Thuốc bổ huyết từ gan
Dân ta quan niệm “Thương con cho ăn tiết – Giết con cho ăn gan” vì cho rằng gan
độc. Hiểu như vậy có đúng?
Gan giúp bổ máu
Theo BS Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, ăn gan là tốt chứ không
phải là độc như nhiều người nghĩ, có điều phải chọn mua gan của những động vật
không bị bệnh. Bởi gan là loại thực phẩm đứng đầu bảng về hàm lượng đạm.
Trong 100g gan lợn có 18,9g đạm. Tiếp đó là gan gà, bò, vịt. Đặc biệt, trong gan
lại chứa rất nhiều vitamin A và sắt như trong 100g gan gà có 6.960mcg vitamin A,
trong gan lợn là 6.000mcg, trong gan bò có 5.000mcg. Gan lợn, bò, gà cũng đứng
đầu về hàm lượng chất sắt với tỷ lệ tương ứng trong 100g đối với mỗi loại là 12g,
9g, 8g… Vì vậy, gan đặc biệt tốt cho trẻ em thiếu máu, suy dinh dưỡng, nhất là bà
mẹ mang thai và trẻ em đang trong giai đoạn phát triển.
Lương y Vũ Quốc Trung, Hội Đông y Việt Nam cho biết, Đông y coi gan là một vị
thuốc bổ huyết rất hữu hiệu, thường được dùng cho các bệnh nhân thiếu máu, mờ
mắt… Trong Tây y người ta cũng dùng gan để làm thuốc bổ máu. Đặc biệt, ở châu
Âu người ta sử dụng gan rất nhiều để làm thuốc và thực phẩm nên giá thành rất
đắt. Người ta nuôi ngỗng, vịt loại gan lớn để xuất khẩu và dùng gan làm món patê
gan nổi tiếng như ở Pháp…
Phải thận trọng khi sử dụng
Lương y Vũ Quốc Trung phân tích thêm, người ta sợ không dám cho con ăn gan vì
cho rằng đó là cơ quan thải độc và giữ chất độc. Thực tế, ngoài chức năng tạo mật
để tiêu hóa và hấp thu chất béo, sản xuất chất đạm, dự trữ đường… gan còn là cơ
quan giúp giải độc cho cơ thể. Tất cả các chất đi vào cơ thể từ ăn uống, thẩm qua
da đến hô hấp… đều phải đi qua gan và gan sẽ chọn lọc các thành phần này, một
số giữ lại để gan xử lý hoặc tiếp tục vào máu. Chất độc không tập trung tích lũy
trong gan mà đi qua và sẽ được gan giữ lại để chuyển thành chất không độc, sau đó
được chuyển tiếp ra ngoài gan và ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, có một số bệnh lý hoặc
cơ thể bị nhiễm độc vì một số kim loại, chất hóa học đặc biệt mà cơ thể không
chuyển hóa được lại bị tích lũy trong gan và dần dần có thể làm tổn thương gan.
BS Nguyễn Văn Tiến cũng khuyên, gan chỉ tốt khi biết chọn mua gan của những
con vật khoẻ mạnh, không bị bệnh, có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm dịch. Gan
màu đỏ sẫm tươi, không có nốt sần trên mặt gan, khi mua về cắt lát mỏng rửa sạch
bằng nước lạnh rồi lấy giấy thấm khô hết máu ứ trong gan, như vậy các chất độc có
trong máu của gan đã bị loại bỏ, chỉ còn các tế bào gan giàu chất dinh dưỡng.