Thưởng thức danh họa:
“Hôn lễ của Arnolfini”
Tác giả: Chu Di Tú
"Hôn lễ của Arnolfini". Tác giả: Jan Van Eyck (1390?-1441).
Năm 1434, Phòng tranh Quốc gia London.
[Chanhkien.org] Văn nghệ Phục Hưng là một thời kỳ đỉnh
cao của nghệ thuật phương Tây. Trong thời gian này, rất
nhiều danh họa nổi tiếng đã đản sinh, đồng thời lưu lại những
thành tựu siêu việt cho hậu thế. Tất nhiên, thành tựu nghệ
thuật của cả một thời đại vĩ đại không thể quy công cho một
số thiên tài. Tuy nhiên thời kỳ này đã xuất hiện rất nhiều bậc
thầy hội họa với tài năng kinh nghiệm, óc thẩm mỹ thành
thục và kỹ pháp biểu hiện tinh chuẩn. Nói về hội họa, thời kỳ
văn nghệ Phục Hưng có ít nhất hai đột phá trọng đại: một là
vận dụng phép thấu thị, và hai là thành thục trong kỹ thuật vẽ
tranh sơn dầu. Từ đó, hai đột phá lớn này đã ảnh hưởng đến
giá trị chủ lưu của hội họa phương Tây trong hơn 400 năm
sau.
Người ta thường cho rằng Jan Van Eyck, một bậc thầy hội
họa Bắc phái thời văn nghệ Phục Hưng, là người phát minh
ra kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu. Kỳ thực, khi ấy phát minh ra
tranh sơn dầu mới chỉ có lịch sử khoảng 100 năm, bởi vì
phương pháp điều chế là chưa đạt đến hoàn thiện, nên không
hề phổ biến. Thời bấy giờ, đại đa số họa sĩ vẫn sử dụng cách
vẽ màu keo. Tuy nhiên, Jan Van Eyck đã thành công trong
việc tìm ra phương pháp điều chế và vận dụng thuốc màu tốt
nhất. Tranh sơn dầu không giống màu keo vốn khô rất nhanh,
nên họa sĩ có đủ thời gian để xử lý ánh sáng, từ đó đạt được
vẻ tự nhiên và đều đặn. Ngoài ra, màu sắc cũng có thể được
đắp vào từng tầng từng tầng, từ đó sản sinh hiệu quả phong
phú và tinh tế. Năm 1434, Jan Van Eyck đã hoàn thành tác
phẩm “Hôn lễ của Arnolfini” (The Arnolfini Wedding), một
trong những tranh sơn dầu thành công sớm nhất.
“Hôn lễ của Arnolfini” miêu tả cảnh kết hôn giữa Giovanni
Arnolfini, một người làm ngân hàng ở Tuscany, Ý và vợ của
ông, Giovanna Cenami. Thời bấy giờ, hôn lễ không nhất định
là phải cử hành tại nhà thờ, mà rất nhiều người chọn tổ chức
tại nhà và mời thân hữu đến dự. Jan Van Eyck rất có thể cũng
đã nhận lời mời và vẽ chân dung cho đôi uyên ương. Kết cấu
bức họa là theo cách đối xứng cân bằng, dùng phương pháp
thấu thị thuần thục và chuẩn xác để gần như làm biến mất
tấm gương lồi hình tròn ẩn đằng sau bối cảnh. Bên trong tấm
gương, ngoại trừ bối cảnh hai nhân vật chính là cô dâu, chú
rể ra thì còn có thể nhìn thấy những sự vật mà không thể thấy
được trên bức họa, đặc biệt là hai người làm chứng hôn lễ
trong phòng (phân biệt mặc y phục màu lam và màu cam).
Phía trên tấm gương, Jan Van Eyck đã tự tay ký tên “Jan Van
Eyck đang ở đây” một cách nghiêm túc và đoan chính. Điều
này khiến bức họa không chỉ là một bức họa, mà còn là
chứng kiến và ghi chép cho buổi hôn lễ thần thánh.
