TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN NGÂN HÀNG - TÀI CHÍNH
-----o0o-----
ĐỀ ÁN LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
ĐỀ TÀI:
Nâng caoTHỰC TRẠNG HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN 2021-2023
NHỮNG HẠN CHẾ VÀ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN
Giảng viên hướng dẫn: TS. Trần Thị Thùy Dung
Họ và tên sinh viên: Hoàng Bảo Khanh
Mã sinh viên: 11222999
Lớp học phần: Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ_03
HÀ NỘI – 2024
MỤC LỤC
MỤC LỤC........................................................................................................................1
PHẦN MỞ ĐẦU...............................................................................................................2
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA................................3
1.1. Khái niệm...........................................................................................................3
1.2. Mục tiêu và vai trò của chính sách tài khóa....................................................3
1.3. Các công cụ của chính sách tài khóa................................................................4
1.4. Các quan điểm hoạch định chính sách tài khóa..............................................4
1.5. Tác động của chính sách tài khóa.....................................................................6
1.5.1. Chính sách tài khóa với sự tăng trưởng kinh tế.......................................6
1.5.2. Chính sách tài khóa tác động đến tiết kiệm – tiêu dùng cá nhân
(Thuyết cân bằng Barro – Ricardo).........................................................................6
1.5.3. Chính sách tài khóa với sự cân bằng cán cân thương mại......................7
1.6. Các chỉ tiêu đo lường độ hiệu quả của chính sách tài khóa............................7
1.6.1. Thâm hụt ngân sách nhà nước..................................................................7
1.6.2. Tình hình nợ công....................................................................................10
1.6.3. Tỷ lệ lạm phát...........................................................................................13
1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của chính sách tài khóa.......................14
1.7.1. Những trở ngại về chính trị cản trở chính sách tài khóa.......................14
1.7.2. Độ trễ trong phát huy hiệu quả của chính sách tài khóa.......................14
1.7.3. Sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ..................14
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH TÀI
KHÓA Ở VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2021-2023............................................................15
2.1. Các chính sách tài khóa của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2023..............15
2.1.1. Tình hình nền kinh tế Việt Nam..............................................................15
2.1.2. Các chính sách tài khóa Chính phủ áp dụng..........................................17
2.2. Thực trạng về hiệu quả áp dụng chính sách tài khóa của Chính phủ Việt
Nam trong giai đoạn 2021-2023.................................................................................18
1
2.2.1. Tình trạng thâm hụt ngân sách...............................................................18
2.2.2. Tình trạng nợ công và quản lý nợ công..................................................19
2.2.3. Tình trạng lạm phát.................................................................................21
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG ÁP DỤNG CHÍNH
SÁCH TÀI KHÓA TẠI VIỆT NAM.............................................................................22
3.1. Nâng cao hiệu quả quản lý thu ngân sách.....................................................22
3.1.1. Cải cách hệ thống thuế.............................................................................22
3.1.2. Đẩy mạnh chống thất thu thuế và gian lận thuế....................................22
3.2. Nâng cao hiệu quả chi tiêu công.....................................................................23
3.2.1. Tối ưu hóa phân bổ ngân sách.................................................................23
3.2.2. Tăng cường đầu tư vào những lĩnh vực quan trọng..............................23
3.3. Giải pháp quản lý và kiểm soát nợ công........................................................23
KẾT LUẬN.....................................................................................................................24
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................25
2
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều biến động và thách
thức, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19 khi mà toàn bộ thế giới chịu ảnh hưởng
nặng nề thì việc áp dụng chính sách tài khóa sao cho hiệu quả trở thành yếu tố
quan trọng để duy trì ổn định kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng. Ở Việt Nam, Chính
phủ đã triển khai nhiều biện pháp tài khóa nhằm hỗ trợ duy trì sự ổn định và phát
triển kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân. Tuy nhiên, quá trình thực hiện chính
sách tài khóa vẫn tồn tại những hạn chế như thâm hụt ngân sách, nợ công tăng cao
và hiệu quả chi tiêu công chưa được tối ưu. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp
thiết phải nghiêm túc đánh giá lại mức độ hiệu quả trong áp dụng chính sách tài
khóa của Chính phủ, từ đó tìm ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp cải thiện.
Vì vậy, nghiên cứu đề tài "Thực trạng hiệu quả áp dụng chính sách tài khóa của
Chính phủ giai đoạn 2021-2023. Những hạn chế và đề xuất giải pháp cải thiện" với
mục tiêu phân tích và đánh giá thực trạng việc áp dụng chính sách tài khóa của
Chính phủ Việt Nam hậu COVID-19, xác định những hạn chế còn tồn tại trong quá
trình thực hiện chính sách, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
những chính sách này. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các biện pháp tài khóa chính
bao gồm thuế, chi tiêu công và quản lý nợ công
2. Mục tiêu nghiên cứu
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
5. Kết cấu của đề án•
Cấu trúc của đề án bao gồm ba chương chính:
Chương 1 sẽ trình bày cơ sở lý thuyết về chính sách tài khóa, bao gồm
các khái niệm, vai trò, công cụ và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của
chính sách tài khóa.
Chương 2 tập trung vào thực trạng áp dụng chính sách tài khóa ở Việt
Nam giai đoạn 2021-2023 thông qua việc phân tích tình hình các yếu tố
quyết định đến mức độ hiệu quả của việc áp dụng chính sách tài khóa.
Chương 3 sẽ đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện chính sách tài khóa ở
Việt Nam, với các đề xuất cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách
và kiểm soát nợ công.
3
Việc nghiên cứu và hoàn thành đề án này không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà
còn có giá trị thực tiễn, góp phần hoàn thiện hệ thống chính sách tài khóa tại Việt
Nam, hỗ trợ quá trình phát triển kinh tế bền vững và tăng cường hội nhập quốc tế
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA
1.1. Tổng quan về chính sách tài khóa
1.1.1. Khái niệm
Chính sách tài khóa là hệ thống các chính sách của Chính phủ về tài chính,
thường được hoạch định và thực hiện trọn vẹn trong một niên khóa tài chính (1
năm), nhằm tác động đến các định hướng phát triển của nền kinh tế, thông qua
những thay đổi trong kế hoạch chi tiêu của Chính phủ và chính sách thu ngân sách
(chủ yếu là các khoản thu về thuế).
Chính sách tài khóa là những quyết định của chính phủ về chi tiêu và thuế, giúp
chính phủ duy trì sản lượng và việc làm ở mức mong muốn. Về mặt dài hạn, chính
sách tài khóa có thể có tác dụng điều chỉnh cơ cấu kinh tế, giúp cho sự tăng trưởng
và phát triển lâu dài.
Trong kinh tế học vĩ mô, chính sách tài khóa còn được định nghĩa là chính sách
thông qua chế độ thuế và đầu tư công cộng để tác động đến nền kinh tế. Chính sách
tài khóa cùng với chính sách tiền tệ là các chính sách kinh tế vĩ mô quan trọng,
nhằm ổn định và phát triển kinh tế.
Tuy nhiên vẫn có những sự khác nhau giữa những loại chính sách này. Chính
sách tài chính là một định nghĩa rất rộng, được hợp thành bởi nhiều chính sách
khác nhau nhằm điều tiết, kiểm soát và định hướng sự phát triển của nền kinh tế.
Chính sách tài chính quốc gia là chính sách điều chỉnh các mối quan hệ kinh tế
trong phân phối tổng sản phẩm xã hội dưới hình thức giá trị. Nội dung của chính
sách tài chính bao gồm: chính sách về vốn, chính sách tài chính doanh nghiệp,
chính sách tài khóa, chính sách tài chính đối ngoại, các chính sách về tín dụng -
tiền tệ, chính sách về thu nhập,...
Về cơ bản, chính sách tài khóa là chính sách thu chi của chính phủ hay còn gọi
là chính sách ngân sách. Còn chính sách tiền tệ là việc thực hiện tổng thể các biện
pháp, sử dụng các công cụ của ngân hàng trung ương nhằm góp phần đạt được các
mục tiêu của chính sách kinh tế vĩ mô thông qua việc chi phối dòng chu chuyển
tiền và khối lượng tiền.
1.1.2. Mục tiêu và vai trò của chính sách tài khóa
Mỗi quốc gia khi áp dụng chính sách tài khóa đều hướng đến việc đạt được sự
ổn định cho toàn bộ nền kinh tế của quốc gia đó, đi kèm với việc bình ổn nền kinh
4