Trng lượng ca nhng
đám mây
Đã bao gibn thiđống tuyết xp lơlng trên bu tri nng bao
nhiêu? Hay mt cơn bão thì độ my tn? Mt nhà khí tượng hc M đã thc
hin phép ước lượng đó kết qu thlàm bn kinh ngc.
Hãy btđầu vi mtđám mây trng xp trng đơn gin - mtđám mây tích.
thcha bao nhiêu nước trong mình? Peggy LeMone, nhà khoa hc cao cp
ti Trung tâm Nghiên cu K quyn Quc gia Boulder, Colorado, cho biết: “Nước
trong mtđám mây nh thnng khong 550 tn. Hay để dhình dung hơn,
bn hãy liên tưởng vi… nhng con voi. Mt con voi trung bình có khi lượng
khong 6 tn, điuđó nghĩalàđám y tích nng tương đương gn 100 con
voi".
Hình nh lượng nước khng lbng 100 con thú ln nht trên đất lin treo lơlng
trên bu tri li gi nên mt câu hi khác: Cái gì gichúng đó?
“Trước tiên, nước không tn tidng git kích cto nhưcon voi, mà bao gm
vàn các ht rt rt nhỏ”, LeMone gii thích. nhng ht bi nước này lơlng
trong tng không khí mđang dâng lên bên dưới. Tuy nhiên, ý nim vmt
lượng nước ln nhường y treo trên bu tri làm sng st ngay c đối vi mt nhà
khí tượng hc nhưLeMone. “Tôi không h chút ý thc o vtrng lượng ca
mtđám mây, cho ti khi tôi btđầu tính toán”, nói.
Vy bao nhiêu “chú voi y mt trong mt cơn dông ln…? Gp mưi lnđám
mây tích chăng? Con sthc skhiến bn kinh ngc: khong 200.000! Còn trong
mt cơn bão ln, kết qucòn choáng váng hơn: 4 triu con voi cũng chnng như
thế.Điuđó có nghĩa rng nước trong mt cơn cung phong khi lượng ln hơn
tt ccác con voi trên trái đất cng li. l, n nhiu hơn tt csvoi tng tn
ti trên nh tinh chúng ta.
Hmt tri 8 hay 9
hành tinh
Nhưchúng ta vn biết, HMt Tri bao gm Mt Tri nmtrung
tâm, sau đó tính ttrong ra ngoài s sao Thy, sao Kim, Trái Đất, sao Ha,
sao Mc, sao Th, sao Thiên Vương, sao Hi Vương sao Diêm Vương.
Nhưvy có Mt Tritrung tâm 9 hành tinh quay xung quanh. Thế
nhưng rc riđến tsao Diêm Vương khi cách đâyđúng 4 năm, ngày
26/8/2006 thì sao Diêm Vương đã chính thc bgiáng cp xung thành hành
tinh lùn (dwarf planet). Ti sao li chuyn này?
Ngay tkhi được phát hin ra o ngày 18/2/1930 bi Clyde Tombaugh, sao
Diêm Vương đã gây ra tranh cãi ln trong gii thiên văn vvic có phi
hành tinh hay không. Được phát hin mun nht trong scác nh tinh (tính
vào thiđim năm 1930), ngôi sao này đượcđặt tên Pluto (Diêm Vương),
chúa tca cõi âm quá xa và quá nhso vi các hành tinh khác khiến
cho mi người khó thnhìn thy nó. Kích thưc ca sao Diêm Vương
nhhơn so vi kích thước Mt Trăng (ca Trái Đất) quan trng nht là
qu đạo quay ca li không ging vi qu đạo eclipse ca 8 hành tinh đã
được phát hin trưcđó.
Qu đạo ca sao Diêm Vương c giao ct vi qu đạo ca sao Hi Vương
thm chí nhiu lúc n gn Mt Tri hơn csao Hi Vương, mt vic
khá “vô tchc” 8 hành tinh kia chưa tng vi phm. Thêm na, ngôi sao
này li mt anh em song sinh có kích thước gn tương đương tên
Charon.
Do vy, bn cho rng s9 mt con s đp thì HMt Tri cũng ch
8 hành tinh quay xung quanh Mt Tri ng vi mt shành tinh lùn như
sao Diêm Vương, Ceres và Eris.
Ngay tkhi được phát hin ra vào ngày 18/2/1930 bi Clyde Tombaugh,
sao Diêm Vương đã y ra tranh cãi ln trong gii thiên văn vvic phi
hành tinh hay không. Được phát hin mun nht trong scác hành tinh (tính vào
thiđim năm 1930), ngôi sao y đượcđặt tên Pluto (Diêm Vương), chúa t
ca cõi âm quá xa quá nhso vi các hành tinh khác khiến cho mi người
khó thnhìn thy nó. Kích thước ca sao Diêm Vương nhhơn so vi kích
thước Mt Trăng (ca Trái Đất) quan trng nht là qu đạo quay ca li
không ging vi qu đạo eclipse ca 8 nh tinh đã được phát hin trướcđó.
Qu đạo ca sao Diêm Vương lúc giao ct vi qu đạo ca sao Hi Vương
thm c nhiu lúc nó còn gn Mt Tri hơn csao Hi Vương, mt vic khá “vô
tchc mà 8 hành tinh kia chưa tng vi phm. Thêm na, ngôi sao y li mt
anh em song sinh kích thước gn tương đương tên Charon.
Do vy, bn cho rng s9 mt con s đẹp thì HMt Tri cũng ch
8 hành tinh quay xung quanh Mt Tri cùng vi mt shành tinh lùn nhưsao
Diêm Vương, Ceres Eris.
Phương pháp mi trung hoà các
cht thi ht nhân
Mt nhóm các nhà nghiên cuKamtchatka (phía đông nước Nga)
khng định, h đã khám phá ra mt phương pháp mi mang tính cách mng
trong vic chôn lp cht thi ht nhân lng bán lng.
Các nhà nghiên cu cho biết, phương pháp chôn lp ca h được tiến hành
nhitđộ 3500C trong các hthng hydro nhit. Alexandre Vaïner, mt trong nhng
tác gica phương pháp này cho biết: “Chúng i đã tiến hành mt nghiên cu chi
tiết hthng địa nhit đảo Paramouchir. Vic xây dng thnghim hthng
đã din ra đây”. Thí nghim cho thy, chui các phnng hoá hc dn ti vic
hình thành (tcác cht thi phóng x) các hp chtnđịnh các vađịa cht gc
hydro nhit. Trong điu kin tnhiên này, cht thi kết ttrong c lpđịa cht
ca vùng, chúng trn hi.
Ti Kamtchatka và trên các đảo Kouriles, các nhà nghiên cu nhn thy,
skết hp thun li ca áp sut, nhitđộ c yếu tkhác, chúng kích thích các
tiến trình địa cht tnhiên tmui ca các kim loi nng hgi “các vùng
chuyn tiếp u”. Theo Alexandre Vaïner, hthng ca hcó khnăng chôn lp
mi cht thi phóng xca mi nơi trên thếgii. Vi phương pháp này, các nhà
nghiên cu thtrung hoà được hàng trăm tn urani và cht thi phóng xmi
năm.
Vic trung hoà các cht thi phóng xtrong các hthng địa nhit vmt
sinh thái vô hi đó gii pháp ít tn m cho vnđề mang tính toàn cu này.
Tnăm 1993 đến 1996, nhóm nghiên cu ca Alexandre Vaïner đã có được 3 bng
sáng chếvkthut trung hoà các cht thi phóng x.