Tiểu luận: Khái quát về kinh doanh bảo hiểm & pháp luật kinh doanh bảo hiểm

Ả

Ể

Ậ

Ả

Ể

Ề

KHÁI QUÁT  V  KINH DOANH B O HI M & PHÁP LU T KINH DOANH B O HI M.

Ậ Ề Ề Ả Ổ Ả Ể Ể ầ Ph n I : T NG QUAN V  B O HI M – PHÁP LU T V  KINH DOANH B O HI M

Ả Ậ Ả Ệ Ể Ể I. KHÁI NI M KINH DOANH B O HI M VÀ PHÁP LU T KINH DOANH B O HI M.

ề ả ể ể ệ ả 1/ Khái ni m chung v  b o hi m và kinh doanh b o hi m

ạ ở ị ườ

ươ Dù ph ế ấ ng th c s n xu t nào, con ng ấ ứ ả ờ ạ ộ ườ ả ủ và các tai bi n b t ng  phát sinh ngay trong ho t đ ng c a con ng i và tài s n cũng luôn b  đe do  b i thiên tai i.

ề ệ ấ

ỗ ủ ẫ ồ ạ ộ ườ ỗ

ữ

ể ố ỹ

ử ế

ể ạ ế ạ ạ ị ố   ẽ ạ ủ ố i và s  còn chi ph i Dù mu n hay không nhi u lo i r i ro đã xu t hi n v n t n t ự ồ ạ ủ ủ ộ ố ế i c a r i ro i, m i gia đình, DN và toàn xã h i. Chính s  t n t   đ n cu c s ng c a m i ng ủ ế ố ự  ồ ạ ủ ả ố ồ  t i c a b o hi m. Nguyên nhân gây ra nh ng r i ro là y u t là ngu n g c phát sinh t n t ị   ả ườ ị ử ủ ộ ế ố ậ  xã h i khác. Su t trong l ch s  c a mình, loài ng i đã ph i ch u nhiên, k  thu t và y u t ộ ự ạ ụ ấ ạ ế ứ t, h n hán, sóng đ ng và ch ng ki n bi   t bao hi m ho , nào là đ ng đ t, núi l a, bão l ễ ả ệ ầ th n, d ch b nh, chi n tranh, tai n n giao thông, ho  ho n, phóng x , ô nhi m. ..

ủ ạ ấ ế ướ t tr

ế ể ệ ạ ể ả ấ

ộ ố ả ưở ủ

ủ ộ ạ ờ ả ưở ổ ứ  ch c và cũng  nh h ữ c th c tr ng đó, con ng ế ự ổ ộ i luôn có nh ng hành đ ng tích c c, ch  đ ng đ

ướ ắ ệ ả

ừ ả ấ ấ ữ ấ ằ ề t h i, đi u đó  nh h  t ng cá nhân, gia đình, t ườ ự ữ ụ t c  kh  năng c a mình, nh m gi m t i m c th p nh t nh ng thi

ấ ệ ạ ể ớ ượ ổ ế ủ ấ ệ ả

ị ề ờ   c v  th i gian, đ a đi m, quy mô, R i ro, hi m ho  b t ng  x y ra không bi ư ả ộ ứ   ng đ n cu c s ng, cũng nh  quá trình s n xu t kinh m c đ  thi ị ở ừ ng đ n s   n đ nh chung c a xã   doanh  ể  ự ứ ộ h i. Đ ng tr ớ   ờ ả ạ ổ ngăn ng a, kh c ph c có hi u qu  nh ng t n th t do thiên tai, tai n n b t ng  x y ra v i ả ụ ồ   ứ ớ ấ ả t h i đ  s m ph c h i t ườ ử  ờ ố i s c con ng quá trình s n xu t kinh doanh và đ i s ng. Các bi n pháp ph  bi n đ ụ d ng là:

ừ ệ ậ ­Bi n pháp phòng ng a: là bi n pháp do con ng

ứ ượ i s  d ng do nh n th c đ ạ ườ ử ụ ộ ư ắ ừ ự ồ

ố ờ ế ự ệ c quy ậ ủ ự lu t c a t  nhiên nh  đ p đê ch ng lũ, tr ng r ng phòng h , xây d ng các tr m phòng ệ ố ự cháy, xây d ng h  th ng d  báo th i ti t…

ệ ệ ệ ự ể ả ợ ­Bi n pháp c u tr : bi n pháp này đ

ứ ả ủ ủ ụ ậ ề ượ ể ự ặ

ổ ứ ự ạ ệ ằ ắ   ủ c th c hi n khi đã có r i ro x y ra đ  kh c ệ ướ   c th c hi n ho c do ự    nguy n nh m giúp

ch c, cá nhân th c hi n trên tinh th n nhân đ o và mang tính t ắ ệ ệ ặ ủ ổ ứ ầ ụ ậ ph c h u qu  c a r i ro. Bi n pháp này có th  do chính quy n nhà n các t ỡ đ  các t ả  ch c, cá nhân g p r i ro kh c ph c các h u qu .

ả ự ữ ả ể ằ ạ ể  B o hi m là bi n pháp phòng xa đ  nh m h n ch

ệ ấ ệ ủ ể ầ ả ố

i m c th p nh t nh ng r i ro gây ra. M n m ng c a b o hi m có t ườ ứ ượ ệ ọ ư t đ n b o hi m nh ng h  đã có ý th c đ

c vi c làm c n thi ắ ự ậ

ượ ữ ượ ắ ế  ể ư ừ  xa x a khi con   ế ể ả ả   t đ  b o đ m ể ề   c nhi u đ  dùng ầ   ệ ấ c. Đó là là nh ng d u hi u đ u

ư ự ữ ươ ư ả ấ ự ả ữ ề ạ ộ ể ể ­Bi n pháp d  tr  ­ b o hi m: ớ ữ ấ ứ ủ t ầ ả ế ế ư ể i ch a bi ng ồ ự ng th c, v t nuôi trong ngày săn b n đ  l cho s  sinh t n nh  d  tr ượ cho nh ng ngày m a rét không đi săn b n và hái l m đ  b o hi m.  tiên v  ho t đ ng b o hi m mang tính ch t t

ả ườ ự ệ ả B o hi m

ộ ỹ ự ữ ủ ớ ẩ ặ ế   i ph i dành ra m t ph n s n ph m trong k t ề   ằ  ho c b ng ti n ầ ả ề ậ ư  đ  l n v  v t t

ể ậ ằ ả ỹ ộ ọ ể ấ ể  th c ch t là vi c con ng ủ qu  lao đ ng hàng năm c a mình đ  l p ra qu  d  tr ỹ ự ữ ả (qu  đó g i là qu  d  tr  b o hi m ) nh m :

1

ỗ ợ ế ổ ư ệ ề ể ấ ạ

ặ   ạ ­H  tr  tài chính cho vi c đ  phòng và h n ch  t n th t khi hi m ho  ch a ho c ả đang x y ra.

ườ ữ ị ệ ạ ấ ề ổ ườ ả ­Bù đ p và b i th ờ ng k p th i nh ng thi t h i và t n th t v  ng i và tài s n, sau

ắ ể ả ồ ạ khi x y ra hi m ho .

ỹ ượ ụ ậ ạ Có 3 lo i qu  đ c thành l p và chi dùng cho m c đích nêu trên là :

ừ ỹ ự ướ c l p ra t ngân sách nhà n ỹ ự ữ ­Qu  d  tr  nhà n

tài chính ). Qu  này thu c s  h u nhà n

ượ ậ ướ  đ c ỹ ự ữ  qu c gia, qu  d  tr ể ướ ấ ắ ạ

ỹ ự ữ ả c qu n lý, nó đ ệ ộ

c s  d ng đ  bù đ p nh ng thi ạ ả ưở ớ ỹ

ệ ạ ủ ứ ầ

c (qu  d  phòng trong ngân ộ ở ữ ỹ ố   c do nhà sách, qu  d  tr ữ ờ ệ ạ ướ ượ ử ụ t h i do thiên tai, tai n n b t ng  gây n   ữ   ỉ ử ụ ộ ạ ộ ớ ra trên di n r ng quy mô l n, vì ph m vi ho t đ ng r ng, nên ch  s  d ng khi có nh ng ư ề ầ ớ ố ủ ế ề ớ   i nhi u t ng l p dân c . qu  này không bi n c  r i ro l n trên nhi u vùng,  nh h ng t ệ ủ ượ ử ự   t. Do đó nó không đáp  ng đ y đ  các t h i mang tính cá bi đ c s  d ng khi r i ro thi ổ ứ ầ ủ ừ nhu c u c a t ng t  ch c, gia đình, cá nhân.

ổ ứ ỹ ự ủ ừ ch c, cá nhân, gia đình ­Qu  d  phòng riêng c a t ng t

ệ ằ

ỹ ả ử ụ ể

ấ ừ ể ỏ ổ

ự ậ ờ ớ ợ ố ớ ữ ừ ồ ơ ỉ ứ ỹ ộ c tính c ng đ ng t

ế ệ ạ ả ố ố

ỹ ự ữ : ( Qu  d  tr    phân tán) ủ ậ ọ ự   l p ra b ng thu nh p c a mình, h  t Qu  này do các doanh nghi p, gia đình, cá nhân t ủ ộ ữ   ị qu n lý, s  d ng cho nên nó có th  đáp  ng k p th i, nhanh chóng ch  đ ng đ i v i nh ng ấ   ắ ổ ư t n th t v a và nh , nh ng vì quy mô qu  không l n, không th  bù đ p cho nh ng t n th t ị   ươ ượ ớ ng tr , nó ch  đóng khung trong t ng đ n v , l n, không phát huy đ ế  ứ ọ ể ẫ ơ ộ không c  đ ng, có th  d n đ n tình tr ng   đ ng v n, lãng phí v n, hi u qu  kinh t không cao.

ậ ể ữ ỹ ả ả   do đông đ o nh ng ng

ồ ộ

ỹ ữ ượ ậ ể ­Qu  b o hi m t p trung ế ộ ố ộ ằ

ỹ ặ ắ ữ ữ

ấ ả ể ổ ứ ể ự ệ ệ ch c, cá nhân tham gia l p qu  khi có s  ki n b o hi m xu t hi n. Ph

ỹ ắ ử ụ ố

ở ộ ụ ể ắ

ườ ể

, tính xã h i cao. B i vì: Giúp cho ng ả ả ả ả ờ ố ấ ệ

ườ t h i, đ m b o cho quá trình s n xu t và đ i s ng phát tri n bình th ự ữ ả ố ớ ả ng ti n nh  đ

ề ơ ở ả ờ ố ế

ưở ộ ể ả

t nó đ ẩ ừ ế ẩ ổ

ả ể ả

ị ả ể ủ ề ố ỏ ể ng h p có x y ra r i ro thì ng

ả

ố ợ ượ ệ ạ t h i, v n kinh doanh đ ầ ẽ ấ ố ớ ả ố ứ ạ ộ ọ

ề ế ả ườ   i tham gia b o hi m đóng góp ỹ ự ữ ậ ẳ ấ  t p trung mang tính c ng đ ng ).   theo m t ch  đ  th ng nh t và bình đ ng (Qu  d  tr ế   ả ổ ứ ề  ch c, cá nhân có cùng kh  năng g p nh ng bi n c l p b ng ti n do nh ng t Qu  này đ ổ   ừ ượ ử ụ ạ ậ ố c s  d ng đ  phòng ng a và bù đ p nh ng t n c  nào đó đóng góp, t o l p qu . Nó đ ươ   ỹ ậ ấ th t cho các t ng ứ ạ ậ ấ ố   th c t o l p và s  d ng qu  này trên nguyên t c “ l y s  đông bù cho s  ít ” nên nó mang ế   i tham gia b o hi m kh c ph c nhanh tính kinh t ả ấ ệ ạ ữ   chóng nh ng thi ng. ả ế ệ ể  cao nh t, có kh  năng thanh toán  b o hi m có hi u qu  kinh t Nó là bi n pháp d  tr   ỏ ể  ộ ượ ỉ ỗ ắ ớ nhanh, bù đ p l n. Đ i v i m i cá nhân hàng năm ch  ph i chi ra m t l ấ   ố ớ ủ ả ể ả ng đ n đ i s ng c a mình. Đ i v i các c  s  s n xu t đóng phí b o hi m, không  nh h ượ ạ ế   kinh doanh thì phí b o hi m là m t chi phí xã h i c n thi c h ch toán vào giá thành ị ả ả   s n ph m. N u đem s  phí đó phân ra theo t ng đ n v  s n ph m và phân b  cho c  năm tài ẩ chính thì s  phí ba  hi m ph i gánh ch u trên m t đ n v  s n ph m là không đáng k . Trong   ườ ộ   ộ ượ c đ n bù toàn b  hay m t tr ự ữ ả   ứ ị ầ  b o ph n thi ể ủ   ầ hi m này s  đáp  ng m t cách đ y đ , linh ho t nh t đ i v i m i nhu c u đa d ng c a ọ ổ ứ m i t ộ ầ ơ ộ ơ ị ả ườ i tham gia b o hi m đ ổ ờ ố c b o toàn, đ i s ng  n đ nh. Hình th c d  tr ủ ạ . ch c, cá nhân trong n n kinh t

ỹ ự ữ ằ ươ ế ậ ộ tài chính

ể  là ph ả  thì b o hi m ữ ặ  ch c, cá nhân có cùng kh  năng g p nh ng s  c  nào đó đóng góp và đ  t ắ ự ố ổ ổ ứ ể ề ữ ữ ấ ỹ ướ  D i góc đ  kinh t ả ổ ứ ữ do nh ng t ừ ử ụ qu  đó s  d ng đ  đ  phòng, ngăn ng a và bù đ p nh ng t n th t cho nh ng t ề   ng pháp l p qu  d  tr  b ng ti n ể ừ     ch c, cá

2

ể ự ọ ặ ữ ữ ủ ể ệ ả ặ ậ ỹ

nhân tham gia l p qu  khi h  g p nh ng r i ro b o hi m ho c đ  th c hi n nh ng chính sách xã hôi.

ư ậ ệ ạ ậ ể ể

ả ổ ề ấ ả ộ

ỹ ả ế c đ  đ m b o cho n n kinh t ờ ộ ế ố ể  ­xã h i phát tri n bình th ườ ầ ặ ể ư ầ ả ấ khách quan b t ng  gây ra. Ng ế   ộ , m t yêu c u không th  thi u ườ   ng khi g p ph i t n th t do   i ta ví “không có b o hi m nh  c u thang

Nh  v y, vi c t o l p qu  b o hi m là m t y u t ể ả ượ đ ế ố ữ nh ng y u t không có tay v n”ị

ộ ủ ầ ổ ớ ự ả ấ

ờ ể ể Cùng v i s  phát tri n c a xã h i loài ng ặ

ả ầ ạ ả ể ề t khi n n kinh t ự

ể ế

ạ ộ ề ể ạ ể ừ

ư ụ ả ể ể ự ắ ả

ầ ộ ự ặ

ự ự ở ụ ề ừ ề ề ể

ồ ạ ể ờ   ị ườ i do nhu c u  n đ nh s n xu t và đ i ể   ế ệ ố  hàng hoá phát tri n s ng các lo i b o hi m khác nhau đã ra đ i. Đ c bi ỏ ỹ ự ữ ả   ườ ạ i đã đã xây d ng các qu  d  tr  b o nhu c u b o hi m ngày càng đòi h i đa d ng, con ng ệ ể   ộ ả ả  –xã h i cao trong ho t đ ng b o hi m, hi m khác nhau. Nh ng đ  đ t hi u qu  kinh t ờ ế ị    hàng kinh doanh d ch v  b o hi m ra đ i và nó không ng ng phát tri n trong n n kinh t ể ổ   ế ỉ ơ ề ệ  và  n . B o hi m không ch  đ n thu n làm lá ch n cho s  phát tri n kinh t hoá ­ti n t ậ   ợ ệ ể ờ ố ị i nhu n t đ  thu l đ nh đ i s ng, mà còn th c s  tr  thành m t lĩnh v c kinh doanh đ c bi ạ ộ   ệ ừ cao cho các doanh nghi p. Hai m c đích đó v a là ti n đ , v a là đi u ki n đ  ho t đ ng ể ả b o hi m t n t ệ i và phát tri n.

ạ ế ợ ạ ủ ấ ạ ủ ể ủ ề i ích c a nhi u ch  th  đòi

Do tính ch t đa d ng c a các lo i r i ro xâm h i đ n l ể ả ủ ả ề ạ ỏ h i ph i có nhi u lo i hình b o hi m:

ố ượ ứ ể ể ể ả ả ả ả ườ ­  Căn c  vào đ i t ng b o hi m có b o hi m tài s n, b o hi m con ng ả   i, b o

ể hi m TNDS;

ứ ể ể ả ả ắ ấ ộ ỏ ể ­Căn c  vào tính ch t pháp lý trong ba  hi m có b o hi m b t bu c b o hi m t ự

nguy nệ ;

ấ ứ ử ụ ỹ ả ể ạ

* căn c  vào tính ch t, ph ườ ồ ạ ả ụ ể ể ả ậ   ươ ng th c và m c đích s  d ng các lo i qu  b o hi m t p   i ta chia b o hi m thành hai lo i b o hi m mang tính kinh

ả ứ ộ trung mang tính c ng đ ng, ng ể doanh và b o hi m phi kinh doanh:

B o hi m không mang tính kinh doanh

ằ ể ệ ế ể ả  là lo i hình b o hi m do nhà n ợ ủ ặ ướ ự ả i s  b o tr  c a nhà n ạ  xã h i. Nó đ t d

ụ ể

ấ ợ ả ộ ặ ệ ả ộ ướ ướ ậ ể c ta hi n nay là b o hi m xã h i, b o hi m y t ệ   ự c th c hi n ụ   c, M c đích ạ i nhu n. Lo i hình   ể   ế ả ể , b o hi m ở ướ  n

ả ự nh m th c hi n chính sách kinh t ạ ộ ả ủ c a ho t đ ng b o hi m này không đ t ra m c tiêu kinh doanh l y l ể ả b o hi m phi kinh doanh  ề ử ti n g i …

ả ể ể ả

ệ ủ

ườ ợ

ỹ ả ượ ử ụ ả ệ ượ ả ự ệ ể ự   ả ể ạ ộ ệ  B o hi m có tính kinh doanh  là ho t đ ng b o hi m do doanh nghi p b o hi m th c ổ ứ ể ể ệ ậ ả ồ ừ    ch c, cá nhân hi n thông qua vi c l p qu  b o hi m t  ngu n thu phí b o hi m c a các t ể ồ ộ   ườ ả ỹ tham gia, sau đó qu  này đ ng h p thu c ng, chi tr  cho các tr c s  d ng đ  b i th ể c b o hi m khi có s  ki n b o hi m.  di n đ

ế ữ ả ể ả

ạ ể ả ể

ữ ờ ố ể ể ắ ố ụ ề ả ổ

ể ả

ể N u so sánh gi a b o hi m không mang tính kinh doanh mà đi n hình là b o hi m xã ữ ộ ớ h i v i lo i hình kinh doanh b o hi m thì gi a chúng có nh ng di m gi ng nhau đó là: ế ả ị ụ chúng đ u có m c đích giúp  n đ nh kinh t , đ m b o đ i s ng, kh c ph c khó khăn do ệ ề ườ i tham gia đ u có trách nhi m đóng phí b o hi m. Bên nguyên nhân khách quan gây ra. Ng ơ ả ạ c nh đó, chúng có đi m khác nhau c  b n sau:

3

ể ộ ể ả ộ ả   ộ m t lo i hình b o ạ B o hi m xã h i ( Kinh doanh b o hi m

ể ả hi m không mang tính kinh doanh)

N i dung   ph ân  bi tệ

ả ộ ộ ấ ấ B n ch t

ộ ủ ướ ả ự ả   Là m t chính sách thu c lĩnh v c đ m ộ ả b o xã h i c a m t nhà n c

ủ ụ ộ ị  Là m t d ch v  tài chính xu t phát   ự  ượ ầ ừ ệ t  nhu c u đ c b o v , ngoài s ộ   ả ả đ m b o chung c a xã h i

ườ ườ ả ộ i lao  đ ng, ng i làm công, ệ   i,   tài   s n,   trách   nhi m

ngượ   ể Đối   t ả b o hi m Là ng ăn l ườ ngươ Con   ng dân s  ự

ớ ạ ố ượ ạ ạ Ph m vi Trong gi ộ i h n m t qu c gia

ể ố   V t   ra   ngoài   ph m   vi   qu c ả gia(Tái b o hi m ). ể ả b o hi m

ộ

s  đóng góp phí   ầ    ch c, cá nhân có nhu c u

ự ườ ử ụ i   s ầ ể Ngu nồ   hình   thành  quỹ ượ ạ ậ ừ ự Đ c t o l p t ứ ủ ổ c a t ượ ả c b o hi m.  đ

ủ   ủ ế Ch  y u huy đ ng s  đóng góp c a ộ ườ   d ng   lao i   lao   đ ng,ng ng   ợ ấ ừ  ể ộ ộ  c p t đ ng và có th  m t ph n tr ngân sách. ể ả b o hi m

ụ ườ M c đích ng   cho   nh ng   t

ộ i lao đ ng khi h ấ ứ ễ ờ ụ     d ng ữ ặ ủ ệ ạ ọ  ườ ể ợ ấ Đ  tr  c p cho ng ạ   t m  th i  hay  vĩnh vi n  m t s c   lao ộ đ ng. ử s quỹ ổ  ồ Chi   b i   th ứ   ch c, cá nhân tham gia g p r i ro ả   ộ thu c   ph m   vi   trách   nhi m   b o hi m. ể

ụ ụ M c tiêu ấ ợ   i

ậ ộ ủ ề ợ   ợ i nhu n mà vì quy n l i ả ộ   i Lao đ ng và c a c  c ng ằ Nh m m c tiêu kinh doanh l y l nhu n ậ ạ ộ ho t đ ng Không vì l ườ ủ c a ng ồ đ ng.

ướ ả ể ả ệ  Doanh nghi p b o hi m

c  qu n lý theo ấ ơ ế ố ể    th   quỹ Do c  quan nhà n quy ch  chung th ng nh t.

ủ ch QL   BH

ậ ể ậ ả Lu t kinh doanh b o hi m

ộ ể ộ ề   ậ Lu t   đi u ch nhỉ ề ả   ộ B   lu t   lao   đ ng   và   VBPL   v   b o hi m xã h i khác

ể ệ ả ề 2/ Khái ni m chung v  kinh doanh b o hi m

ộ i c a các ch

ể Theo nghĩa r ng kinh doanh b o hi m là ho t đ ng có m c đích sinh l ể ạ ộ ớ ờ ủ ệ ố ượ ị ườ ả ể ụ ế ự ệ ằ ả ng b o hi m đ  nh m t i vi c ký k t và th c hi n t ủ    c các t đ

ể ồ ể th  kinh doanh trên th  tr ả ợ h p đ ng b o hi m.

ạ ề ả

ạ ộ ể ụ ệ ả ả

ờ ơ ở ậ ủ ủ ể ể ể ả ả ậ ể doanh nghi p b o hi m nh m m c đích sinh l ườ ượ ả i đ nh n r i ro c a ng T i Đi u 3, Lu t kinh doanh BH năm 2000: “ ằ c b o hi m, trên c  s  bên mua b o hi m đóng phí b o hi m đ ủ   ể Kinh doanh b o hi m là ho t đ ng c a ấ   ệ i, theo đó doanh nghi p b o hi m ch p ể

4

ể ả ụ ưở ồ ườ i th  h ặ ng ho c b i th ng cho

ươ ượ ả ả ề ả ả ự ệ ể ả ể ể ệ doanh nghi p b o hi m tr  ti n b o hi m cho ng c b o hi m khi x y ra s  ki n b o hi m”. ng ì đ ườ

ộ ố ệ ượ ử ụ ị ượ ậ ả M t s  khái ni m đ c s  d ng trong đ nh nghĩa trên đ c pháp lu t gi i thích nh ư

sau:

ể ổ ứ ể ả

ệ ả ế ợ ể ồ ể ồ ể ờ ớ    ch c, cá nhân giao k t h p đ ng b o hi m v i doanh ườ ượ   i đ c

ụ ưở ể ặ ườ ể ả ­ Bên mua b o hi m là t ả ng. ả nghi p b o hi m và đóng phí b o hi m. Bên mua b o hi m có th  đ ng th i là ng ả b o hi m ho c ng i th  h

ự ­ Ng i đ

ườ ượ ả ợ ể c b o hi m là t ả ồ ể ổ ứ ể ả ườ ượ ả ờ c b o hi m theo h p đ ng b o hi m. Ng ạ    ch c, cá nhân có tài s n, trách nhi m dân s , tính m ng ườ   ể i ệ ể ồ c b o hi m có th  đ ng th i là ng i đ

ượ ả đ ụ ưở th  h ng.

ể ượ ể ả ỉ ị c bên mua b o hi m ch  đ nh đ ể

ng b o hi m là t ồ ụ ưở i th  h ể ­ Ng ề ườ ả ườ ả ậ ả ợ nh n ti n b o hi m theo h p đ ng b o hi m con ng ổ ứ  ch c cá nhân đ ể i.

ự ệ ự ệ ể ả ậ

ặ ả ề ả ự ệ ậ ể ả ả

ả ườ ượ ả ụ ưở ể ể ườ ­S  ki n b o hi m là s  ki n khách quan do các bên tho  thu n ho c pháp lu t quy ệ ị đ nh mà khi có s  ki n đó x y ra thì doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m cho c b o hi m.  i đ ng ả ườ ặ ồ ng ho c b i th ng cho ng i th  h

ể ể ể ề ả ả

ờ ạ ứ ệ ể ả ậ ả ả ả ả   ­ Phí b o hi m là kho n ti n mà bên b o hi m ph i  đóng b o hi m cho doanh ợ   ươ ng th c do các bên tho  thu n trong h p

ể ả ể nghi p b o hi m theo th i h n b o hi m và ph ả ồ đ ng b o hi m.

ủ ể ể ặ ả *Đ c đi m c a kinh doanh b o hi m:

ể ể ồ

ả ả ừ  ngu n thu phí b o hi m c a ng ồ ể ệ ể ườ ả ủ ả ặ

ả ự ệ ụ ưở ả ể ặ ả ỹ ả ỹ ả i th  h

ộ ồ

ế ậ ể ệ ể .  ­  Ch  th  th c hi n ho t đ ng kinh doanh b o hi m là doanh nghi p b o hi m ườ   ể i ể   ể ng b o hi m ả   ng khi có s  ki n b o hi m. M c dù kinh ơ ở ợ ữ   t l p trên c  s  h p đ ng gi a doanh ồ   ệ ợ ế ậ ượ c quan h  h p đ ng t l p đ

ả ự ế ủ ể ể ệ ệ ạ ộ ủ ể ự ệ ậ ả ệ ứ Doanh nghi p b o hi m đ ng ra l p qu  b o hi m t ử ụ ả ể tham gia b o hi m, qu n lý s  d ng qu  b o hi m đ  chi tr  ho c b i th ặ ườ ượ ể ườ cho ng c b o hi m ho c ng i đ ệ ể ả doanh b o hi m là m t quan h  kinh doanh trên thi ể ể ả nghi p b o hi m và bên tham gia b o hi m. Tuy nhiên đ  thi ế ậ ả b o hi m ngoài vi c các bên tr c ti p thi t l p quan h  còn có các ch  th  khác

ế ậ ượ ể ạ ố t l p đ

ệ ả ả ể ố i b o hi m. Trong kinh doanh b o hi m ngoài m i quan h

ể ữ ệ ệ ả ể ể ả ả   c quan h  b o hi m g c là đ i lý b o ệ    i mua b o hi m còn có các quan h  b o hi m phái

ớ ả ớ ả ệ ể tham gia đ  giúp cho các bên thi ể ệ hi m, doanh nghi p môi gi ườ ể ả gi a doanh nghi p b o hi m v i ng ể sinh là quan h  kinh doanh tái b o hi m.

ả

ụ ớ

ể ­ Ho t đ ng kinh doanh b o hi m luôn nh m m c đích thu l ữ ố ả ằ ượ ố ể ậ   Thu nh pậ   ợ i nhu n. ể   ả ụ ả ề c v i các nghĩa v  tr  ti n b o hi m ầ ư ạ ộ    tài c b o hi m và s  lãi thu đ ho t đ ng đ u t ượ ừ c t

ạ ộ ừ ườ ồ ỗ ượ ạ ầ đ c t o ra t  ph n chênh l ch gi a s  phí thu đ ồ ặ ho c b i th ng cho ng ừ  ngu n phí thu đ chính t ệ ườ ượ i đ ượ c còn nhàn r i.

ả ẩ ặ ể ng kinh doanh b o hi m là s n ph m đ c bi

ả ấ ộ

ộ ờ t m t l ể ẩ ả ẩ

ướ ủ ể ả ể ị ­ Đ i t ề ớ ế ố ủ v i y u t ị ụ ị ụ doanh d ch v  “D ch v  tài chính”. ề ặ ả đ m v  m t tài chính tr c r i ro cho ng

ệ ề   ế ắ ố ượ i cam k t g n li n ả ạ  r i ro. Xét v  tính ch t kinh doanh thì kinh doanh b o hi m thu c lo i hình kinh   ự ả   ả ả    S n ph m b o hi m là s n ph m vô hình­ là s  b o ụ ườ ượ   c b o hi m và kèm theo các d ch v  có i đ 5

ể ổ ấ ờ ứ ể ả i tham gia b o hi m n p phí cho nhà b o hi m đ  đ i l y l i h a hay cam

ườ ẽ ả ề ộ ự ệ ả ả ể ể ả ả ể liên quan. Ng ế k t là s  tr  ti n b o hi m khi có s  ki n b o hi m x y ra.

ộ ả ả ể ượ ả ­ Chu trình kinh doanh b o hi m là m t chu trình đ o ng

ả ặ ạ ớ c bán ra tr

ố ồ c ­doanh thu phát sinh,  sau đó m i phát sinh chi phí ­ ấ ị ẩ ể ủ ể ữ ậ ờ

ướ ỗ ủ ể ử ụ

sinh l ệ ể ườ ậ ộ

ằ ở ậ ề ể ể ả ả ộ

ủ ể ả ả ỏ ng đ n kh  năng thanh toán c a doanh nghi p b o hi m đòi h i ph i đ

ườ ằ ả ả ợ ể   c­ s n ph m b o hi m ượ đ    Đ c đi m này t o ra ả   ể ả tính nhàn r i c a ngu n v n b o hi m trong nh ng th i gian nh t đ nh, Ch  th  nh n b o ả ả ồ   ờ ể ầ ư i nh m tăng kh  năng tài chính cho chi tr  b i hi m có th  s  d ng chúng đ  đ u t ạ ộ   ầ ư  tài chính là m t ho t đ ng th ng và tăng thu nh p cho doanh nghi p. B i v y, đ u t ờ ớ ứ ạ   ể không th  tách r i v i hoat đ ng b o hi m. Đi u này nó làm cho b o hi m có tính ph c t p ưở ả ả ượ   ế và  nh h c ẽ ặ ả qu n lý ch t ch  nh m b o đ m l ệ i tham gia. i ích cho ng

ả ể ơ ồ

ể ả

ồ ả ể ự ệ ừ ự ệ ế ả ả ề ả ề ả ả ặ

ể ể ả ả ừ    Trong th ì gian ả ồ   b o hi m, không có s  ki n b o hi m x y ra thì  DN b o hi m không ph i tr  ti n hay b i ườ ồ   ể th  ti n ho c b i ườ th ­ B o hi m v a mang tính b i hoàn v a không mang tính b i hoàn: ả ể ả ng b o hi m. N u có s  ki n b o hi m x y ra thì DNBH ph i tr ng b o hi m.

ấ ờ

ả ể ể ự ế ủ ự

ờ ủ ủ ỹ ự ượ ử ụ ả ể ể ả ả ả ỹ ả ệ ph i xây d ng các qu  d  phòng đ  th c hi n cam k t c a mình tr ầ ư c s  d ng đ  tham gia đ u t hi m; Qu  này đ Do tính b t ng  c a r i ro b o hi m c  không gian th i gian và quy mô nên DNBH   ả   ướ c bên tham gia b o  tuy nhiên b o đ m tinh thanh kho n cao;

ồ ồ ả ể ườ ộ ợ ấ ớ S  ti n b i th

ả ng b o hi m trong m t h p đ ng n u có th ườ

ấ ệ

ụ ợ ả ể ẫ ồ ợ ả ồ ả ể ả ố ổ ả ng h p tr c l

ự ả

ế ợ ể i tham gia b o hi m đã đóng. (Do l ự ể ả ợ t nguyên t c l y s ả ị ớ ườ

ng h p có h p đ ng có giá tr  l n ho c đ i t ả ế ủ ự ệ ả

ườ ể ả ơ   ớ ng r t l n, l n h n ộ ự   i ích các bên có xung đ t tr c ế   ng x y ra tranh ch p trong th c hi n h p  đ ng). Vì th  có th  d n đ n các i b o hi m. DN b o hi m mu n b o đ m và  n đ nh ngu n tài chính cho   ắ ấ ố  ấ ể   ng b o hi m có ư  ủ ả   ng các DNBH ph i

ơ ẫ ả ườ ớ ạ ế ổ ể ề ệ ể ườ ố ề ề ầ ố nhi u l n s  phí mà ng ế ườ ệ di n th ị ợ ườ tr ệ ố ắ ổ ạ ộ ệ ể vi c bù đ p t n th t trong ho t đ ng b o hi m thì ph i th c hi n t ặ ố ượ ồ ợ ố đông bù cho s  ít; Trong tr ể nguy c  d n đ n r i ro cao thì DN b o hi m ph i th c các bi n pháp phân tán r i ro nh ể ả ồ ặ ồ đ ng b o hi m, tái b o hi m; m t khác đ  gi m b t chi phí b i th ấ ả ừ tăng c ng các bi n pháp đ  phòng, ngăn ng a và h n ch  t n th t b o hi m.

ể ả ượ ề ằ ả ỉ ể   ậ c đi u ch nh b ng lu t kinh doanh b o hi m

ạ ộ ả ậ ­ Ho t đ ng kinh doanh b o hi m đ và các văn b n pháp lu t khác có liên quan;

ạ ộ ạ ộ ể ề ệ ả ­ Ho t đ ng kinh doanh b o hi m là ho t đ ng kinh doanh có đi u ki n đ t d ặ ướ ự i s

ả ướ ủ qu n lý nhà n ộ c c a B  Tài chính

ể ệ ậ ả 2. Khái ni m pháp lu t kinh doanh b o hi m.

ế ạ ộ ề ằ ỉ ự ầ 2.1. S  c n thi ả   ậ ố ớ t đi u ch nh b ng pháp lu t đ i v i ho t đ ng kinh doanh b o

hi m. ể

ố ớ ề ể ế ọ Ho t đ ng kinh doanh b o hi m đóng vai trò  quan tr ng đ i v i n n kinh t

ạ ộ ộ ươ ứ ư ặ ộ

ả ụ ậ ể ề ề ử ụ ệ

ờ    và đ i ng th c tác đ ng có khác nhau nh ng các Nhà   ạ ộ   c đ u s  d ng pháp lu t đ  đi u ch nh các quan h  xã h i phát sinh trong ho t đ ng ữ ộ ủ ế ể ề ả ố s ng xã h i. Do đó, m c dù m c đích, ph ỉ ướ n ấ kinh doanh b o hi m. Đi u này xu t phát do nh ng lý do ch  y u sau:

ạ ộ ề ả ấ ọ ể Th  nh t, ho t đ ng kinh doanh b o hi m có vai trò  quan tr ng trong n n kinh t ế

ố ứ qu c dân

6

Ở ụ ả

ố ạ ộ ạ ộ ế ộ ờ ố ụ ố ủ ẩ ầ ổ    các qu c gia ho t đ ng kinh doanh b o hi m đóng vai trò là công c  góp ph n  n    v n trong ể ư  xã h i đ i s ng c a dân c , thúc đ y quá trình tích t

ị đ nh các ho t đ ng kinh t xã h i. ộ

ị ả ế ể ạ ộ

ề ư ể ệ ở ệ ổ ể B o hi m đóng vai trò tích c c trong vi c  n đ nh các ho t đ ng kinh t ỗ ả ự ệ

ả ủ ể ộ ở

ấ ả ủ ả

ề ể ệ ằ ả ể ẽ ượ t h n s  đ

ả ồ

ờ ề ượ ệ ổ ả ị ể

ườ ề ượ ể ề ấ ặ

ự ả

ở ộ

ạ ộ ổ ứ ườ ệ ệ ả ự ộ    – xã h i, ả   ờ ố đ i s ng dân c . Đi u này th  hi n   ch  b o hi m đóng vai trò tích c c trong vi c b o ể ồ   t n tài s n c a các pháp nhân và th  nhân trong xã h i. B i vì, đ  tránh th t thoát cho tài ể ể ả ủ s n c a mình, các pháp nhân, th  nhân có th  tham gia b o hi m cho tài s n c a mình và   ả   ắ ệ ạ ặ ủ ế c bù đ p b ng ti n b o hi m mà doanh nghi p b o n u g p r i ro thì thi ể ả ể ờ ả ể   hi m chi tr . Đ ng th i, cũng chính nh  ti n b o hi m mà doanh nghi p b o hi m tr  cho ờ ố ạ ộ   ng,  n đ nh đ i s ng khi c ho t đ ng bình th các pháp nhân, th  nhân có th  duy trì đ ồ ộ ẻ ứ ạ ặ ủ   c cá nhân, c ng đ ng và g p r i ro. M t khác an toàn v  tính m ng, s c kho  là v n đ  đ ể ệ c quan tâm. Ho t đ ng kinh doanh b o hi m đóng vai trò tích c c trong vi c bù Nhà n   ắ ữ   ể ả ấ đ p v t ch t trong các t  ch c, cá nhân tham gia b o hi m, nó tr  thành m t trong nh ng ươ ph ướ ậ ng ti n b o v  con ng i.

ể ả

ề ậ ơ ẻ

ủ ể ể ờ

ứ ề ổ ứ  ch c, cá nhân đ n l ể ả ử ụ ề ố ỹ ả ượ ể ể ệ ể ả

ế ị ườ ệ   ng, b o hi m càng ch ng minh có vai trò là công  th  tr Trong đi u ki n n n kinh t ế ở ề ụ ộ  đóng phí . B i vì, nhi u t c  đ ng viên, t p trung v n cho n n kinh t   ư ử  ệ ạ ả b o hi m t o nên qu  b o hi m c a doanh nghi p b o hi m và trong th i gian ch a s ứ ầ   ỹ ả ụ d ng, qu  b o hi m đ c doanh nghi p b o hi m s  d ng đ  tham gia các hình th c đ u . ư t

ả ể ệ ụ ự ẩ Ngoài ra, vi c tham gia b o hi m có tác d ng tích c c trong vi c thúc đ y ng

ả ệ ể ụ ệ ớ ả

ủ ả

ượ ườ ể ớ ậ c pháp lu t ghi nh n và th

ủ ả ủ ủ ượ ng đ ố ậ ả ể ợ ộ

ậ ụ ủ ợ ư ậ ả ể ệ ả

ệ ạ ộ ồ ộ ề ớ ệ ả ể ờ ố ự ề ả ườ   i ả ủ   tham gia b o hi m áp d ng các bi n pháp phòng tránh r i ro và gi m b t các h u qu  c a ườ   ở ủ r i ro. B i vì, phòng tránh r i ro và gi m b t h u qu  c a r i ro là nghĩa v  c a ng i ồ   ậ ả tham gia b o hi m đ c các bên tham gia h p đ ng ả ữ   ồ b o hi m ghi thành các đi u kho n h p đ ng. Do m i quan h  ràng bu c nh  v y gi a ể   ả ườ i tham gia b o hi m v i doanh nghi p b o hi m nên ho t đ ng kinh doanh b o hi m ng ế .  có vai trò tích c c trong vi c b o đ m an toàn cho đ i s ng c ng đ ng và cho n n kinh t

ứ ạ ộ ể ả

ộ ợ ữ ủ ợ

ứ ạ ả i d ng, khó qu n lý giám sát, l ả ạ ộ ế ầ ượ ả ệ ủ ể ệ Th  hai, ho t đ ng kinh doanh b o hi m là ho t đ ng ph c t p ­ kinh doanh trên   ễ ị ợ ụ ủ   i ích, d  b  l i ích c a ề ữ c b o v  trong nh ng đi u ki n kh  thi. ễ ẫ nh ng r i ro, d  d n đ n xung đ t l các ch  tth  tham gia c n đ

ỉ ả ể ủ

ủ ế ợ ủ ể

ế ộ ả ườ ươ i đ i v i ng

ủ ể ơ ớ ố ớ ng ti n tham gia giao thông c  gi

ơ ớ ế ợ ề

ạ ụ ng ti n tham gia giao thông c  gi ủ ệ ườ i th  ba b  thi ệ ệ ệ ươ ườ i mua phí b o hi m là ch  ph ể ứ ệ ả ươ ệ ả ệ ợ ủ ằ ế ợ i ích c a các bên tham gia mà còn   ể   ộ i ích c a nhi u lo i ch  th  trong xã h i. Ví d : Theo ch  đ  b o hi m ứ ự ủ   i th  ba ườ   ả i i còn ng ả   ồ ệ ạ t h i. Do đó vi c ký k t h p đ ng b o ng ti n b o hi m là ng ườ   ể i ị ả ng ti n và doanh nghi p b o hi m là nh m b o v  l i ích cho ng

ạ ộ Ho t đ ng b o hi m không ch  liên quan đ n l ề liên quan đ n l trách nhi m dân s  c a ch  ph thì ng ượ ưở đ c h ữ ể hi m gi a ch  ph ứ th  ba.

ủ ể ụ ả ứ ủ ậ

ợ ớ ợ ươ ướ ạ ộ Th  ba, pháp lu t là công c  b o đ m cho các ho t đ ng c a các ch  th  tham gia ể ả b o hi m th ả ủ i ích c a Nhà n ạ ộ c và xã h i ng m i phù h p v i l

ấ ả ứ ậ

ạ ộ ọ ạ ộ ấ ậ ủ ế ả ỉ

ể ể ế ủ ụ ủ ể ả

ố ớ   Do b n ch t và ch c năng c a nó mà pháp lu t đóng vai trò r t quan tr ng đ i v i ế ự ề ho t đ ng kinh doanh b o hi m. N u thi u s  đi u ch nh c a pháp lu t thì ho t đ ng kinh   ệ ả   ậ ợ i và nghĩa v  c a các bên tham ra quan h  b o doanh b o hi m không th  ti n hành thu t l 7

ậ ự ự ữ ả ả ớ ợ ệ c b o đ m th c hi n trong nh ng tr t t ợ  phù h p v i l ủ i ích c a Nhà

ộ ẽ ể hi m s  không đ ồ ướ n ượ c và c ng đ ng.

ể ệ ả ậ ề 2.2. Khái ni m pháp lu t v  kinh doanh b o hi m.

ạ ộ ủ ể ả

ố ớ ờ ố ộ ệ ướ

ọ ề ử ụ ể ộ ế ệ ậ ả

ậ ễ ượ ể ạ ả ộ   Do vai trò quan tr ng c a ho t đ ng kinh doanh b o hi m đ i v i đ i s ng xã h i ậ ể ề ỉ   mà các Nhà n c đ u s  d ng pháp lu t đ  đi u ch nh các quan h  xã h i phát sinh trong ộ ỳ ự lĩnh v c kinh doanh b o hi m. Tuy v y, tu  thu c vào góc đ  ti p c n mà khái ni m pháp   ậ ề c di n đ t khác nhau.  lu t v  kinh doanh b o hi m đ

ướ ự ể ậ ợ ị

ộ ậ D i góc đ  lu t th c đ nh   ề ự ậ ỉ

ệ ể ạ ể ậ ạ ậ ề ả pháp lu t v  kinh doanh b o hi m là t p h p các qui   ả   ộ ph m pháp lu t đi u ch nh các quan h  xã h i phát sinh trong lĩnh v c kinh doanh b o hi m. Các qui ph m pháp lu t này có th  phân chia làm hai nhóm sau:

ạ ứ ậ

ứ Nhóm th  nh t: ệ ư

ủ ệ ậ ể ệ ạ ạ

ệ ể

ồ ậ ầ ư ạ ị ề ổ ấ  Các qui ph m pháp lu t qui đ nh v  t ạ ộ  ch c và ho t đ ng c a các   ả   ể ủ ể ự ị ườ ạ ộ ả ng b o hi m nh : doanh nghi p b o ch  th  th c hi n ho t đ ng kinh doanh trong th  tr ạ ể ả ớ ả ể   hi m, doanh nghi p môi gi i b o hi m, đ i lý b o hi m… Lo i qui ph m pháp lu t này ậ   ậ ề ả ậ ư ạ ứ ở ch a   các lo i ngu n nh : Lu t kinh doanh b o hi m, các Lu t v  doanh nghi p, Lu t ươ ng m i, Lu t đ u t th

ệ ề ể ạ ả ộ Nhóm th  hai

ả ề ậ ể ả ả ả

ủ ế ở ể ậ ậ ạ ệ  Lu t kinh doanh b o hi m và các văn b n h

ỉ ứ : Các qui ph m pháp lu t đi u ch nh quan h  thu, n p phí b o hi m và   ạ   ể ữ ườ ể tr  ti n b o hi m gi a doanh nghi p b o hi m và ng i tham gia b o hi m. Các qui ph m ẫ ả ướ ả ứ pháp lu t lo i này ch a ch  y u    ng d n thi hành.

ự ậ ị ị

ả   ậ ế N u phân chia theo các quy đ nh trong lu t th c đ nh thì pháp lu t kinh doanh b o ượ ậ ộ c chia thành các b  ph n sau: ể hi m đ

ậ ề ổ ứ ủ ể ạ ộ ủ ể ả * Pháp lu t v  t ch c và ho t đ ng c a các ch  th  kinh doanh b o hi m

ể ệ ả

­ Doanh nghi p b o hi m

ệ ớ ả ể

­ Doanh nghi p môi gi

i b o hi m

ể ạ ả

­ Đ i lý b o hi m

ậ ề ợ ể ả ồ ồ ấ ả ề ợ ị ồ   t c  quy đ nh chung v  h p đ ng

* Pháp lu t v  h p đ ng b o hi m; Bao g m t ể ả b o hi m

ậ ề ế ộ ả ể ụ ể * Pháp lu t v  ch  đ  b o hi m c  th

ề ả ể ườ

­ PL v  b o hi m con ng

i

ề ả ể ả

­ Pl v  b o hi m tài s n

ề ả ể ệ ự ­ PL v  b o hi m trách nhi m dân s

ả ể ắ 2.3. Các nguyên t c pháp lý trong kinh doanh b o hi m.

ắ ơ ả ể ả ị

ạ T i đi u 6 Lu t kinh doanh b o hi m có quy đ nh các nguyên t c c  b n trong kinh ả ề ể ồ ậ doanh b o hi m g m:

ể ả ạ i doanh

ấ ổ ứ ể ầ ạ ộ ể ệ ả ạ ệ ậ ứ Th  nh t, t ả nghi p b o hi m đ ch c, cá nhân có nhu c u b o hi m ph i tham gia b o hi m t ượ i Vi c thành l p và ho t đ ng t ả t Nam

8

ệ ạ ố

ể ả ả ệ ợ ắ Vi c đ t ra nguyên t c này nh m b o v  l ể ủ ệ ả ồ

ng b o hi m Vi ớ

ư ệ

ể ủ ạ ộ ế

ị ị ườ ạ . Tuy nhiên do th c tr ng phát tri n c a th  tr ề ể c h t nhu c u b o hi m c a xã h i, T i Đi u 3  ị ủ ả ầ ậ ể

ể ự ề ằ ệ ặ i ích qu c gia, t o đi u ki n cho s  phát   ự ả   ờ ả ị ườ ạ t Nam, đ ng th i b o đ m s  qu n tri n lành m nh và lâu dài c a th  tr ậ ệ ủ ậ ướ ặ ợ ẽ ủ   c và phù h p v i các quy đ nh c a pháp lu t hi n hành và t p quán lý ch t ch  c a Nhà n ự ể ở ố ế ả    Vi ng b o hi m  t Nam ch a đáp qu c t ị ị ả ượ ế ứ ị   t thi hành Ngh  đ nh quy đ nh chi ti ng đ ắ ệ ề ề ộ ố ề ủ m t s  đi u c a lu t kinh doanh b o hi m có quy đ nh v  đi u ki n, nguyên t c tham gia   ả b o hi m:

ể ả

ạ ộ ệ ớ ả ạ ộ ể ấ ấ ạ

ể   1. T  ch c, cá nhân mu n ho t đ ng kinh doanh b o hi m, kinh doanh tái b o hi m, ậ   ả ượ c b  tài chính c p gi y phép thành l p t nam ph i đ ể ả i vi ậ ả ổ ứ ố ộ i b o hi m t ho t đ ng môi gi ủ ị ạ ộ và ho t đ ng theo quy đ nh c a lu t kinh doanh b o hi m.

ể ả

ệ ạ ộ ả ạ ổ ứ c tham gia b o hi m t

ề ự ể ệ ả ứ ể   ầ 2. T  ch c, cá nhân có nhu c u b o hi m có quy n l a ch n doanh nghi p b o hi m ệ   ạ ệ i vi t i doanh nghi p b o hi m đ ề ự   c phép can thi p trái pháp lu t đ n quy n l a

ể  ch c, cá nhân nào đ ả ả ọ ượ c phép ho t đ ng t ậ ế ả ượ ệ ớ ả ủ ể ể ể ọ ỉ ượ và ch  đ ộ ổ nam. không m t t ệ ch n doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi i b o hi m c a bên mua b o hi m.

ả ể ể ả

ườ

ở ượ ấ ẩ

ạ ả ủ ặ ả ị

ế ể ả ặ ồ

ợ ả ệ ể ớ ệ   ạ i doanh nghi p ả   ệ ữ ợ ng h p: Các doanh nghi p b o ổ ứ ể    ch c, cá c lo i s n ph m b o hi m mà t ố ế  mà Chính   c qu c t ổ  ế ữ c giao k t gi a các t ớ   ệ t Nam trái v i Vi

ệ ị ầ ể ổ ứ  T  ch c, cá nhân có nhu c u b o hi m có th  tham gia b o hi m t ả ệ ụ ở ở ể  Vi b o hi m không có tr t Nam trong nh ng tr  s   ả ư ệ ạ ộ ể t Nam ch a cung c p đ  Vi hi m ho t đ ng  ề ướ ể ầ nhân có nhu c u tham gia b o hi m ho c theo quy đ nh c a các đi u  ượ ệ ủ ph  Vi t Nam đã ký k t ho c tham gia. H p đ ng b o hi m đ ụ ở ở ứ ệ  s   ch c, cá nhân Vi t Nam v i doanh nghi p b o hi m không có tr ề ị các quy đ nh trên đ u b  coi là vô hi u.

ứ ể ả ả Th  hai, Doanh nghi p b o hi m ph i duy trì kh  năng tài chính phù h p v i quy mô

ệ ể ả ệ ủ ả ả ề ợ ủ ổ ứ i c a t ợ ớ ể  ch c, cá nhân tham gia b o hi m. kinh doanh c a mình đ  b o v  quy n l

ớ ấ ộ ớ

ể ủ ự ổ

ả ả ị ể ả ệ

ủ ể

ể ở ể ả ả ệ ệ

ậ ớ ị

ệ ơ ở ơ ị c có th m quy n s  ban hành các quy đ nh c

ọ ả ơ ả ẩ ệ ế ề ế ộ ố ớ ể ể ả ủ ạ ộ V i tính ch t là ho t đ ng kinh doanh r i ro và mang tính xã h i hoá cao, v i vai trò   ộ   ủ ờ ố ọ ế ố ớ ề ả  và s   n đ nh c a đ i s ng xã h i quan tr ng c a kinh doanh b o hi m đ i v i n n kinh t ề ợ ả ả ả ệ   i cho vi c b o đ m kh  năng tài chính c a doanh nghi p b o hi m đ  b o đ m quy n l ạ ỉ ạ ổ ứ ấ  ch c, cá nhân tham gia b o hi m là r t quan tr ng, b i nó không ch  t o uy tín t o ra   các t ế  ả kh  năng kinh doanh có hi u qu  cho doanh nghi p b o hi m mà nó còn có ý nghĩakinh t ộ ớ ả   ắ xã h i l n. V i vi c quy đ nh nguyên t c chung c  b n này trong Lu t kinh doanh b o ụ  ướ ể hi m, đ  trên c  s  đó các c  quan nhà n th , chi ti ề ẽ ể t v  ch  đ  tài chính đ i v i doanh nghi p b o hi m.

ầ ủ ủ ự ệ ệ ả ầ ắ ỏ

Yêu c u c a nguyên t c này đòi h i doanh nghi p ph i th c hi n đ y đ  các quy ư ị đ nh nh :

ệ ạ i m t ngân hàng đ

ộ ạ ộ ề i Vi ể ượ ộ ạ ộ

ươ ố ề ằ ế ủ ứ ả

ế ụ ạ ộ ề ằ ể ượ ệ ả ờ ỹ  ố ề t Nam. S  ti n ký qu ng ho t đ ng.   ỹ ề   ng lãi ti n g i k  h n 1 năm trên s  ti n ký qu , ti n ả  ỹ

ấ ộ ỹ ạ ả c phép ho t đ ng t ­Ph i ký qu  t ệ ề ệ ố ầ ủ  và nó là m t trong các đi u ki n đ  khai tr là m t ph n c a v n đi u l ề ử ỳ ạ ệ ượ ưở ể ả Các doanh nghi p b o hi m đ c h ỉ ượ ử ụ ộ ỹ c s  d ng khi có ý ki n c a B  Tài chính b ng văn b n nh m đáp  ng kh ký qu  ch  đ ị c rút toàn b  ti n ký qu năng thanh toán b  thi u h t t m th i. Doanh nghi p b o hi m đ ạ ộ ứ khi ch m d t ho t đ ng.

9

ủ ườ ệ ả ­ Ph i th

ừ ợ ụ ể ự ả ự ữ ự ụ ệ ể

ậ ồ ể ụ ả

ả ượ ệ ướ

ượ ụ ự ệ ế

ế

ệ   ự ả ng xuyên trích l p và duy trì đ  kho n d  phòng nghi p v  đ  th c hi n    h p đ ng b o hi m. D  phòng nghi p v  là kho n d  tr  liên ậ ạ c trích l p và ho ch toán vào chi phí kinh doanh   ị ượ ồ   ừ ợ c xác đ nh tr  h p đ ng ả ượ ậ ự  ụ ồ c l p riêng cho t ng nghi p v  g m: D ườ ự ạ   ng cho các ki u n i ấ ộ ồ ề ổ ệ ồ ự ế ả ớ ệ các trách nhi m phát sinh t ế ừ ệ quan đ n t ng nghi p v  b o hi m đ ụ ằ c và phát sinh t nh m m c đích thanh toán các trách nhi m đã đ ừ ệ c ký k t. D  phòng nghi p v  ph i đ đã đ ư phòng chi cho các trách nhi m ch a hoàn thành; D  phòng b i th ườ ư ch a gi ng cho các dao đ ng l n v  t n th t. i quy t; D  phòng b i th

ả ể ươ ố ớ i thi u t

ả ­ Ph i duy trì kh  năng thanh toán t ơ ả ấ ố

ớ ạ ượ ủ ệ ổ ố

ỹ ự ữ ắ ứ ố ộ ạ ộ ứ   ng  ng v i qui mô ho t đ ng kinh ộ   ạ ộ i h n kh  năng thanh toán trong su t quá trình ho t đ ng. M t ồ   c coi là đ  kh  năng thanh toán khi t ng các ngu n v n sau    b t bu c; lãi các năm đã đóng; qu  d  tr

ặ ướ doanh và không th p h n gi ả ể doanh nghi p b o hi m đ ề ệ ho c = m c kh  năng thanh toán: V n đi u l tr ả ả ư ử ụ c ch a s  d ng.

ợ ệ ể ả ả Trong tr ng h p tái b o hi m

ể ủ ệ

ấ ộ ủ ỉ ả ạ

s  c n thi ướ ả ố

ế ạ ệ ề ậ ể ả

ể ả ắ ộ

ể ạ ộ ể ạ ả ủ ệ ệ ả t nam, b o v

ư ườ ể ả ể ở ướ ả   ả ườ  n c ngoài, doanh nghi p b o hi m ph i tái b o ả ồ ể ể ợ ầ ủ ả   hi m m t ph n r i ro c a h p đ ng b o hi m đã ký cho doanh nghi p tái b o hi m do ế ạ ạ ệ ừ ự ầ ị  thông t h n ch  tình tr ng ch y máu ngo i t chính ph  ch  đ nh. Xu t phát t   ặ   ệ ệ ệ ể c ngoài, t o đi u ki n duy trì m i quan h  ch t qua vi c tái b o hi m cho các công ty n ả ố ệ ẽ ữ   ch  gi a doanh nghi p b o hi m g c và doanh nghi p nh n tái b o hi m. Thông qua công ể ể ướ ụ c có th  ki m soát tình hình ho t đ ng và tình tr ng tài c  tái b o hi m b t bu c, Nhà n   ệ  ả chính cũng nh  kh  năng thanh toán c a các doanh nghi p b o hi m vi ề ủ quy n c a ng i tham gia b o hi m.

10

ầ Ậ Ề Ổ Ạ Ộ Ứ Ủ Ủ Ể

Ể Ph n II : PHÁP LU TV  T  CH C VÀ HO T Đ NG C A CÁC CH  TH  KINH  Ả DOANH B O HI M.

ể ệ ồ

ả   Các ch  th  th c hi n ho t đ ng kinh doanh b o hi m bao g m: Doanh nghi p b o ả ủ ể ự ệ ệ ớ ả ạ ộ ể ả ể ể ạ i b o hi m; Đ i lý b o hi m. hi m; doanh nghi p môi gi

ể ả ệ 1. Doanh nghi p b o hi m

1.1.. Khái ni mệ .

ể ệ ệ ệ ả ậ ượ Theo pháp lu t hi n hành thì khái ni m “Doanh nghi p b o hi m” đ ể c hi u nh ư

sau:

ệ ượ ệ ả ậ ổ ứ ạ ộ ể  Doanh nghi p b o hi m là doanh nghi p đ

ị ủ ủ ể c thành l p, t ị ậ ch c và ho t đ ng theo ể

ả ả ậ quy đ nh c a Lu t kinh doanh b o hi m và các quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan đ ể kinh doanh b o hi m, tái b o hi m ả ể 1.

ớ ư ủ ể ầ ặ V i t

ệ ả ệ ậ ể ệ ặ ủ    cách là doanh nghi p, nó có đ y đ  các đ c đi m c a doanh nghi p nói ế   ặ t

ể ự ệ ạ ớ chung. Tuy nhiên doanh nghi p b o hi m còn có đ c đi m đ c thù giúp chúng ta nh n bi nó v i các lo i doanh nghi p kinh doanh trong các lĩnh v c khác.

ả ệ ể ứ ủ ế Th  nh t,

ệ ể ự ạ ộ ấ  doanh nghi p b o hi m có ho t đ ng kinh doanh chính, ch  y u th ả

ệ ụ

ặ ể ữ ạ ị ể ỗ ẩ

ẩ ộ ề ể ệ ở ả ệ ủ t c a kinh doanh b o hi m th  hi n  ả ủ ướ ủ ả ả

ạ ộ ự ả ụ c r i ro cho ng ả

ề ặ ủ ể ả ườ ể ể

ộ ẽ ả ề ả ể ệ

ủ ả

ườ ể i tham gia b o hi m, trong đó ng

ế ừ  đây ch  có cam k t t ả ữ ợ ủ ể

ự ệ ở ả ả ề ể ả ả ườ   ng ề ặ   xuyên và mang tính ngh  nghi p là kinh doanh b o hi m, m t lĩnh v c, ngành ngh  đ c ấ ặ t. Tính ch t đ c bi bi    ch : Nó là lo i d ch v  tài ủ ả ả   ệ t,  là ho t đ ng kinh doanh trên nh ng r i ro. S n ph m c a b o hi m là s n chính đ c bi ườ ượ ể   c b o hi m i đ ph m vô hình, nó là s  b o đ m v  m t tài chính tr ố   ị ồ ể ạ ộ ơ ở ủ kèm theo là các d ch v  có liên quan. R i ro là c  s  c a ho t đ ng b o hi m, là ngu n g c ệ ạ ộ ả   i tham gia b o hi m n p phí cho phát sinh các ho t đ ng b o hi m. Đ  b o v  mình, ng ể ả   ả ệ ể ổ ấ ờ ứ ủ ả i h a c a doanh nghi p b o hi m là s  tr  ti n b o doanh nghi p b o hi m, đ  đ i l y l ể   ệ ả ỉ ư ậ ở ể hi m khi có r i ro x y ra. Nh  v y   hai phía doanh nghi p b o hi m ế ộ ả ể ườ ả   i tham gia b o hi m ph i cam k t n p phí, còn và ng ả ườ ể ệ doanh nghi p b o hi m lúc đó tr  thành con n  c a nh ng ng   i tham gia b o hi m, cam ể ế ẽ ồ k t s  b i th ả ườ ng hay tr  ti n b o hi m khi có s  ki n b o hi m x y ra.

ả ẩ ể ượ ứ

ớ ả c, t c là s n ph m đ ệ

ả ể ườ ụ ự

ả ể ự ế ặ

ể

ể ấ ị ằ ờ

ả ả ệ

ả ề ế ể ủ ả

ể ả

ả ề ả

ệ ữ ể ả ườ

i mua b o hi m và doanh nghi p b o hi m trên th  tr ồ ừ ồ

1 kho¶n 5 ®iÒu 3 luËt kinh doanh b¶o hiÓm n¨m 2000.

ạ ủ ươ ể ả ả ả ượ Chu trình kinh doanh b o hi m là chu trình đ o ng   c bán ra ể   ự ả ệ ướ ượ c th c hi n, sau đó m i phát sinh chi phí. Các doanh nghi p b o hi m c, doanh thu đ tr ệ ướ ủ ể ả ậ   i tham gia b o hi m đóng góp và th c hi n nghĩa v  sau nh n phí b o hi m tr c c a ng ạ ả ự ệ ể ượ ả ớ   . Đ c tính này t o ra tính nhàn v i bên đ c b o hi m khi x y ra s  ki n b o hi m th c t ữ ố ờ ệ   ả ồ ỗ ủ r i c a ngu n v n b o hi m trong nh ng th i gian nh t đ nh, nó cho phép các doanh nghi p ồ   ả ể ầ ư ể ử ụ i nh m tăng kh  năng tài chính cho b i  sinh l b o hi m có th  s  d ng chúng đ  đ u t ờ ể ậ ả ườ   ng và tr  ti n b o hi m và tăng thu nh p cho doanh nghi p b o hi m. Trong th i gian th ả ồ ể ệ ả ể ườ   ả ng b o hi m n u không có r i ro x y ra, thì doanh nghi p b o hi m không ph i b i th ố ượ ả ủ ả   ả ượ ạ ể ả ề ng b o i, x y ra r i ro, đ i t c l  ti n b o hi m cho bên mua b o hi m. Ng hay tr ượ ẽ ượ ể   ả ườ ồ ệ ạ ị ể c tr  ti n b o hi m. ng hay đ hi m b  thi c b i th t h i thì bên mua b o hi m s  đ ả   ị ườ ể ả ệ ể ư ậ ng b o Nh  v y quan h  gi a ng ề   ạ ể ặ ừ ể hi m v a mang tính b i hoàn v a không mang tính b i hoàn. Đ c đi m này đã t o ra ti n ủ   ạ ộ ề ng m i c a ho t đ ng b o hi m. Nghĩa là, khi không x y ra r i đ  khách quan cho tính th

11

ả ả ể ể ể ệ ẽ ạ ả ồ

ớ ả ệ ủ ả ể

ả ể ồ ờ ả ề ờ

ả ể ạ ộ

ả ỹ ự

ọ ướ ồ ậ ể ả ể

ể ư

ườ ả ố

ườ ự ế cho ng

ả ả ể ể ả ấ

ả . Thông th ồ ộ ợ ế ể ả ả ể ề ầ ệ ạ ộ ả

ờ i, và tính thanh kho n c a các kho n v n đ u t ấ ổ ng t n th t th c t ấ ớ ớ ồ ắ ấ ố ứ ể ấ ẩ ả ố

ề ả ể ấ ị ườ ể ả

ề ắ ườ ữ

ườ ặ ủ i nh m bù đ p cho m t s  ít ng ả ườ ệ

ộ ự ố ể ả ả ồ ệ ề ớ

ườ ụ ệ ệ ả

ả ể ể ả ệ ặ ồ ồ

ườ ế ổ ừ ạ ấ ả ệ ể ro b o hi m thì doanh nghi p b o hi m không ph i b i hoàn và phí b o hi m s  t o ra thu ả ậ   nh p cho doanh nghi p b o hi m. Khác v i kh  năng b i hoàn c a các khâu tài chính khác, ư  ấ ồ b i hoàn trong kinh doanh b o hi m có tính b t ng  c  v  th i gian, không gian cũng nh ự ả ệ   quy mô. Chính vì v y, trong quá trình ho t đ ng doanh nghi p b o hi m ph i xây d ng các ể ả ườ ữ ế ủ   i tham gia b o hi m khi c nh ng ng qu  d  phòng đ  b o đ m các cam k t c a mình tr ằ   ể ả ự ố ả ầ ư ỹ  nh m có các s  c  b o hi m x y ra. Các qu  này là ngu n quan tr ng đ  tham gia đ u t ả ả ệ ắ ả ủ ả   tăng kh  năng tài chính c a doanh nghi p b o hi m nh ng ph i đ m b o nguyên t c tính ầ ư ả ủ ng thì tính   an toàn, tính sinh l ể   ả ườ ượ ồ i  đ b i th c b o hi m trong m t h p  đ ng b o hi m ớ ố ườ ng r t l n, l n g p nhi u l n so v i s  phí b o hi m đã đóng. Vì th , đ  đ m b o và th   ắ ổ ụ   ấ ị ổ n đ nh ngu n tài chính cho vi c bù đ p t n th t, trong ho t đ ng b o hi m ph i áp d ng ề   ả nguyên t c l y s  đông bù s  ít, t c là ph i cung c p nhi u s n ph m b o hi m cho nhi u ừ  ạ lo i khách hàng, trên nhi u vùng th  tr ng khác nhau… đ  l y phí b o hi m đóng góp t ằ ự ế ố ớ ộ ố ợ   ề , đ i v i nh ng h p i g p r i ro. Trên th c t nhi u ng ị ớ ườ   ể ả ợ ặ ồ ng ng h p có kh  năng doanh nghi p b o hi m ph i b i th đ ng có giá tr  l n ho c tr ể ả ườ ượ c b o hi m trong cùng m t s  c , đ  gi m b t trách nhi m tài chính i đ cho nhi u ng   ố ớ ủ ả   ệ ự ể ả ng ph i th c hi n nghi p v  tái b o đ i v i r i ro b o hi m doanh nghi p b o hi m th ả   ớ ể ặ ể ng, doanh nghi p b o hi m ho c đ ng b o hi m. M t khác, đ  gi m b t chi phí b i th ả ể hi m ph i tăng c ả ườ ng giám sát các bi n pháp phòng ng a h n ch  t n th t b o hi m.

ả ể ứ ượ ổ ứ ậ c t

ậ ể ệ Doanh nghi p b o hi m đ ả ủ

ủ ạ ộ ể

ữ ậ

ề ặ ể ệ ổ

ệ ả ả ả ạ ộ ả ủ ể ả ậ

ậ ể ạ ộ Th  hai,   ch c thành l p và ho t đ ng theo các qui   ấ ị ừ ậ ị ủ đ nh c a Lu t kinh doanh b o hi m và các qui đ nh khác c a pháp lu t. Xu t phát t    tính ộ   ả ấ ặ ượ ể ả c coi là m t ch t đ c thù c a ho t đ ng kinh doanh b o hi m, doanh nghi p b o hi m đ ị ệ ứ ổ t, nên pháp lu t ph i có nh ng qui đ nh riêng áp  ch c kinh doanh ngành ngh  đ c bi t   ứ   ể ậ ệ ụ  ch c d ng cho doanh nghi p b o hi m, đó là Lu t kinh doanh b o hi m. Trong vi c t ệ thành l p và ho t đ ng c a mình doanh nghi p b o hi m ph i tuân theo Lu t kinh doanh   ả b o hi m.

ạ ệ ụ ậ ả ị

ả ả ệ ủ ủ ậ ị

ể ả

ư ấ ẳ ế ế ể ệ ả

ủ ị

ổ ậ ầ ả ồ ổ ị

ệ ể   Tuy nhiên, bên c nh vi c áp d ng các qui đ nh trong Lu t kinh doanh b o hi m, ệ  ể doanh nghi p b o hi m còn ph i tuân th  theo các qui đ nh khác c a pháp lu t trong h ậ ề ậ ệ ố t Nam ­ n u nh  v n đ  nào đó Lu t kinh doanh b o hi m không quy th ng pháp lu t Vi   ự ề ầ   ạ ỉ ị đ nh, không đi u ch nh tr c ti p …Ch ng h n doanh nghi p b o hi m là công ty c  ph n ệ ạ ộ ệ ổ ứ ả   thì vi c t  ch c và ho t đ ng c a doanh nghi p ph i tuân theo các qui đ nh trong Lu t kinh ả ủ ờ ể doanh b o hi m đ ng th i còn ph i tuân th  các qui đ nh dành cho công ty c  ph n quy   ậ ị đ nh Lu t doanh nghi p …

ệ ự ủ ế ứ Th  ba, ả   Doanh nghi p b o hi m ch u s  qu n lý tr c ti p c a B  Tài Chính. Đ

ả ộ ơ ị ự ầ ế ộ ố ướ ở ư c

ả ọ ỷ

c nh t đ nh. M t s  n ạ ộ ư ự ể ậ ả ơ ộ ộ ể  ố i đ u giao cho   ơ   Châu á nh  Singapor, Philipin, c ể c v  ho t đ ng kinh doanh b o hi m có tên g i là U  ban giám sát   ụ ướ c khác nh  Anh, Nh t B n, c  quan này là m t phòng tr c thu c v

ộ ể ả ả ạ ộ ế ớ ề ể qu n lý ho t đ ng kinh doanh b o hi m h u h t các qu c gia trên th  gi ấ ị ướ ả m t c  quan qu n lý nhà n ề ả quan qu n lý nhà n ả ướ b o hi m. Các n ả qu n lý các ngân hàng.

ở ạ ộ ướ ề ể t Nam, công tác qu n lý nhà n

ệ  Vi ộ ả ả ể ố

ả ấ ả ả ộ ề ể ả ượ c v  ho t đ ng b o hi m đ ướ ạ giao cho B  Tài chính th ng nh t lãnh đ o và qu n lý công tác b o hi m. Tr ộ đ c quy n trong kinh doanh b o hi m, lúc đó B  tài chính đã giao cho B o Vi ủ  c Chính ph c đây do tính   ệ   ự ệ t th c hi n

12

ể ế ứ

ả ầ ự ể ơ ả ế ị ườ  th  tr

ế ị ố

ả ả ộ ụ

ổ ứ ứ ả ị

ể ộ t. T  th i đi m đó cho đ n nay B  Tài chính là c  quan c a Chính ph

ạ ộ ể

ủ ả ị ụ ể ượ ể ộ

ả ả ả ướ ệ ể ề ả ả c Chính Ph  th c hi n qu n lý nhà n

ổ   ể ấ ướ ả c ta chuy n đ i hai ch c năng qu n lý và tr c ti p kinh doanh b o hi m. Sau khi đ t n ế ế ứ    này, ngày 15 ng thì đ  đáp  ng yêu c u qu n lý trong c  ch  kinh t sang kinh t ậ   ộ ộ ưở ng B  tài chính đã ra quy t đ nh s  223TC/ QĐ­ BTC thành l p tháng 5 năm 1992 B  tr ể ư ậ   ự  ch c tài chính, Nh  v y, phòng qu n lý b o hi m tr c thu c v  tài chính ngân hàng và t ả   ứ ộ ằ b ng qui đ nh trên B  Tài Chính đã tách ch c năng qu n lý và ch c năng kinh doanh b o ủ  ế ừ ờ ả ủ ể ệ ơ hi m c a B o Vi ệ ự ề   ề ướ ứ ế ự c v  ho t đ ng kinh doanh b o hi m. Đi u tr c ti p th c hi n ch c năng qu n lý nhà n ậ ệ   ị c Lu t kinh doanh b o hi m qui đ nh c  th : “B  Tài chính ch u trách nhi m này đã đ ề   ủ ự ướ tr c v  kinh doanh b o hi m “(Kho n 2, Đi u 121)

ể ệ ả ớ

ệ ự ệ

ư ả

ơ ế ủ ướ ướ

ướ ị ự ả ề ị ự ứ ướ ủ ướ ỷ ể ặ Đây là đ c đi m giúp ta phân bi ở ế ề trong n n kinh t ủ ị ự ả ngh  khác ch u s  qu n lý c a các c  quan qu n lý nhà n ự ả ch u s  qu n lý nhà n c tr c ti p c a Ngân hàng nhà n ch ng khoán ch u s  qu n lý nhà n ệ   t doanh nghi p b o hi m v i doanh nghi p khác . B i vì, trong khi các doanh nghi p kinh doanh trong các lĩnh v c ngành   ụ   ổ ứ  ch c tín d ng c khác nh  các t ệ   c, các doanh nghi p kinh doanh c … ứ c c a U  ban ch ng khoán nhà n

ệ ả ể ạ 1.2. Các lo i hình doanh nghi p b o hi m.

ậ ủ Tr

ấ

ả ể ơ ướ ả ướ ệ ể ỉ ệ t Nam (b o Vi ạ ơ ế ế ả ọ c (g i tên là b o hi m nhà n c).  ệ t). C  quan “B o Vi

ờ ả ế ả ơ c và kinh doanh b o hi m r i ro. Chuy n sang c  ch  kinh t

ơ ể ề ữ ộ ướ ự ng, Nhà n

ủ ủ ể c không còn gi ế ượ ả ầ

ể ả ữ ứ ứ ả

ể ủ ạ ả ể

ớ ự ẩ ệ ể ả ả ả

ầ ủ ộ ạ ệ ạ ạ ộ

ể ng b o hi m đã hình thành và phát tri n cùng v i s  phát tri n c a kinh t ạ ờ ứ ấ ầ ể ệ ề ế ả ạ ỗ

ể ạ ự   ự ả ướ c đây, trong c  ch  k  ho ch hoá t p trung lĩnh v c b o hi m r i ro là lĩnh v c ổ   ở ướ ề ủ ộ c ta ch  duy nh t có T ng  n đ c quy n c a nhà n ồ ự ệ ể ả t” th c hi n  đ ng th i c  hai   công ty b o hi m Vi ế  ứ ướ ả ch c năng qu n lý nhà n ả   ớ ế ị ườ ế  đ c quy n trong lĩnh v c b o m i – c  ch  kinh t  th  tr ể c tham gia kinh doanh b o hi m­. Nhà   hi m r i ro mà cho phép các thành ph n kinh k  đ ể   ị ướ c có phân đ nh r ch ròi gi a ch c năng qu n lý và ch c năng kinh doanh trong b o hi m n ế  ị ườ ủ r i ro ­ Th  tr ể ấ   ể ề xã h i. Nhi u lo i hình doanh nghi p b o hi m ra đ i, s n ph m b o hi m phát tri n r t ệ   ậ ể đa d ng đ  đáp  ng nhu c u c a xã h i. Vì v y, vi c phân lo i các lo i hình doanh nghi p ể ả t. Có nhi u tiêu chí đ  phân lo i doanh nghi p b o hi m, m i cách b o hi m là r t c n thi   ụ phân lo i có ý nghĩa và m c đích riêng.

ế ề ệ ứ ể ả trong doanh nghi p b o hi m (

* N u căn c  vào tính ch t s  h u v n đi u l ạ ấ ở ữ ố ể ả ệ ư ử ổ ổ ậ cách   thì có các

ệ ể ạ ả phân lo i này theo Lu t Kinh doanh b o hi m năm 2000 ch a s a đ i b  sung) lo i hình doanh nghi p b o hi m sau:

ệ ể

ổ ả ứ ệ ả ậ ể ể ả ả

ụ ộ ổ ước  là m t t ự ệ ậ ị

­ Doanh nghi p b o hi m nhà n ầ ư ố ứ c đ u t  v n, thành l p và t ữ ệ ả ụ ả ướ ủ ể

ướ ệ

c. Trong n n kinh t ệ ữ ủ ề ướ c ta nh ng doanh nghi p nhà n

ề ấ ả ọ ở ướ  n c nói riêng đóng vai trò r t quan tr ng trong n n kinh t

ế ở ề ể ể ạ

ố ủ ề ữ ự ch c kinh doanh b o hi m do nhà ướ ự   n  ch c qu n lý, th c hi n kinh doanh b o hi m và th c ạ ướ ệ ủ hi n nh ng nhi m v  nhà n   c giao. Bên c nh vi c áp d ng các qui đ nh c a Lu t kinh ệ ể ị ả doanh b o hi m, doanh nghi p b o hi m nhà n   c còn ph i tuân th  các qui đ nh trong các ả ậ ị ế ị ườ văn b n pháp lu t dành riêng cho doanh nghi p nhà n   ng đ nh  th  tr ộ ướ   ng xã h i ch  nghĩa  h c nói chung và doanh ướ ể ệ   nghi p b o hi m nhà n , luôn ướ ả ế ượ đ   c ta quan tâm, t o đi u ki n khuy n khích phát tri n đ  nó tr  thành c Đ ng và Nhà n ế ủ ạ ầ thành ph n kinh t ệ  ch  đ o trong nh ng ngành, lĩnh v c then ch t c a n n kinh t ế .

13

ổ ầ ạ ­ Công ty c  ph n b o hi m

ể ể ậ ể

ầ ị ỗ ươ  t ạ ả ỉ

ố ố ủ ữ ầ

ủ ổ

ả ợ i nhu n, cùng ch u l ợ ủ ổ ệ ổ ứ ậ ả ể ạ ộ  ch c và ho t đ ng c a công ty c ể ệ ự ự ả ỉ ự ề ể ả ậ ị

ể : là lo i doanh nghi p b o hi m trong đó các thành viên ệ ả   ứ   ả ng  ng cùng góp v n đ  kinh doanh b o hi m, cùng chia nhau l ầ   ề ị ớ v i ph n v n góp và ch  ch u trách nhi m v  các kho n n  c a công ty trong ph m vi ph n ấ ố v n góp c a mình góp vào công ty.Th c ch t thì công ty c  ph n b o hi m là nh ng công   ầ ổ  ể ty c  ph n kinh doanh trong lĩnh v c b o hi m. Vi c t ủ ả ầ ph n b o hi m luôn ch u s  đi u ch nh c a Lu t kinh doanh b o hi m và Lu t doanh   nghi p. ệ

ổ ổ ả ả ứ ư ng h

ể ậ ươ ươ

ả ể ệ ch c b o hi m t ậ ng h

ể ổ ứ

ạ ộ ể ề ầ

ươ ự ầ ề ỉ ậ ổ

ậ ỗ ớ ể ồ ứ

ớ ổ ứ ả ệ ạ ộ ể ậ

ể ươ ủ ể ỗ ươ ỗ ứ ể ỗ; T  ch c b o hi m t ứ ổ ­ T  ch c b o hi m t   ng h  là t  cách  ch c có t ể ữ   ỡ ẫ ợ ể ằ ượ ng tr , giúp đ  l n nhau gi a c thành l p đ  kinh doanh b o hi m nh m t pháp nhân đ ổ ứ ả ừ ủ ở ữ ỗ ừ ươ ng h  v a là ch  s  h u v a là bên mua   các thành viên. Thành viên t ủ ỗ  ể ổ ứ ả ị ả  ch c b o hi m t b o hi m”. Theo quy đ nh c a pháp lu t hi n hành,Thành viên t ủ   ổ ở ừ ủ ự ệ  đ  18 tu i tr  lên, có năng l c hành vi dân s  đ y đ , t Nam t là T  ch c, công dân Vi ộ ả ề ự ho t đ ng trong cùng m t lĩnh v c, ngành ngh , có nhu c u b o hi m đ u có quy n tham   ổ  ỗ ớ ư ả ứ ng h  v i t  ch c b o hi m t gia thành l p t  cách là thành viên sáng l p. Ch  các t ể ở  ươ ế ợ ch c, cá nhân giao k t h p đ ng b o hi m v i t  ch c b o hi m t ng h  m i có th  tr ỗ ủ   ổ ứ ủ ổ ứ ả thành thành viên c a t  ch c và ho t đ ng c a ng h . Vi c thành l p, t ị ươ ổ ứ ả  ch c b o hi m t t ươ ả ể  ch c b o hi m t ng h  do Chính ph  quy đ nh.

ả ể ệ

ầ ớ ỗ

ứ ượ ổ  ch c d c t ậ c thành l p nh m t ệ ứ ế ở ướ ằ  Vi

ể

ứ ớ ạ ồ ạ ộ ệ ỗ

ạ ươ ệ ấ ả ở ợ ớ

ủ i, ph n l n các doanh nghi p b o hi m đ ệ ượ ươ ng h . Đây là lo i hình doanh nghi p đ ỉ ụ ữ ể ầ ủ ự ớ ở ng b o hi m m i  ả  ch c b o hi m t ể  Vi  Vi

ầ ộ ố ữ ồ

ể ệ ặ

ệ ả ư ậ ự

ng h  trong nh ng lĩnh v c nh  v y có nhi u l ạ ữ ả ề ổ ự ứ

ế ứ ầ ể ạ ệ ỗ ệ ứ   ế ớ i hình th c Trên th  gi ợ   ươ ạ ể ả ng tr , công ty b o hi m t ị  ỡ ẫ t Nam, th giúp đ  l n nhau gi a các thành viên, m c đích kinh doanh ch  là th  y u.  ư   ả ườ  giai đo n đ u c a s  phát tri n thì đây là m t mô hình m i, ch a tr ự ế ị ể ộ ổ ề . Vi c qui đ nh lo i hình   i trên th c t ng h  nào t n t h  có m t t ặ   ế ệ ệ t, phù h p v i tính ch t và đ c t Nam hi n nay là c n thi doanh nghi p b o hi m này  ệ   ệ ự ệ ố ớ ở ế ề t Nam. B i vì đ i v i m t s  lĩnh v c nông nghi p, lâm nghi p, thù c a n n kinh t ế ạ ỷ ả ạ ự ệ ắ t Nam là nh ng lĩnh v c mà ta có th  m nh mà các   i Vi nuôi tr ng, đánh b t thu  s n t ụ ụ ượ ư ả ế   ệ ạ ộ ả c ho c ho t đ ng không có hi u qu . n u doanh nghi p b o hi m hi n ch a ph c v  đ ề ợ   ươ ể ỗ ệ i chúng ta có doanh nghi p b o hi m t ệ ố ệ ể   ả ế  ch c b o hi m th . Vi c xây d ng và hoàn thi n h  th ng các văn b n qui ph m v  t ể ệ ề ế ạ ươ t t, t o đi u ki n đ  lo i hình doanh nghi p này phát tri n. ng h  là h t s c c n thi

ể ệ ố ồ ả ệ n

ả ệ ể ả

ượ ậ ầ ệ ả ệ

ể ạ ả ể ể    (g m doanh nghi p b o hi m ả   c ngoài). Là doanh nghi p b o ể   ề ệ ủ  c a doanh nghi p b o hi m ầ ư  ệ t Nam. Doanh nghi p b o hi m có v n đ u t

ặ i Vi ệ ệ ạ ộ ệ ậ ầ ư ướ  Doanh nghi p b o hi m có v n đ u t ố liên doanh; Doanh nghi p b o hi m 100% v n đ u t ố ộ ể hi m đ ướ n ướ n c ngoài ầ ư ướ  n ố c thành l p có m t ph n v n ho c 100% v n đi u l c ngoài đ  kinh doanh b o hi m t c ngoài t ả t Nam là pháp nhân Vi ể ạ i Vi ệ t Nam ho t đ ng theo pháp lu t Vi ố t Nam.

ệ ả ­Doanh nghi p b o hi m liên doanh

ướ ể ố ể t Nam và bên n ả ượ ủ  góp v n c a bên Vi

ệ ệ : Là doanh nghi p b o hi m đ ỷ ệ c ngoài. (T  l ể ớ ả i b o hi m liên doanh không đ ậ   c thành l p trên ệ t Nam   ấ   ượ c th p

ố ệ ố ơ ở c  s  góp v n c a bên Vi ể trong doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ơ h n 30% v n đi u l ủ ệ ả ề ệ .)

ể ệ ả Doanh nghi p b o hi m 100% v n đ u t

ầ ư ướ ố ậ ạ ệ ổ ứ ả ệ ể ả ướ ố c ngoài  n ầ ư  100% v n, thành l p t ể   : Là doanh nghi p b o hi m ệ   t Nam. Doanh nghi p i Vi do t ch c b o hi m n c ngoài đ u t

14

ủ ầ ư ướ ở ữ ự ể là bên n c ngoài s  h u và ki m soát, không có s  tham gia

ệ này hoàn toàn do ch  đ u t ủ c a bên Vi t Nam.

ậ ả ệ ể Theo pháp lu t hi n hành, doanh nghi p b o hi m có v n đ u t

ạ ố ẩ ế ề ộ ầ ư ướ  n ể ả

ố ả ướ ầ ư ướ n ạ ộ  ch c và cá nhân n

ố

ệ ư ể ệ

ộ ệ ươ ả ể ẽ ượ

ộ ợ ệ ự c th c hi n theo h ề ướ ng và các đi u

ề ướ ố ế c qu c t ệ ị ườ ạ ộ ầ

ế ầ ư ướ ặ  n

ệ ở i b o hi m có v n đ u t

ạ ộ ượ ể ố ả ể ừ

c ngoài đ ớ ả i b o hi m. Sau 5 năm k  t ả ệ

ệ ị ườ ể ầ ệ ể

ở ầ ư ướ ệ ế ệ   c ngoài không ị ạ   b  h n ch  v  n i dung, ph m vi ho t đ ng khi bán s n ph m b o hi m cho các doanh ổ ứ ệ ệ c ngoài, t   c ngoài; các doanh nghi p ngoài nghi p có v n đ u t ụ ụ ệ ả ữ ẩ   qu c doanh; các s n ph m ph c v  cho nh ng ch ng trình phát tri n nông nghi p, lâm ủ ể ệ ả ệ nghi p, ng  nghi p và b o hi m r i ro tài chính, b o hi m trách nhi m ngh  nghi p. Tuy   ạ ẫ ủ   ạ ộ ở ộ ng d n c a nhiên, vi c m  r ng n i dung, ph m vi ho t đ ng s  đ ầ ệ   ể ớ  mà Vi B  Tài chính, phù h p v i nhu c u phát tri n th  tr t ể   ả ụ ể Nam ký k t ho c tham gia. C  th : Trong năm ho t đ ng đ u tiên, doanh nghi p b o hi m ể ế ụ ở ở ộ ỉ ượ ố   c phép m  m t chi nhánh ngoài tr  s  chính đ  ti n hành c ngoài ch  đ có v n đ u t ể   ể ả ệ ể ừ ả ạ ộ  khi ho t đ ng, doanh nghi p b o hi m, ho t đ ng kinh doanh b o hi m. Sau 3 năm k  t ầ ư ướ ể ớ ả c phép m  thêm 2 chi nhánh doanh nghi p môi gi    n ạ   ể ạ ộ ể ế  khi ho t đ  ti n hành ho t đ ng kinh doanh b o hi m, môi gi ớ ả   ệ ộ i b o đ ng, vi c m  thêm chi nhánh c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ể ề   ự ố hi m có v n đ u t ng và đi u ố ế ướ  mà Vi c qu c t ủ ượ c th c hi n theo nhu c u phát tri n th  tr  n c ngoài đ ặ t Nam ký k t ho c tham gia.

ể ề ả ậ ượ ử ổ ổ ị Theo đi u 59 Lu t kinh doanh b o hi m đ c s a đ i b  sung năm 2010 quy đ nh:

ổ ứ ể ồ Các t ả  ch c kinh doanh b o hi m bao g m:

ổ ầ ả ể ­ Công ty c  ph n b o hi m.

ữ ạ ả ệ ể ­ Công ty trách nhi m h u h n b o hi m.

ể ả ợ ­ H p tác xã b o hi m.

ổ ứ ả ể ươ ­ T  ch c b o hi m t ỗ ng h .

ệ ả ự ệ ể * Căn c  vào nghi p v  b o hi m mà doanh nghi p b o hi m đ

ạ ể ệ ượ ả ể ụ ả ượ ệ ể c chia thành hai lo i là doanh nghi p b o hi m nhân th c th c hi n thì ọ

ể ả ọ ứ ả ệ các doanh nghi p b o hi m đ ệ và doanh nghi p b o hi m phi nhân th .

ả ệ ệ

ả ể ể ọ ụ ả ặ ệ ườ ể ổ

­ Doanh nghi p b o hi m nhân th ọ ả ớ

ng b o hi m nhân th  là con ng ư ặ ồ

ể ộ ố ề ữ ả ọ

ọ ệ ể ứ ầ ư ừ ế ệ ể   ọ là doanh nghi p kinh doanh nghi p v  b o hi m ế ộ ả ố   ọ i. M c dù đ i nhân th . B o hi m nhân th  là ch  đ  b o hi m cho tu i th  con ng ườ   ể ạ ả ư ườ ượ t i i, nh ng so v i các lo i hình b o hi m con ng ợ ọ ờ ạ ả ể   khác nó có m t s  dâú hi u đ c tr ng sau: b o hi m nhân th  th i h n h p đ ng dài và ứ   ể ứ ả ự ế ợ luôn có tính đ n bù. B o hi m nhân th  là s  k t h p gi a hình th c b o hi m và hình th c ti t ki m v a là hình th c đ u t .

ể ể ứ ờ ạ ị

ớ ặ ạ ể ả ấ ườ ệ ể ả ằ

ủ ệ ả ể ề ẳ

ớ ụ ả ạ ề ấ ị ề ầ ư ố ủ ể ạ ậ

ả ể ự ệ ả ị ạ ộ ệ ớ t v i ho t đ ng đ u t

ả ả

ầ ư ố ệ ườ ặ ọ ọ ể ả ệ ệ ề ả ả ợ i ích cho ng

cho doanh nghi p b o hi m, b o v  quy n, l ể ả ệ ả ậ ả   ng l n, pháp lu t có quy đ nh cho Do th i h n b o hi m dài, m c phí b o hi m th ệ  ợ phù h p v i tính ch t và đ c đi m c a lo i hình nghi p v  b o hi m này, nh m b o v ả   ề ợ i cho các bên tham gia quan h  b o hi m. Ch ng h n các quy đ nh v  đóng phí b o quy n l ủ ể    v n c a lo i hình hi m c a bên mua b o hi m, ho c pháp lu t quy đ nh v  v n đ  đ u t ủ   doanh nghi p b o hi m nhân th  có s  khác bi  v n c a doanh ể ệ ệ ự   nghi p b o hi m phi nhân th  đ  b o v  s  an toàn trong thanh toán, tính hi u qu  trong ể ầ ư ạ ộ ho t đ ng đ u t   i tham gia ể ả b o hi m và cho c  doanh nghi p b o hi m...

15

ể ệ

ệ ọ ả ể ả ạ ọ

ả ­ Doanh nghi p b o hi m phi nhân th ể ề ụ ả ệ ụ ả ể ệ ộ ả ự ể ọ ọ là doanh nghi p kinh doanh nghi p v  b o ụ ả   ệ   ể hi m phi nhân th . B o hi m phi nhân th  là lo i nghi p v  b o hi m tài s n, trách nhi m dân s  và các nghi p v  b o hi m khác không thu c b o hi m nhân th .

ỗ ạ ấ ặ ệ ề ự ể

ị ậ ả ụ ả ả ệ ể

ờ ả ể ả ồ ả ọ

ể ệ ứ ể ẻ

ả ườ ổ ợ ọ ả ể ệ

ể ụ ả ế ể ả

ệ ỉ ề ạ ể ệ ả

ọ ế ộ ụ ể ữ ữ ụ ệ

ố ớ ậ ạ ế ộ ị ệ ệ ặ

ể ể ủ Do s  khác nhau v  tính ch t, đ c đi m c a m i lo i nghi p v  b o hi m trên mà   ể ề   Đi u 60 kho n 2 Lu t kinh doanh b o hi m quy  đ nh “ Doanh nghi p b o hi m không ượ ọ ừ ườ   ng đ c phép đ ng th i kinh doanh b o hi m nhân th  và b o hi m phi nhân th , tr  tr ợ ả   ệ h p doanh nghi p b o hi m nhân th  kinh doanh nghi p v  b o hi m s c kho  và b o ả   ạ ể ọ hi m tai n n con ng i b  tr  cho b o hi m nhân th ”. Vì th  trong các doanh nghi p b o ể   ả ệ ệ ể ở ướ c ta hi n nay có hai lo i hình doanh nghi p b o hi m là doanh nghi p b o hi m  n hi m  ọ   ọ nhân th  và doanh nghi p b o hi m phi nhân th . Chúng khác nhau không ch  v  tên g i,   nghi p v  kinh doanh mà trong nh ng ch  đ  c  th , pháp lu t có nh ng quy đ nh cho ả   chúng khác nhau, đ c bi t là trong ch  đ  tài chính đ i v i hai lo i hình doanh nghi p b o hi m này .

ạ ộ ể ấ ậ ặ ệ ả 1.3 Quy ch  c p gi y phép thành l p ho t đ ng, ki m soát đ c bi t, gi ể   i th ,

ả ả ế ấ ệ ể   phá s n doanh nghi p b o hi m,

ậ ể ượ ủ ụ ấ ị

ệ ạ ộ ố ớ ệ ả

Pháp lu t hi n hành có quy đ nh v  đi u ki n và th  t c đ  đ ậ ọ ể ự ư ư ề ệ ề ệ ề ề ấ c c p gi y phép   ệ   ộ ố ề ệ thành l p và ho t đ ng đ i v i các doanh nghi p b o hi m. Trong đó có m t s  đi u ki n ề ề ố quan tr ng nh  đi u ki n v  v n đi u ki n v  nhân s  nh :

ố ượ ị ấ ị ạ ủ ả ộ ­ Không thu c các đ i t ng b  c m theo quy đ nh t ậ   ề i kho n 2 Đi u 13 c a Lu t

Doanh nghi p;ệ

ả ố ố ố ơ ị

ấ ọ ể ệ ứ ị  đã góp không th p h n m c v n pháp đ nh theo quy đ nh   ả   ỷ ồ t Nam; Kinh doanh b o  đ ng Vi

ỷ ồ ủ ọ ệ ề ệ ­ Ph i có s  v n đi u l ả ủ c a Chính ph  (kinh doanh b o hi m phi nhân th : 300 t ể  đ ng Vi hi m nhân th : 600 t t Nam);

ườ ườ ự ệ ả

­ Ng ể ề i đi u hành có năng l c qu n lý, chuyên môn, nghi p v  v ộ ồ ể ệ ả ả

ị ủ ề ể ệ ạ

ạ ộ ả ệ ả ạ ố

ứ ấ ể

ườ ươ ệ ạ ờ ụ ề  ườ   ả ả b o hi m…c  th : Ch  t ch H i đ ng qu n tr  c a doanh nghi p b o hi m ph i là ng i ổ   ệ ả có uy tín, đ o đ c ngh  nghi p và kinh nghi m v  ho t đ ng kinh doanh b o hi m. T ng ề  ườ i có uy tín, đ o đ c ngh giám đ c (Giám đ c) c a doanh nghi p b o hi m ph i là ng ề ả ướ ệ   c v  b o hi m ít nh t 3 năm nghi p, có th c ti n qu n lý kinh doanh hay qu n lý nhà n ệ ả ng nhi m… và ph i th ị ả i qu n tr , ng ủ ị ụ ể ề ứ ủ ả i Vi ể ả t Nam trong th i gian đ ố ễ ự ng trú t

ạ ộ ồ ơ ậ ấ ấ ị ạ ề ­ Có h  s  xin c p gi y phép thành l p và ho t đ ng theo quy đ nh t ủ   i Đi u 64 c a

ậ Lu t này;

ề ệ ệ ủ ậ ợ ớ ị phù h p v i quy đ nh c a Lu t này và các

­  Có lo i hình doanh nghi p và đi u l ậ ị ạ ủ quy đ nh khác c a pháp lu t;

ả ể ướ ệ ậ ả

ệ ệ ể    thành l p doanh nghi p b o hi m ả   c ngoài, doanh nghi p b o hi m liên doanh gi a doanh nghi p b o

n ớ ệ ầ ư c ngoài đ u t ả ể ả ệ ứ ề ữ ệ ệ *   Doanh nghi p b o hi m n ầ ư ướ ố 100% v n đ u t ướ ể hi m n c ngoài v i doanh nghi p Vi t Nam ph i đáp  ng các đi u ki n sau:

ượ ơ ể ả c ngoài

ệ ­  Doanh nghi p b o hi m n ả ự ự ế ạ ộ ạ ướ c ngoài đ ể cho phép ho t đ ng kinh doanh b o hi m trong lĩnh v c d  ki n ti n hành t ề ủ ướ ẩ c c  quan có th m quy n c a n ệ ế i Vi t Nam;

16

ể ả ạ ộ

ướ ệ ­ Doanh nghi p b o hi m n ệ ủ ướ ơ ụ ở ồ ơ ể ớ ộ ấ ợ c ngoài đang ho t đ ng h p pháp ít nh t 10 năm theo   ấ   ờ i th i đi m n p h  s  xin c p c n i doanh nghi p đóng tr  s  chính tính t

ấ ị quy đ nh c a n Gi y phép;

ướ ả ố ể ả ể ươ ươ ỷ ổ c ngoài có t ng tài s n t i thi u t ng đ ng 2 t đô

ồ ơ ướ ấ ấ ộ ỹ ệ ­ Doanh nghi p b o hi m n c năm n p h  s  xin c p Gi y phép; la M  vào năm tr

ướ ạ ị ệ ­ Doanh nghi p b o hi m n c ngoài không vi ph m nghiêm tr ng các quy đ nh v

ạ ộ ị ả ả ể ể ề  ệ   c n i doanh nghi p

ậ ồ ơ ụ ở ề ề ấ ộ ọ ủ ướ ơ ấ ho t đ ng kinh doanh b o hi m và các quy đ nh pháp lu t khác c a n đóng tr  s  chính trong vòng 3 năm li n k  năm n p h  s  xin c p Gi y phép.

ậ ị ệ ạ ộ  th c hi n theo quy đ nh t * V  H  s  xin c p Gi y phép thành l p và ho t đ ng

ề ồ ơ ệ ự ụ ể ấ ề ấ ủ ể ả ậ

ạ   i ậ   Lu t Doanh nghi p, Đi u 64 c a Lu t Kinh doanh b o hi m c  th  hoá trong 7 NĐ  bao g m:ồ

ạ ộ ậ ẫ ấ ấ ơ ộ a) Đ n xin c p Gi y phép thành l p và ho t đ ng theo m u do B  Tài chính quy

ị đ nh;

ề ệ ậ ớ b) D  th o đi u l doanh nghi p phù h p v i quy đ nh t

ả ợ ẫ ề ệ ị ng d n thi hành. D  th o Đi u l

ủ ầ ướ ệ ậ ổ ậ   ệ ạ i Lu t Doanh nghi p, Lu t ự ả ệ    doanh nghi p ặ   ậ ủ i đ i di n theo pháp lu t, c a các c  đông sáng l p ho c

ườ ạ ề ủ ổ ả ườ ạ ệ ỷ ậ ệ ự ả ả ể Kinh doanh b o hi m và các văn b n h ủ ữ ph i có đ y đ  ch  ký c a ng ng i đ i di n theo u  quy n c a c  đông sáng l p;

ấ ờ ậ ổ c) Danh sách c  đông sáng l p và các gi y t kèm theo

ượ ạ ộ ạ ệ c phép ho t đ ng t i Vi ề ứ ố t Nam v  m c v n đi u l ề ệ

ả ở ạ ả ậ ủ d) Xác nh n c a ngân hàng đ i tài kho n phong to  m  t ử ạ g i t i ngân hàng đó;

ầ ớ đ) Ph

ươ ụ ứ ợ ự ng th c trích l p d  phòng nghi p v , ch

ạ ộ ươ ả ự ệ ủ ậ ả ể

ả ụ ệ

ậ ả ủ ươ ấ   ấ ng án ho t đ ng 5 năm đ u phù h p v i lĩnh v c kinh doanh xin  c p Gi y ả   ng trình tái b o phép, trong đó nêu rõ ph ệ ệ ầ ư ố ể    v n, hi u qu  kinh doanh, kh  năng thanh toán c a doanh nghi p b o hi m và hi m, đ u t ế ủ ệ ệ ợ i ích kinh t    c a vi c thành l p doanh nghi p kèm theo các quy trình nghi p v , quy trình l ộ ộ ể ki m soát n i b , quy trình qu n lý r i ro;

ươ ự ụ ứ ề ị Các quy đ nh v  ph ng th c trích l p d  phòng nghi p v , ch

ệ ố ớ ươ ủ ụ ệ ệ ả   ng trình tái b o ớ   i

ể ậ ả ể hi m, kh  năng thanh toán c a doanh nghi p không áp d ng đ i v i doanh nghi p môi gi ả b o hi m;

ứ ứ ị

ậ ủ ị ệ ụ ủ ườ ườ ề ệ ả ằ trình đ  chuyên môn, nghi p v  c a ng ự   e) Danh sách, lý l ch, các văn b ng có xác nh n c a công ch ng ch ng minh năng l c, ộ i qu n tr , ng i đi u hành doanh nghi p;

ổ ứ ươ ứ ữ ố ng th c góp v n, danh sách nh ng t

ữ ế ế    ch c, cá nhân chi m    tr  lên; tình hình tài chính và nh ng thông tin khác có liên quan đ n các

ứ ố g) M c v n góp và ph ề ệ ở ố ố 10% s  v n đi u l ổ ứ t ch c, cá nhân đó;

ạ ả ủ ề ể ể ả ắ ồ ể   h) Quy t c, đi u kho n, bi u phí, hoa h ng b o hi m c a lo i s n ph m b o hi m

ụ ế ệ ị ể ả ố ớ ự ế d  ki n ti n hành. Quy đ nh này không áp d ng đ i v i doanh nghi p môi gi ẩ ả ớ ả i b o hi m.

ồ ơ ạ ộ ủ ể ậ ấ

ệ ả ể ề ạ ớ ả ị ả H  s  xin c p Gi y phép thành l p và ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m liên   ủ   i kho n 1 Đi u 109 c a i b o hi m liên doanh theo quy đ nh t

ể ậ ồ ấ ệ doanh, doanh nghi p môi gi ả Lu t Kinh doanh b o hi m bao g m:

17

ệ ị ạ ể ề ả ­  Các tài li u theo quy đ nh t i các đi m a, b, d, đ, e và h kho n 1 Đi u này;

ề ệ ủ ậ ấ ạ ộ ­  Đi u l , Gi y phép thành l p và ho t đ ng c a các bên tham gia liên doanh;

ồ ợ ­  H p đ ng liên doanh;

ậ ủ ổ ứ ế ổ

ả ­  B ng t ng k t tài s n, báo cáo tài chính hàng năm có xác nh n c a t ộ ậ ể    ch c ki m ấ ả ạ ộ ủ ề ầ toán đ c l p v  tình hình ho t đ ng c a các bên tham gia liên doanh trong 3 năm g n nh t;

ả ủ ơ ề ủ ướ ơ ụ ở ệ ẩ ­ Văn b n c a c  quan có th m quy n c a n c n i doanh nghi p đóng tr  s  chính:

ệ ể

ả + Cho phép doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ệ ớ ả ệ ệ ể ệ i b o hi m liên doanh t

i Vi ầ ệ ậ   ể ớ ả i b o hi m thành l p ườ   ạ ng t Nam. Tr ả   ả c n i doanh nghi p đóng tr  s  chính không yêu c u ph i có văn b n

ả ể ủ ướ ơ ằ ứ ệ ậ doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ợ ụ ở ị h p quy đ nh c a n ả ậ ấ ch p thu n thì ph i có b ng ch ng xác nh n vi c này;

ể ệ ể ệ

ớ ả ế ể ể ả ả ạ   i b o hi m đang ho t + Xác nh n doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ạ ộ   ự ự ế ớ ả i b o hi m trong lĩnh v c d  ki n ti n hành ho t đ ng

ệ ậ ộ đ ng kinh doanh b o hi m, môi gi ở  Vi t Nam;

ậ ệ ệ ể

ứ ủ ầ ầ ạ ơ i b o hi m đang trong c n i doanh ể ạ ướ i n

ụ ở ệ ớ ả ả + Xác nh n doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ả ạ tình tr ng tài chính lành m nh và đáp  ng đ y đ  các yêu c u qu n lý t nghi p đóng tr  s  chính;

ồ ơ ạ ộ ủ ệ

ấ ớ ả ấ ể ể ả ạ ị ố ả H  s  xin c p Gi y phép thành l p và ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m, doanh   ề   i kho n 2 Đi u c ngoài theo quy đ nh t n

ể ả ậ ậ ầ ư ướ ồ ệ i b o hi m 100% v n đ u t nghi p môi gi ủ 109 c a Lu t Kinh doanh b o hi m bao g m:

ệ ị ạ ề ể ả ­ Các tài li u theo quy đ nh t i các đi m a, b, d, đ, e và h kho n 1 Đi u này;

ề ệ ạ ộ ủ ể ệ ả ậ ­ Đi u l , Gi y phép thành l p và ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m, doanh

ệ ướ ụ ở ơ ớ ả ể nghi p môi gi c ngoài n i đóng tr  s  chính; ấ i b o hi m n

ề ấ ổ ố ố ỷ ạ ệ ­ Gi y u  quy n cho T ng giám đ c (Giám đ c) t i Vi t Nam;

ậ ủ ổ ứ ế

ả ạ ộ ệ ể    ch c ki m ớ   ệ i

ả ầ ụ ở ướ ơ ả ­  B ng t ng k t tài s n, báo cáo tài chính hàng năm có xác nh n c a t ộ ậ toán đ c l p v  tình hình ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ể ả b o hi m n ổ ể ủ ề ấ c ngoài n i đóng tr  s  chính trong 3 năm g n nh t;

ả ủ ơ ề ủ ướ ơ ụ ở ệ ẩ ­ Văn b n c a c  quan có th m quy n c a n c n i doanh nghi p đóng tr  s  chính:

ệ ệ ể

ể ườ ớ ả ể ạ i b o hi m t

ệ ướ ả ơ ể ệ ủ ể ệ

ả +   Cho phép doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ệ ệ i Vi ớ ả c n i doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ằ ả ả ứ ả ậ ấ ậ ầ ả

ớ ả ậ   i b o hi m thành l p ợ   t Nam. Tr ng h p quy doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ụ ở  ể ị  s đ nh c a n i b o hi m đóng tr ệ   chính không yêu c u ph i có văn b n ch p thu n thì ph i có b ng ch ng xác nh n vi c này;

ệ ể ể ệ

ớ ả ế ể ả ể ả ạ   i b o hi m đang ho t + Xác nh n doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ạ ộ   ự ự ế ớ ả i b o hi m trong lĩnh v c d  ki n ti n hành ho t đ ng

ệ ậ ộ đ ng kinh doanh b o hi m, môi gi ở  Vi t Nam;

ể ệ ệ ậ

ủ ứ ầ ầ ạ ơ ớ ả ả + Xác nh n doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ả ạ tình tr ng tài chính lành m nh và đáp  ng đ y đ  các yêu c u qu n lý t i b o hi m đang trong c n i doanh ể ạ ướ i n

18

ể ệ ệ ả ớ ả ụ ở ể nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi i b o hi m đóng tr  s  chính.

ấ ấ ủ ệ

ộ ể ả ộ

ả ộ ả ể ệ

ộ n

ộ ế ướ

ả ượ ệ ỗ ộ ồ ụ ả c c  quan công ch ng Vi t ph i đ

ơ ủ ầ ư ứ ả ị ứ  ph i ch u trách nhi m v

ấ ớ ả   ệ ồ ơ i b o H  s  xin c p Gi y phép c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ộ ể ả ượ ậ c l p thành 3 (ba) b  trong đó có 1 (m t) b  là b n chính, 2 (hai) b  là b n sao. hi m đ   ủ ị ấ ồ ơ ề ớ ả   ệ ấ H  s  đ  ngh  c p Gi y phép c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi i b o ượ ậ ố ằ   ả ầ ư ướ ể c ngoài đ c l p thành 3 (ba) b , m i b  g m 1 (m t) b n b ng hi m có v n đ u t ộ ệ ế ằ ả ệ ế   c ngoài thông d ng. Các b n sao ti ng Vi t và 1 (m t) b n b ng ti ng n t và ti ng Vi ế ướ ệ ừ ế ị ả t Nam  ti ng n các b n d ch t   c ngoài ra ti ng Vi ề  ệ ậ ề ủ ị ậ xác nh n theo quy đ nh c a pháp lu t v  công ch ng. Ch  đ u t ấ ủ ồ ơ tính chính xác c a h  s  xin c p Gi y phép.

ị ơ ẩ ấ

ề ụ ể ộ ấ ấ ể

ậ ạ ộ ạ ộ Pháp lu t quy đ nh rõ c  quan nhà n ệ ậ ả ậ ồ ấ ờ ạ ệ

ậ ấ

ậ ủ ồ ơ ấ ả ộ ấ ườ  ch i c p gi y phép. Trong tr

ị ạ ộ ấ ồ ứ ấ ả ấ

ướ   c có th m quy n c p và thu h i gi y phép ả   thành l p và ho t đ ng cho các doanh nghi p b o hi m c  th : B  Tài chính c p gi y phép ể thành l p và ho t đ ng cho doanh nghi p b o hi m theo quy đ nh. Trong th i h n 60 ngày,   ả ấ   ể ừ ộ  ngày nh n đ  h  s  xin c p gi y phép thành l p và ho t đ ng, B  Tài chính ph i c p k  t ợ ừ ố ấ ặ ừ ố ấ    ch i c p gi y phép, B  Tài chính ph i có ho c t ng h p t ậ   ờ ạ ộ ậ ả văn b n gi i thích lý do. Gi y phép thành l p và ho t đ ng đ ng th i là gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh.

ị ậ

ờ ạ ả Pháp lu t còn quy đ nh: Trong th i h n 30 ngày, k  t ậ

ủ ị ể ng và báo đ a ph

ấ ớ ả ệ ị ế ề ố

ể ừ  ngày đ ệ ơ ư ể ạ

ạ ộ ứ ủ ố và s  v n đi u l

ề ệ ệ

ờ ạ ệ ạ ộ ệ ụ ả ớ ả ấ ể ể ấ ượ   c c p Gi y phép ả   ể ệ ạ ộ i b o hi m ph i thành l p và ho t đ ng, doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ặ ụ ở  ươ ươ  s đăng báo hàng ngày c a báo trung  ng n i doanh nghi p đ t tr ỉ ụ ở  ộ ữ ủ ế  s chính trong 5 s  báo liên ti p v  nh ng n i dung ch  y u nh  sau:   Tên, đ a ch  tr ộ ệ ả ạ ệ ủ chính, Chi nhánh, Văn phòng đ i di n c a doanh nghi p b o hi m;  N i dung, ph m vi và   ườ ạ   ố ố ọ ề ệ i đ i  đã góp;  H , tên c a ng th i h n ho t đ ng;  M c v n đi u l ậ ấ ấ ố ậ ủ   di n theo pháp lu t c a doanh nghi p;  S  Gi y phép và ngày c p Gi y phép thành l p và ượ ệ ụ c phép kinh doanh. ho t đ ng;  Các nghi p v  b o hi m, nghi p v  môi gi i b o hi m đ

ấ

ệ ượ ấ ớ ả ể ừ ệ ả

ờ ạ ả ị Trong th i h n 12 tháng, k  t ể ủ ậ ể ế ể

ể ạ ộ ả ể ệ ể ạ ộ ậ c c p Gi y phép thành l p và ho t đ ng,   ủ ụ ầ   ấ t các th  t c c n i b o hi m ph i hoàn t ớ   ả i ớ ả   i b o

ờ ạ ạ ộ ế ắ ầ ệ ạ ộ ấ ậ ị ngày đ doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ứ thi t theo quy đ nh c a pháp lu t đ  chính th c ho t đ ng kinh doanh b o hi m, môi gi ả b o hi m. N u quá th i h n này mà doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ồ ể hi m không b t đ u ho t đ ng thì b  thu h i Gi y phép thành l p và ho t đ ng.

ể ệ ả ượ ộ

ữ ấ ở

ạ

ệ ể ị ạ ộ ượ ạ ạ ộ

ủ ệ ế ố ố tr

ộ ồ ổ ể ủ ị ể ứ ệ ả ậ ố ấ ả ậ ả ằ Doanh nghi p b o hi m ph i đ c B  Tài chính ch p thu n b ng văn b n khi thay   ứ   ổ ố ộ ộ ề ệ ặ đ i m t trong nh ng n i dung sau đây: Tên doanh nghi p; V n đi u l ; M  ho c ch m d t ệ ặ ụ ở ạ ộ   ho t đ ng c a chi nhánh, văn phòng đ i di n; Đ a đi m đ t tr  s  chính, chi nhánh, văn ờ ạ ầ   ầ ổ ể ng c  ph n, ph n phòng đ i di n; N i dung, ph m vi và th i h n ho t đ ng; Chuy n nh ố   ị ổ ả ề ệ ở ố  lên; Ch  t ch H i đ ng qu n tr , T ng giám đ c v n góp chi m 10% s  v n đi u l ấ ợ i th , chuy n đ i hình th c doanh nghi p… (Giám đ c); Chia, tách, sáp nh p, h p nh t, gi

ệ ể ị ạ ộ ậ ồ

ộ ữ ể ợ ả ườ ồ ơ ư ấ ậ

ạ ộ ậ

ấ ấ

ứ ụ ổ

ượ ấ ợ ặ ả ậ ớ ộ ề ạ ộ ệ ậ ạ ộ ể ị ạ ộ ả ầ ấ ấ ả    Doanh nghi p b o hi m có th  b  thu h i gi y phép thành l p và ho t đ ng khi x y ấ   ng h p nh : H  s  xin c p gi y phép thành l p và ho t đ ng có ra m t trong nh ng tr ể ừ ự ậ ố    ngày đ c c p gi y phép thành l p và thông tin c  ý làm sai s  th t; Sau 12 tháng k  t ả   ể ả ắ ầ ho t đ ng mà không b t đ u ho t đ ng; Gi i th , chia, tách, h p nh t, sáp nh p, phá s n, ạ ộ   chuy n đ i hình th c doanh nghi p; Ho t đ ng sai m c đích ho c không đúng v i n i dung   quy đ nh trong gi y phép thành l p và ho t đ ng; Không b o đ m các yêu c u v  tài chính

19

ệ ể ệ ả ả ố

ạ ộ ể ị ệ ả ấ

ế ớ ồ ụ ở ạ ộ ậ ơ ị ể ự đ  th c hi n các cam k t v i bên mua b o hi m; doanh nghi p b o hi m có v n đ u t ướ n ướ n ầ ư  ể ể   ậ c ngoài có th  b  thu h i gi y phép thành l p và ho t đ ng khi doanh nghi p b o hi m ấ ồ c ngoài n i đóng tr  s  chính b  thu h i gi y phép thành l p và ho t đ ng.

ấ ườ ậ Trong tr

ậ ộ ả ợ ệ ạ ộ ị ữ ể ộ ổ

ộ ạ ộ ấ ằ ả

ồ ộ ả ạ ộ ậ ấ ế ị ặ ậ ấ ồ

ậ ấ ỉ ế ị ổ ạ ộ ơ

ấ ặ ụ ở ệ ệ ạ ấ   ấ ng h p B  Tài chính c p, thu h i gi y phép thành l p và ho t đ ng, ch p   thu n cho doanh nghi p b o hi m thay đ i m t trong nh ng n i dung quy đ nh, B  Tài chính thông báo ngay b ng văn b n kèm theo b n sao gi y phép thành l p và ho t đ ng,   ệ ử   quy t đ nh thu h i gi y phép thành l p và ho t đ ng ho c quy t đ nh ch p thu n vi c s a ơ   ậ ổ đ i, b  sung gi y phép thành l p và ho t đ ng cho c  quan đăng ký kinh doanh c p t nh n i doanh nghi p đ t tr  s  chính, chi nhánh, văn phòng đ i di n.

ả ệ

ủ ạ ộ ả ể

ượ ị ố ả ả

ị ấ ể ủ ậ ơ

ợ ả ườ ơ ấ ủ ủ ả

ị

ả ấ ơ ủ ộ ụ ệ

ả ả ộ

ệ ế ả ẫ

ơ ấ ả ờ ạ ắ ượ ng h p doanh nghi p b o hi m không khôi ph c đ

ượ ầ ấ

ườ ợ ng án đã đ ệ ệ ồ

ẹ ộ ị

ữ ạ ứ ộ ộ

ủ ầ ặ ủ ả ợ ồ

ả ể    Doanh nghi p b o hi m ph i luôn duy trì kh  năng thanh toán trong su t quá trình ả ả ệ ể   c coi là có đ  kh  năng thanh ho t đ ng kinh doanh b o hi m. Doanh nghi p b o hi m đ ủ ự ụ ệ ầ   toán khi đã trích l p đ y đ  d  phòng nghi p v  theo quy đ nh và có biên kh  năng thanh ố ả   toán không th p h n biên kh  năng thanh toán t i thi u theo quy đ nh c a Chính ph . Trong   ng h p có nguy c  m t kh  năng thanh toán (khi biên kh  năng thanh toán c a doanh tr ể ả ả   ệ ố ệ i thi u theo quy đ nh) thì doanh nghi p b o nghi p đó th p h n biên kh  năng thanh toán t  đ ngồ   hi mể  ph i ch  đ ng th c hi n ngay các bi n pháp t ả ự ệ ự  khôi ph c kh  năng thanh toán ề ự   ơ ấ th i ph i báo cáo nguy c  m t kh  năng thanh toán cho B  Tài chính trong đó nói rõ v  th c   tr ng tài chính, nguyên nhân d n đ n nguy c  m t kh  năng thanh toán và các bi n pháp ụ ể ả ệ ụ   kh c ph c.…Trong tr c kh  năng ề ộ ậ ươ   B  Tài chính có quy n yêu c u doanh c ch p thu n, thì  thanh toán theo ph ư ổ  ả ụ ự ả ệ ể nghi p b o hi m th c hi n khôi ph c kh  năng thanh toán, g m nh ng bi n pháp nh : B ủ ở ữ ạ   ể ả ồ ố sung ngu n v n ch  s  h u; Tái b o hi m; thu h p n i dung, ph m vi và đ a bàn ho t ạ ộ ộ ổ   ố ổ ầ ỉ ộ  ch c b  máy và thay đ i đ ng; đình ch  m t ph n ho c toàn b  ho t đ ng;  C ng c  t ể   ể ệ ề ả ườ ị i qu n tr , đi u hành c a doanh nghi p;  Yêu c u chuy n giao h p đ ng b o hi m; ng ệ Các bi n pháp khác.

ợ ượ ụ ệ ể ả Trong  tr ng h p doanh nghi p b o hi m không khôi ph c đ

ườ ầ ủ ả ộ ể ộ

ế ị ả ủ ụ ụ ể ệ ả

ệ ể c kh  năng thanh ậ toán theo yêu c u c a B  Tài chính  thì B  Tài chính ra quy t đ nh thành l p Ban ki m soát kh  năng thanh toán đ  áp d ng các bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán c a doanh ả nghi p b o hi m.

ữ ụ ể ệ ề ạ ả Ban ki m soát kh  năng thanh toán có nh ng nhi m v , quy n h n sau đây:

ỉ ạ ụ ệ ể ệ ệ ả

ự ­  Ch  đ o và giám sát vi c tri n khai th c hi n các bi n ph c kh  năng thanh toán ươ ượ ấ ậ c ch p thu n; ng án đã đ theo ph

ề ệ ướ ụ ệ ơ

­ Thông báo cho các c  quan nhà n ố ợ ụ c có liên quan v  vi c áp d ng các bi n pháp ự ể ệ ả khôi ph c kh  năng thanh toán đ  ph i h p th c hi n;

ự ủ ế ệ ể ả ạ ạ ạ ộ ­ H n ch  ph m vi và lĩnh v c ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m;

ạ ộ ể ẫ ữ ế ệ ệ ể ả ấ ỉ ­  Đình ch  nh ng ho t đ ng có th  d n đ n vi c doanh nghi p b o hi m m t kh ả

năng thanh toán;

ộ ợ ủ ệ ể ể ể ả ầ ồ

ộ   ­ Yêu c u doanh nghi p b o hi m chuy n giao toàn b  h p đ ng b o hi m c a m t ệ ộ ố ệ ụ ả ể ể ả ặ ả ho c m t s  nghi p v  b o hi m cho doanh nghi p b o hi m khác;

20

ạ ề ệ ề ầ ả ả

ỉ ộ ồ ể ố ị ổ ế ố ổ ị

ấ ầ ế ế ố ­ T m đình ch  quy n qu n tr , đi u hành và yêu c u doanh nghi p b o hi m thay ố ả th  thành viên H i đ ng qu n tr , T ng giám đ c (Giám đ c), Phó T ng giám đ c (Phó giám đ c) n u xét th y c n thi t;

ị ổ ệ ả ố

ễ ấ ươ ậ ộ ồ ườ ỉ ố ­ Yêu c u H i đ ng qu n tr , T ng giám đ c (Giám đ c) mi n nhi m, đình ch  công ng án khôi i có hành vi vi ph m pháp lu t, không ch p hành ph

ố ớ ả ụ ượ ấ ạ ậ ầ ữ tác đ i v i nh ng ng ph c kh  năng thanh toán đã đ c ch p thu n;

ế ụ ị ớ ụ ứ ệ ế ấ ộ ặ ­ Ki n ngh  v i B  Tài chính ti p t c ho c ch m d t các bi n pháp khôi ph c kh ả

năng thanh toán;

ề ệ ả ủ ụ ụ ế ệ ệ ộ

­ Báo cáo B  Tài chính v  vi c áp d ng và k t qu  c a vi c áp d ng các bi n pháp ụ ả khôi ph c kh  năng thanh toán.

ể ủ ề ệ ị

ủ ị

ế ị ụ ệ ả ậ ả ả ự ệ ả

ệ ủ ủ ầ ế ị ể ể ả ả Ban ki m soát kh  năng thanh toán ph i ch u trách nhi m v  quy t đ nh c a mình ệ ụ theo quy đ nh c a pháp lu t trong quá trình áp d ng các bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh ể ệ toán c a doanh nghi p b o hi m.  Doanh nghi p b o hi m có trách nhi m th c hi n các yêu c u, quy t đ nh c a Ban ki m soát kh  năng thanh toán.

ụ ấ

ườ ệ ợ ả ụ ả

ụ ế ạ ả ượ ườ ể ả

ệ i bình th ụ ệ ướ ả ậ

ứ Vi c áp d ng các bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán ch m d t trong các   ủ   ạ ộ ng h p:  H t h n áp d ng bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán; Ho t đ ng c a ấ   ợ c h p nh t, c khi h t th i h n áp d ng bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán;  Doanh   ể ả ạ ệ ụ tr ệ ở ạ ể ng; Doanh nghi p b o hi m đã đ doanh nghi p b o hi m tr  l ụ ệ ờ ạ ế sáp nh p tr ả ệ nghi p b o hi m lâm vào tình tr ng phá s n.

ứ ệ ả ấ ự Vi c ch m d t áp d ng các bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán đ

ộ ượ ụ ế ị ệ ế ị ụ ộ ưở ủ ng B  Tài chính. Quy t đ nh này đ ượ c thông báo cho các c ệ   c th c hi n ơ

theo quy t đ nh c a B  tr quan có liên quan.

ả ả ể ệ ệ  Doanh nghi p b o hi m gi i th  trong các tr

ả ợ ờ ạ ể ả

ể ế ấ ự ng h p sau đây: T  nguy n xin gi ạ ộ ị ạ ộ ị ấ ạ

ườ ế ế ị ợ ậ ạ ộ ồ ủ ườ ị

ả ượ ị ể ệ ể ấ ậ ả ằ ả ộ ả   i ợ th  n u có kh  năng thanh toán các kho n n ;  Khi h t th i h n ho t đ ng quy đ nh trong     gi y phép thành l p và ho t đ ng mà không có quy t đ nh gia h n;  B  thu h i gi y phép ậ ậ   thành l p và ho t đ ng theo quy đ nh;  Các tr ng h p khác theo quy đ nh c a pháp lu t. ả ệ Vi c gi c B  Tài chính ch p thu n b ng văn b n. i th  doanh nghi p b o hi m ph i đ

ợ ườ ệ ể ả ả Trong tr

ụ ụ ệ ấ ẫ ạ

ượ ự ệ ể ệ ả ị ả   ng h p doanh nghi p b o hi m không có kh  năng thanh toán các kho n ả  ủ   c th c hi n theo quy đ nh c a

ậ ề ệ ả ợ ế n  đ n h n, sau khi áp d ng các bi n pháp khôi ph c kh  năng thanh toán mà v n m t kh ệ ả năng thanh toán thì vi c phá s n doanh nghi p b o hi m đ ả pháp lu t v  phá s n doanh nghi p.

ổ ứ ủ ệ ể ệ ề ả ớ   i

1.4 T  ch c và đi u hành c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ể ả b o hi m

ạ ộ ứ ủ ể ệ ả ớ ả ệ T  ch c ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ể   i b o hi m

ổ bao g m: ồ

ụ ở ­  Tr  s  chính;

ộ ị

ạ ệ ở ộ ự ộ ở ả ệ Chi nhánh) tr c thu c doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ụ ­ Chi nhánh, s  giao d ch, h i s , công ty thành viên h ch toán ph  thu c (đ ớ ả ể i b o hi m, ượ ọ   c g i là ể  có nhi mệ

21

ể ả ứ ủ ứ ệ ầ ặ ộ ộ

ệ ỷ ụ ự ạ   v  th c hi n toàn b  ho c m t ph n ch c năng c a doanh nghi p k  c  ch c năng đ i ề ; ệ di n theo u  quy n

ể ệ ả ạ

ị ụ ệ ơ ụ ạ ệ ợ ủ ề ệ ệ

ợ ệ   ộ ủ ­ Văn phòng đ i di n là đ n v  ph  thu c c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p ỷ ớ ả môi gi   i ích c a doanh nghi p và i b o hi m, có nhi m v  đ i di n theo u  quy n cho l ệ ả b o v  các l ể i ích đó;

ị ể ể ơ ị ị ­ Đ a đi m kinh doanh, phòng giao d ch (đ

ượ ọ ủ ụ ể ự ể ệ ả ộ

ớ ả ể ạ   c g i là đ a đi m kinh doanh) là n i ho t ệ   ộ đ ng kinh doanh c  th , tr c thu c Chi nhánh c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi i b o hi m.

ệ ớ ả ể ở ố i b o hi m mu n m  Chi nhánh, Văn

ể  Doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ạ ệ ả ứ ệ ề ệ ả phòng đ i di n ph i đáp  ng các đi u ki n sau:

ề ệ ự ả ả ủ ả ố ộ ị ­ V n đi u l th c có ph i đ m b o theo quy đ nh c a B  Tài chính;

ộ ệ ố ạ ộ ộ ộ ể ể ề ả ị

­ B  máy qu n tr , đi u hành và h  th ng ki m tra, ki m soát n i b  ho t đ ng có ả ệ hi u qu ;

ụ ủ ậ

ạ ồ ơ ọ ệ ể ề ả ả ạ ộ ị ị ­ Không vi ph m nghiêm tr ng các quy đ nh c a pháp lu t trong 3 năm liên t c ngay c năm n p h  s . Doanh nghi p b o hi m không vi ph m quy đ nh v  kh  năng thanh

ướ tr toán;

ế ổ ứ ạ ộ ủ ệ ạ ­ Có Quy ch  t ch c và ho t đ ng c a Chi nhánh, Văn phòng đ i di n;

ệ ệ ­ Ng

ố ượ ể ả ộ ứ   ế ạ ườ i đi u hành Chi nhánh, Văn phòng đ i di n có kinh nghi m và ki n th c ị ấ ề   ng b  c m theo

ị ề ạ ộ chuyên môn v  ho t đ ng kinh doanh b o hi m và không thu c các đ i t ậ ủ quy đ nh c a pháp lu t;

ồ ơ ệ ạ ở ị ­ Có h  s  xin m  Chi nhánh, Văn phòng đ i di n theo quy đ nh

ồ ơ ệ ạ ở ồ H  s  xin m  Chi nhánh, Văn phòng đ i di n bao g m:

ủ ữ ệ ạ ở

ắ ự ầ ệ ế ể ộ ẩ   ườ ạ ­  Đ nơ  xin m  Chi nhánh, Văn phòng đ i di n có ch  ký c a ng i đ i di n có th m ị ọ   t, tên g i, đ a đi m, n i dung, ệ t s  c n thi

ề ủ ạ ạ ệ ạ ộ ủ quy n c a doanh nghi p, trong đó trình bày tóm t ph m vi ho t đ ng c a Chi nhánh, Văn phòng đ i di n;

ươ ệ ạ

ạ ộ ự ạ ộ ả

­ Ph ầ ự ế ị ườ ế ẩ ự ị ổ ứ ộ

ầ ủ   ng án ho t đ ng 3 năm đ u c a Chi nhánh, Văn phòng đ i di n trong đó nêu ả   ộ ng; n i dung, ph m vi ho t đ ng, các s n ph m b o ể    ch c b  máy, nhân s ; đ a đi m ậ ả ơ ở ậ ạ rõ nhu c u khách hàng; d  báo th  tr ự ế ể hi m d  ki n kinh doanh; d  ki n k t qu  kinh doanh; t ấ ỹ ệ ạ ặ đ t Chi nhánh, Văn phòng đ i di n và c  s  v t ch t k  thu t;

ứ ệ ệ ể ớ ả   i b o

ấ ờ ợ ệ ­ Gi y t ứ ả  ch ng minh doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ệ ể ị h p l ề hi m đáp  ng các đi u ki n quy đ nh.

ờ ạ ể ừ ầ ậ Trong th i h n 30 ngày, k  t

ngày nh n đ ậ ấ ề ệ ả ộ ủ ồ ơ ợ ệ ậ  ch i ch p thu n. Trong tr , B  Tài chính ợ   ườ ng h p

ượ ặ ừ ố i b ng văn b n v  vi c ch p thu n ho c t ả ấ ả ả ậ ộ ả ả ờ ằ  ch i ch p thu n, B  Tài chính ph i có văn b n gi c đ y đ  h  s  h p l ấ i thích lý do. ph i tr  l ừ ố t

ườ ề ệ ể ả ả ị Ng ệ i qu n tr , đi u hành doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ớ ả   i b o

hi m: ể

22

ộ ồ ủ ệ ả ố

ớ ả ủ ị ệ ự ộ i b o hi m ph i là ng

ệ ị ổ ả ẫ ả ố

ổ ả ư ể ờ i Vi

ộ ồ ệ ổ

ố ự ấ ủ ị ệ ớ ả ể ể ệ ả ả ể   ố Ch  t ch H i đ ng qu n tr , T ng giám đ c (Giám đ c) c a doanh nghi p b o hi m, ị ề   ể i có trình đ  chuyên môn, năng l c qu n tr , đi u ố ướ   ng d n c a B  Tài chính. T ng giám đ c (Giám đ c) doanh ệ ể ệ ạ ệ ả   i b o hi m ph i c  trú t t Nam trong th i gian ị ổ ả    Vi c b  nhi m, thay đ i Ch  t ch H i đ ng qu n tr , T ng giám đ c (Giám ng nhi m.  ậ   ả i b o hi m ph i có s  ch p thu n

ủ ộ ườ doanh nghi p môi gi ủ ộ hành doanh nghi p theo h ớ ả nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ổ ệ ệ ươ đ ố đ c) c a doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi ủ c a B  Tài chính.

ệ

ự ệ ả

ả ề ụ ề ồ ờ

ệ ưở ứ ụ ế ệ ố ụ ổ ứ   Chuyên gia tính toán (Appointed Actuary): Chuyên gia tính toán có nhi m v  t  ch c ể ọ ệ ả   th c hi n công tác đ m b o an toàn tài chính cho doanh nghi p b o hi m nhân th . Chuyên ượ ộ ậ c đ ng th i kiêm gia tính toán có quy n đ c l p v  chuyên môn nghi p v  và không đ   ị ả ộ ồ ổ ng; Thành viên H i đ ng qu n tr . nhi m các ch c v  sau:  T ng giám đ c;  K  toán tr

ệ ử ụ ủ ẩ B  Tài chính quy đ nh tiêu chu n và vi c s  d ng chuyên gia tính toán c a doanh

ộ ả ệ ọ ị ể nghi p b o hi m nhân th .

ệ ể ệ ể ả ể Ki m tra, ki m soát n i b ớ ả   i b o ộ ộ :  Doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi gi

hi m: ể

ả ệ ế ể

ể ệ ẩ ả

ự ộ ộ ườ ụ ể ệ ả ồ ị ị

ự ệ ­  Ph i xây d ng, tri n khai và giám sát vi c th c hi n các quy ch  phân công trách ệ ứ nhi m trong n i b  doanh nghi p; quy trình nghiên c u phát tri n s n ph m, khai thác, ẩ th m đ nh, b i th ng, tái b o hi m và các quy trình nghi p v  khác theo quy đ nh pháp lu t.ậ

ộ ộ ả ạ ộ ể ệ ể ả ả ậ ­ Ph i l p h  th ng ki m tra, ki m soát n i b  b o đ m doanh nghi p ho t đ ng an

ệ ố toàn và đúng pháp lu t.ậ

ườ ụ ể ậ ấ

ị ả ­ Ph i th ộ ộ ự ụ ể ế

ệ ể ệ ạ ị

ng xuyên ki m tra vi c ch p hành pháp lu t, các quy trình nghi p v  và ạ ộ t c  các lĩnh i tr  s  chính, Chi nhánh, Văn phòng đ i di n và các đ a đi m kinh doanh nh m đánh ự ả ạ ộ ủ ệ ế ạ ệ ệ ấ ả ể quy đ nh n i b ; tr c ti p ki m tra, ki m soát các ho t đ ng nghi p v  trên t ằ ự ạ ụ ở v c t giá chính xác k t qu  ho t đ ng kinh doanh và th c tr ng tài chính c a doanh nghi p.

ả ể ộ ộ ả ượ ậ ư ế ả ể   K t qu  ki m tra, ki m soát n i b  ph i đ c l p thành văn b n và l u gi ữ ạ    t i

doanh nghi p.ệ

ạ ộ ủ ệ ể ả 1.4. Ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m

ạ ộ ủ ể ệ ả ộ ồ N i dung ho t đ ng c a doanh nghi p b o hi m bao g m:

ứ ấ ả ả ể . ể Th  nh t, kinh doanh b o hi m, kinh doanh tái b o hi m

ể ề ả ả ệ ể Doanh nghi p b o hi m đ

ượ ả ớ ả ứ ể ạ ả   ủ ộ c quy n ch  đ ng bán b o ể   i b o hi m;

Trong kinh doanh b o hi m,  ự ướ ứ ủ ậ ấ ầ ợ ớ ị ế ể hi m d i các hình th c sau:  Tr c ti p;  Thông qua đ i lý b o hi m, môi gi Thông qua đ u th u;  Các hình th c khác phù h p v i quy đ nh c a pháp lu t.

ả ượ ể ể ả

ạ ệ Doanh nghi p b o hi m đ ạ ộ ờ ấ ủ ị

ậ ọ ch c, cá nhân mua b o hi m d i m i hình th c. ộ c ép bu c các t Không đ

ạ ộ ứ ọ ừ ườ ổ ứ ả ướ ể ượ ợ ả ọ ể ờ ộ   c m i chào khách hàng tham gia b o hi m theo n i   dung, ph m vi ho t đ ng quy đ nh trong gi y phép thành l p và ho t đ ng c a mình. Không ể ượ   đ c phép ả ồ   ng h p doanh đ ng th i kinh doanh b o hi m nhân th  và b o hi m phi nhân th , tr  tr

23

ụ ả ứ ể ệ ể ẻ ể ả

ườ ổ ợ ể ả ạ   ệ nghi p b o hi m nhân th  kinh doanh nghi p v  b o hi m s c kho  và b o hi m tai n n con ng ả ọ ọ i b  tr  cho b o hi m nhân th .

ị ả ắ ề ể ể ả

ị ợ ­ Tuân th  các quy đ nh v  quy t c, đi u kho n, bi u phí b o hi m trong các ch  đ ể ế ợ ể ồ

ắ ệ ượ ả ộ ể ề

ể ể ả ặ ẩ ắ

ả ứ ườ ể ể ẻ ả

ặ ả ể ể ả ẩ ả

ng thi ộ ể ể ả ả

ề ủ ế ộ  ả ườ ả   ng h p doanh nghi p b o hi m giao k t h p đ ng b o b o hi m theo quy đ nh. Trong tr ố ớ   ả ể c B  Tài chính ban hành ( đ i v i hi m không theo quy t c, đi u kho n, bi u phí đã đ ọ   ả ố ớ ẩ ộ ạ lo i hình b o hi m b t bu c) ho c phê chu n (đ i v i các s n ph m b o hi m nhân th , ộ ố   ớ ạ ả i) ho c đã đăng ký v i B  Tài chính (đ i b o hi m s c kho  và b o hi m tai n n con ng ệ ạ   ườ ả ồ ệ ớ t h i v i các s n ph m b o hi m khác) thì doanh nghi p b o hi m ph i b i th ả   ệ phát sinh cho bên mua b o hi m và bên mua b o hi m không có trách nhi m n p phí b o hi m. ể

ả ả ự ể ệ ể ề ả ả ắ ả : Quy t c, đi u kho n, bi u phí do doanh nghi p b o hi m xây d ng ph i đ m b o

ợ ớ ệ ự ạ ẩ ­ Tuân th  pháp lu t; phù h p v i thông l ứ , chu n m c đ o đ c, văn hoá và phong

ệ ủ ủ ụ ậ t c, t p quán c a Vi ậ t Nam;

ữ ử ụ ể ả ắ ả

ả ầ ễ ể ả ộ ị

ố ớ ề ữ ả ậ ả ễ   ề ­  Ngôn ng  s  d ng trong quy t c, đi u kho n b o hi m ph i chính xác, cách di n ả   ạ ơ đ t đ n gi n, d  hi u. Đ i v i thu t ng  chuyên môn c n xác đ nh rõ n i dung, thì ph i ể ắ ị đ nh nghĩa rõ trong quy t c, đi u kho n b o hi m;

ề ợ ­ Th  hi n rõ ràng, minh b ch quy n l

ố ượ ả ượ

ả ụ ủ ể ạ ả ệ ủ ể ệ ả ả

ể c b o hi m, quy n l ủ ả ề ươ ứ ể ế ả ả ị ể ệ ể hi m, ph m vi và các r i ro đ và ng trách nhi m b o hi m, ph ể ượ ả   ể ng b o c b o hi m, đ i t i có th  đ ể   ạ ề ợ i và nghĩa v  c a bên mua b o hi m ạ ừ  ả ề ườ ượ i đ c b o hi m, trách nhi m c a doanh nghi p b o hi m, đi u kho n lo i tr ấ ể ả ệ i quy t tranh ch p; ng th c tr  ti n b o hi m, các quy đ nh gi

ể ự ả ả ố ­ Phí b o hi m ph i đ

ự ả ươ ố ệ ứ ệ ể ề ả ủ ả ả ượ c xây d ng d a trên s  li u th ng kê, đ m b o kh  năng   ệ   ệ ớ ả ng  ng v i đi u ki n và trách nhi m

thanh toán c a doanh nghi p b o hi m và ph i t ể ả b o hi m.

ừ ể ầ ả

ể ượ ồ c chi tr  hoa h ng b o hi m t ộ ả ỉ ượ ệ ­ Các doanh nghi p b o hi m ch  đ ồ ị

thu đ ể ả ể ồ ồ

ớ ả ả ả ượ ể ạ ả ự ế c theo t ố ượ ụ ả ả i b o hi m; Đ i lý b o hi m. Không đ

ạ ộ ượ ể ạ

ể ổ ứ ạ ả ể ể

ừ ườ ự t Nam;T  ch c, cá nhân tr c ti p mua b o hi m, tr  tr ủ i Vi ả ả ộ ể ọ

ể ể ả    ph n phí b o ừ   ỷ ệ  l  hoa h ng b o hi m do B  Tài chính quy đ nh cho t ng hi m th c t ệ   ể ượ ưở ệ ng hoa h ng b o hi m bao g m: Doanh nghi p ng đ c h nghi p v  b o hi m. Đ i t ố   ả ồ ể c chi tr  hoa h ng b o hi m cho các đ i môi gi ạ ộ ượ   c phép ho t đ ng đ i lý b o hi m, ho t đ ng môi t ng sau: T  ch c, cá nhân không đ ạ   ợ ế ổ ứ ệ ớ ả i b o hi m t gi ng h p đ i ể ả lý b o hi m mua b o hi m nhân th  cho chính mình; Cán b , nhân viên c a chính doanh   ả ệ nghi p b o hi m.

ể ệ ể ả ả

ề ể ậ

ề   chuy n nh ể , doanh nghi p b o hi m có quy n ả ệ ộ ợ ộ ả ả ộ ể ồ ượ

ộ ư ể ể ồ ậ ả ể ể ượ   Trong kinh doanh tái b o hi m ng ầ ệ m t ph n trách nhi m đã nh n b o hi m cho m t hay nhi u doanh nghi p b o hi m khác   ả   ệ ượ ng toàn b  trách nhi m b o hi m đã nh n trong m t h p đ ng b o nh ng không đ c nh ể ưở ả ệ hi m cho doanh nghi p b o hi m khác đ  h ng hoa h ng tái b o hi m.

ể ệ ệ ể ả

ả ả ể ể ể ệ ể ả ả ậ

ậ ậ ả ể ả ủ ủ ệ ả ợ ệ   ­ Doanh nghi p b o hi m có th  nh n tái b o hi m trách nhi m mà doanh nghi p ả   ể ả b o hi m khác đã nh n b o hi m. Khi nh n tái b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i ớ đánh giá r i ro đ  b o đ m phù h p v i kh  năng tài chính c a doanh nghi p

ầ ư ố ứ ả ỹ Th  hai, Qu n lý qu  và đ u t v n.

24

ứ ố ể ệ ả

ấ ạ ộ ứ ị c quy đ nh. Tr

ể ả ượ ề ệ ệ ổ ố

ề ổ ủ

ề ệ ả ả ả ề    Trong quá trình ho t đ ng, doanh nghi p b o hi m ph i luôn duy trì m c v n đi u ệ   ợ ườ ng h p doanh nghi p ể   ệ ặ ệ   doanh   nghi p   ho c   vi c   chuy n ố   ng c  ph n c a các c  đông, ph n v n góp c a các bên liên doanh chi m 10% v n ử ộ tr  lên thì doanh nghi p b o hi m ph i có đ n đ  ngh  và văn b n gi ế i trình g i B

ị ố   đã   ghi  trong   đi u   l ủ ố ơ ướ ầ ể ấ ả ượ ả ậ ộ ơ ệ  đã góp không th p h n m c v n pháp đ nh đ l ả b o   hi m   thay   đ i  v n   đi u   l ượ ầ ổ nh ề ệ ở đi u l Tài chính và ph i đ ị ệ ự c khi th c hi n c B  Tài chính ch p thu n tr

ể ừ ậ

ươ ả ạ ệ ng m i ho t đ ng t

ơ ờ ạ ­ Trong th i h n 60 ngày, k  t ể ạ ộ ỹ ứ ệ ể

ỉ ượ ử ụ ỹ ể ố ứ ả ị c quy đ nh. Doanh nghi p b o hi m ch  đ

ượ ế ố ớ ả ị

ả ượ c B ề ử ụ ấ ậ ằ

ệ ệ ả

ề ạ ộ ể ộ ề ượ ứ ể ạ ộ ượ ấ ấ   c c p gi y phép thành l p và ho t đ ng,  ngày đ ộ ỹ ạ ể ố ầ ộ ề ệ ả ử ụ   i m t ngân  đã góp đ  ký qu  t doanh nghi p b o hi m ph i s  d ng m t ph n v n đi u l ớ   ậ ả ỹ ượ ưở ề ệ ạ c h i Vi hàng th ng lãi theo tho  thu n v i t Nam. Ti n ký qu  đ ỹ ủ ằ ả ề   ngân hàng n i ký qu . M c ti n ký qu  c a doanh nghi p b o hi m b ng  2% v n pháp ề ệ ể ị   c s  d ng ti n ký qu  đ  đáp  ng các đ nh đ ộ  ế ể ụ ả cam k t đ i v i bên mua b o hi m khi kh  năng thanh toán b  thi u h t và ph i đ ể ừ ờ ạ ả  ngày s  d ng ti n ký Tài chính ch p thu n b ng văn b n. Trong th i h n 90 ngày, k  t   ệ   ử ụ ỹ ổ ỹ qu , doanh nghi p b o hi m có trách nhi m b  sung ti n ký qu  đã s  d ng. Doanh nghi p ấ ỹ ả c rút toàn b  ti n ký qu  khi ch m d t ho t đ ng. b o hi m đ

ỹ ự ệ ể ậ ả ệ ụ: Doanh nghi p b o hi m trích l p qu  d  phòng nghi p v

ự ệ ả ậ

ề ệ ụ ữ ể ả ằ    D  phòng nghi p v  là kho n ti n mà doanh nghi p b o hi m ph i trích l p nh m   c và phát sinh ả ể ả ướ ị ượ c xác đ nh tr

ể ế ả ồ ợ ệ ụ m c đích thanh toán cho nh ng trách nhi m b o hi m đã đ ừ  các h p đ ng b o hi m đã giao k t. t

ự ậ

D  phòng nghi p v  ph i đ ứ ệ ụ ả ướ ừ ể ệ ệ ả ầ ớ ộ ệ ụ ả ượ ủ ng  ng v i ph n trách nhi m c a doanh nghi p b o hi m theo h ả   ể c trích l p riêng cho t ng nghi p v  b o hi m và ph i ẫ ủ   ng d n c a B  Tài

ươ t chính

ả ệ ộ b t bu c đ  b  sung v n đi u l

ả ể  Doanh nghi p b o hi m ph i l p qu  d  tr ả ề ệ  5% l

ỹ ự ữ ắ ố ể ổ ộ ượ c trích hàng năm theo t ứ ề ệ ủ ứ ố ủ ậ ỹ

i đa c a qu  này b ng 10% m c v n đi u l ộ ể ệ

ế ỹ ự ữ ắ ế ủ ố ể ậ ề ệ ủ ệ ả ậ ả ậ  và   ả ỹ ự ữ ắ ợ   ỷ ệ b o đ m kh  năng thanh toán. Qu  d  tr  b t bu c đ  l i ằ ệ   nhu n sau thu . M c t  c a doanh nghi p. ừ ợ   ả ỹ ự ữ Ngoài qu  d  tr  b t bu c, doanh nghi p b o hi m có th  l p các qu  d  tr  khác t i  l ể ị  c a doanh nghi p b o hi m.  nhu n sau thu  c a năm tài chính theo quy đ nh trong đi u l

ệ ể ả ả ầ ư ố Vi c đ u t

ệ ượ ả ả ế ả ườ ợ v n:  ứ ầ ư ố ủ    v n c a doanh nghi p b o hi m ph i b o đ m an toàn, ồ   ầ ng xuyên cho các cam k t theo h p đ ng c yêu c u chi tr  th

ể Đ u t ả ệ hi u qu  và đáp  ng đ ả b o hi m.

ầ ư ủ ả ồ ; Qu  d  tr

ề ệ ư ử ụ ố ướ

ệ ố ể ệ  c a doanh nghi p b o hi m bao g m: V n đi u l ả ệ ủ  nguy n; Các kho n lãi c a nh ng năm tr ừ ợ ứ  l  hình thành t ỹ ự ữ    c ch a s  d ng và các ồ   i doanh nghi p; Ngu n v n nhàn ữ ể ạ i t c đ  l

ể ầ ư ệ ụ ả ể ố ồ Ngu n v n đ u t ắ ỹ ự ữ ự ộ b t bu c; Qu  d  tr  t ỹ ượ ử ụ qu  đ c s  d ng đ  đ u t ỗ ừ ự r i t d  phòng nghi p v  b o hi m.

ố ủ ở ữ ả ả ệ ả ả

ể

ướ ộ  ra n

ầ ư ứ ố ệ ị ả ị ồ ầ ư ừ    t  ngu n v n ch  s  h u ph i b o đ m an toàn, hi u qu  và tính ả ướ ẫ ủ ệ ng d n c a B  Tài chính.  Doanh nghi p b o hi m, doanh nghi p môi   ầ   ủ ậ ố ớ c ngoài theo quy đ nh c a pháp lu t đ i v i ph n c phép đ u t ể ố   i thi u, tùy ặ t quá m c v n pháp đ nh ho c biên kh  năng thanh toán t

ệ ­ Vi c đ u t ả thanh kho n theo h ượ ể ớ ả i b o hi m đ gi ủ ở ữ ượ ố v n ch  s  h u v ơ ớ ố theo s  nào l n h n.

25

ủ ể

v n nhàn r i t ế ệ ụ ả ể ỗ ừ ự ở ệ ặ ả ỷ ể    d  phòng nghi p v  b o hi m c a doanh nghi p b o hi m ỉ   và ch

ệ ầ ư ố ả ­ Đ u t ầ ư ự ệ ự ượ c th c hi n tr c ti p b i doanh nghi p b o hi m ho c thông qua u  thác đ u t ự ệ i ạ Vi ượ ầ ư t c đ u t t Nam trong các lĩnh v c sau: đ đ

ủ ế ế ế

ệ ủ ậ ố ị ấ   Mua trái phi u Chính ph ; Mua c  phi u, trái phi u doanh nghi p; Kinh doanh b t ổ ứ   ả  ch c

ử ề ạ ổ ứ ệ ụ ụ ổ ộ đ ng s n; Góp v n vào các doanh nghi p khác; Cho vay theo quy đ nh c a Lu t các t tín d ng; G i ti n t ch c tín d ng. i các t

ố ồ ỗ ừ ự ể

ố ớ ậ c pháp lu t quy đ nh c  th  danh m c đ u t

ụ ỗ ệ ụ ả  d  phòng nghi p v  b o hi m thì vi c đ u t ỷ ệ ố  v n nhàn r i đ  và t ệ ệ ỗ ượ c phép đ u t ể ụ ầ ư ả ả ả ụ ể  l ằ  nh m b o đ m cho doanh nghi p b o hi m luôn duy trì đ ầ ư ố    v n ầ ư  ượ   c

ả Đ i v i ngu n v n nhàn r i t ị ượ đ ầ ư vào m i danh m c đ u t ụ ể kh  năng thanh toán c  th :

ố ớ ể ả ọ ồ ố * Đ i v i doanh nghi p kinh doanh b o hi m phi nhân th  thì ngu n v n nhàn r i t ỗ ừ

ệ ụ ượ ầ ư ể ự d  phòng nghi p v  đ đ : ệ c đ u t

ử ề ạ ủ ệ ế ế ả ­ Mua trái phi u Chính ph , trái phi u doanh nghi p có b o lãnh, g i ti n t i các t ổ

ứ ụ ế ạ ch c tín d ng không h n ch ;

ế ế ệ ả ố ­ Mua c  phi u, trái phi u doanh nghi p không có b o lãnh, góp v n vào các doanh

ệ ỗ ừ ự ệ ụ ả ể nghi p khác t ổ ố ố i đa 35% v n nhàn r i t d  phòng nghi p v  b o hi m;

ầ ư ấ ộ ủ ổ ứ ch c tài chính ­ tín

ệ ụ ả qua các t ể ả ­ Kinh doanh b t đ ng s n, cho vay,  y thác đ u t ỗ ừ ự ố ố i đa 20% v n nhàn r i t  d  phòng nghi p v  b o hi m ụ d ng t

ể ả ọ ố ồ * Đ i v i doanh nghi p kinh doanh b o hi m nhân th  thì ngu n v n nhàn r i t ỗ ừ ự d

ể ầ ư ệ ố ớ ệ ụ ượ ử ụ phòng nghi p v  đ c s  d ng đ  đ u t :

ử ề ạ ủ ế ệ ế ả ­ Mua trái phi u Chính ph , trái phi u doanh nghi p có b o lãnh, g i ti n t i các t ổ

ứ ụ ạ ế ch c tín d ng không h n ch ,

ế ế ệ ả ố ­ Mua c  phi u, trái phi u doanh nghi p không có b o lãnh, góp v n vào các doanh

ệ ỗ ừ ự ệ ụ ả ể nghi p khác t ổ ố ố i đa 50% v n nhàn r i t d  phòng nghi p v  b o hi m;

ầ ư ấ ộ ủ ổ ứ ch c tài chính ­ tín

ệ ụ ả qua các t ể ả ­ Kinh doanh b t đ ng s n, cho vay,  y thác đ u t ỗ ừ ự ố ố i đa 40% v n nhàn r i t  d  phòng nghi p v  b o hi m. ụ d ng t

ệ ả ứ ể ượ ạ ộ ự ệ nh :ư Th  ba, Doanh nghi p b o hi m đ c th c hi n các ho t đ ng khác

ề ế ủ ổ ổ ổ ị

ườ ườ ầ ạ ộ ứ ng, yêu c u ng ấ   ấ ; Giám đ nh t n th t ấ ; Đ i lý giám đ nh t n th t, ạ ị ồ   i th  ba b i hoàn và các ho t đ ng khác theo quy

ạ Đ  phòng, h n ch  r i ro, t n th t ế ồ ả i quy t b i th ủ xét gi ậ . ị đ nh c a pháp lu t

ả ể ệ ừ ệ ả

ả ể ả ặ ơ ủ ể ể ng b o hi m khi đ

ệ ạ ồ

ổ ứ ế ủ ụ ậ ng ti n, v t ch t đ  đ  phòng h n ch  r i ro; H

ợ ỗ ợ ằ ệ ự ả ể ể c trích m t t

ng b o hi m. Doanh nghi p b o hi m đ ệ ả ể ự ự ấ ủ ệ ạ ộ ị ụ ể   Doanh nghi p b o hi m có th  áp d ng các bi n pháp phòng ng a đ  b o đ m an ố ượ ả ượ ự ồ   toàn cho đ i t c s  đ ng ý c a bên mua b o hi m ho c c  quan nhà ế ổ ề ấ ề ẩ ướ c có th m quy n. Các bi n pháp đ  phòng, h n ch  t n th t bao g m: T  ch c tuyên n   ỗ  ạ ấ ể ề ệ ươ ề truy n, giáo d c; Tài tr , h  tr  các ph ố   ẹ ứ ộ ủ ả ề ụ ợ tr  xây d ng các công trình nh m m c đích đ  phòng, gi m nh  m c đ  r i ro cho các đ i ộ ỷ ệ ể ả ượ ượ  trên phí b o hi m th c thu t    l ế ổ ề theo quy đ nh c a B  Tài chính đ  th c hi n các bi n pháp đ  phòng, h n ch  t n th t…

ệ ớ ả ể 2. Doanh nghi p môi gi i b o hi m ;

26

ạ ộ ự ệ ể ệ i b o hi m là doanh nghi p th c hi n ho t đ ng môi gi

ớ ả  Doanh nghi p môi gi ậ ị ệ ị ủ ủ ể ể ả

ớ ả   i b o ậ   hi m theo quy đ nh c a Lu t kinh doanh b o hi m và các quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan.

ệ ớ ả ể ượ ậ Theo pháp lu t hi n hành, doanh nghi p môi gi i b o hi m đ ể ự   ậ c thành l p đ  th c

ạ ộ ư ệ ệ hi n các ho t đ ng nh :

ề ạ ề ệ ề ả ả ể   ể ­ Cung c p thông tin v  lo i hình b o hi m, đi u ki n, đi u kho n, phí b o hi m,

ệ ể ả ả ể ấ ả doanh nghi p b o hi m cho bên mua b o hi m;

ự ủ ạ ọ ả   ệ ­ T  v n cho bên mua b o hi m trong vi c đánh giá r i ro, l a ch n lo i hình b o

ư ấ ệ ả ể ề ể ề ệ ể ể ả ả ả ể hi m, đi u ki n, đi u kho n, bi u phí b o hi m, doanh nghi p b o hi m;

ế ợ ữ ế ệ ể ể ả ồ ả ­ Đàm phán, thu x p giao k t h p đ ng b o hi m gi a doanh nghi p b o hi m và

ể ả bên mua b o hi m;

ự ệ ệ ệ ế ệ ả ồ ợ ể   ­ Th c hi n các công vi c khác có liên quan đ n vi c th c hi n h p đ ng b o hi m

ể ả ự ầ ủ theo yêu c u c a bên mua b o hi m.

ạ ộ ứ ổ ớ ả ể ự T  ch c, cá nhân mu n th c hi n ho t  đ ng môi gi

ệ ộ ớ ả ệ ạ i b o hi m theo m t trong các lo i hình sau: Doanh nghi p môi gi

ớ ả ệ ể ầ ướ ố ể ổ c; Công ty c  ph n môi gi

ớ ả ể i b o hi m; Doanh nghi p t i b o hi m; Công ty h p danh môi gi

ả ệ ữ ạ  nhân môi gi ớ ả ớ ả ệ ể ậ   i b o hi m ph i thành l p ớ   i   i b o hi m; Công ty trách nhi m h u h n môi ớ ả   ệ ư ể i b o ể   i b o hi m 100% i b o hi m liên doanh; Doanh nghi p môi gi

ầ ư ướ doanh nghi p môi gi ể ả b o hi m nhà n ớ ả ợ gi ể hi m; Doanh nghi p môi gi ố v n đ u t ệ c ngoài. n

ứ ế ổ ủ ể ệ i b o hi m đ

ớ ả ị ạ ộ ả ự ẳ ể ng t nh  doanh nghi p b o hi m. Tuy nhiên, có m t s  quy đ nh khác bi

ỉ ầ ệ ả ị ị

ộ ố ể ự ệ ậ ượ ệ   c th c hi n  ch c ho t đ ng c a doanh nghi p môi gi ệ ộ ố ạ   t ch ng h n ể ủ    VND và m t s  quy đ nh c a doanh nghi p b o hi m không áp ụ   ề ị i b o hi m nh  quy đ nh v  trích l p d  phòng nghi p v ,

ầ ư ố ả Quy ch  t ệ ư ự ươ t ỷ ố v n pháp đ nh ch  c n 4 t ụ d ng cho doanh nghi p môi gi ả ể tái b o hi m, đ u t ệ ư ớ ả  v n, kh  năng thanh toán…

ệ ị ớ ả ạ ộ ể Pháp lu t quy đ nh doanh nghi p môi gi ề   i b o hi m trong ho t đ ng có các quy n

ụ ậ và nghĩa v  sau:

ể ớ ả ồ ng hoa h ng môi gi ể i b o hi m. Hoa

Doanh nghi p môi gi ượ ớ ả ượ c h ả ưở ể ể ệ i b o hi m đ ớ ả i b o hi m đ c tính trong phí b o hi m. ồ h ng môi gi

ể ớ

ụ i b o hi m có nghĩa v : Th c hi n vi c môi gi ệ ạ ế ệ ề ượ ợ

ườ ả ệ ớ ả  Doanh nghi p môi gi ấ ế ộ , cung c p thông tin làm thi t l ệ ạ ồ ng thi ự t h i đ n quy n, l ể t h i cho bên mua b o hi m do ho t đ ng môi gi ự   ệ i trung th c; ủ ợ   i ích h p pháp c a bên ớ ả   ạ ộ i b o

ể Không đ c ti ể ả mua b o hi m; B i th hi m gây ra.

ệ ớ ệ ả Doanh nghi p môi gi

ượ ắ ả ể   i thi u cho bên mua b o hi m ẩ   c B  Tài chính ban hành, phê chu n

ề ệ ặ ả ể ớ ả ỉ ượ ư ấ  v n, gi i b o hi m ch  đ c t ộ ể ả ể các quy t c, đi u kho n, bi u phí b o hi m đã đ ớ ộ ể ho c doanh nghi p b o hi m đã đăng ký v i B  Tài chính.

ể ệ ể ề

Doanh nghi p môi gi ể ớ ả i b o hi m ph i mua b o hi m trách nhi m ngh  nghi p cho ạ ạ ộ ả ể ả ệ ạ ộ ệ ở ệ ớ ả i b o hi m t ả i doanh nghi p b o hi m ho t đ ng ệ  Vi t Nam. ho t đ ng môi gi

ể ả ạ 3. Đ i lý b o hi m

27

ề ệ ể ỷ ch c, cá nhân đ

ạ ồ ổ ứ Đ i lý b o hi m là t ể ể ự ả ả ả ạ ệ ạ ả ị

ể c doanh nghi p b o hi m u  quy n trên c ể ạ ộ ủ ể ậ ả ị ơ  ượ ủ   ở ợ s  h p đ ng đ i lý b o hi m đ  th c hi n ho t đ ng đ i lý b o hi m theo quy đ nh c a ậ Lu t kinh doanh b o hi m và các quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan.

ả ạ ợ ồ

ề ợ ợ Trong tr ợ ng h p đ i lý b o hi m vi ph m h p đ ng đ i lý b o hi m, gây thi ể ể ả ả

ể ườ ượ i đ ả ủ ồ ể ể ệ ế ả ạ

ể ệ ế ả ị ể ề ể

ườ ạ i ích h p pháp c a ng ề ợ ồ ườ ả ể ệ ồ ể ệ ả ạ ệ ạ   ả t h i ẫ   ế đ n quy n, l c b o hi m thì doanh nghi p b o hi m v n ả   ph i ch u trách nhi m v  h p đ ng b o hi m do đ i lý b o hi m thu x p giao k t; đ i lý ả b o hi m có trách nhi m b i hoàn cho doanh nghi p b o hi m các kho n ti n mà doanh   ườ ượ ả nghi p b o hi m đã b i th ạ ệ c b o hi m. ng cho ng i đ

ể ế ể ề

ạ ư Đ i lý b o hi m có th  đ ệ ệ ế ể ả

ồ ả ể ế ả ể ượ ả ế ồ i quy t b i th

ạ   ỷ ả ả c doanh nghi p b o hi m u  quy n ti n hành các ho t ế ợ ệ i thi u, chào bán b o hi m; Thu x p vi c giao k t h p đ ng b o hi m; Thu   ả   ể ả ề ng, tr  ti n b o hi m khi x y ra s  ki n b o ế ể ự ệ ể ả ả ạ ộ ự ự ể ệ ệ ợ ồ ớ ộ đ ng nh : Gi ườ ả phí b o hi m; Thu x p gi ệ hi m;Th c hi n các ho t đ ng khác có liên quan đ n vi c th c hi n h p đ ng b o hi m.

ạ ộ ề ể ệ ả ạ * Đi u ki n ho t đ ng đ i lý b o hi m

ệ ụ ể ả ả ả

ủ ổ ở ể ủ ệ t Nam th

ạ ộ ng trú t ạ ạ ạ i Vi ạ ự ể ệ ệ ể ặ

ườ ỉ ấ ệ ề  Cá nhân ho t đ ng đ i lý b o hi m ph i có đ  các đi u ki n c  th : ph i là công   ự ầ   ệ t Nam đ  18 tu i tr  lên, có năng l c hành vi dân s  đ y dân Vi ủ ộ ả   ả ả đ ; Có ch ng ch  đào t o đ i lý b o hi m do doanh nghi p b o hi m ho c Hi p h i b o ể hi m Vi ứ t Nam c p.

ủ ề ả ạ ể T  ch c ho t đ ng đ i lý b o hi m ph i có đ  các đi u ki n là t

ổ ứ ượ  ch c đ ệ ự ệ ế ự c thành   ạ ộ    ch c đ i lý tr c ti p th c hi n ho t đ ng

ổ ứ ạ ộ ể ạ ộ ợ ả ủ ề ệ ả ả ạ ổ ứ ậ l p và ho t đ ng h p pháp; Nhân viên trong t ị ạ đ i lý b o hi m ph i có đ  các đi u ki n theo quy đ nh.

ườ ị ứ ự ệ ạ

ả ị ậ ạ ấ ặ i đang b  truy c u trách nhi m hình s  ho c đang ph i ch p hành hình ph t tù ủ ộ i theo quy đ nh c a pháp lu t không

ướ c quy n hành ngh  vì ph m các t ể ồ ề ạ ả Ng ị ặ ho c b  Toà án t ế ợ ượ đ ề c ký k t h p đ ng đ i lý b o hi m.

ạ ộ ể ả ắ ạ *Nguyên t c ho t đ ng đ i lý b o hi m

ạ ộ ệ ạ ả ả ạ

ể ­ T  ch c, cá nhân ho t đ ng đ i lý b o hi m ph i có đ  đi u ki n ho t đ ng đ i lý ể ủ ề ị ổ ứ ị ạ ộ ồ ả ạ ả ợ theo quy đ nh và ph i ký h p đ ng đ i lý b o hi m theo quy đ nh .

ủ ệ ể ả ộ ượ ả ạ ­ Cán b , nhân viên c a doanh nghi p b o hi m không đ ể   c làm đ i lý b o hi m

ể ệ ả cho chính doanh nghi p b o hi m đó.

ứ ổ ượ ệ ạ ồ ể   c đ ng th i làm đ i lý cho doanh nghi p b o hi m

­ T  ch c, cá nhân không đ ế ượ ấ ậ ủ ể ờ ệ ả ạ khác n u không đ ả c ch p thu n c a doanh nghi p b o hi m mà mình đang làm đ i lý.

ụ ủ ạ ể ề ả * Quy n và nghĩa v  c a đ i lý b o hi m

ề ể ạ ả Đ i lý b o hi m có các quy n sau:

ố ớ ể ể ệ ạ ả ả ồ ­ L a ch n và ký k t h p đ ng đ i lý b o hi m đ i v i doanh nghi p b o hi m theo

ự ị ọ ủ ế ợ ậ đúng quy đ nh c a pháp lu t;

ồ ưỡ ể ả ạ ộ ng, nâng cao trình đ  cho đ i lý b o hi m do

ổ ứ ự ả ể ớ ­ Tham d  các l p đào t o, b i d ệ doanh nghi p b o hi m t ạ  ch c;

ượ ạ ộ ủ ề ệ   t cho các ho t đ ng c a mình và các đi u ki n

­ Đ c cung c p thông tin c n thi ồ ể ự ầ ả ế ể ệ ạ ợ ấ khác đ  th c hi n h p đ ng đ i lý b o hi m;

28

ưở ề ồ ợ ợ ừ ạ ộ ạ ­ H ng hoa h ng và các quy n, l i ích h p pháp khác t ả    ho t đ ng đ i lý b o

hi m;ể

ả ề ế ể ả ặ ấ ầ ả ỹ ­ Yêu c u doanh nghi p b o hi m hoàn tr  ti n ký qu  ho c tài s n th  ch p theo

ể ả ả ậ ợ ồ ệ ạ tho  thu n trong h p đ ng đ i lý b o hi m.

ụ ể ạ ả Đ i lý b o hi m có các nghĩa v  sau:

ự ệ ế ệ ể ả ạ ồ ớ ợ ả   ­ Th c hi n cam k t trong h p đ ng đ i lý b o hi m đã ký v i doanh nghi p b o

hi m;ể

ể ệ ế ả ả ậ ả ỹ

­ Ký qu  ho c th  ch p tài s n cho doanh nghi p b o hi m n u có tho  thu n trong ồ ế ấ ể ặ ả ạ ợ h p đ ng đ i lý b o hi m;

ủ ấ

ể ả ệ ể ả ồ ề ể ệ ạ ầ   i thi u, m i chào, bán b o hi m; cung c p các thông tin đ y đ , chính xác cho ợ   ượ ủ c  y quy n trong h p

ể ạ ả ờ ớ ­ Gi ợ ự ả bên mua b o hi m; th c hi n h p đ ng b o hi m theo ph m vi đ ồ đ ng đ i lý b o hi m;

ướ ự ề ệ ẩ ­ Ch u s  ki m tra giám sát c a c  quan nhà n ầ   c có th m quy n và th c hi n đ y

ậ ị ị ự ể ụ ủ ơ ủ ủ đ  nghĩa v  tài chính theo quy đ nh c a pháp lu t.

29

Ợ Ồ Ả Ể ầ Ph n III: H P Đ NG B O HI M.

1.Khái ni mệ .

ế ậ ượ ể ả ộ Kinh doanh b o hi m là m t quan h  kinh doanh đ

c thi ệ ủ ả ồ

ợ ụ ể ể ệ ạ ộ ứ ệ ự ể ể ả ả ơ ở ợ   ệ t l p trên c  s  h p ể ả ồ   đ ng. H p đ ng b o hi m chính là hình th c pháp lý c a quan h  kinh doanh b o hi m, là công c  đ  doanh nghi p b o hi m th c hi n ho t đ ng kinh doanh b o hi m.

ậ ề ả ồ ợ Theo đi u 12 Lu t kinh doanh b o hi m thì:

ữ ả ệ ể ả

ể ả ề ể ể ự ể ụ ưở i th  h

ả ườ ượ ả ả ự ệ ả ả ể ả ể ậ   ể ả  H p đ ng b o hi m là s  tho  thu n ả ả ả   gi a bên mua b o hi m và doanh nghi p b o hi m, theo đó bên mua b o hi m ph i đóng ả ặ   ườ ể phí b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m cho ng ng ho c ể ườ ồ b i th ệ c b o hi m khi x y ra s  ki n b o hi m. ng cho ng i đ

ợ ụ ể ạ ả ồ

ế ợ ạ ồ ợ ệ ợ ể ủ ả ồ ặ

ồ ể ặ ể ể ể   ệ ợ   H p đ ng b o hi m là d ng quan h  h p đ ng c  th . Vì th  h p đ ng b o hi m ả   ồ có các đ c đi m chung c a các quan h  h p đ ng nói chung. Bên c nh đó h p đ ng b o hi m còn có đ c đi m riêng sau:

ế ợ ứ ả ộ ờ cũng là

ấ : Ch  th  tham gia ký k t h p đ ng b o hi m m t bên bao gi Th  nh t ả ệ ủ ể ể ớ ư ể ả ể ồ  cách là bên b o hi m. doanh nghi p b o hi m tham gia v i t

ợ ồ ể ờ ả , h p đ ng b o hi m bao gi i hình th c văn b n. cũng th  hi n d

ứ Th  hai ậ ứ ả ượ ậ ể ệ ả ướ ể ể ồ ị

ợ ứ ứ ể ấ ậ ả ằ ồ

ị ả T iạ   ề ả c l p thành văn đi u 14 Lu t kinh doanh b o hi m quy đ nh “ h p đ ng b o hi m ph i đ   ế ợ ệ   ể ả ơ ả b n. B ng ch ng giao k t h p đ ng là gi y ch ng nh n b o hi m, đ n b o hi m, đi n ậ ứ báo, telex, fax và các hình th c khác do pháp lu t quy đ nh”.

ể ể ồ

ủ ợ ề ủ ể ả ả ề ả ặ ợ Th  baứ , v  b n ch t Pháp lý c a h p đ ng b o hi m có th  mang b n ch t c a h p ấ ủ ợ   ả ụ   ể ứ  ho c h p đ ng dân s . Đi u đó căn c  vào ch  th  tham gia b o hi m và m c

ế ườ ể ả ồ đ ng kinh t ủ đích c a ng ấ ự ồ i tham gia b o hi m.

ế ệ ả ủ ể ể ả ồ ề Trong n n kinh t

ạ ụ ể ả

ạ ộ ế ợ ồ ồ ế ợ ợ ữ ế ặ

ư ể ể ả ồ ợ

ằ ả ả ợ ợ ồ ồ ươ ư ỷ

ư ả ữ ể ệ ằ ệ ả ạ

ể ể   , ch  th  tham gia quan h  b o hi m (Ký k t h p đ ng b o hi m ) ấ r t đa d ng (pháp nhân, cá nhân), m c đích tham gia ký k t h p đ ng b o hi m có khác   ụ   nhau ( Ho t đ ng kinh doanh ho c không kinh doanh ). Nh ng h p đ ng ký k t nh m m c ể   ậ đích kinh doanh nh :  H p  đ ng  b o hi m   v n chuy n  hàng  hoá,  h p  đ ng b o hi m ể   ng ti n kinh doanh nh  giàn khoan, tàu thu  máy bay… Nh ng h p đ ng b o hi m ph ự   ể ụ không nh m m c đích kinh doanh nh : b o hi m tai n n, b o hi m trách nhi m dân s , ả ả b o hi m tài s n công dân…

ể ả ượ ề ậ ằ ỉ ả   c đi u ch nh b ng Lu t kinh doanh b o Th  ba:ứ

ệ ợ ồ ể ồ  quan h  h p đ ng b o hi m đ ậ ợ hi m và pháp lu t h p đ ng khác.

ụ ợ ể ề ệ ả ồ ợ ồ ợ Th  t ồ ,ứ ư  h p đ ng b o hi m là h p đ ng song v , h p đ ng có đi u ki n.

ợ ộ ồ ả ạ ợ ụ ở ề ồ

ể ợ

ả ể ả

ộ ả ả

ụ ủ ả ả ướ  ch : m t bên ph i tr  tr ể ườ ế ợ ể ự ế ồ ị ề   H p đ ng b o hi m thu c lo i h p đ ng song v  b i các bên đ u có quy n và nghĩa ồ ợ   ng  ng nhau, quy n c a bên này là nghĩa v  c a bên kia. H p đ ng b o hi m là h p ả ỗ   c kho n phí b o hi m, bên kia có ự ệ ỉ   ng b o hi m cho bên kia ch  khi có s  ki n b o hi m. Vì ộ ỉ ượ   c xác đ nh m t cách th c t  và

ự ệ ẩ ể ề ủ ụ ươ ứ v  t ể ệ ở ề ệ ồ đ ng có đi u ki n th  hi n  ồ ặ ụ ả ề nghĩa v  tr  ti n ho c b i th ụ ủ ề ậ v y quy n và nghĩa v  c a các bên ký k t h p đ ng ch  đ ể ả ầ ủ đ y đ  khi có s  ki n b o hi m x y ra.

30

ợ ề ề ồ ỉ Th  năm,

ườ ưỡ ồ ể ả ợ ể ả ồ ượ ợ

ứ ợ ụ ể ớ ề ả

ộ ố ạ ợ ợ ề ể ồ ệ ả i mua b o hi m đ

ườ ứ ộ ề ể ặ ủ ọ ỗ ặ ư ả

ả ớ ạ ả ề ướ ồ  Xét v  tính đ n bù, h p đ ng b o hi m là h p đ ng l   ng tính. Ch  trong ề ị ộ ợ   c m t h p đ ng b o hi m là h p đ ng có đ n bù hay ng h p c  th  m i xác đ nh đ tr ự ệ ể t, nó   không ( Tính đ n bù khi có s  ki n b o hi m ). Trong m t s  lo i h p đ ng cá bi ượ   ả luôn mang tính đ n bù nh  trong b o hi m nhân th  h n h p ( ng c ị   tr  ti n b o hi m trong c  khi không g p r i ro ). M t khác m c đ  đ n bù không xác đ nh tr ể i h n... ) c (Gi

ứ ự ể ả ợ ồ ồ

Th  sáuứ ồ ạ ủ ệ ự ủ ợ ạ ợ ế ư ồ ạ ủ ồ ệ ế   ấ , H p đ ng b o hi m là lo i h p đ ng có ch a đ ng tính ch t may r i: N u ả   i hi u l c c a h p đ ng b o i r i ro thì không có vi c giao k t cũng nh  t n t

không t n t hi m. ể

ấ ả ợ ồ ợ ồ

ạ ợ ướ ả ồ ườ ượ i đ c, ng ể i b o hi m so n tr

ả   ứ ả , h p đ ng b o hi m có tính ch t là lo i h p đ ng gia nh p. H p đ ng b o ậ Th  b y ể ồ ợ   c b o hi m sau khi ợ ậ ấ ớ ể ạ ườ ả ẫ ể hi m là h p đ ng theo m u do ng ầ ủ ọ đ c th y phù h p v i nhu c u c a mình thì gia nh p.

ạ ợ ồ ể ả 2. Phân lo i h p đ ng b o hi m.

ả ả ạ ợ ồ

ể ể ả ả   ể , h p đ ng b o hi m chia thành ba lo i: b o ng b o hi m ể ả ườ ệ ố ượ ứ ­ Căn c  vào đ i t ả hi m tài s n, b o hi m con ng ể ự i, b o hi m trách nhi m dân s .

ụ ể ể ả

ơ ể ị ủ ạ ộ ấ ủ ạ ổ ả ể ẩ ự ữ ữ ể

ố ượ ủ   Đ i t ng b o hi m là m c tiêu quan tâm c a ho t đ ng b o hi m nó là n i các r i ể ả ro b o hi m có th  x y ra kéo theo nh ng tai n n t n th t (Nh ng th c th  có th  b  r i ro   xâm h i ). ạ

ợ ể ả ồ ứ

ự ể ệ ắ ả ồ ồ   ậ  ) h p đ ng b o hi m g m ộ ị ả ủ ể ­ Căn c  vào tính pháp lý ( các quy đ nh c a pháp lu t ợ ồ  nguy n và h p đ ng b o hi m b t bu c. ợ h p đ ng b o hi m t

ể ồ ượ ướ H p đ ng b o hi m t ụ ệ , Đ c áp d ng ph  bi n c trên th  gi

ợ ế ộ ả ả ể ự  nguy n ệ các n ồ ế ớ   i. ề ự

ự ứ ề ệ ể ả ả ả ọ ế ậ ổ ế ở ế ợ ể Theo ch  đ  b o hi m này vi c giao k t hay không giao k t h p đ ng các bên có quy n t ề ề do l a ch n, các bên có quy n tho  thu n v  đi u ki n b o hi m, m c phí b o hi m.

ồ ắ ả ể ế ậ

ợ ộ  là h p đ ng đ ế ợ H p đ ng b o hi m b t bu c: ả ơ ở ụ c thi ể ượ ả ậ ậ ể

ợ ệ ố ớ ệ ể ả ộ

ế ợ ượ ộ ộ

ả ố ớ c áp d ng đ i v i m t s ả ệ ả ể ể ề ậ ả ị

ể ắ ụ ả ắ ộ ấ ụ ả ể ệ ả ứ ồ   t l p trên c  s  pháp lu t quy ồ ị đ nh. Vi c tham gia b o hi m và ký k t h p đ ng b o hi m là nghĩa v  mà pháp lu t quy   ể ắ   ể ố ượ ị ng b o hi m thu c di n b o hi m b t đ nh đ i v i các pháp nhân, th  nhân có đ i t ộ ố  ụ ồ bu c. Nghĩa v  giao k t h p đ ng b o hi m b t bu c còn đ ể   doanh nghi p b o hi m. Trong b o hi m b t bu c pháp lu t quy đ nh đi u ki n b o hi m, m c phí b o hi m và các bên có nghĩa v  ph i ch p hành.

ờ ố ệ ả ỉ ử ể

ế ợ ộ ứ ổ

ủ ệ ạ ầ ố ớ Trong đ i s ng xã h i, vi c b o hi m đ i v i m t s  đ i t ủ ộ ừ  ch c mà còn liên quan đ n l ể ự ế  đó đ t ra m t nhu c u xã h i là bên c nh ch  đ  b o hi m t ộ ố ố ượ ồ i ích c a c ng đ ng, c a Nhà n ự ế ộ ả  nguy n, Nhà n ủ   ng không ch  x  lý r i ướ   c. ướ   c

ộ ộ ể ắ ro cho t ng cá nhân, t ặ ộ Th c t ế ộ ả ầ c n duy trì ch  đ  b o hi m b t bu c.

ạ ề ể ể ả ắ ậ ỉ

ả ụ ụ ộ ả ằ ộ

ồ ị ố   ộ T i Đi u 8 lu t kinh doanh b o hi m quy đ nh: B o hi m b t bu c ch  áp d ng đ i ộ ố ạ ả ớ ả   ệ ợ ể v i m t s  lo i b o hi m nh m m c đích b o v  l i ích công c ng và an toàn xã h i. B o ộ ắ ể hi m b t bu c bao g m:

ể ơ ớ ủ ệ ể ệ ả i, b o hi m trách nhi m dân s ự

ự ủ ố ớ ể ả ­ B o hi m trách nhi m dân s  c a ch  xe c  gi ườ ậ i v n chuy n hàng không đ i v i hành khách; ủ c a ng

31

ạ ộ ố ớ ể ệ ệ ả ư ấ ậ ề ­ B o hi m trách nhi m ngh  nghi p đ i v i ho t đ ng t v n pháp lu t;

ệ ủ ệ ể ệ ề ả ớ ả ể ­  B o hi m trách nhi m ngh  nghi p c a doanh nghi p môi gi i b o hi m;

ể ả ổ ­  B o hi m cháy, n .

ứ ế ờ ỳ ủ ủ ­ xã h i t ng th i k , Chính ph  trình  y ban

ầ Căn c  vào nhu c u phát tri n kinh t ể ể ạ ả ộ ừ ộ ố ộ ụ ắ ị ườ ng v  Qu c h i quy đ nh lo i b o hi m b t bu c khác. th

ủ ể ủ ợ ồ ả ể .  3. Ch  th  c a h p đ ng b o hi m

ệ ả ộ

ủ ể ủ ợ   ể  là doanh nghi p b o hi m. Đ  tr  thành m t bên ch  th  c a h p ể ở ề ả 3.1 Bên b o hi m: ả ả ể ữ ể ệ ả ả ể ồ đ ng b o hi m thì bên b o b o hi m ph i có nh ng đi u ki n sau:

ả ạ ộ ượ ể ệ ả

ượ ộ ấ ạ ộ ậ ấ ấ ậ c thành l p và ho t đ ng theo Lu t kinh doanh ậ cB  Tài chính c p gi y phép thành l p và ho t đ ng và gi y phép đó có

­ Ph i là doanh nghi p b o hi m đ ả ể b o hi m ( đ ệ ự hi u l c pháp lý).

ể ả ượ ạ ộ ế ợ ượ ộ c ký k t phù h p n i dung ho t đ ng đ ấ   c ghi trong gi y

ồ ợ ­ H p đ ng b o hi m đ ượ ấ c c p. phép đ

ế ợ ủ ự ệ ể ả ả ẩ ồ

­ Ng ị ậ ề   ườ ạ i đ i di n ký k t h p đ ng b o hi m ph i có đ  năng l c và th m quy n ủ theo quy đ nh c a pháp lu t.

ạ ộ ệ ả

ế ợ ạ ể ả ệ ợ ể ồ ồ

ể ồ   Trong ho t đ ng kinh doanh, các doanh nghi p b o hi m ngoài vi c ký k t h p đ ng ớ ể ả ả   ế ợ b o hi m v i bên mua b o hi m, còn ký k t h p đ ng tái b o hi m, h p đ ng đ i lý b o ồ ợ ể hi m, h p đ ng môi gi ả ể ớ ả i b o hi m.

ả ả ự ữ ệ ậ ớ

ệ ợ ả ­H p đ ng tái b o hi m ớ ể ể ả ả

ồ ể ả ặ ố ể ể ệ ậ ộ ộ

ứ ậ ả

ầ ớ ố ệ ể ớ ố ả ả ề ề ể ể ả

ả ự ệ ể ậ ả ể : là s  tho  thu n gi a doanh nghi p b o hi m v i doanh   ệ nghi p b o hi m khác ho c v i doanh nghi p chuyên kinh doanh tái b o hi m, Theo đó   ặ   ệ ượ ng m t ph n trách nhi m đã nh n cho m t ho c doanh nghi p b o hi m g c chuy n nh ươ ả   ả ể ệ ng  ng v i s  phí tái b o hi m, bên nh n tái b o nhi u doanh nghi p b o hi m khác t ể   ươ ứ ạ hi m ph i tr  ti n b o hi m trong ph m vi trách nhi m t ng  ng v i s  phí tái b o hi m ả đã nh n khi x y ra s  ki n b o hi m.

ậ ả ề ệ

ả ể ợ ị ả ể ể ợ ồ

ữ ấ ố ớ ể ể ả ậ ể ệ ệ

ể ế ậ ể ề ả ả

ượ ể ặ ả

ự ể ệ c yêu c u doanh nghi p nh n tái b o hi m tr ả ầ ừ ườ ả ề ồ ể ườ ể ả ợ ợ ệ ị Đi u 27 Lu t kinh doanh b o hi m quy đ nh: Doanh nghi p ch u trách nhi m duy   ả   ườ nh t đ i v i bên mua b o hi m theo h p đ ng b o hi m, k  c  trong tr ng h p tái b o ả ả   hi m nh ng trách nhi m đã nh n b o hi m. Doanh nghi p nh n tái b o hi m không có ả   ầ quy n yêu c u bên mua b o hi m tr c ti p đóng phí b o hi m cho mình, Bên mua b o ậ ồ   ể ả hi m không đ  ti n b o hi m ho c b i ậ ng h p có tho  thu n khác trong h p đ ng b o hi m.  th ng cho mình, tr  tr

ị ể ề ể ả ợ

ệ ể ậ ả ệ ả ả

ệ ướ ể ệ ậ

ả ể ể ả ả ủ ể ả ả ị ộ ướ ỷ ệ  l

ể ế

ể ắ ả ể ớ ợ ườ ả ng h p tái b o hi m cho các Đi u 9 lu t kinh doanh b o hi m quy đ nh: Trong tr   ầ   ể ể c ngoài, doanh nghi p b o hi m ph i tái b o hi m m t ph n   c theo  20%   ệ   t ệ   t c qu c t

ế doanh nghi p b o hi m n ả trách nhi m đã nh n b o hi m cho doanh nghi p kinh doanh tái b o hi m trong n ệ ủ ụ ể quy đ nh c a chính ph . C  th  Doanh nghi p b o hi m ph i tái b o hi m theo t ả ệ ố ủ ợ ồ trách nhi m c a các h p đ ng b o hi m đã giao k t cho công ty tái b o hi m qu c gia vi ố ế ề ướ ộ ả ỷ ệ ả ệ  mà Vi nam. Vi c gi m t  tái b o hi m b t bu c phù h p v i các đi u   l ặ nam đã ký k t ho c tham gia.

32

ợ ồ ữ ệ ể ậ ả ả ớ

ự ề ệ ể ả

ệ ể ả ả

ề ươ ứ ạ ớ ể : là s  tho  thu n gi a doanh nghi p b o hi m v i bên ả ạ ­ H p đ ng đ i lý b o hi m   ệ   ự ự ỷ ạ ạ đ i lý, theo đó bên đ i lý theo s  u  quy n và nhân danh doanh nghi p b o hi m th c hi n ệ ộ ố ả ộ   ể m t s  công vi c mà doanh nghi p b o hi m giao, còn doanh nghi p b o hi m tr  m t ệ ả kho n ti n t ệ ng  ng v i công vi c giao cho bên đ i lý.

ườ ạ ả ợ ồ ng h p bên đ i lý b o hi m vi ph m h p đ ng đ i lý b o hi m gây thi

ể ệ ả ủ ể ả ợ

ể ạ ợ ườ ượ i đ i ích h p pháp c a ng ể ả ả ạ ệ ể ế ế ả ồ

ả ể ề ả

ả ệ ể ả ườ ể ể ồ ệ   ạ t Trong tr ề ể   ạ ế c b o hi m thì doanh nghi p b o hi m h i đ n quy n và l ạ   ị ẫ v n ph i ch u trách nhi m v  h p đ ng b o hi m do đ i lý b o hi m thu x p giao k t; đ i ệ   lý b o hi m có trách nhi m b i hoàn cho doanh nghi p b o hi m các kho n ti n mà doanh ườ ượ ả nghi p b o hi m đã b i th ợ ề ợ ồ ng cho ng ả ệ c b o hi m. i đ

ợ ồ ớ ả ữ ả H p đ ng môi gi

ể ệ

i b o hi m ể ế ậ ậ ệ ữ

ệ ể ả ứ ả

ể ả ộ ể ừ ả ừ ệ ớ ồ ự i b o hi m, theo đó doanh nghi p môi gi ệ ả ể i có th  v a đ ả ể : Là s  tho  thu n gi a doanh nghi p b o hi m v i ớ   ớ ả ộ   ự i b o hi m th c hi n m t ể ệ ươ   ì ệ   ề ươ ớ ng  ng v i công vi c ề ậ    phía t l p quan h  b o hi m gi a doanh nghi p b o hi m và ng ả ượ c nh n ti n hoa h ng c  t

ự ể ườ ệ ớ ả ệ doanh nghi p môi gi ệ ằ ố ể s  công vi c đ  nh m thi ệ ả ể tham gia b o hi m, doanh nghi p b o hi m tr  m t kho n ti n t ớ mà bên môi gi i th c hi n. Bên môi gi ả doanh nghi p b o hi m và ng i tham gia.

ể ả ồ

ạ ợ ườ ệ ể ấ ị

ườ ượ ả ố ớ ệ ư   ặ ệ M c dù doanh nghi p b o hi m có tham gia các lo i h p đ ng khác nh ng ả ể ệ ợ ả   trong quan h  h p đ ng b o hi m, doanh nghi p b o hi m là ng i duy nh t ch u trách ể c b o hi m.  nhi m đ i v i ng ồ i đ

ể ả 3.2. Bên mua b o hi m

ể ả ể

ệ ế ợ ể ồ ể ồ ứ ể ả ờ ớ  ch c, cá nhân giao k t h p đ ng b o hi m v i doanh   ườ ượ   c i đ

ụ ưở ể ặ ườ ể ả nghi p b o hi m và đóng phí b o hi m. Bên mua b o hi m có th  đ ng th i là ng ả b o hi m ho c ng i th  h ổ ả   Bên mua b o hi m là t ả ng.

ộ ủ ể ủ ợ ể ả ả ồ Đ  tr  thành m t bên ch  th  c a h p đ ng b o hi m thì t

ừ ự ả ả

c quy đ nh trong t ng ch ể ượ ả ả ượ i có th  đ

ể ề

ổ ứ  ch c, cá nhân ph i có   ế  ị ề   ể ụ ể c b o hi m. Quy n ả c b o hi m là quy n s  h u, quy n chi m h u, quy n s  d ng, quy n tài   ố ớ ố ượ ể ả ề ở ữ ấ ưỡ ượ ả ưỡ ụ ể ở ề ệ ự ủ đ  năng l c hành vi dân s  và ph i tho  mãn các đi u ki n đ ề ợ ể ộ ả đ  b o hi m c  th . Bên mua b o hi m ph i có quy n l ể ượ ề ế ợ i có th  đ l ề ả ng đ i v i đ i t s n; quy n, nghĩa v  nuôi d ề ử ụ ể c b o hi m. ữ ng đ ng, c p d

ệ ợ ồ ủ ể ụ ủ ề ả ể .  3.3.Quy n và nghĩa v  c a các ch  th  tham gia quan h  h p đ ng b o hi m

ụ ủ ề ể ệ ể ả ả * Quy n và nghĩa v  c a bên b o hi m ( doanh nghi p b o hi m).

ả ể ệ ả

ả ­Ph i gi ế ợ ạ ừ ồ

ề ả ợ

ườ ả ướ   ả c ả ủ ợ   i thích cho bên mua các đi u kho n c a h p đ ng, quy n và nghĩa ả ể ng h p h p đ ng b o hi m có đi u kho n không rõ   ụ  ườ ượ i đ ề ể c b o hi m hay ng ườ i thích có l ợ ồ ợ i cho ng c gi i th

ề ề ợ ả ẽ ượ ể ề ề i thích rõ cho bên mua b o hi m v  đi u kho n lo i tr  trách nhi m tr ề ả ồ khi ký k t h p đ ng; Gi ể ả ụ ủ v  c a bên mua b o hi m. Trong tr ả ả ràng thì đi u kho n đó s  đ ưở i b o hi m.  h ng quy n l

ứ ể ể ể ấ ả ả ơ ấ ­ C p cho bên mua b o hi m gi y ch ng nhân b o hi m, đ n b o hi m ngay sau khi

ế ợ ể ả ả ồ ký k t h p đ ng b o hi m;

ườ ể ả ả ườ ồ ­ B i th ti n b o hi m cho ng ườ ượ i  đ ể c b o hi m hay ng i th ụ

ả ề ể ả ưở ặ ng ho c tr ả ự ệ ng khi x y ra s  ki n b o hi m; h

ả ằ ả ừ ố ả ề ặ ừ ố ồ ể ườ ­Gi i thích b ng văn b n lý do t ả  ch i tr  tì n b o hi m ho c t ch i b i th ng;

33

ể ể ả ứ ủ ­Ph i h p v i bên mua b o hi m đ  gi

ố ợ ể ả ớ ề ữ i quy t yêu c u c a ng ả ườ ả ế ệ ể ộ ng b o hi m v  nh ng thi ả ồ   ầ i th  ba đòi b i ả   ự ệ ệ ạ t h i thu c trách nhi m b o hi m khi x y ra s  ki n b o

ườ th hi m; ể

ề ủ ể ể ậ ả ả ả ợ

ồ   ­Có quy n thu phí b o hi m c a bên mua b o hi m theo tho  thu n trong h p đ ng ể ả b o hi m;

ự ể ế

ệ   ầ ủ ­Yêu c u bên mua b o hi m cung c p đ y đ  trung th c thông tin liên quan đ n vi c ế ả ồ ầ ự ể ệ ả ợ ấ giao k t và th c hi n h p đ ng b o hi m;

ượ ể ả ề ­Đ c quy n đ n ph ợ ng đình ch  th c hi n h p đ ng b o hi m trong tr

ơ ị ươ ư ấ

ự ỉ ự ả ấ ụ ệ

ườ ự ậ ể ả ả ệ ủ ủ ệ ặ

ệ ế ế

ổ ẫ ấ ỉ ự ề ơ ươ ệ ề ậ

ả ả ả ồ

ể ặ ạ ả ệ ợ   ồ ng h p 2  nh : Bên mua b o hi m cung c p thông tin sai s  th t nh m ượ ằ   ể ậ đ c pháp lu t quy đ nh ưở ệ ợ i; Không th c hi n nghĩa v  cung c p thông tin cho doanh nghi p b o hi m trong h ng l   ể   ợ ườ ng h p làm tăng r i ro ho c phát sính thêm trách nhi m c a doanh nghi p b o hi m; tr ả   ủ Khi thay đ i d n đ n tăng các r i ro thì doanh nghi p có quy n tăng phí n u bên mua b o ệ   ể ể ng đình ch  th c hi n hi m không ch p nh n. Doanh nghi p b o hi m có quy n đ n ph ể ừ  ặ ể ằ ợ h p đ ng …và thông báo ngay b ng văn b n cho bên mua b o hi m ho c sau 60 ngày k  t ngày ra h n bên mua b o hi m không đóng phí ho c

ể ả ả ả ố   c b o hi m không th c hi n các bi n pháp b o đ m an toàn cho đ i

ệ ự ả ệ ể ệ ầ Ng ả ườ ượ i đ ể ượ t ng b o hi m sau khi doanh nghi p b o hi m đã yêu c u.

ặ ừ ườ ả ­T  ch i tr

ợ

ố ồ  ch i b i th ả ệ ồ ợ ườ ể ả ố ả ợ ể ể ả ừ ườ ượ i đ ng ườ trong tr ể ụ ưở ả ề ng cho ng ho c t i th  h  ti n b o hi m cho ng   ặ   ạ ộ ườ ể ng h p không thu c ph m vi trách nhi m b o hi m ho c c b o hi m trong tr ậ ả ệ ạ ừ ng h p lo i tr  trách nhi m b o hi m theo tho  thu n trong h p đ ng b o hi m;

ế ổ ụ ể ệ ề ạ ấ ầ ả ­Yêu c u bên mua b o hi m áp d ng các bi n pháp đ  phòng, h n ch  t n th t theo

ậ ị ủ quy đ nh c a pháp lu t;

ứ ệ ể ể ả

ố ề ườ ố ớ ả ứ ả ả ầ ­Yêu c u ng ng cho ng ườ ườ ượ i đ ồ   i th  ba b i hoàn s  ti n b o hi m mà doanh nghi p b o hi m đã b i ệ   i th  ba gây ra đ i v i tài s n và trách nhi m ồ ể c b o hi m do ng

ườ th dân s ; ự

ụ ủ ề ể ả ườ ượ ả * Quy n và nghĩa v  c a bên mua b o hi m, ng i đ ể   c b o hi m

ủ ể ạ ả ộ ươ ứ ả ậ   ng th c mà các bên đã tho  thu n

ồ ầ ­ N p phí b o hi m đ y đ  đúng h n theo ph ợ trong h p đ ng;

ủ ọ ế ể ế ả ồ ­Kê khai đ y đ  trung th c m i chi ti ợ t có liên quan đ n h p đ ng b o hi m theo

ầ ủ ự ể ệ ả ầ yêu c u c a doanh nghi p b o hi m

ườ ủ ể ặ

ng h p có th  làm tăng r i ro, ho c phát sinh thêm trách ể ữ ệ ủ ệ ợ ­Thông báo nh ng tr ả nhi m c a doanh nghi p b o hi m;

ự ệ ể ả

ừ ườ ả ợ ắ ể ­Thông báo cho doanh nghi p b o hi m v  vi c x y ra s  ki n b o hi m trong 2 ố ớ ộ ng h p có lý do chính

2 ( Kho¶n 2 ®iÒu 19; kho¶n 2 ®iÒu 20; kho¶n 2 ®iÒu 35; kho¶n 3 ®iÒu 50 )

ả ệ ố ớ ự ườ ụ ể ả ề ệ ồ ngày đ i v i tr m c p và 5 ngày đ i v i các h p đ ng khác, tr  tr c nghĩa v  này.  đáng mà ng ợ ệ ượ i mua b o hi m không th c hi n đ

34

ế ổ ụ ừ ủ ệ ấ ạ ả

­áp d ng các bi n pháp phòng ng a và h n ch  t n th t khi có r i ro x y ra theo quy ủ ậ ị đ nh c a pháp lu t;

ế ụ ấ ạ ỳ

ạ ể ơ ừ ố ề ể ả ả

ặ ố ề ươ ậ ả ứ ộ ệ   N u vi ph m các nghĩa v  nêu trên tu  theo tính ch t m c đ  vi ph m doanh nghi p ặ ồ ồ   ể  s  ti n b i ứ   ượ ể c b o hi m nh n đ ng  ng ỉ ợ ườ ượ i đ

ng ho c s  ti n b o hi m mà ng ứ ộ ỗ ủ ả ườ ươ ng đình ch  h p đ ng b o hi m ho c gi m tr ị ả ể c b  gi m t i đó. ả b o hi m có th  đ n ph ừơ th ớ v i m c đ  l i c a ng

ể ề ả ả ặ ầ ồ

­Có quy n yêu c u doanh nghi p b o hi m tr  ti n b i th ự ệ ả ề ả ườ ổ ể ể ệ ấ ả ạ ộ ệ khi có s  ki n b o hi m thu c ph m vi trách nhi m b o hi m, có t n th t thi ề ể   ng ho c ti n b o hi m ệ ạ ả t h i x y ra.

ộ ể ả ủ ợ ồ 4. N i dung c a h p đ ng b o hi m.

ộ ể ể ả ả ồ

ủ ợ ề ề ủ ể ả ệ ợ ụ ụ ể

ể ề ả ồ ậ   ổ N i dung c a h p đ ng b o hi m là t ng th  các đi u kho n do các bên tho  thu n ồ   làm phát sinh các quy n và nghĩa v  c  th  giũa các ch  th  tham gia quan h  h p đ ng ả b o hi m. bao g m các đi u kho n sau:

ề ề ợ

ả ạ ợ ồ ườ ồ ạ ả ồ ợ ị ừ ớ   ủ ế : là các đi u kho n ph i có trong h p đ ng có nó h p đ ng m i ề   ụ ể ỳ i ta xác đ nh lo i đi u

ả Đi u kho n ch  y u ệ ự ộ ượ ủ ế ả ả phát sinh hi u l c. Tu  thu c vào t ng lo i h p đ ng c  th  mà ng kho n nào đ c coi là điêù kho n ch  y u.

ể ả ườ ữ ề ả ượ ng nh ng đi u kho n sau đây đ c coi

ồ Trong các lo i h p đ ng b o hi m thông th ủ ế ạ ợ ả ữ ề là nh ng đi u kho n ch  y u:

ị ể ả ườ ượ ả ể   c b o hi m i đ

ề ợ ả ụ ưở ể ể ả ­Tên, đ a ch  c a doanh nghi p b o hi m, bên mua b o hi m, ng i b o hi m. ệ ng quy n l ỉ ủ c th  h ườ ượ i đ ặ ho c ng

ố ượ ể ả ­Đ i t ng b o hi m

ố ề ể ả ­s  ti n b o hi m ;

ả ượ ả ể ể ả ả ị ­giá tr  tài s n đ c b o hi m trong b o hi m tài s n;

ể ệ ề ể ể ề ề ả ả ả ả ạ ả ạ   ­Ph m vi b o hi m, đi u ki n b o hi m, đi u kho n b o hi m, các đi u kho n lo i

tr ; ừ

ờ ể ườ ể ệ ể ả ờ

ả ể ệ ả ả ả ủ

­Th i gian b o hi m, th i đi m phát sinh trách nhi m b o hi m. thông th ể ậ ệ ư ể ể ả ả ặ ờ

ậ ị ng trách ộ ể nhi m b o hi m c a doanh nghi p b o hi m phát sinh khi bên mua b o hi m n p phí, ể nh ng cũng có th  phát sinh trách b o hi m vào th i đi m do các bên tho  thu n ho c do pháp lu t quy đ nh.

ứ ể ươ ứ ộ ể ả ả ­M c phí b o hi m, ph ng th c n p phí b o hi m;

ươ ứ ể ả ồ ườ ể ả ­Ph ề ng th c thanh toán ti n b o hi m, b i th ng b o hi m;

ệ ệ ợ ồ ả ế ấ ạ ­Trách nhi m do vi ph m h p đ ng và vi c gi i quy t tranh ch p;

ế ợ ồ ­Ngày tháng năm ký k t h p đ ng ;

ả ữ ề ả ng l

ề Đi u kho n th ủ ể ộ ố ị ệ ợ ề ạ ẳ ệ :là nh ng đi u kho n th  hi n m t s  quy n và nghĩa v  c a ụ ủ   ả   c pháp lu t quy đ nh. Ch ng h n đi u kho n

ể ệ ậ ả ờ ạ ả ề ả ề ể ể ả ề ườ ẫ ượ ồ các ch  th  trong quan h  h p đ ng đ  đ ề ậ ấ th i h n tr  ti n b o hi m hay v n đ  ch m tr  ti n b o hi m. ..

35

ề ả ự ậ ả ớ ả Đi u kho n tu  nghi :Là các đi u kho n mà các bên t tho  thu n không trái v i các

ỳ ậ ị ề ủ quy đ nh c a pháp lu t.

ế ợ ồ ứ ứ ả ể .  5. Hình th c và cách th c ký k t h p đ ng b o hi m

ể ể ể ợ ợ

ồ ả ằ ậ ấ ơ ả ồ ợ H p đ ng b o hi m có th  là h p đ ng kinh t ả ượ ờ  cũng ph i đ

ể ệ ồ ể ệ ể ả ấ ả ư   ồ ế , có th  là h p đ ng dân s , nh ng ể   ứ ả c th  hi n b ng văn b n. Đ n b o hi m, gi y ch ng nh n b o hi m ế ậ   ế ợ t l p

ồ ự ả bao gi ứ ể ằ là b ng ch ng giao k t h p đ ng b o hi m do doanh nghi p b o hi m c p khi thi ệ ợ quan h  h p đ ng.

ơ ộ ả ể ươ ề ồ  b n th o h p đ ng g m các đi u kho n ch

Đ n b o hi m có n i dung t ộ ơ ự ả ề ả ồ ể c b o hi m, tên ng

ể ả ả ể ể c chuy n nh

ả ể ơ ể ể ườ ậ ả ợ ả ủ  ườ ượ ườ ở ữ   i s  h u i đ ệ   ề ượ ng, chuy n giao theo các đi u ki n ể   ả ấ i tham gia b o hi m c bên b o hi m ch p nh n, ng

ả ệ ự ơ ế ả ể ng t ặ ể ế y u. Đ n b o hi m có ghi tên m t ho c nhi u ng ể ượ ơ ơ đ n b o hi m. Đ n b o hi m có th  đ ượ ả ghi trong đ n, Khi đ n b o hi m đ đóng phí thì cam k t b o hi m phát sinh hi u l c.

ậ ả ể

ả ệ ế ỉ ả ộ ậ ể ể

ạ ợ c b o hi m, xác nh n h p đ ng b o hi m đã đ ấ ả ơ ậ ườ ệ ả

ườ ể ề ợ

ứ ể   ứ Gi y ch ng nh n b o hi m là m t lo i ch ng ch  pháp lý do doanh nghi p b o hi m ườ ượ ồ ả   ượ i đ c giao k t, đ n b o ể ượ ả   ứ ấ ậ c doanh nghi p b o hi m ch p nh n. Thông th ng gi y ch ng nh n b o ặ   ả ườ ể ử ụ ấ ng h p có nhi u ng c c p đ  s  d ng trong tr i tham gia b o hi m ho c ứ ể   i s  h u gi y ch ng nh n b o hi m tham gia nhi u ch  đ  b o hi m khác có liên ả ế ộ ả ể ể ế ắ ộ ấ ấ c p cho ng ể hi m đã đ ể ượ hi m đ ấ ườ ở ữ ậ ng ồ ặ ợ quan ho c h p đ ng b o hi m đ ả ể ề ế ộ ả ượ c ký k t theo ch  đ  b o hi m b t bu c.

ứ ề ả ồ ể : ế ợ * V  cách th c ký k t h p đ ng b o hi m

ỳ ộ ậ ể

ả ẽ ồ ậ ể ạ ồ ặ ượ ừ ế ợ

ể ế ư ả ả ề

ả ứ ứ ể ả ồ ợ

ậ ườ ệ ợ ả ặ ế

ả ồ ơ ầ ề ể ả ệ c y u c u doanh nghi p b o hi m ph i tr  l

ồ ượ ị ờ ạ ế ể

ượ ể ể ặ ch i b o hi m thì coi nh  đ  ngh  b o hi m đ

ị ả ệ ự ư ề c coi là ký k t và phát sinh hi u l c khi ng

ườ ượ i đ ụ ế ộ ợ ồ

ể ả ả ả Tu  thu c vào t ng lo i hình b o hi m mà các bên s  tho  thu n ho c pháp lu t quy   ế ằ   ệ ể ị c ký k t b ng đ nh cách th c ký k t h p đ ng b o hi m. Hi n nay h p đ ng b o hi m đ ả ủ ợ   ề ặ ự các cách th c nh : Các bên tr c ti p g p nhau đ  tho  thu n v  các đi u kho n c a h p ử ể ồ đ ng b o hi m và cùng ký vào văn b n h p đ ng. Ho c ng   i tham gia b o hi m g i văn ồ ợ ờ ạ   ị ề ả ế ợ b n đ  ngh  giao k t h p đ ng và h  s  có liên quan đ n vi c ký h p đ ng, trong th i h n ậ   ả ả ờ ậ ấ ể ừ i là ch p nh n  ngày nh n đ 15 ngày k  t ả ệ ậ ấ ề hay không ch p nh n đ  ngh  đó. N u quá th i h n trên mà doanh nghi p b o hi m không   ợ   ậ ấ ố ả ả ừ c ch p nh n. Ho c h p có văn b n t ự   ồ ể ả ượ ể ả đ ng b o hi m đ c b o hi m th c ế ộ ệ hi n m t hành vi giao k t m t h p đ ng khác có liên quan. Ví d  hành khách mua vé máy   bay, tàu ho , ôtô trong giá vé có tính phí b o hi m.

ệ ự ủ ợ ồ ả ể .  6. Hi u l c c a h p đ ng b o hi m.

ợ ồ ệ ự ể ừ ờ ế ế ể ả th i đi m ký k t n u các bên không có tho

ể H p đ ng b o hi m có hi u l c k  t ệ ư ư ữ ề ậ ậ ả ị

ự ự ủ ồ ả  ủ ể   thu n khác khi nó tho  mãn nh ng đi u ki n mà pháp lu t quy đ nh nh  :T  cách ch  th , ủ ợ ộ n i dung c a h p đ ng; s  t do ý trí c a các bên. ..

ể ả

ể ể ệ ặ ả ả ượ ằ

ể ể ả ợ

ợ   ể Th i đi m phát sinh trách nhi m b o hi m c a doanh nghi p b o hi m khi h p ấ   ả c giao k t ho c khi b ng ch ng doanh nghi p b o hi m đã ch p ả   ng h p còn ph i sau ờ ệ ệ ộ ố ườ ị ủ ứ ố ớ ậ ậ ặ ờ ờ ế ồ đ ng b o hi m đã đ ậ ộ nh n b o hi m và bên mua đã n p phí. ngoài ra, đ i v i m t s  tr ả ộ m t th i gian ch  do các bên tho  thu n ho c pháp lu t quy đ nh.

36

ể ả ồ ợ ượ ệ ộ ườ H p đ ng b o hi m đ ả c coi là vô hi u khi x y ra m t trong các tr ợ ng h p sau:

ế ợ ề ợ ể ể ả ồ ­Vào th i đi m giao k t h p đ ng, bên mua b o hi m không có quy n l i có th ể

ể ượ ả ờ c b o hi m; đ

ế ợ ố ượ ể ạ ờ ồ ồ ạ ể ả ­T i th i đi m giao k t h p đ ng, đ i t ng b o hi m không còn t n t i;

ế ả ể ể ể ả ạ ờ ế ự ệ ể ­T i th i đi m giao k t b o hi m bên mua b o hi m đã bi ả t s  ki n b o hi m đã

ả x y ra;

ừ ố ể ệ ể ặ ả

ể ế ợ   ả ­Bên mua b o hi m ho c doanh nghi p b o hi m có hành vi l a d i khi giao k t h p ả ồ đ ng b o hi m;

ệ ể ể ấ ả ả ồ ị

ấ   ­Doanh nghi p b o hi m kinh doanh b o hi m không có gi y phép, b  thu h i gi y ặ ấ ộ phép ho c kinh doanh không đúng n i dung ghi trong gi y phép;

ủ ế ữ ủ ề ế ể ả ợ ộ ợ ồ   ­H p đ ng b o hi m thi u m t trong nh ng đi u kho n ch  y u c a h p đ ng

ả ị ượ ồ ậ c pháp lu t quy đ nh; đ

ể ả ồ ợ ượ ậ ự ủ ế ậ ớ ­H p đ ng b o hi m đ ị c giao k t trái v i quy đ nh c a pháp lu t và tr t t công

ộ c ng;

ệ ợ ồ ượ ự ệ ị Vi c x  lý h p đ ng vô hi u đ c th c hi n theo các quy đ nh có liên quan c a b ủ ộ

ậ ệ ử ự lu t dân s .

ệ ự ứ ể ấ ả ồ ợ ườ H p đ ng b o hi m ch m d t hi u l c trong các tr ợ ng h p sau :

ế ợ ố ượ ồ ả ả ể ặ

ả ể ồ ạ i trên th c t ả ể c b o hi m (đ i t ợ ể ệ ả

ả ồ

ể ­ N u sau khi giao k t h p đ ng b o hi m, bên mua b o hi m không còn quy n l ự ế  ho c không th ng b o hi m không còn t n t ể ả ể ả ể ả ừ ầ ợ ồ ề ợ   ế i ể  ể ượ ả có th  đ ườ ị ủ   ng h p này doanh nghi p b o hi m ph i hoàn phí b o hi m cho bên mua b  r i ro.) Tr ể ạ ủ ợ ờ ớ ươ ứ   i c a h p đ ng b o hi m mà bên mua b o hi m đã đóng phí, ng  ng v i th i gian còn l t ợ ế ế t và h p lý có liên quan đ n h p đ ng b o hi m.  sau khi tr  các chi phí c n thi

ể ả

ả ậ ợ ồ

ả ả ể ả ể ợ ủ ườ ả

ể ậ ấ ườ ể ẫ ụ ế ả ợ ể ồ ị ặ ể   ­Bên mua b o hi m không đóng phí b o hi m ho c không đóng phí b o hi m theo ừ ườ ả ờ ạ ng h p các bên có tho  thu n khác;   th i h n tho  thu n trong h p đ ng b o hi m, tr  tr ờ ả ứ   ng h p này bên mua b o hi m v n ph i đóng đ  phí đ n th i đi m ch m d t Trong tr ể ố ớ ợ ả ồ ợ h p đ ng b o hi m, quy đ nh này không áp d ng đ i v i h p đ ng b o hi m con ng i.

ủ ể ạ ờ

ể ậ ườ ả

ệ ự ệ ợ ồ ợ ả ệ ể ả ể ng cho ng

ờ

ườ ượ i đ ả ợ ạ ạ ẫ ả ể ồ ả ị

ế ờ ố ớ ợ ế ụ ể ả ồ ả ả ­ Bên mua b o hi m không đóng đ  phí b o hi m trong th i gian gia h n đóng phí   ồ ả ể ả ả   ng h p này doanh nghi p b o b o hi m theo tho  thu n trong h p đ ng b o hi m. Tr ả   ườ ị ẫ ể c b o hi m khi s  ki n b o hi m v n ph i ch u trách nhi m b i th ả   ả ể ả hi m x y ra trong th i gian ra h n đóng phí; bên mua b o hi m v n ph i đóng phí b o ậ ể ể hi m cho đ n h t th i gian gia h n theo tho  thu n trong h p đ ng b o hi m. quy đ nh này   ườ không áp d ng đ i v i h p đ ng b o hi m con ng i;

ườ ể ả ấ ợ ­ Các tr

ủ ệ ể ả ồ ợ ộ ậ ng h p này đ

ồ ứ ợ ự ủ ủ ệ ậ ị ị ị ứ ợ ng h p ch m d t h p đ ng b o hi m khác theo quy đ nh trong B  lu t dân   ự ậ ượ   ườ ả ấ c s , h u qu  pháp lý c a vi c ch m d t h p đ ng b o hi m trong tr ộ ậ ự   th c hi n theo quy đ nh c a B  lu t dân s  và các quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan;

ệ ợ ồ ự ế ế ể ả ị 7. Các quy đ nh khác có liên quan đ n ký k t và th c hi n h p đ ng b o hi m.

ứ ấ ể ượ ể ể ả ồ ệ Th  nh t, vi c chuy n nh ợ ng và chuy n giao h p đ ng b o hi m:

37

ượ ể ậ ả ợ Các   bên   tham   gia   h p   đ ng   b o   hi m   có   th   tho   thu n   chuy n   nh

ồ ề ể ồ ả ặ ủ ể ồ ợ ị ặ   ể ng   ho c ậ ả ủ ợ chuy n giao h p đ ng theo các đi u kho n c a h p đ ng ho c các quy đ nh c a pháp lu t.

ợ ồ ả ể ả ổ

ợ ể ể  Chuy n nh ượ ể ợ ả

ậ ả ể ồ ể ỉ

ượ ng h p đ ng b o hi m ( là ả ng h p đ ng b o hi m cho ng ợ ượ ồ ượ ể ể ả

ừ ườ ượ ượ ệ ả ậ ợ ệ  vi c thay đ i bên tham gia b o hi m )bên   ồ   ườ i khác theo tho  thu n trong h p đ ng ệ ự   ng h p đ ng ch  có hi u l c khi bên mua b o hi m thông báo ệ ệ ả   ả ng cho doanh nghi p b o hi m và doanh nghi p b o ệ   ự ể ệ c th c hi n ng h p vi c chuy n nh ng đ

ậ mua chuy n nh ể ệ ể ả b o hi m. Vi c chuy n nh ề ệ ằ b ng văn b n v  vi c chuy n nh ấ ể hi m có văn b n ch p nh n vi c đó. Tr  tr ố ế .  theo t p quán qu c t

ể ể ể ả ả ồ ợ ồ

ệ ể ể ả ậ ả ổ

ợ  Chuy n giao h p đ ng b o hi m ớ ữ ị ệ ể ậ ả ậ ể  có nghĩa là (chuy n giao h p đ ng b o hi m đã ký ủ ể ế k t gi a các doanh nghi p b o hi m v i nhau ) thay đ i ch  th  nh n b o hi m ( doanh nghi p nh n b o hi m ) Pháp lu t quy đ nh:

ệ ể ộ ố ể ặ ả ộ

ể ườ ượ ữ ự ệ ệ ợ

ộ ợ ả ể ơ ấ ể ệ ả

ủ c th c hi n trong nh ng tr ệ ệ ể ể ữ ự ể ậ ả ấ ả ậ ụ ả   ệ ồ Vi c chuy n giao toàn b  h p đ ng b o hi m c a m t ho c m t s  nghi p v  b o ữ ư   ng h p nh : Doanh hi m gi a các doanh nghi p b o hi m đ ả ả   nghi p b o hi m có nguy c  m t kh  năng thanh toán; Doanh nghi p b o hi m chia tách, ả ợ h p nh t, sáp nh p, gi i th ; Theo s  tho  thu n gi a các doanh nghi p b o hi m ;

ườ ể ệ ả ả Tr

ợ ả ể ệ ể ệ

ng h p mà doanh nghi p b o hi m có nguy c  m t kh  năng thanh toán, gi ợ ả ơ ấ ả   i ả   ả c vi c chuy n giao h p đ ng b o hi m cho doanh nghi p b o ậ ậ ượ ỉ ồ ể ể ể ệ ể ộ ị th  mà không tho  thu n đ hi m khác thì b  tài chính ch  đ nh doanh nghi p b o hi m nh n chuy n giao;

ể ệ ể ả ồ ượ ự ệ ề ệ ợ Vi c chuy n giao h p đ ng b o hi m đ c th c hi n theo các đi u ki n sau:

ụ ả ệ ể ệ ể ậ ả ể   ­ Doanh nghi p b o hi m nh n chuy n giao đang kinh doanh nghi p v  b o hi m

ượ đ ể c chuy n giao;

ề ể ả ợ ượ ể ổ   c chuy n giao không thay đ i

ụ ­ Các quy n và nghĩa v  theo h p đ ng b o hi m đ ồ ờ ạ ồ ể ế ế ả ợ cho đ n khi h t th i h n h p đ ng b o hi m;

ệ ả ả ợ ỹ

­ Vi c chuy n giao h p đ ng b o hi m ph i kèm theo vi c chuy n giao các qu  và ồ ể ệ ụ ể ộ ợ ệ ượ ể ả ồ ế ự d  phòng nghi p v  liên quan đ n toàn b  h p đ ng b o hi m đ ể ể c chuy n giao;

ệ ề ủ ụ ể ả ả ợ

ể ể ợ V  th  t c chuy n giao:  ị ể ả ạ ồ

ỉ ượ ộ ể ệ ồ ồ ế c ti n hành sau khi đã đ

ợ ấ ả ằ

ộ ấ ậ ể ệ ệ ậ ồ

ờ ể ằ ợ ả ể ả ơ   ể doanh nghi p b o hi m chuy n giao h p đ ng ph i có đ n ể   ử ề đ  ngh  chuy n giao h p đ ng b o hi m g i B  tài chính nêu rõ lý do, k  ho ch chuy n ượ   ế ể giao kèm theo h p đ ng chuy n giao. Vi c chuy n giao ch  đ c ộ ể ừ  ngày B  tài chính B  tài chính ch p thu n b ng văn b n; Trong th i gian 30 ngày k  t   ố ề ệ   ả ch p nh n vi c chuy n giao, doanh nghi p chuy n giao h p đ ng ph i công b  v  vi c ể chuy n giao và thông báo cho bên mua b o hi m b ng văn b n;

ặ ồ ờ ạ ờ ạ ả ề ả ề ứ ể ả ầ ườ ng Th  hai, th i h n yêu c u tr  ti n và th i h n tr  ti n b o hi m ho c b i th

ờ ạ ặ ồ ể

­Th i h n yêu c u tr  ti n ho c b i th ả ả ự ệ ầ ả ặ ạ ờ ở

ả ng theo h p đ ng b o hi m là 1 năm, k  t ự ệ ể ả ề ể ờ ạ ợ ấ ặ ồ ả ề ườ ồ ể ừ  ườ ả ngày x y ra s  ki n b o hi m. Th i gian x y ra s  ki n b t kh  kháng ho c tr  ng i khách   ả quan khác không tính vào th i h n tr  ti n b o hi m ho c b i th ng;

ờ ế ự ệ ­Tr

ờ ạ ể ầ ừ ả ả ể ể  ngày bên mua b o hi m bi ể   t th i đi m x y ra s  ki n b o hi m mà ả   ệ c vi c x y ả ế ượ t đ

ả ợ ng h p bên mua b o hi m không bi ượ c thì th i h n yêu c u tính t ể ườ ứ ch ng minh đ ả ự ệ ra s  ki n b o hi m;

38

ườ ề ể ả ồ ­Trong tr ợ ng h p ng

ườ i th  ba yêu c u bên mua b o hi m b i th ả ậ ể ợ ồ ữ   ầ ng v  nh ng ờ   ả t h i thu c trách nhi m b o hi m theo tho  thu n trong h p đ ng b o hi m thì th i

ừ ườ ả ứ ầ ệ ạ thi ạ ượ h n đ ộ c tính t ệ ườ  ngày ng ứ ể i th  ba yêu c u;

ả ả

ể ả ể ợ ậ

ậ

ể ừ ể ả ả ả ề ỏ ể ồ ng theo th i h n đã tho  thu n trong h p đ ng ba  hi m; trong tr ể ả ề ả ả ượ ủ ồ ơ ợ ệ ề c đ  h  s  h p l

ặ ồ ườ ể ự ệ ả ặ   ệ Khi x y ra s  ki n b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m ho c ờ ạ ườ ợ ườ ồ   b i th ng h p không ề ờ ạ ồ   ặ ể ả ả ệ có tho  thu n v  th i h n thì doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m ho c b i ả ề   ầ ậ ờ ạ ườ th  v  yêu c u tr  ti n ng trong th i h n 15 ngày, k  t  ngày nh n đ ả b o hi m ho c b i th ng.

ứ ả ế ấ ừ ợ ể ả ồ Th  ba, gi i quy t tranh ch p phát sinh t h p đ ng b o hi m.

ồ ợ ả ấ ự ế ấ ặ

ợ ủ ộ ể ả

ươ ượ ả ả i quy t thông qua th

ế ườ ể ả ả ớ ự c thì tranh ch p s  đ ặ ng tr c ti p ho c hoà gi ả ượ i đ

ự ẩ ọ ọ ho c dân s  phát sinh do hành   ướ   ấ c i v i s  tham gia   ấ ẽ ượ   c ả   i

Tranh ch p h p đ ng b o hi m là tranh ch p kinh t ế ạ ự ế ợ ng h p các bên không th  hoà gi ặ ạ i tr ng tài ho c t i toà án có th m quy n do các bên l a ch n. Th  t c gi ọ ủ ụ ố ụ ự ề ẩ ồ vi vi ph m h p đ ng c a m t hoăc c  2 bên tham gia ký k t. Khi có tranh ch p x y ra tr ế h t các bên ph i gi ng l ủ ứ c a bên th  ba. Trong tr ế ạ ả i quy t t gi ế quy t theo th  t c t ủ ụ ề ọ  t ng tr ng tài hay toà án có th m quy n mà các bên đã l a ch n.

ể ừ ờ ể ả ấ ệ ệ ờ ở Th i hi u kh i ki n là 3 năm k  t th i đi m x y ra tranh ch p.

ạ ợ ồ ả III. Các lo i h p đ ng b o hi m ể  c  thụ ể

ợ ồ ể ả 1. H p đ ng b o hi m con ng ườ   i

ợ ồ ể ệ ả 1. 1 Khái ni m h p đ ng b o hi m con ng ườ .  i

ườ ồ ố ượ ể ả ả i là lo i h p đ ng b o hi m mà đ i t ể   ng b o hi m

ả H p đ ng b o hi m con ng ạ ợ ọ ẻ ạ ổ ườ ạ ợ ể ứ là tu i th , tính m ng, s c kho  và tai n n con ng ồ i.

ể ệ ớ ể ả ợ ồ ồ ả H p đ ng b o hi m con ng ườ ượ i đ c phân bi t v i các h p đ ng b o hi m khác ở

ữ ợ ể nh ng đi m sau:

ồ ả ủ ợ ườ ổ ấ  Đ i t

ẻ

ng c a h p đ ng b o hi m con ng ể ườ i, nên không th  xác đ nh đ ứ ặ ể ị ị ể ể ả

ọ c giá tr  c a đ i t ng th c xác đ nh s  ti n b o hi m đ ậ ượ ố ề ườ ể ồ ộ

ợ ể ể ả

ề ể ở ượ ể ợ ở ộ t c  quy n l i khác nhau  ấ ả ng t ồ  các h p đ ng khi có s i b o hi m

ứ ố ượ ạ ứ   Th  nh t, i là tu i th , tính m ng, s c ặ ạ ể   ả ị ủ ố ượ kho  ho c tai n n con ng ng b o hi m. ươ ế ố ề ả ả  ượ Vì th  s  ti n b o hi m ho c ph c các bên tho ướ ậ ề   ế c trong h p đ ng. Pháp lu t cho phép m t ng thu n tr i có th  tham gia ký k t nhi u ườ ạ ợ ồ ệ ặ ả  m t ho c nhi u doanh nghi p b o hi m và lo i h p đ ng b o hi m con ng   ự  ề ợ ả ưở ả ườ ượ c b o hi m đ i đ ng c h ả ể ả ệ ki n b o hi m x y ra.

ợ ả ể ườ ể ồ Bên mua b o hi m trong h p đ ng b o hi m con ng

ả ủ ọ ỉ ộ ẹ ợ ị

ứ Th  hai, ả ưỡ ưỡ ả ồ ng; và ng

ấ ng, c p d ể ể ợ ả

ồ ệ

ườ ấ ưỡ ưỡ ườ ả   ể i ch  có th  mua b o ố ườ ể i có quan hi m cho b n thân mình; V , ch ng, b , m , con c a h ; anh, ch , em ru t, ng   ườ ể  ề ợ ế ệ i có th i khác, n u bên mua b o hi m có quy n l h  nuôi d ườ ượ ượ ể ể ả ả c b o hi m trong h p đ ng b o hi m con c b o hi m. Hay nói cách khác ng đ   i đ ặ ỉ ể ế   ườ ả ể ườ i mua b o hi m ho c ng ng i ch  có th  chính là ng i có quan h  hôn nhân, huy t ể ả ớ ặ ố ng v i ng i mua b o hi m.  ng, c p d th ng ho c nuôi d

ể ả ợ ồ

ứ Th  ba, ầ ườ ườ ế ả

ề ươ ồ ố ậ ế ặ ụ ườ ượ i đ ườ ứ trong h p đ ng b o hi m con ng quy n yêu c u đòi b i hoàn” có nghĩa là “Trong tr ặ th ng t ự t ho c đau  m do hành vi tr c ti p ho c gián ti p c a ng

ắ ể   i không áp d ng nguyên t c “chuy n ị  ể ợ ng h p ng c b o hi m ch t, b ế ủ   i th  ba gây ra, doanh 39

ụ ả ề ả

ể ồ ả ả ề ệ ả ề i th  h

ả ứ ứ ườ ệ ả ị ệ ườ i th  ba b i hoàn kho n ti n mà doanh nghi p b o hi m đã tr  cho ng ể ồ ườ i th  ba ph i ch u trách nhi m b i th ầ    ti n b o hi m mà không có quy n yêu c u ụ ưở ườ ả   ng. ị ả   c b o hi m theo quy đ nh ể ể ườ ượ i đ ng cho ng

ẫ nghi p b o hi m v n ph i có nghĩa v  tr ng Ng ủ c a pháp lu t.” ậ 3

ồ ả ườ ồ Th  tứ ư, H p đ ng b o hi m con ng

ể

ợ ữ ườ ả ườ i thân thích c a ng c b o hi m là b n thân ng

ả ả ụ ủ ả ồ ậ ạ ợ c xác l p th   ng là lo i h p đ ng dân ườ   ồ ng là cá nhân và ng i ký h p đ ng) th i ườ ủ i mua   ằ   ể i mua b o hi m không nh m

ườ ượ ể ợ i đ ườ ự ở ườ ả s . B i vì ng i tham gia mua b o hi m (ng ườ ượ ả ể ể i mua b o hi m và nh ng ng đ ườ ể ế ợ ể ả b o hi m. M c đích ký k t h p đ ng b o hi m c a ng ụ m c đích kinh doanh.

ế ợ ể ả ồ ả , Các bên ký k t h p đ ng b o hi m con ng

Th  nămứ ể ườ ự ệ ả ể ả ả i do doanh nghi p b o hi m xây d ng và đ ề   ắ ủ ườ i ph i tuân th  quy t c, đi u ộ ượ ể   c B  tài

kho n, bi u phí b o hi m con ng chính phê duy t .ệ

ệ ể ả ả ằ ậ ị Ngoài ra, Lu t kinh doanh b o hi m còn có quy đ nh nh m b o v  ng ườ ượ i đ ả   c b o

ư ể hi m nh :

ả ườ ế ể ặ ả

ể ượ ủ ệ ể ệ ả ở i, n u bên mua b o hi m không đóng phí ho c đóng   ả   c kh i ki n đòi bên mua b o

ả ả ể “ Trong b o hi m con ng ể ể 4. không đ  phí b o hi m thì doanh nghi p b o hi m không đ hi m đóng phí b o hi m”

ả ườ ườ ợ

ế ợ ả

ể ợ i th

i cho tr ồ ọ ả c ng ả ủ

ợ

i cho tr ẹ ườ ặ ợ i 18 tu i tr i giám h

ườ ủ ắ ệ ườ ầ ệ ườ ả ph i là ng ả ố ề s  ti n b o hi m và ng ưở ả h ườ ng ữ nh ng ng ợ h p pháp c a ng ế ủ ể ồ ườ   Vi c giao k t h p đ ng b o hi m con ng i không ng h p ch t c a ng ả ằ ườ ả ượ ể   i mua b o hi m thì ph i đ i đó đ ng ý b ng văn b n, trong đó ghi rõ ườ ụ  ườ ổ ể ụ ưở ườ ng h p thay  đ i ng ng b o hi m. M i tr i th  h ậ ả ể ự ồ ể ả ằ ng ph i có s  đ ng ý b ng văn b n c a bên mua b o hi m. Pháp lu t b o hi m con   ế ủ   ợ ườ ả ồ ị ượ c ký h p đ ng b o hi m con ng ng h p ch t c a i còn quy đ nh không đ ộ  ươ ổ ừ ườ ườ ướ i sau đây: Ng  tr i d ườ ả ằ ồ i đó đ ng ý b ng văn b n; Ng ể ng h p là cha m  ho c ng i đang m c b nh tâm th n;

ạ ạ ợ ồ ể ả ườ 1.2 Các lo i lo i h p đ ng b o hi m con ng i

ể ồ ể ả ạ ồ ợ c phân làm 2 lo i là: h p đ ng b o hi m nhân

ả  H p đ ng b o hi m con ng ườ ợ ợ ể ả ồ ọ ọ th  và h p đ ng b o hi m con ng ườ ượ i đ i phi nhân th .

ợ ồ ể ọ ả 1.2.1 H p đ ng b o hi m nhân th

ợ ồ ồ ọ

ả ả ể ệ ố ổ ặ

H p đ ng b o hi m nhân th  là h p đ ng b o hi m cho tu i th  con ng ế ủ ể ườ ể ả ặ

ọ ọ ủ ợ ườ ọ ặ ồ ợ ự ệ   ể ườ ợ i. S  ki n ườ ượ   ể ả c i đ b o hi m trong b o hi m nhân th  có liên quan đ n vi c s ng ho c ch t c a ng ố ượ ớ   ư ồ ả b o hi m. M c dù đ i t i, nh ng so v i ể ả các h p đ ng b o hi m con ng ả ế ể ng c a h p đ ng b o hi m nhân th  là con ng ộ ố ể i khác, nó có m t s  đi m đ c thù sau:

ả ự ệ ể ả ồ ọ ấ , S  ki n b o hi m trong h p đ ng b o hi m nhân th  không ph i bao gi

ứ Th  nh t ữ ả ố ượ ữ t h i cho đ i t ng đ

ậ ợ ể ể ả

ồ ự ệ ể ự ệ

3 §iÒu 37 LuËt kinh doanh b¶o hiÓm 4 §iÒu 36 LuËt Kinh doanh b¶o hiÓm

ủ ự ệ ể ả ấ ợ ủ ờ ư ể ữ ấ ề ậ ữ ả ệ ặ ả ậ ị ợ ờ  ể ả ấ ượ   ệ ạ ữ c cũng là nh ng r i ro và gây nh ng h u qu  x u hay nh ng thi ạ   ọ ả ả b o hi m. S  ki n b o hi m trong h p đ ng b o hi m nhân th  có th  phân thành hai lo i ố   là s  ki n b o hi m là nh ng r i ro và s  ki n là nh ng đi u ki n hoàn c nh, tình hu ng ế   i, b t ng  nh ng do các bên tho  thu n ho c pháp lu t quy đ nh n u không mang tính b t l

40

ự ế ụ ả ề ủ ể ệ ả thì làm phát sinh nghĩa v  tr ả    ti n b o hi m c a doanh nghi p b o

ả x y ra trên th c t hi m.ể

ộ ợ ể ứ ế ợ

ờ ể ệ ở ữ ả ế ể

ả ể ả

ệ

ị i mua b o hi m th c hi n vi c đóng phí đ u đ n theo đ nh k  và ng

ồ ỗ ấ ả t ki m. Tính ch t b o hi m th  hi n  ể ả ố ớ ấ ế ụ ưở i th  h ệ ể ậ ườ ả ẽ ộ ố ề ể ả ả

ng b o hi m s  nh n đ ế ệ ể ể ờ

ề ầ ả ả ộ

ủ ạ ợ ệ ậ ả ả ồ ọ

ụ ề ớ   ể ọ ứ ả Th  hai , h p đ ng b o hi m nhân th  là m t hình th c k t h p gi a b o hi m v i ự ệ   ả ệ ể ế  ch , trong th i gian b o hi m n u có s  ki n ti ả ề   ệ ả ể ườ ượ ả c b o hi m thì doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n i đ b o hi m x y ra đ i v i ng ọ ể ệ ở  ả ể ả ể ng. Tính ch t ti t ki m trong b o hi m nhân th  th  hi n  b o hi m cho ng ụ  ươ ỳ ề ự ườ ặ ệ ỗ ch , Ng ì th ả  ể ệ ể ượ ả ưở c toàn b  s  ti n b o hi m do doanh nghi p b o hi m tr h ợ ầ ư  ồ ả ế vào th i đi m k t thúc h p đ ng. Ngoài ra, hàng năm n u doanh nghi p b o hi m đ u t ể ừ ế ượ  k t qu  kinh doanh c a doanh c chia m t ph n ti n lãi t có lãi thì bên mua b o hi m đ   ồ   ể ợ ọ ể nghi p b o hi m nhân th . Chính vì v y, H p đ ng b o hi m nhân th  là lo i h p đ ng song v  và có tính đ n bù.

ấ ủ ả ừ ấ ọ

ể ợ ụ ộ ươ ụ ệ ể t ki m dài h n đ  th c hi n m t m c đích trong t ế   ả  tính ch t và m c đích c a b o hi m nhân th  là b o hi m k t ồ   ể ự ng lai, cho nên h p đ ng

Th  baứ ớ ế ể ờ ạ ừ ở ợ h p v i ti ả b o hi m nhân th  th , Xu t phát t ạ ệ ọ ườ ng có th i h n dài (T  5năm tr  lên).

ọ ả ả ả ể

ả ợ ả ờ ạ ồ ể

ể ể ả ệ ệ ể ả

ể ứ ả ả ả ề ờ ạ ể ả ọ ở c th ng c  trong tr ng h p có s  ki n b o hi m trong th i h n b o hi m và c

ể ả ả

ấ ớ ườ ợ ế ể ả ả ầ ư ừ ệ t

ố ả ồ ệ ể

ả tr

ườ ượ ả ụ ưở ồ ợ ể ử ụ ậ ể ọ ứ ể ể ả ạ

ể ệ ụ ả ồ ể ậ ọ

ị ể ệ ả ậ

ờ ỹ ự , v  vi c trích l p qu  d  phòng nghi p v  t ả ệ ề ệ ề ệ ỗ ủ ạ ộ ả ệ ụ ừ ọ ể ớ

ả   Th  tứ ư, bên b o hi m trong h p đ ng b o hi m nhân th  ph i là doanh nghi p b o ể ả   hi m nhân th . B i vì, do th i h n b o hi m dài, m c phí b o hi m mà doanh nghi p b o ể ệ  ti n b o hi m cho ng r t l n và doanh nghi p b o hi m ph i tr hi m thu đ   ả  ự ệ ườ ng i th  h ệ ể   ế ạ khi h t h n h p đ ng. Vì th , đ  b o đ m an toàn cho doanh nghi p kinh doanh b o hi m ụ ả   ỹ ự ệ ọ nhân th  và đ  s  d ng có hi u qu  ngu n v n đ u t  qu  d  phòng nghi p v  b o ờ ị ồ ượ ể c phép đ ng th i kinh hi m, Pháp lu t có quy đ nh: Doanh nghi p b o hi m không đ   ả   ệ ợ ọ ừ ườ ả ọ ng h p doanh nghi p b o doanh b o hi m nhân th  và b o hi m phi nhân th , tr ườ ổ  ể ẻ hi m nhân th  kinh doanh nghi p v  b o hi m s c kho  và b o hi m tai n n con ng i b ữ ệ ề ứ   ả ợ t v  m c tr  cho b o hi m nhân th . Đ ng th i pháp lu t còn có nh ng quy đ nh khác bi ầ   ố  phí b o hi m và ho t đ ng đ u v n đi u l ể   ư ố t  v n nhàn r i c a doanh nghi p b o hi m nhân th  so v i các doanh nghi p b o hi m phi nhân th . ọ

ồ ợ ả ả ộ ổ ủ Th  năm,

ọ ả ữ ứ ộ ế ố ọ  quan tr ng đ  đánh giá m c đ  r i ro b o hi m và là m t trong nh ng c  s

ậ ể ứ ọ

ể ủ ế ả

ế ả ả ể ể ằ

ể ả

ệ ả ể ể

ủ ậ ả ầ ả ả ổ ố ề ả ậ ặ ả ợ ồ

ế ể ả

ể ể ế ể ể ồ ớ ố ườ ượ i đ

ả ả ả ả ả ộ

ố ồ ể ợ ể ể ả ả

5 §iÒu 34 LuËt kinh doanh b¶o hiÓm n¨m 2000

ể ể   ườ ượ ể c b o hi m i đ Trong h p đ ng b o hi m nhân th  thì đ  tu i c a ng ơ ở  ể ộ ứ ộ ủ ể là m t y u t ả ể ộ ụ ữ   ch  y u đ  tính m c phí b o hi m. Do v y, m t trong nh ng nghĩa v  quan tr ng c a bên ổ ủ ả ườ ượ   c b o hi m. Pháp lu t quy mua b o hi m là ph i thông báo chính xác tu i c a ng i đ ổ ủ ể ị ườ ượ ả   c b o hi m nh m gi m phí đ nh “N u bên mua b o hi m thông báo sai tu i c a ng i đ ể ồ ỷ ợ ặ ể ả ề ả b o hi m, thì doanh nghi p b o hi m có quy n hu  h p đ ng b o hi m ho c yêu c u bên   ả ớ ố ề ươ ậ   ả ứ mua b o hi m đóng phí b o hi m b  sung t ng  ng v i s  ti n b o hi m đã tho  thu n ợ ể   ả ể trong h p đ ng; ho c là gi m s  ti n b o hi m đã tho  thu n trong h p đ ng b o hi m ợ ươ ườ ứ ng h p bên mua b o hi m thông báo sai ng  ng v i s  phí b o hi m đã đóng. N u tr t   ổ ủ ệ   ả ả ố ẫ c b o hi m d n đ n tăng s  phí b o hi m ph i đóng thì doanh nghi p tu i c a ng ả ặ   ượ ể ể ả t tr i đã đóng ho c b o hi m ph i hoàn tr  cho bên mua b o hi m s  phí b o hi m v ả ả   ớ ố ứ ươ ậ ố ề tăng s  ti n b o hi m đã tho  thu n trong h p đ ng b o hi m t ng  ng v i s  phí b o 5. hi m đã đóng”

41

ầ ườ ụ ể ả , do nhu c u, m c đích tham gia b o hi m hi m c a ng ủ ể ể ầ ạ ọ

Th  sáuứ ọ ấ ả ể ả ả

ể ế ộ ả ể ự ả ư ả ề ể ể ể ả ờ ỳ ị ể   ả i mua b o hi m ề ả   ứ nhân th  r t đa d ng, đ  đáp  ng yêu c u đó, trong ch  đ  b o hi m nhân th  có nhi u s n ườ ỳ   ọ ể ẩ i mua b o hi m có th  l a ch n nh : B o hi m sinh k , ph m b o hi m khác nhau ng ể ợ ỗ ử ỳ ả ả b o hi m t ể ọ  k , b o hi m h n h p, b o hi m tr n đ i, b o hi m tr  ti n đ nh k  …..

ả ể ệ ụ ả ỳ là nghi p v  b o hi m cho tr

ợ ng h p ng ể ườ ả ờ ạ ấ ị

ườ ượ i đ ả ả ề ượ ệ ẫ ố ờ ạ ể ế ả c b o hi m v n s ng đ n th i h n đ ườ ượ i đ

ể ­ B o hi m sinh k ế ườ ợ ể ể   ả c b o hi m ả ộ ể   ố s ng đ n m t th i h n nh t đ nh, theo đó doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m ụ ưở ậ   ả ế i th  h cho ng ng, n u ng c tho  thu n ả ồ trong h p đ ng b o hi m.

ả ệ ụ ả k ể ử ỳ là nghi p v  b o hi m cho tr

ườ ả ờ ạ

ườ ượ ả i đ ả ả ả ề ả ượ ợ ng h p ng ể ờ ạ ệ ế ể ả c b o hi m ch t trong th i h n đ ườ ượ i đ

­ B o hi m t ộ ụ ưở i th  h ả ồ ế   ể ể c b o hi m ch t ể ấ ị   trong m t th i h n nh t đ nh, theo đó doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n b o hi m cho ậ ế ườ   ng, n u ng c tho  thu n trong ng ể ợ h p đ ng b o hi m.

ế ợ ụ ả ể ể ệ ả ả ỳ ể ả ỗ ­B o hi m h n h p ể   ợ  là nghi p v  b o hi m k t h p b o hi m sinh k  và b o hi m

ử ỳ t k .

ệ ọ ả ­ B o hi m tr n đ i ườ ượ i đ ể   c b o hi m

ả ể ấ ỳ ờ ể ộ ờ ủ ườ ườ ể ế ụ ả ờ  là nghi p v  b o hi m cho tr ố ch t vào b t k  th i đi m nào trong su t cu c đ i c a ng ợ ng h p ng i đó.

ả ể ả ề ườ ệ ể ợ ng h p ng

ả

­B o hi m tr  ti n đ nh k ố ộ ả ườ ượ i đ ể ả ờ ạ ả ụ ưở ệ ợ ể ề ườ ể ậ ồ ỳ ị ị ờ ạ ế hi m s ng đ n m t th i h n nh t đ nh, sau th i h n đó doanh nghi p b o hi m ph i tr ti n b o hi m đ nh k  cho ng ả   c b o ả ả  ể 6. ng theo tho  thu n trong h p đ ng b o hi m ỳ là nghi p v  b o hi m cho tr ụ ả ấ ị i th  h

ợ ồ ể ả ườ 1.2.2. H p đ ng b o hi m con ng ọ i phi nhân th

ồ ạ ể ể ườ ạ ợ

ả ườ

ọ ể ả ả ả ạ

ể ạ ạ ế ợ ỷ ủ ệ ằ ể ạ ả ị

ể

ể ợ ấ ụ ẫ ệ ể ạ ậ

ả ồ ườ ể ườ ả i ng i trên xe; b o hi m cho ng ể ể ả ả ả ợ ồ

ồ ể ủ

ọ ự ệ ể ọ ườ ả ồ

i phi nhân th  th ả 1 năm tr ươ ể ồ ư ể ặ ắ ừ ng ng n t  đ ng h  nh  trong b o hi m hành khách đi trên ph

ậ ả ả  hi m con ng ồ ợ i phi nhân th  là lo i h p đ ng b o hi m tai n n và   H p đ ng b o ọ   ể ọ ư ợ ả ẻ ứ i khác mà không ph i là b o hi m nhân th  nh  h p đ ng b o hi m h c s c kho  con ng ề ể ể ả   sinh; b o hi m tai n n thu  th , thuy n viên; b o hi m tai n n con ng i (b o hi m tai ả ạ n n, sinh m ng k t h p n m vi n) b o hi m tai n n hành khách; b o hi m khách du l ch;   ạ ả   ả ồ ườ ả i đình s n; b o b o hi m tai n n lái xe, ph  xe và ng ườ ử ụ   ằ ể ả i s  d ng hi m tr  c p n m vi n ph u thu t; b o hi m sinh m ng cá nhân; b o hi m ng ọ ể ớ ợ ườ ệ i phi đi n… Khác v i h p đ ng b o hi m nhân th  trong h p đ ng b o hi m con ng   ờ   ữ ờ ả  cũng là nh ng r i ro khách quan gây ra. M t khác, th i nhân th , s  ki n b o hi m bao gi ở  ả ạ ườ ợ h n b o hi m trong h p đ ng b o hi m con ng ờ ồ ố ỉ ộ xu ng th m trí ch  m t vài gi   ng tiên ị ể ậ ả i, b o hi m khách du l ch … v n t

ườ ứ ự ể ả ợ ồ ọ i phi nhân th  có s  khác nhau gi a căn c  xác

Trong h p đ ng b o hi m con ng ể ể ả ề ứ ể ẻ ả ạ ả ả ữ ể ị đ nh đ  tr  ti n b o hi m trong b o hi m tai n n và b o hi m s c kho  con ng ườ . i

ợ ườ ả ạ

ố ề ệ ể ươ ả ạ ả ả ề   i, doanh nghi p b o hi m ph i tr  ti n ậ   t ng t

ể ậ ả ả ồ ể ể ả Trong h p đ ng b o hi m tai n n con ng ể ứ ụ ưở ng trong ph m vi s  ti n b o hi m, căn c  vào th i th  h ợ ể ườ ượ ả c b o hi m và tho  thu n trong h p đ ng b o hi m.  c a ng ả b o hi m cho ng ự ế ủ th c t ồ ườ i đ

ườ ứ ể ẻ ệ ả ợ

6 C¸c ®Þnh nghÜa nµy ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 3 , luËt kinh doanh b¶o hiÓm n¨m 2000

Trong h p đ ng b o hi m s c kho  con ng ạ ả ả i, doanh nghi p b o hi m ph i tr ể ứ ề ể ả ả ồ ể ti n b o hi m cho ng ả  ể ố ề   c b o hi m trong ph m vi s  ti n b o hi m căn c  vào chi ả ườ ượ i đ

42

ữ ể ệ ả ậ ườ ượ i đ c b o hi m do b nh t ặ t ho c tai

ồ ứ ợ ẻ ủ ả ệ ả ậ ồ ụ phí khám, ch a b nh ph c h i s c kho  c a ng ể ạ n n gây ra và tho  thu n trong h p đ ng b o hi m.

ợ ồ ệ ể ả ự 2. H p đ ng b o hi m trách nhi m dân s

2. 1 Khái ni m ệ

ự ự ể ồ

ự ệ ể ệ ả ệ ả ả ự ủ Trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  thì “trách nhi m dân s ” hi u theo   ụ  ể c b o hi m khi có s  ki n b o hi m mà nghĩa v ươ ượ ì đ

ự ợ ể ụ nghĩa là nghĩa v  dân s  c a ng dân s  đó phát sinh.

ả ế

ợ ủ ượ ậ ủ ủ ố ướ c b o h . Do đó, b t k  t

ộ ồ ệ ạ ậ c Nhà n ả t h i cho ng

ệ

ỏ ắ ả ệ ự ủ t h i ph i kh c ph c h u qu  thi

i khác, đòi h i ng ả ng thi ủ ể ả ượ t quá kh

ờ ố

ườ

ườ

ủ ườ ị ự ả ấ ả ệ ả t c  các lo i trách nhi m dân s

ấ ừ ợ  l

ủ ủ ệ ị ể ề ả

ể ng c a b o hi m. Xu t phát t ạ ộ ự ậ ủ ữ ủ ớ

ể ả ướ ề ề  Hi n pháp và pháp lu t c a n c ta đ u có ghi nh n v n và tài s n, các quy n và   ấ ỳ ổ  ổ ứ ợ i ích h p pháp c a công dân, c a các t  ch c đ l ườ ứ ệ ạ   ườ t h i i khác thì ph i có trách nhi m b i th ch c, cá nhân nào gây thi ậ ấ ộ ệ mà mình đã gây ra. Khi trách nhi m v t ch t ( trách nhi m dân s ) c a m t ch  th  phát   ả ệ ạ ườ ố ớ ệ ạ   ụ ậ ườ i gây ra thi t h i sinh đ i v i ng ọ ệ ạ ả  ấ ớ ủ ả ằ ề t h i mà h  gây ra nhi u khi r t l n, v b ng tài s n c a b n thân mình. Thi ưở ệ ề ạ   ả ớ ủ ườ ế i có trách nhi m, đi u đó  nh h ng l n đ n đ i s ng và ho t năng tài chính c a ng ả ệ ườ ở ậ ườ ị ự ệ ạ ủ ộ i có trách nhi m dân s  và c  ng t h i. B i v y, xã ng c a ng đ ng bình th   i b  thi ử ả   ọ ự ệ ệ ả ộ ầ i có trách nhi m dân s  khi khi h  ph i h i c n ph i có bi n pháp x  lý r i ro cho ng ờ ủ ợ   ơ ở ủ ự ệ ồ ệ ạ ườ ự t h i. Đây chính là c  s  c a s  ra đ i c a h p i b  thi ng cho ng th c hi n vi c b i th ự  ạ ệ ể ệ ậ ồ đ ng b o hi m trách nhi m dân s . Tuy v y, không ph i t ề ả   ủ ả ố ượ i ích kinh doanh c a doanh nghi p b o đ u là đ i t ỉ  ướ ụ ể c đ u quy đ nh, ch hi m và m c tiêu c a ho t đ ng b o hi m mà pháp lu t c a các n ữ ể  nh ng trách nhi m dân s  phát sinh có nguyên nhân là nh ng r i ro khách quan m i có th ố ượ là đ i t ệ ng b o hi m.

ồ ợ ư ậ ự ệ

ả ầ ự ủ ệ ể ể ể ả ng b o hi m là ph n trách nhi m dân s  c a ng ộ ườ ượ i đ

ể ừ i th  ba phát sinh có nguyên nhân t ự ủ ồ ụ ể

ệ ự ệ ả ụ ể

ả ệ ợ ể ồ ặ ợ

ệ ạ ủ ủ ạ ợ ồ   Nh  v y, có th  hi u h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  là m t lo i h p đ ng ể   ả ố ượ ể ả c b o hi m b o hi m mà đ i t ộ   ứ ố ớ ữ  nh ng r i ro khách quan. Hay nói m t đ i v i ng ể ợ ả ồ   cách khác, h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  là h p đ ng b o hi m cho nghĩa v  dân ươ ượ ả ự ủ   c b o hi m khi có s  ki n b o hi m mà nghĩa v  dân s  đó phát sinh. Đó s  c a ng ự ừ là các nghĩa v  dân s  phát sinh t    quan h  h p đ ng ho c ngoài h p đ ng do hành vi gây ể ườ ượ ả i đ thi ự ồ c b o hi m có nguyên nhân là r i ro khách quan. ườ ợ ì đ ụ t h i c a ng

ể ủ ệ ằ ả

ế ộ ả ể ả ự ườ ệ i tham gia b o hi m trong vi c ph i b i th

ự ả ườ ấ ng t n th t cho ng ạ ặ

ổ ừ ạ ệ ạ ề ứ ữ ả t h i v  tài s n, s c kho , đ i s ng và tính m ng c a t

ự

ế ộ ả ồ ạ ợ ạ ợ ự ả ữ ự ể ệ ả ệ ụ    M c đích c a ch  đ  b o hi m trách nhi m dân s  nh m b o đ m th c hi n nhĩa ả ồ ườ ụ ủ v  c a ng   i khác do ế ụ   ắ ụ ủ hành vi c a mình gây ra. M t khác, nó còn có tác d ng phòng ng a, h n ch  và kh c ph c ẻ ờ ố ờ ủ ổ ứ ị  ch c, cá nhân k p th i nh ng thi   ể   ả ồ ệ ể ệ ạ ị t h i. Do đó, trong ch  đ  b o hi m trách nhi m dân s  có lo i h p đ ng b o hi m b  thi ệ   ộ ắ  nguy n. b t bu c và có c  nh ng lo i h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  mang tính t

ậ ề ợ ồ ủ ế ủ ộ ố ể ả ị ệ   2.2. M t s  quy đ nh ch  y u c a pháp lu t v  h p đ ng b o hi m trách nhi m

dân s  ự

ủ ợ ự ệ ả ạ

ố ượ ­ Do đ i t ể ể ả ị ộ ng c a h p đ ng b o hi m là trách nhi m dân s  thu c ph m trù pháp   ế   ở ậ ng b o hi m. B i v y, khi ký k t ể ị ủ ố ượ c giá tr  c a đ i t ồ ướ ượ c đ lý nên không th  xác đ nh tr

43

ồ ể ả ả ớ ạ ố i h n t i đa trách

ậ ụ ể ề ố ề ể ả ả ệ ể ả ợ h p đ ng các bên ph i tho  thu n c  th  v  “s  ti n b o hi m” hay gi ủ nhi m b o hi m c a bên b o hi m.

ợ ả ệ

ể ệ ủ ự ờ ạ ể ợ

ệ ả

ả ự ệ ườ ố ớ ườ ứ ứ ầ ả ể ả ả ể i th  ba và ng

ứ ờ ệ ự ủ ự ủ ườ ượ i đ ủ ệ ả ớ ­ Trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  thì căn c  và th i đi m phát sinh   ồ ể là trong th i h n có hi u l c c a h p đ ng b o ả   ả   ượ c b o ể ồ   c b o hi m b i i th  ba đã có yêu c u ng ả   ệ ể t h i, thì khi đó m i phát sinh trách nhi m b o hi m c a doanh nghi p b o

ồ trách nhi m b o hi m c a bên b o hi m  ể hi m mà có s  ki n b o hi m x y ra làm phát sinh trách nhi m dân s  c a bên đ ể hi m đ i v i ng ệ ạ ườ th ng thi hi m. ể

ệ ự ­ Trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s  thì gi

ị ồ ả ả ể ả ạ

ả ể ể ượ ả ể ả

ủ ệ ả ữ c b o hi m có trách nhi m b i th

ườ ấ

ỉ ẫ

ể ả ể   ệ ớ ạ i h n trách nhi m b o hi m ư ố  ả   c b o hi m nh ng kho n ườ ồ ng cho   ệ   ế i th  ba. Ngoài ra, doanh nghi p b o hi m còn ph i tr  các chi phí liên quan đ n vi c ứ   ả ả ườ i th  ba i th  ba và lãi ph i tr  cho ng ệ ườ ậ ả   ủ ng theo ch  d n c a doanh nghi p b o ả   ố ề ượ ệ ườ t quá s  ti n b o ng c a doanh nghi p b o hi m không v

ứ ế ườ ượ i đ ổ ừ ườ ậ ả ợ ồ ợ ợ ậ ụ ể ủ ệ c pháp lu t quy đ nh c  th  nh  sau: Trong ph m vi s c a doanh nghi p b o hi m đ ả ả ườ ượ ể ệ ề i đ ti n b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i tr  cho ng ườ ượ ậ ể ề ị i đ ti n mà theo quy đ nh c a pháp lu t ng ả ả ả ể ệ ườ ng ứ ố ớ ệ ề ả i quy t tranh ch p v  trách nhi m đ i v i ng gi ể ồ ả ề ả c b o hi m ch m tr do ng  ti n b i th ể ố ề ủ ồ hi m. T ng s  ti n b i th ể ng h p các bên có tho  thu n khác trong h p đ ng.  hi m, tr  tr

ườ

ể ể ặ

ả ả  ho c đ  tránh kh i ki n t ệ ở ả ự ệ ể ặ ả ả ỹ ể  ả ặ ề c b o hi m ph i đóng ti n b o lãnh ho c ký qu  đ ầ   ệ ạ ữ i toà án thì theo yêu c u ệ   c b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i th c hi n vi c b o lãnh ho c ký

ể ố ề ể ả ạ ườ ượ ợ i đ ng h p ng Trong tr ả ị ư ả ả đ m b o cho tài s n không b  l u gi ả ườ ượ ủ i đ c a ng ỹ qu  trong ph m vi s  ti n b o hi m.

ồ ợ ồ ả ệ ứ ự

ể

ả ồ ệ ữ ả

ề ệ ữ ể ệ ạ ộ

ể ứ ề ­  V  ph ệ ệ ụ ả ườ ứ ồ ố ề ự ề

ể ả ồ

ả i th  ba không có quy n tr c ti p yêu c u doanh nghi p b o hi m tr ườ ệ ầ ủ ả i đ ể ườ ứ ị

i th  ba b  thi ị ể ả

ườ ứ ả ợ ể ườ ng th c b i th ng trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s . D o  ọ ỉ ườ ệ ợ   i th  ba không có quan h  h p đ ng mà gi a h  ch  có ườ   ớ ể ừ ợ i  h p đ ng b o hi m gi a doanh nghi p b o hi m v i ng ả ể   c b o hi m v  vi c thanh toán s  ti n b o hi m thu c ph m vi trách nhi m b o hi m ồ   ả ề ể  ti n b i ặ   ể c b o hi m ho c ậ   c b o hi m. Ngoài ra, pháp lu t ể ươ   ng ậ   ng h p có tho  thu n ể ệ ầ ườ ượ ả ế ự ng tr c ti p cho ng ườ ượ ả i đ ặ ệ ạ t h i, tr ề ng thi ừ ườ  tr

ớ ng v i ng ợ ả ươ ả doanh nghi p b o hi m và ng ộ quan h  ph  thu c phát sinh t ượ đ ế nên ng ệ ườ ng. Vi c doanh nghi p b o hi m b i th th ệ ạ t h i là theo yêu c u c a ng cho ng ể ả ệ còn quy đ nh: Doanh nghi p b o hi m có quy n thay m t bên mua b o hi m đ  th ề ứ ộ ồ ườ ượ i th  ba v  m c đ  b i th l ể ồ khác trong h p đ ng b o hi m.

ợ ồ ể ả ả 3. H p đ ng b o hi m tài s n

3. 1 Khái ni m ệ

ợ ồ ả ả ố ượ ả ồ

ậ H p đ ng b o hi m tài s n là lo i h p đ ng b o hi m có đ i t ủ ợ ạ ợ ề ể

ườ ữ ể

ả ả ả ầ ả ể   ng b o hi m là tài ồ ng c a h p đ ng b o hi m tài   ứ   ng cu  h p đ ng b o hi m là nh ng tài s n đáp  ng ườ   ng ồ ị ượ c chính xác giá tr ; Giá tr  tài s n th

ả ồ ạ ố ớ ươ ạ ể ể ả ở ả ố ượ ọ ả s n. Tuy v y, không ph i m i tài s n đ u tr  thành đ i t ả ợ ả ả ả s n. Thông th ng tài s n là đ i t ị các yêu c u sau: Ph i là tài s n có th  xác đ nh đ ự ế là t ị ơ ị ủ  và có nguy c  b  r i ro xâm h i; ả ố ượ ể i trên th c t ả ng đ i l n; Tài s n t n t

ồ ợ ồ ồ ườ ả H p đ ng b o hi m tài s n là lo i h p đ ng b i th

ụ ả ườ ổ ồ ả ợ ể ồ ạ ợ ả ể áp d ng cho các h p đ ng b o hi m tài s n là trên nguyên t c b i th ắ ng. Do đó, nguyên t c chung   ấ   ắ ng theo t n th t

44

ả

l ồ ượ ả ố ề ị ể ả  gi a s  ti n b o hi m và giá tr  tài s n b o hi m, s  ti n mà doanh   ả   ị ể t quá giá tr  tài s n b o c b o hi m không v

ỷ ệ ữ ố ề ườ ơ ả ả ể ườ ượ i đ ng cho ng ả ự ệ ả ể ể ạ ự ế  và theo t th c t ể ệ nghi p b o hi m b i th ờ ể hi m t ả i th i đi m và n i x y ra s  ki n b o hi m.

ệ ợ ồ ủ ế ữ ộ ể ả ả 3.2.Nh ng n i dung pháp lý ch  y u trong quan h  h p đ ng b o hi m tài s n

ề ủ ể ệ ợ ể ả ả ồ ­ V  ch  th  tham gia quan h  h p đ ng b o hi m tài s n

ể ể ả ả ồ ồ ệ ợ    Ch  th  tham gia quan h  h p đ ng b o hi m tài s n ả  g m bên mua b o hi m và

ủ ể ể ả bên b o hi m

ả ổ ứ ủ Bên mua b o hi m là các t

ề ế ể

ủ ể ả ả ả ủ ề ầ ể ể ả ặ

ả ả ể ả ị ề ở ữ   ể ự  ch c, cá nhân có đ  năng l c ch  th , có quy n s  h u, ả ề ử ụ ọ ố ớ ữ   quy n chi m h u, quy n s  d ng, quy n tài s n khác đ i v i tài s n b o hi m. H  mua ố ừ ấ ả    nhu c u mu n b o hi m cho tài s n c a mình ho c pháp b o hi m cho tài s n xu t phát t ả ậ lu t có quy đ nh ph i tham gia b o hi m tài s n.

ể ệ ả ượ ự ệ ệ ể  là các doanh nghi p b o hi m đ ụ ả   c phép th c hi n nghi p v  b o

ể ả ả  Bên b o hi m hi m tài s n.

ể ệ ề ả ạ ­. V  ph m vi trách nhi m b o hi m

ả ậ ả

ể ả ể Khi thi ệ ả ữ ủ ổ

ể ồ ả ể ệ ả ị

ườ ồ ề ị ườ ự ệ ể ạ

ữ ể ạ

ả ạ ệ ẳ ể ả ợ ể ng h p lo i tr  trách nhi m b o hi m c a bên b o hi m. Ch ng h n nh

ệ ợ ủ ắ ả ả ị ạ ừ ự ờ ớ ộ ủ ấ ố ủ ệ ặ ị ổ ể ạ   ế ậ ề t l p quan h  h p đ ng b o hi m tài s n các bên ph i tho  thu n v  ph m ố ớ ấ ố ớ ố ượ   ả ng vi trách nhi m b o hi m c a bên b o hi m đ i v i nh ng r i ro t n th t đ i v i đ i t ả ể   ả ng có quy đ nh các đi u ki n b o hi m b o hi m. Trong các quy t c b o hi m tài s n th ả   ọ i mua b o hi m l a ch n. Đ ng th i v i vi c xác đ nh ph m vi b o khác nhau cho ng ầ ể   ả hi m các bên c n ph i xác đ nh rõ nh ng r i ro không thu c ph m vi trách nhi m b o hi m ườ ả ữ ư  và c  nh ng tr ấ ả tài s n b  t n th t do hao mòn t ả ủ ả  nhiên ho c do b n ch t v n có c a

ị ổ ấ ấ ạ ố ủ   ộ tài s n; ho c tài s n b  t n th t do hành đ ng x u, c  ý hay hành vi ph m pháp c a

ườ ượ ả ể ng i đ ả ả ặ c b o hi m ….

ị ả ả ề ị ự ế ủ ể ợ ồ

ả ể  ghi trong h p đ ng b o hi m là giá tr  th c t ị ạ ả ờ

ị ủ ể ng t ờ ể ị ­ V  giá tr  tài s n b o hi m ượ ị ườ c xác đ nh theo giá th  tr ạ ả c xác đ nh t

ượ ự ệ ả ượ ả ể ạ ả ị

c xác đ nh l ườ ố ề

ổ ườ ượ ả c a tài ể ị ị ả i th i đi m xác đ nh giá tr  c a tài s n. Giá tr  tài   s n đ ế ợ ả   ể ả ồ ể ả i th i đi m ký k t h p đ ng b o hi m đ  tính phí b o s n b o hi m đ ể   ờ ượ ể ế ể i vào th i đi m c b o hi m đ hi m. N u có s  ki n b o hi m thì tài s n đ ấ ể ổ ả ả   ệ ồ x y ra t n th t, t ng mà doanh nghi p b o i n i x y ra t n th t đ  tính s  ti n b i th ể ả ả ể hi m ph i tr  cho ng ấ ạ ơ ả i đ c b o hi m.

ả ố ề ể ả ả ợ

ầ ề ố ề ể V  S  ti n b o hi m ả ể ắ

ả ố ề ề ượ ả ị

ồ ờ ả ả ả ể ệ ả ế ợ ể ạ t quá giá tr  tài s n b o hi m t ườ ượ i đ

ể ườ ng mà doanh nghi p b o hi m tr  cho ng ể ố ề ể   ể  ghi trong h p đ ng b o hi m là s  ti n mà bên mua b o hi m ồ ả yêu c u b o hi m cho tài s n đó. V  nguyên t c khi các bên ký k t h p đ ng b o hi m tài   ợ   ể ả ả i th i đi m ký h p s n thì s  ti n b o hi m không v ể ồ ố ề ồ   đ ng. S  ti n b i th c b o hi m không ả ượ t quá s  ti n b o hi m.  v

ể ả ể ả ồ

ự ế Trong th c t ị ả ký k t h p đ ng b o hi m tài s n có th  x y ra các tr ườ ữ ể ể ể i giá tr , b o hi m trùng. Khi có nh ng tr ườ ả   ợ ng h p b o ả   ợ ng h p này x y

ế ợ ướ ử ậ ả ị ả hi m trên giá tr , b o hi m d ư ị ra pháp lu t có quy đ nh cách x  lý nh  sau:

ể ể

ợ ồ ị ườ ố ề ợ ả ồ ồ ể ợ ờ ả ủ ể ả ơ h n giá th  tr ả ị ượ ả c b o hi m t ng c a tài s n đ

­ H p đ ng b o hi m tài s n trên giá tr  là h p đ ng trong đó s  ti n b o hi m cao ế ợ ạ i th i đi m giao k t h p h p đ ng. Doanh 45

ể ể ệ ượ ế ợ ả

ợ ồ ị ượ ồ ỗ

ả ủ ể ế c giao k t do l ể ả ả ả ệ ạ i cho bên mua b o hi m s

ể ể ả ượ ể

ả ươ c b o hi m, sau khi tr

ị ườ t quá giá th  tr ườ ườ ể ể ả ả ệ ồ ả   c giao k t h p đ ng b o hi m tài s n   i vô ố  ả   ủ ng c a tài s n ự  ả ợ ng h p x y ra s ệ ạ   t h i không ng thi

ả ể ả ượ ả ị ườ ị ể ủ ả ả nghi p b o hi m và bên mua b o hi m không đ ả ườ ợ ị ng h p h p đ ng b o hi m tài s n trên giá tr  đ trên giá tr . Trong tr ả ể ý c a bên mua b o hi m, doanh nghi p b o hi m ph i hoàn l ớ ố ề ứ ể ng  ng v i s  ti n b o hi m v phí b o hi m đã đóng t ợ ừ ượ  các chi phí h p lý có liên quan. Trong tr đ ệ ệ ki n b o hi m, doanh nghi p b o hi m ch  ch u trách nhi m b i th ượ ng c a tài s n đ v ỉ c b o hi m. t quá giá th  tr

ả ể ồ

ả ồ ể ả ướ c b o hi m t

ể ả ị ạ ể ị ượ i giá tr  đ

ỷ ệ ữ ố ề ế ể ượ ả ả ồ

gi a s  ti n b o hi m và giá tr  c a tài s n đ ồ ể ườ ng theo t ế ợ ể ạ ờ ơ   ể ợ ấ ợ ố ề ồ i giá tr  là h p đ ng trong đó s  ti n b o hi m th p h n ­ H p đ ng b o hi m d ườ   ượ ị ườ ờ ả ế ợ ủ ng i th i đi m giao k t h p đ ng. Trong tr ng c a tài s n đ giá th  tr ị ỉ ệ ả ướ ồ ợ ả ợ c giao k t, doanh nghi p b o hi m ch  ch u h p h p đ ng b o hi m tài s n d   ả   ị ủ ệ trách nhi m b i th c b o  l ể hi m t i th i đi m giao k t h p đ ng.

ợ ợ ả ả

ể ườ ớ ế ợ ộ ố ượ ể ả

ả ể ả ự ệ ể ườ ợ

ệ ể ­ Tr ể ề ả ệ ả

ể ả ỗ ể ậ

ả ể ể ợ

ườ ủ ấ ả ườ ể ả ị ả ượ t quá giá tr  thi

ồ   ể ườ ể ng h p bên mua b o hi m giao k t h p đ ng ng h p b o hi m trùng là tr ớ   ở ệ ả ng v i b o hi m v i hai doanh nghi p b o hi m tr  lên đ  b o hi m cho cùng m t đ i t ế ợ   ể ả cùng đi u ki n b o hi m và s  ki n b o hi m. Trong tr ng h p các bên giao k t h p ị ỉ ả ự ệ ả ồ ể đ ng b o hi m trùng, khi x y ra s  ki n b o hi m, m i doanh nghi p b o hi m ch  ch u   ố ề   ỷ ệ ữ ố ề ồ ệ ổ trách nhi m b i th  gi a s  ti n b o hi m đã tho  thu n trên t ng s  ti n ng theo t  l ả ả ố  ổ ồ ể ế t c  các h p đ ng b o hi m mà bên mua b o hi m đã giao k t. T ng s b o hi m c a t ự ế  ệ ạ ệ ủ ồ ề ti n b i th t h i th c t ng c a các doanh nghi p b o hi m không v ả ủ c a tài s n.

ồ ợ ả ể ể

ả ả ả  Phí b o hi m ệ ả ể ậ ả

ả ả ể ể ớ ỷ ệ ượ ể l

ồ ả ị

ể ấ ả ơ ở ằ ả ổ ấ ổ

ố ớ ặ ậ ườ ệ ả ả

ẩ ể ệ ể ả

ượ ớ ộ ả ượ ệ ự ự ậ ố ề ể  ghi trong h p đ ng b o hi m là s  ti n mà bên mua b o hi m ph i ả   ợ ả   đóng cho doanh nghi p b o hi m theo tho  thu n ghi trong h p đ ng b o hi m. Trong b o ơ ở ố ề ứ ể c tính trên c  s  s  ti n b o hi m nhân v i t   hi m tài s n thì m c phí b o hi m đ  phí ỷ ệ ả ể ả ệ ể  phí b o hi m do doanh nghi p b o hi m xác đ nh trên c  s  tính toán xác b o hi m. T  l   ủ ứ   ơ ở ố ủ ữ ấ ủ su t c a nh ng r i ro t n th t x y ra ho c trên c  s  th ng kê t n th t nh m thu đ  m c ể ể ồ   phí đ  b i th ng và có lãi. Theo pháp lu t hi n hành đ i v i các s n ph m b o hi m tài ứ ả c phép kinh doanh thì m c phí, bi u phí do doanh s n mà doanh nghi p b o hi m  đ   ộ nghi p t xây d ng và đăng ký v i B  tài chính và ph i đ c B  tài chính xác nh n.

ể ả ợ ồ ả ự ệ   ả Khi x y ra s  ki n

ồ ệ ồ ườ ườ ướ ượ ả ả ể ể ự ệ ề ệ V  vi c b i th ể ả b o hi m, vi c b i th ng b o hi m theo h p đ ng b o hi m tài s n.  c sau:  ng b o hi m đ c th c hi n theo các b

ị ổ ả ể i đ

ị ấ ấ ườ ượ ả ằ

ị ế

ấ ả ả ể ể ệ ạ ậ ạ ộ M t là, giám đ nh t n th t, ờ ử ổ ượ ấ

ậ ị ổ ự ứ ế ạ ể ệ i hi n tr

ả ừ ả ơ ậ ữ

ể ế ị

ị ả ị

ậ ấ ả ổ ị

ấ ả ả ồ ườ

ấ ể ử ề ấ ượ ớ ệ ợ ườ ấ ố ấ  khi x y ra s  ki n b o hi m, ng ự ệ ả   ả ể c b o hi m ph i ế ầ ị ổ ả ị   k p th i g i gi y báo và yêu c u bên b o hi m đ n giám đ nh t n th t nh m:  Xác đ nh tình ấ   ổ ấ ứ ộ ạ t h i v t ch t; K t lu n nguyên nhân gây ra t n th t. tr ng t n th t; Xác đ nh m c đ  thi ấ ấ   ể c b o hi m ph i đ  nguyên tình tr ng tài s n đã b  t n th t, không làm m t d u Bên đ ườ   ặ ự ộ ộ ế v t, xáo tr n ho c t ng  đ ng di chuy n đi n i khác tr  khi có s  ch ng ki n t ạ ệ ị ể ờ ơ ủ ạ c a đ i di n các c  quan h u quan t m l p biên b n và niêm phong đ  ch  giám đ nh viên   ớ   ệ ả ế ả ượ ổ ụ ể ủ c ti n hành v i c a bên b o hi m đ n giám đ nh c  th . Vi c giám đ nh t n th t ph i đ ả ả ậ ể ườ ượ ặ ủ ự   i đ c b o hi m và ph i l p thành văn b n “ Biên b n giám đ nh”. s  có m t c a ng ả ổ ả ị    t n th t. Biên b n giám đ nh t n th t cùng Biên b n giám đ nh là văn b n ghi nh n, mô t ổ ứ ấ   các tài li u có liên quan khác là ch ng c  pháp lý đ  x  lý b i th ng t n th t. Trong ứ ộ ổ   c v i nhau v  nguyên nhân và m c đ  t n th t thì tr ứ ng h p hai bên không th ng nh t đ

46

ị ể ệ ả

ầ ợ ể ư ườ ộ ậ ả ư ng h p các bên không tho  thu n đ

ị ơ ư ầ ặ ượ ấ ầ

ủ ộ ậ ộ ậ ể ị ị ị

ị ị có th  tr ng c u giám đ nh viên đ c l p, chi phí giám đ nh do doanh nghi p b o hi m ch u.   ậ ượ ề ệ ộ ậ   c v  vi c tr ng c u giám đ nh viên đ c l p Trong tr ườ   ơ ả ộ ổ c yêu c u toà án n i x y ra t n th t ho c n i c  trú c a ng thì m t trong các bên đ i ượ ả ậ ủ ế ỉ đ   c b o hi m ch  đ nh giám đ nh viên đ c l p. K t lu n c a giám đ nh viên đ c l p có giá ộ ố ớ ị tr  ràng bu c đ i v i các bên.

ồ ế ng là hành vi c a ng

ể ườ ả ể

ả ể ạ ả

ể ả

ậ ả ồ ồ

ạ ườ ng:   ể ầ c b o hi m yêu c u bên b o hi m tr ư ườ ượ i đ ố ớ ừ ắ ế ạ ườ ấ

ạ ế Khi u n i đòi b i th ồ ả ề  ti n b i th ờ ạ c b o hi m đ a ra. Th i h n khi u n i, đòi b i th ạ ả ấ ng; Th  tr ệ ữ ườ   ồ ủ Hai là, khi u n i đòi b i th i ữ   ườ ơ ở ả ượ ng b o hi m trên c  s  nh ng đ ồ ượ ườ ế ứ ứ   c quy ng đ ch ng c  do ng ế   ộ ồ ơ ườ ị ng b  h  s  khi u đ nh trong các quy t c b o hi m đ i v i t ng lo i tài s n. Thông th ả ể ứ ườ ư ạ   ng bao g m: Th  khi u n i; Gi y ch ng nh n b o hi m; Biên b n giám n i, đòi b i th ự ư ả ờ ủ ồ ả ổ ị ề   i c a các bên liên quan; D  kháng  l đ nh t n th t; B ng tính ti n b i th ấ ế ổ nh ng bên có liên quan đ n t n th t; Các tài li u khác;

ị ậ ượ ộ ồ ơ ệ ể ả c b  h  s , doanh nghi p b o hi m s ẽ

Trong th i h n quy đ nh k  t ả ờ ừ ố ồ ườ ờ ạ ặ ng ho c tr  l ể ừ  ch i b i th i t ngày nh n đ ườ ng. ồ b i th

ồ ệ ề ố ề ườ : S  ti n b i th

ả ị ườ ườ c xác đ nh trên c  s  giá th  tr

ờ ể ấ cho ng ể c b o hi m t

ị ệ ấ

ị ấ ạ ơ ả i n i x y ra t n th t và m c đ  thi ổ ị ả ả ể ả ả ườ ượ i đ

ệ ợ ả

ả ả ả

i đ ữ ữ ấ ợ

ệ ể

ả ả

ệ ể ề ể ự ị ỷ ệ ữ ố ề ị ả c xác đ nh trong h p đ ng b o hi m. Khi xác đ nh s  ti n b i th

ị ườ ế ể ừ ườ ứ ể ễ ồ ị ồ ả ể   Ba là, thanh toán ti n b i th ng ng mà doanh nghi p b o hi m ả ơ ở ườ ượ ả ể ượ ả   ả ph i tr ng cu  tài s n c b o hi m đ i đ ượ ệ ạ   ứ ộ ổ ổ ả ạ ả đ i th i đi m x y ra t n th t, t t h i ể   ệ ự ế ả  x y ra, chi phí cho vi c đ nh giá và xác đ nh t n th t do doanh nghi p b o hi m th c t ồ ể ườ ố ề ị c b o hi m không ng mà doanh nghi p b o hi m tr  cho ng ch u. S  ti n b i th   ả   ồ ậ ể ả ố ề ượ ừ ườ ợ ng h p các bên có tho  thu n khác trong h p đ ng b o t quá s  ti n b o hi m, tr  tr v ồ ườ ượ ả   ườ ể ể ố ề ng, doanh nghi p b o hi m còn ph i tr  cho ng hi m. Ngoài s  ti n b i th c b o ế ổ ạ ầ ế ể t và h p lý đ  đ  phòng, h n ch  t n th t và nh ng chi phí hi m nh ng chi phí c n thi   ả ả   ỉ ẫ ủ ệ ả ườ ượ i đ c b o hi m ph i ch u đ  th c hi n ch  d n c a doanh nghi p b o phát sinh mà ng ể   ả ả ượ ể  gi a s  ti n b o hi m và giá tr  tài s n b o hi m  l c tr  theo t hi m. Các chi phí này đ ồ ượ ệ   ể ồ ợ ị đ ng, doanh nghi p ồ ả b o hi m có th  tr  đi m c mi n b i th ể ố ề ợ ng quy đ nh trong h p đ ng n u có;

ể V  hình th c b i th

ng ứ ồ ệ ả ả ị ườ

ể ư ử ạ ủ ả

ủ

ườ ứ ồ

ườ ượ ả ả  ế  ỹ  ạ ợ ng h p các bên   ệ   ự c th c hi n ế  c thay th ng, doanh nghi p có quy n thu h i tài s n đã đ

ị ườ ườ ả ề ể ườ  bên mua b o hi m và doanh nghi p b o hi m có th  tho ứ ồ ả ộ ậ ệ ạ ữ ữ ng nh : S a ch a tài s n b  thi thu n m t trong nh ng hình th c b i th t h i; Thay th ị ổ ụ ấ ằ ả tài s n b  t n th t b ng tài s n khác cùng ch ng lo i, tính năng, tác d ng, tình tr ng k ườ ả ườ ị ườ ồ ả ề ậ ng c a tài s n đó. Trong tr ng theo giá th  tr  ti n b i th thu t; Tr ườ ẽ ượ ệ ồ ề ượ ậ ả ng thì vi c b i th c v  hình th c b i th không tho  thu n đ ng s  đ ồ ề ệ ồ ề ằ b ng ti n. Sau khi đã b i th ủ ộ ặ ồ ho c b i th ng c a tài s n. ng toàn b  theo giá th  tr

ỗ ợ ng h p ng

ườ ồ Trong tr ệ

ả ứ

ể ườ ườ ể ả ng cho doanh nghi p b o hi m. Tr

ừ ố ầ ứ ệ ể

ườ ể ấ ng thì doanh nghi p b o hi m có quy n kh u tr  s  ti n b i th

ề ệ ả ệ ả ề ồ ể ả

ườ ượ i đ ồ ườ ượ ả ỳ ượ ả ả ể ị ộ ủ ể ồ ườ i th  ba có l ầ ể ả doanh nghi p b o hi m đã b i th ườ ể ả b o hi m ph i chuy n quy n yêu c u ng ồ b i th ề quy n cho doanh nghi p b o hi m, không b o l u ho c t ườ ồ b i th ộ ỗ ủ i c a ng đ  l ẹ ợ cha m , v , ch ng, con, anh ch  em ru t c a ng ườ ượ ệ ạ ả ứ ể c b o hi m và i đ t h i cho ng i gây thi   ườ ượ   ể ả ườ ượ ủ ườ c b o hi m thì ng i đ ng đ y đ  cho ng c i đ ầ ậ   ề ả ồ i th  ba b i hoàn kho n ti n mà mình đã nh n ể   ườ ượ ả ợ ể i đ ng h p ng  ch i chuy n c b o hi m t ặ ừ ỏ ả ư    b  quy n yêu c u bên th  ba ừ ố ề ứ   ề ng tu  theo m c ầ   ệ c yêu c u ề   c b o hi m b i hoàn kho n ti n mà c b o hi m. Tuy nhiên doanh nghi p b o hi m không đ i đ

47

ệ ể ả ườ ượ ả ừ ườ ữ ợ ườ ể c b o hi m, tr  tr ng h p nh ng ng i này

ả ố ượ ổ i đ ể doanh nghi p b o hi m đã tr  cho ng ả ấ ố c  ý gây ra t n th t cho đ i t ng b o hi m.

Ụ Ầ Ả Ệ DANH M C TÀI LI U  C N THAM KH O

ủ ễ ị ạ ọ ả ế Giáo trình b o hi m

1. Nguy n Văn Đ nh (ch  biên),

ể , Nxb. Đ i h c kinh t ố    qu c

ộ dân, Hà N i, 2008.

ả ả ị ễ ủ ị Giáo trình qu n tr  kinh doanh b o hi m ể , Nxb.  Đ iạ

ế ố ộ

2. Nguy n Văn Đ nh (ch  biên),   qu c dân, Hà N i, 2009.

ọ h c kinh t

ể ụ ạ ả ừ Giáo trình b o hi m nhân th

3. Đoàn Minh Ph ng, Hoàng M nh C ,

ọ, Nxb. Tài chính,

ộ Hà N i, 2011.

ự ữ ề ể ấ ả ậ ầ ồ ọ ễ ,

ả H p đ ng b o hi m nhân th  ­ Nh ng v n đ  lí lu n và th c ti n ộ ợ 4. Tr n Vũ H i,  ư Nxb. T  pháp, Hà N i, 2006.

ệ ệ ể ể ẩ ả ẩ ọ ả   C m nang b o hi m nhân th  và c m nang b o

ể hi m phi nhân th , ộ ả 5. Hi p h i b o hi m Vi t Nam,  ồ ọ  2009. Ngu n: avi.org.vn

ậ ề ệ ả Pháp lu t v  kinh doanh b o hi m nhân th

ạ ọ ầ ề ữ ế ậ ấ ả 6. Tr n Vũ H i (2014), “ ự ễ ậ nh ng v n đ  lý lu n và th c ti n” Lu n án ti n sĩ lu t h c, ọ ở ể  Vi t Nam ộ    ậ ườ ng Đ i h c Lu t Hà N i ậ ọ Tr

ậ ề ề ẫ ả ợ   M t s  v n đ  lý lu n pháp lý v  đi u kho n m u h p

7. Tr n Vũ H i (2008), “ ả

ề ố ạ ầ ả ể ồ đ ng b o hi m nhân th ộ ố ấ ộ ọ”, T p chí Lu t h c, s  8, Hà N i ậ ọ

ầ ả ư ậ ả   Các n i dung ch a h p lý trong Lu t Kinh doanh b o

8. Tr n Vũ H i (2008), “

ộ ố ứ ạ ợ ộ ậ hi mể ”, T p chí Nghiên c u L p pháp, s  14 (130), Hà N i

ươ ễ

9. TS.Nguy n Th  Lan H ng ch  nhi m (2007),  ể

ậ ề ổ ị ả ị ả ủ

ạ ộ ệ ủ ế ề ho t đ ng c a công ty b o hi m m t s  n thi n mô hình liên k t tài chính c a công ty b o hi m ủ ệ ế ớ ộ ố ướ c trên th  gi ể ở ệ ả  Vi So sánh pháp lu t v  t i ­ Ki n ngh  gi t Nam ứ    ch c và ế i pháp hoàn   ứ ấ   , Đ  tài nghiên c u c p

48

ạ ọ ạ ọ ố ố ộ ộ Đ i h c Qu c gia, Đ i h c Qu c gia Hà N i, Hà N i

ủ ụ ế ề ồ ợ

10. Nguy n Văn Tuy n (2011), “

ệ ạ ả ố ễ gia quan h  kinh doanh b o hi m ả Quy n và nghĩa v  tài s n c a v  ch ng khi tham ộ ể ”, T p chí Lu t h c, s  8, Hà N i ậ ọ

ậ ả ả ạ ủ ể i Vi ệ   t

ị 11. Nguy n Th  Th y (2009), “ ườ ế ỹ ậ ọ ự ạ ọ ố ồ ậ ậ ễ Nam”, Lu n án Ti n s  lu t h c, Tr ể Xây d ng và phát tri n pháp lu t b o hi m tài s n t ng Đ i h c Lu t Thành ph  H  Chí Minh

ươ ề ị ươ Hi p đ nh chung v  Th ạ ị ng m i d ch v ụ,

ệ ệ ộ ệ ế ớ ạ ổ ứ ng m i Th  gi 12. T  ch c Th ạ ươ Trung tâm WTO thu c Phòng Th i (1995),   ng m i và Công nghi p Vi t Nam, http://trungtamwto.vn

ệ ế ả ọ

ộ ị ườ ệ ể ả ả ng đ i v i ngành b o hi m Vi t Nam và gi i pháp phát tri n th  tr ủ   ứ Báo cáo k t qu  nghiên c u đánh giá tác đ ng c a ả   ể ng b o

ị ườ ợ ớ ế ố ớ ộ ệ ể ậ

13. Vi n Khoa h c Tài chính (2005),  ở ử vi c m  c a th  tr hi m phù h p v i ti n trình h i nh p kinh t  qu c t

ế ố ế, Nxb.Tài chính, Hà N i; ộ

14. Các website:

http://www.mof.gov.vn

http://www.avi.org.vn

http://www.webbaohiem.net

49