ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC
PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
Chuyên đề:
PHÂN TÍCH KẾ TOÁN
GVHD : PGS.TS. LÊ THỊ LANH
LỚP : TCDN NGÀY 2
Nhóm thực hiện: NHÓM 04
Thành viên
Vũ Phạm Hưng Linh
Lê Khánh Linh
Văn Minh Mẫn
Nguyễn Kim Ngân
Đỗ Nguyên Thanh
Nguyễn Tiến Thành
Nguyễn Thế Tuấn
Nguyễn Thị Kim Tuyến
Võ Ngọc Minh
TPHCM, Tháng 05 năm 2013
Chuyên đề phân tích kế toán GVHD: PGS.TS. Lê Thị Lanh
Nhóm 4 Lớp TCDN Ngày 2 – K21
MỤC LỤC
1. Mục tiêu, ý nghĩa, sự cần thiết của phân tích kế toán ................................................ 1
1.1 Mục tiêu của phân tích kế toán ............................................................................... 1
1.2 Ý nghĩa của phân tích kế toán ................................................................................. 1
1.3 Sự cần thiết ................................................................................................................ 1
2. Các nguyên nhân gây sai lệch và biện pháp xử lý giúp tăng tính hiệu quả của
nguồn thông tin .................................................................................................................... 2
2.1 Nguyên nhân tạo ra sai lệch..................................................................................... 2
2.2 Hoạt động tài trợ ....................................................................................................... 2
2.2.1 Tài sản t huê hoạt động và tài sản thuê tài chính ............................................ 3
2.2.2 N ợ vay................................................................................................................. 7
2.2.3 Phân tích nợ phát sinh ngẫu nhiên và những cam kết của DN .................. 10
2.2.4 Khoản mục tài trợ bằng vốn cổ phần ............................................................ 11
2.3 Hoạt động đầu tư..................................................................................................... 15
2.3.1 Tài sản ngắn hạn .......................................................................................... 15
2.3.2 Chứng khoán thị trường.............................................................................. 20
2.3.3 Hàng t ồn kho................................................................................................ 24
2.3.4 Tài sản dài hạn ............................................................................................. 27
2.3.5 Tài sản cố định (TSCĐ) và các nguồn lực tự nhiên ................................ 28
2.3.6 Tài sản vô hình (TSVH) ............................................................................. 31
2.4 Hoạt động kinh doanh ........................................................................................... 33
2.4.1 Khái niệm và đo lường ............................................................................... 34
2.4.2 Các khoản không có tính lặp lại ................................................................ 38
2.4.3 Ghi nhận doanh thu và thu nhập khác ...................................................... 41
2.4.4 Các khoản phí trả chậm .............................................................................. 43
2.4.5 Chi phí lãi vay.............................................................................................. 44
2.4.6 Thuế thu nhập .............................................................................................. 44
2.4.7 Tính toán và phân tích thu nhập trên vốn cổ phần .................................. 45
3. Kết luận .......................................................................................................................... 48
Chuyên đề phân tích kế toán GVHD: PGS.TS. Lê Thị Lanh
Nhóm 4 Lớp TCDN Ngày 2 – K21 Trang 1
1. Mục tiêu, ý nghĩa, sự cần thiết của phân tích kế toán
1.1 Mục tiêu của phân tích kế toán
Trước hết, kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp các thông
tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật.
Theo đó, phân tích kế toán là một tiến trình đánh giá quy mô các số liệu kế toán của
một công ty, phản ánh thực trạng kinh tế, là cách mà nhà phân tích sử dụng để đánh
giá các biến dạng của kế toán trong các báo cáo tài chính của một DN.
Ở đây, cần chú ý “thông tin”. Đây là yếu tố có vai trò rất quan trọng trong việc lột tả
tình hình tài chính của m ột công ty. Ở Việt Nam, việc tách biệt giữa bộ phận kế
toán và bộ phận tài chính hiện này hầu như chưa có, và việc lập báo cáo phân tích
tài chính đều do bộ phận kế toán làm. Thêm vào đó là các báo cáo này phục vụ cho
nhiều nhóm đối tượng khác nhau. Vì vậy, mục tiêu của phân tích kế t oán là:
- Đánh giá các rủi ro kế toán và chất lượng thu nhập của một DN, ước tính khả năng
tạo thu nhập trong tương lại.
- Tìm hiểu những tác động tiêu cực do kế toán gây ra đối với các báo các tài chính,
trên cở sở đó thực hiện một số biện pháp xử lý, điều chỉnh cần thiết nhằm tăng
cường tính hiệu quả, chính xác của nguồn thông tin hỗ trợ cho phân tích tài chính.
- Tìm ra các nguyên nhân gây sai lệch báo cáo tài chính giúp nhà quản trị đưa ra
những quyết định phù hợp với tình hình thực tế của công ty.
1.2 Ý nghĩa của phân tích kế toán
- Cơ sở, điều kiện tiên quyết để xây dựng và lập báo các tài chính.
- Cơ sở để theo dõi, kiểm tra, quản lý hoạt động kinh doanh của DN.
- Là nguồn thông tin quan trọng hỗ trợ cho nhà quản trị, nhà đầu tư, nhà tài trợ trong
việc đưa ra các quy ết định điều hành, đầu tư và tài trợ của mình.
1.3 Sự cần thiết
Xuất phát từ những nguyên nhân:
- Chuẩn mực kế toán khác nhau sẽ gây nên các sai lệch khác nhau trên kết quả của
báo cáo tài chính.
- Phương pháp hạch toán kế toán khác nhau cũng dẫn tới các kết quả khác nhau của
báo cáo tài chính.
- Mục đích, đối tượng mà người lập báo cáo hướng tới (nhà quản trị, nhà đầu tư,
nhà tài trợ) mà việc lập báo cáo sẽ có những sai lệch với tình hình thực tế của DN
Chuyên đề phân tích kế toán GVHD: PGS.TS. Lê Thị Lanh
Nhóm 4 Lớp TCDN Ngày 2 – K21 Trang 2
do tính chủ quan của người lập báo cáo.
- Mặt khác, phân tích kế toán đòi hỏi người thực hiện phải có kiến thức về kế toán.
Trong trường hợp các nhà phân tích thiếu những kiến thức này thì họ thường có
khuynh hướng bỏ qua phân tích kế toán. Vì vậy họ sẽ không thấy được hết ý nghĩa
của các báo cáo tài chính và điều này sẽ rất nguy hiểm cho phân tích tài chính.
2. Các nguyên nhân gây sai lệch và biện pháp xử lý giúp tăng tính hiệu quả của
nguồn thông tin
2.1 Nguyên nhân tạo ra sai lệch
Hiện tại có thể liệt kê 3 nguyên nhân gây sai lệch thông tin trên báo cáo tài chính:
- Do các chuẩn mực kế toán
- Do phương pháp hạch toán kế toán
- Do chủ quan của người lập.
Thật ra nguyên nhân thứ ba cũng xuất phát từ hai nguyên nhân đầu tiên. Bởi vì kế
toán viên không thể làm trái với những điều chuẩn mực và phương pháp hạch toán
đã quy định. Do đó họ sẽ lợi dụng những khe hở của chuẩn mực kế toán, của
phương pháp hạch toán để lập báo cáo tài chính theo hướng có lợi cho công ty.
Chúng ta sẽ tìm hiểu sự sai lệch đó thể hiện ra sao trên các báo cáo tài chính qua
việc nghiên cứu từng hoạt động của DN và hướng xử lý cho từng trường hợp cụ thể.
Bài viết này sẽ tìm hiểu sự s ai lệch đó thể hiện ra sao và biện pháp xử lý như thế
nào thông qua phân tích ba hoạt động chính của DN là:
- Hoạt động tài trợ
- Hoạt động đầu tư
- Hoạt động kinh doanh
2.2 Hoạt động tài trợ
M ục tiêu của phân tích hoạt động tài trợ là phân tích cơ cấu hoạt động tài trợ của
doanh nghiệp để thấy được những nghĩa vụ nợ ngắn hạn và dài hạn cũng như các
nghĩa vụ tiềm tàng mà doanh nghiệp phải thực hiện. Việc phân tích các thành phần
này giúp chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp
khi xem xét sự tương thích giữa những nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp và các tài sản
mà doanh nghiệp đang nắm giữ. Việc phân tích này cũng giúp chúng ta đưa ra
những điều chỉnh cần thiết để các số liệu phản ánh tốt hơn tình hình tài chính của
doanh nghiệp.
Chuyên đề phân tích kế toán GVHD: PGS.TS. Lê Thị Lanh
Nhóm 4 Lớp TCDN Ngày 2 – K21 Trang 3
2.2.1 Tài sản thuê hoạt động và tài sản thuê tài chính:
Theo chuẩn mực kế toán số 06 “Thuê tài sản” thì tài sản thuê có 02 loại:
Thuê hoạt động Thuê tài chính
N
ếu nội dung của hợp đ
ồng thu
ê
tài sản không có sự chuyển giao
phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền
với quy ền sở hữu tài sản.
Là thuê tài s
ản m
à bên cho thuê có s
ự chuyển giao
phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu
tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể
chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.
ại các h
ình th
ức thu
ê ho
ạt
động:
Những hợp đồng thuê tài sản
không thỏa mãn đồng thời các
điều kiện của hợp đồng thuê
tài chính được xem là thuê
hoạt động.
Thuê tài sản là quyền sử dụng
đất thường được phân loại là
thuê hoạt động vì quyền sử
dụng đất thường có thời gian
sử dụng kinh tế vô hạn và
quyền sở hữu sẽ không chuy ển
giao cho bên thuê khi hết thời
hạn thuê
M
ột hợp đồng thu
ê tài chính ph
ải thỏa m
ãn 1 trong 5
điều kiện sau:
Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản
cho bên thuê khi hết thời hạn thuê.
Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có
quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê với mức giá
ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn
thuê.
Thời hạn thuê tài sản tối thiểu phải chiếm phần
lớn thời gian sử dụng kinh tế của tài sản cho dù
không có sự chuyển giao quyền sở hữu.
Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại
của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu chiếm
phần lớn (tương đương) giá trị hợp lý của tài sản
thuê.
Tài sản t huê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có
bên thuê có khả năng sử dụng không cần có sự
thay đổi, sửa chữa lớn nào.
Hợp đồng thuê tài sản được xem là hợp đồng thuê tài
chính nếu thỏa mãn ít nhất một trong ba điều kiện:
Nếu bên thuê hủy hợp đồng và đền bù tổn thất
phát sinh liên quan đến việc hủy hợp đồng cho
bên cho thuê;
Thu nhập/tổn thất do sự thay đổi giá trị hợp lý của
giá trị còn lại của tài sản thuê gắn với bên thuê;