Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
Ờ
Ầ
L I NÓI Đ U
ữ ề ầ ự ổ Trong nh ng năm g n đây, n n kinh t ế ướ n ạ c ta có s thay đ i và đ t
ượ ự ấ ể ạ ự ề ớ đ ữ c nhi u thành t u to l n .Đ đ t nh ng thành t u y chúng ta không th
ượ ướ ổ ề ặ ị ử ế ể ơ quên đ c b c ngo t l ch s trong c ch chuy n đ i n n kinh t ể ế ấ đ t
ướ ố ủ ạ ộ ố ầ ứ ộ n ả c , mà c t m c c a nó là Đ i h i Đ ng toàn qu c l n th VI (1986) đã
ổ ộ ặ ế ướ làm thay đ i b m t kinh t Nhà n c.
ố ớ ướ ừ ộ ề ế ể ố Đ i v i n c ta, đi lên t m t n n kinh t
ạ ậ ạ ế ộ ủ ướ ể nghèo nàn l c h u và nhanh chóng đ t đ n trình đ c a n ỏ ti u nông , mu n thoát kh i ấ t c phát tri n thì t
ầ ả ổ ộ ề ề ậ ư ế ớ ớ
ế ủ ướ ụ ự ệ ế ế ữ yêú c n ph i đ i m i . Đây là m t đ không m i nh ng nó đ c p đ n nh ng ơ ở ạ ạ c ta hi n nay , đ ng ch m tr c ti p đ n c s h ề ấ ấ v n đ c p thi t c a n
ượ ủ ướ ầ ề ấ ế ầ t ng và ki n trúc th ng t ng c a n c ta . Nó giúp chúng ta r t nhi u trong
ệ ổ ủ ớ ự vi c đ i m i và xây d ng ch nghĩa xã h i ộ ở ướ n ệ c ta hi n nay.
ạ ộ ố ầ ủ ả ả ẳ ị
ứ Đ i h i Đ ng toàn qu c l n th VII c a Đ ng đã kh ng đ nh : "Xây d ngự
ướ ộ ướ ấ ỹ ơ ậ ệ ệ ậ ạ n c ta thành m t n c công nghi p có c v t ch t k thu t hi n đ i , c ơ
ế ợ ấ ế ệ ả ấ ợ ớ ấ c u kinh t ộ h p lý , quan h s n xu t ti n b , phù h p v i tính ch t và trình
ủ ự ượ ờ ố ả ấ ấ ầ ể ộ đ phát tri n c a l c l ậ ng s n xu t , đ i s ng v t ch t và tinh th n cao ,
ắ ố ướ ạ ằ ữ qu c phòng an ninh v ng ch c , dân giàu , n ộ c m nh , xã h i công b ng văn
ự ụ ể ụ ế ề ọ ế minh". M c tiêu đó là s c th hoá h c thuy t Mác v hình thái kinh t
ụ ể ủ ả ộ ệ ụ ộ h i và hoàn c nh c th c a xã h i Vi t Nam . Nó cũng là m c tiêu c a s xã ủ ự
ệ ệ ệ ạ nghi p cong nghi p hoá , hi n đ i hoá ở ướ n c ta .
ề ậ ọ ế ề ọ ế Chính vì v y mà em ch n đ tài " H c thuy t v hình thái kinh t xã
ộ ề ấ ộ ề " . Đây là m t đ tài hay, có hôi và v n đ quá đ lên CNXH ở ệ Vi t Nam
ứ ạ ạ ộ ỏ ế ộ ộ n i dung ph c t p và r ng . Do trình đ có h n , nên không tránh kh i khi m
ứ ệ ế ấ ượ ế ủ ầ khuy t trong vi c nghiên c u . R t mong đ c đóng góp ý ki n c a th y cô
ể ạ ế ủ ượ ệ ơ và các b n đ bài vi t c a em đ c hoàn thi n h n .
1
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
Ộ
Ế
I. HÌNH THÁI KINH T XÃ H I MÁC LÊNIN.
ề ế ị ạ ướ Chúng ta đ u bi t , trong l ch t ư ưở t ng nhân lo i tr
ứ ị ủ ể ế ậ ấ ộ ử cách ti p c n , khi nghiên c u l ch s phát tri n c a xã h i . Xu t phát t c Mác đã có không ít ừ
ữ ữ ứ ậ ớ ưở ự nh ng nh n th c khác nhau , v i nh ng ý t ng khác nhau mà có s phân chia
ử ế ữ ủ ộ ị l ch s ti n hoá c a xã h i theo nh ng cách khác nhau . Chúng ta cũng đã quên
ệ ờ ạ ồ ồ ờ ạ ồ ờ ạ ố
ơ ướ ề ầ ờ ớ v i khái ni m th i đ i đ đá , th i đ i đ đ ng , th i đ i c i xay gió , th i ệ c ….và g n đây là các n n văn minh : văn minh nông nghi p , ạ đ i máy h i n
ệ ệ ậ văn minh công nghi p , văn minh h u công nghi p .
ự ữ ế ể ả ậ ổ ị ử ứ D a trên nh ng k t qu nghiên c u lý lu n và t ng th quá trình l ch s ,
ụ ứ ủ ệ ậ ậ các nhà sáng l p ch nghĩa Mác đã v n d ng phép bi n ch ng duy v t đ ậ ể
ậ ề ị ứ ị ư ử ử ể ộ nghiên c u l ch s xã h i , đ a ra quan đi m duy v t v l ch s và đã hình
ọ ế ộ ế ộ ế thành nên h c thuy t "hình thái kinh t xã h i " . Hình thái kinh t Xã h i là
ậ ị ộ ở ừ ử ủ ủ ể ạ ộ ỉ m t ph m trù c a ch nghĩa duy v t l ch s dùng đ ch xã h i t ng giai
ấ ặ ấ ị ư ể ạ ớ ộ ộ ệ ả đo n nh t đ nh, v i m t ki u quan h s n xu t đ c tr ng cho xã h i đó phù
ủ ự ượ ấ ị ộ ớ ế ả ấ ộ ộ ợ h p v i m t trình đ nh t đ nh c a l c l ng s n xu t và m t ki n trúc
ượ ươ ứ ượ ệ ả ấ ấ ự ữ th ầ ng t ng t ng ng đ c xây d ng trên nh ng quan h s n xu t y.
ậ ề ị ệ ậ ủ ử ể ệ ọ ế Là bi u hi n t p trung c a quan ni m duy v t v l ch s , h c thuy t
ứ ị ơ ở ử ế ộ ộ
ơ ở ạ ầ ệ ả ượ ượ ế ả ấ ự hình thái kinh t xã h i nghiên c u l ch s xã h i trên c s xem xét l c ầ ng t ng ấ ng s n xu t và quan h s n xu t , c s h t ng và ki n trúc th l
ứ ộ ặ ủ ế ố ấ ờ ạ ị ộ , t c toàn b các y u t
ả ộ ọ ỹ ỉ c u trúc thành b m t c a th i đ i : Chính tr , kinh ấ ủ ậ , văn hoá , xã h i , khoa h c , k thu t …..Do đó , nó ch ra b n ch t c a ế t
ủ ể ộ ườ ườ ả quá trình phát tri n c a xã h i loài ng i . Loài ng
ế ế ộ i đã tr i qua năm hình ế ộ c ng thái kinh t xã h i theo tr t t ậ ự ừ ấ t th p đ n cao đó là : Hình thái kinh t
ữ ế ỷ ệ ế ư ả ủ ả s n nguyên thu , chi m h u nô l , phong ki n , t b n ch nghĩa và ngài
ộ ế ộ ộ ủ ả nay đang quá đ lên hình thái kinh t xã h i c ng s n ch nghĩa.
ế ử ự ể ộ ờ ị Hình thái kinh t xã h i có tính l ch s , có s ra đ i phát tri n và di ệ t
ậ ẽ ấ ơ ẽ ộ ạ ế ộ ế ộ ộ ớ vong. Ch đ xã h i l c h u s m t đi , ch đ xã h i m i cao h n s thay
ế ươ ứ ả ỗ ờ ặ ủ ả th . Đó là khi ph ng th c s n cũ đã nên l
ấ ớ ự ượ ệ ả ủ ẫ ả ấ ớ mâu thu n c a quan h s n xu t v i l c l i th i , ho c kh ng ho ng do ể ng s n xu t quá l n không th
ươ ẽ ị ệ ứ ả ệ ợ phù h p thì ph ấ ng th c s n xu t này s b di
ứ ả ệ ả ươ ệ ấ ấ ớ ợ ộ ấ t vong và xu t hi n m t ớ ơ ng th c s n xu t m i hoàn thi n h n , có quan h s n xu t phù h p v i ph
2
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ư ậ ụ ế ả ấ ả ộ ự ượ l c l ấ ủ ự ng s n xu t . Nh v y b n ch t c a s thay th trên là ph thu c vào
ệ ệ ệ ả ự ượ ứ ấ ố ấ ả ữ m i quan h bi n ch ng gi a quan h s n xu t và l c l ng s n xu t .
3
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ự ượ ệ ả ả ấ ấ ng s n xu t và quan h s n xu t. 1.L c l
ự ượ ệ ữ ả ấ ố L c l ng s n xu t là m i quan h gi a con ng ườ ớ ự i v i t
ụ ự ể ệ ả ấ ộ quá trình s n xu t , là bi u hi n trình đ trinh ph c t ủ nhiên c a con ng nhiên trong ườ i
ử ấ ị ể ố ạ ị ử ả ấ ộ ị ấ ữ trong giai đo n l ch s nh t đ nh . L ch s s n xu t là m t th th ng nh t h u
ặ ệ ụ ộ ớ ườ ơ ữ ư ệ ả c gi a t ấ li u s n xu t ( đ c bi t là công c lao đ ng ) v i ng ộ i lao đ ng ,
ự ượ ệ ề ệ ỹ ả ấ ớ v i kinh nghi m và k năng ngh nghi p . L c l ng s n xu t đóng vai trò
ươ ứ ả ấ ế ị quy t đ nh ph ng th c s n xu t .
ệ ữ ệ ả ấ ố ườ ớ ườ Quan h s n xu t là m i quan h gi a ng i v i ng i trong quá trình
ể ệ ở ấ ậ ấ ệ ở ữ ố ớ ư ệ ả ấ ả s n xu t v t ch t th hi n quan h s h u đ i v i t li u s n xu t , quan
ứ ạ ộ ệ ả ổ ớ ệ ổ h t
ố ả ch c qu n lý trao đ i ho t đ ng v i nhau và quan h phân ph i s n ữ ị ệ ở ữ ề ư ệ ả ệ ả ẩ ấ ấ ph m . Trong quan h s n xu t quan h s h u v t li u s n xu t gi v trí
ế ị ệ ả ệ ấ ườ ạ quy t đ nh các quan h khác . Quan h s n xu t do con ng i t o ra , song nó
ượ ế ố ủ ụ ộ ộ đ c hình thành m t cách khách quan không ph thu c vào y u t ch quan
ườ ệ ả ổ ị ươ ủ c a con ng ấ i . Quan h s n xu t mang tính n đ nh t ấ ố ớ ả ng đ i v i b n ch t
ộ ươ ứ ể ệ ạ xã h i và tính ph ng pháp đa d ng trong hình th c bi u hi n .
ự ượ ữ ấ ệ ệ ả ấ ố ệ ả Gi a quan h s n xu t và l c l ứ ng s n xu t có m i quan h bi n ch ng
ệ ở ỗ ể ớ v i nhau bi u hi n ch :
ướ ủ ả ấ ậ ừ ế ể ấ ổ Xu h ng c a s n xu t v t ch t là không ng ng bi n đ i phát tri n . S
ế ổ ự ế ắ ầ ự ằ ờ ổ bi n đ i đó bao gi ự ể ủ ự cũng b t đ u b ng s bi n đ i và s phát tri n c a l c
ả ượ ự ượ ướ ụ ế ể ấ ả ấ l ng s n xu t mà tr c h t là công c . L c l
ắ ớ ệ ẫ ấ ấ ẫ ng s n xu t phát tri n d n ỏ ệ ả ế đ n mâu thu n gay g t v i quan h s n xu t hi n có và xu t hiênj đòi h i
ế ằ ệ ả ả ấ ỏ
ủ ự ượ ấ ố ệ ả ứ ể ấ ớ ệ ả khách quan , ph i xoá b quan h s n xu t cũ , thay th b ng quan h s n ả ng s n xu t m i . Quan h s n xu t v n là hình th c phát tri n c a l c l
ẫ ủ ự ượ ư ấ ợ ả ấ ớ xu t (phù h p) nh ng do mâu thu n c a l c l ng s n xu t (đông) v i quan
ổ ị ươ ệ ạ ở ề ố ấ ệ ả h s n xu t ( n đ nh t ng đ i ) quan h l i tr thành xi ng xích kìm hãm
ể ủ ự ượ ả ấ ợ ự s phát tri n c a l c l ng s n xu t ( không phù h p ).
ộ ậ ươ ệ ả ấ Tuy nhiên quan h s n xu t cũng có tính đ c l p t ng đ i v i l c l ố ớ ự ượ ng
ể ệ ự ấ ộ ả ộ ả s n xu t th hi n trong n i dung s tác đ ng tr l ở ạ ớ ự ượ i v i l c l
ộ ủ ả ụ ấ ị ướ quy đ nh m c đích xã h i c a s n xu t , xu h ể ủ ng phát tri n c a quan h l ấ ng s n xu t , ệ ợ i
ừ ế ố ồ ạ ữ ẩ ự ích , t đó hình thành nh ng y u t t n t
ự ả ấ ộ ệ ả ủ ủ ự ượ c a l c l ng s n xu t . S tác đ ng tr ể i thúc đ y và kìm hãm s phát tri n ấ i nói trên c a quan h s n xu t ử ạ l
4
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ờ ậ ế ộ ặ ệ ậ bao gi cũng thong qua các quy lu t kinh t xã h i đ c bi t là quy lu t kinh
ế ơ ả t c b n .
ự ố ệ ả ự ượ ữ ứ ệ ấ ấ S th ng nh t bi n ch ng gi a quan h s n xu t và l c l ấ ả ng s n xu t
ể ủ ả ư ự ố ư ấ ấ ỉ ặ ố ậ ạ nh s th ng nh t gi ã hai m t đ i l p t o nên ch nh th c a s n xu t xã
ộ ạ ữ ự ượ ứ ệ ả ộ h i . Tác đ ng qua l ấ ớ ng s n xu t v i quan h i bi n ch ng gi a l c l
ậ ề ự ợ ấ ượ ệ ữ c Mác Anghen khái quát thành quy lu t v s phù h p gi a ả s n xu t đ
ể ủ ự ượ ệ ả ấ ộ ả quan h s n xu t và trình đ phát tri n c a l c l ấ ng s n xu t . L c l ự ượ ng
ổ ủ ế ị ệ ả ự ế ấ ấ ả s n xu t quy t đ nh s hình thành và bi n đ i c a quan h s n xu t . Khi
ể ủ ự ượ ứ ấ ớ ộ ả không thích ng v i tính ch t và trình đ phát tri n c a l c l
ạ ự ấ ẽ ệ ả ậ quan h s n xu t s kìm hãm th m chí phá ho i s phát tri n c a l c l ấ ng s n xu t , ể ủ ự ượ ng
ủ ấ ẫ ấ ế ẽ ả ủ ể ệ ả s n xu t , mâu thu n c a chúng t t y u s n y sinh. Bi u hi n c a mâu
ữ ẫ ấ ộ ố thu n này trong xã h i là mâu gi a các giai c p đ i kháng .
ể ủ ự ượ ự ử ứ ị ả ấ ằ L ch s đã ch ng minh r ng do s phát tri nc a l c l ng s n xu t , loài
ườ ố ầ ấ ắ ớ ố ệ ả ề ổ ộ ng i đã b n l n thay đ i quan h s n xu t g n li n v i b n cu c cách
ế ự ủ ẫ ạ ộ ế ờ ố ế m ng xã h i , d n đ n s ra đ i n i ti p nhau c a các hình thái kinh t
ế ở ủ ạ ố ộ ướ . Vào giai đo n cu i cùng c a xã h i phong ki n các n ộ xã h i ự c Tây Âu l c
ượ ế ố ữ ả ấ ộ ệ ả ắ l ng s n xu t đã mang nh ng i u t
ệ ả ế ấ ậ ẹ ứ ự ế phong ki n. Quan h s n xu t phong ki n ch t h p không ch đ ng đ ấ ớ xã h i hoá g n v i quan h s n xu t ượ c
ớ ủ ự ượ ấ ủ ư ả ả ấ ộ n i dung m i c a l c l ệ ả ng s n xu t . Quan h s n xu t c a T b n ch
ề ả ệ ả ế ế ấ ờ ủ ấ nghĩa ra đ i thay th quan h s n xu t phong ki n . Trong lòng n n s n xu t
ư ả ự ượ ớ ự ể ả ấ ộ t b n , l c l
ụ ả ủ ấ ộ ộ ấ tính ch t xã h i hoá công c s n xu t đã hình thành lao đ ng chung c a ng ng s n xu t phát tri n , cùng v i s phân công lao đ ng và ườ i
ự ớ ứ ạ ộ
ế ộ ở ữ ư ấ ẫ ắ ớ ượ ế ả ủ ự dân có tri th c và trình đ chuyên môn hoá cao . S l n m nh này c a l c ư ẫ ng s n xu t d n đ n mâu thu n gay g t v i ch đ s h u t nhân t l
ủ ả ế ẫ ả ỏ ả b n ch nghĩa . Gi
ấ ư ệ ả ủ ậ ấ ớ ư ả xu t t nhân t ệ ả ỏ i quy t mâu thu n đó đòi h i ph i xáo b quan h s n ệ ả b n ch nghĩa , xác l p quan h s n xu t m i , quan h s n
ộ ấ ự ượ ượ ữ ủ ả ấ xu t xã h i ch nghĩa. Theo Mác , do có đ c nh ng l c l
ể ả ấ ủ ườ ổ ổ ớ ng s n xu t m i, ể i thay đ i phát tri n s n xu t c a mình và do đó thay đ i phát tri n loài ng
ấ ả ườ ấ ủ ổ ả s n xu t làm ăn cu mình , loài ng ệ ả i thay đ i quan h s n xu t c a mình .
ể ể ệ ả ả ấ ả ợ ứ ặ ủ Phù h p có th hi u là c ba m t c a quan h s n xu t ph i thích ng
ể ủ ự ượ ấ ấ ả ệ ả ộ ớ v i tính ch t trình đ phát tri n c a l c l
ả ạ ượ ệ ả ế ợ ề ữ ư ệ ả ớ ố ư ph i t o đ ấ c đi u ki n s n xu t và k t h p v i t ấ ng s n xu t . Quan h s n xu t ấ li u s n xu t i u gi a t
5
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ứ ệ ả ộ ừ ả ấ ở ộ ở ả và s c lao đ ng , b o đ m trách nhi m t
ữ ệ ề ệ ợ ấ ậ ầ ớ nh ng đi u ki n thích h p cho vi c kích thích v t ch t , tinh th n v i ng s n xu t m r ng . M ra sau ườ i
ộ lao đ ng .
ậ ề ự ấ ớ ệ ả ậ ợ ộ ữ V y quy lu t v s phù h p gi a quan h s n xu t v i trình đ phát
ể ủ ự ượ ủ ự ể ả ấ ậ ộ tri n c a l c l ng s n xu t là quy lu t chung c a s phát tri n xã h i .Do
ế ế ủ ể ậ ộ ộ ừ ấ ế tác đ ng c a quy lu t này ,xã h i phát tri n k ti p nhau t ủ th p đ n cao c a
ươ ứ ả ủ ấ ế các ph ng th c s n xu t ,hay chính là c a các hình thái kinh t ộ xã h i .Quy
ậ ố ủ ị ư ợ ỉ ỏ ế ả ố lu t c t lõi này nh s i ch đ xuyên su t dòng ch y ti n hoá c a l ch s ử
ữ ự ỉ ế ự ả ế không ch nh ng lĩnh v c kinh t mà c các lĩnh v c ngoài kinh t , phi kinh
. ế t
ơ ở ạ ầ ế ượ 2.C s h t ng và ki n trúc th ầ ng t ng .
ượ ữ ầ ộ ộ ữ ế Ki n trúc th ng t ng là toàn b nh ng t ư ưở t ng xã h i , nh ng thi
ế ươ ệ ộ ả ủ ứ ữ ượ ầ ch t ng ng và nh ng quan h n i t ng c a th ế t ữ ng t ng , đó là nh ng
ể ứ ề ệ ị quan đi m t ư ưở t ậ ạ ng chính tr , pháp quy n , đ o đ c , tôn giáo , ngh thu t ,
ế ọ ể ế ươ ư ứ ướ ả ộ tri t h c và các th ch t ng ng nh Nhà n c Đ ng phái , giáo h i và các
ế ể ầ ượ ượ ổ đoàn th qu n chúng . Ki n trúc th ầ ng t ng đ ợ c hình thành trên t ng h p
ấ ợ ơ ấ ệ ả ữ ộ ế ủ ế ộ ộ toàn b nh ng quan h s n xu t h p thành c c u kinh t c a m t ch đ xã
ườ ơ ở ạ ầ ọ ấ ị ộ h i nh t đ nh ng i ta g i đó là c s h t ng.
ơ ở ạ ầ ệ ả ữ ấ ồ ữ ị C s h t ng bao g m nh ng quan h s n xu t đang gi ị ố đ a v th ng tr ị
ế ệ ả ệ ả ư ữ ữ ấ ề n n kinh t ấ nhóm nh ng quan h s n xu t tàn d và nh ng quan h s n xu t
ệ ầ ủ ớ ố ộ m i là quan h m n m ng c a xã h i.
ấ ỳ ộ ơ ở ạ ầ ữ ầ ồ B t k m t c s h t ng nào cũng bao g m nh ng thành ph n kinh t
ầ ỗ ế ề ể ề ắ ộ khác nhau , m i thành ph n kinh t ớ này đ u g n li n v i m t ki u quan h ế ệ
ệ ả ấ ấ ố ị ờ ữ ả s n xu t trong đó quan h s n xu t th ng tr bao gi cũng gi ố vai trò chi ph i
ầ ế ấ ấ ộ ố các thành ph n kinh t khác . Trong xã h i có giai c p đ i kháng , giai c p này
ừ ơ ở ạ ầ ừ ẫ ộ ế ả n y sinh t c s h t ng , t mâu thu n và xung đ t kinh t . Đó chính là c
ế ấ ố ượ ầ ấ ố ở ả s n y sinh giai c p đ i kháng trong ki n trúc th ng t ng, giai c p th ng tr ơ ị
ế ẽ ố ị ế ậ ị ề ặ ư ưở ả ự ố ề v kinh t s th ng tr và thi t l p c s th ng tr v m t t t
ộ ả ộ ị ướ ố ớ ng đ i v i ị xã h i , trong đó h t ệ ư ưở t ng chính tr và b mái qu n lý nhà n c có v trí
ấ ọ quan tr ng nh t .
ơ ở ạ ầ ế ị ế ượ ầ ng t ng . a, C s h t ng quy t đ nh ki n trúc th
6
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ế ị ế ớ ượ ượ ủ ơ ở ạ ầ Vai trò quy t đ nh c a c s h t ng v i ki n trúc th ng đ c th ể
ệ ở ộ ố ặ hi n m t s m t:
ơ ở ạ ầ ế ượ ầ ấ ữ ị C s h t ng nào thì ki n trúc th ng t ng đó ( giai c p nào gi
ố ế ấ ồ ờ ố ị ị ề ặ th ng tr v m t kinh t thì đ ng th i cũng là giai c p th ng tr xã h i v t v trí ộ ề ấ t
ự ả c các lĩnh v c khác ) .
ệ ả ẽ ạ ế ấ ố ị ượ Quan h s n xu t nào th ng tr cũng s t o ra ki n trúc th ầ ng t ng
ươ ữ ứ ẫ ấ ẫ ậ t ọ ng ng . Mâu thu n giai c p , mâu thu n gi a các t p đoàn trong xã hh i
ờ ố ọ ề ế ừ ự ủ ế ầ ấ và đ i s ng tinh th n c a h đ u xu t phát tr c ti p và gián ti p t mâu
ẫ ế ừ ữ ơ ở ạ ầ ệ ố thu n kinh t nh ng quan h đ i kháng trong c s h t ng . , t
ơ ở ạ ầ ộ ẽ ẫ ế ự ấ ị ổ ớ C s h t ng thay đ i thì nh t đ nh s m hay mu n s d n đ n s thay
ượ ầ ữ ễ ổ ề ế đ i v ki n trúc th
ế ộ ế ừ ư ể kinh t xã h i cũng nh khi chuy n ti p t ng t ng . Quá trình đó di n ra ngay trong nh ng hình thái ế hình thái này sang hình thái kinh t
ữ ơ ở ạ ầ ẫ ộ ộ ấ xã h i khác . Trong xã h i có giai c p mâu thu n gi a c s h t ng đ ượ c
ữ ể ệ ẫ ấ ấ ố ị ị ị bi u hi n là mâu thu n gi a giai c p th ng tr và giai c p b tr
ạ ầ ế ỏ ị ượ ầ ấ Khi h t ng cũ b xoá b thì ki n trúc th ng t ng cũ cũng m t đi và
ế ế ượ ớ ượ ầ ừ ướ thay th vào đó là ki n trúc th ng t ng m i đ c hình thành t ng b c thích
ứ ớ ơ ở ạ ầ ự ố ố ớ ị ủ ấ ớ ộ
ể ằ ỏ ố ị ị ng v i c s h t ng m i . S th ng tr c a giai c p cũ đ i v i xã h i cũ b ế ươ ng ng th ng tr khác và các th ch t xoá b , thay vào đó b ng h t ệ ư ưở t
ủ ứ ị ớ ươ ấ ả ố
ậ ứ ẽ ẫ ổ ủ ự ế ổ ơ ở ạ ầ ng c a giai c p th ng tr m i .Đ ng nhiên không ph i "khi c s h t ng ầ ượ ng t ng " . ế thay đ i thì l p t c s d n đ n s thay đ i c a ki n trúc th
ủ ể ế ượ ầ Trong quá trình hình thành và phát tri n c a ki n th ề ớ ng t ng m i , nhi u
ượ ồ ạ ắ ớ ơ ở ề ầ ế ế ố ủ y u t ế c a ki n trúc th ng t ng cũ còn t n t i g n li n v i c s kinh t đã
ề ầ ấ ầ ậ ả ế ự ọ ả n y sinh ra nó .Vì v y giâi c p c m quy n c n ph i bi t l a ch n m t s b ộ ố ộ
ể ử ụ ự ậ ợ ộ ớ ph n h p lí đ s d ng nó xây d ng xã h i m i .
ộ ậ ươ ở ạ ủ ự ố ộ b, Tính đ c l p t ng đ i và s tác đ ng tr l ế i c a ki n trúc th ượ ng
ớ ơ ở ạ ầ ầ t ng v i c s h t ng.
ế ậ ộ ượ ầ ộ ộ ủ Các b ph n c a ki n trúc th
ơ ở ạ ầ ể vào c s h t ng mà trong quá trình phát tri n , chúng có tính đ c l p t ề ụ ng t ng không ph thu c m t chi u ộ ậ ươ ng
ậ ạ ộ ộ ể ố đ i trong quá trình v n đ ng phát tri n và tác đ ng m nh m đ i v i c s ẽ ố ớ ơ ở
ạ ầ h t ng
7
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ộ ơ ả ủ ứ ế ượ ủ ấ ầ Ch c năng xã h i c b n c a ki n trúc th ng t ng là đ u tranh th tiêu
ế ượ ệ ủ ự ầ ả ố ơ ở ạ ầ c s h t ng và ki n trúc th ng t ng cũ , xây d ng b o v c ng c và
ể ơ ở ạ ầ ấ ớ ộ ướ ế ố phát tri n c s h t ng m i . Trong xã h i có giai c p nhà n c là y u t có
ấ ố ớ ơ ở ạ ầ ế ố ạ ộ ủ ế tác đ ng m nh nh t đ i v i c s h t ng , các y u t khác c a ki n trúc
ượ ơ ở ạ ầ ư ề ề ế ầ ộ ị th ng t ng cũng đ u tác đ ng đ n c s h t ng nh ng đ u b nhà n ướ c
ậ ố pháp lu t chi ph i .
ủ ế ề ệ ượ ầ Trong đi u ki n ngày nay vai trò c a ki n trúc th
ế ế ạ ộ ử ạ ị đi mà ng ượ ạ c l i tăng lên và tác đ ng m nh đ n ti n trình l ch s . Trái l ả ng t ng không gi m ế i ki n
ượ ệ ơ ở ạ ầ ủ ủ ầ ả ộ ộ trúc th ng t ng xã h i ch nghĩa b o v c s h t ng xã h i ch nghĩa
ế ị ự ự ằ ộ ớ ụ nh m xây d ng xã h i m i , chính m c đích đó quy t đ nh tính tích c c càng
ủ ế ượ ủ ầ ộ tăng c a ki n trúc th ủ ng t ng c a ch nghĩa xã h i .
ủ ế ộ ượ ơ ở ạ ầ ế ầ ượ Tác đ ng c a ki n trúc th ng t ng đ n c s h t ng đ ể ệ c th hi n
ườ ợ ượ ế ế ượ ầ ợ trong hai tr ng h p trái ng c nhau n u ki n trúc th
ế ế ể ẽ ộ ộ ệ quan h kinh t ẩ ự ti n b thì s thúc đ y s phát tri n xã h i . Ng ớ ng t ng phù h p v i ượ ạ ế i n u c l
ế ượ ầ ơ ở ủ ữ ệ ẽ ờ ki n trúc th ng t ng là c s c a nh ng quan h kinh t ế ỗ l
ự ữ ự ế ể ộ ỉ hãm s phát tri n kinh t i th i thì s kìm ạ ộ xã h i , nh ng s tác đ ng kìm hãm đó ch là t m
ụ ề ơ ả ờ ớ ạ ả ấ ộ ị ắ th i s m mu n cũng b cách m ng kh c ph c v c b n , b n ch t gi a c
ơ ở ượ ữ ầ ấ ế ở ạ ầ s h t ng và c s th ả ng t ng chính là b n ch t gi a kinh t và chính tr ữ ơ ị
ế ệ ậ ế ị ể ị trong đó kinh t đóng vai trò quy t đ nh còn chính tr là bi u hi n t p trung
ế ẽ ở ạ ụ ạ ầ ướ ủ c a kinh t và có tác d ng m nh m tr l i . C n tránh khuynh h ng quá
ạ ấ ủ ế ặ ổ ồ ượ ầ th i ph ng ho c h th p vai trò c a ki n trúc th
ủ ế ượ ẽ ơ ầ ả hoá vai trò c a ki n th ng t ng thì s r i vào t ệ ố ế ng t ng , n u tuy t đ i ượ ạ ẽ khuynh còn ng c l i s
ữ ơ r i vào h u khuynh .
Ự Ậ Ộ Ụ Ấ Ế II . S V N D NG HÌNH THÁI KINH T XÃ H I VÀO V N Đ Ề
Ộ Ở Ệ QUÁ Đ LÊN CNXH VI T NAM .
ủ ề ơ ở ữ ự ế ậ ầ D a trên c s nh ng lý lu n chung trên , ph n ti p theo c a đ tài xin
ượ ấ ế ề ấ ộ ộ phép đ ề c đi sâu vào v n đ "hình thái kinh t xã h i và v n đ quá đ đi lên
ở ệ CNXH Vi t Nam" .
ườ ả ế ế ỗ Loài ng i đã tr i qua 5 hình thái kinh t ộ ơ . M i hình thái sau ti n b h n ,
ướ ơ văn minh h n hình thái tr c .
8
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ầ ả ộ ỷ Đ u tiên là hình thái kinh t ế ự t nhiên (c ng s n nguyên thu ) con ng ườ i
ỉ ế ủ ọ ộ ố ượ ứ ụ ắ ố ộ ch bi t săn b n hái l m , ăn th c ăn s ng cu c s ng c a h ph thu c hoàn
ờ ỳ ơ ờ ỳ ể ộ ộ toàn vào thiên nhiên .Có th nói đâi là th i k s khai m t th i k mông mu i
ườ ế ế ữ ộ ệ ủ c a loài ng i . Sau đó đ n hình thái kinh t ế xã h i : Chi m h u nô l , con
ườ ơ ọ ươ ố ế ạ ộ ng i đã văn minh h n h không còn ăn t i s ng và đã bi
ế ộ ư ữ ệ ấ ộ ắ ầ ủ ả c a c i : xã h i xu t hi n ch đ t t lao đ ng t o ra ẻ ầ h u , b t đ u phân chia thành k gi u
ườ ơ ả ủ ấ ệ ng i nghèo .Hai giai c p c b n là ch nô và nô l
ệ ộ ủ ả ậ ấ ườ ấ c p đó là quan h bóc l t hoàn toàn c a c i v t ch t và con ng ệ ữ , quan h gi a hai giai ệ i . Nô l
ế ụ ề ế ấ ấ ộ ộ
ể ệ ấ ẫ ư ự ệ ộ ộ ế bi n thành công c lao đ ng . V n đ giai c p khi lên đ n xã h i phong ki n ự ố t th hi n qua s c ng ả b n ch t v n là quan h bóc l t , nh ng s bóc l
ườ ề ế ả ộ ạ ạ n p . Ng i nông dân , tá đi n ph i làm thuê và n p thu cho quan l ị i , đ a
ề ợ ủ ọ ộ ch , song h có m t chút quy n l i là đ ượ ự c t do .
ế ờ ư ư ả ủ ộ ườ Hình thái kinh t xã h i : T b n ch nghĩa ra đ i đ a loài ng ấ i lên n c
ơ ủ ề ề ấ ơ ộ thang cao h n c a n n văn minh . Xã h i đã phong phú h n v giai c p . Giai
ơ ả ủ ấ ạ ố ị ộ ủ ấ c p th ng tr là giai c p c b n . Th đo n bóc l
ơ ấ t c a chúng tinh vi h n r t ệ ữ ế ề ầ ớ ự ộ ướ ộ c đó trong các xã h i chi m h u nô l và nhi u l n so v i s bóc l t tr
ườ ị ộ ứ ế phong ki n . Ng i công nhân làm thuê b bóc l ộ t s c lao đ ng qua giá tr
ư ự ứ ặ ặ ủ ạ ộ ư ả ệ th ng d , s làm vi c quá s c ….M c dù t ị ộ b n xã h i ch nghĩa t o ra m t
ượ ấ ấ ớ ả ậ ư ủ ả ấ ộ ộ l ng c a c i v t ch t r t l n cho xã h i , nh ng b n ch t bóc l
ể ề ữ ẫ ầ nh ng mâu thu n khác nhau là không th đi u hoà . Ph n đông con ng t cùng ườ i
ộ ư ả ủ ề ợ ị ấ ẳ ả trong xã h i t ề b n ch nghĩa đ u b m t quy n l i bình đ ng . C ba ch đ
ệ ư ả ủ ữ ư ế ể nô l , phong ki n , t ế ộ ề ặ b n ch nghĩa có nh ng đ c đi m riêng nh ng nó đ u
ế ộ ể ề ữ ư ẫ
ự ư ữ ề ả ự ấ ộ ộ ị ố là ch đ có khác nh ng mâu thu n đ i kháng không th đi u hoà gi a giai ấ h u v s n xu t . Giai c p ấ t và giai c p b bóc l t , d a trên s t ấ c p bóc l
ộ ề ặ ạ ộ ấ ố ị ế bóc l ọ t là giai c p th ng tr , m i ho t đ ng v m t kinh t ộ ị chính tr xã h i
ụ ụ ề ợ ủ ề đ u ph c v cho quy n l ọ i c a chính h .
ộ ế ộ ồ ạ ượ ữ ả M t hình thái kinh t xã h i t n t i đ c thì nó ph i có nh ng m t t ặ ố t
ấ ị ủ ữ ủ ể ậ ả nh t đ nh c a nó chúng ta cũng không th ph nh n nh ng thành qu mà các
ế ạ ượ ộ ộ ộ xã h i nói trên đã đ t đ ỷ ả c . Xã h i c ng s n nguyên thu là
hình thái kinh t ch ế
ộ ầ ể ủ ặ ề ườ ự ộ đ xã h i đ u tiên đ t n n móng cho s phát tri n c a loài ng
ỹ ủ ả ị ắ ầ ữ ế ệ ấ ố i . Trong xã ộ giai c p th ng tr b t đ u tích lu c a c i cho xã h i , ộ h i chi m h u nô l
9
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ư ấ ọ ườ ỏ ờ ỳ ộ quan tr ng nh t là nó đ a con ng
ế ế ộ ộ ộ ướ ừ ừ ầ Hình thái kinh t xã h i là ch đ xã h i b i ra kh i th i k mông mu i hoang dã . ế c đ u v a phát huy th a k
ữ ủ ư ả ữ ụ ồ ờ ả ủ nh ng thành qu c a ch nghĩa t
ế ủ ư ả ữ ạ ẫ ủ ộ ộ thu n nh ng h n ch c a t ắ b n , đ ng th i kh c ph c nh ng mâu ề ự ằ b n ch nghĩa . M t xã h i mà quy n l c n m
ộ ầ ấ ộ ớ ả trong tay giai c p công nhân và nhân dân lao đ ng m t t ng l p đông đ o
ạ ộ ộ ọ ế ị ụ ụ ợ ủ c a xã h i . M i ho t đ ng kinh t văn hoá chính tr ph c v l i ích chung
ộ ủ c a toàn xã h i .
ạ ộ ườ ề ạ ẳ Không còn tình tr ng bóc l ọ t ,m i ng i đ u bình đ ng , sinh ho t lao
ướ ự ả ướ ự ủ ệ ộ đ ng d i s qu n lý c a Nhà n ậ c thông qua pháp lu t th c hi n ch đ
ề ư ệ ả ế ộ ậ ủ ấ ằ ữ công h u v t ế ộ ộ li u s n xu t , ch đ t p chung dân c công b ng xã h i .
ấ ượ ơ ở ủ ự ượ ự ả ệ ả Quan h s n xu t đ c xâi d ng trên c s c a l c l ấ ng s n xu t và trình
ơ ở ạ ầ ế ể ợ ớ ượ ộ đ phát tri n cao c s h t ng phù h p v i ki n trúc th ầ ng t ng .
ế ệ ộ ỉ Đây là hình thái kinh t ộ ư xã h i u vi ủ t m t đ nh cao c a văn minh loài
ườ ng i .
ủ ừ ề ấ ộ ộ ộ ườ T hai v n đ quá đ lên ch nghĩa xã h i , m t là con đ ng t ư ả b n
ủ ườ ừ ế ư ả ch nghĩa và con đ ng đi t ti n t ủ b n ch nghĩa .
ệ ừ ộ ề ế ể ỏ ố Vi t Nam t m t n n kinh t ti u nông mu n thoát ra kh i nghèo nàn
ộ ướ ế ạ ậ ộ ằ ạ l c h u và nhanh chóng đ t đ n trình đ m t n ể c phát tri n b ng con
ườ ộ ấ ế ả ế ủ ệ đ ng đi lên ch nghĩa xã h i t ệ t y u ph i ti n hành công nghi p hoá hi n
ấ ướ ạ đ i hoá đ t n c .
ụ 1.M c đích :
ụ ủ ệ ệ ạ M c tiêu c a công nghi p hoá hi n đ i hoá ở ướ n ệ c ta hi n nay nh ư
ả ạ ộ ố ầ ứ ả ẳ ị
ơ ở ậ ộ ướ ấ ỹ ướ ệ ệ ậ ạ ự ủ Đ i h i Đ ng toàn qu c l n th VII c a Đ ng đã kh ng đ nh là : Xây d ng ơ c công nghi p có c s v t ch t k thu t hi n đ i . C c ta thành m t n n
ế ậ ế ấ ế ệ ả ớ ộ ộ ợ ấ c u kinh t
ờ ố ấ ả ấ ầ ậ ủ ự ượ ể l p hi n , quan h s n xu t ti n b , phù h p v i trình đ phát ố ng s n xu t , đ i s ng v t ch t và tinh th n cao , qu c tri n c a l c l
ướ ữ ắ ạ ằ ộ phòng an ninh v ng ch c dân giàu n
ờ ỳ ẩ ướ ệ ệ ể ạ ộ c m nh xã h i công b ng văn minh , và ạ c ta đã chuy n sang m t th i k đ y m nh công nghi p hoá hi n đ i n
ố ớ ữ ữ ậ ọ ị ướ ấ hoá đây là nh ng nh n đ nh r t quan tr ng đ i v i nh ng b ế c đi ti p theo
ự ớ ổ ệ trong s nghi p đ i m i .
10
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ư ướ ệ ằ ừ ộ ộ Công nghi p hoá là m t quá trình nh m đ a n c ta t m t neenf công
ệ ạ ậ ộ ướ ệ ạ nghi p l c h u thành m t n ệ c công nghi p hi n đ i .
ơ ả ủ ụ ệ ệ ạ ạ ộ ể ệ Hi n đ i hoá là m t m c tiêu c b n c a văn minh hi n đ i , th hi n
ướ ử ế ị xu h ộ ng l ch s ti n b .
ụ ệ ầ ả ỡ ỏ ọ ớ ừ Đó là nhi m v quan tr ng có t m c to l n , đòi h i ph i đi t
ể ế ể ướ ế ầ ữ ự ể ạ ị ụ cái c ướ ng ổ th đ n cái t ng th . Tr c h t c n hi u rõ th c tr ng và nh ng đ nh h
ủ ệ ộ ự ượ ấ ở ứ ấ ả ộ trung c a Vi t Nam trình đ l c l ng s n xu t m c th p , quá đ lên ch
ộ ạ ả ừ ủ ư ả ủ ủ nghĩa xã h i l i không ph i t ch nghĩa t b n mà t ừ ướ b ộ c quá đ lên ch
ộ ỏ ủ ư ả ớ ư ế ộ ộ ộ nghĩa xã h i b qua ch nghĩa t b n v i t cách là m t ch đ xã h i . Vì
ứ ầ ủ ậ ả ạ ậ ậ ầ v y c n ph i nh n th c đ y đ và sáng t o các quy lu t khách quan , trong đó
ộ ự ượ ậ ả ấ ấ ợ ớ ả quy lu t s n xu t phù h p v i tính ch t trình đ l c l
ậ ơ ả ằ ấ ầ ế ả ả lu t c b n nh t nh m c i t o cac thành ph n kinh t ấ ng s n xu t là quy ọ ề khai thác m i ti m
ả ủ ể ủ ộ ủ ấ ạ
ề ế ế ế ầ ầ ố năng s n xu t . Phát huy tính ch đ ng sáng t o c a các ch th các thành ả qu c doanh ph i nhi u thành ph n kinh t ề trong n n kinh t ph n kinh t
ả ể ự ự ủ ạ ụ ẽ ệ ể ạ ớ phát tri n m nh m và có hi u qu đ th c s có tác d ng ch đ o v i các
ế ầ thành ph n kinh t khác .
ủ ụ ệ ả ắ ỏ ư ả Chúng ta ph i kh c ph c quan ni m b qua ch nghĩa t ộ b n m t cách
ử ụ ả ả ơ ố ư ả gi n đ n. Ph i khai thác s d ng t ủ i đa ch nghĩa t b n làm khâu"trung
ề ả ư ủ ể ể ấ ỏ ộ ỉ gian"đ chuy n n n s n xu t nh lên ch nghĩa xã h i nh Lênin đã ch ra .
ủ ươ ơ ấ ể ế ề ầ Ch tr ng phát tri n c c u kinh t ệ ử ụ nhi u thành ph n và vi c s d ng
ứ ế ờ ỳ ộ ộ các thành hình th c kinh t trung gian quá đ trong th i k quá đ lên ch
ạ ộ ạ ộ ạ ắ nghĩa xã h i ộ ở ướ n ủ ủ c ta mà Đ i h i VI v ch ra là đúng đ n . Đ i h i VII c a
ể ự ượ ớ ự ả ợ ỉ ấ ả Đ ng cũng ch rõ "… phù h p v i s phát tri n l c l ng s n xu t thi ế ậ t l p
ướ ấ ừ ủ ộ ừ ấ ớ ự ế ừ t ng b ệ ả c quan h s n xu t t xã h i ch nghĩa t th p đ n cao v i s đa
ứ ở ữ ề ể ề ế ạ d ng v hình th c s h u phát tri n n n kinh t
ướ ủ ả ấ ơ ế ị ườ ị theo đ nh h ế ng s n xu t ch nghĩa ti n hành theo c ch th tr ầ ề hàng hoá nhi u thành ph n ự ng có s
ả ướ ố ế ế ậ ể qu n lý Nhà n c ". Kinh t qu c doanh và kinh t t p th ngài càng tr
ề ả ủ ế ự ứ ệ ề ố thành n n t ng c a kinh t ở ố qu c doanh.Th c hi n nhi u hình th c phân ph i
ả ế ủ ế ệ ế ả ộ ộ theo k t qu lao đ ng và hi u qu kinh t
ơ ả ủ ươ ướ ự ủ ả ộ ữ là ch y u . Đó là m t trong nh ng ệ ấ ng c b n c a quá trình xâi d ng ch nghĩa xã h i và b o v đ t ng h ph
ướ ơ ữ ự ậ ụ ệ ả ậ n ấ ắ ủ c ta . H n n a s v n d ng đúng đ n c a các quy lu t quan h s n xu t ,
ủ ự ượ ể ấ ả ợ ớ ộ ả ấ ph i phù h p v i tính ch t và trình đ phát tri n c a l c l ng s n xu t là
11
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ế ừ ạ ướ ơ ở ạ ầ ự ầ c n thi t . Bên c nh đó t ng b c c s xây d ng h t ng và c s th ơ ở ượ ng
ặ ệ ướ ủ ầ t ng Đ c bi ự t là xây d ng Nhà n c c a dân , do dân ,vì dân .
ự ệ ề ạ ấ ả ả ố Th c hi n đa d ng hoá v tình hình s n xu t qu n lý và phân ph i theo
ộ lao đ ng .
ệ ạ ự ự ệ ệ ạ 2.Th c tr ng s nghi p công nghi p hoá hi n đ i hoá ở ệ Vi t Nam.
ướ ữ ế ộ ổ Tr c đây trong nh ng năm ti n hành công cu c đ i m i đ t n ớ ấ ướ c
ờ ỳ ụ ủ ệ ệ ị
ủ ằ ẫ ậ ầ ả ộ chúng ta đã xác đ nh cong nghi p hoá "là nhi m v trung tâm c a th i k quá ứ ề ắ ộ đ lên ch nghĩa xã h i "song v n m c ph i sai l m b ng cách nh n th c v
ệ công nghi p hoá .
ừ ố ấ ướ ả ế ữ T cu i nh ng năm 70 , đ t n ủ c đã lâm vào kh ng ho ng kinh t xã
ắ ạ ữ ộ ớ h i v i nh ng khó khăn găy g t l m phát .
ư ị ạ ự ữ ễ ậ ậ ậ Khi đó do t duy lý lu n b l c h u , gi a lý lu n và th c ti n có
ả ủ ư ề ậ kho ng cách quá xa t
ễ ả ở ự ủ ự ể ả ấ ấ quan liêu , bao c p đã c n tr s phát tri n c a th c ti n s n xu t , ch đ ộ duy cũ v ch nghĩa xã h i theo mô hình t p trung ế ộ
ệ ệ ế ạ ẫ ấ bao c p d n đ n tình tr ng trì ch trong công vi c : ỷ ạ ườ i l l i nhác , ph ụ
ộ ướ ạ ằ ộ ượ thu c vào Nhà n c .Không năng đ ng sáng t o b ng công tác đ c giao ,
ả ạ ượ ế ế ầ không c n quan tâm đ n k t qu đ t đ c .
ấ ả ấ ượ ủ ả ẩ ạ Trong s n xu t s n ph m làm ra không đ ch t l ng l m phát càng
tăng .
ự ể ế ấ ướ ờ ố ộ Kìm hãm s phát tri n kinh t ấ c đ i s ng xã h i th p kém , nghèo khó đ t n
.
ướ ấ ượ ậ ự ượ ấ ả Tr c đây chúng ta do không th y đ c quy lu t l c l ng s n xu t phát
ể ẽ ệ ả ể ấ tri n s kéo theo quan h s n xu t phát tri n nên chúng ta đã đi ng ượ ạ c l
ấ ể ự ặ ậ ố ộ i quy ể ủ ệ ả lu t này và mu n áp đ t m t quan h s n xu t đ kéo theo s phát tri n c a
ả ế ấ ớ ổ ự ượ l c l
ạ ộ ể ề ế ế ề ậ ầ ng s n xu t . Sau khi ti n hành đ i m i chúng ta đã tuân theo đúng quy ơ nhi u thành ph n ho t đ ng trên c ề sang n n kinh t lu t chuy n n n kinh t
ế ị ườ ự ượ ấ ả ấ ộ ch th tr ng làm cho năng xu t lao đ ng tăng , l c l
ả ạ ệ ả ể ể ấ ặ ng s n xu t phát ế tri n do đó quan h s n xu t càng phát tri n theo .M t khác ph i t o ra y u
ế ố ủ ộ ậ ươ ự ố ằ ố t ế tích c c bi n các y u t ch quan vì nó có tính đ c l p t
ứ ệ ả ả ấ ượ th c có tính v ượ ướ t tr c nên quan h s n xu t có kh năng v ng đ i vì r ng ý ớ ả t so v i s n
ượ ấ ượ ả ự ượ ướ ợ l ng s n xu t v t tr ướ ở c đây là s v t tr c có tính phù h p , v ượ t
12
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ướ ự ơ ở ự ậ ậ ọ tr
ớ ơ ở ạ ầ ự ượ ướ ượ ế ầ ơ c d a trên c s suy lu n khoa h c lôgic, d a trên các quy lu t và cao h n ả ng t ng so v i c s h t ng . Nó cũng ph i c ki n trúc th t tr là s v
ơ ở ự ậ ậ ợ ớ ự d a trên s phù h p v i quy lu t và c s lý lu n.
ế ắ ờ ộ ố ệ Đáng ti c là chúng ta vì mu n rút ng n th i kì quá đ chúng ta đã tuy t
ỉ ầ ự ủ ằ ố ộ ị ố đ i hoá nhân t
ệ ả ể ả ả ấ ộ ch quan và chính tr cho r ng ch c n n i dung và s lãnh ợ ạ ủ đ o c a Đ ng c ng s n thì chúng ta có th làm cho quan h s n xu t phù h p
ộ ủ ự ượ ấ ấ ả ớ v i tính ch t và trình đ c a l c l ng s n xu t .
ế ạ ế ệ ả ố ả ố K t qu cu i cùng đem l i là kinh t qu c doanh kém hi u qu còn kinh
ạ ị ầ ượ ề ế t ố ngoài qu c doanh l i b kìm hãm không ngóc đ u lên đ c .N n kinh tuy
ộ ưở ấ ị ư ự ưở ạ ượ đ t đ c đ tăng tr ng nh t đ nh nh ng s tăng tr ng đó không có phát
ể ự ợ ướ ấ ạ ở tri n vì d a vào bao c p , b i chi ngân sách l m phát vay n n
ượ ườ ủ ả ả ạ ạ ị c ngoài .Con ậ i phóng và b lâm vào tình tr ng kh ng ho ng l c h u i không đ c gi ng
ớ ủ ả ệ ộ trì tr làm tăng chi phí l n c a c i xã h i .
ụ ế ấ ự ồ Đ n khi áp d ng chính sách khoán đ t cho nhân dân t ọ tr ng tr t , phá b ỏ
ướ ữ ướ ể ệ ấ ợ h p tác thì nên nhà n c đã có nh ng b c chuy n mình r t rõ r t .
Trong công nghi p ệ
ự ọ ướ ề ư Trong l a ch n b ể c đi , đã có lúc chúng ta thiên v " u tiên phát tri n
ệ ả ơ ở ấ ậ ỹ ặ công nghi p n ng coi đó là gi ấ i pháp c s v t ch t k thu t cho công
ủ ệ ể ệ ệ ọ ứ nghi p. Mà không coi tr ng đúng m c c a vi c phát tri n nông nghi p và
ệ ể ẹ ệ ượ ộ ơ công nghi p nh , công nghi p hoá cũng hi u đ ả c m t cách gi n đ n là quá
ộ ề ấ ượ ự ả ơ ấ ả trình xây d ng m t n n s n xu t đ c c khí hoá trong t
ế ủ ệ ố kinh t ự qu c dân . Chúng ta th c hi n ch nghĩa xã h i ộ ồ ạ ớ t c các nghành ớ t v i quy mô l n .
ố ữ ệ ư ộ Qu c h u hoá toàn b các xí nghi p t nhân .
ế ư ậ ầ ạ ỗ ớ ữ ạ K ho ch kinh t ế ủ ướ c a n c ta h u nh d m chân t ệ i ch v i nh ng vi n
ỉ ạ ứ ể ấ ượ nghiên c u bao c p ch đ o thì làm sao không th phát huy đ
ớ ồ ủ ể ứ ạ ấ ầ ố sáng t o v i đ ng v n ít không đ đ cho nghiên c u không cung c p đ y đ ự c năngnl c ủ
ễ ả ệ ứ ụ ự ấ
ậ ủ ướ ể ỹ kinh phí cho các vi c ng d ng nó vào th c ti n s n xu t .Trong khi đó nhìn ở ọ ra bên ngoài khoa h c k thu t c a các n ư c phát tri n nh vũ bão và tr
ự ượ ự ế ả ấ ấ ấ ả ế ố ng s n xu t tr c ti p th m vào t t c các y u t ủ con c a
thành l c l i .ườ ng
13
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ộ ạ ế ữ ủ ậ ắ ả ậ
ấ ở ị ả ấ M t h n ch n a là chúng ta m c ph i đó là ta đã ph nh n quy lu t giá ữ đây cũng là do nh ng tr s n xu t hàng hoá kinh t ự ng . Th c ch t ế ị ườ th tr
ứ ủ ầ ậ ằ ộ nh n th c sai l m , ch quan nóng v i mà chúng ta đã cho r ng kinh t ế ướ c n
ế ị ườ ậ ả ấ ơ ị ả ta ph i tuân theo quy lu t giá tr s n xu t hàng hoá và c ch th tr ng mà
ướ ớ ở ạ ủ ờ ỳ ể ề ậ ấ c ta m i giai đo n c a th i k quá
không hi u đi u quy lu t nh t đó là : n đ .ộ
ộ ố ệ 3.M t s bi n pháp
ể ự ầ ướ ụ ề ệ ạ ả Đ th c hi n m c tiêu Đ ng đ ra là làm cho dân gi u n ộ c m nh xã h i
ấ ướ ằ ể ộ công b ng văn minh , đ t n ủ c chuy n mình lên ch nghĩa xã h i thì đi đôi
ệ ủ ệ ả ệ ấ ấ ố ế ớ v i vi c c ng c , hoàn thi n quan h s n xu t chúng ta nh t thi ả t ph i phát
ể ự ượ ự ượ ả ấ ả ậ ấ ớ tri n l c l ng s n xu t , vì không có l c l
ộ ầ ữ ệ ế ể ấ ộ ng s n xu t hùng h u v i năng ẳ xu t cao thì không th nói đ n công nghi p hoá xã h i . M t l n n a ta kh ng
ấ ế ủ ộ ở ệ ị đ nh tính t t y u c a công cu c CNH HĐH Vi
ặ ườ ệ ộ ấ ướ ượ đ t n c v ộ t qua m t ch n đ ng dài đi lên công nghi p xã h i tính đ ư t Nam . CNH HĐH đ a ượ c
ạ ự ụ ậ ướ ủ ể tình tr ng chung đó là s t t h u ngài càng xa c a các n
ơ ở ậ ấ ỹ ự ể ể ướ c đang phát tri n so ậ c phát tri n. CNH HĐH là đ xây d ng c s v t ch t k thu t ớ v i các n
ấ ướ ủ ộ ượ cho ch nghĩa xã h i , CNH HĐH đ t n c thì có tránh đ c nguy c t ơ ụ t
ế ự ạ ậ ề ế ộ ộ ề ậ h u v kinh t và s l c h u v ti n b xã h i .
Khó khăn:
ề ổ ộ ộ ấ ả ầ ậ ạ ị ớ M t v n đ n i c m " chúng ta còn quá l c h u , c n ph i trang b m i
ệ ạ hi n đ i ".
ế ệ ề ạ ạ ẫ ậ V nông nghi p : cho đ n nay chúng ta còn v n trong tình tr ng l c h u
ấ ẫ ệ ấ ộ ộ ề v năng su t v n th p ( m t lao đ ng trong nông nghi p trung bình nuôi 2,53
ườ ớ ở ệ ộ ộ ỹ ườ ng i so v i M , m t lao đ ng nông nghi p nuôi 30 40 ng i ) .Nông
ệ ư ỗ ự ể ườ ể ầ ầ ộ nghi p ch a th là ch d a đ nâng nhu c u bình quân đ u ng
ư ể ả ẫ ồ ở i m t cách ể ự đáng k nông s n hàng hoá v n ch a tr thành ngu n chính mà ta có th d a
ơ ấ ạ ầ ậ ừ ự ệ ế ể vào đó đ xây d ng công ngh và c c u h t ng .Thu thu nh p t nông
ệ ể nghi p không đáng k .
ệ ề ệ ế ạ ệ + Do chúng ta ti n hành công nghi p hoá hi n đ i hoá trong đi u ki n
ệ ệ ử ề ạ ặ ạ ọ cách m ng khoa h c và công ngh hi n đ i nên đã g p nhi u th thách gay
g t .ắ
14
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ướ ữ ế ế ấ K t c u kinh t c giàu nghèo . Ta m t d n l ngài càng tăng gi a các n
ề ứ ố ự ệ ế ộ ớ ấ ầ ợ i ế ấ th các tài nguyên và lao đ ng . S chênh l ch khá l n v m c s ng . K t c u
ọ ớ ỹ ậ khoa h c k thu t ngài càng l n .
ậ ợ Thu n l i:
ỉ ệ ứ ữ ụ ệ ể ờ ự Nh chuy n giao công ngh nên ta ch vi c ng d ng nh ng thành t u
ể ọ ệ ớ ệ ể ể ọ ợ khoa h c công ngh . Có th ch n công ngh m i , phù h p đ phát tri n .
ữ ệ ọ ừ ướ ướ ắ Ta có nh ng bài h c kinh nghi m t các n c đi tr ả c , không m c ph i
ư ữ ầ ướ sai l m nh nh ng n c đó ….
ể ế ễ ợ ệ D h p tác đ ti n hành công nghi p hoá .
ự ượ ộ ườ ệ Chúng ta có l c l ồ ng lao đ ng d i dào , con ng i Vi t Nam thông minh
ạ ủ ự ủ ự ả ả ướ ạ ạ i có s lãnh đ o c a Đ ng và s qu n lý c a nhà n c thông qua
sáng t o l pháp lu t . ậ
ụ ể ủ ướ Chính sách c th c a Nhà n c
ể ủ ự ướ ế ớ ự ổ S phát tri n c a các n c trên th gi ệ i và s nghi p đ i m i ớ ở ướ n c ta
ọ ớ ứ ữ ề ậ ố ủ c ng c cho chúng ta nh ng bài h c l n v nh n th c .
ề ọ ệ ơ ả ự ể ể ễ Đó là bài h c v quán tri t quan đi m th c ti n quan đi m c b n và
ầ ủ ế ọ ữ ư ắ ấ ố hàng đ u c a tri
ơ ả ụ ủ ự ễ ắ ậ t h c Mác xít cũng nh nguyên t c th ng nh t gi a lí lu n ạ ủ th c ti n nguyên t c c b n c a ch nghĩa Mác Lênin . M c tiêu mà Đ i
ự ụ ể ứ ủ ề ả ầ ả ợ ố ấ ộ h i Đ ng l n th VII c a Đ ng đ ra chính là s c th hoà h p th ng nh t
ứ ế ủ ả ộ ộ ề v hinhf th c kinh t ụ ể ủ xã h i vào hoàn c nh c th c a xã h i ch nghĩa . Ta
ả ệ ơ ả ứ ậ ụ ậ ạ ố
ữ ự ượ ệ ả ệ ả ấ ấ ả ấ ắ ph i luôn nh n th c v n d ng đúng đ n sáng t o hai m i quan h c b n là ệ ng s n xu t và quan h s n xu t ; quan h quan h b n ch t gi a l c l
ữ ơ ở ạ ầ ế ượ gi a c s h t ng và ki n trúc th ầ ng t ng .
ứ ạ ủ ớ ớ ự ổ ấ ớ ỏ ẻ S đ i m i v i tính ch t m i m khô khan và ph c t p c a nó đòi h i
ả ế ợ ữ ậ ả ậ ọ ph i có lí lu n khoa h c soi sáng . Song ph i k t h p hài hoà gi a lí lu n và
ự ễ th c ti n .
ướ ả ướ ậ ị Tr c tình hình đó Đ ng và Nhà n c đã nh n đ nh và đánh giá tình hình
ề ắ ộ ở ạ ộ ả m t cách đúng đ n , đi u này Đ i h i Đ ng khoá VII đã nêu rõ ràng :
ướ ố ế ờ ố ấ ả ọ Trong xu h ng qu c t hoá s n xu t và đ i s ng khoa h c công ngh ệ
ế ớ ả ắ ề ộ ớ trên th gi ệ i ngài m t gia tăng thì công nghi p hoá ph i g n li n v i HĐH ,
ụ ệ ậ ộ ợ ướ nâng cao trình đ công ngh … "T n d ng l ế ủ i th c a n c đi sau chúng ta
15
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ướ ọ ủ ự ế ế ệ ậ t p trung tr c h t cho vi c ti p thu các thành t u khoa h c c a th gi
ứ ở ộ ủ ụ ả ờ ồ ế ỗ ự ế ớ i , ấ ị ng d ng m r ng và làm ch . Đ ng th i ph i bi t dành n l c nh t đ nh
ữ ể ọ ắ ợ cho nh ng mũi nh n phát tri n , tìm cách đi t ầ ạ t , đón đ u t o nên l ế ạ i th c nh
ả ề ượ ệ ế ệ ạ ự ể tranh c v ph ng di n kinh t và công nghi p t o nên s phát tri n nhanh
ủ ề ữ ắ ế và n m v ng c a n n kinh t ".
ể ơ ấ ự ế ớ m i . a, Xây d ng và phát tri n c c u kinh t
ể ể ư ướ ệ ệ ạ Công nghi p hoá hi n đ i hoá ngài nay không th hi u nh tr c kia .
ả ơ ự ệ ệ ạ ầ Công nghi p hoá , hi n đ i hoá ngài nay không ph i đ n thu n là s phát
ạ ể ệ ẽ ể ị
ớ ơ ả ớ ự ổ ế ề ệ ế ợ ơ ấ tri n m nh m nghành công nghi p mà còn là quá trình chuy n d ch c c u ạ ệ và công nghi p hi n đ i phù h p v i s đ i m i c b n v kinh t kinh t
ấ ả ế ạ ố ượ ự hoá t t c các nghành kinh t ừ qu c dân . T đó t o ra đ ố c s cân đ i hài hoà
ể ề ữ ổ ế ố gi a các nghành trong t ng th n n kinh t qu c doanh .
ươ ươ ng h ụ ể ng c th Ph
ầ ầ ả ả ế ổ ơ ấ ể Đ u tiên c n ph i gi
ụ ợ ớ ị ủ ề ướ ế ấ ở và d ch v " phù h o v i xu h ệ i quy t là chuy n đ i c c u " công nông nghi p ượ c ng "m " c a n n kinh t ề . V n đ này đ
ả ề ả ế ạ ữ ệ ắ ạ ộ ợ gi i quy t t o n n t ng v ng ch c cho vi c phân công l i lao đ ng h p lí
ế ớ ơ ấ ầ ư ề ợ ỉ trong các nghành kinh t và đi u ch nh h p lí v i c c u đ u t .
ệ ệ ệ ạ b) Công nghi p hoá hi n đ i hoá nông nghi p và nông thôn .
ự ầ ướ ướ ế ệ ớ ộ (S c n thi t ) : N c ta hi n nay là m t Nhà n c so v i 80% dân c
ộ ị ệ ấ ằ ả ậ ố ư ạ đang sinh s ng b ng s n xu t nông nghi p . Đây là m t đ a bàn t p trung đ i
ườ ệ ế ậ ậ ộ b ph n ng ể i nghèo .Vì v y , phát tri n nông nghi p và kinh t
ầ ủ ẽ ố ộ xã h i nông ệ thôn đã đang và s là m i quan tâm hàng đ u c a chúng ta . Song nông nghi p
ự ớ ơ ở ậ ấ ỹ ệ ậ ổ ổ không t mình thâi đ i , đ i m i c s v t ch t k thu t công ngh , không
ả ưở ể ạ ệ ề có kh năng tăng tr ng nhanh đ t o thêm nhi u công ăn vi c làm cho nông
ẽ ủ ệ ả ạ ộ ị ụ ỉ dân mà ph i có tác đ ng m nh m c a công nghi p , d ch v ….ch có nh
ệ ả ỏ ượ ệ ủ ề ạ ế ư ấ nông nghi p s n xu t ậ ẽ v y s xoá b đ c tr ng thái trì tr c a n n kinh t
ứ ả ậ ỏ nh xoá đói gi m nghèo nâng cao m c thu nh p bình quân .
ườ ố ể Chính sách đ ng l i phát tri n :
ự Trong khu v c nông thôn
16
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ệ ươ ướ ế ượ ậ ẩ và nông nghi p ph ng h ng hàng chi n l ế c đó là thay th nh p kh u và
ả ấ ề ệ ế ẩ ấ ạ ườ có hi u qu th p đ n hàng m nh ra xu t kh u . Nhi u ng ằ i cho r ng đâi là
ướ ự ế ư ầ ậ h ng sai l m nh ng th c t không v y .
ư ủ ệ ẩ ả ả ấ ặ ầ Nông nghi p là nghành s n xu t có đ c tr ng là s n ph m c a nó c n
ế ọ thi ộ ố t cho m i cu c s ng hàng ngày.
ể ả ấ ả ủ ấ ẩ ệ Phát tri n s n xu t nông nghi p cung c p s n ph m đ trong n ướ ồ c r i
ộ ẽ ươ ấ ớ ụ ả ữ ẩ ỉ ẩ m i xu t kh u là m t l đ
ướ ộ ớ ậ ươ ể ở n c còn v i xã h i là m t l ộ ẽ ươ đ ng nhiên nh ng công c s n ph m ch trong ự ng th c ng nhiên b i ta không th nh p l
ạ ự ả ấ ượ mà l i không t s n xu t đ c ra .
ệ ấ ả ầ ượ ầ ư Tuy nhiên s n xu t nông nghi p c n đ c quá trình đ u t ọ khoa h c
ệ ể ạ ả ượ ấ ượ ả công ngh đ đem l i ch t l ng s n l
ệ ể ả ự ể ệ ẹ ầ ượ ệ ẩ ng cao cho s n ph m . Công nghi p ấ c phát tri n trong lĩnh v c nong nghi p là công ngh đ s n xu t nh c n đ
ộ ạ ừ ố thu c tr sâu phân bón vi sinh không gây đ c h i .
ư ề ệ ả ấ ậ ơ ỹ C khí hoá là đi u ki n d a k thu t máy móc vào s n xu t nông
nghi p .ệ
ớ ế ấ ạ ầ ự ế : c) Xây d ng m i k t c u h t ng kinh t
ế ấ ạ ầ ụ ủ ừ ừ ề ệ ệ K t c u h t ng v a là đi u ki n v a là m c tiêu c a công nghi p hoá ,
ệ ạ hi n đ i hoá .
ể ế ề ầ nhi u thành ph n : d) Phát tri n kinh t
ỏ ự ủ ệ ệ ạ ọ
ở ử ữ ữ ế ề ế ớ ầ Công nghi p hoá hi n đ i hoá đòi h i s tham gia c a m i thành ph n ủ cùng v i nh ng chính sách c a . Sau nh ng năm m c a , n n kinh t kinh t
ả ướ ế ầ ế Đ ng và Nhà n ọ c khuy n khích m i thành ph n kinh t ể phát tri n không
ư ướ ầ ế ư ố nh tr c kia ngày nay các thành ph n kinh t ế ừ t qu c doanh đ n t nhân
ế ề ủ ề ằ phát huy h t ti m năng c a mình n m trong n n kinh t ng chúng b ế ị ườ th tr
ộ ự ả ẩ ệ ể ạ ạ ổ ấ xung cho nhau c nh tranh nhau t o nên m t s phát tri n có hi u qu đ y đ t
ướ ộ ấ ủ ệ ệ ạ ơ n ự c ta lên m t n c cao h n c a công nghi p hoá hi n đ i hoá xây d ng
ấ ướ đ t n c .
17
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ộ ố ấ ề ầ ư * M t s v n đ c n l u ý :
ừ ể ậ ộ ộ ướ Xã h i luôn luôn v n đ ng và phát tri n không ng ng , do đó n c ta khi
ế ả ặ ệ ệ ạ
ướ ủ ự ữ ế ể ề ậ ậ ti n hành công nghi p hoá hi n đ i hoá cũng ph i đ t trong quy lu t v n ế c chuy n bi n tích c c c a n n kinh t ố ạ ộ đ ng đó , mu n t o ra nh ng b
ướ ủ ư ệ ả ộ ỏ n c ta đòi h i các n i dung c a công nghi p hoá cũng nh ph i th ườ ng
ổ ổ xuyên thay đ i và b sung .
ộ ệ ặ ệ ẽ ả ổ
ệ ả ự ệ ế ấ ả ọ Các n i dung trong công nghi p hoá ph i liên h ch t ch và b sung cho ấ nhau quan tr ng nh t là luôn ph i chú ý đ n vi c xây d ng quan h s n xu t
ể ự ượ ấ ớ ợ ộ ả ể đ phù h p v i tính ch t và trình đ phát tri n l c l ự ấ ng s n xu t , xây d ng
ế ượ ơ ở ạ ầ c s h t ng và ki n trúc th ầ ng t ng ….
ướ ườ ụ ể ộ ộ N c ta coi phát tri n con ng
ặ ằ ể ể ệ ả ấ ộ ự ầ i là m t m c tiêu đ u tiên , là đ ng l c ạ căn b n đ phát tri n xã h i , l y vi c nâng cao m t b ng dân trí và đào t o
ườ ế ố ơ ả ự ể ồ ưỡ b i d ồ ự ng ngu n l c con ng i làm y u t
ố ế ị ắ ợ ủ ự ệ ệ ệ đó là nhân t quy t đ nh th ng l c b n cho s phát tri n và xem ạ i c a s nghi p công nghi p hoá hi n đ i
hoá .
ự ủ ệ ệ ệ ạ Công nghi p hoá , hi n đ i hoá là s nghi p c a toàn dân c a t ủ ấ ả t c
ế ướ ộ ầ thành ph n kinh t , trong đó nhà n ủ ạ c đóng vai trò ch đ o , cán b và công
ứ ướ ộ ỹ ậ ả ộ ế ch c nhà n c nói chung , cán b k thu t ,cán b qu n lý kinh t nói riêng là
ươ ủ ế ế ị ph ng pháp ch y u và quy t đ nh .
ạ ộ ế ượ ụ ự ứ ệ ả ầ Đ i h i Đ ng l n th VIII đã xây d ng nhi m v chi n l c ch đ ế ộ
ằ ộ ộ ị ữ ự ả ộ
ộ ể ứ ụ ệ ạ ả nh m xây d ng m t đ i ngũ cán b có b n lĩnh chính tr v ng vàng thành ầ ủ th o chuyên môn nghi p v có kh năng và trình đ đ đáp ng nhu c u c a
ờ ỳ ẩ ụ ệ ệ ệ ạ ạ tình hình nhi m v trong th i k đ y m nh công nghi p hoá hi n đ i hoá .
ậ ợ ữ ế ạ Trong quá trình ti n hành cách m ng có nh ng lúc thu n l ạ i , bên c nh đó
ề ả ậ ỏ ươ ấ r t nhi u khó khăn đòi h i chúng ta ph i có cách nhìn nh n và ph
ư ể ệ ể ả ạ ọ khoa h c sáng t o , ph i có quan đi m toàn di n phát tri n đ a chính sách c ng pháp ụ
ự ễ ể th là th c ti n .
ề ẹ ể ậ ả ự ễ Luôn luôn đ nâng cao vai trò th c ti n nhi u không coi nh lí lu n .ph i
ự ấ ề ả ủ luôn xây d ng l y ch nghĩa Mác Lênin và t ư ưở t ng HCM làm n n t ng t
ưở ủ ệ ả ướ t ỉ ng c a Đ ng làm kim ch nam cho công nghi p n ư ạ c ta , cho cách m ng
18
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ướ ể ộ ớ ổ n c ta , cho dân t c , phát tri n đ i m i kinh t ế ư t duy ở ướ n c ta , đ a n ư ướ c
ủ ộ ta lên xã h i ch nghĩa .
ộ ố ư ưở ụ ề ắ ả ộ ọ ữ ữ M t đi u quan tr ng n a là ph i kh c ph c m t s t t ng h u khuynh
ế ạ ả ủ ộ không ti n hành cách m ng , t khuynh ch quan nóng v i , duy ý chí…..
ủ ệ ầ ổ ế ở ướ ở B nh ch quan , duy ý chí là sai l m khá ph bi n c ta và n
ệ ạ ớ ọ ướ ủ ộ ướ ề nhi u ự c đây , gây tác h i nghiêm tr ng v i vi c xây d ng n c xã h i ch nghĩa tr
ộ ủ xã h i ch nghĩa .
ầ ứ ạ ả ơ ộ Sai l m là ở ố l i suy nghĩ và hình th c gi n đ n , nóng v i , ch y theo
ộ ố ủ ươ ể ệ ủ ệ ọ nguy n v ng ch quan th hi n trong m t s ch tr
ầ ử ụ ụ ự ể ệ ệ ắ ồ ộ ng và chính sách xã h i ộ ớ v i hi n th c khách quan . Đ kh c ph c b nh này c n s d ng đ ng b
ề ướ ế ớ ư ổ ự ậ ệ nhi u bi n pháp . Tr c h t là đ i m i t duy , lý lu n , nâng cao nhân l c trí
ạ ộ ự ủ ế ệ ậ ả ả ộ ọ tu trình đ lý lu n c a Đ ng .Trong ho t đ ng tr c ti p ph i tôn tr ng và
ớ ơ ế ả ổ ậ ả ộ ổ ớ hành đ ng theo quy lu t khách quan . Ph i đ i m i c ch qu n lý và đ i m i
ươ ủ ệ ố ạ ộ ủ ứ ả ố ị ổ ứ t ch c và ph ng th c ho t đ ng c a h th ng chính tr , ch ng b o th , trì
ệ tr quan liêu.
ể ữ ả ộ Song đ làm đ ượ ấ ả c t ề t c nh ng chính sách đ ra , ph i có m t Nhà n ướ c
ả ộ ướ ự ự ủ chuyên chính vô s n , m t nhà n c th c s c a dân ,do dân, vì dân .
ọ ấ ề ề ủ ế ả ộ ộ Cho đ n nay , không ph i m i v n đ v quá đ lên ch nghĩa xã h i hoá
ề ượ ề ề ậ ấ ở ở ướ n c ta đ u đ c hoàn toàn làm rõ , th m chí nhi u v n đ còn tr
ế ợ ứ ạ ệ ầ ẳ ạ ơ ớ ph c t p h n so v i trù li u ban đ u . Ch ng h n làm sao k t h p kinh t nên ế ị th
ườ ệ ữ ế ộ ủ ớ ộ ế tr ng v i ch nghĩa xã h i ; quan h gi a ch đ kinh t
ế ế ộ ề ầ ớ ị ế kinh t nhi u thành ph n v i ch đ chính tr ; làm sao cho kinh t ệ ề trong đi u ki n ướ c nhà n
ự ự ủ ạ ặ ườ ờ ỳ ủ ộ th c s đóng vai trò ch đ o ; các ch ng đ ng c a th i k quá đ các b
ố ớ ủ ệ ệ ệ ạ đi c a công nghi p hoá hi n đ i hoá đ i v i nông nghi p nong thôn …Đ ướ c ể
ỏ ụ ữ ề ấ ắ ắ ậ ạ làm sáng t ả ừ nh ng v n đ ch c ch n ph i v a v n d ng sáng t o và phát
ể ế ọ ừ ồ ổ ớ tri n h c thuy t Mác Lênin và t ư ưở t ng H Chí Minh v a đ i m i trong
ự ự ế ễ ễ ế ổ ụ ắ ướ th c ti n , ti n hành t ng k t th c ti n , kh c ph c các khuynh h ầ ng sai l m
ư ủ ề ạ nh giáo đi u , xét l i , ch quan duy ý chí ….
ả ậ ụ ạ ệ ơ ữ ệ Đó cũng là ph i v n d ng sáng t o quán tri ứ t h n n a phép bi n ch ng
ổ ớ Mác xít trong quá trình đ i m i.
19
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
Ậ
Ế
K T LU N
ề ướ ậ ộ ị ệ Có m t vài nhà báo đã nh n đ nh v n ằ c ta r ng Vi ồ t Nam " Con R ng
ể ỏ nh đang chuy n mình ".
ư ậ ướ ả ớ ế Theo em , nói nh v y hoàn toàn không ph i là sai . N c ta v i bi t bao
ẽ ở ế ể ề ạ ướ ủ ữ ti m năng s tr thành giàu m nh n u phát tri n đúng h ng c a nh ng con
ườ ư ả ủ ế ấ ộ ướ đ ng duy nh t đó là ti n lên ch nghĩa xã h i nh Đ ng và Nhà n c ta đã
ế ợ ệ ệ ệ ạ ọ ớ ch n thông qua vi c công nghi p hoá k t h p khôn ngoan v i hi n đ i hoá là
ộ ơ ộ ể ướ ủ ế ẳ ả ị ị m t c h i đ n c ta phát huy h t kh năng , kh ng đ nh v trí c a mình
ế ớ ự ả ự ừ ộ ướ ấ trong khu v c và trên th gi i . Và qu th c t m t n
ướ ướ ướ ế ậ h u đ n nay n c ta không còn là n c nghèo trong các n ạ c r t nghèo nàn l c ữ c nghèo n a ,
ạ ượ ấ ị ự ữ ề ả chúng ta đã đ t đ c nh ng thành qu nh t đ nh trong nhi u lĩnh v c .
ả ưở ẽ ế ườ ệ ỉ Song s là o t ng n u mù quáng c ữ ng đi u và ch nhìn vào nh ng
ượ ế ụ ự ứ ạ ậ ướ ự thành t u có đ c mà không ti p t c nh n th c tình hình th c tr ng n
ớ ướ ể ậ ộ ơ ữ ư ế ộ ả c ta ắ i pháp đúng đ n so v i n c khác ti n b h n đ v n đ ng đ a ra nh ng gi
ướ ụ ụ ậ ẽ ạ ơ thì n c ta s tiéep t c t t h u và r i vào tình tr ng đói nghèo .
ệ ượ ể ẩ ề ế ấ ồ Hi n t ng con r ng châu á không th x y ra n u còn r t nhi u khó khăn
ợ ầ ề ề ậ ấ ạ ồ ố ổ ộ , l c h u , n n n ch ng ch t , bùng n dân s , xung đ t tri n miên v tôn
ắ ộ ộ ầ ả ố ỏ ữ giáo và s c t c …Cho nên m t l n n a đòi h i chúng ta ph i sáng su t , linh
ạ ư ế ả ọ ho t trong ự ổ ớ s đ i m i nh ng luôn luôn ph i bám sát h c thuy t hình thái kinh t ế xã
ộ h i Mác Lênin .
ạ ế ọ ế ộ ộ ọ ế Tóm l i , h c thuy t hình thái kinh t
ệ ế ề ệ ọ ữ ẫ ị . Trong đi u ki n hi n nay , h c thuy t đó v n gi ọ xã h i là m t h c thuy t khoa h c ư ạ i nguyên giá tr . Nó đ a l
20
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ươ ự ự ể ệ ượ ộ m t ph ọ ng pháp th c s khoa h c đ phân tích các hi n t
ộ ể ừ ạ ươ ướ ả ắ ố s ng xã h i đ t đó v ch ra ph ng h ng và gi ờ ng trong đ i ạ i pháp đúng đ n cho ho t
ế ượ ậ ụ ạ ả ộ đ ng th c ti n . ộ c Đ ng ta v n d ng m t cách sáng t o trong
ọ ự ễ H c thuy t đó đ ệ ụ ể ủ ướ ề ườ ố ự ệ ắ đi u ki n c th c a n ạ c ta, v ch ra đ ng l i đúng đ n cho s ngi p xây
ả ệ ổ ố ự d ng và b o v t qu c.
ế ạ ộ ế ượ ị ỉ ế Ngh quy t đ i h i IX đã ch ra :" Chi n l ể c phát tri n kinh t ộ xã h i 10
ư ướ ể ạ ỏ năm 2001 2010 nhàm : Đ a n
ệ ờ ố ầ ủ ề ả ấ ậ ạ c ta ra kh i tình tr ng kém phát tri n , nâng ể ế cao rõ r t đ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân , t o n n t ng đ đ n
ướ ơ ả ộ ướ ệ ướ ở c ta c b n tr thành m t n c công nghi p theo h ệ ng hi n
năm 2020 n đ i. ạ
ồ ự ườ ế ấ ự ệ ọ Ngu n l c con ng i , năng l c khoa h c và công ngh , k t c u h ạ
ự ề ế ố ượ ườ ầ t ng , ti m l c kinh t , qu c phòng , an ninh đ c tăng c ể ế ng ; th ch kinh
ướ ủ ộ ượ ề ơ ả ế ị ườ t th tr ị ng đ nh h ng xã h i ch nghĩa đ c hình thành v c b n ; v th ị ế
ườ ủ ướ c a n c ta tên tr ng qu c t ố ế ượ đ c nâng cao ".
21
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
ệ
ả Tài li u tham kh o
ươ ấ ướ ự ộ ng lĩnh xây d ng đ t n ờ ỳ c trong th i k quá đ lên 1. C
ộ ự ậ CNXH . NXB S th t Hà N i , 1991 .
ạ 2. Các báo và t p chí :
ạ ố ế ọ S 03 , 04 , 05 , 06 năm 1999. T p chí tri t h c .
ạ ố ế ọ S 03 / 1996 . T p chí tri t h c .
ố ậ S 05/ 1999 . ứ Nghiên c u lý lu n .
ộ ự ậ ể ậ NXB S th t Hà N i , 1980. 3. C. Mác và F . Ăngen tuy n t p .
ế ọ t h c Mác Lênin . 4.Giáo trình tri
ế ị chính tr . 5. Giáo trình kinh t
ế ộ ơ 6. V .I .Lênin toàn t p .ậ NXB ti n b Maxc va , 1982 .
22
Ụ
Ầ
Ụ PH N M C L C
Ọ Ậ Ế Ể TI U LU N TRI T H C
Ờ
Ầ
L I NÓI Đ U
I. Hình thái KTXH Mác Lênin : 2
ự ượ ệ ả ấ 1. L c l ng SX và quan h s n xu t:
3
ơ ở ạ ầ ế ượ 2. C s h t ng và ki n trúc th ầ ng t ng: 5
ơ ở ạ ầ ế ị ế ượ a. C s h t ng quy t đ nh ki n trúc th ầ ng t ng:
5
ộ ậ ươ ở ạ ủ ự ộ ố b. Tính đ c l p t ng đ i và s tác đ ng tr l ế i c a ki n trúc
6
ượ th ầ ng t ng:
ự ậ ụ ề ấ ộ ở II. S v n d ng hình thái KT XH vào v n đ quá đ lên CNXH VN:
7
ụ 1. M c đích : 8
ự ự ệ ạ ở ệ 2. Th c tr ng s nghi p CNH HĐH Vi t Nam:
10
ộ ố ệ 3. M t s bi n pháp: 11
ề ầ ư ộ ố ấ * M t s v n đ c n l u ý: 15
ậ ế III. K t lu n : 17
ệ ả IV. Tài li u tham kh o: 18
23
