§Ò tµi
"VËn dông lÝ luËn gi¸ trÞ søc lao ®éng ®Ó chøng
minh c¨n cø khoa häc viÖc ®Èy m¹nh C«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n
cña §¶ng vµ tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh cña
®êng lèi nµy ”.
lêi nãi ®Çu
C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng tÊt yÕu ph¶i tiÕn
hµnh ®èi víi bÊt cø níc nµo, nhÊt lµ nh÷ng níc cã xuÊt ph¸t ®iÓm tõ
nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn muèn x©y dùng nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn hiÖn ®¹i.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng
th«n, n«ng nghiÖp n«ng th«n ®ãng mét vai trß cùc kú quan träng,
cã quan hÖ mËt thiÕt víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n.
HiÖn nay ë nhiÒu níc, nhÊt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp n«ng th«n ®îc coi lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu cã ý nghÜa
chiÕn lîc l©u dµi. §èi víi ViÖt Nam mét quèc gia l¹c hËu, 80% d©n
sè sèng ë khu vùc n«ng th«n víi mét c¬ cÊu kinh tÕ ®éc canh thuÇn
n«ng, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, nhu cÇu viÖc lµm rÊt bøc b¸ch. §¹i
héi lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh
®óng ®¾n ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta, trong
®ã ®Æc biÖt coi träng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n.
I./ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng
th«n ViÖt Nam
1-/ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n .
Trong lÞch sö vµ cho ®Õn nay, c¬ cÊu kinh tÕ ViÖt Nam ®îc
tæ chøc g¾n liÒn víi c¸c ngµnh nghÒ vµ l·nh thæ nh sau:
- Lµng x· thuÇn n«ng nghiÖp.
- Lµng n«ng nghiÖp, kiªm thªm nghÒ phô.
- Lµng chuyªn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, thÝ dô nh lµng
gèm sø, lµng dÖt, lµng thªu ren, lµng s¬n mµi, lµng nghÒ ch¹m
kh¾c b¹c vµ gç, lµng luyÖn ®óc kim lo¹i.
2
- Lµng nghÒ míi h×nh thµnh (ven ®« thÞ, ven c¸c trôc ®êng
giao th«ng) thÝ dô nh c¸c lµng vËn t¶i, lµng x©y dùng, lµng may
mÆc, lµng lµm ®å da dông cao cÊp, lµng vËt liÖu x©y dùng, lµng
chÕ biÕn vµ cung cÊp thùc phÈm cho c¸c thµnh phè.
- C¸c c¬ së vµ doanh nghiÖp phi n«ng nghiÖp (trang tr¹i, xÝ
nghiÖp phi n«ng nghiÖp ë c¸c thÞ trÊn, thÞ tø) thêng lµ quy m«
nhá, thÝ dô nh c¸c tr¹m giÊy, tr¹m söa ch÷a c¬ khÝ, ng©n hµng
huyÖn, chi nh¸nh ®iÖn, h¹t giao th«ng, bu ®iÖn, trêng häc, y tÕ...
2-/ Vai trß cña n«ng nghiÖp n«ng th«n trong chuyÓn dÞch c¬
cÊu kinh tÕ vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸.
-B¶o ®¶m nhu c©u vÒ l¬ng thùc vµ thùc phÈm cho toµn x· héi ,
tøc lµ b¶o ®¶m nhu cÇu vÒ sè lîng , chÊt lîng vµ c¬ cÊu b÷a ¨n cho
mäi thµnh viªn cña x· héi. Nhu cÇu ®ã thay ®æi thêng xuyªn theo h-
íng t¨ng tinh, gi¶m th«, t¨ng cao cÊp, gi¶m s¬ cÊp vµ ngµy cµng ®a
d¹ng.
- B¶o ®¶m nguyªn liÖu n«ng-l©m-h¶i s¶n cho c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt hµng tiªu dïng. C«ng nghiÖp hµng tiªu dïng bao gåm mét tæ
hîp ®a ngµnh nh»m s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ dÞch vô mu«n mµu
mu«n vÎ, mÆc, ë, ®i l¹i, häc tËp, vui ch¬i, gi¶i trÝ... C¸c ngµnh c«ng
nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp nhÑ vµ nhiªu ngµnh dÞch vô ®Òu
ph¸t triÓn trªn c¬ së sö dông nguyªn liÖu n«ng-l©m-h¶i s¶n.
- T¹o ra nguån hµng xuÊt khÈu víi khèi lîng ngµy cµng lín,
chñng lo¹i mÆt hµng ngµy cµng ®a d¹ng, chÊt lîng ngµy cµng cao,
cã kh¶ n¨g c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
- T¹o ra tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng
theo ngµnh vµ ph©n c«ng lao ®éng theo l·nh thæ.
3
- T¹o ra nhiÒu chç lµm viÖc míi thu hót lùc lîng lao ®éng d thõa
cña x· héi , gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi vµ
chÝnh trÞ cÊp b¸ch hiÖn nay vµ trong nhiÒu thËp niªn míi.
- Ph¸t triÓn mét nÒn n«ng-l©m-ng nghiÖp, sinh th¸i thÓ hiÖn xu
híng hiÖn ®¹i, gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc gi¶i quyÕt mét c¸ch c¨n
b¶n vµ triÖt ®Ó nh÷ng vÊn ®Ò m«i trêng cÊp b¸ch nhÊt cña níc ta.
II -/ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ n«ng
nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam
C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña n«ng nghiÖp ®· vµ ®ang ®îc t¨ng c-
êng. HÖ thèng thuû n«ng ®ang tõng bíc ®îc hoµn chØnh ë c¸c vïng
®ång b»ng vµ mét bé phËn ë trung du miÒn nói , ®· b¶o ®¶m cho t-
íi tiªu chñ ®éng trªn 50% diÖn tÝch gieo trång. Bíc ®Çu thùc hiÖn
®iÖn khÝ ho¸ n«ng nghiÖp(h¬n 12% s¶n lîng ®IÖn trong c¶ níc
dµnh cho s¶n x¸t n«ng nghiÖp). Ho¸ häc ho¸ trong n«ng nghiÖp
còng ®îc chó träng ph¸t triÓn , sè lîng ph©n ho¸ häc vµ thuèc trõ
s©u phôc vô n«ng nghiÖp ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn do t¨ng cêng s¶n
xuÊt trong níc vµ nhËp khÈu. Møc ®é c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp ngµy
cµng t¨ng. HÖ thèng gièng c©y trång vµ vËt nu«i míi cho n¨ng xuÊt
cao ®· ®îc ¸p dông ë nhiÒu vïng. Nguån lao ®éng trong n«ng
nghiÖp dåi dµo( chiÕm trªn 70% lao ®éng x· héi), tuy nhiªn cÇn
nghiªn cøu sö dông hîp lÝ nguån lao ®éng nµy. Yªu cÇu tiªu dïng
n«ng phÈm cña thÞ trêng trong vµ ngoµi níc ®ang ngµy cµng t¨ng
®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n
xuÊt, c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, n©ng cao khèi lîng vµ chÊt lîng
n«ng s¶n , thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chuyªn m«n ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸,
®a n«ng nghiÖp ®i lªn con ®êng hiÖn ®¹i trong c¬ chÕ thÞ trêng.
4
1. NÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi giã
mïa ®uîc thÓ hiÖn trong hÖ thèng s¶n xuÊt n«ng phÈm.
HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm do n«ng nghiÖp níc ta s¶n xuÊt ra ®Òu
mang cã nguån gèc nhiÖt ®íi: c©y l¬ng thùc (lóa, ngo, khoai, s¾n);
c©y c«ng nghiÖp(cao su, chÌ, cµfª, thuèc l¸ , dõa, l¹c, võng) ; c©y
thùc phÈm(rau muèng, cµ , míp,bÇu bÝ); c¸c vËt nu«i(tr©u, bß, gµ ,
vÞt).
2. Tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu ®ang x©y dùng mét nÒn
n«ng
nghiÖp hµng ho¸, ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, kÜ thuËt ngµy
cµng hiÖn ®¹i, tæng s¶n phÈm ngµy cµng lín, phong phó vµ ®a
d¹ng.
Tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m , s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña níc ta dùa
vµo nguån lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu , tËp qu¸n canh t¸c cæ
truyÒn, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, n¨ng suÊt mïa mµng kh«ng
cao(n¨ng suÊt chØ ®¹t tõ 12-13 t¹ /ha), tæng s¶n phÈm kh«ng lín.
Sau khi ®Êt níc thèng nhÊt th× nÒn n«ng nghiÖp ®· vµ ®ang ®-
îc c¶I biÕn râ rÖt . C¸c h×nh thøc qu¶n lÝ s¶n xuÊt vµ kinh doanh
n«ng nghiÖp míi ®· ra ®êi ®ang ®îc ¸p dông réng r·i. Nh÷ng thµnh
tùu cña khoa häc kÜ thuËt ®· ®îc øng dông phæ biÕn trong n«ng
nghiÖp , tõng bíc ®a nÒn n«ng nghiÖp thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ , c¬
khÝ ho¸ , c¬ giíi ho¸, thuû lîi ho¸. N¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu suÊt
c©y trång ®îc t¨ng lªn râ rÖt, s¶n lîng l¬ng thùc quy thãc n¨m 1996
®¹t trªn 29,14 triÖu tÊn (1980:14,4 triÖu tÊn); n¨ng suÊt lóa trung
b×nh n¨m 1996 ®¹t 37,8 t¹/ha(1980: 20,8 t¹ /ha); b×nh qu©n l¬ng
thùc quy thãc n¨m 1996 ®¹t 388kg/ngêi( n¨m 1985: 304 kg/ngêi). Tõ
chç thiÕu ¨n triÒn miªn , n¨m 1988 cßn ph¶i nhËp h¬n 45 v¹n tÊn
g¹o th× nay chóng ta ®· v¬n lªn ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng
5