1
Tiểu luận "Phân
phối thu nhập
trong thời kỳ
quá độ"
2
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ................................................... 3
PHẦN NỘI DUNG ................................................ 4
CHƯƠNG I : LÝ LUẬN CHUNG ...................................... 4
I. Lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội. .................................................... 4
a. Phân phối thu nhập là một khâu của quá trình tái sản xuất xã
hội:.......................................................... 4
b. Phân phối thu nhập là một mặt của quan hệ sản xuất:........ 5
c. Những chức năng cơ bản của phân phối thu nhập:............. 5
a. Phân phối thu nhập theo lao động: ................................... 5
b. Phân phối thu nhập theo vốn đóng góp:...................... 6
c. Phân phối thu nhập thông qua phúc lợi xã hội:.............. 6
II. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta về phân phối thu nhập trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội. .......................................... 6
CHƯƠNG II: Thực trạng phân phối thu nhập trong thời gian qua ở Việt Nam ...... 8
I.Chính sách tiền lương. ............................................ 8
1/ Chính sách tiền lương sau đợt cải cách tiền lương năm 1993. 8
II.Chính sách thuế. ............................................... 10
III. Chính sách bảo hiểm xã hội. ...................................... 11
IV. Chính sách việc làm. ........................................... 12
PHẦN KẾT LUẬN ............................................... 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................... 16
MỤC LỤC ..................................................... 17
LỜI MỞ ĐẦU ……………………………………………trang 1 ................ 17
Chương I: Lý luận chung …………………trang 2 - 6 ....................... 17
I. Lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội …………………..trang 2 - 4 ................................ 17
II. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta về phân phối thu nhập trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội …trang 4 - 6 ................................ 17
I.Chính sách tiền lương ………………….trang 6 - 8 ........................ 17
II.Chính sách thuế ……………………….trang 8 - 11 ....................... 17
3
III. Chính sách bảo hiểm xã hội ………...trang 11 - 12 ...................... 17
IV. Chính sách việc làm …………………trang 12 - 12 ...................... 17
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................... 17
LỜI MỞ ĐẦU
4
Phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ là một khâu quan trọng trong quá trình tái sản
xuát và là một trong ba mặt của hệ thống quan hệ sản xuất, có liên quan trực tiếp đến lợi ích
kinh tế của các tổ chức, các chủ thể và cá nhân trong xã hội. Phân phối thu nhập vừa là mục
tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sản xuất phát triển, vừa là thước đo mức độ phát triển giữa sản
xuất và tiêu dùng. Vì vậy mà từ lâu nó đã trở thành vấn đề nhạy cảm, chi phối sự vận động của
quá trình kinh tế – xã hội, nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa mô hình mới mẻ, chưa có tiền lệ trong lịch sử.
Xuất phát từ vai trò quan trọng của phân phối thu nhập, Ngay từ những ngày đầu trong
công cuộc xây dựng đất nước, Đảng ta đã hết sức quan tâm đến việc cải tiến, từng bước hoàn
thiện quan hệ phân phối thu nhập.Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã chỉ rõ:
“Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực hiện phân phối thu nhập là chủ yếu theo
kết quả lao động và hiệu quả kinh tế, đồng thời phân phối theo mức độ đóng góp vốn và các
nguồn lực khác vào sản xuất kinh doanh và thông qua quỹ phúc lợi xã hội”. Chủ
tịch Hồ Chí Minh cũng đã rất quan tâm đến vấn đề này.
Ở nước ta trong những năm qua đã có nhiều cố gắng để giải quyết vấn đề phân phối thu
nhập. Đặc biệt rõ nét là từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường đến nay, hàng lọat các chính
sách kinh tế được áp dụng để giải quyết vấn đề tiền lương, lợi nhuận, lợi tức địa tô, bảo hiểm,
trợ cấp xã hội... nhằm tháo gỡ những khó khăn trong phân phối lưu thông, để “cởi trói” cho
lĩnh vực sản xuất. Tuy nhiên vấn đề phân phối thu nhập vẫn còn nhiều khiếm khuyết, đã kìm
hãm sự phát triển của nền kinh tế nước ta. Vấn đề đặt ra là cần làm sao để phân phối thu nhập
phải dựa trên các nguyên tắc của kinh tế thị trường một cách triệt để.
Vì vậy, chúng ta cần phải đi sâu nghiên cứu thêm về vấn về này từ đó đưa ra được các
giải pháp thích hợp để phân phối thu nhập ngày càng hợp lý, đảm bảo công bằng trong xã hội.
Từ đó đẩy mạnh phát triển kinh tế đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội./.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I : LÝ LUẬN CHUNG
I. Lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ
lên chủ nghĩa xã hội.
1/ Bản chất và vị trí của phân phối thu nhập.
a. Phân phối thu nhập là một khâu của quá trình tái sản xuất xã hội:
Quá trình tái sản xuất xã hội bao gồm 4 khâu: sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu
5
dùng. Các khâu này có quan hệ chặt chẽ với nhau.
Phân phối thu nhập phụ thuộc vào sản xuất, do sản xuất quyết định và có tác động trở
lại tạo động lực thúc đẩy sản xuất phát triển; Ph.Ăngghen viết: “Phân phối thu nhập không
phải chỉ đơn thuần là kết quả thụ động của sản xuất và trao đổi. Nó cũng có tác động trở lại
đến sản xuất và trao đổi”. Phân phối thu nhập cũng liên quan mật thiết với việc ổn định tình
hình kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống nhân dân.
b. Phân phối thu nhập là một mặt của quan hệ sản xuất:
Theo C.Mác: “Quan hệ phân phối về thực chất cũng đồng nhất với quan hệ sản xuất
ấy, chúng cấu thành mặt sau của quan hệ sản xuất ấy”. Xét về quan hệ giữa người với người
thì phân phối thu nhập do quan hệ sản xuất quyết định. Vì vậy, mỗi phương thức sản xuất có
quy luật phân phối của cải vật chất thích ứng với nó. Cơ sở của quan hệ phân phối là quan hệ
sở hữu về tư liệu sản xuất và quan hệ trao đổi hoạt động cho nhau. Quan hệ phân phối có tác
động trở lại đối với quan hệ sở hữu.
Các quan hệ phân phối vừa có tính đồng nhất vừa có tính lịch sử.
Phân phối có tác động rất lớn đối với sản xuất nên Nhà nước cách mạng cần sử dụng
phân phối như là một công cụ để xây dựng chế độ mới, để phát triển kinh tế theo hướng xã hội
chủ nghĩa.
c. Những chức năng cơ bản của phân phối thu nhập:
- Cùng với lưu thông nối liền sản xuất với tiêu dùng
- Xác định tỉ lệ giữa tích lũy và tiêu dùng trong thu nhập quốc dân để đảm bảo công
bằng xã hội
3. Các hình thức phân phối thu nhập trong kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa.
a. Phân phối thu nhập theo lao động:
Phân phối theo lao động tức là dùng thước đo số lượng, chất lượng lao động để đo mức
độ cống hiến và hưởng thụ của người lao động.
- Căn cứ phân phối theo lao động:
+ Số lượng lao động.
+ Chất lượng lao động.
+ Tính chất lao dộng.
+ Điều kiện và môi trường của người lao động.
+ Các ngành nghề cần đươc khuyến khích.
- Ưu điểm:
+ Kích thích người lao động quan tâm đến kết quả lao động, nâng cao năng suất
