Tum, đỉnh lũ trên các sông cụ thể như sau:

Sông Yên (Thanh Hóa) trên BĐ2; sông Ngàn Phố (Hà Tĩnh) trên BĐ1; sông Kiến Giang (Quảng Bình) dưới BĐ2; sông Vu Gia (Quảng Nam) dưới mức BĐ2; sông Krông Pô kô (Kon Tum) dưới BĐ2; một số sông khác xấp xỉ BĐ1.

1.4. Ngập lụt

Mưa lớn cục bộ trong thời gian ngắn và khả năng tiêu thoát lũ không kịp đã gây ngập lụt tại tỉnh Nghệ An ở các khu vực trũng, thấp tại các huyện Quỳnh Lưu, Ng- hĩa Đàn, Tân Kỳ, Quỳ Hợp, Yên Thành trong các ngày 25-28/9 trong đó huyện Quỳnh Lưu còn ngập đến 29/9; TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh mưa lớn gây ngập cục bộ trong sáng 24/9.

Tại tỉnh Nghệ An, cao điểm là vào ngày 26/9 có trên 3.733 nhà bị ngập lụt; trong đó 804 nhà bị ngập sâu, phải di dời.

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Phó Thủ tướng - Trưởng Ban chỉ đạo Lê Văn Thành đã thường xuyên nắm bắt tình hình, trực tiếp chỉ đạo Ban chỉ đạo, các Bộ ngành và địa phương bám sát diễn biến, hành động quyết liệt, sâu sát, kịp thời, tuyệt đối không chủ quan với bão số 6, đặc biệt khu vực bão đổ bộ cũng là những nơi đang có dịch bệnh Covid-19.

Ngày 21/9

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có công văn số 421/VPTT gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các Bộ ngành và các tỉnh/TP ven biển từ Nghệ An đến Kiên Giang và khu vực Tây Nguyên đề nghị chủ động ứng phó với vùng áp thấp có khả năng mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới và mưa lớn diện rộng.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Ngày 22/9

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT và Văn phòng Ủy ban Quốc gia ƯPSC, TT và TKCN đã có Công điện số 11/CĐ-TW gửi Ban Chỉ huy PCTT&T- KCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Thanh Hóa đến Kiên Giang và khu vực Tây Nguyên đề nghị chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới.

Ngày 23/9

- Sáng 23/9, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp - Phó Trưởng ban chủ trì họp thường trực Ban chỉ đạo và Văn phòng thường trực của 08 tỉnh ven biển từ Quảng Bình đến Khánh Hòa;

- Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT ban hành Công điện số 12/CĐ-TW chỉ đạo các tỉnh, TP ven biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận và Tây Nguyên chủ động ứng phó ATNĐ mạnh lên thành bão và mưa lớn.

Phó Thủ tướng - Trưởng ban Lê Văn Thành chủ trì cuộc họp khẩn chỉ đạo ứng phó bão số 6 ngày 23/9/2021

- Chiều 23/9, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Trưởng ban chủ trì họp Ban Chỉ đạo và 06 địa phương ven biển từ Quảng Trị đến Bình Định để triển khai các biện pháp ứng phó bão số 6.

Ngày 28/9

Thiên tai Việt Nam 2021

Sáng ngày 28/9, Đoàn công tác của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo do ông Phạm Đức Luận - Phó Chánh Văn phòng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục PCTT

pHần iV. DiỄn BiẾn Một SỐ trẬn tHiÊn tai LỚn nĂM 2021

Đoàn công tác kiểm tra công tác khắc phục hậu quả mưa lũ tại xã Quỳnh Lâm ngày 28/9/2021

làm trưởng đoàn đã làm việc với UBND huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An và kiểm tra một số điểm dân cư bị ngập lụt, chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa lũ.

b) Các Bộ, ngành

Các Bộ, ngành đã ban hành văn bản, công điện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc chủ động ứng phó với diễn biến bão và mưa lớn:

- Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo bão, mưa lũ phục vụ công tác chỉ đạo.

- Bộ Nông nghiệp và PTNT (cơ quan thường trực Ban chỉ đạo) tổ chức họp trực tuyến với các bộ, ngành và các địa phương ảnh hưởng trực tiếp; chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản, đê điều, hồ chứa và thu hoạch lúa đã chín.

- Bộ Quốc phòng đã duy trì 253.930 cán bộ/chiến sĩ, 2.679 phương tiện ứng trực sẵn sàng công tác tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai.

- Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời đưa tin về diễn biến bão và công tác chỉ đạo ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

2. 2. Địa phương

Các địa phương đã triển khai thực hiện các Công điện số 11, 12/CĐ-TW của Văn phòng thường trực, Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai, cụ thể như sau:

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến vùng áp thấp, áp thấp nhiệt đới, bão, mưa lũ, ban hành công điện, văn bản chỉ đạo các sở ngành, địa phương triển khai ứng phó.

- Lãnh đạo các địa phương chủ động chỉ đạo các đơn vị chức năng, các quận huyện, xã và các lực lượng triển khai phương án sẵn sàng ứng phó với áp thấp nhiệt đới, bão, mưa lớn.

- Tổ chức kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền; triển khai thực hiện công tác quản lý tàu thuyền có hiệu quả, đảm bảo an toàn phòng dịch Covid-19.

- Sẵn sàng triển khai phương án tổ chức sơ tán dân khỏi vùng có nguy cơ ảnh hưởng của bão trong tình huống dịch Covid-19.

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Về tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản

3.1.1. Tàu thuyền

- Đã thông báo, kiểm đếm, hướng dẫn 44.810 tàu, thuyền/245.233 người biết diễn biến, hướng di chuyển của bão, chủ động tránh, trú. Đến chiều tối ngày 23/9/2021, hầu hết tàu thuyền đã thoát ra khỏi vùng nguy hiểm; đảm bảo an toàn cho các tàu cá của địa phương và tàu vãng lai neo đậu tại bến.

Tuy nhiên, vào 19 giờ 15 ngày 23/9, 01 tàu cá/03 LĐ (BĐ 91549TS) trên đường vào cảng Đề Ghi (Bình Định) bị tàu hàng đâm chìm, cách bờ 2,7 hải lý (5km). 01 ngư dân đã được cứu, 02 người vẫn đang mất tích.

Đến 22 giờ 50 ngày 23/9, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định triển khai phương tiện, phối hợp với các tàu cá tổ chức tìm kiếm 02 ngư dân mất tích.

Thiên tai Việt Nam 2021

Ngày 27/9/2021, các lực lượng đã dừng tìm kiếm 02 thuyền viên mất tích.

3.1.2. Nuôi trồng thủy hải sản

Đã rà soát và có kế hoạch đảm bảo an toàn cho 14.914 ha diện tích và 6.113 lồng, bè nuôi trồng thủy sản tại các tỉnh từ Thừa Thiên Huế - Bình Định (Quảng Nam lớn nhất: 6.425 ha).

3.1.3. Cấm biển

Các tỉnh, TP từ Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi đã cấm biển từ ngày 23/9/2021.

3.2. Tình hình sản xuất nông nghiệp

Đã khẩn trương thu hoạch 103.277/175.311 ha lúa đã chín tại các tỉnh từ Thanh Hóa đến Bình Định.

3.3. Về đê điều

- Đê biển, đê cửa sông khu vực từ Hà Tĩnh - Bình Định có 34 vị trí đê điều xung yếu (Quảng Bình: 11; Quảng Trị: 7; Huế: 04; Quảng Nam: 11; Bình Định: 01).

- Có 14 công trình đang thi công dở dang (Quảng Trị: 06; Thừa Thiên Huế: 03; Đà Nẵng 01; Quảng Nam 01; Quảng Ngãi 03).

3.4. Về hồ chứa

Theo dõi chặt chẽ tình trạng, mực nước các hồ chứa và chỉ đạo thường trực sẵn sàng vận hành, xử lý sự cố kịp thời đảm bảo an toàn công trình và hạ du13.

3.5. Về hệ thống điện

Rà soát, triển khai việc bảo vệ, duy trì hệ thống điện an toàn và có phương án kịp thời sửa chữa, khôi phục khi có sự cố.

3.6. Về cung cấp thông tin cho chính quyền và người dân vùng bão, mưa lớn

Tổng cục Phòng chống thiên tai - Văn phòng thường trực thường xuyên, liên tục chủ động cung cấp thông tin diễn biến của bão, mưa lớn, nội dung chỉ đạo của Ban chỉ đạo, các bộ ngành và hướng dẫn kỹ năng phòng tránh thiên tai cho các nhóm đối tượng nhất là người dân khu vực chịu tác động bão, mưa lớn.

13. Các hồ thủy điện, thủy lợi khu vực Bắc Trung Bộ, Trung Bộ thời điểm xảy ra bão mực nước ở mức thấp, vận hành bình thường.

Đài THVN, các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời đưa tin tới người dân; các trang mạng xã hội, website của Ban Chỉ đạo đăng tải hơn 29 tin bài với hơn 180.000 lượt tiếp cận; nhắn tin cho 10 triệu thuê bao; 50 cơ quan báo chí đăng tải 310 bài viết về bão, mưa lớn và công tác chỉ đạo ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo của VPTT Ban Chỉ huy PCTT và TKCN các địa phương, bão số 6 và mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại như sau:

- Về người: 02 người chết (01 người tại Nghệ An do đi bắt cá trên sông bị rơi xuống sông Con ngày 25/9; 01 người tại Thanh Hóa bị lũ cuối khi đi xe máy qua tràn vào chiều ngày 26/9); 02 người mất tích (ngư dân của tàu cá BĐ 91549 TS Bình Định); 05 người bị thương.

- Về nhà: 137 nhà hư hỏng, tốc mái; 3.757 nhà bị ngập.

- Về nông nghiệp: 7.964 ha lúa, hoa màu bị ngập, hư hại; 80.269 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; 2.361 ha nuôi cá, tôm bị thiệt hại.

- Về giao thông: 18km đường giao thông; 197.200m3 đất đá sạt lở, ách tắc; 44 cầu, cống hư hỏng, sạt lở.

- Giá trị thiệt hại về kinh tế ước tính 371,6 tỷ đồng.

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

5.1. Tính chất cơn bão

Bão số 6 hình thành trên biển Đông có tốc độ di chuyển nhanh, từ khi hình thành vùng áp thấp đến khi thành bão chưa đến 2 ngày, gây gió mạnh trên biển Đông (cấp 8, giật cấp 10), tiếp cận bờ và suy yếu, gây mưa lớn, tác động tới khu vực có hoạt động dày đặc của tàu thuyền trên biển, ven bờ và các hoạt động kinh tế khác.

5.2. Công tác dự báo, cảnh báo

Công tác dự báo bão, mưa lũ tương đối chính xác, phục vụ kịp thời công tác chỉ đạo và ứng phó của các Bộ ngành, địa phương.

5.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

- Bão số 6 tuy không mạnh nhưng thời gian ứng phó ngắn, gây mưa lớn trong tình huống dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, song với sự chủ động, sáng tạo, linh hoạt, sâu sát, cụ thể, quyết liệt của lãnh đạo các cấp, các ngành từ trung ương đến các địa phương, đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Trưởng ban, nên công tác ứng phó với bão số 6 đã thành công, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Thiên tai Việt Nam 2021

- Bộ đội biên phòng, ngành thủy sản và chính quyền các địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác quản lý, kiểm đếm tàu thuyền, chỉ trong 01 ngày (23/9), toàn bộ tàu thuyền hoạt động trong phạm vi có khả năng ảnh hưởng

của bão (44.810 tàu thuyền/245.223 người) đã nhận được thông tin, di chuyển phòng tránh hoặc neo đậu an toàn.

- Sơ tán, đảm bảo an toàn cho các hộ dân vùng ngập lụt, nguy cơ sạt lở với tổng số 817 hộ (Nghệ An: 804, Thanh Hóa: 04, Quảng Bình: 09).

5.4. Một số tồn tại, hạn chế

Thiếu phương tiện để triển khai công tác cứu nạn với tàu cá trên biển của Bình Định (Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ có 02 cano để thực hiện cứu nạn; 19h15 xảy ra sự cố; sóng to, gió lớn, ca nô biên phòng không ra cứu nạn ngay được).

Một số báo điện tử đưa tin chưa chính xác, không rõ nguồn tin về việc mất liên lạc với một số người dân đi rừng tại huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình (báo dân trí tối ngày 25/9 đưa tin về 37 người dân tại xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình mất liên lạc khi đi rừng; sáng 25/9, báo dân sinh đưa tin lũ dâng cao làm 23 người tại Quảng Bình mắc kẹt trong rừng).

Mưa rất lớn trong thời gian ngắn đã gây ngập sâu ở mức lịch sử trên 08 xã thuộc huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, phải di dời nhiều hộ dân và ách tắc một số tuyến đường.

Mặc dù Ban chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương đã sớm triển khai ứng phó với bão, mưa lớn và đã đạt được một số kết quả nêu trên, tuy nhiên vẫn còn những hạn chế, tồn tại cần rút kinh nghiệm, cụ thể:

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

BÃO SỐ 7 (LION ROCK)

I. DIỄN BIẾN

1.1. Diễn biến bão

- Chiều ngày 04/10, trên khu vực miền Nam Phi-lip-pin có một vùng áp thấp; đến ngày 05/10, vùng áp thấp đi vào biển Đông và mạnh lên thành ATNĐ, di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc; sáng ngày 07/10, ATNĐ đổi hướng di chuyển theo hướng Bắc Tây Bắc.

- Rạng sáng ngày 08/10, ATNĐ đã mạnh lên thành cơn bão số 7 trên vùng biển Tây Bắc quần đảo Hoàng Sa, sức gió cấp 8, giật cấp 10, di chuyển theo hướng Bắc Tây Bắc.

- Đêm 8/10, rạng sáng 9/10, bão số 7 ở trên khu vực đảo Hải Nam (Trung Quốc) với sức gió cấp 8-9, giật cấp 11; tối ngày 9/10, bão đổi hướng di chuyển hướng Tây Tây Bắc và đi và o Vị nh Bắ c Bộ , sức gió cấp 8, giật cấp 10.

Đường di chuyển của cơn bão số 7 Lion Rock

- Sáng ngày 10/10, bão suy yếu thành ATNĐ, cá ch Hả i Phò ng khoả ng 100km, cá ch Nam Đị nh khoả ng 150km, cá ch Thanh Hó a khoả ng 260km; sức gió cấp 6-7, giật cấp 9; sau đó đi vào đất liền các tỉnh từ Hả i Phò ng đế n Nam Đị nh chiều cùng ngày và suy yếu thành vùng áp thấp.

Thiên tai Việt Nam 2021

Gió thực đo lớn nhất: Lúc 09h00 ngày 10/10, tại Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8, Cô Tô (Quảng Ninh) cấp 8, Móng Cái (Quảng Ninh) cấp 7, khu vực ven biển từ Hải Phòng đến Thanh Hóa có gió cấp 3-4.

Tổng hợp các mô hình đường đi của bão số 7 theo dự báo của Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia

* Thông tin dự báo của Trung tâm KTTV Quốc gia về bão liên tục dự báo ATNĐ/ bão sẽ đổi hướng vào đất liền khu vực Trung Trung Bộ. Song thực tế, bão di chuyển lên hướng Bắc, đến giữa đảo Hải Nam mới đổi hướng vào vịnh Bắc Bộ với tổng thời gian kéo dài 51 tiếng/580km (từ bản tin lúc 01h/6/10 đến bản tin lúc 04h/08/10). Ảnh hưởng không nhỏ đến kịch bản chỉ đạo điều hành của Ban Chỉ đạo, nhất là về phạm vi, đối tượng tác động.

1.2. Tình hình mưa

Đợt mưa từ ngày 06-08/10: Khu vực Trung Bộ từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có mưa rất to với tổng lượng phổ biến 250-450mm, một số trạm mưa lớn như: A Vao (Quảng Trị) 586mm; Nam Đông (Thừa Thiên Huế) 574mm; Khe Tre (Thừa Thiên Huế) 542mm; Bình Tân (Quảng Ngãi) 498mm; Thủy điện sông Tranh 2 (Quảng Nam) 659mm; Thủy điện sông Tranh 3 (Quảng Nam) 521mm; A Bung (Quảng Trị) 491mm; Bình Tân (Quảng Ngãi) 498mm.

Đợt mưa từ ngày 09/10 - 11/10: Khu vực Bắc Bộ có mưa to đến rất to với tổng lượng mưa phổ biến 150-200mm; một số trạm có mưa lớn như: Mẫu Sơn (Lạng Sơn) 309mm; Tà Si Láng (Yên Bái) 412mm; Tân Minh (Phú Thọ) 266mm; Yên Hưng (Quảng Ninh) 322mm; Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) 227mm.

*Cảnh báo mưa lớn tại khu vực các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Bình cao hơn nhiều so với thực tế (bản tin ngày 08/10 cảnh báo mưa 150-350mm, có nơi trên 350mm; thực tế mưa chỉ 40-70mm).

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

1.3. Tình hình lũ

Từ ngày 6-9/10, mưa lớn đã gây lũ ở mức BĐ1-2 trên các sông ở Quảng Bình đến Quảng Ngãi (sông Thạch Hãn (Quảng Trị) trên BĐ2; sông Vu Gia (Quảng Nam) trên BĐ2. Hiện mực nước các sông đã xuống dưới BĐ1.

Đến sáng 11/10, mưa lớn khu vực Bắc Bộ đã gây lũ ở mức BĐ1-2 trên các sông ở Hải Phòng, Hòa Bình, Nam Định.

*Cảnh báo lũ ngày 06/9 trên các sông khu vực Quảng Bình đến Quảng Ngãi cao hơn so với diễn biến thực tế.

1.4. Nhận xét, đánh giá

a) Diễn biến bão, mưa lũ

Bão số 7 cường độ không mạnh, tuy nhiên diễn biến rất phức tạp, bất thường khi di chuyển dọc ngoài khơi các tỉnh Trung Trung Bộ hướng về phía vịnh Bắc Bộ, thời gian hoạt động trên biển dài, tương tác với không khí lạnh gây mưa lớn, tác động tới khu vực có hoạt động dày đặc của tàu thuyền trên biển, ven bờ và các hoạt động kinh tế khác. Đồng thời, ngay khi bão số 7 ảnh hưởng đến đất liền nước ta, ngoài khơi Philipin đã hình thành cơn bão số 8 tiếp tục đi vào khu vực Bắc Trung Bộ.

b) Công tác dự báo

Bão số 8 nối đuôi bão số 7 đi vào biển Đông

Thiên tai Việt Nam 2021

Công tác dự báo bão, mưa lũ được nhận định sớm, tương đối chính xác, phục vụ kịp thời công tác chỉ đạo và ứng phó của các Bộ ngành, địa phương. Tuy nhiên, việc dự báo khu vực ảnh hưởng trực tiếp của bão còn chưa phù hợp.

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Ngay từ khi vùng áp thấp mới hình thành, Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo đã xây dựng kịch bản chi tiết, đồng thời điều chỉnh, bổ khuyết kịch bản phù hợp diễn biến thực tế; quyết liệt thực hiện các biện pháp ứng phó với áp thấp nhiệt đới, mưa lớn phù hợp thực tế trong tình huống Covid-19; các bộ, ngành tổ chức triển khai các nhiệm vụ, cụ thể:

Ngày 01/10

Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 438/VPTT ngày 01/10/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Khánh Hòa đề nghị chủ động ứng phó với khả năng xuất hiện ATNĐ, bão trên biển Đông.

Ngày 04/10

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 442/VPTT ngày 04/10/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Khánh Hòa đề nghị chủ động ứng phó với khả năng xuất hiện ATNĐ, bão trên biển Đông và mưa lớn diện rộng.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 444/VPTT ngày 04/10/2021 đề nghị Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia cung cấp nhận định ngắn hạn và thông tin dự báo, cảnh báo về thời tiết và khả năng xuất hiện ATNĐ, bão trên biển Đông.

Ngày 05/10

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT ban hành Công điện số 13/CĐ- TW chỉ đạo các tỉnh, TP ven biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận và Tây Nguyên chủ động ứng phó ATNĐ mạnh lên thành bão và mưa lớn.

Ngày 06/10

- Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện số 1311/CĐ-TTg ngày 6/10/2021 chỉ đạo các Bộ ngành và các địa phương từ Thanh Hóa đến Phú Yên, khu vực Tây Nguyên để chủ động ứng phó với bão, mưa lũ.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- 14h00 ngày 06/10, Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo trực tuyến với 11 tỉnh/TP ven biển từ Thanh Hóa đến Phú Yên để ứng phó với ATNĐ, mưa lũ.

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT có văn bản số 449/VPTT ngày 06/10/2021 gửi Đài truyền hình Việt Nam tăng cường thông tin tuyên truyền ứng phó với thiên tai.

Ngày 08/10

- 15h00 ngày 08/10, Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài đã chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo trực tuyến với 09 tỉnh/TP ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Bình để ứng phó với bão số 7, mưa lũ.

Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài chỉ đạo các nhiệm vụ trọng tâm ứng phó bão số 7 ngày 08/10/2021

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai có văn bản số 453/VPTT ngày 08/10/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố ven biển từ Đà Nẵng đến Phú Yên và khu vực Tây Nguyên điều chỉnh công tác ứng phó với bão số 7 và mưa lũ (bão đã di chuyển lên phía Bắc).

b) Các Bộ, ngành

- Bộ Tài nguyên và Môi trường thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo bão, mưa lũ phục vụ công tác chỉ đạo.

Thiên tai Việt Nam 2021

pHần iV. DiỄn BiẾn Một SỐ trẬn tHiÊn tai LỚn nĂM 2021

- Bộ Giao thông vận tải tổ chức kiểm đếm, cảnh báo tàu thuyền vận tải; phương án đảm bảo an toàn đường bộ, đường thủy, đường hàng không.

- Bộ Quốc phòng đã duy trì 260.201 cán bộ/chiến sỹ, 3.142 phương tiện ứng trực sẵn sàng công tác tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai;

- Bộ đội Biên phòng kêu gọi, kiểm đếm tàu thuyền; tối ngày 06/10/2021 đã tổ chức bắn pháo hiệu tại 24 điểm từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa.

Bộ đội biên phòng tổ chức kêu gọi tàu thuyền và bắn pháo hiệu từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa ngày 06/10/2021

- Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường thời lượng đưa tin về diễn biến ATNĐ, bão, mưa lũ và công tác chỉ đạo ứng phó.

2.2. Địa phương

- Các tỉnh/thành phố theo dõi chặt chẽ diễn biến ATNĐ, mưa lũ; đôn đốc, kiểm tra, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ huy; kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền; bảo đảm an toàn công trình đang thi công; chuẩn bị sẵn sàng phương án di dân trong bối cảnh dịch Covid-19.

- 11 tỉnh/thành phố đã ban hành Công điện chỉ đạo ứng phó với ATNĐ, bão, mưa lũ.

Thiên tai Việt Nam 2021

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Về tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản

3.1.1. Tàu thuyền

- Đã kiểm đếm, hướng dẫn cho 61.468 phương tiện/278.639 LĐ. Cá c tỉ nh đã thà nh lậ p Tổ phố i hợ p liên ngà nh để hướ ng dẫ n, xử lý công tá c neo đậ u tạ i bế n và phò ng chố ng dị ch bệ nh COVID-19.

- Chiều 06/10, 01 tàu cá QNa 9114 (Quảng Nam) nằm trong vùng ảnh hưởng của ATNĐ, thả neo dù để tiếp tục đánh bắt sau ATNĐ. Tuy nhiên, sau khi được kêu gọi, hướng dẫn, tàu đã di chuyển thoát khỏi khu vực nguy hiểm.

3.1.2. Nuôi trồng thủy hải sản

- Diện tích NTTS trên biển và ven biển: 72.963ha (các tỉnh có diện tích lớn: Thanh Hóa: 18.843ha, Nghệ An: 21.500ha).

- Số lồng bè: 12.666 lồng, bè (các tỉnh có số lượng lớn: Thanh Hóa: 3.384, Nghệ An: 2.100, Bình Định: 2.880).

Các tỉnh tổ chức chằng chống, gia cố; không để người trên lồng bè, chòi canh nuôi trồng thủy sản.

3.1.3. Cấm biển

- Từ ngày 05-8/10/2021: 04 tỉnh/TP từ Quảng Trị đến Quảng Nam đã cấm biển.

- Từ ngày 09-10/10: 08 tỉnh/TP từ Quảng Ninh - Nghệ An đã cấm biển.

3.2. Sơ tán dân

Các khu dân cư ven biển, khu vực trũng thấp, cửa sông, ngoài bãi các tỉnh từ Quảng Ninh đến Phú Yên đã rà soát phương án, sẵn sàng sơ tán dân tình huống bão đổ bộ, với tổng số 112.920hộ/407.827 người, trong đó: Quảng Ninh đến Hà Tĩnh: 41.315 hộ/151.422 người; Quảng Bình - Phú Yên: 71.605 hộ/256.405 người14.

Đã rà soát các đối tượng trong diện F0, F1 để có phương án cách ly, sơ tán riêng cũng như biện pháp y tế phù hợp để an toàn dịch bệnh15.

14. Quảng Ninh 1946 hộ/6.048 người; Hải Phòng 3.054 hộ/10.716 người; Thái Bình 11.501 hộ/25.567 người; Nam Định 16.686 hộ/50.176 người; Ninh Bình 954 hộ/1.576 người; Thanh Hóa 6.516 hộ/29.316; Nghệ An 18.200 dân, Hà Tĩnh 658 hộ/9.823 dân. 15. Hiện có 2.912 đối tượng F0, F1/03 tỉnh phía Bắc: Thanh Hóa 1.023 ca; Nghệ An 1.866 ca; Hà Tĩnh 23 ca.

100 Thiên tai Việt Nam 2021

Bám sát diễn biến bão, mưa lũ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo, các địa phương đã không tổ chức di dời dân, song vẫn đảm bảo an toàn, không có người thiệt hại trực tiếp do bão gây ra.

3.3. Tình hình sản xuất nông nghiệp

Đã khẩn trương thu hoạch 100.024/285.124 ha lúa chưa thu hoạch tại các tỉnh từ khu vực đồng bằng Bắc Bộ đến Phú Yên.

3.4. Về đê điều

Đảm bảo an toàn 950km hệ thống đê biển, đê cửa sông (436km đê biển, 514km đê cửa sông) các tỉnh từ Quảng Ninh đến đến Hà Tĩnh, trong đó có 33 trọng điểm, vị trí xung yếu và 07 công trình đê, kè biển, cửa sông đang thi công dở dang.

Sự cố đê điều: mưa lớn gây sạt lở 30m mái phía đồng đê cửa sông tả Hồng Hà tại K4+200 xã Nam Hồng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình. Chính quyền địa phương đã tổ chức xử lý sự cố, đảm bảo an toàn tuyến đê.

3.5. Về hồ chứa

Theo dõi chặt chẽ tình trạng, mực nước các hồ chứa và chỉ đạo thường trực sẵn sàng vận hành, xử lý sự cố kịp thời đảm bảo an toàn công trình và hạ du.

3.5.1. Hồ thủy điện

Các hồ trước khi xả lũ đều có thông báo việc xả lũ theo đúng quy trình. Một số hồ thủy điện đã đầy như: Chi Khê; A Lưới; An Khê; Sê San 4A; Đồng Nai 2; Srok Phu Miêng.

3.5.2. Hồ chứa thủy lợi

Các tỉnh miền núi phía Bắc đến Hà Tĩnh có 1.720/2.182 hồ đã đầy nước; 173 hồ đang thi công.

3.6. Về hệ thống điện

Rà soát, triển khai việc bảo vệ, duy trì hệ thống điện an toàn và có phương án kịp thời sửa chữa, khôi phục khi có sự cố.

3.7. Về cung cấp thông tin cho chính quyền và người dân vùng bão, mưa lớn

Đài THVN, các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời đưa tin tới người dân; các trang mạng xã hội, website của Ban Chỉ đạo đăng tải hơn 60 tin bài với hơn 381.000 lượt tiếp cận; nhắn tin cho 25 triệu thuê bao qua mạng zalo; các cơ quan báo chí đăng tải hơn 600 bài viết về bão, mưa lớn và công tác chỉ đạo ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

101

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo của VPTT Ban Chỉ huy PCTT và TKCN các địa phương, bão số 7 và mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại như sau:

- Về người: 03 người chết do bị lũ cuốn trôi khi đi qua ngầm tràn, trượt ngã xuống suối (Quảng Nam 01, Yên Bái 02).

- Về nhà ở: 13 nhà bị hư hỏng, tốc mái (Yên Bái 01, Hoà Bình 01, Quảng Nam 10, Lâm Đồng 01).

- Về nông nghiệp: 9.867 ha lúa, hoa màu bị ngập, thiệt hại, 30 gia súc bị cuốn trôi.

- Về đê điều: sạt lở, hư hỏng 1.800m đê kè, kênh mương.

- Thiệt hại về kinh tế ước khoảng 32 tỷ đồng.

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

5.1. Tính chất cơn bão

Bão số 7 cường độ không mạnh, tuy nhiên diễn biến rất phức tạp, bất thường khi di chuyển dọc ngoài khơi các tỉnh Trung Trung Bộ hướng về phía vịnh Bắc Bộ16, thời gian hoạt động trên biển dài, tương tác với không khí lạnh gây mưa lớn cho các tỉnh Trung Bộ và mở rộng ra khu vực Bắc Trung Bộ.

5.2. Công tác dự báo, cảnh báo

5.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

16. Theo quy luật những tháng cuối năm, các cơn bão, ATNĐ chủ yếu ảnh hưởng trực tiếp khu vực Trung Bộ và Nam Bộ.

102 Thiên tai Việt Nam 2021

Bão số 7 tuy không mạnh nhưng gây mưa lớn trong tình huống dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, đồng thời nhiều người dân đang di chuyển về quê sau giãn cách chống dịch Covid-19 từ các tỉnh phía Nam, song với sự chủ động, sáng tạo, linh hoạt, sâu sát, cụ thể, quyết liệt của lãnh đạo các cấp, các ngành từ Trung ương đến các địa phương, đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Trưởng ban nên công tác ứng phó với bão số 7 đã thành công, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Tuy nhiên, một số tàu thuyền trong vùng nguy hiểm cố tình thả neo dù, chưa tuân theo hướng dẫn của cơ quan chức năng.

BÃO SỐ 8 (KOMPASU)

I. DIỄN BIẾN BÃO SỐ 8 VÀ MƯA LŨ

Đêm ngày 11/10, bão Kompasu ở phía Đông đảo Lu-dông Phi-lip-pin đã đi vào biển Đông, di chuyển nhanh theo hướng Tây, trở thành cơn bão số 8; đêm ngày 13/10 đi vào khu vực vịnh Bắc Bộ, cường độ suy yếu; ngày 14/10, bão tiếp tục suy yếu thành ATNĐ và đi vào khu vực Nam Định đến Thanh Hóa, cụ thể:

1.1. Diễn biến bão

- Ngày 10/10, bão Kompasu hoạt động trên khu vực phía Đông đảo Lu-dông, Phi- lip-pin.

- Đêm 11/10, bão Kompasu đã đi vào biển Đông, trở thành cơn bão số 8.

- Trong ngày 12-13/10, bão di chuyển nhanh theo hướng Tây. Đến đêm 13/10, đi vào đất liền phía Nam đảo Hải Nam (Trung Quốc), vào Vịnh Bắc Bộ và suy yếu.

Đường di chuyển của cơn bão số 8 Kompasu

- 07h ngày 14/10, bão suy yếu thành ATNĐ, cách Thanh Hóa 220km, cách Nghệ An 230km, cách Hà Tĩnh 200km.

- 16h ngày 14/10, ATNĐ trên vùng biển ven bờ Nam Định đến Thanh Hóa đã suy yếu thành một vùng áp thấp.

Thiên tai Việt Nam 2021

103

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Gió thực đo lớn nhất: Lúc 22h00 ngày 13/10, tại Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 9, Cô Tô (Quảng Ninh) cấp 7, khu vực ven biển từ Hải Phòng đến Thanh Hóa có gió cấp 3-4.

1.2. Tình hình mưa

Từ ngày 13/10 đến 12h/15/10, Khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa to đến rất to; trong đó:

- Khu vực Bắc Bộ mưa phổ biến từ 100-200mm, một số nơi mưa lớn hơn như: Bản Mù (Yên Bái) 323mm; Tà Si Láng (Yên Bái) 320mm; Bát Xát (Lào Cai) 331mm; Bản Khoang (Lào Cai) 268mm;

- Khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Bình mưa phổ biến từ 100-150mm, một số nơi mưa lớn hơn như: TĐ Đồng Văn (Nghệ An) 268mm; Hủa Na (Nghệ An) 220mm; Kỳ Thịnh (Hà Tĩnh) 173mm.

1.3. Tình hình lũ

Sông Văn Úc (Hải Phòng) đạt mức BĐ3; sông Đào (Nam Định), sông Thao (Yên Bái) đạt mức BĐ2; một số sông khác ở mức BĐ1 và trên BĐ1.

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT

Ngày 10/10

- Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 1323/CĐ-TTg ngày 10/10/2021 chỉ đạo các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố từ Quảng Ninh đến Phú Yên chủ động ứng phó với bão, mưa lũ.

- Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo chủ động xây dựng kịch bản ứng phó với bão, mưa lũ trong 10 ngày tới; tổ chức tính toán, bổ sung các kịch bản mưa lớn để chủ động tham mưu vận hành các liên hồ chứa trên 09 lưu vực miền Trung và Tây Nguyên.

Ngày 11/10

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai có văn bản số 464/VPTT ngày 11/10/2021 gửi Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh miền núi phía Bắc đề nghị triển khai các biện ứng phó với tình hình mưa, lũ.

Ngày 12/10

104 Thiên tai Việt Nam 2021

- Chiều ngày 12/10, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai họp chỉ đạo công tác ứng phó với bão số 8.

- Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 1337/CĐ-TTg ngày 12/10/2021 chỉ đạo các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố từ Quảng Ninh đến Quảng Ngãi chủ động ứng phó với bão, mưa lũ.

Ngày 13/10

Bộ trưởng - Phó Trưởng ban thường trực Lê Minh Hoan kiểm tra công tác ứng phó tại tỉnh Nghệ An ngày 13/10/2021

Bộ trưởng - Phó Trưởng ban thường trực Lê Minh Hoan đi kiểm tra khu neo đậu tránh trú bão tại Cửa Hội và Cảng cá Xuân Hội, Huyện Nghi Xuân ngày 14/10/2021

Ngày 13/10, đoàn công tác do Bộ trưởng - Phó TBTT Ban Chỉ đạo QG về PCTT đi kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó với bão số 8 tại tỉnh Nghệ An.

Ngày 14/10

- Ngày 14/10, đoàn công tác do Bộ trưởng - Phó TBTT Ban Chỉ đạo QG về PCTT đi kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó với bão số 8 tại tỉnh Hà Tĩnh.

Thiên tai Việt Nam 2021

105

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia PCTT đã có văn bản số 471/VPTT ngày 14/10 đề nghị Ban Chỉ huy PCTT &TKCN các tỉnh Nghệ An - Quảng Nam để chủ động ứng phó với mưa lũ lớn.

b) Các Bộ, ngành

Các Bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ triển khai ứng phó bão, mưa lớn:

- Ủy ban Quốc gia TKCN, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng sẵn sàng ứng phó và tìm kiếm cứu nạn.

- Bộ Tài nguyên và Môi trường thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo bão, mưa lũ phục vụ công tác chỉ đạo.

- Bộ Y tế chỉ đạo các Sở Y tế, các đơn vị trực thuộc khu vực từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong ứng phó với bão số 8 và mưa lũ.

- Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các đơn vị sẵn sàng ứng phó với diễn biến của bão, mưa lũ trong bối cảnh dịch bệnh Covid; tổ chức kiểm đếm, cảnh báo tàu thuyền vận tải; phương án đảm bảo an toàn đường bộ, đường thủy, đường hàng không.

- Bộ Công Thương chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn hồ chứa thủy điện; phương án cung cấp lương thực, nhu yếu phẩm thiết yếu khu vực nguy cơ ảnh hưởng của bão, mưa lũ; phương án đảm bảo an toàn hệ thống lưới điện.

- Bộ Công an chỉ đạo một số đơn vị chuyên trách và công an các tỉnh từ Quảng Ninh đến Phú Yên sẵn sàng ứng phó với bão số 8.

- Bộ đội Biên phòng kêu gọi, kiểm đếm tàu thuyền các tỉnh từ Quảng Ninh đến Đà Nẵng.

- Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường thời lượng đưa tin về diễn biến bão, mưa lũ và công tác chỉ đạo ứng phó.

2.2. Các địa phương

106 Thiên tai Việt Nam 2021

- Các tỉnh/thành phố theo dõi chặt chẽ diễn biến bão, mưa lũ; triển khai thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo;

- Đôn đốc, kiểm tra, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ huy; kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền; bảo đảm an toàn công trình đang thi công; chuẩn bị sẵn sàng phương án, kịch bản di dân trong bối cảnh dịch Covid-19.

- Họp, phân công thành viên BCH đi kiểm tra các vị trí xung yếu, chỉ đạo thu hoạch lúa, thủy sản,...

- Chỉ đạo quản lý đảm bảo an toàn về người, tàu thuyền;

- Bảo đảm an toàn công trình đê điều, hồ chứa, công trình xung yếu, đang thi công; chủ động tiêu nước đệm và triển khai các biện pháp bảo vệ sản xuất.

III. KẾT QUẢ CÔNG TÁC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

3.1. Về tàu thuyền, khu neo đậu

- Đã kiểm đếm, hướng dẫn, đảm bảo an toàn 38.992 phương tiện/139.034LĐ từ Quảng Ninh đến Đà Nẵng.

- Các tỉnh đã thành lập Tổ phối hợp liên ngành để hướng dẫn, xử lý công tác neo đậu tại bến và phòng chống dịch bệnh COVID-19.

3.2. Tình hình cấm biển

Các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh - Quảng Nam cấm biển. Các tỉnh/TP từ Quảng Ngãi - Phú Yên kiểm soát chặt tàu thuyền (chỉ hoạt động ven bờ và hoạt động ở các khu vực ngoài vùng ảnh hưởng của bão số 8).

3.3. Về nuôi trồng thủy sản

Thu hoạch sớm đảm bảo an toàn cho 60.645 ha diện tích, 16.494 lồng, bè và 401 lều/chòi nuôi trồng thủy sản từ từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế (một số tỉnh có diện tích nuôi, lồng bè lớn như: Thanh Hóa 19.390ha, 5.740 lồng bè; Nghệ An 18.009 ha, 2.519 lồng bè).

3.4. Về sản xuất nông nghiệp

Đã khẩn trương thu hoạch 28.500/100.000 ha lúa có thể thu hoạch tại các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và khu vực Bắc Trung Bộ.

3.5. Về đê điều

Đảm bảo an toàn 1.346km hệ thống đê biển, đê cửa sông (672km đê biển; 674km đê cửa sông) các tỉnh từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế, trong đó có 55 trọng điểm, vị trí xung yếu và 16 công trình đê, kè biển, cửa sông đang thi công dở dang.

Thiên tai Việt Nam 2021

107

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

3.6. Về hồ chứa

Theo dõi chặt chẽ tình trạng, mực nước các hồ chứa khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ; chỉ đạo thường trực sẵn sàng vận hành, xử lý sự cố kịp thời đảm bảo an toàn công trình và hạ du, cụ thể:

6.1. Hồ chứa thủy lợi: Khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có 2.008/4.866 hồ đã đầy nước; 204 hồ đang thi công.

6.2. Hồ chứa thủy điện: Các hồ trước khi xả lũ đều có thông báo việc xả lũ theo đúng quy trình. Một số hồ thủy điện đã đầy như: Chi Khê; A Lưới; An Khê; Sê San 4A; Buôn Kuốp; Đồng Nai 2; Srok Phu Miêng.

3.7. Về giao thông

Đảm bảo an toàn giao thông tại các vị trí bị sạt lở và ngập sâu, chia cắt; thông tin cho người dân di chuyển từ phía Nam ra Bắc đảm bảo an toàn chống dịch Covid-19 biết thông tin về tình hình mưa lũ để chủ động ứng phó; các địa phương có phương án hỗ trợ người dân ăn nghỉ và trú tránh khi có yêu cầu.

3.8. Về cung cấp thông tin cho chính quyền và người dân vùng bão, mưa lớn

Đài THVN, các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời đưa tin tới người dân; các trang mạng xã hội, website của Ban Chỉ đạo đăng tải hơn 100 tin bài với hơn 550.000 lượt tiếp cận; nhắn tin cho 31,5 triệu thuê bao qua mạng Zalo; các cơ quan báo chí đăng tải hơn 600 bài viết về bão, mưa lớn và công tác chỉ đạo ứng phó.

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo của Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, hoàn lưu bão số 8 gây thiệt hại:

Về nhà ở: 10 nhà sập đổ hoàn toàn (Nghệ An), 100 nhà hư hỏng, tốc mái (Hoà Bình 10, Yên Bái 13, Lào Cai 27, Nghệ An 49, Thanh Hoá 01).

Về nông nghiệp: 5.158ha lúa, hoa màu bị thiệt hại, 17 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi.

108 Thiên tai Việt Nam 2021

Về thuỷ lợi: 614m kè, kênh mương bị sạt lở, hư hỏng.

Về giao thông: 36 điểm giao thông sạt lở, ách tắc với khối lượng khoảng 90.000m3 đất đá.

Thiệt hại về kinh tế ước khoảng 176 tỷ đồng.

V. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

5.1. Tính chất cơn bão

Bão số 8 cường độ mạnh khi ở trên biển, di chuyển nhanh; tuy nhiên khi đi vào Vịnh Bắc Bộ, cường độ bão suy yếu nhanh do đi trực diện vào đảo Hải Nam (Trung Quốc) và tương tác với không khí lạnh tăng cường. Do ảnh hưởng của bão, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã có mưa lớn tác động tới khu vực có hoạt động sản xuất nông nghiệp, thủy sản ven bờ và các hoạt động kinh tế khác.

5.2. Công tác dự báo

Các bản tin dự báo của Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia tương đối chính xác, bám sát diễn biến của cơn bão số 8, mưa lũ, phục vụ kịp thời công tác chỉ đạo, điều hành.

5.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

Mưa lớn do hoàn lưu bão trong tình huống dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, song với sự chủ động, sáng tạo, linh hoạt, sâu sát, cụ thể, quyết liệt của lãnh đạo các cấp, các ngành từ Trung ương đến các địa phương, đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Trưởng ban, Bộ trưởng - Phó Trưởng ban thường trực Lê Minh Hoan nên công tác ứng phó với bão số 8 đã thành công, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.

Thiên tai Việt Nam 2021

109

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

BÃO SỐ 9 (RAI)

I. DIỄN BIẾN BÃO

- Ngày 12/12, ATNĐ hình thành cách bờ biển Philippin khoảng 2.000km về phía Đông; chiều 13/12, mạnh lên thành bão (tên quốc tế là RAI).

- Chiều 16/12, bão RAI mạnh lên cấp siêu bã o; đổ bộ vào miền Trung Philippin với sức gió cấ p 16, giậ t trên cấ p 17. Rủi ro thiên tai cấp 4.

- Chiều ngày 17/12, bão RAI đi vào biển Đông thành bão số 9 với sức gió cấp 14, giật cấp 17. Đến tối ngày 18/12, rạng sáng ngày 19/12, bão đạt cường độ mạnh nhất trên biển Đông cấp 15, giật cấp 17. Rủi ro thiên tai cấp 4.

- Sáng ngày 19/12, khi cách đất liền Bình Định - Phú Yên khoảng 230km, bão đổi hướng di chuyển theo hướng Bắc và suy yếu dần; đến sáng ngày 20/12, khi cách đất liền Đà Nẵng 270km về phía Đông, gió mạnh cấp 11, giật cấp 13. Rủi ro thiên tai cấp 3.

Bão số 9 (Rai) từ ngày 15-20/12/2021, gió cấp 16, giật trên cấp 17

- Đến 22h ngày 20/12, bão suy yếu thành ATNĐ và tan dần; không còn ảnh hưởng đến nước ta.

110 Thiên tai Việt Nam 2021

Gió thực đo lớn nhất: Tại đảo Song Tử Tây (Khánh Hòa) đạt cấp 14, giật cấp 17; Đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) đạt cấp 8, giật cấp 10; Cồn cỏ (Quảng Trị) cấp 5, giật cấp 7; ven bờ tỉnh Bình Định đạt cấp 6, giật cấp 8; Tuy Hòa (Phú Yên), Nha Trang (Khánh Hòa), Phan Rang (Ninh Thuận) cấp 4.

- Sóng biển ngoài khơi cao từ 8-10m, ven bờ 5-7m tại các tỉnh từ Quảng Trị đến Ninh Thuận.

- Nước dâng do bão: Do ảnh hưởng của bão, khu vực ven biển đã chịu tác động mạnh của nước dâng kết hợp thủy triều cao, gây ngập lụt vùng trũng thấp ven biển, trong đó lớn nhất tại khu phố Bạch Đằng, khu phố Phường 6, thành phố Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) đã làm 100 hộ/254 khẩu bị ngập sâu từ 0,3 đến 1,0m.

- Từ đêm ngày 18/12 đến ngày 19/12, các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, phổ biến từ 50-100mm.

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

a) Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Ngày 12/12

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo đã sớm có văn bản số 594/VPTT ngày 12/12/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh từ Quảng Bình đến Cà Mau đề nghị triển khai công tác thông tin cho tàu thuyền và rà soát phương án đảm bảo an toàn cho các hoạt động trên biển, ven biển.

Ngày 13/12

- Sáng 13/12/2021, Văn phòng thường trực tổ chức họp đánh giá, nhận định về diễn biến cơn bão, nguy cơ, đối tượng bị tác động và đề xuất các tình huống xây dựng 03 kịch bản ứng phó;

(1) Kịch bản 1: Bão chỉ ảnh hưởng trên biển Đông, đây là kịch bản xác suất xảy ra lớn nhất theo nhận định của Trung tâm DBKTTVQG và tham khảo các đài quốc tế.

(2) Kịch bản 2: Bão đổ bộ vào khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ vừa chịu ảnh hưởng của liên tiếp 06 đợt mưa lũ.

(3) Kịch bản 3: Bão đổ bộ vào khu vực Nam Bộ, đây là kịch bản nguy hiểm nhất vì đây là khu vực người dân ít có kinh nghiệm ứng phó với bão.

Ngày 14/12

- Hồi 15h00 ngày 14/12/2021, Văn phòng thường trực ban hành Công điện số 25/CĐ-QG đề nghị 20 tỉnh ven biển từ Quảng Bình đến Kiên Giang và 06 Bộ liên quan chỉ đạo sớm việc điều chỉnh kế hoạch sản xuất, trú tránh tàu thuyền và rà soát phương án trên đất liền.

Thiên tai Việt Nam 2021

111

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Ngày 15/12

- Ban Chỉ đạo đã có văn bản số 134/QGPCTT ngày 15/12/2021 báo cáo Phó Thủ tướng- Trưởng ban về các kịch bản chỉ đạo điều hành, ứng phó bão số 9.

- Sáng ngày 15/12/2021, Thường trực Ban chỉ đạo tổ chức họp trực tuyến với Văn phòng thường trực Ban chỉ huy PCTT&TKCN 20 tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Bình đến Kiên Giang.

Ngày 16/12

- Hồi 12h00 ngày 16/12/2021 (khi bão gần biển Đông), Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai ban hành Công điện số 26/CĐ-QG, đề nghị 28 tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang và 09 Bộ liên quan chỉ đạo triển khai đảm bảo an toàn tàu thuyền trên biển; rà soát các phương án ứng phó bão đối với khu vực hải đảo, đất liền;

- Ngay sau khi nhận bản tin của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (14h/16/12/2021) cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4, Thường trực Ban chỉ đạo đã có văn bản số 136/QGPCTT báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban về việc triển khai ứng phó thiên tai cấp độ 4 (siêu bão RAI) thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

- Chiều ngày 16/12/2021, Thủ tướng chính phủ ban hành Công điện số 1737/ CĐ-TTg về ứng phó khẩn cấp với siêu bão sắp vào biển Đông yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang theo dõi chặt chẽ diễn biến của bão, quyết liệt chỉ đạo, triển khai kịp thời công tác ứng phó với bão theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Ngày 17/12

- Ngày 17/12/2021, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã chủ trì cuộc họp với 28 tỉnh, thành phố ven biển và các Bộ, ngành để chỉ đạo ứng phó với bão.

Ngày 18/12

112 Thiên tai Việt Nam 2021

- Ngày 18/12/2021, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo có văn bản số 603/ VPTT gửi 07 tỉnh trọng tâm từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa triển khai cụ thể, chi tiết ứng phó với bão, mưa lũ đối với an toàn tàu thuyền trên biển, an toàn dân cư, trú tránh tàu thuyền tại các đảo lớn; kiểm tra công tác đảm bảo an toàn hồ chứa nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chủ trì cuộc họp ứng phó bão RAI với 28 tỉnh, thành phố ven biển

Ngày 20/12

- Ngày 20/12/2021, bão đã suy yếu dần và chuyển hướng lên phía Bắc, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo có văn bản số 606/VPTT gửi các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang đề nghị theo dõi, bám sát diễn biến thực tế của bão, sóng lớn trên biển, ven bờ để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất đánh bắt vụ Cá Bắc và xuống giống vụ Đông Xuân.

- Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến bão, công tác chỉ đạo ứng phó và báo cáo lãnh đạo Chính phủ; phối hợp địa phương kiểm tra, giám sát tại hiện trường:

+ Tăng cường theo dõi, giám sát, đánh giá nguy cơ rủi ro của bão.

+ Bổ sung cán bộ lãnh đạo các đơn vị và cán bộ có nhiều kinh nghiệm cho ca trực gồm: Trực tổng hợp (trực ban tổng hợp tại Hà Nội; tại khu vực Miền Trung và Tây Nguyên; tại khu vực miền Nam) và 07 bộ phận trực khoảng từ ngày 15/12 (trước 01 ngày bão vào biển Đông).

+ Cử 04 đoàn công tác đến các tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định từ ngày 17-20/12 để kiểm tra, phối hợp địa phương chỉ đạo ứng phó trực tiếp tại hiện trường.

- Tổ chức gửi 2.775.406 tin nhắn Zalo tới tài khoản thuộc các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên hướng dẫn kỹ năng phòng tránh bão số 9.

Thiên tai Việt Nam 2021

113

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Thông tin liên tục về các bản tin dự báo, cảnh báo bão trên trang facebook “Thông tin Phòng chống thiên tai” với gần 1 triệu lượt người truy cập.

Đoàn công tác của Ban Chỉ đạo quốc gia về PCTT kiểm tra công tác ứng phó bão số 9 tại tỉnh Thừa Thiên Huế

- Thường xuyên cập nhật thông tin về diễn biến bão, công tác chỉ đạo ứng phó của các đài quốc tế, đặc biệt là công tác chỉ đạo, ứng phó, khắc phục hậu quả tại Philippin.

b) Các Bộ, ngành

- Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành bản tin nhận định, dự báo sớm về đường đi, cường độ của bão và tăng cường bản tin khi bão khẩn cấp trên biển Đông: có 02 văn bản nhận định sớm ngày 12 và 14/12; ban hành 59 bản tin dự báo, cảnh báo, trong đó 36 bản tin dự báo bão; 05 bản tin dự báo lũ, lũ quét; 05 bản tin cảnh báo mưa lớn; 09 bản tin gió mùa đông bắc; 04 bản tin thời tiết nguy hiểm.

114 Thiên tai Việt Nam 2021

- Uỷ ban Quốc gia ƯPSC & TKCN, Bộ Quốc phòng rà soát phương án, sẵn sàng triển khai lực lượng, phương tiện hỗ trợ công tác cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu; kiểm đếm, kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm; sẵn sàng kế hoạch bắn pháo hiệu theo quy định; duy trì lực lượng 252.261 cán bộ chiến sĩ, 2.904 phương tiện ứng trực để sẵn sàng ứng phó bão.

- Bộ Ngoại giao đã có Công hàm gửi các quốc gia trong khu vực đề nghị hỗ trợ, tạo điều kiện cho ngư dân Việt Nam vào tránh trú.

- Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo đảm bảo an toàn tàu vận tải, phương tiện thủy nội địa. Thời điểm lớn nhất có 1.387 tàu, trong đó có 749 tàu biển và 638 phương tiện thủy nội địa hoạt động trong khu vực quản lý của cảng vụ hàng hải từ Quảng Ninh đến Tp. Hồ Chí Minh; Đài thông tin duyên hải tăng cường thời lượng thông tin về diễn biến của bão; các cảng vụ bố trí sắp xếp neo đậu an toàn cho tàu trú tránh.

- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo, hướng dẫn bảo đảm an tàu thuyền, khu nuôi trồng thủy sản; vận hành hồ chứa thủy lợi; đảm bảo an toàn hệ thống đê, kè biển; chỉ đạo các phương án đảm bảo an toàn sản xuất lúa.

- Các Bộ: Công Thương, Thông tin và Truyền thông, Giáo dục và Đào tạo, các cơ quan có liên quan đã có các công điện, văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc triển khai phương án ứng phó với bão, diễn biến mưa, lũ.

- Đài Truyền hình Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam và các cơ quan thông tấn báo chí trung ương và địa phương đã liên tục cảnh báo về vùng nguy hiểm của bão tới người dân và đưa tin về các nội dung chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Ban Chỉ đạo và các địa phương, phát sóng các phóng sự hướng dẫn kỹ năng cơ bản để ứng phó bão cho người dân; cập nhật kịp thời các thông tin do Văn phòng thường trực cung cấp.

2.2. Địa phương

- Các tỉnh, thành phố ven biển quyết liệt, triển khai kịp thời các công điện, văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về PCTT và các Bộ, ngành đồng thời ban hành các công điện, văn bản chỉ đạo đến các cấp chính quyền địa phương và các sở, ban, ngành trực thuộc chủ động triển khai các phương án ứng phó với bão.

- Họp Ban chỉ huy PCTT&TKCN các cấp triển khai ứng phó bão; Cử các đoàn công tác do các đồng chí lãnh đạo phụ trách địa bàn xuống cơ sở để trực tiếp chỉ đạo, điều hành

- Thông tin truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là tuyến cơ sở. Triển khai rà soát phương án đảm bảo an toàn về lương thực, nhu yếu phẩm, đặc biệt là với người dân trên các đảo .

- Tổ chức theo dõi diễn biến của bão, mưa lũ; kêu gọi, hướng dẫn 58.720 tàu/298.360 lao động di chuyển đến nơi an toàn hoặc vào nơi tránh trú, tổ chức sắp xếp tàu thuyền tại nơi neo đậu nhất là tại các đảo; không để người dân trên

Thiên tai Việt Nam 2021

115

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

tàu thuyền khi bão đổ bộ. Chủ động cấm biển từ sáng ngày 17/12 đến ngày 20/12, đã có 11 tỉnh ban hành lệnh cấm biển.

- Triển khai công tác đảm bảo an toàn về người, tài sản trên 201.150 lồng, bè, 11.493 ha nuôi trồng thủy hải sản;

- Rà soát phương án đảm bảo an toàn dân cư ven biển có nguy cơ sạt lở đặc biệt nguy hiểm tại 129 khu vực/171,7km;

- Rà soát, sẵn sàng triển khai phương án di dời, sơ tán dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, các chòi canh, lồng bè nuôi trồng thủy sản; tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên đã sơ tán 1.530 hộ/3.694 người khu vực ven biển, nguy cơ ảnh hưởng của bão và 3.828 người trên các lồng, bè đến nơi an toàn (Quảng Nam 167 hộ/528 người; Quảng Ngãi 1.313 hộ/3.046 người; Phú Yên 50 hộ/120 người và 3.828 người trên lồng, bè).

- Điều chỉnh kế hoạch đánh bắt vụ Cá Bắc, các hoạt động trên biển, hải đảo và sản xuất xuống giống vụ Đông Xuân kịp thời, đảm bảo an toàn, hiệu quả.

- Kiểm tra, rà soát sẵn sàng phương án đảm bảo an toàn hồ chứa, nhất là các hồ chứa đã đầy nước hoặc đang thi công, đồng thời chủ động vận hành đón lũ bảo đảm an toàn công trình và hạ du.

III. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Về người: 01 chết tại Bình Thuận (bị lật thuyền thúng do sóng to khi di chuyển ra tàu cá neo đậu ở ven bờ).

Về nhà: 05 nhà bị hư hại tại Quảng Ngãi 05.

Về tàu thuyền: 07 tàu cá bị chìm (Quảng Ngãi 02; Bình Thuận 05) và 04 tàu cá hư hỏng tại nơi neo đậu sát bờ (Bình Thuận 03; Quảng Ngãi 01); 02 ghe hư hỏng (Khánh Hòa).

Về nông nghiệp: 61,75 ha rau màu và 1,5 ha cây ăn quả bị hư hại (Quảng Ngãi); 6.087 ha lúa gieo sạ bị ngập (Bình Định).

Về nuôi trồng thủy sản: 369 lồng, bè nuôi tôm bị thiệt hại (Khánh Hòa)

Gãy 02 cột đo gió; 90% cây xanh bị gãy đổ; 27 tấm pin mặt trời hư hỏng; tốc mái 500m2 (tại đảo Song Tử Tây, Đá Nam).

IV. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

4.1. Tính chất cơn bão

116 Thiên tai Việt Nam 2021

- Đây là cơn bão mạnh nhất trong năm 2021 trên biển Đông; trái quy luật, bất thường cả về thời gian (cuối năm); tốc độ di chuyển nhanh (20-25km/h), hướng di

chuyển hết sức phức tạp; quỹ đạo di chuyển đổi hướng tương tự như bão Chanchu năm 2006 đã gây thiệt hại nặng nề về người trên biển.

- Cường độ gió thực đo của bão tại đảo Song Tử Tây mạnh nhất trên biển Đông trong 40 năm qua, đã có thời điểm đạt đến cấp siêu bão;

4.2. Công tác dự báo, cảnh báo

- Thời gian duy trì cảnh báo rủi ro thiên tai cấp độ 4 dài nhất (64 tiếng) kể từ khi có quy định về cấp độ rủi ro thiên tai theo Luật Phòng, chống thiên tai 2013 (20h ngày 16/12 - 14h00 ngày 19/12);

- Công tác dự báo sớm, chính xác về phạm vi, cường độ đã phục vụ tốt công tác chỉ đạo, điều hành từ Trung ương đến địa phương.

4.3. Công tác chỉ đạo, điều hành

Với sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt, kịp thời từ Trung ương đến cơ sở nên đã đạt được những kết quả đặc biệt nổi bật trong ứng phó bão số 9: Đảm bảo an toàn cho 58.720 tàu/298.360 lao động hoạt động trên biển với cường độ bão rất mạnh, có thời điểm đạt cấp siêu bão; đảm bảo an toàn cho 51.990 người/ 04 đảo lớn (Cồn Cỏ; Cù Lao Chàm; Lý Sơn; Phú Quý) gần bờ chịu ảnh hưởng của bão; Công tác di dời dân ứng phó bão được thực hiện tốt, bảo đảo 02 mục tiêu kép là an toàn phòng, chống thiên tai và dịch bênh Covid-19; Giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản do bão số 9 gây ra; Chủ động phục hồi ngay sản xuất trên tuyến biển (đánh bắt vụ Cá Bắc) và sản xuất lúa vụ Đông Xuân, góp phần sớm đổn định đời sống của nhân dân.

Thiên tai Việt Nam 2021

117

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

118 Thiên tai Việt Nam 2021

CÁC TRẬN MƯA LŨ, LŨ QUÉT, SẠT LỞ ĐẤT, NGẬP LỤT

Thiên tai Việt Nam 2021

119

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

120 Thiên tai Việt Nam 2021

pHần iV. DiỄn BiẾn Một SỐ trẬn tHiÊn tai LỚn nĂM 2021

LŨ T RÊN SÔNG CAM LY HUYỆN ĐỨC TRỌNG, TỈNH LÂM ĐỒNG TỪ NGÀY 8-9/7/2021

I. DIỄN BIẾN LŨ

- Đêm ngày 08/7/2021, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có mưa vừa, mưa to đến rất to (100-150mm trong 4h).

- Sáng sớm 09/7, trên sông Cam Ly xuất hiện lũ, đỉnh lũ lúc 13h ngày 9/7/2021 tại trạm Thanh Bình đạt mực nước: 834,14m (trên báo động III: 1,14 m; dưới mức lũ lịch sử: 0,11m).

Ngập gần đến mức lũ lịch sử 834,25m (vạch ngang màu đỏ) ngày 09/7/2021

- Từ ngày 9/7, mưa tạnh, mực nước lũ giảm nhanh. Đến 07h00/10/7 mực nước đo tại trạm Thanh Bình xuống: 831,52m (trên mức báo động I: 0,52m). Đến 07h/11/7, mực nước tại trạm Thanh Bình trên sông Cam Ly (Lâm Đồng) ở mức 830m, dưới BĐ1 01m (thấp hơn đỉnh lũ 4,25m).

Thiên tai Việt Nam 2021

121

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

II. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ĐIỀU HÀNH

- Sáng 9/7/2021 VPTT Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai có văn bản số 327/TB-VPTT gửi BCH PCTT&TKCN tỉnh Lâm Đồng thông báo tình hình và chỉ đạo công tác ứng phó với lũ lớn đặc biệt là việc đảm bảo an toàn dân cư, giao thông tại các khu vực bị ngập.

- Đến 11h ngày 9/7, địa phương đã di dờ i 50 hộ dân tạ i 04 thôn Kim Phá t, Thanh Bì nh 1, Thanh Bì nh 2, Thanh Bì nh 3, xã Phú Thạ nh, huyệ n Đứ c Trọ ng (sơ tán tại chỗ sang các nhà không bị ngập); Lự c lượ ng xung kích phòng, chống thiên tai cơ sở đã cứu hộ 01 hộ gia đì nh (07 ngườ i) bị cô lậ p tạ i thôn Thanh Bì nh 3, xã Phú Thạ nh đến nơi an toà n.

III. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo nhanh của VPTT Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Lâm Đồng, thiệt hại do mưa lũ như sau:

Ngập lụt xảy ra tại 13 xã thuộc các huyện Đức Trọng; Lâm Hà; Đơn Dương. Trong đó nghiêm trọng nhất tại xã Bình Thạnh, huyện Đức Trọng (đỉnh lũ xấp xỉ đỉnh lũ lịch sử);

Nhà bị ngập: 52 nhà (Đức Trọng: 51; Lâm Hà: 01);

Về giao thông: QL20, QL27 ngập 02 đoạn tại huyện Đức Trọng. Một số tuyến giao thông sạt lở, hiện đang thống kê;

Về nông nghiệp: ngập 12 ha dâu tằm, 16ha cà phê, 01 ha hoa màu tại huyện Lâm Hà; 120 ha rau tại huyện Đơn Dương; huyện Đức Trọng ngập nhiều diện tích hoa màu chưa thống kê;

122 Thiên tai Việt Nam 2021

Thiệt hại khác: đổ 03 cột viễn thông; sạt lở 01 bờ kè tại huyện Lâm Hà.

pHần iV. DiỄn BiẾn Một SỐ trẬn tHiÊn tai LỚn nĂM 2021

MƯA L Ũ TẠI CÁC TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC TỪ NGÀY 22-25/8/2021

I. DIỄN BIẾN MƯA LŨ

Sạt lở nhà dân làm 03 người chết tại tỉnh Tuyên Quang ngày 24/8/2021

Tỉnh Tuyên Quang: đêm ngày 23, rạng sáng 24/8, mưa lớn đã gây sạt lở đất làm sập hoàn toàn 01 nhà dân làm 03 người chết tại xã Khâu Tinh, huyện Na Hang.

Tỉnh Sơn La: Rạng sáng ngày 24/8 tại xã Nậm Păm huyện Mường La có mưa rất to, với lượng mưa trên 200mm đã gây ra lũ lớn làm 550 hộ phải sơ tán.

II. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo của Văn phòng thường trực Ban chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, mưa lớn, lũ, sạt lở đất xảy ra từ ngày 22-25/8 đã gây thiệt hại như sau:

Về người: 05 người bị chết (Tuyên Quang 03 do sạt lở đất làm sập nhà, Hải Phòng 02 do đuối nước); 01 người bị thương (Thái Nguyên).

Thiên tai Việt Nam 2021

123

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Về nhà: 03 nhà sập (Hà Giang 01, Tuyên Quang 01, Sơn La 01); 139 nhà hư hại, tốc mái (Hà Giang 07, Tuyên Quang 76, Sơn La 35, Thái Nguyên 21).

Về nông nghiệp: 481ha lúa, rau màu bị ngập, thiệt hại;

Về chăn nuôi: 627 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi;

Về thủy lợi: 2.000m kênh mương bị sạt lở, hư hỏng;

Về giao thông: 23 điểm giao thông bị sạt lở, ách tắc với khối lượng đất đá gần 90.000m3.

Thiệt hại về kinh tế ước tính khoảng 304 tỷ đồng.

III. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO ỨNG PHÓ

2.1. Trung ương

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo QGPCTT đã có văn bản số 386/VPTT ngày 23/8/2021 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc đề nghị triển khai các biện pháp ứng phó với mưa lớn, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất; thường xuyên nắm bắt thông tin, chuyển các bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai cho các địa phương để chủ động ứng phó;

Đoàn công tác do Phó Trưởng ban Trần Quang Hoài kiểm tra sạt lở tại tỉnh Tuyên Quang ngày 25/8/2021

124 Thiên tai Việt Nam 2021

- Sáng ngày 25/8, đoàn công tác của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai do ông Trần Quang Hoài - Phó Trưởng ban chỉ đạo kiểm tra công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai tại tỉnh Tuyên Quang.

Phó trưởng ban Trần Quang Hoài thăm hỏi động viên người dân bị ảnh hưởng do thiên tai ngày 25/8/2021

2.2. Địa phương

- 15/15 tỉnh khu vực miền núi phía Bắc đã có chỉ đạo công tác ứng phó với mưa lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất và tổ chức thông tin truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng;

- Lãnh đạo UBND các tỉnh Tuyên Quang, Sơn La đã trực tiếp tới hiện trường chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả mưa lũ, sạt lở, hỗ trợ người dân sơ tán khỏi khu vực nguy cơ ngập lụt, sạt lở.

- Các tỉnh, thành phố tổ chức trực ban nghiêm túc, theo dõi chặt chẽ diễn biến thiên tai để chủ động các biện pháp ứng phó.

Thiên tai Việt Nam 2021

125

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

MƯA LŨ K HU VỰC MIỀN TRUNG VÀ TÂY NGUYÊN TỪ NGÀY 15-19/10/2021

I. DIỄN BIẾN MƯA LŨ

1.1. Về mưa

Từ đêm 15/10 đến ngày 18/10, khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên đã có mưa to đến rất to, trong đó:

- Từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế mưa phổ biến từ 300-500mm; một số trạm mưa rất lớn như: Hồ Kim Sơn (Hà Tĩnh) 1.122mm, Cẩm Nhượng (Hà Tĩnh) 697mm, Lâm Thủy (Quảng Bình) 563mm, Tà Long (Quảng Trị) 466mm, Thượng Lộ (TT. Huế) 654mm, Hương Nguyên (TT. Huế) 527mm, Bạch Mã (TT. Huế) 977mm.

- Tỉnh Quảng Nam mưa 200-400mm; Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Kon Tum, Đắc Lắk, Gia Lai mưa 150-300mm; một số trạm có lượng mưa lớn hơn như: Trà Giác (Quảng Nam) 406mm, Trà Leng (Quảng Nam) 380mm, Trà Thanh (Quảng Ngãi) 458mm, Bình Sơn (Quảng Ngãi) 895mm, Đăk Choong (Kon Tum) 298mm, Ea Rốk (Đăk Lăk) 214mm, Suối Đá (Đà Nẵng) 289mm.

* Trung tâm dự báo KTTV quốc gia đã đưa ra nhận định sớm, tổng lượng mưa cả đợt, nhất là khu vực trọng tâm mưa lớn từ Hà Tĩnh đến TT. Huế tương đối sát với diễn biến thực tế; tuy nhiên một số điểm mưa cực đoan trên 1.000mm chưa cảnh báo được.

Mưa trên diện rộng tập trung trong 03 ngày, trong đó trọng tâm là ngày 17/10, một số điểm cường suất mưa ngày rất lớn như: Hồ Kim Sơn (Hà Tĩnh) 509mm, Trường Sơn (Quảng Bình) 401mm, Hương Nguyên (Thừa Thiên Huế) 452mm, Thượng Lộ (Thừa Thiên Huế) 541mm.

Mưa diễn biến bắt đầu ở khu vực ven biển và chuyển dần lên khu vực miền núi, nhiều trạm mưa rất lớn tại khu vực miền núi gây sạt lở, chia cắt nhiều tuyến đường giao thông.

1.2. Về lũ

Mưa lớn đã gây lũ trên các sông khu vực từ Nghệ An đến Phú Yên và Tây Nguyên lên mức BĐ1-2, riêng sông Kiến Giang (Quảng Bình), sông Thạch Hãn (Quảng Trị), sông Bồ (Thừa Thiên Huế), Vu Gia (Quảng Nam) ở mức BĐ3, cụ thể đỉnh lũ như sau:

126 Thiên tai Việt Nam 2021

- Quảng Bình: Sông Kiến Giang tại Lệ Thủy là 3,17m, trên BĐ3: 0,47m (07h/18/10); duy trì mực nước BĐ3 trong 02 ngày 17-18/10 (thấp hơn lũ năm 2020 là 1,7m).

- Quảng Trị: Sông Thạch Hãn tại Thạch Hãn là 5,82m, dưới BĐ3: 0,18m (02h/18/10) (thấp hơn lũ năm 2020 là 2,0m).

- Thừa Thiên Huế: Sông Bồ tại Phú Ốc là 4,29m, dưới BĐ3: 0,21m (20h/17/10) (thấp hơn lũ năm 2020 là 1,0m).

- Quảng Nam: Sông Vu Gia tại Ái Nghĩa là 9,38m, trên BĐ3: 0,38m (19h/17/10); tại Hội Khách là 16,59m, trên BĐ3: 0,09m (15h/17/10) (thấp hơn lũ năm 2020 là 0,4m).

* Các bản tin cảnh báo tương đối phù hợp với diễn biến lũ thực tế trên các sông, riêng đối với sông Vu Gia, tỉnh Quảng Nam lũ thực tế đã cao hơn mức cảnh báo (cảnh báo lũ ở mức BĐ 1-2, tuy nhiên thực tế lũ các sông đã vượt BĐ3).

Nước sông Vu Gia dâng cao tại thị trấn Ái Nghĩa ngày 17/10/2021

Mực nước hạ lưu các sông lên với cường suất lũ lớn nhất từ 2,0-5,0m trong 01 ngày tại khu vực hạ du một số sông từ Quảng Bình đến Quảng Nam, sau đó rút nhanh; riêng tại Lệ Thủy, Quảng Bình duy trì mực nước cao trên BĐ3 hơn 1 ngày do thoát lũ ra biển chậm.

1.3. Ngập lụt

Mưa lũ gây ngập lụt cục bộ một số khu vực trũng thấp, ven sông tại 105 xã, phường thuộc các tỉnh từ Quảng Bình đến Thừa Thiên Huế, cụ thể:

- Quảng Bình: 30 xã/2.232 hộ bị ngập từ 0,2-1,2m, trong đó ngập lớn nhất tại huyện Lệ Thủy với 20 xã/1.683 hộ duy trì thời gian trong 3 ngày.

Thiên tai Việt Nam 2021

127

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

- Quảng Trị: 06 xã ven sông Ô Lâu, huyện Hải Lăng bị ngập từ 0,2-0,7m; một số điểm thuộc thành phố Đông Hà, thị xã Quảng Trị bị ngập cục bộ.

- Thừa Thiên Huế: 52 xã ven sông Bồ, sông Hương, sông Lại Giang và ngập cục Bộ một số xã vùng cao17.

- Quảng Nam: 17 xã, phường thuộc TP Hội An (06 xã, phường) và huyện Đại Lộc (11 xã).

Đến sáng ngày 20/10, nước đã rút, không còn tình trạng ngập lụt các khu dân cư.

* Mưa lớn dồn dập, kết hợp nước biển dâng và thủy triều cao, một số tuyến sông hồ thủy điện xả lũ (Quảng Nam, Thừa Thiên Huế) nên nước dâng nhanh, gây ngập lụt trên diện rộng.

Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo QGPCTT Nguyễn Văn Tiến kiểm tra tại khu vực ngập lụt tại huyện Quảng Ninh, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ngày 19/10/2021

Sau khi mưa ngớt và thủy điện giảm xả lũ, hầu hết khu vực lũ rút nhanh, song còn một số nơi lũ rút rất chậm đặc biệt là Lệ Thủy (Quảng Bình) do khả năng thoát lũ của lòng dẫn suy giảm rất cần có các giải pháp để khắc phục kịp thời18.

1.4. Sạt lở bờ sông, bờ biển

17. 52 xã tuộc các huyện: Quảng Điền: 08; Hương Trà: 04; TP Huế: 10; Phong Điền: 12; Hương Thủy: 06; Phú Lộc: 05; Phú Vang: 01; Nam Đông: 03, A Lưới: 02) 18. Sau lũ 2020 Bộ Nông nghiệp và PTNT đã giao Trường Đại học Thủy lợi nghiên cứu đánh giá khu vực này, hiện đang trong quá trình thực hiện; đồng thời đang triển khai cho hạ du hồ Vực Mấu.

128 Thiên tai Việt Nam 2021

Mưa lũ kết hợp với sóng lớn, triều cao đã tác động đến tuyến bờ sông, bờ biển từ các tỉnh miền Trung, cụ thể:

- Sạt lở 7,45km bờ sông (Nghệ An 0,6km; Quảng Bình 0,11km; Quảng Trị 3,145km; Thừa Thiên Huế 3,6km), trong đó 0,79km kè bờ sông tại tỉnh Quảng Trị.

Kè biển Nhật Lệ, xã Quảng Phú, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình ngày 19/10/2021

Lực lượng 4 tại chỗ gia cố tạm thời kè biển Nhân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ngày 19/10/2021

- Xói lở 2,5km bờ biển (Quảng Bình 0,35km; Thừa Thiên Huế 01km; Quảng Nam 1,5km), trong đó 0,35km kè bờ biển tại tỉnh Quảng Bình.

II. ĐỐI TƯỢNG CHỊU TÁC ĐỘNG

Khu vực xảy ra mưa lũ lớn vừa chịu ảnh hưởng của liên tiếp 04 cơn bão (bão số 5,6,7,8). Số lượng dân cư sinh sống trong các khu vực không đảm bảo an toàn, nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt còn lớn với tổng số khoảng 51.000 hộ/221.000 khẩu.

Thiên tai Việt Nam 2021

129

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

Hệ thống công trình phòng, chống thiên tai và cơ sở hạ tầng rất lớn với trên 1.460km đê (66 trọng điểm, vị trí xung yếu và 16 công trình đang thi công; 4.086 hồ chứa thủy lợi, trong gần 1.700 hồ đầy nước và 187 hồ đang thi công; 109 hồ thủy điện, thời điểm lớn nhất có 72 hồ xả lũ; 06 liên hồ chứa trên các lưu vực sông với tổng số 77 hồ chứa, tổng dung tích là 12,4 tỷ m3.

Khu vực có nhiều tuyến quốc lộ, trong đó có tuyến Quốc lộ 1, đường sắt Bắc Nam, đường Hồ Chí Minh và các tuyến đường địa phương (tỉnh, huyện, xã) thường xu- yên bị ngập, sạt lở gây chia cắt, ách tắc, gây cản trở thoát lũ khi xảy ra mưa lũ lớn.

Sản xuất nông nghiệp với 3,8 triệu con gia súc, 59 triệu con gà, trong đó có 112 cơ sở chăn nuôi tập trung. Các địa phương đã chỉ đạo thu hoạch cơ bản thu hoạch xong lúa hè thu nên không bị xảy ra thiệt hại; 50.155 ha nuôi trồng thủy sản, trong đó 38.070 ha nuôi thủy sản nước ngọt trong khu vực bị ảnh hưởng đã được triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn trong các đợt mưa bão trước đó.

III. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO ỨNG PHÓ

3.1. Trung ương

a) Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai

Ban chỉ đạo quốc gia đã theo dõi, nắm bắt sát diễn biến, tham mưu, chỉ đạo ứng phó với mưa lũ ngay từ ngày 14/10, đặc biệt là Phó Thủ tướng - Trưởng Ban chỉ đạo Lê Văn Thành đã thường xuyên nắm bắt tình hình, trực tiếp chỉ đạo Ban chỉ đạo, các Bộ ngành và địa phương bám sát diễn biến, hành động quyết liệt, sâu sát, kịp thời, tuyệt đối không chủ quan trước diễn biến mưa lũ, đặc biệt khu vực xảy ra thiên tai cũng là những nơi đang có dịch bệnh Covid-19, cụ thể:

Ngày 14/10

- Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT đã có văn bản số 471/ VPTT ngày 14/10 đề nghị Ban Chỉ huy PCTT &TKCN các tỉnh Nghệ An - Quảng Nam để chủ động ứng phó với mưa lũ lớn.

- Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT thường xuyên họp giao ban kỹ thuật, phân tích tình hình, nhận định ảnh hưởng, tác động; tổ chức tính toán, bổ sung các kịch bản mưa lớn để tham mưu vận hành các liên hồ chứa.

Ngày 17/10:

- Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 1388/CĐ-TTg ngày 17/10/2021 chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tập trung ứng phó mưa lũ tại khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên.

130 Thiên tai Việt Nam 2021

- Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo đã cử 01 đoàn công tác phối hợp với tỉnh Quảng Nam chỉ đạo công tác ứng phó mưa lớn, lũ, ngập lụt, sạt lở.

Ngày 18/10

- Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT đã có công văn số 475/ VPTT ngày 18/10 gửi Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố từ Nghệ An đến Quảng Ngãi và khu vực Tây Nguyên đề nghị chủ động ứng phó và khắc phục hậu quả do mưa lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất gây ra.

Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo QGPCTT Nguyễn Văn Tiến kiểm tra điểm sạt lở tại xã Cẩm Lạc, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh ngày 18/10/2021

Kiểm tra hồ chứa thượng nguồn sông Trí, đập khe Rào, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh ngày 18/10/2021

- Từ ngày 18-19/10, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo đã cử đoàn 02 công tác đến các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó, vận hành hồ chứa.

Thiên tai Việt Nam 2021

131

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

b) Các Bộ, ngành

Các Bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ triển khai ứng phó bão, mưa lớn:

Ủy ban Quốc gia TKCN, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng sẵn sàng ứng phó và tìm kiếm cứu nạn.

Bộ Tài nguyên và Môi trường thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo, cảnh báo mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất phục vụ công tác chỉ đạo.

Bộ Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn đê điều, hồ chứa, nhất là các hồ chứa xung yếu, hồ chứa đã đầy nước; sản xuất nông nghiệp, thủy sản, chăn nuôi.

Các Bộ ngành theo chức năng, nhiệm vụ được giao triển khai chỉ đạo công tác ứng phó và khắc phục hậu quả mưa lũ.

Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường thời lượng, kịp thời đưa tin về diễn biến mưa lũ và công tác chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả.

3.2. Các địa phương

- Các tỉnh/thành phố theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa lũ; triển khai thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo;

- Đã rà soát các phương án, tổ chức sơ tán khẩn cấp, chăm lo đời sống cũng như đảm bảo an toàn chống dịch Covid cho 1.471 hộ dân khu vực ngập lụt, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất19.

- Thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ, phát huy vai trò và hiệu quả hoạt động của lực lượng phòng chống thiên tai tại cơ sở, nhất là tại những nơi bị ngập lụt, chia cắt, cô lập và dịch bệnh việc tiếp cận và hỗ trợ từ bên ngoài gặp khó khăn.

- Đôn đốc, kiểm tra, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ huy; họp, phân công thành viên BCH đi kiểm tra các vị trí xung yếu; bảo đảm an toàn công trình đê điều, hồ chứa, công trình xung yếu, đang thi công.

- Tổ chức phân luồng, đảm bảo an toàn giao thông tại các vị trí bị sạt lở và ngập sâu, chia cắt, trong đó đảm bảo thông tuyến các tuyến Quốc lộ 1, đường sắt Bắc Nam và đường Hồ Chí Minh; huy động lực lượng, phương tiện khắc phục nhanh các tuyến đường giao thông bị ách tắc.

19. Quảng Bình: 351 hộ; Quảng Trị: 267 hộ; Thừa Thiên Huế: 145 hộ; Quảng Nam: 272 hộ; Đắk Lăk: 426 hộ) đến nơi an toàn; sẵn sàng kịch bản sơ tán dân tình huống lũ lên cao (Quảng Bình xác định kịch bản sơ tán 1.200 hộ dân vùng ngập lũ Lệ Thủy tình huống lũ sông Kiến Giang lên cao vượt BĐ3 trên 0,5m.

132 Thiên tai Việt Nam 2021

- Tổ chức thông tin, truyền thông ứng phó với mưa lũ; tỉnh Quảng Nam tổ chức nhắn tin đến các thuê bao khu vực bị ảnh hưởng.

IV. TÌNH HÌNH THIỆT HẠI

Theo báo cáo của Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, mưa lũ đã gây thiệt hại như sau:

Về người: 06 người chết (Nghệ An: 02; Quảng Bình: 03; Hòa Bình: 01); 02 người mất tích (Quảng Bình: 01; Quảng Trị: 01)20. Nguyên nhân chủ yếu do bất cẩn: vớt củi trên sông khi có lũ, qua ngầm tràn, di chuyển khi có lũ.

Về nhà: 15 nhà sập, 246 nhà bị hư hỏng tốc mái, 2.560 nhà bị ngập.

Về trường học, y tế: 48 điểm trường, 02 trạm y tế bị sạt lở.

Về nông nghiệp: 2.931 ha lúa, 1.478 ha hoa màu, 3.000 cây cảnh bị thiệt hại; 11.482 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; 194 ha diện tích nuôi trồng thủy sản ngập, thiệt hại.

Về thủy lợi, phòng, chống thiên tai: 6,1km đê, kè bị hư hỏng; 18km kênh mương và 16,5km bờ sông, bờ biển bị sạt lở.

Về giao thông: 86 vị trí Quốc lộ, 110 vị trí giao thông địa phương bị sạt lở, ách tắc với khối lượng đất đá 245.000m3.

Tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn qua xã A Vương, huyện Tây Giang, Quảng Nam bị sạt lở, dòng nước suối chảy xiết ngày 19/10/2021

20. Nghệ An: 02 người chết do bị lũ cuốn khi đi vớt củi ngày 16/10; Hòa Bình: 01 người chết do sạt lở đất làm sập nhà lúc 2h/17/10, Quảng Bình 02 người chết, trong đó 01 người bị lũ cuốn trôi khi đi qua suối vào 15h30 ngày 17/10 và 01 người đang xác minh nguyên nhân; 01 người mất tích tại Quảng Trị do bị lũ cuối khi qua tràn vào 18h30/16/10; 01 người mất tích tại Quảng Bình khi ra thăm hồ tôm vào 12h/17/10.

Thiệt hại về kinh tế ước tính hơn 1.227 tỷ đồng.

Thiên tai Việt Nam 2021

133

BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

V. MỘT SỐ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ

5.1. Một số kết quả đạt được

Được sự quan tâm chỉ đạo kịp thời quyết liệt của Chính phủ, Ban chỉ đạo và sự vào cuộc sự chủ động, hiệu quả các cấp, các ngành từ Trung ương đến các địa phương, công tác ứng phó với mưa lũ đã thành công, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản. Cụ thể ở một số mặt như sau:

- Thiệt hại do mưa lũ được giảm thiểu, đặt biệt là về người21.

- Công tác chỉ đạo, điều hành từ Trung ương đến cơ sở được triển khai quyết liệt, kịp thời, nhất là sự phối hợp chặt chẽ, chủ động và hiệu quả giữa các Bộ, ngành, địa phương trong việc chỉ đạo và triển khai hoạt động ứng phó với mưa lũ, đảm bảo giao thông, an toàn dịch bệnh, an ninh trật tự và cung ứng các nhu yếu phẩm thiết yêu cho nhân dân khu vực chịu ảnh hưởng,...

- Thông tin truyền thông về mưa lũ được thực hiện mạnh mẽ, cung cấp kịp thời thông tin đến cộng đồng, người dân tại khu vực bị ảnh hưởng.

- Thực hiện tốt, có hiệu quả phương châm “4 tại chỗ”, phát huy vai trò của lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã.

- Hồ chứa vận hành đảm bảo an toàn, cắt lũ, giảm thiểu ngập lụt cho hạ du.

- Các cơ quan chuyên môn như Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo, Văn phòng Ban chỉ huy các địa phương đã quyết liệt trong việc triển khai nhiệm vụ.

5.2. Một số tồn tại hạn chế và nguyên nhân

a) Tồn tại, hạn chế

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác ứng phó với mưa lũ cũng bộc lộ một số tồn tại, bất cập như sau:

- Mưa lũ đã gây ảnh hưởng lớn và nhiều thiệt hại, trong đó vẫn còn thiệt hại đáng tiếc về người.

- Tình trạng ngập sâu, kéo dài ở một số khu vực chưa được khắc phục22.

21. Thiệt hại do mưa lũ tại khu vực miền Trung năm 2016 làm 129 người chết, mất tích, năm 2017 làm 123 người chết, mất tích; năm 2020 làm 249 người chết, mất tích. 22. Điển hình là khu vực sông Kiến Giang, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình

134 Thiên tai Việt Nam 2021

- Nhiều công trình hạ tầng bị hư hỏng, sự cố do mưa lũ như các tuyến đường giao thông, các tuyến kè chống sạt lở bờ sông, bờ biển.

- Cá biệt còn hiện tượng chưa tuân thủ chặt chẽ quy trình vận hành hồ chứa như để mức nước vượt cao trình cho phép hoặc sử dụng chưa hợp lý dung tích phòng lũ làm gia tăng ngập lụt phía hạ du23.

- Thông tin về diễn biến mưa lũ và công chỉ đạo điều hành tại một số địa phương còn thiếu kịp thời và chưa sát với tình hình thực tế.

b) Nguyên nhân

- Ý thức chấp hành các quy định về PCTT của một bộ phận người dân còn thấp và chủ quan, bất cẩn dẫn đến những thiệt hại đáng tiếc24.

- Số lượng dân cư sinh sống trong các khu vực nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt còn lớn, thiếu nguồn lực để tổ chức sắp sếp đi dời đến đến nơi an toàn.

- Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng hạ tầng phòng chống thiên tai, nhất là hệ thống đê điều, hồ đập và bảo vệ bờ sông, bờ biển chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiều công trình chống sạt lở bờ sông, bờ biển đã bị sự cố, hư hỏng mặc dù mưa lũ chưa ở mức độ lớn25.

- Nhiều tuyến sông bị bồi lắng, thu hẹp lòng dẫn và hành lang thoát lũ đã làm gia tăng phạm vi, chiều sâu và thời gian ngập lụt khi xảy ra mưa lũ26.

- Các tuyến đường giao thông không đảm bảo an toàn và thiếu ổn định, nhất là khu vực miền núi, thường xuyên bị sạt lở khi gặp mưa lũ; hệ thống cầu cống không đảm bảo khẩu độ thoát lũ hoặc bị ách tắc nguy cơ cao gây lũ quét, sạt lở đất.

- Thiếu cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ ra quyết định phục vụ công tác chỉ đạo điều hành ứng phó trước các tình huống thiên tai cũng như các thiết bị chuyên dùng phục vụ việc tiếp cận và chỉ huy chỉ đạo tại hiện trường.

- Thông tin liên lạc và truyền thông về mưa lũ và công tác chỉ đạo ứng phó với thiên tai một số nơi còn gián đoạn hoặc không được cập nhật kịp thời, đầy đủ.

23. Ngày 16/10, mực nước thượng lưu 02 hồ Trung Sơn và Sê San 4A cao hơn mực nước cao nhất trước lũ. 24. Điển hình như việc ở lại trong rừng khi có mưa lớn, lội qua sông suối vớt củi, bắt cá, đi qua ngầm tràn bị ngập sâu đã được cảnh báo,… 25. Một số vị trí kè biển bị hư hỏng như: 300m kè biển Nhật Lệ và 50m kè Nhân Trạch, tỉnh Quảng Bình; 02 điểm sạt lở kè tỉnh Quảng Trị. 26. Tại sông Kiến Giang, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.

- Công tác đảm bảo an toàn và quản lý chất lượng các công trình đang thi công trong mùa mưa bão còn hạn chế, một số công trình đã bị sự cố, hư hỏng nghiêm trọng do mưa lũ.