Bài giảng Chế độ nhiệt không khí và ảnh hưởng trong nông nghiệp: Khí tượng nông nghiệp

2012/9/28

Chế độ nhiệt của không khí

• Đnh ngha v đơn v đo

•Sự nóng lên v lạnh đi của không khí

• Biến thiên nhiệt độ không khí

•Các chỉ tiêu đánh giá chế độ nhiệt của

không khí

• Ảnh hưởng của nhiệt độ không khí đối với

sinh vật

•Các biện pháp cải thiện nhiệt độ không khí

Đnh ngha v đơn v đo

Nhit đ – l mc độ nóng hay lạnh của

một vật cht đưc đo bng nhiệt kế. Nhiệt

độ liên quan đến tốc độ chuyn động trung

bnh hay động năng của các phn t vật

cht trong một vật cht.

Trong kh tưng, đơn v đo nhit đ bao

gm đ C, đ F v Kelvins

Đnh ngha v đơn v đo (tip)

1. Đ Fahrenheit – chủ yếu đưc s dng

trong đi sống ở Anh, M

Nhiệt độ sôi ở 212°F

Nhiệt độ đóng băng 32°F

2. Đ Celsius (centigrade) – đưc s dng

trong đi sống ở hu hết các nước

Nhiệt độ sôi ở 100o C

Nhiệt độ đóng băng 0o C

Đnh ngha v đơn v đo (tip)

TC = (TF - 32°F)/(1.8°F/°C)

Trong đó TC l nhiệt độ Celsius v TF l nhiệt

độ Fahrenheit.

TF = (1.8°F/°C)TC + 32°F

Đnh ngha v đơn v đo (tip)

TF của cơ th l bao nhiêu?

TF = (1.8°F/°C)TC + 32°F

TF = (1.8°F/°C)37 oC + 32°F = 98°F

Đnh ngha v đơn v đo (tip)

3. Kelvin – chủ yếu s dng cho tính toán

trong khí tưng (mô hnh, dự báo thi

tiết).

Nhiệt độ sôi ở 373.15 K

Nhiệt độ đóng băng 273.15 K

Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam

https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/

2012/9/28

Đnh ngha v đơn v đo (tip)

TK = TC(1.0K/°C) + 273.15 K

Ch  1: Đơn v đo l Kelvins (K), ch không

phải độ Kelvin (°K).

Ch  2:  không Kelvin (0 K), các phn t

ngng chuyn động v l nhiệt độ thp

nht có th (0 tuyệt đối)

Các loại thước

đo/đơn vị nhiệt

độ

B LE

Quán trnh nóng lên v lạnh đi của không khí

Quá trnh nóng lên v lạnh đi của không

khí (tiếp)

•Sự dẫn nhiệt phân tử - Là sự truyền nhiệt từ

những phân tử có nhiệt độ cao sang những phân

tử có nhiệt độ thấp

Qv = -dt/dz

•Trao đổi nhiệt bằng quá trình đối lưu: làm tăng

nhiệt độ không khí

•Trao đổi nhiệt bằng quá trình loạn lưu

Quá trnh nóng lên v lạnh đi của

không khí (tiếp)

•Trao đổi tiềm nhiệt

QE = L. mnước

L là tiềm nhiệt (600 cal g-1) cho quá trình bốc hơi

và ngưng tụ

mnước là lượng nước bốc hơi hoặc ngưng tụ

Quá trnh nóng lên v lạnh đi của

không khí (tiếp)

Hơi

Lng Rn

Tan chảy

80 cal g-1

Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam

https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/

2012/9/28

Quá trnh nóng lên v lạnh đi của

không khí (tiếp)

Sự nóng lên hay lạnh đi của không khí phụ thuộc

vào chiều hướng truyền của các thông lượng

nhiệt. Như vậy nhiệt độ không khí của một vùng

phụ thuộc vào các thành thông lượng nhiệt bao

gồm QB, QV, QP

, QE

•Cách đo nhiệt độ không

khí

– Trong lu khí tưng

(Stevenson screen)

–Cách mt đt 1,25 – 2 m

This is me

Biến thiên nhiệt độ không khí

•Biến thiên hàng ngày

–Thời gian xuất hiện cực trị

–Biên độ nhiệt độ ngày đêm

•Vĩ độ địa lý

•Mùa trong năm

• Độ cao so với mực nước bin

• Địa hình: sưn ni/thung lng; hướng ni

•Thời tiết: nhiu mây/quang mây

•Mặt đệm: sa mạc, thảm thực vật che phủ

•Khoảng cách so với mực nước biển

0 4 8 12 16 20 24

Thời gian (giờ)

Nhiệt độ không khí (oC)

Nhiệt độ không khí tại trạm khí tưng

trưng ĐHNNI (01/01/2001)

-Trong suốt

-Xáo trộn

-Phn lớn bc xạ thun

dng cho trao đi tim nhiệt

-Nhiệt dung cao

-Không trong suốt

-Không xáo trộn

-Phn lớn bc xạ thun dng

cho trao đi cảm nhiệt với

không khí

-Nhiệt dung nh

 Cng gn bin,

chế độ nhiệt của

không khí cng ôn

ha

Bin thiên nhit đ không kh (tip)

•Biến thiên hàng năm

–Thời gian xuất hiện cực trị

–Biên độ nhiệt độ năm

•Vĩ độ địa lý: càng tăng thì t năm càng tăng; chia ra

làm 4 kiểu biến thiên nhiệt độ năm trên trái đất

–Kiểu xích đạo

–Kiểu nhiệt đới

–Kiểu ôn đới

–Kiểu cực đới

–Mặt đệm: tính chất mặt đệm

–Khoảng cách so với mực nước biển

Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam

https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/

2012/9/28

Năng lương BXMT mt đt nhn đưc

theo v đ đa l

http://earthobservatory.nasa.gov/Features/EnergyBalance/page3.php

Bin thiên nhit đ năm  VN năm 2010

Nhit đ (oC)

Thng

H Nội

Huế

Đ Nẵng

Nha Trang

C Mau

Bin thiên nhit đ không kh (tip)

•Biến thiên theo chiều thẳng đứng của

lớp không khí gần mặt đất

–Ban ngày nhiệt độ giảm dần theo độ cao

–Ban đêm nhiệt độ tăng dần theo độ cao

(nghịch nhiệt)

–Gradient nhiệt độ lớn nhất ở lớp khí quyển

gần mặt đất và giảm dần theo độ cao

–Dẫn tới biên độ nhiệt độ ngày đêm giảm

dần theo độ cao

Bin thiên nhit đ theo đ cao

Sự biến thiên nhiệt độ hng

ngy theo độ cao (trong điu

kiện l tưởng)

Lớp nghch nhiệt

Nhiệt độ

Độ cao

biến thiên nhiệt độ

Độ cao

Thưng Hải, 1993; http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sha1993_smog_wkpd.jpg

Đáy của lớp nghch nhiệt, khói bt đu lan ta

Khói mù tại Hà Nội vào giữa tháng 6 – kết

hợp với gió Lào

Trước UBND quận Ba

Đnh

Trước sân vận động M

Đnh

http://www.vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2009/06/3BA1019B/

Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam

https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/

2012/9/28

Giới hạn nhiệt độ sinh học

• Nhiệt độ tối thp sinh vật học:

–L nhiệt độ thp nht m tại đó cây trồng ngng sinh trưởng

– Ph thuộc vo loại cây trồng (nguồn gốc), điu kiện sống

•La m: -6 đến -10oC

• Bông, đay, mía, thuốc lá: 13-14oC

• Ngô: nhiệt đới 13oC, ôn đới 10oC

– Thi kỳ phát dc

• Mẫn cảm hơn vo thi kỳ ra hoa

•La: 13oC, nhưng thi kỳ ra hoa 18-20oC

Slafer and Savin,

1991

Giới hạn nhiệt độ sinh học

• Nhiệt độ tối thích sinh vật học

•Là khoảng nhiệt độ thuận lợi nhất cho quá trình

sinh trưởng phát triển của cây

•Trong khoảng nhiệt độ này, nhiệt độ càng tăng

quá trình sinh trưởng càng thuận lợi

• Thông thường, vụ đông nằm trong khoảng 25oC

và 31oC, vụ mùa 31oC và 37oC

• Nhiệt độ tối cao sinh vật học

•Là nhiệt độ cao nhất mà tại đó cây trồng ngừng

sinh trưởng

•Vụ đông 31oC – 37oC; vụ mùa 44oC – 50oC

• Cận nhiệt độ tối thấp và tối cao

Nhiệt độ (oC)

Số ngy phát trin

Nhiệt độ v thi gian phát dc

(ngy)

http://biomet.ucdavis.edu/ATM133/16_DegreeDays.pdf

Nhiệt độ (oC)

Tốc độ phát trin (1/số ngy phát dc)

Tốc độ phát trin (1/số ngy phát

dc)

tb tc

http://biomet.ucdavis.edu/ATM133/16_DegreeDays.pdf

Các chỉ tiêu đánh giá chế độ nhiệt

của không khí

•Nhiệt độ trung bình

•Nhiệt độ tối cao và tối thấp

•Tổng nhiệt độ trung bình (tích ôn trung bình)

•Tổng nhiệt độ hoạt động (tích ôn hoạt động)

•Tổng nhiệt độ hữu hiệu (tích ôn hữu hiệu)

Nhiệt độ trung bình

•Nhiệt độ trung bình ngày

•Nhiệt độ trung bình tháng

•Nhiệt độ trung bình cho một giai đoạn

t =

∑ ti

Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam

https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/

Bài giảng Khí tượng nông nghiệp: Chế độ nhiệt của không khí và ảnh hưởng của chúng trong nông nghiệp

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi