Thuyên tắc phổi

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

592
lượt xem 161
download

Thuyên tắc phổi

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thuyên tắc phổi (viết tắt tiếng Anh PE) là một tình trạng tắc động mạch phổi hay một trong các nhánh của nó gây ra do các chất di chuyển từ các nơi khác nhau của cơ thể qua dòng máu đến gây tắc ở phổi. Tình trạng này thường gây ra bởi một cục huyết khối có nguồn gốc từ hệ tĩnh mạch sâu ở chân, tiến trình này được gọi bằng thuật ngữ nghẽn tĩnh mạch huyết khối. Một phần nhỏ của các trường hợp thuyên tắc phổi là do sự nghẽn mạch do khí, nghẽn mạch do...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thuyên tắc phổi

THUYEÂN TAÉC PHOÅI (PULMONARY EMBOLISM ; VENOUS THROMBOEMBOLISM; ACUTE PULMONARY THROMBOEMBOLISM Hoa Kyø : 500000- 600000/ naêm 150000- 200000/ naêm Taàn suaát töû vong : 1/1000 daân- Taêng gaáp 2 moãi 10 tuoåi PGS- TS PHAÏM NGUYEÃN VINH VIEÄN TIM TP. HCM 1
THUYEÂN TAÉC PHOÅI SINH LYÙ BEÄNH Virchow (1856): - Toån thöông khu truù thaønh maïch - Tình traïng taêng ñoâng - ÖÙ treäï tuaàn hoaøn Tình traïng taêng ñoâng (td: ↓ Protein S, ↓ Protein C, ↓ Anti Thrombin III) Caùc tình traïng maéc phaûi coù theå laøm naëng huyeát khoái TM Haäu quaû sinh lyù beänh cuûa thuyeân taéc phoåi 2
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CAÙC TÌNH TRAÏNG TAÊNG ÑOÂNG PHOÁI HÔÏP VÔÙI HUYEÁT KHOÁI TÓNH MAÏCH Tình traïng taêng ñoâng Nghieân cöùu Nhaän xeùt Bieán chuûng di theå yeáu toá V Bertina Ridker Thay theá Arginine 506 cuûa yeáu toá V baèng Glutamine ; daãn ñeán yeáu toá V khaùng ñöôïc söï baát hoaït cuûa Protein C hoaït hoùa (yeáu toá V Leiden) Khaùng vôùi Protein C hoaït hoùa Zoller Boái caûnh phaân töû ña daïng ñoái vôùi söï ñoái khaùng Protein C hoaït hoùa Bieán chuûng di theå Protein C Allaart Phoái hôïp vôùi söï khieám khuyeát Protein C Khieám khuyeát Protein S Gladson Protein S laø ñoàng yeáu toá cuûa Protein C TL: Heart Disease, WB Saunders Co 6th 2001, p.1886 3
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CAÙC TÌNH TRAÏNG TAÊNG ÑOÂNG PHOÁI HÔÏP VÔÙI HUYEÁT KHOÁI TÓNH MAÏCH Tình traïng taêng ñoâng Nghieân cöùu Nhaän xeùt Khieám khuyeát Antithrombin III Hirsh Di truyeàn troäi treân nhieãm saéc theå thöôøng (autosome) Khieám khuyeát Plasminogen Hach-Wunderle Chöùc naêng Plasminogen hieän dieän vaãn bình thöôøng Khaùng theå khaùng Phospholipid Hughes Bao goàm khaùng theå anticardiolipin vaø chaát khaùng ñoâng Lupus. Gia taêng noàng ñoä yeáu toá VIII Koster Nguy cô huyeát khoái TM taêng gaáp 5 laàn. Nguy cô cao hôn ôû beänh nhaân coù theâm yeáu toá V > 1500 ñôn vò/l TL: Heart Disease, WB Saunders Co, 6th 2001, p.1886 4
THUYEÂN TAÉC PHOÅI TAÀN SUAÁT VEÀ SÖÏ KHIEÁM KHUYEÁT CAÙC PROTEIN ÑOÂNG MAÙU COÅ ÑIEÅN, XAÛY RA ÔÛ BEÄNH NHAÂN COÙ HUYEÁT KHOÁI TÓNH MAÏCH Baát thöôøng Gladson Heijboer Malm (N = 141) (%) (N = 277) (%) (N = 439) (%) Protein C 4 3 2 Protein S 5 2 2 Antithrombin 3 1 1 Plasminogen 2 1 0,5 5
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CAÙC TÌNH TRAÏNG MAÉC PHAÛI COÙ THEÅ LAØM NAËNG HUYEÁT KHOÁI TM + Phaãu thuaät/Baát ñoäng/Chaán thöông + Beùo phì + Tuoåi cao + Thuoác vieân ngöøa thai/Thai kyø/ Haäu saûn + Ung thö (ñoâi khi laø adenocarcinoma tieàm aån) vaø hoùa trò ung thö + TBMMN/Toån thöông tuûy soáng + Catheùter trung taâm ñaët laâu 6
THUYEÂN TAÉC PHOÅI SINH LYÙ BEÄNH CUÛA ROÁI LOAÏN CHÖÙC NAÊNG THAÁT PHAÛI/THUYEÂN TAÉC PHOÅI Thuyeân taéc phoåi Ngheõn cô hoïc Yeáu toá thaàn kinh theå dòch ↑ aùp löïc ÑMP ↑ söùc caêng thaønh ↑ haäu taûi TP maïch ↑ nhu caàu O2 TP Daõn/roái loaïn chöùc naêng TP Thieáu maùu cuïc boä TP ↓ Cung löôïng TP vaùch lieân thaát ↓ cung caáp O2 TP phoàng veà TT ↓ tieàn taûi TT ↓ töôùi maùu heä thoáng ↓ töôùi maùu ÑMV ↓ Cung löôïng TT Haï HA ↓ töôùi maùu heä thoáng TL :Heart Disease, WB Saunders Co 5th, 1997 7 ÑMP : Ñoäng maïch phoåi TP : Thaát phaûi TT : Thaát traùi
THUYEÂN TAÉC PHOÅI BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG Taàn suaát trieäu chöùng cô naêng vaø thöïc theå cuûa 327 beänh nhaân TTP TC/CN Taàn suaát (%) TC/TT Taàn suaát (%) - Ñau ngöïc 88 - Hoâ haáp > 16 laàn/phuùt 92 Kieåu maøng phoåi 74 Khoâng kieåu maøng phoåi 14 - Khoù thôû 84 - Ran 58 - Lo sôï 59 - T2 ↑ (P2) 53 - Ho 53 - Maïch > 100/ph 44 - Khaùi huyeát 30 - Soát > 37o8 C 43 - Moà hoâi 27 - Vieâm tónh maïch 32 - Ngaát 13 - Tieáng ngöïa phi 34 - Phuø 24 - AÂm thoåi 23 - Tím taùi 19 8 •TL: Am J Med 62: 355-360, 1977
THUYEÂN TAÉC PHOÅI BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG Taàn suaát trieäu chöùng cuûa 117 beänh nhaân TTP tröoùc ñoù khoâng coù beänh tim phoåi TC/CN Taàn suaát % TC/TT Taàn suaát (%) - Khoù thôû 73 - Thôû nhanh (>20 laàn/phuùt) 70 - Ñau ngöïc 66 - Ran 51 kieåu maøng phoåi - Ho 37 - Tim nhanh (>100/ph) 30 - Phuø caúng chaân 28 - T4 24 - Ñau caúng chaân 26 - T2 ↑ (P2) 23 - Khaùi huyeát 13 - Bieåu hieän laâm saøng cuûa 11 huyeát khoái TM saâu - Hoài hoäp 10 - Toaùt moà hoâi 11 - Thôû rít 9 - Soát > 38o5 C 7 - Ñau gioáng côn 4 - Daáu Homans 4 ñau thaét ngöïc - Daáu naâng thaát phaûi 4 - T3 3 - Tieáng coï maïng phoåi 3 - Tím taùi 1 9 TL: Chest 100: 598, 1991
THUYEÂN TAÉC PHOÅI TRIEÄU CHÖÙNG CÔ NAÊNG VAØ THÖÏC THEÅ ÔÛ 2454 BEÄNH NHAÂN THUYEÂN TAÉC PHOÅI TRONG N/C ICOPER (INTERNATIONAL COOPERATIVE PULMONARY EMBOLISM REGISTRY) Trieäu chöùng % Khoù thôû 82 Thôû nhanh > 20/ph 60 Tim nhanh > 100/ph 40 Ñau ngöïc 49 Ho 20 Ngaát 14 Khaùi huyeát 7 TL: Lancet 353 : 1386,1999 10
THUYEÂN TAÉC PHOÅI BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG Saùu hoäi chöùng cuûa Thuyeân taéc phoåi caáp (1) Hoäi chöùng Bieåu hieän Roái loaïn Ñieàu trò chöùc naêng TP •OÀ aït Khoù thôû, ngaát, tím, coù Heparin vaø thuoác haï HA keùo daøi ; ngheõn tan cuïc maùu hoaëc > 50% ÑM phoåi can thieäp cô hoïc •Vöøa ñeán nhieàu HA bình thöôøng ; > 30% coù - nt- toån thöông ôû xaï kyù phoåi •Ít ñeán vöøa HA bình thöôøng khoâng Heparin •Nhoài maùu phoåi Ñau ngöïc kieåu maøng phoåi; hieám Heparin vaø khaùng khaùi huyeát ; tieáng coï maøng vieâm khoâng Steroid phoåi ; hình aûnh ñaëc phoåi ; thuyeân taéc ngoaïi vi TL: Atlas of Heart Disease ; Current Medicine 1995. Vol III, p 7.1- 7.112 11
THUYEÂN TAÉC PHOÅI BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG Saùu hoäi chöùng cuûa Thuyeân taéc phoåi caáp (2) Hoäi chöùng Bieåu hieän Roái loaïn Ñieàu trò chöùc naêng TP •Thuyeân taéc Thuyeân taéc heä thoáng hieám thay ñoåi ngöôïc doøng ñoät ngoät (TD : TBMMN) •Thuyeân taéc Thöôøng gaëp nhaát : khí, môõ, hieám naâng ñôõ khoâng do maûnh böôùu, nöôùc oái huyeát khoái TL: Atlas of Heart Disease ; Current Medicine 1995. Vol III, p 7.1- 7.12 12
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN Laâm saøng: khoâng ñaëc hieäu CLS: - ECG - Sieâu aâm maïch maùu, sieâu aâm tim - Xaï kyù phoåi - Ñònh löôïng D- dimer trong huyeát töông - CT xoaén oác - aûnh coäng höôûng töø - chuïp mach maùu phoåi (tieâu chuaån vaøng) 13
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN Tieâu sôïi huyeát noäi sinh vaø söï phoùng thích D-dimer Hoïat hoùa (chaát thoaùi bieán cuûa Fibrinogen) (Tieâu sôïi huyeát) (noái cheùo chaát thoaùi bieán cuûa Fibrinogen coù 14 chöùa D-dimer) TL: N. Engl J Med 1998; 339: 93-104
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN BIEÅU HIEÄN ÑTÑ CUÛA THUYEÂN TAÉC PHOÅI + Bloác nhaùnh phaûi hoaøn toaøn hay khoâng hoaøn toaøn + S ôû DI vaø aVL > 1,5 mm + Vuøng chuyeån tieáp leäch veà V5 + Qs ôû DIII vaø aVF, nhöng khoâng coù ôû DII + Truïc QRS > 90o hoaëc truïc khoâng xaùc ñònh + Ñieän theá thaáp ôû chuyeån ñaïo chi + Soùng T ñaûo ôû DIII vaø aVF hoaëc ôû V1-V4 15 TL: Am J Cardiol 73: 298,1994
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN Bieåu hieän treân Xquang ngöïc cuûa Thuyeân taéc phoåi Daáu hieäu Taàn suaát % •Bình thöôøng 15 - 30 •Baát thöôøng - Cô hoaønh nhoâ cao moät beân 25 – 26 - Boùng môø Nhoài maùu 10 Xuaát huyeát 50 - Traøn dòch maøng phoåi 40 – 50 - Daõn ÑMP 15 – 20 - Xeïp phoåi 20 - Giaûm töôùi maùu phoåi khu truù 15 – 50 •TL: Mayo Clinic Practice of Cardiology Mosby 1996, p. 1837- 1851 16
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN : SIEÂU AÂM TÓNH MAÏCH VAØ ÑO KHÍ MAÙU ÑOÄNG MAÏCH + Sieâu aâm TM : tìm huyeát khoái TM saâu (50%) (TM khoâng ñeø beïp ñöôïc) + Khí maùu ÑM : khoâng giuùp chaån ñoaùn 17
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN DAÁU HIEÄU SIEÂU AÂM CUÛA THUYEÂN TAÉC PHOÅI + Thaáy tröïc tieáp cuïc maùu ñoâng (hieám) + Daõn thaát phaûi* + Giaûm ñoäng thaát phaûi (ngoaïi tröø moûm tim) + Vaän ñoäng baát thöôøng vaùch lieân thaát + Hôû van 3 laù + Daõn ÑMP + Maát daáu hieäu xeïp TMC vaøo kyø hít vaøo * Daõn TP : ñöôøng kính TP cuoái taâm tröông > 30 mm hoaëc tyû leä ñöôøng kính TP/TT > 1 ôû maët caét 4 buoàng 18
THUYEÂN TAÉC PHOÅI CHAÅN ÑOAÙN : CT XOAÉN OÁC VAØ AÛNH HÖÔÛNG COÄNG TÖØ Ñoä nhaïy caûm vaø ñoä ñaëc hieäu caû 2 : töông ñöông Nghieân cöùu(tham khaûo) Soá beänh nhaân Ñoä nhaäy caûm Ñoä ñaëc hieäu Helical CT (CT xoaén oác) •Goodman (66) 20 80* 92* 63+ 89+ •Remy-Jardin (67) 72 90 86 •Van Rossum (70) 124 97 98 •Sostman (64) 28 73 97 •Remy-Jardin (68) 42 100 96 •Van Rossum (71) 45 95 97 Electron-beam CT •Teigen (75) 60 65 97 •Teigen (69) 25 95 80 •TL: Textbook of Cardiovascular Medicine Lippincott Raven 1998, p.735 19
THUYEÂN TAÉC PHOÅI QUI TRÌNH CHAÅN ÑOAÙN THUYEÂN TAÉC PHOÅI TAÏI BRIGHAM AND WOMEN’S HOSPITAL Xquang ngöïc/traéc nghieäm nhanh D-Dimer ELISA AÂm nghieäm Döông - Xaï kyù phoåi Ngöng hoaëc - CT xoaén oác ngöïc Bình thöôøng/gaàn Trung gian Khaû naêng maéc beänh cao bình thöôøng ngöng Sieâu aâm Ñieàu trò AÂm nghieäm Döông nghieäm Chuïp ÑMP Ñieàu trò 20 TL : Heart Disease, WB Saunders Co 6th 2001, p.1896

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD