PHÂN TÍCH VI C S D NG ĐÒN B Y TÀI

Ệ Ử Ụ

CHÍNH T I CÔNG TY Ạ

1

L I M Đ U Ờ Ở Ầ

rong ti n trình toàn c u hoá đang di n ra m nh m , v i nh ng xu th v n đ ng và ế ậ ẽ ớ ữ ễ ế ầ ạ ộ

b i c nh khách quan c a n n kinh t ố ả ủ ề th gi ế ế ớ ủ i và khu v c, v i nh ng tác đ ng c a ự ữ ớ ộ

T

tình hình kinh t , chính tr , xã h i… đ tránh kh i b t t Nam đang đ ng tr ế ỏ ị ụ ể ộ ị t h u Vi ậ ệ ứ ướ c

th i c m i và thách th c m i. Đ i v i Vi n n kinh t ờ ơ ớ ố ớ ứ ớ ệ t Nam, trong đi u ki n chuy n t ề ể ừ ề ệ ế

theo c ch k ho ch hoá t p trung sang kinh t ng l ế ế ạ ậ ơ th tr ế ị ườ ạ ấ i có đi m xu t phát th p, ấ ể

ng kinh t ch a cao, đ đ a đ t n t c đ tăng tr ố ộ ưở ế ư ể ư ấ ướ ẳ c phát tri n nhanh Đ ng ta đã kh ng ể ả

đ nh ” Phát huy cao đ n i l c, đ ng th i tranh th ngu n l c bên ngoài” ị ộ ộ ự ồ ự ủ ồ ờ

ể Nhà bác h c vĩ đ i Archimedes có câu nói n i ti ng: "Hãy cho tôi m t đi m ổ ế ạ ọ ộ

t a, tôi s nh c b ng qu đ t lên". Có nghĩa ng ự ả ấ ẽ ấ ổ ườ i ta s d a vào đi m t a c đ nh đ ể ự ố ị ẽ ự ể

khu ch đ i l c nh m m c tiêu di chuy n m t v t th nào đó. T ng t trong tài chính ộ ậ ạ ự ụ ể ể ế ằ ươ ự

ng ườ ề i ta s d ng đòn b y tài chính nh m t công c h u hi u đ khu ch đ i dòng ti n. ư ộ ụ ữ ử ụ ệ ể ế ẩ ạ

T đó trên th tr ng ch ng khóan các nhà đ u t có th phát bi u l i câu này nh ị ườ ừ ầ ư ứ ể ạ ể ư

sau :"Hãy cho tôi m t đòn b y tài chính đ l n, tôi có th nâng h th tr ng theo ý ạ ị ườ ủ ớ ể ẩ ộ

mình”.

Đ i v i các doanh nghi p nói chung ngoài ngu n v n s n có đ đ m b o cho ố ẵ ố ớ ể ả ệ ả ồ

quá trình kinh doanh c a doanh nghi p đ c di n ra liên t c và ngày càng m r ng quy ủ ệ ượ ở ộ ụ ễ

mô, đ u t mua s m và đ u t vào nh ng ho t đ ng khác, doanh nghi p c n ph i huy ầ ư ầ ư ắ ạ ộ ữ ệ ầ ả

đ ng ngu n v n t ồ ộ ố ừ bên ngoài. Nh ng kho n này g i là nh ng kho n n . ợ ữ ữ ả ả ọ

CH

NG I : T NG QUAN V ĐÒN B Y TRONG

ƯƠ

KINH DOANH

2

1. Đòn b y trong doanh nghi p ệ ẩ

Trong lĩnh v c tài chính, thu t ng “ đòn b y” đ c s d ng th ng xuyên. C ữ ự ậ ẩ ượ ử ụ ườ ả

nhà đ u t l n doanh nghi p đ u s d ng đòn b y n đ t o ra t su t sinh l i trên tài ầ ư ẫ ề ử ụ ợ ể ạ ệ ẩ ỷ ấ ợ

ộ ự ả s n ho t đ ng l n h n. Tuy nhiên, s d ng đòn b y tài chính không h là m t s đ m ả ạ ộ ử ụ ề ẩ ớ ơ

b o ch c ch n thành công và kh năng xu t hi n các kho n l ả ả ỗ ệ ả ắ ắ ấ ầ cũng tăng lên n u nhà đ u ế

t hay doanh nghi p vào m t v th có t đòn b y n cao. Doanh nghi p th ng hay ư ệ ở ộ ị ế l ỷ ệ ệ ẩ ợ ườ

s d ng 2 lo i đòn b y: đòn b y ho t đ ng và đòn b y tài chính. ử ụ ạ ộ ẩ ẩ ạ ẩ

Có ba y u t ế ố ơ ả ủ c b n c a đòn b y ẩ

+ L c tác đ ng ự ộ

+ Cánh tay đòn

+ V t c n b y ẩ ậ ầ

(financial leverage) 1.1. Đòn b y tài chính ẩ

ả ủ Đòn b y tài chính xu t hi n khi công ty quy t đ nh tài tr cho ph n l n tài s n c a ầ ớ ế ị ệ ấ ẩ ợ

mình b ng n vay. Các công ty ch làm đi u này khi nhu c u v n cho đ u t c a doanh ầ ư ủ ề ằ ầ ợ ố ỉ

nghi p khá cao mà v n ch s h u không đ đ tài tr . Kho n n vay c a công ty s tr ủ ở ữ ủ ể ẽ ở ủ ệ ả ố ợ ợ

thành kho n n ph i tr , lãi vay đ c tính d a trên s n g c này. ả ả ả ợ ượ ố ợ ố ự

Đòn b y tài chính : s d ng chi phí tài tr c đ nh nh m n l c gia tăng l ợ ố ị ử ụ ổ ự ẩ ằ ợ ậ i nhu n

ệ cho c đông (EPS) Th hi n vi c s d ng v n vay trong ngu n v n c a doanh nghi p ệ ử ụ ể ệ ủ ổ ố ồ ố

nh m hi v ng gia tăng t ọ ằ su t l ỷ ấ ợ ậ i nhu n c a doanh nghi p, v n ch s h u hay thu nh p ố ủ ở ữ ậ ủ ệ

trên m i c ph n c a công ty ầ ủ ỗ ổ

M t doanh nghi p ch s d ng n khi nó có th tin ch c r ng t su t sinh l i trên ỉ ử ụ ắ ằ ể ệ ộ ợ ỷ ấ ợ

tài s n cao h n lãi su t vay n . ợ ấ ả ơ

=

DFLEBIT

1.1.1. Đ b y tài chính ộ ẩ

EBIT I [

PD

EBIT

1/(

t

)]

- - -

=

=

DFLEBIT

D D

3

% %

EPS EBIT

EPS EBIT

/ /

EPS EBIT

D D

1.1.2. Đi m bàng quan ể

1 =EPS2

Theo đ nh nghĩa thì đi m bàng quan là đi m mà t i đó EPS ể ể ị ạ

(

EBIT

t

)

(

EBIT

t

)

I

1)(

I

1)(

2,1

PD 1

2,1

PD 2

=

2 NS

2

1 NS 1

- - - - - -

Trong đó :

EBIT12 : EBIT bàng quan gi a hai ph ng án tài tr 1 và 2 ữ ươ ợ

I1 , I2 : lãi phãi tr hàng năm ng v i ph ng án tài tr 1 và 2 ứ ả ớ ươ ợ

PD1 , PD2 : c t c ph i tr hàng năm theo ph ng án tài tr 1 và 2 ả ả ổ ứ ươ ợ

t : thu su t thu thu nh p công ty ế ế ấ ậ

NS1 , NS2 : s c ph n th ng th ng ng v i ph ng án tài tr 1 và 2 ố ổ ầ ươ ườ ứ ớ ươ ợ

1.2. Đòn b y ho t đ ng ạ ộ ẩ

Đòn b y ho t đ ng liên quan đ n k t qu c a các cách k t h p khác nhau gi a chi ế ợ ạ ộ ả ủ ữ ế ế ẩ

phí c đ nh và chi phí bi n đ i. Nói rõ ràng h n thì, t s gi a chi phí c đ nh và chi phí ố ị ế ổ ơ ỷ ố ữ ố ị

bi n đ i mà công ty s d ng đã quy t đ nh đòn cân n ho t đ ng bao nhiêu. M t công ty ạ ộ ử ụ ế ị ế ổ ợ ộ

có t s chi phí c đ nh so v i chi phí bi n đ i l n h n thì đ ỷ ố ổ ớ ố ị ế ớ ơ ượ ẩ c cho là s d ng đòn b y ử ụ

i n u chi phí bi n đ i c a m t công ty l n h n chi phí c l ho t đ ng nhi u h n. Và ng ề ạ ộ ơ ượ ạ ế ổ ủ ế ơ ộ ớ

c đ nh thì công ty đ ố ị ượ c cho là có đòn b y ho t đ ng h n. Đ c đi m ngành mà công ty ơ ạ ộ ể ẩ ặ

đang ho t đ ng cũng là m t nhân t nh h ng đ n vi c công ty quy t đ nh nên ạ ộ ộ ố ả ưở ế ị ế ệ

s d ng bao nhiêu đòn b y n . ử ụ ẩ ợ

M t công ty v i doanh s ít mà có l cao đ ộ ớ ố ợ i nhu n biên t ậ ế ượ ử ụ c xem là có s d ng

i nhuân biên t đòn b y ho t đ ng cao. M t khác, m t công ty có doanh s l n v i m c l ộ ạ ộ ố ớ ứ ợ ặ ẩ ớ ế

th p đ c xem là s d ng đòn b y ho t đ ng th p. ấ ượ ạ ộ ử ụ ẩ ấ

+ L c tác d ng – Doanh thu thay đ i ổ ụ ự

4

+ Cánh tay đòn – Chi phí ho t đ ng c đ nh ạ ộ ố ị

+ V t c n b y - L i nhu n ho t đ ng ợ ạ ộ ậ ầ ậ ẩ

1.2.1. Quan h gi a l i nhu n gi a đ b y ho t đ ng v i đi m hoà v n ệ ữ ợ ữ ộ ẩ ớ ể ạ ộ ố ậ

+ Càng xa đi m hoà v n , ho t đ ng l i nhu n ho c ho t đ ng l ạ ộ ể ố ợ ạ ộ ậ ặ ỗ càng l n ớ

+ Càng xa đi m hoà v n đ b y ho t đ ng càng nh ạ ộ ộ ẩ ể ố ỏ

+ Đ b y ho t đ ng ti n đ n vô c c khi s l ế ạ ộ ộ ẩ ố ượ ự ế ầ ng s n xu t và tiêu th ti n g n ụ ế ả ấ

đi m hoà v n ể ố

Khi s l ng s n xu t và tiêu th càng xa đi m hoà v n thì đ b y càng d n v 1 ố ượ ộ ẩ ụ ể ề ả ấ ầ ố

1.2.2. Công th c đo l ng tác đ ng c a đòn b y ho t đ ng ứ ườ ạ ộ ủ ộ ẩ

EBIT

EBIT

=

D

D ng

DOL ứ

ả ượ

-

/ QQ / ạ ộ )

=

=

DOL Q

- - - 1.2.3. Công th c xác đ nh đ b y ho t đ ng theo s n l ị ộ ẩ VPQ ( )

( VPQ

Q QQ

F

BE

1.2.4. Công th c xác đ nh đ b y ho t đ ng theo doanh s ố ộ ẩ ạ ộ ứ ị

+

-

EBIT

F

=

=

DOLS

- -

VS FVS

EBIT

1.3. Đi m hoà v n ố ể

Đi m hoà v n đ c đ nh nghĩa là doanh s bán hàng c n thi i nhu n b ng 0, ố ượ ị ể ầ ố t đ l ế ể ợ ậ ằ

ho c "đi m b ng nhau". Nói cách khác, đi m hoà v n là khi doanh thu b ng v i chi phí. ể ể ằ ặ ằ ớ ố

BEP = TFC / (SUP - VCUP)

Trong đó:

BEP: đi m hoà v n ể ố

5

TFC: t ng chi phí c đ nh ố ị ổ

VCUP: chi phí bi n đ i bình quân ế ổ

SUP: l i nhu n c a m i s n ph m ợ ậ ủ ỗ ả ẩ

Chi phí c đ nh bao g m t ố ị ồ ấ ả ữ ặ t c nh ng chi phí không bi n đ i khi s n ph m ho c ế ả ẩ ổ

ng thay đ i, ví d ti n thuê nhà, l s n l ả ượ ụ ề ổ ươ ng, và ti n đi n tho i. Nh ng chi phí này s ạ ữ ệ ề ẽ

không thay đ i cho dù b n s n xu t đ c s n ph m. ạ ả ấ ượ ả ẩ ổ

Chi phí bi n đ i t c nh ng chi phí s bi n đ i d a trên l ế ổ bao g m t ồ ấ ả ữ ổ ự ẽ ế ượ ả ng s n

c, ví d nguyên v t li u. S l ng s n ph m tăng, s s d ng thêm ph m s n xu t đ ả ấ ượ ẩ ậ ệ ố ượ ụ ẽ ử ụ ả ẩ

nhi u nguyên v t li u. ậ ệ ề

Phân tích đi m hoà v n c n ph i đ t c các ngu n doanh ố ầ ả ượ ể c th c hi n đ i v i t ệ ố ớ ấ ả ự ồ

thu

1.4. Phân bi t s khác bi t gi a đòn b y tài chính và đòn b y ho t đ ng ệ ự ệ ữ ạ ộ ẩ ẩ

Đòn b y ho t đ ng s d ng chi phí ho t đ ng c đ nh nh m n l c gia tăng l ạ ộ ạ ộ ử ụ ỗ ự ố ị ẩ ằ ợ i

( do đ c đi m ngành quy t đ nh ) nhu n ho t đ ng EBIT ạ ộ ậ ế ị ể ặ

Đòn b y tài chính s d ng chi phí tài tr c đ nh nh m n l c gia tăng l ợ ố ị ử ụ ỗ ự ẩ ằ ợ ậ i nhu n

cho c đông EPS ổ ợ ( có th l a ch n thích h p ) ọ ể ự

1.5. Ý nghĩa c a đ b y ho t đ ng đ i v i qu n tr tài chính ạ ộ ủ ộ ẩ ố ớ ả ị

c ví nh con dao hai l i Đ b y ho t đ ng có th đ ạ ộ ộ ẩ ể ượ ư ưỡ

+ N u tình hình t t thì đ b y ho t đ ng s khuy t đ i cái t t lên g p b i l n ế ố ế ạ ạ ộ ộ ẩ ẽ ố ộ ầ ấ

+ N u tình hình x u thì đ b y ho t đ ng cũng s khuy t đ i cái x u g p b i l n ế ạ ạ ộ ộ ầ ộ ẩ ẽ ế ấ ấ ấ

Nhìn chung giám đ c tài chính không thích ho t đ ng d ạ ộ ố ướ ạ i đi u ki n đ b y ho t ộ ẩ ề ệ

đ ng cao ộ

Minh ho là s ki n ngày 11/09 đ i v i ngành hàng không và du l ch M ố ớ ự ệ ạ ị ỹ

1.6. Công th c tính EPS ứ

(

EBIT

t

)

PD

=

EPS

1)( I NS

- - -

6

Trong đó :

I : lãi su t hàng năm ph i tr ả ả ấ

PD : c t c hàng năm ph i tr ổ ứ ả ả

t : thu su t thu thu nh p công ty ế ế ấ ậ

NS :s l ng c ph n ph thông ố ượ ầ ổ ổ

2. Các lo i tài kho n giao d ch th ng g p khi ký qu ả ạ ị ườ ặ ỹ

2.1. Mini

 Hu n luy n tr c tuy n ế ệ ự ấ

 Chat tr c tuy n ế ự

t c các sàn giao d ch hi n có  Giao d ch trên t ị ấ ả ệ ị

2.2. Gold

 Ký qu t ỹ ố i thi u l n đ u 500$ USD ầ ể ầ

 Nh ng tín hi u phân tích k thu t th tr ng ị ườ ữ ệ ậ ỹ

 Ng i mô gi i cá nhân ườ ớ

2.3. Platinum

 Ký qu t ỹ ố i thi u l n đ u 5000 $ USD ầ ể ầ

 L p bi u đ chuyên nghi p ệ ồ ể ậ

 Ph ng pháp đòn b y t phòng giao d ch ươ ẩ ừ ị

2.4. Vip

 Ký qu t i thi u l n đ u 10000 $ USD ỹ ố ể ầ ầ

ng i mô gi  Phân tích theo nhu c u và các c p đ g i t ầ ộ ọ ừ ườ ấ i ớ

3. Các lo i đòn b y tài chính th ng g p ạ ẩ ườ ặ

Vi c s d ng đòn b y tài chính trong ho t đ ng đ u t nói chung chính là vi c các ệ ử ụ ạ ộ ầ ư ẩ ệ

nhà đ u t ngoài s v n t ầ ư ố ố ự ớ có c a mình thì h s d ng các ngu n tài tr bên ngoài v i ọ ử ụ ủ ợ ồ

đi u ki n tr lãi đ s d ng cho các ho t đ ng đ u t . Các nhà đ u t ể ử ụ ạ ộ ầ ư ề ệ ả ầ ư có th s d ng s ể ử ụ ố

ti n cao h n g p nhi u l n so v i s v n th c c a mình. Đi u này s giúp h ki m đ ớ ố ố ự ủ ọ ế ề ầ ề ẽ ề ấ ơ ượ c

7

kho n l i nhu n cao h n. ả ợ ậ ơ

3.1. Đ u t ch ng khoán ầ ư ứ

Đòn b y tài chính kênh ch ng khoán hi n không còn xa l v i nhà đ u t ẩ ở ứ ệ ạ ớ ầ ư ầ . H u

h t các nhà đ u t ít hay nhi u đ u s d ng đòn b y tài chính lo i này , c th là các nhà ầ ư ế ề ử ụ ụ ể ề ẩ ạ

cá nhân ho c các t , t ch c tài chính đ u t ầ ư ặ ổ ch c ( công ty ch ng khoán, qu đ u t ứ ỹ ầ ư ổ ứ ứ

ho c các doanh nghi p). ệ ặ

Các ch th h tr v n hay chính là ng i cung c p đòn b y tài chính là các công ủ ể ỗ ợ ố ườ ấ ẩ

ty ch ng khoán(CTCK), các NHTM ( Ngân hàng th ng m i ), các qu đ u t và có th ứ ươ ỹ ầ ư ạ ể

là các nhà đ u t cá nhân cho nhau vay ti n… ầ ư ề

Nh ng hình th c c a vi c áp d ng đòn b y tài chính vào ho t đ ng đ u t ứ ủ ạ ộ ầ ư ứ ch ng ụ ữ ệ ẩ

khoán

Cho vay c m c ch ng khoán ) là vi c th ch p, th ng là c ố ứ ầ ( nghi p v repo ệ ụ ệ ế ấ ườ ổ

phi u (c niêm y t và OTC), đ vay ti n c a CTCK ho c ngân hàng trong m t th i gian ề ủ ế ể ế ả ặ ộ ờ

nh t đ nh, m c vay th ng đ c tính b ng 20 - 50% th giá, tùy theo quy đ nh c a bên ấ ị ứ ườ ượ ủ ằ ị ị

nh n c m c ậ ầ ố.

đ N u c phi u c a nhà đ u t ế ủ ế ổ ầ ư ượ ộ c ch p nh n thì công ty ch ng khoán s làm m t ứ ẽ ấ ậ

h p đ ng có th i h n 3 tháng, 6 tháng, ho c m t năm, đ ng th i nhà đ u t ờ ạ ầ ư ặ ợ ồ ộ ồ ờ ph i làm ả

gi y chuy n nh ể ấ ượ ờ ng c phi u này (t c là bán) cho công ty ch ng khoán theo đúng th i ứ ứ ế ổ

h n ghi trên h p đ ng. ạ ợ ồ

Khi h t h n, nhà đ u t mang ti n đ n thanh lý h p đ ng, công ty ch ng khoán s ế ạ ầ ư ứ ề ế ợ ồ ẽ

làm gi y chuy n nh ng sang tên ch ng khoán l i cho nhà đ u t . Nhà đ u t ph i tr ể ấ ượ ứ ạ ầ ư ầ ư ả ả

l i s ti n b ng giá công ty ch ng khoán mua ban đ u c ng v i lãi su t cho vay tùy theo ạ ố ề ứ ằ ầ ấ ộ ớ

th i h n repo. ờ ạ

c ti n bán ch ng khoán ( nghi p v ngỨ tr ướ ứ ề ệ ệ ụ Margin ) t c là đ th c hi n ứ ể ự

nghi p v này, các CTCK ph i h p tác v i ngân hàng, đ ng ra làm trung gian nh m giúp ả ợ ứ ụ ệ ằ ớ

khách hàng có th nh n đ ậ ượ ể c ti n bán ch ng khoán tr ứ ề ướ c ngày T+3. Ch c n có thông báo ỉ ầ

k t qu l nh bán đã đ ế ả ệ ượ ứ c kh p là khách hàng hoàn toàn có th làm h p đ ng xin ng ể ớ ợ ồ

8

tr c ti n ch ng khoán đã bán v i m c phí quy đ nh. M t s công ty th c hi n ng tr ướ ộ ố ệ ứ ứ ự ứ ề ớ ị ướ c

ti n cho khách hàng ngay sau khi có k t qu kh p l nh và khách hàng có th dùng đ mua ớ ệ ế ể ể ề ả

ch ng khoán ngay trong phiên giao d ch. Nh ng nhà đ u t ầ ư ử ụ s d ng đòn b y tài chính cao ẩ ữ ứ ị

t sóng. ph n l n là nh ng nhà đ u t ữ ầ ớ ầ ư ạ m o hi m, thích l ể ướ

B n ch t c a nghi p v ng tr ấ ủ ụ ứ ệ ả ướ ụ c ti n bán ch ng khoán là d ch v c p tín d ng ụ ấ ứ ề ị

cho nhà đ u t : khi bán ch ng khoán xong, ph i sau 3 ngày làm vi c ti n m i v tài ầ ư ớ ề ứ ệ ề ả

ph i vay ti n t công ty ch ng khoán ho c t ngân kh an, mu n có ti n ngay, nhà đ u t ề ầ ư ả ề ừ ố ỏ ặ ừ ứ

hàng, tài s n th ch p chính là dòng ti n bán ch ng khoán v sau. ế ấ ứ ề ề ả

Giao d ch ký qu (Margin Trading) là vi c nhà đ u t mua c phi u có ầ ư ệ ỹ ị ổ ế

i c p. Nó đ s d ng h n m c tín d ng do CTCK môi gi ử ụ ứ ụ ạ ớ ấ ượ ả ả c đ m b o b ng kho n ả ằ

ng tr c b ng ti n ho c th ch p b ng chính c phi u đ c mua. Vì v y, thông ứ ướ ằ ế ấ ế ượ ổ ề ặ ằ ậ

th ng nh ng nhà đ u t ườ ầ ư ữ nào d đoán giá tăng s th c hi n giao d ch ký qu . ỹ ẽ ự ự ệ ị

- Ngoài ra còn có các hình th c nh các CTCK cho các nhà đ u t ầ ư ư ứ ố vay d a trên v n ự

mà CTCK t thu x p ho c các nhà đ u t có th vay tr c ti p NHTM, các qu đ u t , t ự ầ ư ế ặ ỹ ầ ư ổ ự ế ể

ch c tài chính khác…. ứ

Ví d đi n hình là trong năm 2008 và đ u năm 2009, th tr ng ch ng khoán luôn ụ ể ị ườ ầ ứ

trong tr ng thái m đ m, nh ng cu i 2009, ạ ư ả ạ ố đòn b y tài chính là m t trong nh ng nguyên ộ ữ ẩ

nhân d n t i ch s ch ng khoán bi n đ ng m nh, th tr ng có tính thanh kho n nhanh ẫ ớ ỉ ố ứ ị ườ ế ạ ộ ả

b i vì dòng ti n đ vào ch ng khoán đ t nhiên m nh lên, và m t trong nguyên do đó ở ứ ề ạ ổ ộ ộ

ngu n ti n t đòn b y tài chính xu t phát t ề ừ ồ ẩ ấ ừ công ty ch ng khoán. ứ

3.2. Đ u t b t đ ng s n ầ ư ấ ộ ả

Trong lĩnh v c b t đ ng s n, công c đòn b y tài chính cũng phát huy không thua ấ ộ ụ ự ả ẩ

kém các ho t đ ng khác. Nó cũng là công c t o ra m c l ạ ộ ụ ạ ứ ợ ầ i nhu n cao cho các nhà đ u ậ

t .ư

Nghi p v cho vay th ch p b t đ ng s n : Ng ấ ộ ụ ệ ế ấ ả ườ ấ ộ i mua s dùng chính b t đ ng ẽ

t có th l y l s n đang mua làm tài s n th ch p. Bên bán cũng yên tâm vì khi c n thi ả ế ả ấ ầ ế ể ấ ạ i

9

i mua không th tr đ c ti n mua cho ngân hàng . b t đ ng s n đã bán n u ng ấ ộ ế ả ườ ể ả ượ ề

c bán v i giá 270 tri u đ ng. Vi c s d ng đòn Ví d :ụ Gi ả ử s có m t căn nhà đ ộ ượ ệ ử ụ ệ ớ ồ

v mua bán này nh sau : Ng b y tài chính ẩ ở ụ ư ườ ệ i mua chi có 70 tri u mà thôi, và 200 tri u ệ

i, ng đ ng còn l ồ ạ ườ i mua đã đi vay ngân hàng v i lãi su t 11%/năm. Và đ t gi ớ ấ ặ ả thuy t khi ế

th tr ng lên, ng i này bán đ c căn nhà l n h n 270 tri u đ ng đó. ị ườ ườ ượ ệ ớ ơ ồ

Sau 1 năm bán đ c 400 tri u. Sau khi tr ti n lãi và g c tr cho ngân hàng là 222 ượ ừ ề ệ ả ố

tri u. L i nhu n đ ợ ậ ượ ệ c 400 tri u – 222 tri u = 178 tri u. 178 tri u n p thu cho nhà n ệ ệ ệ ệ ế ộ ướ c

là (178 x 25% = 44.5 tri u). V y l i nhu n sau thu s là 133,5 tri u. T su t đ u t ậ ợ ệ ỷ ấ ầ ư ạ đ t ế ẽ ệ ậ

190%.

3.3. Đ u t vàng ầ ư

Cũng t ng t nh v i 2 lo i đ u t trên. Đ u t vàng cũng s d ng nguyên lý đòn ươ ự ư ớ ạ ầ ư ầ ư ử ụ

Trong đó, nghi p v đòn b y giúp ng i ta có th v i s b y tài chính. ẩ ệ ụ ẩ tài chính là y u t ế ố ườ ể ớ ố

ti n nh nh ng v n tham gia đ ng vay ư ề ẫ ỏ c s l ượ ố ượ vàng l n. ớ Sàn vàng s cho nhà đ u t ầ ư ẽ

m t l ng ti n l n g p nhi u l n s v n đ mua kh ng bán kh ng, g i là đòn b y ộ ượ ề ầ ề ớ ố ố ẩ tài ể ấ ố ố ọ

chính. Không có m t lĩnh v c i kinh doanh l ự kinh doanh nào mà ng ộ ườ i đ ạ ượ ộ c vay m t

kho n ti n l n g p h n ch c l n v n mà không c n tài s n, không c n th ch p… nh ề ớ ụ ầ ế ấ ả ầ ả ầ ấ ơ ố ư

kinh doanh vàng trên sàn.

Trên th gi i có hàng trăm sàn môi gi ế ớ ớ ạ ố i (brocker) v giao d ch vàng và ngo i h i, ị ề

l đòn b y khác nhau, t . Tuy nhiên đ b o v m i sàn đ a ra m t t ư ộ ỷ ệ ỗ ẩ ừ 1:100 đ n 1:500 ế ể ả ệ

nhà đ u t , Hi p h i giao d ch t ầ ư ệ ộ ị ươ ầ ng lai (NFA, hay còn g i là Hi p h i b o v nhà đ u ộ ả ệ ệ ọ

i nào mu n đ c NFA t ) ra quy đ nh ch s d ng đòn b y 1:100, sàn giao d ch môi gi ư ỉ ử ụ ẩ ị ị ớ ố ượ

này. k t n p vào làm h i viên thì ph i theo t ộ ế ạ ả l ỷ ệ

Ch ng h n c c sàn cho vay 145 tri u, mua bán đ c 5 l ạ ẳ ỉ ớ 5 tri u là đ h v i ệ ượ ệ ượ ượ ng

vàng (vàng d ng). i ướ 30 tri u/l ệ ượ

Khi các sàn vàng thành l p thì dã kinh doanh vàng tài kho n là ph i dùng đ n công ế ậ ả ả

14 đ n 19 l n s v n mà nhà đ u t b ra ký c đòn b y tài chính. Đa s cho vay g p t ụ ấ ừ ẩ ố ầ ố ố ầ ư ỏ ế

ng h p qu . Tr ỹ ườ ầ ợ sàn vàng Sài Gòn c a ủ ACB, sàn VGB cho vay kho ng g p trên 13 l n, ả ấ

10

sàn vàng Th gi ế ớ ấ i c p đòn b y kho ng 19 l n là nh ng ví d đi n hình. ầ ụ ể ữ ẩ ả

3.4. Đ u t hàng hoá xăng d u , gas ( Đòn b y tài chính t i các n c phát ầ ư ẩ ầ ạ ướ

tri n)ể

Đây là đòn b y tài chính khá m ng đ i v i các ngân hàng và các t p đoàn tài chính ố ớ ẩ ạ ậ

đa qu c gia , tr l ữ ượ ố ng d u có th làm thay đ i c c di n tài chính r t nhi u . ổ ụ ề ể ệ ầ ấ

Trong bu i c nh hi n nay t i Vi t Nam khi mà tình hình giá d u trong n ổ ả ệ ạ ệ ầ ướ ượ c d c

nhà n c b o h và không b th n i thì vi c m m t sàn giao d ch xăng d u là r t khó. ướ ả ị ả ỗ ở ộ ệ ầ ấ ộ ị

ẫ Giá xăng d u g n nh gián ti p và đôi khi tr c ti p tác đ ng lên giá tr hàng hoá l n ự ế ư ế ầ ầ ộ ị

giá tr đ ng ti n trong n ị ồ ề ướ c. Giá xăng d u tăng d n đ n vi c giá hàng hoá cũng tăng theo , ệ ế ẫ ầ

l m phát tăng cao d n đ n đ ng ti n n i đ a m t giá so v i đ ng ngo i t ạ ớ ồ ộ ị . ạ ệ ề ế ẫ ấ ồ

Th nh ng dù r ng đây là m t đòn b y tài chính khá m i m t i Vi ẻ ạ ư ế ằ ẩ ộ ớ ệ ư t Nam nh ng

v n đ ẫ ượ ố c nhi u t p đoàn chú ý đ n và th c hi n . Các t p đoàn s d ng ngu n ti n v n ề ậ ử ụ ự ệ ế ề ậ ồ

có ho c vay ngân hàng m m t tài kho n t i th tr ng các th tr ở ộ ả ạ ặ ị ườ ị ườ ạ ng có kinh doanh lo i

hàng hoá xăng d u và gas ầ

Brent oil ( BRT )

Wti oil ( OIL )

Gas oil ( GAS )

Healting oil ( HEO)

Cũng gi ng nh giao d ch t i sàn vàng các nhà đ u t ư ố ị ạ ầ ư ệ ph i ký qu đ th c hi n ỹ ể ự ả

các giao d ch đ i v i lo i hàng hoá mình c n mua , đây cũng là m t kênh đ u t ố ớ ầ ư ạ ầ ộ ị ớ khá m i

m đ i v i các nhà đ u t ẻ ố ớ ầ ư

Th nh ng đây cũng là m t kênh đ u t có m c đ r i ro cao h n các sàn giao d ch ế ư ầ ư ộ ứ ộ ủ ơ ị

c khi nào khác giá c xăng d u bi n đ ng g n nh theo t ng giây và khó có th d trù đ ư ể ự ừ ế ầ ầ ả ộ ượ

giá đ t đ ạ ượ c m c th p nh t hay cao nh t ấ ấ ứ ấ

Các nhà đ u t t i th tr ng này g n nh đúng trên cán cân tài chính , đ đ a ra ầ ư ạ ị ườ ể ư ư ầ

các quy t đ nh mang tính chi n l c lâu dài hay nh ng chi n l c ng n h n giam hàng ế ị ế ượ ế ượ ữ ắ ạ

trong g tay nhà đ u t đ ép giá tr hàng hoá lên đ ki m l i trong th i gian ng n ch đ ầ ư ể ể ế ị ờ ỉ ộ ắ ờ

11

vài giây

Khi s d t không bi ố ư ự do đang nhàn r i các nhà đ u t ỗ ầ ư ế t ph i quy t đ nh ra sao khi ế ị ả

không th mua hàng hoá khi mà hàng hoá bi n đ ng theo xu h ng đi lên nhanh và có th ế ể ộ ướ ể

đang ti n đ n g n chu kỳ đi xu ng đ n đ nh giá làm tăng v th mua , gi m v th bán . ị ị ế ị ế ể ổ ế ế ầ ả ố

Các nhà đ u t có th u quy n tài chính c a mình cho các nhà đ u t đang có v th bán ầ ư ể ỷ ầ ư ủ ề ị ế

cao đ h s d ng v n c a mình m t cách h p lý và chia l ể ọ ử ụ ố ủ ộ ợ ờ i trên t ng đ n v hàng hoá. ơ ừ ị

Vi c quy t đ nh giao cho nhà đ u t ế ị ầ ư ệ ả nào cũng là m t quy t đ nh khá khó khi ta ph i ế ị ợ

c nhà đ u t nào đang ki m gi hàng hoá và th ng là các t p đoàn l n và cũng ki m đ ế ượ ầ ư ề ữ ườ ậ ớ

có th là các nhà đ u t nh có v n may khi kinh doanh theo xu h ng . ầ ư ỏ ể ậ ướ

Đi n hình là HSBC đây là m ngân hàng toàn c u có ngu n v n l n , và đòn b y tài ố ớ ể ẩ ầ ộ ồ

ẩ chính c a ngân hàng này ngoài vi c kinh doanh các nghi p v ra còn s d ng các đòn b y ệ ụ ử ụ ủ ệ

đ làm tăng v n hoá , và đòn b y mà ngân hàng này s d ng chính là kinh doanh hàng hoá ể ử ụ ẩ ố

có nhi u bi n đ ng nh t ế ề ấ ộ

4. M t s khái ni m th ng g p ộ ố ệ ườ ặ

4.1 Đ nghiêng đòn b y kinh doanh ( đòn b y ho t đ ng ) DOL là ph n trăm ạ ộ ộ ẩ ẩ ầ

thay đ i trong EBIT do 1 % thay đ i trong doanh thu ổ ổ

4.2. Đ nghiêng đòn b y tài chính ộ ẩ ỗ DFL là ph n trăm thay đ i trong thu nh p m i ầ ậ ổ

c ph n EPS do 1 % thay đ i trong EBIT ổ ầ ổ

4.3. Đ nghiêng đòn b y t ng h p ẩ ổ ợ DTL là ph n trăm thay đ i trong EPS do 1 % ộ ầ ổ

thay đ i trong doanh thu ổ

4.4. R i ro kinh doanh ủ : liên quan đ n tính không ch c ch n trong thu nh p EBIT . ắ ế ậ ắ

R i ro kinh doanh do tính b t n trong doanh thu và m c đ s d ng đòn b y kinh doanh ( ứ ộ ử ụ ấ ổ ủ ẩ

ho t đ ng đ c tr ng c a doanh nghi p ) ạ ộ ư ủ ệ ặ

4 . 5. R i ro tài chính ủ ỗ : liên quan đ n tính kh bi n tăng thêm c a thu nh p trên m i ả ế ủ ế ậ

c ph n do vi c s d ng các chi phí tài chính c đ nh ổ ệ ử ụ ố ị ầ

4.6. R i ro thanh toán : r i ro th ủ ủ ườ ố ng g p ph i trong các giao d ch thanh toán qu c ặ ả ị

12

t ế , các kho n ti n đã d ả ề ượ ư c chuy n đi đ thanh toán cho đ i tác nh ng đ i tác v n ch a ư ể ể ẫ ố ố

thanh toán cho phía thanh toán tr c ( NHTM ) , đi u này có th do nhi u nguyên nhân ướ ề ể ề

phá s n , không có kh năng thanh toán , l a đ o ừ ả ả ả

4.7. R i ro thanh kho n : r i ro liên quan đ n m t giao d ch mà do tình tr ng ch ủ ả ủ ế ạ ộ ị ợ

ng có chi u h chi u , bi n đ ng c a th tr ộ ị ườ ủ ề ế ề ướ ẫ ng đi xu ng làm cho tài s n kém h p d n , ả ấ ố

đ c th hi n qua vi c chênh l ch giá mua và giá bán ượ ể ệ ệ ệ

4.8. R i ro ki t giá tài chính : liên quan đ n nh ng thay đ i nh ng nhân t ủ ệ ữ ữ ế ổ ố nh lãi ư

giá trong đ i ngo i t , ngo i h i su t vay , giá c phi u , giá hàng hoá và t ế ấ ổ ỷ ạ ệ ổ ạ ố

4.9. V th mua ( long position ) : nh ng nhà đ u t đang tr ng thái n m gi ị ế ầ ư ữ ở ạ ắ ữ ở ( s

h u ) tài s n đ c g i là nh ng ng i , h có xu h ng đ y giá lên cao vì ả ượ ọ ữ ữ ườ đ u c giá lên ầ ơ ọ ướ ẩ

i giá càng tăng thì v th mua c a h càng l ị ế ủ ọ ờ

4.10 . V th bán ( short position ) : nh ng nhà đ u t ị ề ầ ư ữ ố đã th c hi n bán kh ng ệ ự

( short selling ) ho c đang tr ng thái n tài s n ( ph i mua l i tài s n trong t ng lai , ặ ở ạ ả ả ợ ạ ả ươ

c g i là nh ng ng i h có xu h c m c tài s n ) đ ầ ả ố ượ ữ ọ ườ đ u c giá xu ng , ầ ơ ố ọ ướ ng d y giá ẩ

i xu ng th p thì v th bán c a h càng l ị ế ủ ọ ấ ố ờ

i mua và ng i bán 4.11. H p đ ng kỳ h n ồ ạ : là m t tho thu n gi a hai bên , ng ậ ợ ữ ả ộ ườ ườ

, trong đó yêu c u giao m t hàng hoá t i m t th i đi m trong t ầ ộ ạ ể ộ ờ ươ ng lai v i giá c đ ớ ả ượ c

ứ tho thu n và đ ng ý hôm nay ( áp d ng cho các nghi p v repo trong giao d ch ch ng ụ ụ ệ ả ậ ồ ị

khoán và b t d ng s n , vàng ) ấ ộ ả

: là m t h p h p đ ng kỳ h n đã đ c tiêu chu n hoá 4.12. H p đ ng giao sau ồ ợ ộ ợ ạ ợ ồ ượ ẩ

chúng đ c đi u ch nh trên th tr ng h ng ngày ượ c giao d ch trên m t sàn giao d ch và đ ộ ị ị ượ ị ườ ề ỉ ằ

trong đó các kho n l c chi tr cho bên còn l i ( áp d ng cho nghi p v ả ỗ ủ c a m t bên đ ộ ượ ả ạ ụ ệ ụ

margin trong giao d ch ch ng khoán và b t d ng s n,vàng ) ấ ộ ứ ả ị

5. Phân tích m i quan h gi a EBIT và EPS ệ ữ ố

Phân tích s nh h ng c a nh ng ph ng án tài tr khác nhau ( trái phi u ,c ự ả ưở ữ ủ ươ ợ ế ổ

ng ,c phi u u đãi ) lên EBIT phi u th ế ườ ế ư ổ

Xác đ nh EPS theo 3 cách ị

13

+ Xác đ nh đi m bàng quan ( đ i s và hình h c) ạ ố ể ọ ị

+ Xác đ nh đi m bàng quan gi a tài tr c phi u th ng và n ợ ổ ữ ế ể ị ườ ợ

Ý nghĩa : N u EBIT th p h n đi m bàng quan thì ph ng án tài tr ế ể ấ ơ ươ ợ b ng c ằ ổ

c EPS cao h n ph ng án tài tr b ng n phi u th ế ườ ng t o ra đ ạ ượ ơ ươ ợ ằ ợ

N u EBIT v t qua đi m bàng quan thì ph ng án tài tr b ng c ế ượ ể ươ ợ ằ ổ

ng án tài tr b ng n hay nói ng i là phi u th ế ườ ng t o ra đ ạ ượ c EPS th p h n ph ấ ơ ươ ợ ằ ợ c l ượ ạ

ph ng án tài tr b ng n cao h n ph ươ ợ ằ ơ ợ ươ ng án tài tr b ng c phi u ế ợ ằ ổ

+ Xác đ nh đi m bàng quan gi a tài tr c phi u th ng và c phi u u đãi ợ ổ ữ ể ế ị ườ ế ư ổ

Ý nghĩa : N u EBIT th p h n đi m bàng quan thì ph ng án tài tr ể ế ấ ơ ươ ợ b ng c ằ ổ

c EPS cao h n ph ng án tài tr b ng c phi u u đãi phi u th ế ườ ng t o ra đ ạ ượ ơ ươ ế ư ợ ằ ổ

N u EBIT v t qua đi m bàng quan thì ph ng án tài tr b ng c ế ượ ể ươ ợ ằ ổ

phi u th ế ườ ng t o ra đ ạ ượ c EPS th p h n ph ấ ơ ươ ng án tài tr b ng c phi u u đãi hay nói ổ ế ư ợ ằ

ng i là ph ng án tài tr b ng c phi u u đãi cao h n ph ng án tài tr b ng c c l ượ ạ ươ ế ư ợ ằ ơ ổ ươ ợ ằ ổ

phi uế

CH

NG II : TH C TR NG S D NG ĐÒN B Y TÀI

ƯƠ

Ử Ụ

CHÍNH

VI T NAM VÀ TRÊN TOÀN TH GI

Ở Ệ

I Ế Ớ

1. T i sao các công ty và doanh nghi p s d ng đòn b y tài chính ệ ử ụ ạ ẩ

S d ng đòn b y tài chính ử ụ ẩ

+ Gia tăng chi phí huy đ ng v n c đ nh ố ố ị ộ

+ Gia tăng l i nhu n trên m i c phi u th ng ợ ỗ ỗ ế ậ ướ

M c tăng l i nhu n EPS l n h n tăng chi phí => t o ra đ ứ ợ ậ ạ ớ ơ c l ượ ợ i nhu n cho c ậ ổ

đông

1.Th tr ng b t đ ng s n t i Vi t Nam khi s d ng đòn b y tài chính ị ườ ấ ộ ả ạ ệ ử ụ ẩ

S phát tri n t không ki m soát c a các công ty B t đ ng s n đã d n đ n th ể ồ ạ ự ấ ộ ủ ế ể ẫ ả ị

tr ng b t đ ng s n b đ ng băng trong th i gian dài và kéo theo các d ch v v nhà đ t. ườ ấ ộ ụ ề ị ố ả ấ ờ ị

Tri n v ng c a th tr ng b t đ ng s n t i Vi ị ườ ủ ể ọ ấ ộ ả ạ ệ ạ t Nam không ph i trong ng n h n ả ắ

14

và ở ầ t m nhìn trung và dài h n b i còn g p ph i nhi u khó khăn ở ề ạ ả ặ

N n kinh t phát tri n quá nóng trong năm 2007 khi n Vi ề ế ể ế ệ ặ ớ t Nam đang đ i m t v i ố

tình tr ng l m phát cao . Ti p theo dó là nh ng chính sách ki m ch l m phát c a Chính ữ ế ạ ủ ề ế ạ ạ

ng ch ng khoán cũng nh b t đ ng s n suy gi m. Các chính sách trên ph khi n th tr ế ị ườ ủ ư ấ ộ ứ ả ả

đã th t ch t tín d ng trong b i c nh l m phát , doanh nghi p trong n c không ch khó ố ả ụ ệ ặ ắ ạ ướ ỉ

c mà k c đ i v i ngu n v n n c ngoài , chính khăn trong ti p c n v n vay trong n ậ ế ố ướ ể ả ố ớ ố ồ ướ

vì th mà các doanh nghi p đã s d ng các đòn b y đ chèo lái doanh nghi p v t qua ử ụ ể ệ ế ệ ẩ ượ

tình hình kinh t chung ế

Ta th y vi c dùng đòn b y đã t o nên l i nhu n cho nhà đ u t . Hi n nay t cho ệ ẩ ấ ạ ợ ầ ư ậ ệ l ỷ ệ

vay b t đ ng s n gia tăng cao và nóng qua t ng năm, nh t là năm 2007-2008. Đi u đó ấ ộ ừ ề ả ấ

càng t o thu n l i cho các nhà đ u t s d ng đòn b y này đ gia tăng t ậ ợ ạ ầ ư ử ụ ể ẩ su t l ỷ ấ ợ ậ i nhu n

cho mình.

L m phát l i bùng n vào năm 2011 và chính sách th t ch t ti n t đã d p t ạ ạ ặ ề ệ ắ ổ ậ ắ ơ t c n

Đà N ng và Hà N i. Không nh ng v y, NHNN bu c các t s t c c b ố ụ ộ ở ữ ẳ ậ ộ ộ ổ ứ ụ ch c tín d ng

ph i gi m t ả ả ỷ ọ ấ ộ tr ng cho vay khu v c phi s n xu t v 16% khi n ngu n v n cho b t đ ng ấ ề ự ế ả ồ ố

s n g n nh c n ki ả ư ạ ầ ệ ả t; giá nhà đ t b t đ u suy gi m; nhi u doanh nghi p b t đ ng s n ấ ắ ầ ấ ộ ề ệ ả

bên b v c phá s n. ờ ự ả

Th tr ị ườ ng b t đ ng s n là m t th tr ả ấ ộ ị ườ ộ ấ ng l n nên doanh nghi p kinh doanh b t ệ ớ

đ ng s n ch c ch n ph i là nh ng doanh nghi p “ túi sâu , mũ c ng” .Nên đ có th ộ ứ ữ ể ệ ả ắ ả ắ ể

đòn b y tài chính này th t s r t khó khăn trong giai đo n nay. V n vay b ki m l ế i t ờ ừ ậ ự ấ ẩ ạ ố ỏ

vào đòn b y tài chính b t đ ng s n khó gi i ngân d n đ n doanh nghi p không có kh ấ ộ ả ẩ ả ế ệ ẫ ả

năng thanh toán cho ngân hàng khi ch a bán đ c b t đ ng s n. ư ượ ấ ộ ả

1.2.Th tr ng vàng tai Vi ị ườ ệ t Nam khi s d ng đòn b y tr ử ụ ẩ ướ ử c khi đóng c a

trong th i gian b t n ấ ổ ờ

Do vi c s d ng đòn b y tài chính không đ c cân nh c và các chính sách qu n lý ệ ử ụ ẩ ượ ắ ả

vàng ch a th t s ch c ch và ch đ m u d ch th n i có ki m soát c a nhà n c đã ế ộ ậ ậ ự ả ỗ ủ ư ể ẽ ặ ị ướ

15

i Vi đ a đ n vi c Sàn giao d ch vàng t ư ế ệ ị ạ ệ t Nam đóng c a ử

CH

NG III : ĐÁNH GIÁ TÍNH KH THI VÀ BI N PHÁP

ƯƠ

KH C PH C NH

C ĐI M KHI S D NG ĐÒN B Y TÀI

ƯỢ

Ử Ụ

CHÍNH

VI T NAM

Ở Ệ

M t công ty đ ng th i có t đòn b y ho t đ ng và đòn b y tài chính cao thì s ồ ộ ờ l ỷ ệ ạ ộ ẩ ẩ ẽ

khá l n. M t t l đòn b y ho t đ ng cao có nghĩa là doanh r t r i ro trong đ u t ấ ủ ầ ư ộ ỷ ệ ớ ạ ộ ẩ

nghi p đang t o ra ít doanh thu nh ng có l i nhuân biên t trên m i đ n v s n ph m cao. ư ệ ạ ợ ế ỗ ơ ị ả ẩ

Đi u này ti m n r i ro cho vi c d báo chính xác doanh thu trong t ệ ự ề ẩ ủ ề ươ ộ ng lai. Ch c n m t ỉ ầ

s sai l ch nh trong d báo doanh thu so v i th c t ự ự ế ễ ộ di n ra thì nó đã có th t o ra m t ể ạ ự ệ ỏ ớ

kho ng cách sai l ch đáng k gi a dòng ti n th c t và dòng ti n theo d toán. ể ữ ự ế ề ệ ả ự ề

Đi u này r t quan tr ng, nó có th s nh h ọ ể ẽ ả ề ấ ưở ủ ng l n đ n kh năng ho t đ ng c a ạ ộ ế ả ớ

công ty trong t đòn ươ ng lai. R i ro doanh nghi p g p ph i s tăng lên c c đ i khi t ặ ự ạ ả ẽ ủ ệ l ỷ ệ

l đòn b y tài chính cao trong khi t su t sinh l b y ho t đ ng cao k t h p thêm v i t ẩ ế ợ ạ ộ ớ ỷ ệ ẩ ỷ ấ ợ i

trên tài s n không cao h n m c lãi su t vay n . ợ ơ ứ ả ấ

su t sinh l T đó có th làm gi m t ể ừ ả ỷ ấ ợ i trên v n ch s h u (ROE) và l ủ ở ữ ố ợ ậ i nhu n

c a doanh nghi p. ủ ệ

1. Ý nghĩa c a đòn b y tài chính đ i v i doanh nghi p ố ớ ủ ệ ẩ

M c đ s d ng đòn b y tài chính doanh nghi p đ h s n (h s c s d ng ứ ộ ử ụ ệ ượ ử ụ ở ệ ố ợ ệ ố ẩ

n = N ph i tr / t ng tài s n). Doanh nghi p có h s n cao th hi n doanh nghi p có ệ ợ ả ả ổ ệ ố ợ ể ệ ệ ả ợ

đòn b y tài chính m c đ cao và ng i. ẩ ở ứ ộ c l ượ ạ

Doanh nghi p càng s d ng nhi u v n vay thì nguy c m t thanh toán càng l n; (vì ơ ấ ử ụ ề ệ ố ớ

doanh nghi p s d ng v n vay làm n y sinh nghĩa v tài chính ph i thanh toán lãi vay cho ệ ử ụ ụ ả ả ố

các ch n b t k doanh nghi p đ t đ c m c l c lãi vay và thu là bao ủ ợ ấ ễ ạ ượ ệ ứ ợ i nhu n tr ậ ướ ế

nhiêu đòng th i doanh nghi p pah có nghĩa v hoàn tr v n g c cho các ch n ) ủ ợ ả ố ụ ệ ờ ố ỉ

Doanh nghi p s d ng n vay, m t m t nh m bù đ p s thi ệ ử ụ ắ ự ặ ằ ợ ộ ế ụ ố ạ t h t v n trong ho t

16

su t l c t đ ng kinh doanh m t khác hy v ng gia tăng d ộ ặ ọ ượ ỷ ấ ợ ỡ i nhu n v n ch s h u. B i ủ ở ữ ậ ố

l khi s d ng v n vay, doanh nghi p ph i tr ti n lãi vay , đây là chi phí c d nh tài ẽ ả ả ề ử ụ ố ị ệ ố

chính, n u doanh nghi p tao ra đ c EBIT t v n vay l n thì sau khi tr ti n lãi vay và ệ ế ượ ừ ố ả ề ớ

thu thu nh p, ph n l ầ ợ ế ậ i mhu n còn l ậ ạ i dôi ra thu c ch s h u c a doanh nghi p. ủ ở ữ ủ ệ ộ

Tuy nhiên vi c s d ng đòn b y tài chính không ph i lúc nào c ng đem l i tính tích ệ ử ụ ủ ả ẩ ạ

c cho ch s h u doanh nghi p nó c ng có th gây ra tác đ ng tiêu c c đ i v i doanh ự ụ ố ớ ủ ở ữ ủ ể ệ ọ

nghi p khi doanh nghi p s d ng không có hi u qu s v n vay, n u EBIT nh h n lãi ệ ử ụ ả ố ố ỏ ơ ế ệ ệ

vay ph i tr thì nó làm gi m sut nhanh h n t su t l ả ả ơ ỷ ấ ợ ả ế i nhu n v n ch s h u và n u ủ ở ữ ậ ố

đoanh nghi p b l thì càng l n ng n h n. ị ỗ ệ ỗ ặ ề ơ

Vi c s d ng đòn b y tài chính c a gi i đ u t t i Vi ệ ử ụ ủ ẩ ớ ầ ư ạ ệ ổ ế t Nam đã là khá ph bi n

b t đ ng s n trong nh ng năm qua, đ c bi t là khu v c phía Nam. v i ho t đ ng đ u t ạ ộ ớ ầ ư ấ ộ ữ ả ặ ệ ự

Đ i v i th tr ng ch ng khoán, đòn b y tài chính đ ố ớ ị ườ ứ ẩ ượ c áp d ng ch y u trong th i kỳ ủ ế ụ ờ

th tr ng tăng tr ng trong năm 2009. ị ườ ưở

Xét v b n ch t, ho t đ ng s d ng đ ạ ộ ử ụ ề ả ấ òn b y tẩ ài chính có th hi u l ệ ử ụ ể ể à vi c s d ng

ì v n t có) đ đ u t sinh l i và đ c tính tr ên s v n vay/t ng t v n vay (thay v ố ố ự ể ầ ư ờ ượ ố ố ổ ài s n.ả

Đ ng trên quan đi m nh v y, đ c th c hi n tr ư ậ ứ ể òn b y tẩ ài chính có th đ ể ượ ự ệ ên c góc đ ả ộ

vào các tài s n (ch ng khoán, v àng, b t đ ng s n) và góc đ doanh đ u t ầ ư ứ ả ấ ộ ả ộ nghi p (sệ ử

ng hi u qu ho t đ ng c a m ình d ng v n vay đ tăng c ụ ể ố ườ ạ ộ ủ ệ ả

Năm 2009 vi c s d ng đ òn b y tài chính đ ệ ử ụ ẩ ã làm tăng m nh tính thanh tr ạ ên thị

tr ng ch ng khoán. Đ ã đ c áp d ng ngay t th i kỳ tăng tr ườ ứ òn b y đẩ ượ ụ ừ ờ ưở ng đ u c a th ầ ủ ị

tr ng v i con sóng đi l (t gi a tháng 7/2009) khi n cho ườ à tr nở ên ph bi n t ổ ế ạ ên th hai ứ ừ ữ ế

thanh kho n th tr ng tăng m nh, đ nh đi m v ào tháng 10/2009 có nhi u phi ị ườ ả ể ạ ỉ ề ên liên ti pế

giao d ch đ t giá tr quanh m c đ ng. ố 5.000 t ạ ị ị ỷ ồ

M t trong nh ng nguy ên nhân d n t ữ ộ ẫ ớ i vi c s d ng đ ệ ử ụ òn b y lẩ à chi phí v n vay tr ố ở

c đ ãi su t c 14% xu ng c òn nên r t ấ th p sau khi Ngân hàng Nhà n ấ ướ ã c t gi m l ắ ả ấ ơ b n t ả ừ ố

8%. Chính sách h tr l ỗ ợ ãi su t th m chí đ a chi phí v n c a ố ủ nh ng doanh nghi p đ ệ ượ c ư ữ ấ ậ

17

òn vay u đư ãi xu ng m c ch c ố ỉ òn 6%/năm. Chi phí th p ấ khi n cho r i ro đ i v i s d ng đ ế ố ớ ử ụ ủ ứ

t toán l à h n) và đi u này đ ã d n t i vi c công c b y th p h n (do s l ơ ẩ ố ãi ph i tr khi t ả ả ấ ấ ề ơ ẫ ớ ệ ụ

này đ c s d ng ph bi n. ượ ử ụ ổ ế

Đòn b y tẩ ài chính, là m t trong nh ng nguy ữ ộ ên nhân d n ẫ t ớ i vi c ch s ch ng khoán ỉ ố ứ ệ

bi n đ ng r t m nh trong năm 2009. ng cũng tăng lên ế ạ ấ ộ Tính r i ro h ủ ệ th ng c a th tr ị ườ ủ ố

t ng ng v i m c đ s d ng đ . Khi th ươ ứ ứ ộ ử ụ ớ òn b y tẩ ài chính trung bình c a nhà đ u t ầ ư ủ ị

tr ng đi xu ng, nhà đ u t s d ng đ ườ ầ ư ử ụ ố òn b y tẩ ài chính s l p t c bán ra khi đ ẽ ậ ứ ã ch mạ

ng ng c t l c a m Th c t th c coi ưỡ ắ ỗ ủ ình nh m gi m ằ ả thi u r i ro. ể ủ ự ế ì đòn b y tài chính đ ẩ ượ

là m t trong nh ng ữ nguyên nhân chính c a h u h t các cu c kh ng ho ng kinh t ủ ầ ủ ế ả ộ ộ ế ầ g n

- 2009 là h qu c a vi c ng đây. Ch ng h n, ẳ ạ cu c kh ng ho ng trong các năm 2008 ủ ả ộ ả ủ ệ ệ ườ i

dân M t n ãi su t th p khi FED du y trì chính sách lãi su t th p v ỹ ậ d ng v n vay l ụ ố ấ ấ ấ ấ ào nh ngữ

năm 2001 - 2004 đ v c d y n n kinh t sau kh ng ho ng dotcom năm 2000 ể ự ậ ề ế ủ ả -2001. Số

vào m t t v n vay này đ ố c đ u t ượ ầ ư ộ ài s n có tính r i ro cao (nhà đ t) do giá nhà đ t đ ấ ã ủ ả ấ

liên t c tăng m nh trong c ùng th i gian đó. Khi ụ ạ ờ lãi su t tăng l ấ ầ ên liên t c vụ à nhi u nhà đ u ề

t s d ng quá nhi u đ ã d n t i l ư ử ụ ề òn b y ph i bán ra đ ả ẩ ẫ ớ àn sóng bán tháo b t đ ng s n, quá ấ ộ ả

êu dùng cá trình gi m đả òn b y (de ẩ -leveraging) đã lan ra các lĩnh v c ự khác (doanh nghi p, ti ệ

nhân) khi n kh ng ho ng tr n ủ ở ên r t tr m tr ng. ấ ầ ế ả ọ

Tri n v ng s d ng đòn b y trong năm 2010 ử ụ ể ẩ ọ

Trong năm 2010, vi c s d ng đ ệ ử ụ ậ l òn b y tẩ ài chính có m t s thu n ộ ố ợ i đáng k . ể

òn Th ứ nh tấ , vi c thông qua các quy đ nh v ký qu s khi n cho vi c s d ng đ ệ ử ụ ỹ ẽ ệ ề ế ị

, ngoài ra cũng tăng tính minh b ch v b y tẩ ài chính d dàng h n v i nhà đ u t ầ ư ễ ơ ớ ạ ủ à gi m r i ả

ro h th ng cho th tr ng. ệ ố ị ườ

nhà đ u t đ Th hai, ứ ầ ư ã có nhi u kinh nghi m h n t ơ ừ nh ng bữ ề ệ ọ ề ử ụ ài h c v s d ng

đòn b y tài chính trong năm 2009 và s ch n l c h n, ẽ ọ ọ ơ s d ng đ ử ụ ẩ òn b y tẩ ài chính hi u qu ệ ả

h n.ơ

Tuy nhiên, cũng c n l u không thu n l i. L ãi su t c b n có kh năng ầ ư ý các y u t ế ố ậ ợ ấ ơ ả ả

tăng cao h n nh m ki m ch l m phát v à t o n đ nh c ho kinh t vĩ mô. Th c t ế ạ ề ằ ơ ạ ổ ị ế ự ế lãi vay ,

18

ã lên t c a các công ty ch ng khoán đ i v i ho t đ ng đ ủ ố ớ ạ ộ ứ òn b y tẩ ài chính hi n đệ ớ ứ i m c

ên lãi cho vay 18% - 20%/năm so v i kho ng 14% trong năm 2009. L ả ớ ãi vay này (v n ố d a trự

tiêu dùng) s tăng l ên khi lãi su t tăng l ẽ ấ ầ ên. Chi phí vay v n cao h n s khi n cho nhà đ u ơ ẽ ế ố

t th n tr ng h n khi s d ng công c n ư ậ ử ụ ụ ày. Thêm vào đó, th tr ị ườ ơ ọ ộ ng s có ít bi n đ ng ẽ ế

m nh so v i năm 2009 và xu h ng bi n đ ng trong ng n h n l ạ ớ ướ ạ à không rõ ràng. V iớ ế ắ ộ

chính sách vĩ mô thiên v cân b ng gi a n đ nh v à tăng tr ng thay v ì chính sách v tăng ề ằ ữ ổ ị ưở ị

tr ng trong năm 2009, lu ng v n cho vay đ đ u c vào các tài s n r i ro cũng s b ưở ể ầ ơ ả ủ ẽ ị ồ ố

ki m soát ch t ch . ẽ ể ặ

1.1. Th tr ng ch ng khoán : H u qu khôn l ng c a các nghi p v Repo ị ườ ứ ả ậ ườ ệ ụ ủ

và Margin

Kê t sau t háng 3/2009, ngay sau khi Chính ph có gói kích thích kinh t ,không ít ừ ủ ế

các công ty ch ng khoán m nh d n áp d ng t ụ ứ ạ ạ l ỷ ệ đòn b y lên t ẩ ớ i 50%, có nh ng công ty ữ

còn cho các khách hàng l n vay 60%-80%. Th i gian này, t ớ ờ l ỷ ệ ứ cho vay c m c ch ng ầ ố

khoán t 20-50% th giá v i lãi su t kho ng 10.5 % -13 % /năm. Vi c s d ng đòn b y đã ừ ấ ả ớ ị ệ ử ụ ẩ

làm có nh ng công ty ch ng khoán đã có cu c b t phá m nh v th b c th ph n môi gi ề ứ ậ ộ ứ ữ ứ ầ ạ ị ớ i

và s l . B i vì trong b i c nh nhà đ u t ố ượ ng tài kho n nhà đ u t ả ầ ư ở ố ả ầ ư ư ả ề ố không d d v v n,

th tr ng lình xình, đ ng thái này làm cho các nhà đ u t l c quan h n. ị ườ ầ ư ạ ộ ơ

N u c phi u lên giá theo đúng d đoán, nhà đ u t s thu đ ng. ế ổ ầ ư ẽ ự ế c l ượ ợ i nhu n d ậ ươ

Ng i, n u c phi u đ ng giá ho c gi m giá thì nhà đ u t s b thua l (Tr c l ượ ạ ầ ư ẽ ị ứ ế ế ặ ả ổ ỗ ườ ng

h p này l i phù h p v i kỳ v ng c a nh ng nhà đ u t ợ ạ ầ ư ữ ủ ọ ợ ớ giao d ch bán kh ng - short sales). ố ị

N u giá th tr ị ườ ế ng c a c phi u này s t gi m càng m nh thì kho n l ả ủ ổ ả ỗ ụ ế ạ này c a nhà ủ

càng l n. Ngoài ra, không ph i t c giao d ch ký đ u t ầ ư ả ấ ả t c các c phi u đ u có th đ ế ể ượ ề ớ ổ ị

qu .ỹ

ng t Nh v y có th th y giao d ch ký qu có nh ng nh h ị ể ấ ư ậ ữ ả ỹ ưở ố ề t nh ng cũng ti m ư

n nhi u r i ro đ i v i nhà đ u t i ho t đ ng c a TTCK. Vì th , cũng ẩ ề ủ ố ớ ầ ư và làm t n h i t ổ ạ ớ ạ ộ ủ ế

t ng t nh giao d ch bán kh ng, giao d ch ký qu ch đ ươ ự ỉ ượ ư ố ỹ ị ị ạ c các TTCK áp d ng khi đ t ụ

19

t i m t trình đ phát tri n nh t đ nh. ớ ấ ị ể ộ ộ

Th c t , trên TTCK Vi ự ế ệ t Nam, m t s CTCK đã th c hi n các hình th c h tr ự ộ ố ỗ ợ ứ ệ

khách hàng nh cho phép t ký qu th p h n quy đ nh, ho c có d ch v ng tr ư l ỷ ệ ỹ ấ ụ ứ ặ ơ ị ị ướ ề c ti n

bán ch ng khoán ch a v tài kho n c a khách hàng. Đ góp ph n h n ch r i ro có th ư ề ả ủ ế ủ ứ ể ầ ạ ể

g p ph i cho nhà đ u t ặ ầ ư, ả

Kh c ph c nh ụ ắ ượ c đi m c a nghi p v repo và margin ệ ụ ủ ể

Vì đây là hai nghi p v vô cùng m i m t i th tr ng ch ng khoáng t i Vi t Nam ẻ ạ ụ ệ ớ ị ườ ứ ạ ệ

t c a NHNN nên v n ch a có ch tài và các bi n pháp phòng ng a hay can thi ệ ừ ư ế ẫ ệ ủ

Đ kh c ph c tình tr ng s d ng hai nghi p v trên không hi u qu thì các nhà ử ụ ụ ụ ệ ệ ể ạ ắ ả

l n các công ty mô gi đ u t ầ ừ ẫ ớ ủ i ch ng khoáng c n xem xét các thông tin v th giá c a ề ị ứ ầ

ệ ch ng khoáng , đánh giá theo nhi u chi u và tăng m c r i ro c a c phi u khi th c hi n ủ ổ ứ ủ ứ ự ề ề ế

nghi p v này ệ ụ

Th t ch t r ng đ i v i vi c c m c tài s n là r t ph c t p , các công ty mô gi ệ ầ ố ớ ứ ạ ấ ằ ậ ả ấ ố ớ i

ộ ch ng khoáng n u nhìn theo góc đ là m t ti m c m đ hay đ ng trên góc đ là m t ộ ệ ứ ứ ế ầ ộ ồ ộ

ngân hàng cho vay có th ch p , thì vi c phá mãi tài s n hay thanh lý tài s n là không th ế ấ ệ ả ả ể

tránh kh i khi mà đ i t ố ượ ỏ ề ng c m c hay vay không có kh năng chi tr cho kho ng ti n ả ầ ả ả ố

mình đã vay .

Đi u này đ ề ươ ư ng nhiên khi mà ngày đáo h n càng đ n g n mà ch tài s n v n ch a ủ ế ạ ầ ả ẫ

có đ ng tháichi tr n .Đi u này đã nãy sinh ra vi c th m đ nh và xác đ nh giá tr th t s ị ậ ự ả ợ ề ệ ẩ ộ ị ị

ng pháp c a tài s n c m c m t cách chính xác nh t mà ch có th dùng các ph ủ ố ộ ể ầ ả ấ ỉ ươ ướ c

l ng hay kh u hao s d ng tài s n đ đ a ra giá tr hi n t i ượ ị ệ ạ ử ụ ể ư ấ ả

Tr ườ ế ng h p trên đ i v i tài s n ít bi n đ ng v y n u đ i v i tài s n nhi u bi n ố ớ ố ớ ế ế ề ả ậ ả ợ ộ

đ ng nh c phi u thì đ đ n th i đi m đáo h n thì c phi u b r t giá , nhà đ u t ộ ể ế ư ổ ầ ư ị ớ ế ể ế ạ ờ ổ

không mua l i c phi u , công ty mô gi ạ ổ ế ớ ế i ph i phát mã c phi u đó , vi c này d n đ n ế ệ ả ẫ ổ

i ngay t i th i đi m cho vay và ph n thu l i không th t thoát ti n b c c a công ty mô gi ạ ủ ề ấ ớ ạ ể ầ ờ ạ

đ trang tr i cho kho ng vay c a ch đ u t ả ủ . ủ ầ ư ủ ả

Đ kh c ph c nh c đi m này thì khi giá tr th tr ụ ể ắ ượ ị ườ ể ị ng c a c phi u đang duoc749 ế ủ ổ

20

c m c g m đ n giá tr ghi trong h p đ ng thì công ty mô gi ầ ố ả ế ợ ồ ị ớ ể ả i có th bán đ có th đ m ể ể

vay. Và nhà đ u t ph i ch p nh n s m t c b o ph n ti n v n b ra cho nhà đ u t ả ầ ư ề ầ ố ỏ ầ ư ậ ẽ ấ ổ ấ ả

phi u khi giá tr th tr ng xu ng đ n m c mà giá tr ghi trên h p đ ng mua bán đã ghi. ị ườ ế ị ứ ế ố ồ ợ ị

1.2. Th tr ng b t đ ng s n : N i nuôi tham v ng và ni m tin và đôi lúc khó ị ườ ấ ộ ọ ơ ề ả

v ng ch c ắ ữ

T i các đô th l n c a Vi t Nam, giá nhà ng tăng g p 3-4 l n so v i t c đ ị ớ ủ ạ ệ th ở ườ ớ ố ấ ầ ộ

tăng thu nh p bình quân đ u ng ầ ậ ườ ấ i. Đ ng th i, kho ng cách gi a t c đ tăng giá nhà đ t ữ ố ả ồ ộ ờ

và t c đ tăng thu nh p ngày càng doãng ra. B i v y, đ i đa s ng ố ộ ở ậ ậ ạ ố ườ i dân v n r t khó có ẫ ấ

đ ngu n tài chính đ th c hi n nhu c u mua nhà, ngay c trong th i đi m th tr ầ ủ ể ự ị ườ ể ệ ả ồ ờ ấ ng b t

đ ng s n tu t d c. ộ ộ ố ả

Tính t năm 2000 đ n 2011, giá nhà i Vi ừ ế t ở ạ ệ ơ t Nam đã tăng h n 10 l n, cao h n ơ ầ

nhi u so v i giá lên c a các kênh đ u t khác. Ch ng h n, vàng tăng 7,3 l n, giá tiêu ầ ư ủ ề ớ ạ ẳ ầ

dùng: 2,2 l n, USD: 1,5 l n, lãi su t ti ấ ế ầ ầ t ki m g n 2,2 l n. Nhi u c quan qu n lý cho ề ệ ả ầ ầ ơ

c đ y lên cao, ch y u là do hi n t ng đ u c , kích giá, tâm lý mua r ng giá nhà ằ đ ở ượ ủ ế ệ ượ ẩ ầ ơ

bán theo tin đ n di n ra ph bi n. ổ ế ễ ồ

Giá cao là vì không minh b chạ

Tuy nhiên, theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó ch nhi m y ban Giám sát tài ệ Ủ ủ

chính qu c gia, nguyên nhân chính d n đ n giá b t đ ng s n tăng cao trong th i gian dài ấ ộ ế ẫ ả ố ờ

v a qua không ph i do gi ừ ả i đ u c . ớ ầ ơ

N u do đ u c thì ch có th gây s t giá trong th i gian ng n và ch có th đ y giá ể ẩ ể ế ầ ắ ơ ố ờ ỉ ỉ

lên 10-15% ch không th tăng đ n hàng trăm ph n trăm và kéo dài trong nhi u năm ứ ể ề ế ầ

đ ượ ả c. B i v y, nguyên nhân ch y u c a th c tr ng này là do qu n lý b t đ ng s n ự ở ậ ấ ộ ủ ế ủ ạ ả

không minh b ch, không hi u qu ệ ạ ả

Nhi u chuyên gia qu c t cũng kh ng đ nh, t c đ tăng dân nh p c nhanh, nhu ố ế ề ư ẳ ậ ộ ố ị

ngày càng l n nh ng h n ch trong qu n lý Nhà n c v th tr c u v nhà ề ầ ở ư ế ả ạ ớ ướ ề ị ườ ấ ng b t

đ ng s n, v quy ho ch, xây d ng là nguyên nhân khi n giá b t đ ng s n, nh t là nhà ộ ấ ộ ự ế ề ạ ả ả ấ ở

21

tăng cao.

Đ hoàn thành m t d án b t đ ng s n thông th 3-5 năm xây ộ ự ấ ộ ể ả ườ ng ph i m t t ả ấ ừ

ủ ụ d ng và kho ng 3 năm tri n khai các lo i th t c hành chính. Th i gian kéo dài, th t c ự ủ ụ ể ả ạ ờ

ạ ph c t p, tham nhũng trong lĩnh v c đ t đai còn nhi u và quy ho ch xây d ng, quy ho ch ự ấ ứ ạ ự ề ạ

Hà N i, Tp.HCM s d ng đ t còn y u kém... là nh ng lý do làm giá b t đ ng s n ử ụ ấ ộ ả ở ữ ế ấ ộ

thu c “top cao” nh t c a th gi i. ấ ủ ế ớ ộ

ng b t đ ng s n Vi Tính minh b ch c a th tr ạ ị ườ ủ ấ ộ ả ệ ờ t Nam nói chung còn th p, th i ấ

cũng là y u t gian chu n b đ u t ẩ ị ầ ư ế ố ạ quan tr ng tác đ ng v giá. T i Hà N i, giai đo n ề ạ ọ ộ ộ

chu n b đ u t d án t ị ầ ư ự ẩ ươ ng đ i khó khăn, phi n hà và m t nhi u th i gian. H n n a, chi ấ ơ ữ ề ề ố ờ

phí đ t Hà N i t ng đ i cao. Đi u đó làm giá bán nhà cũng cao. ấ ở ộ ươ ề ố ở

phát tri n, nhi u ng th i gian t i s t Khi n n kinh t ề ế ể ề ườ i có kỳ v ng kinh t ọ ế ờ ớ ẽ ố ơ t h n,

, đ c bi thu nh p cao h n nên đ a dòng ti n vào đ u t ư ầ ư ặ ề ậ ơ ệ t là b t đ ng s n nh m b o toàn ả ấ ộ ả ằ

ng ng i dân chuy n v các thành ph l n đ sinh s ng, làm vi c, h c hành v n. S l ố ố ượ ườ ố ớ ệ ể ể ề ố ọ

ngày càng l n. Nhu c u ch ngày càng cao, trong khi di n tích đ t trong n i thành ngày ỗ ở ầ ớ ệ ấ ộ

càng h n ch , vi c đ n bù, gi i to ngày càng t n kém, l m phát cao khi n giá nhà ngày ệ ề ế ạ ả ế ạ ả ố

càng tăng. Trong th i đi m th tr cũng khó gi m xu ng m c mà ị ườ ể ờ ng đình tr , giá nhà ệ ở ứ ả ố

ng i dân v i thu nh p trung bình có th ti p c n đ c. ườ ể ế ậ ượ ậ ớ

Đây cũng là nguyên nhân khi n th tr ị ườ ế ế ng b t đ ng s n còn khó khăn, m c dù đ n ấ ộ ả ặ

nay, th tr ng này đã hoàn toàn thu c v ng i mua, giá gi m m nh và ngu n cung phân ị ườ ộ ề ườ ả ạ ồ

khúc trung c p đã nhi u h n. ề ấ ơ

Theo th ng kê c a Công ty CBRE, trong quý 1/2012 th tr ng nhà ị ườ ủ ố t ở ạ ộ i Hà N i

năm 2008. Th ng kê cho th y 53% ch ng ki n m c đi u ch nh giá gi m l n nh t k t ỉ ấ ể ừ ứ ứ ề ế ả ớ ấ ố

i 1.000 USD/m2, m t hi n t s căn h chào bán m i có giá d ố ớ ộ ướ ệ ượ ộ ng ít g p k t ặ ể ừ ơ “c n

s t” nhà đ t năm 2007. ấ ố

Sang quý 2, giá bán ti p t c m c th p v i 100% s căn h chào bán m i có giá ế ụ ở ứ ấ ớ ộ ố ớ

d ướ i 30 tri u đ/m2 và m t n a trong s này có giá d ộ ử ệ ố ướ ẫ i 20 tri u đ/m2. Các v trí h p d n ệ ấ ị

22

nh M Đình, Đ nh Công và C u Gi y có giá chào bán khá h p lý ư ỹ ầ ấ ợ ị ở quanh m c 1.000 ứ

đang nghiêm túc cân nh c vi c gi m kích th c và m c đ USD/m2. Nhi u ch đ u t ề ủ ầ ư ệ ả ắ ướ ứ ộ

hoàn thi n căn h nh m gi m giá t ng th c a c căn. ả ể ủ ả ệ ằ ổ ộ

H giá v n khó thanh kho n ạ ẫ ả

Song trên th c t , s h giá v n ch a th xua tan không khí m đ m c a th tr ự ế ự ạ ị ườ ng ư ủ ể ẫ ả ạ

t lý gi i, th tr b t đ ng s n. Ông Lê Hoàng Hoán, T ng giám đ c T p đoàn Đ t Vi ấ ộ ả ậ ấ ố ổ ệ ả ị ườ ng

b t đ ng s n đang sa l y trong m t ngh ch lý là c c u s n ph m hàng hóa không phù ấ ộ ơ ấ ầ ả ẩ ả ộ ị

h p v i nhu c u s d ng, thi u hàng hóa có quy mô v a và nh , có giá c phù h p v i đa ầ ử ụ ừ ế ả ợ ợ ớ ỏ ớ

s nhu c u c a ng ầ ố ủ ườ i dân. Khi mà kh năng đ u c đ n h n, dù ngu n c u d i dào ơ ế ạ ầ ả ầ ồ ồ

nh ng th tr ng v n không th thanh kho n, b i nhu c u c a ng i dân hi n nay là trên ị ườ ư ầ ủ ể ẫ ả ở ườ ệ

d i 1 t ng l i ch y u là căn h t 2-3 t đ ng. Vì th , th ướ ỷ ồ đ ng/căn h nh ng th tr ộ ị ườ ư ạ ủ ế ộ ừ ỷ ồ ế ị

tr ng r i vào kh ng ho ng v a th a v a thi u. Đi u đó cho th y, không ch ng i thu ườ ừ ừ ủ ừ ế ề ả ấ ơ ỉ ườ

nh p th p mà nh ng ng i có thu nh p trung bình cũng khó có c h i s h u nhà ữ ậ ấ ườ ơ ộ ở ữ ậ . ở

Ch Hoàng Ngân Hà Thanh Xuân, Hà N i chia s , hi n nay, trên th tr ng, có ị ở ị ườ ẻ ệ ộ

không ít d án chung c m i chào bán v i giá kho ng 20 tri u đ/m2, th p h n nhi u so ư ớ ự ệ ề ả ấ ớ ơ

c đây nh ng tính ra v n lên t i hàng t đ ng m t căn, v i m c giá c a m t vài năm tr ớ ứ ủ ộ ướ ư ẫ ớ ỷ ồ ộ

v t quá xa kh năng chi tr c a h u h t ng i làm công ăn l ượ ả ủ ầ ế ả ườ ươ ng nh tôi. ư

Còn đ t th c thu c n i thành Hà N i, gi ổ ư ấ ộ ộ ộ ờ ệ ít nh t cũng có giá 70-80 tri u ấ

i dân c n c ( đ ng/m2. Nh v y, tính theo thu nh p trung bình c a ng ồ ư ậ ủ ậ ườ ả ướ ướ ả c kho ng

1.200 USD/năm) thì mu n có 30 m2 đ t n i thành, ph i đ i b ng 90 năm làm vi c mà ả ổ ằ ấ ộ ệ ố

không chi tiêu. Trong khi đó, chính sách h tr tín d ng, t o đi u ki n cho cán b , công ỗ ợ ụ ề ệ ạ ộ

ch c c i thi n nhà ứ ả ệ ở còn nhi u h n ch . ế ề ạ

Do v y, nh ng ng i thu nh p 5-10 tri u đ ng/tháng đ ng m có nhà. ữ ậ ườ ừ ệ ậ ồ ơ

V i giá nhà và m c l ng c B tr ng cũng ph i m t 40 ớ ở ứ ươ ng nh hi n nay, l ư ệ ươ ỡ ộ ưở ả ấ

c nhà. Hi n t i, n u xét ch s giá nhà/thu nh p c a ng i dân thì năm m i mua đ ớ ượ ệ ạ ỉ ố ủ ế ậ ườ ở

Vi t Nam v n cao h n nhi u so v i các n c trên th gi i và khu v c. Vi t Nam ệ ề ẫ ơ ớ ướ ế ớ ự Ở ệ

23

kho ng 26,6, trong khi khu v c Nam Á là 6,25, Đông Á là 4, 14, châu Phi là 2,21, châu ả ở ự

ủ Âu, Trung Đông và B c M là 6,25, M Latinh và Caribê là 2,38 mà theo tính toán c a ắ ỹ ỹ

Liên h p qu c thì ch s giá nhà/thu nh p c a ng i dân kho ng t 3-4 là h p lý. ậ ủ ỉ ố ợ ố ườ ả ừ ợ

Trong khi đó, nhu c u v nhà c a ng c tính c a B ề ầ ở ủ ườ i dân là r t l n. Theo ấ ớ ướ ủ ộ

i khu v c đô th v n còn kho ng 7 tri u ng i có nhu c u thuê, thuê mua nhà Xây d ng, t ự ạ ị ẫ ự ệ ả ườ ầ

kho ng 150 tri u m2. Riêng Hà N i c n 5,5 tri u m2, t v i t ng di n tích nhà ệ ớ ổ ở ộ ầ ệ ệ ả ươ ng

đ ng 110 ngàn căn h cho công nhân trong các khu công nghi p. C n ươ ả ướ ệ ộ c v n còn ẫ

7,42% nhà đ n s , t ng ng v i h n 1,6 tri u căn h ; còn có 10,64% t ng s căn h có ơ ơ ươ ớ ơ ứ ệ ổ ộ ộ ố

di n tích d i 30 m2/căn... ệ ướ

Phân khúc nhà trung bình và d i trung bình còn r t nhi u ti m năng đ phát ở ướ ể ề ề ấ

tri n trong lâu dài . Do đó, vi c các doanh nghi p b t đ ng s n chuy n h ấ ộ ể ệ ệ ể ả ướ ơ ấ ng c c u

kinh doanh vào các phân khúc và các th tr ng nhi u ti m năng ị ườ ề ề

Vi c đ nh h ng và phát tri n dòng s n ph m vào phân khúc th tr ng bình dân ệ ị ướ ị ườ ể ẩ ả

trong giai đo n hi n nay là đi u không d th c hi n, đòi h i các doanh nghi p ph i gi ễ ự ệ ệ ệ ề ạ ả ỏ ả i

quy t đ c bài toán chi phí tăng cao. ế ượ

Các doanh nghi p r t c n đ B Xây d ng và ệ ấ ầ c s h tr ượ ự ỗ ợ và khuy n khích t ế ừ ộ ự

Chính ph đ gi i quy t các v n đ v quy ho ch, di n tích nhà , cách tính ti n s ủ ể ả ề ề ế ệ ấ ạ ở ề ử

đó h d ng đ t và gi m thi u các chi phí phát sinh đ giúp h giá thành s n ph m, t ụ ể ế ả ấ ả ạ ẩ ừ ạ

đ c giá bán đ u ra mà v n đ m b o đ c ch t l ng s n ph m ượ ả ượ ả ầ ẫ ấ ượ ả ẩ

1.3. Th tr ng vàng : Sàn vàng nh m t s i b c ị ườ ư ộ ớ ạ

Đa s nhà đ u t trên các sàn vàng đ u thua và cũng đa s không hi u vì sao h b ầ ư ố ọ ị ề ể ố

thua. Th c ra, nguyên nhân chính là đa s nhà đ u t h u nh không có hi u bi t gì v ầ ư ầ ư ự ể ố ế ề

lĩnh v c mình đang “kinh doanh”. Trong đó, nghi p v đòn b y tài chính là y u t giúp ế ố ụ ự ệ ẩ

ng i ta có th v i s ti n nh nh ng v n tham gia mua bán đ ườ ể ớ ố ề ư ẫ ỏ c s l ượ ố ượ ớ ng vàng l n.

Chính y u t này giúp ng i ta th ng nhanh, nh ng thua cũng r t nhanh. “Đòn b y tài ế ố ườ ư ắ ấ ẩ

chính nh con dao nhi u l i ch không ch hai l i. N u khéo dùng, nó giúp nhà đ u t ề ưỡ ư ứ ỉ ưỡ ầ ư ế

có th t n d ng đ làm v n kinh doanh. N u l m d ng, thì s tr thành đánh b c” ể ậ ụ ế ạ ẽ ở ụ ể ạ ố

24

2. Nguyên nhân sàn vàng t i Vi t Nam đóng c a ạ ệ ử

2.1. Nguyên nhân và b t c p đ i vàng d tr t i Vi t Nam ấ ậ ố ự ữ ạ ệ

T l n m gi vàng thu c DTNHNN còn ỷ ệ ắ ữ ộ ở ứ m c khiêm t n và ch a t ố ư ươ ớ ng x ng v i ứ

quy mô phát tri n c a th tr ng vàng trong n c. ể ủ ị ườ ướ

Ho t đ ng can thi p bình n giá vàng c a Qu bình n t ạ ộ ổ ỷ ủ ệ ổ ỹ ơ giá và giá vàng còn đ n

đi u, ch m i 2 hình th c bán ngo i t ỉ ới th c hi n d ự ệ ệ ướ ạ ệ ứ ẩ cho các doanh nghi p nh p kh u ệ ậ

vàng mà không th c hi n can thi p bán vàng thu c DTNHNN ra th tr ị ườ ự ệ ệ ộ ng ho c mua t ặ ừ

th tr ng b sung DTNHNN c p gi y phép nh p kh u có h n ng ch cho t ng doanh ị ườ ổ ừ ấ ẩ ấ ạ ạ ậ

nghi p kinh doanh vàng. ệ

NHNN m i ch chú tr ng vào vi c b o toàn giá tr vàng thu c DTNHNN d ệ ả ọ ớ ộ ỉ ị ướ ạ i d ng

b o qu n trong kho, mà ch a chú tr ng đ n ho t đ ng đa d ng hóa các hình th c đ u t ả ứ ầ ư ạ ộ ư ế ả ạ ọ

d tr vàng thu c DTNHNN nh m gi m thi u r i ro và nâng cao m c đ sinh l ự ữ ứ ộ ể ủ ằ ả ộ ờ ố ớ i đ i v i

nghi p v này. ệ ụ

NHNN ch a có qui đ nh c th v s d ng vàng thu c DTNHNN đ đ u t trên th ụ ể ề ử ụ ể ầ ư ư ộ ị ị

tr ng qu c t hay can thi p th tr ng vàng trong n t. ườ ố ế ị ườ ệ ướ c vào nh ng th i đi m c n thi ờ ữ ể ầ ế

Quy mô DTNHNN m ng, th ng ỏ ườ m c t ở ứ ừ 8-12 tu n nh p kh u. Trong khi đó, vay ẩ ầ ậ

c ngoài ngày càng cao. Vàng d tr nh trong DTNHNN và ch đ n n ợ ướ ự ữ chi m t ế l ỷ ệ ỉ ể ỏ

trong kho nh m h tr cán cân thanh toán qu c t k p th i khi c n thi t. Ch a tri n khai ỗ ợ ố ế ị ằ ầ ờ ế ư ể

các nghi p v đ u t vàng trên th tr ng qu c t . ệ ụ ầ ư ị ườ ố ế

Su t giai đo n 1999 đ n 2002, th tr ng vàng trong n ị ườ ế ạ ố c t ướ ươ ng đ i tr m l ng, ầ ắ ố

không x y ra các c n s t giá và NHNN không ph i th c hi n can thi p th tr ng vàng. ơ ố ị ườ ự ệ ệ ả ả

K t tháng 4/2002 giá vàng qu c t đã tăng tr l i nh ng NHNN đã đi u ti ể ừ ố ế ở ạ ư ề ế t và n đ nh ổ ị

đ c th tr ng vàng thông qua ho t đ ng c p gi y phép xu t nh p kh u vàng cho doanh ượ ị ườ ạ ộ ẩ ấ ấ ấ ậ

nghi p.ệ

vàn g d tr Các nghiên c u v đ u t ứ ề ầ ư ự ữ ch a đ ư ượ c tri n khai. Đ i ngũ cán b làm ộ ể ộ

công tác ho ch đ ch chính sách v qu n lý DTNHNN còn r t m ng, các ho t đ ng có liên ạ ộ ề ạ ả ấ ỏ ị

25

quan nh công tác h ch toán k toán và th ng kê DTNHNN còn nhi u b t c p, ch a có ố ấ ậ ư ư ề ế ạ

ầ quy đ nh và ph n m m k toán qu tr DTNHNN nh m nâng cao hi u qu qu n lý, đ u ả ị ệ ề ế ầ ả ằ ả ị

t DTNHNN và d tr vàng. ư ự ữ

2.2. Nh ng b t c p và r i ro đ i v i ố ớ ấ ậ ủ ữ ho t ạ đ ng kinh doanh vàng trên tài ộ

kho n c a các TCTD ( t ch c tín d ng ) ả ủ ổ ứ ụ

Ho t đ ng c a Sàn giao d ch vàng 2.2.1. ạ ộ ủ ị

* V môi tr ng pháp lý : Các văn b n quy ph m pháp lu t ề ườ ấ ậ hi n hành không c m ệ ạ ả

vi c thành l p và ho t đ ng c a sàn giao d ch vàng. Tuy nhiên, hi n nay, cũng ch a có ị ạ ộ ủ ư ệ ệ ậ

ạ ộ m t văn b n pháp lu t c th nào đi u ch nh tr c ti p v vi c thành l p và ho t đ ng ỉ ậ ụ ể ề ệ ự ề ế ả ậ ộ

c a Sàn giao d ch vàng. Có m t s văn b n pháp lu t có liên quan đ n v n đ này nh ủ ộ ố ế ề ậ ấ ả ị ư

ả sau: Ngh đ nh 174/1999/NĐ-CP ngày 09/12/1999 c a Chính ph (Ngh đ nh 174) v qu n ủ ủ ề ị ị ị ị

lý ho t đ ng kinh doanh vàng, Ngh đ nh 158/2006/NĐ-CP ngày 28/12/2006 quy đ nh v ạ ộ ị ị ị ề

S giao d ch hàng hoá, Lu t ch ng khoán và Lu t các t ch c tín d ng ở ị ứ ậ ậ ổ ứ ụ

* Nh ng b t c p và r i ro: ấ ậ ủ ữ

+ V đ a v pháp lý : H u h t các sàn giao d ch vàng không đ ch c d c t i hình ề ị ị ế ầ ị ượ ổ ứ ướ

th c m t pháp nhân, mà th ng là m t b ph n tr c thu c T ch c tín d ng. ứ ộ ườ ổ ứ ộ ộ ụ ự ậ ộ

Đ i chi u các quy đ nh v S giao d ch hàng hoá v i các sàn giao d ch vàng c a các ề ở ủ ế ố ớ ị ị ị

t ch c tín d ng, vi c thành l p và ho t đ ng c a các sàn giao d ch vàng c a T ch c tín ổ ứ ổ ứ ạ ộ ủ ủ ụ ệ ậ ị

i nhi u v n đ , c s pháp lý c a vi c thành l p và ho t đ ng c a sàn d ng còn t n t ụ ồ ạ ề ơ ở ạ ộ ủ ủ ệ ề ấ ậ

giao d ch vàng ch a có đ y đ . ầ ủ ư ị

+ R i ro c a ho t đ ng kinh doanh Sàn giao d ch vàng ạ ộ ủ ủ ị

ứ Vi c thành l p và ho t đ ng c a sàn giao d ch vàng trong th i gian v a qua ch a ạ ộ ừ ủ ệ ậ ờ ị

đ ng r i ro r t l n cho c nhà đ u t ự ấ ớ ầ ư ủ ả ẽ và các TCTD do quy ch ho t đ ng ch a ch t ch , ế ạ ộ ư ặ

ch a xây d ng đ và TCTD đã thành l p sàn ự ư ượ ơ ế ả c c ch b o hi m r i ro cho c nhà đ u t ủ ầ ư ể ả ậ

giao d ch vàng. Do v y, tr ậ ị ướ ạ ộ c nh ng di n bi n ph c t p và nh ng r i ro do ho t đ ng ứ ạ ủ ữ ữ ế ễ

sàn giao d ch vàng (hay còn g i là kinh doanh vàng trên tài kho n trong n c), ả ở ọ ị ướ

Ngày 30/12/2009, Th t ủ ướ ạ ng Chính ph đã có thông báo v vi c d ng ho t ề ệ ừ ủ

26

đ ng sàn giao d ch vàng. ộ ị

2.2.2. Ho t đ ng kinh doanh vàng trên tài kho n c ngoài ạ ộ n ả ở ướ

Theo thông báo s 369/TB-VPCP, NHNN đã có Thông t s 01/2010/TT-NHNN ố ư ố

ngày 7/1/2010 v vi c bãi b Quy t đ nh 03/2006/QĐ-NHNN và Quy t đ nh 11/2007/QĐ- ề ệ ế ị ế ị ỏ

NHNN v kinh doanh vàng trên tài kho n c ngoài. Theo đó, các NHTM, Công ty n ả ở ướ ề

kinh doanh vàng ph i ch m d t đ ng kinh doanh vàng trên tài kho n c ngoài k t ứ ộ n ả ở ướ ả ấ ể ừ

ngày Thông t có hi u l c. M i ho t đ ng kinh doanh trên tài kho n c ngoài ch ư ệ ự ạ ộ n ả ở ướ ọ ỉ

ph c v m c đích t ụ ụ ụ ấ t toán tr ng thái kinh doanh vàng trên tài kho n c a các đ n v . ị ả ủ ạ ơ

Ho t đ ng xu t nh p kh u vàng 2.2.3. ạ ộ ấ ậ ẩ

Chính sách qu n lý ho t đ ng xu t nh p kh u vàng trong th i gian qua đã có tác ạ ộ ả ẩ ậ ấ ờ

c cũng nh góp ph n bình n th tr đ ng tích c c đ n bi n đ ng giá vàng trong n ộ ự ế ế ộ ướ ị ườ ng ư ầ ổ

ngo i t . Tuy nhiên hi n nay, ho t đ ng xu t nh p kh u vàng trang s c m ngh đ ạ ệ ạ ộ ệ ượ c ứ ệ ấ ậ ẩ ỹ

th c hi n theo gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh, không c n có gi y phép c a NHNN. ứ ự ủ ệ ậ ấ ầ ấ

Do đ c đi m r t d chuy n đ i hình th c t ấ ễ ứ ừ ể ể ặ ổ ạ các lo i vàng nguyên li u kh i, th i, h t, ệ ạ ỏ ố

mi ng sang thành vàng trang s c, m ngh đ l ệ ể ợ ụ ề ệ i d ng quy đ nh thông thoáng v vi c ứ ế ỹ ị

không c n c p gi y phép xu t nh p kh u, đã xu t hi n hành vi xu t nh p kh u l u vàng ầ ấ ẩ ậ ệ ấ ấ ậ ấ ẩ ấ ậ

bi n t ng. ế ướ

V i vai trò đ c bi ặ ớ ệ ủ ạ t c a vàng trong giai đo n hi n nay, vi c qu n lý ch t ch ho t ẽ ệ ệ ặ ạ ả

i b t kỳ d ng nào là h t s c c n thi đ ng xu t nh p kh u d ộ ẩ ậ ấ ướ ấ ế ứ ạ ầ ế t, nh m đ m b o th ả ả ằ ị

tr ng vàng ho t đ ng n đ nh, đ m b o công b ng đ i v i các NHTM, các công ty kinh ườ ạ ộ ố ớ ả ả ằ ổ ị

doanh vàng.

Ho t đ ng s n xu t vàng mi ng 2.2.4. ạ ộ ế ấ ả

V i s l ng h n ch các đ n v đ c phép s n xu t vàng mi ng nh hi n nay, ớ ố ượ ị ượ ế ạ ơ ư ệ ế ả ấ

th c t x y ra tình tr ng nhu c u mua bán vàng mi ng tăng cao mà các đ n v này không ự ế ả ế ầ ạ ơ ị

ng. Do v y, giá vàng có lúc đã b đ y lên cao h n giá vàng s n xu t đáp ng đ th tr ả ủ ị ườ ứ ấ ị ẩ ậ ơ

qu c t . Ngoài ra, b t c p c a ho t đ ng s n xu t vàng mi ng còn th hi n ố ế ấ ậ ủ ể ệ ở ạ ộ ế ấ ả ỗ ư ch ch a

27

có tiêu chu n chung cho vàng mi ng s n xu t trong n ế ẩ ả ấ ướ ề c nên đã t o nên th đ c quy n ế ộ ạ

t nhiên cho vàng mi ng SJC. Đ ng th i, khi uy tín và ch t l ng ch a đ ự ấ ượ ế ồ ờ ư ượ ậ c công nh n

theo tiêu chu n chung gây khó khăn cho vi c xu t kh u vàng n u có. ệ ế ẩ ấ ẩ

Ho t đ ng huy đ ng, cho vay b ng vàng 2.2.5. ạ ộ ộ ằ

Vi c ban hành QĐ432 ệ / 2000 / QĐ-NHNN đã t o c s pháp lý cho các TCTD huy ơ ở ạ

đ ng vàng trong dân c , s d ng ph c v ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Tuy nhiên, ộ ư ử ụ ạ ộ ụ ụ ả ấ

trong quá trình th c hi n có m t s v n đ phát sinh c n đ ộ ố ấ ầ ượ ự ề ệ ớ c ch nh s a cho phù h p v i ử ợ ỉ

th c ti n nh sau: ự ễ ư

ng huy đ ng v n c a TCTD th c hi n theo NHNN c n s a đ i QĐ432 theo h ổ ầ ử ướ ủ ự ệ ố ộ

hình th c phát hành gi y t có giá c n đ ấ ờ ứ ầ ượ c th c hi n theo m t văn b n th ng nh t ấ ộ ự ệ ả ố

chuy n đ i ngu n v n huy NHNN c n nghiên c u đ xu t đi u ch nh gi m t ề ứ ề ầ ấ ả ỉ l ỷ ệ ể ồ ổ ố

đ ng b ng vàng thành ngu n v n b ng ti n cho phù h p v i th c t ộ . ự ế ề ằ ằ ố ồ ợ ớ

Bài h c n m lòng ọ ằ

M i nhà đ u t có m c đ ch p nh n r i ro khác nhau v à h c n n m đ c chính ầ ư ỗ ứ ộ ậ ủ ấ ọ ầ ắ ượ

xác m c đ ch p n ên c u ch ra r ng, vi c áp òn ứ ộ ấ h n r i ro c a m ậ ủ ủ ình. M t s nghi ộ ố ứ ệ ằ ỉ d ng đ ụ

i tr b y tẩ ài chính có th đem l ể ạ i hi u qu cao h n đ i v i nhóm ng ơ ố ớ ệ ả ấ ườ ẻ tu i có đ ch p ổ ộ

nh n r i ro cao v ì có th giúp nhóm này đa d ng hóa danh m c đ u t theo th i gian. ậ ủ ụ ầ ư ể ạ ờ Ở

các n c phát tri n, nhà đ u t cá nhân vào các qu qu n ng ph i l ướ ầ ư ể ả lý tài s n th ả ỹ ườ ả àm các

test liên quan t i m c đ ch p nh n r i ro, qua đó ớ ứ ộ ấ ậ ủ ả nhà qu n lý ti n có th đ a ra các s n ể ư ề ả

ph m ph ng. C n tuân th k lu t đ u t . Đây là y u t ti ẩ ù h p v i t ng đ i t ớ ừ ố ượ ợ ủ ỷ ậ ầ ư ầ ế ố ên quy tế

n u b n s d ng đ ạ ử ụ ế òn b y.ẩ

Th nh t : xác đ nh m t mát t i đa v à có s c t l ấ , b n c n tuân th vi c c t l ủ ệ ắ ỗ ứ ầ ạ ấ ị ố ự ắ ỗ

ng di n bi n không theo ý đ đ u t , ít nh t là đ i v i ph n v n vay. h p ợ lý khi th tr ị ườ ồ ầ ư ễ ế ố ớ ấ ầ ố

, không s d ng đ ung bình giá khi th tr ng đi xu ng v ì Th haiứ ử ụ òn b y đ mua tr ể ẩ ị ườ ố

ày ch khi n cho các kho n n ng đi u nề ế ả ợ ỉ ày càng tr m tr ng. ầ ọ

òn b y g p th p. Nhi u nhà đ u t s d ng đ Th baứ , tránh vi c sệ ử d ng đ ụ ầ ư ử ụ ế ề ẩ ấ òn b yẩ

à ti p t c “g p th p”, ti p t c và thành công trong m t vộ ài phiên giao d ch đ u v ầ ị ử ụ ế ụ s d ng ế ụ ế ấ

28

ng đ ng hay cao h n trên toàn b ph n v n v à lãi đ t đ đòn b y v i ẩ ớ m c đ cao t ứ ộ ươ ươ ầ ơ ộ ố ạ ượ c.

i s d ng đ òn b y sau m t v Th cự t thế ì nh ng ng ữ ườ ử ụ ộ ài l n thành công có xu h ẩ ầ ướ ng

cho r ng v n may s ti p t c đ n v à mình s rút kh i th tr ng khi đang trên đ nh cao, ẽ ế ụ ế ằ ậ ị ườ ẽ ỏ ỉ

nh ng trong ph n l n các tr ng h p đi u n đúng ầ ớ ư ườ ề ợ ày không x y ra. M t di n bi n không ộ ễ ế ả

ý đ c a nhà đ u t s khi n cho m t ph n l n t ồ ủ ầ ư ẽ ầ ớ ài s n bay h i ch trong m t ộ l n sai sót. ế ả ầ ộ ơ ỉ

H n ch t ào các tài s n không có tính thanh kho n ế ố ạ i đa vi c s d ng đ ệ ử ụ òn b y vẩ ả . ả

N u đ u t vào các tài s n này, nhà đ u t c n n m đ c h s đ i m t v i c 3 r i ầ ư ế ầ ư ầ ả ắ ượ ặ ớ ả ọ ẽ ố ủ ro

chính là r i ro m t giá, r i ro đ à r i ro thanh kho n. ủ ủ ấ òn b y vẩ ủ ả

ên t p trung v ào các tài s n có tính thanh kho n cao Vi c s d ng đ ệ ử ụ òn b y nẩ ậ ả ả

nh c phi u blue chip ế ư ổ so v i ớ c phi u penny, hay các b t đ ng s n có tính thanh ấ ộ ổ ế ả

kho n cao so v i các b t đ a b ấ đ ng s n ả ở ị ớ ộ ả ấ . àn có c u mua th p ầ

Nên b t đ u s d ng th đ nh đ th nghi m v ắ ầ ử ụ ử òn b y v i quy mô ẩ ớ ỏ ể ử ệ ệ ử ụ à vi c s d ng

ên là m t ph n c a m t k ho ch đ u t có k lu t v đòn b y nẩ ầ ủ ộ ế ầ ư ạ ộ ỷ ậ à có tính kh thi. Vi c s ệ ử ả

òn b y c n có k ho ch r õ ràng, nhà đ u t ng h p s d ng đ ụ ế ầ ạ ẩ ầ ư ầ c n phác th o ra các tr ả ườ ợ ẽ

ng lai và hành đ ng c a x y ra trong t ả ươ ủ h trong t ng tr ừ ộ ọ ườ ng h p. ợ

B n cũng n òn b y khi th tr ng có xu h ng r ạ ên s d ng đ ử ụ ị ườ ẩ ướ õ ràng. N u b n đi ế ạ

ng c xu h ng hay đám đông th tr ng, ngay c khi b n đúng th ượ ướ ị ườ ả ạ ờ ì cũng s m t m t th i ẽ ấ ộ

gian tr c khi di n bi n th tr ng h p v i ý đ c a b n. ướ ị ườ ễ ế ồ ủ ạ ợ ớ

đ Ngay trong đ t kh ng ho ng ợ ủ ả v a qua t ừ ạ i M , nhi u qu đ u t ề ỹ ầ ư ã xác đ nh s m s ớ ỹ ị ự

ng ch ng khoán t nh ng năm 2001 – 2002, tuy đ v c a bong bóng nhà đ t ổ ỡ ủ ấ và th tr ị ườ ứ ừ ữ

- 6 năm (2007 - 2008) các d u hi u c a bong bóng m i tr n nhiên ch sau 5 ỉ ớ ở ên rõ ràng. Chỉ ệ ủ ấ

m t s ít ng i ng v n m i đ t đ c th ành ộ ố ườ bán kh ng xác đ nh đúng th i đi m và tr ể ố ờ ị ườ ớ ạ ượ ố

công. Tránh vi c s d ng đ òn b y t i đa: Đây l ệ ử ụ ẩ ố à sai l m mầ à nh ng ng ữ ườ ớ ử ụ i m i s d ng

ng hay g p ph i. Vi c s d ng đ òn b y quá kh năng ch u đ ng v t đòn b y th ẩ ườ ệ ử ụ ặ ả ề ài ự ẩ ả ị

chính th ng x y ra khi th tr ên th c t , ên ườ ị ườ ả ng không di n bi n theo ý đ . Tr ế ễ ồ ự ế m t nguy ộ

lý khi s d ng đ òn b y 50% v n t có, 50% v n vay là nhà đ u t trì ử ụ ố ự ẩ ầ ư ố luôn ph i duy ả

kho ng 40% t ài s n d i d ng ti n g i/ti n m t đ gi m r i ro đ u t ả ả ướ ạ ề ử ề ặ ể ả ầ ư ủ và có v n đ duy ố ể

29

trì danh m c khi di n bi n c a th tr ng đi ng ế ủ ị ườ ụ ễ ượ ớ c v i nh n đ nh. ậ ị

vào các d án có tính kh thi Th ứ nh t, vi c s d ng v n vay nên dùng đ đ u t ố ệ ử ụ ể ầ ư ấ ự ả

hay vì đ u t và đ ộ an toàn thu h i v n cao t ồ ố ầ ư ề vào các tài s n r i ro. Đây là đi u nhi u ả ủ ề

doanh nghi p Vi t Nam đ c trong đ t suy gi m vào năm 2008 khi các doanh ệ ệ ã h c đ ọ ượ ả ợ

ã dùng v n vay đ đ u t nghi p đệ ể ầ ư ố ả tài chính, đ u c nguyên v t li u hay b t đ ng s n. ậ ệ ấ ộ ầ ơ

Nh ng bi n đ ng giá ng à tính thanh kho n kém c a các th tr ng đ ữ ế ộ ượ c chi u v ề ị ườ ủ ả ã khi nế

cho nhi u doanh nghi p hàng đ u nh REE, SAM, GMD ph i ầ ả ch u nh ng kho n l ữ ả ỗ ớ l n ư ề ệ ị

dù h v n ho t đ ng t ình. ạ ộ ọ ẫ ươ ng đ i hi u qu trong lĩnh v c ả ự kinh doanh chính c a mủ ệ ố

Th hai, các c ch ki m soát vi c s d ng đ c tuân ệ ử ụ ế ể ứ ơ òn b y ẩ tài chính cũng c n đ ầ ượ

th m t cách k lu t v nhân, doanh nghi p và ng ỷ ậ à ch t ch h n. Khác v i cá ẽ ơ ủ ộ ặ ớ ệ ườ i qu n lý ả

(t ng giám đ c) l ổ ố à hai cá th đ c l p. Ngay ể ộ ậ c khi doanh nghi p phá s n th ả ệ ả ả ủ ì tài s n c a

ng i qu n lý cũng không b nh h đ ườ ị ả ả ưở ng (v i gi ớ ả ịnh h không n m c phi u c a doanh ế ủ ắ ổ ọ

ì l đó, ng i ng có xu h nghi p). Vệ ẽ ườ qu n lý th ả ườ ướ ơ ng ch p nh n m c đ r i ro cao h n ứ ộ ủ ậ ấ

nhi u so v i kh năng ch u đ ng c a doanh nghi p, và theo đó r i ro phá s n v i doanh ủ ủ ự ệ ề ả ả ớ ớ ị

nghi p ệ cũng cao h n. Các nguyên t c qu n tr doanh ắ ả ơ ị nghi p hi n đ i c n đ ệ ạ ầ ệ ượ ụ c áp d ng

tri t đ đ gi m thi u r i ro tr ên trong vi c s d ng đ ệ ể ể ả ể ủ ệ ử ụ òn b y tẩ ài chính không ch ỉ cho các

tài s n có tính r i ro cao m à còn cho c các d án kinh doanh c a doanh ủ ả ự ủ ả nghi p.ệ

Tìm ki m l i nhu n t đ u t vào các tài s n r i ro hay các hình th c khác l ế ợ ậ ừ ầ ư ả ủ ứ à m tộ

công vi c không h đ n gi n và đ ề ơ ệ ả òn b y tẩ ài chính không ph i lả à công c khi n cho ụ ế vi cệ

êu l i nhu n d dàng h n. L i nhu n cao luôn đi k tìm ki m si ế ợ ễ ậ ậ ơ ợ ầ èm v i r i ro cao, nhà đ u ớ ủ

t nên thu c l c khi nghĩ t i ư ộ òng nh ng bi n pháp ki m soát r i ro tr ủ ữ ể ệ ướ ớ vi c thu l ệ ợ ậ i nhu n.

tham gia th tr ng v i t cách Xa r i nguy ờ ên t c trắ ên s là b ẽ ướ ầ c đ u tiên đ a nhà đ u t ư ầ ư ị ườ ớ ư

ì đ u t v i m c đích c i thi n l i à gi m b t r i ro. m t “con b c” thay v ạ ộ ầ ư ớ ệ ợ nhu n vậ ụ ả ớ ủ ả

CH

NG IV : TÌNH HÌNH KINH T C A VI T NAM

ƯƠ

Ế Ủ

TRONG GIAI ĐO N 1991 – 2012

1.Chu kỳ thăng tr m c a b t đ ng s n ủ ấ ộ ầ ả

30

1.1.C n s t 1993-1994 ơ ố

C n s t đ t 1993 – 1994: C n s t này di n ra trong hoàn c nh Lu t đ t đai năm ậ ấ ố ấ ễ ả ơ ơ ố

1993 ra đ i cho phép vi c chuy n nh ng quy n s d ng đ t d dàng h n. Tr c đó, ể ệ ờ ượ ề ử ụ ấ ễ ơ ướ

quy n s d ng đ t c a ng i dân và t ch c ch a đ ề ử ụ ấ ủ ườ ổ ứ ư ượ c pháp lu t quy đ nh và vi c mua ị ệ ậ

bán chuy n nh ng đ t b c m. Do v y, các ho t đ ng mua bán th ể ượ ấ ị ấ ạ ộ ậ ườ ấ ng di n ra ng m ễ

ng m và hoàn toàn t ầ ự phát. Lu t đ t đai 1993 có hi u l c, tác đ ng m nh m đ n th ệ ự ậ ấ ẽ ế ạ ộ ị

tr ng b t đ ng s n phân khúc Đ t và Quy n s d ng đ t. ườ ấ ộ ả ở ề ử ụ ấ ấ

M t nguyên nhân khác có th lý gi i cho vi c bùng n giá nhà đ t năm 1993 và ể ộ ả ệ ấ ổ

1994 là kinh t b t đ u có nh ng chuy n bi n khác tích c c. Đây đ c xem là th i hoàng ế ắ ầ ự ữ ế ể ượ ờ

kim c a tăng tr ng kinh t khi GDP năm 1993 tăng t i 8,1%, năm 1994 tăng 8,8% và ủ ưở ế ớ

ng m nh c a GDP khi n ng i ta tin vào t đ nh đi m năm 1995 tăng 9,5%. Tăng tr ỉ ể ưở ủ ế ạ ườ ươ ng

đã thúc đ y giá nhà đ t tăng m nh. lai sáng l n c a n n kinh t ạ ủ ề ế ẩ ấ ạ

1.2. Giai đo n đóng băng 1995 – 1999 ạ

Sau c n s t m nh th tr ng b t đ ng s n Vi t Nam b ơ ố ị ườ ạ ấ ộ ả ệ ướ c vào giai đo n đóng băng ạ

kéo dài 5 năm. Nguyên nhân do các chính sách vĩ mô và s bi n đ ng c a n n kinh t ủ ề ự ế ộ . ế

Ngh đ nh 18/1995/NĐ-CP ban hành ngày 13/02/1995 quy đ nh chi ti t thi hành pháp ị ị ị ế

ch c trong và ngoài n c đ c Nhà n c giao l nh v Quy n và Nghĩa v c a các t ệ ụ ủ ề ề ổ ứ ướ ượ ướ

i đ u c chùn tay. Nhà đ u c ph i bán đ t đ tr n cho đ t, cho thuê đ t đã làm cho gi ấ ấ ớ ầ ơ ấ ể ả ợ ầ ơ ả

ngân hàng.

Tuy nhiên, có l y u t ẻ ế ố chính tác đ ng đ n th tr ộ ị ườ ế ờ ng nhà đ t trong kho ng th i ả ấ

gian này là nh ng bi n đ ng vĩ mô. GDP năm 1995 v n ti p t c duy trì đ ế ụ ữ ế ẫ ộ ượ c m c tăng ứ

tr ng r t cao (9,5%) tuy nhiên l m phát l i b t đ u bùng n tr l i khi tăng t i 16,9%. ưở ạ ấ ạ ắ ầ ổ ở ạ ớ

Lúc đó các d u hi u b t n c a kinh t ệ ấ ổ ủ ấ ế khu v c Đông Á b t đ u xu t hi n. Tăng tr ắ ầ ự ệ ấ ưở ng

xu t nh p kh u có d u hi u suy gi m. ệ ấ ẩ ấ ậ ả

Tr c tình hình l m phát chính sách ti n t cũng b th t ch t khi n lãi su t tăng ướ ề ệ ạ ị ắ ế ặ ấ

m nh. Tăng tr ạ ưở ơ ng tín d ng năm 1995 ch còn 24%, năm 1996 còn 17,57%, th p h n ụ ấ ỉ

31

nhi u so v i m c 40% c a năm 1994. ủ ứ ề ớ

ng GDP b t đ u ch m d n t năm 1996 Cũng trong giai đo n này t c đ tăng tr ạ ố ộ ưở ắ ầ ầ ừ ậ

và đ t m c th p nh t 4,8% vào năm 1999. Đây cũng là giai đo n kinh t Vi ứ ấ ạ ấ ạ ế ệ ị ả t Nam b nh

h ng m nh b i kh ng ho ng tài chính Đông Á 1997. ưở ủ ả ạ ở

1.3. Bùng n 2001- 2002 ổ

Bùng n 2001-2002: Sau giai đo n đóng băng kéo dài 5 năm th tr ạ ị ườ ổ ấ ộ ng b t đ ng

s n b t đ u chuy n mình vào năm 2000 và bùng n vào giai đo n 2001– 2002. Nguyên ả ắ ầ ể ạ ổ

nhân c a c n s t l n này cũng xu t phát t s kỳ v ng vào s ph c h i c a n n kinh t ủ ơ ố ầ ấ ừ ự ụ ồ ủ ề ự ọ ế

và dòng v n n c ngoài đ vào đ c c i thi n. ố ướ ổ ượ ả ệ

Ch tr ng cho Vi t Ki u mua nhà khi n ng i ta kỳ v ng m t dòng v n l n bên ủ ươ ệ ề ế ườ ố ớ ộ ọ

ngoài s đ v n c đ đ u t b t đ ng s n. Trong giai đo n này cũng chính là năm ẽ ổ ề ướ ể ầ ư ấ ộ ạ ả

bùng n vi c đ u t vào đ t d án và c s h t ng. ổ ệ ầ ư ơ ở ạ ầ ấ ự

Tăng tr ng kinh t trong giai đo n này cũng b t đ u có d u hi u kh quan. Năm ưở ế ắ ầ ệ ấ ả ạ

2000, tăng tr ng GDP đ t 6,8% cao h n nhi u so v i m c 4,8% c a năm 1999 và k t ưở ể ừ ứ ủ ề ạ ớ ơ

đó tăng tr ng GDP b t đ u đ c c i thi n. Thêm vào đó, tăng tr ng tín d ng đ c m ưở ắ ầ ượ ả ệ ưở ụ ượ ở

r ng sau khi xu ng m c th p nh t ch còn 10% vào năm 1999. L m phát năm 2001 và ộ ứ ấ ấ ạ ố ỉ

2002 cũng xu ng m c r t th p. Đi u này khi n ng ứ ấ ề ế ấ ố ườ ụ i ta kỳ v ng vào chu kỳ c a ph c ủ ọ

h i kinh t ồ ế .

1.4. Ngu i l nh 2002 – 2006 ộ ạ

Sóng tăng b t đ ng s n 2001-2002 d ng nh đã đi quá đà. Giá nhà đ t đ ấ ộ ả ườ ấ ượ ư ổ c th i

lên quá cao đ n m c nhi u ng t Nam đ ứ ế ề ườ i đánh b t đ ng s n Vi ấ ộ ả ệ ượ ắ c đánh giá là “đ t

nh t th gi ng r i vào m t giai đo n tr m l ng t ế ớ ấ i”. Vì v y, th tr ậ ị ườ ạ ắ ầ ộ ơ ừ 2002 đ n 2006. ế

ả Theo s li u th ng kê: Năm 2003 giao d ch đ a c thành công gi m 28%, năm 2004 gi m ố ệ ị ố ả ố ị

56% và năm 2005 gi m 78%! ả

Khác v i đ t đóng băng tr c đó, tăng tr ng kinh t giai đo n này v n đ c duy ớ ợ ướ ưở ế ạ ẫ ượ

trì khá t t, l m phát m c th p và tăng tr ng tín d ng v n khá cao. Nguyên nhân chính ố ạ ở ứ ấ ưở ụ ẫ

ng đ c cho là đã tăng quá m nh tr c đó và các chính d n đ n s tr m l ng c a th tr ẫ ế ự ầ ị ườ ủ ắ ượ ạ ướ

32

ộ ố ệ sách can thi p c a các c quan qu n lý. Ch ng h n nh Tp.HCM ban hành m t s bi n ẳ ệ ủ ư ả ạ ơ

ng b t đ ng s n nh ch th 05 ngày 15/4/2002 v ch m d t thí pháp can thi p vào th tr ệ ị ườ ề ấ ấ ộ ư ỉ ứ ả ị

đi m phân lô l đ bán. Các chính sách này đánh trúng vào đi m y u c a gi i đ u c làm ể ẻ ể ế ủ ể ớ ầ ơ

th tr ng đóng băng. ị ườ

1.5. S t nhà đ t 2007 – 2010 ấ ố

ng b t đ ng s n Vi t Nam l Sau 4 năm tr m l ng th tr ầ ị ườ ắ ấ ộ ả ệ ạ ộ ơ ố i xu t hi n m t c n s t ệ ấ

m nh sau khi Vi t Nam chính th c gia nh p WTO. C n s t này di n khi n n kinh t đang ạ ệ ơ ố ứ ễ ề ậ ế

trong đà tăng tr ng m nh, dòng v n đ u t n c ngoài đ vào l n và tăng tr ng tín ưở ầ ư ướ ạ ố ổ ớ ưở

d ng cao. ụ

Liên t c trong 3 năm 2005, 2006 và 2007 tăng tr ng GDP đ u v ụ ưở ề ượ ờ t 8%, đây là th i

ng cao th 2 t c t tr i nay. Cùng v i tăng tr ng kinh t kỳ có m c tăng tr ứ ưở ứ ừ ướ ớ ớ ưở ế kh quan ả

thì dòng v n cũng ng h cho th tr ng b t đ ng s n bùng n . Tăng tr ị ườ ủ ộ ố ấ ộ ả ổ ưở ụ ng tín d ng

năm 2007 lên t i h n 50%, còn năm 2008 dù kìm ch v n tăng g n 30%. Cũng trong ớ ơ ế ẫ ầ

kho ng th i gian này th tr ị ườ ả ờ ố ng ch ng khoán bùng n m nh m ; dòng ki u h i, dòng v n ổ ạ ứ ề ẽ ố

n c ngoài c tr c ti p (FDI) và gián ti p (FII) cùng ch y vào Vi t Nam r t l n. đ u t ầ ư ướ ả ự ế ế ả ệ ấ ớ

Theo T ng c c Th ng kê, s v n FDI đăng ký vào lĩnh v c b t đ ng s n chi m 10 ự ấ ộ ố ố ụ ế ả ố ổ

t USD chi m 42% v n đăng ký, năm 2008 hai con s này t ng ng là 25 t USD, ỷ ế ố ố ươ ứ ỷ

chi m h n 40% t ng s v n đăng ký. Đi u này cho th y th tr ng b t đ ng s n Vi ố ố ị ườ ề ế ấ ổ ơ ấ ộ ả ệ t

Nam đang đ c s quan tâm đ c bi t c a các nhà đ u t qu c t . Bên c nh đó hai dòng ượ ự ặ ệ ủ ầ ư ố ế ạ

gián ti p và dòng ki u h i v i t ng c ng h n 10 v n quan tr ng khác là dòng v n đ u t ố ầ ư ố ọ ố ớ ổ ế ề ơ ộ

t USD đã th i bùng c n s t giá nhà đ t năm 2007 và n a đ u 2008. ỷ ử ầ ơ ố ấ ổ

1.6. S i s t t 2008 và suy gi m m nh t 2011 ồ ụ ừ ạ ả ừ

C n s t t 2007 ph n l n xu t phát t đ u c và chính sách tín d ng d dãi y u t ơ ố ừ ầ ớ ấ ừ ế ố ầ ơ ụ ễ

và cu i cùng n n kinh t ph i tr giá. Bóng ma l m phát xu t hi n t cu i năm 2007 là ề ố ế ả ả ệ ừ ố ạ ấ

d u ch m h t cho c n s t nhà đ t. ấ ơ ố ế ấ ấ

L m phát th c s bùng n vào đ u năm 2008 khi n NHNN ph i th t ch t l i chính ự ự ặ ạ ế ạ ắ ả ầ ổ

33

sách ti n t ề ệ . Lãi su t tăng v t, các ngân hàng th ọ ấ ươ ầ ng m i h n ch cho vay, dòng v n đ u ạ ạ ế ố

t c ngoài ng ng ch y vào Vi t Nam tác đ ng m nh đ n th tr ư gián ti p (FPI) n ế ướ ừ ả ệ ị ườ ng ế ạ ộ

b t đ ng s n. ấ ộ ả

Gi a năm 2008 giá nhà đ t b t đ u lao d c, đ c bi ấ ắ ầ ữ ặ ố t ệ ở ấ phân khúc căn h cao c p. ộ

Giá đ t nhi u khu v c tr c đó ch trong th i gian ng n đã gi m 30-40%. Nhi u doanh ấ ở ự ề ướ ề ả ắ ờ ỉ

nghi p b t đ ng s n trên b v c phá s n còn n x u c a ngân hàng thì có nguy c tăng ợ ấ ủ ấ ộ ờ ự ệ ả ả ơ

v t.ọ

Gói kích thích kinh t năm 2009 và chính sách h tr lãi su t đã khi n cho th ế ỗ ợ ế ấ ị

tr ng h i sinh có tính ch t c c b . Tp.HCM giá nhà đ t v n g n nh tr m l ng, còn t ườ ấ ụ ộ ấ ẫ ư ầ ắ ầ ồ ạ i

Hà N i và Đà N ng giai đo n cu i năm 2009 và đ u năm 2010 tăng m nh tr l i nh ở ạ ạ ẵ ầ ạ ố ộ ờ

c NHNN b m ra m nh đ h tr n n kinh t dòng ti n nóng đ ề ượ ể ỗ ợ ề ạ ơ . ế

L m phát l i bùng n vào năm 2011 và chính sách th t ch t ti n t đã d p t ạ ạ ặ ề ệ ắ ổ ậ ắ ơ t c n

Đà N ng và Hà N i. Không nh ng v y, NHNN bu c các t s t c c b ố ụ ộ ở ữ ẳ ậ ộ ộ ổ ứ ụ ch c tín d ng

ph i gi m t ả ả ỷ ọ ấ ộ tr ng cho vay khu v c phi s n xu t v 16% khi n ngu n v n cho b t đ ng ấ ề ự ế ả ố ồ

s n g n nh c n ki ả ư ạ ầ ệ ả t; giá nhà đ t b t đ u suy gi m; nhi u doanh nghi p b t đ ng s n ấ ắ ầ ấ ộ ề ệ ả

bên b v c phá s n. ờ ự ả

Nh v y, ch trong vòng 20 năm tr l i đây th tr ng nhà đ t Vi t Nam đã tr i qua ư ậ ở ạ ỉ ị ườ ấ ệ ả

6 l n s t giá và suy gi m. S bi n đ ng c a giá b t đ ng s n th ầ ố ự ế ấ ộ ủ ả ả ộ ườ ng g n li n v i các ề ắ ớ

chính sách vĩ mô và bi n c trong n n kinh t ế ố ề . ế

2. Chu kỳ thăng tr m c a th tr ng vàng t i Vi t Nam ị ườ ủ ầ ạ ệ

c 1991 2.1. Th i kỳ tr ờ ướ

Tr ướ ả c năm 1991, NHNN ch a ban hành các quy đ nh v qu n lý DTNHNN và qu n ư ề ả ị

lý vàng thu c DTNHNN nh ng th c hi n qu n lý ch t ch ho t đ ng kinh doanh vàng. ạ ộ ư ự ẽ ệ ặ ả ộ

Ch các xí nghi p qu c doanh m i đ c mua, bán vàng v i s l ớ ượ ệ ố ỉ ớ ố ượ ng h n ch . Tuy nhiên ế ạ

ho t đ ng buôn bán vàng b t h p pháp v n ph bi n. ấ ợ ạ ộ ổ ế ẫ

"Đi u l qu n lý ngo i h i" ban hành năm 1988 đã xoá b đ c quy n trong kinh ề ệ ạ ố ỏ ộ ề ả

ứ doanh vàng. NHNN qu n lý ho t đ ng kinh doanh vàng thông qua vi c c p gi y ch ng ệ ấ ạ ộ ả ấ

34

nh n đ đi u ki n kinh doanh vàng cho doanh nghi p. Các đ n v kinh t qu c doanh có ủ ề ệ ệ ậ ơ ị ế ố

liên quan đ n khai thác, tinh luy n vàng và các h cá th n u có đ đi u ki n đ c kinh ủ ề ể ế ệ ệ ế ộ ượ

ự doanh vàng n trang. Đ ng th i cho phép thành l p các công ty kinh doanh vàng b c tr c ữ ạ ậ ờ ồ

ộ ố ơ thu c y ban nhân dân m t s t nh, thành ph l n. NHNN b t đ u cho phép m t s đ n ộ ố ỉ ắ ầ ộ Ủ ố ớ

ng nh p kh u vàng và cho phép thành l p T ng Công ty vàng b c đá quý Vi v , đ a ph ị ị ươ ẩ ậ ậ ạ ổ ệ t

Nam năm 1989.

2.2. Th i kỳ t ờ ừ năm 1991 đ n năm 1999 ế

Năm 1991, Ch t ch H i đ ng B tr ng đã ban hành quy t đ nh thành l p Qu ộ ồ ủ ị ộ ưở ế ị ậ ỹ

đi u hòa ngo i t (b n ch t c a qu này là qu d tr ngo i h i c a Nhà n ạ ệ ả ạ ố ủ ỹ ự ữ ấ ủ ề ỹ ướ ằ c) nh m

giá và giá vàng. m c đích chính là đ can thi p bình n t ể ổ ỷ ụ ệ

ng vàng, năm 1993 Chính ph ban hành Ngh đ nh Đ n đ nh th tr ị ể ổ ị ườ ủ ị ị ề ả 63/CP v qu n

lý ho t đ ng kinh doanh vàng. M i đ i t ng thu c đ đi u ki n đ u đ c kinh doanh vàng ọ ố ượ ạ ộ ộ ủ ề ệ ề ượ

trên th tr ị ườ ậ ng và ch u s qu n lý chuyên ngành c a NHNN. Tuy nhiên ho t đ ng xu t nh p ị ự ả ạ ộ ủ ấ

kh u vàng v n đ c qu n lý ch t ch nh m t o ch đ ng cho NHNN trong vi c đi u hành ẫ ượ ẩ ẽ ằ ủ ộ ề ệ ả ặ ạ

chính sách t giá và ti n t ỷ . ề ệ

Các ho t đ ng can thi p mua, bán ngo i t và vàng c a NHNN đ bình n t giá và ạ ộ ạ ệ ệ ổ ỷ ủ ể

giá vàng trong th i kỳ này di n ra m nh m , nh t là trong nh ng năm đ u c a th p k ẽ ủ ữ ễ ạ ậ ấ ầ ờ ỷ

90, góp ph n n đ nh giá c , đ y lùi l m phát, t o d ng lòng tin c a dân chúng nh m thúc ạ ự ả ẩ ầ ổ ủ ằ ạ ị

s n xu t và phát tri n kinh t c. đ y đ u t ẩ ầ ư ả ể ấ c a đ t n ế ủ ấ ướ

2.3. T h i kỳ t ờ ừ 1999 đ n nay ế

Ngày 30/8/1999, Chính ph ban hành Ngh đ nh s 86/1999/NĐ-CP v qu n lý ủ ề ả ố ị ị

DTNHNN. Ngh đ nh 86/1999/NĐ-CP và Quy t đ nh 653 c a Th ng đ c NHNN h ế ị ủ ố ố ị ị ướ ng

d n th c hi n Ngh đ nh 86 đã xác l p nh ng nguyên t c c b n trong qu n lý DTNHNN ẫ ắ ơ ả ữ ự ệ ậ ả ị ị

35

đ c nêu d i đây: ượ ướ

Vàng đ c coi là m t thành ph n thu c DTNHNN. NHNN là c quan qu n lý ượ ầ ả ộ ơ ộ

DTNHNN nh m th c hi n chính sách ti n t qu c gia, đ m b o kh năng thanh toán ề ệ ự ệ ằ ả ả ả ố

qu c t , b o toàn DTNHNN. Công tác qu n lý DTNHNN đ c t p trung vào ba nguyên ố ế ả ả ượ ậ

qu c t là B o toàn d tr ngo i h i, B o đ m tính thanh kho n và t c theo thông l ắ ệ ố ế ự ữ ả ạ ố ả ả ả

Sinh l i thông qua các nghi p v đ u t ờ ệ ụ ầ ư .

DTNHNN đ c l p thành hai qu , g m: (i) Qu d tr ngo i h i đ c s d ng đ ượ ậ ỹ ự ữ ạ ố ượ ử ụ ỹ ồ ể

, đi u hòa ngu n ngo i h i v i Qu bình n t giá đ m b o kh năng thanh toán qu c t ả ố ế ả ả ạ ố ớ ổ ỷ ề ồ ỹ

và giá vàng khi c n thi t, th c hi n các nghi p v đ u t trên th tr ng qu c t ầ ế ụ ầ ư ự ệ ệ ị ườ ố ế ạ , t m

ng cho ngân sách Nhà n ứ ướ ủ c đ đáp ng các nhu c u ngo i h i đ t xu t, c p bách c a ạ ố ộ ứ ể ầ ấ ấ

Nhà n ng Chính ph ; và (ii) Qu bình n t giá và giá ướ c theo Quy t đ nh c a Th t ế ị ủ ướ ủ ổ ỷ ủ ỹ

vàng đ c s d ng đ can thi p th tr ng ngo i t và th tr ng vàng trong n ượ ử ụ ị ườ ể ệ ạ ệ ị ườ ướ ằ c nh m

giá và giá vàng theo m c tiêu c a chính sách ti n t ổ n đ nh t ị ỷ ề ệ ủ ụ ạ ố , đi u hòa ngu n ngo i h i ề ồ

t và th c hi n các nghi p v đ u t ng n h n. v i Qu d tr ngo i h i khi c n thi ớ ỹ ự ữ ạ ố ầ ế ệ ụ ầ ư ắ ạ ự ệ

; Các t Vàng thu c DTNHNN ph i là vàng tiêu chu n qu c t ả ố ế ẩ ộ ổ ch c đ i tác đ ố ứ ượ c

l a ch n đ g i ngo i t ể ử ự ạ ệ ọ và vàng, y thác đ u t ủ ầ ư ph i là t ả ổ ch c đ ứ ượ c x p h ng tín ạ ế

nhi m qu c t cao,… ố ế ệ

Sau khi ban hành Ngh đ nh 86/CP, vàng tiêu chu n qu c t ố ế ẩ ị ị ầ ủ là m t thành ph n c a ộ

DTNHNN. Toàn b s d Qu can thi p vàng đ c chuy n vào Qu giá và ộ ố ư ệ ỹ ượ ể ỹ bình n t ổ ỷ

giá vàng. Năm 2002, Th ng đ c NHNN đã Qu bình n t ố ố cho đi u chuy n m t ph n t ể ầ ừ ề ộ ổ ỷ ỹ

giá và giá vàng sang Qu d tr ngo i h i đ đ u t trên th tr ng qu c t . Tuy nhiên, ạ ố ể ầ ư ỹ ự ữ ị ườ ố ế

NHNN ch a ti n hành b t kỳ ho t đ ng can thi p nào đ i v i th tr ng vàng trong n ư ế ố ớ ạ ộ ị ườ ệ ấ ướ c

cũng nh ch a ti n hành b t kỳ ho t đ ng đ u t nào đ i v i s vàng thu c DTNHNN. ư ư ạ ộ ầ ư ế ấ ố ớ ố ộ

NHNN cũng không mua b sung vàng d tr . ự ữ ổ

TÀI LI U THAM KH O

1. L ch s hình thành th tr

36

ng ch ng khoán th gi ị ườ ử ị i ế ớ ứ

Th tr ị ườ ng ch ng khoán ban đ u phát tri n m t cách t ầ ứ ể ộ ự ấ phát và r t s khai, xu t ấ ơ

phát t m t s c n thi t đ n l c a bu i ban đ u. Vào gi a th k 15 i nh ng thành ừ ộ ự ầ ế ơ ẻ ủ ế ỷ ữ ầ ổ t ở ạ ữ

ph trung tâm buôn bán ph ng Tây, các th ng gia th ng t i các quán cà phê ố ở ươ ươ ườ t p t ụ ậ ạ

ỏ đ trao đ i vi c mua bán trao đ i các v t ph m hàng hoá. Lúc đ u ch m t nhóm nh , ể ỉ ộ ệ ậ ẩ ầ ổ ổ

ệ d n d n sau đó tăng d n và hình thành m t khu ch riêng. Cu i th k 15, đ thu n ti n ầ ế ỷ ể ầ ầ ậ ộ ợ ố

h n cho vi c làm ăn, khu ch tr thành “th tr ợ ở ị ườ ệ ơ ng” v i vi c h th ng nh t các quy ọ ố ệ ấ ớ ướ c

c đ và d n d n các quy ầ ầ ướ ượ ử ổ ộ c s a đ i hoàn ch nh thành nh ng quy t c có giá tr b t bu c ữ ị ắ ắ ỉ

chung cho m i thành viên tham gia ” th tr ng”. ị ườ ọ

Phiên ch riêng đ u tiên đ c di n ra vào năm 1453 t i m t l ầ ợ ượ ễ ạ ộ ữ ế đi m c a gia đình ủ

Vanber Bruges B , t i đó có m t b ng hi u hình ba túi da v i m t ti ng Pháp là ở ỉ ạ ệ ế ả ộ ớ ộ

“Bourse” t c là “m u d ch th tr ng” hay còn g i là “S giao d ch”. ị ườ ứ ậ ị ọ ở ị

Vào năm 1547, thành ph Bruges B m t đi s ph n th nh do eo bi n Even b cát ố ở ỉ ấ ự ể ồ ị ị

ng đây b s p đ và đ c chuy n qua th tr n Auvers B , l p nên m u d ch th tr ậ ấ ị ườ ị ở ị ụ ổ ượ ị ấ ỉ ở ể

đây th tr ng phát tri n r t nhanh và gi a th k 16 m t quan ch c đ i th n c a Anh ị ườ ể ấ ế ỷ ữ ứ ủ ạ ầ ộ

qu c đã đ n quan sát và v thi ng t i London Anh, n i mà sau ế ề ố ế ậ t l p m t m u d ch th tr ậ ị ườ ộ ị ạ ơ

này đ c g i là S giao d ch ch ng khoán London. Các m u d ch th tr ng khác cũng ượ ị ườ ứ ậ ọ ở ị ị

t đ c thành l p t i Pháp, Đ c và B c Âu. l n l ầ ượ ượ ậ ạ ứ ắ

S phát tri n c a th tr ng ngày càng phát tri n c v l ng và ch t v i s thành ể ủ ị ườ ự ể ả ề ượ ấ ớ ố

viên tham gia đông đ o và nhi u n i dung khác nhau. Vì v y theo tính ch t t nhiên nó l ấ ự ề ả ậ ộ ạ i

đ c phân ra thành nhi u th tr ng khác nhau nh : Th tr ng giao d ch hàng hoá, th ượ ị ườ ề ị ườ ư ị ị

tr ng h i đoái, th tr ng giao d ch các h p đ ng t ng lai và th tr ng ch ng khoán… ườ ị ườ ố ợ ồ ị ươ ị ườ ứ

ng thu n l i tham gia trong v i đ c tính riêng c a t ng th tr ớ ặ ủ ừ ị ườ ậ ợ i cho giao d ch c a ng ị ủ ườ

đó.

phát Quá trình các giao d ch ch ng khoán di n ra và hình thành nh v y m t cách t ễ ư ậ ứ ộ ị ự

cũng t ng t Pháp, Hà Lan, các n c B c Âu, các n ươ ự ở ướ ắ ướ c Tây Âu và B c M . ỹ ắ

Các ph c di n ra s khai ngay c khi ươ ng th c giao d ch ban đ u đ ị ứ ầ ượ ễ ả ơ ở ờ ngoài tr i

37

M cho v i nh ng ký hi u giao d ch b ng tay và có th ký nh n l nh c a khách hàng. ớ ậ ệ ư ủ ữ ệ ằ ị Ở ỹ

c chuy n t đ n năm 1921, khu ch này đ ế ợ ượ ể ừ ứ ngoài tr i vào trong nhà, S giao d ch ch ng ở ờ ị

khoán chính th c đ c thành l p. ứ ượ ậ

Ngày nay, theo s phát tri n c a công ngh khoa h c k thu t, cácph ủ ự ể ệ ậ ọ ỹ ươ ứ ng th c

giao d ch các S giao d ch ch ng khoán cũng đ ị ở ứ ở ị ượ ố c c i ti n d n theo t c đ và kh i ả ế ầ ộ ố

l ng yêu c u nh m đem l ng cho giao d ch, các S giao d ch đã ượ ằ ầ ạ i hi u qu và ch t l ả ấ ượ ệ ở ị ị

d n d n s d ng máy vi tính đ truy n các l nh đ t hàng và chuy n d n t ề ầ ầ ử ụ ầ ừ ề ệ ể ặ giao d ch th ị ủ

công k t h p \/ói máy vi tính sang s d ng hoàn toàn h th ng giao d ch đi n t thay cho ế ợ ệ ố ử ụ ệ ử ị

th công tr c kia. ủ ướ

L ch s phát tri n các th tr ng ch ng khoán Th gi ị ườ ử ể ị ế ớ ả ể i tr i qua m t s phát tri n ộ ự ứ

thăng tr m lúc lên, lúc xu ng, vào nh ng năm 1875-1913, th tr ng ch ng khoán Th ị ườ ữ ầ ố ứ ế

gi i phát tri n huy hoàng cùng v i s tăng tr ng c a n n kinh t Th gi ớ ớ ự ể ưở ủ ề ế ế ớ ư i lúc đó, nh ng

i ” t c ngày 29/10/1929 đã làm cho th tr ng ch ng khoán r i đ n “ngày th năm đen t ồ ế ứ ố ị ườ ứ ứ

Tây, B c Âu và Nh t b n kh ng ho ng m t lòng tin. Cho mãi t i chi n tranh th gi i th ậ ả ủ ắ ả ấ ớ ế ớ ế ứ

2 k t thúc, các th tr ng ch ng khoán cũng h i ph c d n và phát tri n m nh và r i cho ị ườ ế ụ ầ ứ ể ạ ồ ồ

ng ch ng khoán. đ n năm 1987 m t l n n a đã làm cho các th tr ế ộ ầ ữ ị ườ ứ

Th gi i điên đ o v i “ngày th hai đen t i” do h th ng thanh toán kém c i không ế ớ ứ ả ớ ố ệ ố ỏ

ng đ đ m đ ả ươ ượ c yêu c u c a giao d ch, s t giá ch ng khoán ghê g m, m t lòng tin và ứ ụ ủ ầ ấ ớ ị

ph n ng dây chuy n mà h u qu c a nó còn n ng h n cu c kh ng ho ng năm 1929. ả ứ ả ủ ủ ề ậ ả ặ ơ ộ

Theo quy lu t t nhiên, sau g n hai năm m t lòng tin, th tr ng ch ng khoán Th gi i l ậ ự ị ườ ầ ấ ế ớ ạ i ứ

ư ậ đi vào giai đo n n đ nh và phát tri n đ n ngày nay. C m i l n kh ng ho ng nh v y, ứ ỗ ầ ạ ổ ủ ể ế ả ị

giá ch ng khoán c a t t c các th tr ng ch ng khoán trên Th gi i s t kinh kh ng tuy ủ ấ ả ị ườ ứ ế ớ ụ ứ ủ

c nh ng m c đ khác nhau gây ra s ng ng tr cho th ở ỗ m i khu v c và m i n ự ỗ ướ ở ứ ự ừ ữ ộ ệ ị

tr ng ch ng khoán toàn c u và cũng nh h ng tr c ti p t i n n kinh t c. ườ ứ ầ ả ưở ự ế ớ ề m i n ế ỗ ướ

Cho đ n nay, ph n l n các n c trên Th gi i đã có kho ng trên 160 S giao d ch ầ ớ ế ướ ế ớ ả ở ị

ch ng khoán phân tán kh p các châu l c bao g m c các n ụ ứ ắ ả ồ ướ c trong khu v c Đông nam Á ự

phát tri n vào nh ng năm 1960 -1970 vào các n Đông Âu nh Balan, Hunggari, ữ ể ở c ướ ở ư

38

Séc, Nga, và Châu Á nh Trung qu c vào nh ng năm 1980 - đ u năm 1990. ữ ư ầ ố

L ch s hình thành và phát tri n c a th tr ng ch ng khoán trên Th gi ể ủ ị ườ ử ị ế ớ ứ ấ i cho th y

th i gian đ u, th tr ng hình thành m t cách t phát, đ i t ng tham gia ch y u là các ị ườ ầ ờ ộ ự ố ượ ủ ế

nhà đ u c , d n d n v sau m i có s tham gia ngày càng đông đ o c a công chúng. Khi ầ ơ ầ ả ủ ự ề ầ ớ

th tr ị ườ ằ ng b t đ u xu t hi n s tr c tr c và b t n, chính ph bu c ph i can thi p b ng ấ ổ ệ ự ụ ắ ầ ủ ệ ấ ặ ả ộ

cách thành l p các c quan qu n lý nh m b o v quy n l i c a công chúng đ u t và sau ề ợ ủ ầ ư ệ ả ậ ằ ả ơ

đó d n d n h th ng pháp lý cũng b t đ u đ c ban hành. ắ ầ ượ ệ ố ầ ầ

Kinh nghi m đ i v i nh ng th tr ố ớ ị ườ ữ ệ ng m i hình thành v sau này cho th y th ề ấ ớ ị

tr ng sau khi thi t l p ch có th ho t đ ng có hi u qu , n đ nh và nhanh chóng n u có ườ ế ậ ạ ộ ả ổ ể ế ệ ỉ ị

i, b máy qu n lý và s chu n b chu đáo v m i m t v hàng hoá, lu t pháp, con ng ự ề ọ ặ ề ẩ ậ ị ườ ả ộ

t s giám sát và qu n lý nghiêm ng t c a Nhà n c. đ c bi ặ ệ ự ặ ủ ả ướ

Song cũng có m t s th tr ng ch ng khoán có s tr c tr c ngay t ộ ố ị ườ ự ụ ứ ặ ừ ban đ u nh ầ ư

th tr ị ườ ế ng ch ng khoán Thái Lan, Inđônêsia, ho t đ ng trì tr m t th i gian dài do thi u ạ ộ ệ ộ ứ ờ

hàng hoá và do không đ c quan tâm đúng m c, th tr ng ch ng khoán Philippine kém ượ ị ườ ứ ứ

ứ hi u qu do thi u s ch đ o và qu n lý th ng nh t ho t đ ng c a 2 S giao d ch ch ng ố ế ự ỉ ạ ạ ộ ủ ệ ả ả ấ ở ị

khoán Makita và Manila, th tr ng ch ng khoán Balan, Hungari g p tr c tr c do vi c ch ị ườ ứ ụ ệ ặ ặ ỉ

đ o giá c quá cao ho c quá th p, … ạ ặ ấ ả

Có th nói, Th tr ng ch ng khoán là m t đ nh ch tài chính không th thi u đ ị ườ ể ộ ị ế ượ c ứ ế ể

c a nh ng n ng và nh t là nh ng n trong đ i s ng kinh t ờ ố ế ủ ữ ướ c theo c ch th tr ơ ế ị ườ ữ ấ ướ c

2. L ch s hình thành th tr

qu c dân. đang phát tri n đang c n thu hút lu ng v n l n dài h n cho n n kinh t ồ ố ớ ề ể ầ ạ ế ố

ng ch ng khoán Vi t Nam ị ườ ử ị ứ ệ

ng ch ng khoán Vi t Nam đ c đánh d u b ng vi c đ a vào S ra đ i c a th tr ờ ủ ị ườ ự ứ ệ ượ ệ ư ấ ằ

ự v n hành Trung tâm giao d ch ch ng khoán TP.H Chí Minh ngày 20 / 07 / 2000 và th c ậ ứ ồ ị

hi n phiên giao d ch đ u tiên vào ngày 28 / 07 / 2000. th i đi m lúc b y gi ệ ầ ị Ở ờ ể ấ ờ , ch có 2 ỉ

doanh nghi p niêm y t 2 lo i c phi u (REE và SAM) v i s v n 270 t đ ng và m t s ớ ố ố ạ ổ ế ệ ế ỷ ồ ộ ố

ít trái phi u Chính ph đ c niêm y t giao d ch. ủ ượ ế ế ị

ng luôn T đó cho đ n 2005, th tr ế ị ườ ừ ở trong tr ng thái gà g t, lo i tr c n s t vào ậ ạ ừ ơ ố ạ

39

năm 2001(ch s VN index cao nh t đ t 571.04 đi m sau 6 tháng đ u năm nh ng ch trong ấ ạ ỉ ố ư ể ầ ỉ

vòng ch a đ y 4 tháng, t ầ ư ừ tháng 6 đ n tháng 10, các c phi u niêm y t đã m t giá t ổ ế ế ế ấ ớ i

571,04 đi m vào ngày 25/04/2001 xu ng ch còn 70% giá tr , ch s VN Index s t t ỉ ố ụ ừ ị ể ố ỉ

kho ng 200 đi m vào tháng 10/2001. Trong 4 tháng “ho ng lo n” này, trong khi nhi u nhà ề ể ả ả ạ

tháo ch y kh i th tr ng v i l i nguy n không bao gi quay l i thì m t s nhà đ u t ầ ư ị ườ ạ ỏ ớ ờ ề ờ ạ ộ ố

khác v n bình tĩnh bám tr , âm th m mua bán và ti p t c ki m đ đ u t ầ ư ế ụ ụ ế ẫ ầ c l ượ ợ ậ i nhu n.

ố thì trong 5 năm ch s VN-Index lúc cao nh t ch có 300 đi m, m c th p nh t xu ng ỉ ố ứ ể ấ ấ ấ ỉ

ổ đ n130 đi m. Lý do chính là ít hàng hoá, các doanh nghi p niêm y t cũng nh , không n i ế ế ệ ể ỏ

trong n c, trong khi "room" cũng h t. ti ng, không h p d n nhà đ u t ấ ầ ư ế ẫ ướ ế

ứ Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao d ch ch ng khoán Hà N i (TTGDCK HN) chính th c ứ ộ ị

năm 2005 khi t n m gi l đi vào ho t đ ng. Giai đo n t nh ng d n xu t hi n t ạ ỉ ạ ộ ủ ầ ệ ừ ấ ỷ ệ ắ ữ ủ c a

nhà đ u t n c ngoài đ c nâng t 30% lên 49% (tr lĩnh v c ngân hàng). ầ ư ướ ượ ừ ự ừ

Trong 5 năm đ u tiên, d ng nh th tr c s quan ầ ườ ư ị ườ ng không th c s thu hút đ ự ự ượ ự

tâm c a đông đ o công chúng và các di n bi n tăng gi m c a th tr ị ườ ủ ủ ế ễ ả ả ng ch a t o ra tác ư ạ

ng t i s v n hành c a n n kinh t cũng nh t đ ng xã h i m r ng đ có th nh h ộ ở ộ ể ả ể ộ ưở ớ ự ậ ủ ề ế ư ớ i

cu c s ng c a m i ng i dân. ộ ố ủ ỗ ườ

M c th i gian k t đ u năm 2006 đ ể ừ ầ ờ ố ượ c coi là mang tính ch t phát tri n “đ t phá”, ấ ể ộ

ng ch ng khoán Vi t o cho th tr ạ ị ườ ứ ệ ạ ộ t Nam m t di n m o hoàn toàn m i v i ho t đ ng ớ ớ ệ ạ ộ

giao d ch sôi đ ng t i c 3 “sàn”: S giao d ch Tp.H Chí Minh, Trung tâm Giao d ch Hà ộ ị ạ ả ở ồ ị ị

N i và th tr ng OTC ị ườ ộ

ng đ t t i 60% t đ u đ n gi a năm 2006 th tr V i m c tăng tr ứ ớ ưở ạ ớ ừ ầ ị ườ ữ ế ứ ng ch ng

khoán Vi t Nam tr thành "đi m" có t c đ tăng tr ng nhanh th 2 th gi ệ ở ể ố ộ ưở ế ớ ứ i, ch sau ỉ

ng non tr này đang ngày càng "hút h n" các nhà Dim-ba-buê. Và s b ng d y c a th tr ự ừ ậ ủ ị ườ ẻ ồ

trong và ngoài n c.. đ u t ầ ư ướ

Không th ph nh n năm 2006 v a qua th tr ng ch ng khoán Vi t Nam non tr ị ườ ừ ủ ể ậ ứ ệ ẻ

này đã có “màn trình di n” tuy t v i và có th s không bao gi có l ệ ờ ể ẽ ễ ờ i đ ạ ượ ố c v i kh i ớ

40

l ng v n hoá tăng g p 15 l n trong vòng 1 năm. ượ ầ ấ ố

Năm 2006 , TTCK Vi t b c, ch s Vn-Index t i sàn giao ệ t Nam có s phát tri n v ự ể ượ ậ ỉ ố ạ

i sàn giao d ch Hà N i (Hastc) d ch TP. H Chí Minh (HASTC) tăng 144% năm 2006, t ị ồ ạ ộ ị

tăng 152,4%

Th tr ng ch ng khoán Vi ị ườ ứ ệ ầ t Nam 2006: VN-Index cu i năm tăng 2,5 l n so đ u ố ầ

năm

T ng giá tr v n hóa đ t 13,8 t USD cu i năm 2006 (chi m 22,7% GDP) ị ố ế ạ ổ ố ỉ

giá tr c phi u do các nhà đ u t n c ngoài đang n m gi ị ổ ầ ư ướ ế ắ ữ ạ ế đ t kho ng 4 t USD, chi m ả ỉ

16,4% m c v n hóa c a toàn th tr ng. ứ ố ị ườ ủ

ế Hàng ngày có kho ng 80-100 công ty có c phi u giao d ch, đây là nh ng c phi u ổ ữ ế ả ổ ị

đ c phát hành theo Lu t Doanh nghi p là chính. Trên th tr ượ ị ườ ệ ậ ố ng phi t p trung, t ng kh i ậ ổ

l ng giao d ch trên Hastc. ượ ng giao d ch g p kho ng 6 l n so v i kh i l ả ố ượ ấ ầ ớ ị ị

41 công ty năm 2005 đã lên t i 193 công ty, S công ty niêm y t tăng g n 5 l n, t ế ầ ầ ố ừ ớ

s tài kho n giao d ch đ t h n 10 v n g p 3 l n năm 2005 và 30 l n so v i 6 năm tr ố ạ ơ ạ ả ấ ầ ầ ớ ị ướ c.

Trong vòng m t năm, ch s Vn-Index tăng h n 500 đi m, t h n 300 đi m cu i 2005 lên ỉ ố ể ộ ơ ừ ơ ể ố

800 đi m cu i 2006. ể ố

Trong kho ng t gi a đ n cu i năm 2006, tình tr ng đ u t ả ừ ữ ế ầ ư ạ ố vào c phi u ổ ế ở ướ n c

ta mang tâm lý “đám đông”, c ng t, c nh ng ng i mua, bán ả ườ i có ki n th c và hi u bi ứ ể ế ế ả ữ ườ

theo phong trào, qua đó đ y TTCK vào tình tr ng “nóng”, hi n t ng “bong bóng” là có ệ ượ ẩ ạ

th tậ

M c v n hóa c a th tr ng ch ng khoán Vi ị ườ ủ ứ ố ứ ệ t Nam đã tăng đ t bi n, tháng 12- ộ ế

2006 đ t 13,8 t USD (chi m 22,7% GDP) Đ c bi t, s l ng các nhà đ u t m i tham ế ạ ặ ỉ ệ ố ượ ầ ư ớ

gia th tr ị ườ ả ng ngày càng đông, tính đ n cu i tháng 12- 2006, có trên 120.000 tài kho n ế ố

c m , trong đó g n 2.000 tài kho n c a nhà đ u t giao d ch ch ng khoán đ ứ ị ượ ầ ư ướ c n ủ ầ ả ở

ngoài.

Năm 2006, k l c m i c a VN-Index đ c xác l p ớ ủ ỷ ụ ượ ậ ở ớ m c 809,86 đi m. V i ể ố

HASTC-Index là n l c ch m m c 260 đi m. Tính chung, so v i đ u năm, ch s VN- ể ớ ầ ỗ ự ỉ ố ạ ố

41

Index đã có m c tăng tr ng t i 146% và HASTC-Index tăng t ứ ưở ớ ớ ứ i 170%. Đây là nh ng m c ữ

tăng mà các th tr ng trên th gi ng. Tính đ n phiên ị ườ ế ớ i ph i th a nh n là quá n t ậ ấ ượ ừ ả ế

29/12/2006, Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán TP.HCM đã có s góp m t c a 106 c ặ ủ ự ứ ị ổ

phi u, 2 ch ng ch qu và 367 trái phi u v i t ng giá tr niêm y t theo m nh giá là trên 72 ớ ổ ứ ệ ế ế ế ỹ ỉ ị

nghìn t đ ng. Còn t i Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán Hà N i, s l ng ch ng khoán ỷ ồ ạ ộ ố ượ ứ ị ứ

tham gia đã lên đ n 87 c phi u và 91 trái phi u v i t ng m c đăng ký giao d ch theo ớ ổ ứ ế ế ế ổ ị

đ ng. Xét riêng v m c v n hoá c phi u, toàn b th tr m nh giá đ t 29 nghìn t ạ ệ ỷ ồ ề ứ ố ộ ị ườ ng ế ổ

.

ch ng khoán chính th c Vi t Nam v i 193 c phi u vào phiên cu i năm, đã lên t i 220 ứ ứ ệ ế ớ ố ổ ớ

nghìn t đ ng, t ng đ ng v i 13,8 t USD ỷ ồ ươ ươ ớ ỷ

Lu t Ch ng khoán có hi u l c t ngày 01/01/2007 đã góp ph n thúc đ y th tr ệ ự ừ ứ ậ ị ườ ng ầ ẩ

phát tri n và tăng c ng tài chính qu c t . Tính công ể ườ ng kh năng h i nh p vào th tr ộ ị ườ ả ậ ố ế

ch c niêm y t đ c tăng c ng. khai, minh b ch c a các t ạ ủ ổ ứ ế ượ ườ

VNIndex đ t đ nh 1.170,67 đi m HASTC-Index ch m m c 459,36 đi m ạ ỉ ể ể ạ ố

Nhìn chung di n bi n c a th tr ng và giá c ch ng khoán trong các phiên giao ị ườ ủ ễ ế ứ ả

d ch có nhi u bi n đ ng, Index c a c 2 sàn giao d ch đ u có biên đ giao đ ng m nh. ị ủ ả ề ề ế ạ ộ ộ ộ ị

K t thúc phiên giao d ch cu i năm, VNIndex đ t 927,02 đi m, Hastc-Index d ng ừ ể ế ạ ố ị ở ứ m c

323,55 đi m, nh v y sau 1 năm ho t đ ng VNIndex đ t đ c m c tăng tr ng là ư ậ ạ ượ ể ạ ộ ứ ưở

23,3%; Hastc-Index tăng 33,2% so v i m c đi m thi ứ ể ớ ế ậ t l p vào cu i năm 2006. ố

Tính đ n ngày 28/12/2007, SGDCK TP.HCM đã th c hi n đ c 248 phiên giao d ch ệ ượ ự ế ị

ng giao d ch đ t h n 2,3 t ch ng khoán t ng đ ng v i t ng giá tr v i t ng kh i l ớ ổ ố ượ ạ ơ ị ỷ ứ ươ ươ ớ ổ ị

giao d ch toàn th tr ng đ t 224.000 t đ ng, g p 2 l n kh i l ị ườ ị ạ ỷ ồ ố ượ ầ ấ ng và 2,8 l n giá tr giao ầ ị

d ch so v i năm 2006. Bình quân m i phiên giao d ch có 9,2 tri u ch ng khoán đ ị ứ ệ ớ ỗ ị ượ c

ng t ng đ đ ng. chuy n nh ể ượ ươ ươ ng v i 980 t ớ ỷ ồ

TTGDCK Hà N i th c hi n thành công 248 phiên giao d ch, v i t ng kh i l ớ ổ ố ượ ng ự ệ ộ ị

giao d ch toàn th tr ng đ ng v i t ng giá tr giao ị ườ ị ng đ t 616,3 tri u ch ng khoán t ệ ứ ạ ươ ươ ớ ổ ị

ng đ t 63.859 t đ ng, tăng g p 6 l n v kh i l ng và 15,8 l n v giá d ch toàn th tr ị ị ườ ạ ỷ ồ ố ượ ề ầ ấ ề ầ

tr giao d ch so v i năm 2006. Quy mô giao d ch tăng tr ớ ị ị ị ưở ng m nh khi m c giao d ch bình ứ ạ ị

42

quân năm 2007 đ t 255 t đ ng/phiên trong khi năm 2006 ch đ t 19 t đ ng/phiên. ạ ỷ ồ ỉ ạ ỷ ồ

Nhìn l i th tr ng: Index ạ ị ườ ng sau 01 năm giao d ch, nh ng đi m n i b t c a th tr ữ ổ ậ ủ ị ườ ể ị

gi m đi m, th giá các lo i c phi u s t gi m m nh (nhi u mã CP r i xu ng d ế ụ ạ ổ ề ể ả ạ ả ố ơ ị ướ ệ i m nh

giá), tính thanh kho n kém, s thoái v n c a kh i ngo i, s can thi p c a các c quan ạ ự ủ ủ ự ệ ả ố ố ơ

đi u hành và s m đ m trong tâm lý các NĐT.Tính t đ u năm đ n h t ngày 31/12/2008, ự ả ề ạ ừ ầ ế ế

TTCKVN tr i qua 03 giai đo n chính. ạ ả

Trong năm 2008, l ng cung ti p t c đ c b sung đáng k thông qua vi c Chính ượ ế ụ ượ ể ệ ổ

ph đ y m nh c ph n hoá DNNN, đ c bi ầ ủ ẩ ạ ặ ổ ệ t là các DN quy mô l n, kinh doanh hi u qu ớ ệ ả

và vi c bán b t CP Nhà n ệ ớ ướ c trong các DN đã CPH, ch a k hàng lo t ngân hàng, Công ư ể ạ

ty ch ng khoán, doanh nghi p... phát hành trái phi u, c phi u đ tăng v n đi u l ề ệ ẫ , d n ứ ế ệ ế ể ổ ố

ng CK có nguy c th a "hàng". đ n tình tr ng th tr ế ị ườ ạ ơ ừ

TCK Vi t Nam là th tr ng tăng tr ng t nh t châu Á tính t ệ ị ườ ưở ệ ấ ừ ầ ế đ u năm 2009 đ n

nay. L i nhu n các công ty năm 2008 gi m t ậ ả ợ ớ ế i 30%. Tuy nhiên m t s công ty v n có k t ộ ố ẫ

qu kinh doanh t ả ố t và giá c phi u c a nh ng công ty này hi n v n ữ ế ủ ẫ ở ệ ổ ứ ấ ấ trong m c r t h p

d n.ẫ

Th tr ng ch ng khoán Vi ị ườ ứ ệ t Nam v n ti p t c đi xu ng trong năm 2009. Ch s ố ế ụ ỉ ố ẫ

Vn-Index t đ u năm đ n nay h 22%, m c h t ng châu Á khác. ừ ầ ứ ạ ệ ế ạ nh t so v i các th tr ớ ị ườ ấ

Giá tr giao d ch c phi u trung bình trong ngày tháng 2/2009 t ế ổ ị ị ạ ứ i Sàn giao d ch ch ng ị

ị ố khoán TPHCM và S giao d ch ch ng khoán Hà N i ch là 13 tri u USD. T ng giá tr v n ứ ệ ở ộ ổ ị ỉ

hoá th tr USD, không m t c phi u niêm y t nào có ị ườ ng r i xu ng m c kho ng 10 t ứ ả ơ ố ỷ ộ ổ ế ế

giá tr v n hoá th tr ng l n h n 1 t ị ố ị ườ ớ ơ ỷ ơ USD và ch có 4 c phi u có giá tr v n hoá h n ế ị ố ổ ỉ

500 tri u USD. ệ

Nhà đ u t n c ngoài đã gi m bán, sau khi bán ra s c phi u v i t ng giá tr 127 ầ ư ướ ớ ổ ố ổ ế ả ị

tri u USD trong kho ng th i gian t tháng 9/2008 đ n h t tháng 12/2008, nhà đ u t ệ ả ờ ừ ầ ư ế ế

n đ u năm đ n nay. ướ c ngoài ch bán ra l ỉ ượ ng c phi u có giá tr kho ng 2 tri u USD t ị ệ ế ả ổ ừ ầ ế

c a nhà đ u t Nguyên nhân chính cho đi u này là ph n l n ti n đ u t ề ầ ớ ầ ư ủ n ầ ư ướ ề ế c ngoài, n u

43

ng Vi t Nam (Qu đ u t không tính đ n nh ng qu đóng, đã rút h t kh i th tr ỹ ị ườ ữ ế ế ỏ ệ ỹ ầ ư ứ ch ng

khoán PXP Vietnam Emerging Equity Fund m i đây cho phép nhà đ u t rút c phi u ra ầ ư ớ ế ổ

và sau đó h có th bán s c phi u này). ố ổ ể ế ọ

Ch a h t thông tin v l i nhu n các công ty không m y tích c c. Tăng tr ề ợ ư ế ự ấ ậ ưở ng

doanh s kho ng 40% so v i cùng kỳ năm tr i nhu n ho t đ ng ch tăng 8%. ả ố ớ ướ c nh ng l ư ợ ạ ộ ậ ỉ

Thua l ỗ ở các kho n đ u t ả ầ ư ị ố đ a c và ch ng khoán đ y l ứ ẩ ợ i nhu n ròng gi m 25%. Trong ả ậ

, trong đó có c m t s công ty tr s 329 công ty niêm y t, 23 công ty thua l ố ế ỗ ả ộ ố ướ ừ c đây t ng

đ c nhà đ u t n ượ ầ ư ướ ơ ệ ạ c ngoài h t s c a chu ng nh Công ty c ph n c đi n l nh ư ế ứ ư ầ ổ ộ

(REE), Công ty c ph n Gemadept (GMD) và Công ty c ph n cáp và v t li u vi n thông ậ ệ ễ ầ ầ ổ ổ

(SAM).

Tuy nhiên cũng có m t s công ty công b l i nhu n n t ng, đây là nh ng công ộ ố ố ợ ậ ấ ượ ữ

ty có ho t đ ng kinh doanh đi theo h ng th m nh và không đ u t vào th tr ạ ộ ướ ế ạ ầ ư ị ườ ấ ng b t

đ ng s n và ngân hàng.M t s nhà đ u t ộ ộ ố ầ ư ạ m o hi m có th ti p t c tham gia vào th ể ế ụ ể ả ị

tr ng v i m c tiêu dài h n, h có th mua m t s c phi u c a các công ty t t. Tuy ườ ộ ố ổ ủ ụ ể ế ạ ọ ớ ố

nhiên theo đánh giá c a HSBC th tr ng ch ng khoán Vi t Nam năm nay s v n khó ị ườ ủ ứ ệ ẽ ẫ

khăn.

Su t 2 tháng đ u năm 2009, th tr ị ườ ầ ố ạ ng ch ng khoán luôn trong tình tr ng m đ m, ứ ả ạ

èo u t. C nh v ng l ng t i sàn giao d ch cho th y th tr ng ch ng khoán đã không còn ặ ắ ả ộ ạ ị ườ ấ ị ứ

trong th i đi m này. B i trong su t năm 2008, th tr s c h p d n đ i v i nhà đ u t ứ ấ ố ớ ầ ư ẫ ị ườ ng ể ố ờ ở

v n ti p t c chu i ngày suy gi m v i m c đ ngày càng tr m tr ng h n. Nhà đ u t ẫ ứ ộ ế ụ ầ ư ấ m t ả ầ ỗ ớ ọ ơ

ni m tin vào th tr ng, các ngân hàng bán c phi u gi t c nh ng y u t này ị ườ ề ế ổ ả i ch p… t ấ ấ ả ữ ế ố

đã làm th tr ị ườ ể ng gi m sâu. Tính chung cho c tháng 2/2009 VN Index đã m t 57,47 đi m ả ả ấ

(18,95%) so v i phiên cu i tháng 1. ớ ố

B t ng , sáng (11/3) th tr ng ch ng khoán t p trung c a Vi t Nam tr nên r t sôi ị ườ ấ ờ ủ ứ ậ ệ ấ ở

ng ch ng khoán. Các đ ng, m đ u cho m t lo t các phiên tăng đi m c a th tr ộ ở ầ ị ườ ủ ể ạ ộ ứ

nhà đ u t đã ch ng ki n m t tháng 3 tăng đi m n t ng nh t k t tháng 11/2008. VN- ầ ư ể ấ ượ ứ ế ộ ấ ể ừ

Index không ch kh i s c v đi m s mà kh i l ng giao d ch cũng tăng m nh trong hai ề ể ở ắ ố ượ ố ỉ ạ ị

44

tu n cu i tháng, m c tăng k l c trong n a năm qua. ỷ ụ ử ứ ầ ố

3. L ch s hình thành th tr ị ườ ử ị ng ngo i h i ạ ố

Th tr t là FOREX- FOReign EXchange market) -Là th ị ườ ng ngo i h i ( vi ạ ố t t ế ắ ị

tr sang các ngo i t khác, đ c hình ườ ng liên ngân hàng nh m trao đ i m t ngo i t ằ ạ ệ ổ ộ ạ ệ ượ

giá thành vào năm 1971 v i vi c bãi b các th a thu n Bretton Woods và chuy n sang t ỏ ể ệ ậ ớ ỏ ỷ

c đ nh cho đ n t ố ị ế ỷ giá n i. Nói chung, t p h p các đ i tác giao d ch th tr ợ ị ườ ậ ổ ố ị ể ổ ấ ng đ đ i l y

vi c trao đ i các kho n ti n quy đ nh c a đ ng ti n t ề ủ ồ ề ệ ộ ậ m t qu c gia khác theo th a thu n ệ ả ổ ố ỏ ị

trên vi c xác đ nh t giá trong ngày. Vi c trao đ i t ệ ị ỷ ổ ỷ ệ giá c a m t lo i ti n t ộ ạ ề ệ ủ ớ này ng v i ứ

lo i ti n t khác đ ng - cung và c u. . ạ ề ệ ượ c xác đ nh b i các nhân t ở ị th tr ố ị ườ ầ

Kh i l ng giao d ch c a th tr ng ti n t ố ượ ị ườ ủ ị ề ệ ề toàn c u không ng ng phát tri n. Đi u ừ ể ầ

này đ c k t h p v i s phát tri n c a th ng m i qu c t ượ ế ợ ể ủ ớ ự ươ ố ế ạ ế ề và bãi b các h n ch ti n ạ ỏ

t nhi u n c. H ng ngày, kh i l ng c a giao d ch ngo i h i trên th gi ệ ở ề ướ ố ượ ằ ạ ố ế ớ ủ ị ả i là kho ng

3000 t đô la M . Kho ng 80% t t c các giao d ch đ u c , nh m m c đích thu l ỷ ả ỹ ấ ả ầ ơ ụ ằ ị ợ ậ i nhu n

t s khác bi giá h i đoái. Vi c này đã thu hút nhi u ng i tham gia v i c hai t ừ ự t t ệ ỷ ệ ề ố ườ ớ ả ổ

ch c tài chính và đ u t cá nhân. ầ ư ứ

ậ Do t c đ phát tri n nhanh c a công ngh thông tin và truy n thông trong hai th p ệ ố ộ ủ ể ề

ng đã t đây ngh nghi p c a ng i giao d ch ngo i t k qua, th tr ỷ ị ườ ự thay đ i h n. Gi ổ ẳ ờ ệ ủ ề ườ ạ ệ ị

đã không còn là 1 bí m t, mà đã tr nên g n nh ph bi n. Vi c giao d ch ti n t g n đây ư ổ ế ề ệ ầ ệ ậ ầ ở ị

đã không ch thu hút các ngân hàng đ c quy n l n nh t, mà còn là s ph bi n r ng rãi ự ổ ế ộ ề ớ ấ ộ ỉ

thông qua h th ng giao d ch đi n t ngày nay. Các ngân hàng l n nh t cũng thích giao ệ ố ệ ử ị ấ ớ

th ng trong các h th ng đi n t giao d ch cá nhân song ph ươ ệ ố ệ ử ị ươ ố ng. H ng ngày, kh i ằ

l ng giao d ch c a các ngân hàng qu c t USD nh – Ngân hàng ượ ố ế ớ l n v i hàng t ớ ủ ị ỷ ư

Deutsche, Ngân hàng Barclays , Ngân hàng Liên bang Th y Sĩ, Citibank, Ngân hàng Chase ụ

Manhattan, Ngân hàng Standard Chartered.

M t tính ch t quan tr ng c a th tr ng ngo i h i có v kỳ l nh ng l i n đ nh. ị ườ ủ ấ ộ ọ ạ ố ẻ ạ ư ạ ổ ị

i đ u bi ng ch ng khoán đó là s M i ng ọ ườ ề ế ằ t r ng, m t trong nh ng tính ch t c a th tr ữ ấ ủ ị ườ ộ ứ ự

gi m đ t ng t và cho th y r t rõ ràng trong cu c kh ng ho ng g n đây. Tuy nhiên, không ấ ấ ủ ả ả ầ ộ ộ ộ

45

gi ng nh th tr ng ch ng khoán, th tr ng ngo i h i không s t gi m. N u các c ư ị ườ ố ị ườ ứ ạ ố ụ ế ả ổ

phi u là gi m giá tr , không thành công cho các công ty phát hành và nhà đ u t ầ ư ế . N u ế ả ị

đ ng đô la gi m xu ng, đi u này có nghĩa là lo i ti n t ề ồ ạ ề ệ ả ố ụ khác đã tr nên m nh h n, ví d : ạ ơ ở

vào cu i năm 2008 - đ u năm 2009 đ ng đô la đã tăng 10% so v i t t c các lo i ti n t ớ ấ ả ạ ề ệ . ầ ố ồ

Tuy nhiên, th tr ng s không s p đ , th ng m i v n ti p t c bình th ng. Đây là s ị ườ ụ ổ ẽ ươ ế ụ ạ ẫ ườ ự

ổ n đ nh c a th tr ủ ị ườ ị ệ ng v i các giao d ch kinh doanh liên quan: ti n - hàng hóa v i vi c ề ớ ớ ị

thanh toán hoàn toàn và luôn đ c giao d ch th ượ ị ườ ể ng xuyên. Đi u chính y u c a u đi m ế ủ ư ề

th tr ng ngo i h i là có th đ t đ ị ườ ể ạ ượ ạ ố c thành công b n v ng v i s c m nh trí tu . ệ ề ữ ớ ứ ạ

Th tr ng ngo i h i ho t đ ng 24/24, nó không liên quan tr c ti p đ n nh ng gi ị ườ ự ế ạ ố ạ ộ ữ ế ờ

làm vi c nh t đ nh c a th tr ấ ị ị ườ ủ ệ ằ ng ch ng khoán, giao d ch di n ra gi a các ngân hàng n m ễ ứ ữ ị

các ph n khác nhau c a th gi i. Tính linh ho t c a t ở ế ớ ủ ầ ạ ủ ỷ giá h i đoái là s thay đ i đáng ự ố ổ

k di n ra r t th ể ễ ấ ườ ng xuyên, cho phép th c hi n m t s giao d ch m i ngày. N u b n có ộ ố ự ệ ế ạ ỗ ị

công ngh giao d ch đáng tin c y, thì b n có th kinh doanh hi u qu mà không gì có th ệ ể ệ ậ ả ạ ị ể

so sánh đ c. Không ph i vô c mà các ngân hàng l n nh t mua thi t b đi n t ượ ả ấ ớ ớ ế ị ệ ử ắ ề đ t ti n

và g m hàng trăm ng i giao d ch trong các lĩnh v c khác nhau c a th tr ng ngo i h i. ồ ườ ị ườ ủ ự ị ạ ố

Ngày nay, các chi phí ban đ u vào kinh doanh này là r t nh . Th t v y, đ đ ậ ậ ể ượ c ầ ấ ỏ

ề đào t o giao d ch ban đ u, b n c n m t máy tính, m tài kho n và t o ra m t kho n ti n ạ ầ ầ ạ ạ ả ả ộ ở ộ ị

i vài ngàn đô la. B n s không bao gi có th kh i đ ng b t kỳ kinh doanh g i tr giá d ử ị ướ ạ ẽ ờ ở ộ ể ấ

khác v i s ti n nh v y. Nhi u d ch v cung c p trong lĩnh v c này, và đ tìm m t nhà ớ ố ề ư ậ ự ụ ề ể ấ ộ ị

môi gi i đáng tin c y - là m t đi u r t th c t . Ph n còn l i ph thu c vào t chính ớ ề ấ ự ế ậ ộ ầ ạ ụ ộ ừ

ng i giao d ch. Nh trong b t kỳ khác c a kinh doanh ngày nay, t t c ph thu c vào ườ ủ ư ấ ị ấ ả ụ ộ

chính b n. H th ng ti n t qu c t ệ ố ề ệ ạ ố ế đã đi m t ch ng đ ộ ặ ườ ỷ ủ ng dài trong thiên niên k c a

l ch s nhân lo i, nh ng ch c ch n ngày hôm nay đã tr i qua m t s thay đ i thú v và ị ộ ố ử ư ạ ắ ắ ả ổ ị

không th t ng t ng tr ể ưở ượ ướ c đó. Hai thay đ i chính xác đ nh m t hình nh m i c a h ị ớ ủ ệ ả ổ ộ

46

th ng ti n t th gi i. ề ệ ế ớ ố