Trường phái hội họa
Pháp thế kỷ 19 !
Các họa sỹ của Trường phái hội họa Tân cổ điển thiên về
hình họa, đề cao lý tưởng theo tinh thần Hy Lạp cổ đại mà ít
chú ý đến màu sắc như bức "Lời tuyên thệ của nhà Horace"
hay bức "Những cô gái Sabin", thì đến Trường phái hội họa
Lãng mạn, các tác giả đã phản hồi lại tinh thần Hy Lạp cổ
xưa ấy và lấy nguồn cảm hứng từ các cuốn tiểu thuyết đương
thời, những trường đoạn mang nhiều kịch tính làm đề tài để
sáng tác với những hình họa linh hoạt hơn, màu sắc tươi sáng
hơn, tạo thế động và không khí sôi nổi trong tranh.
Người khởi xướng và mở đầu cho Trường phái hội họa Lãng
mạn pháp thế kỷ 19 là họa sỹ Theodore Géricanlt (1791 -
1824). Giữa lúc Trường phái hội họa Tân cổ điển đề cao
những chủ đề uy nghi, trang trọng thì bất ngờ năm 1819,
Géricanlt trưng bày bức tranh đồ sộ "Chiếc bè Méduse". Chủ
đề không phải tìm đâu xa xưa mà lại là sự kiện thời sự nóng
bỏng, đó là cái chết bi thảm của hàng trăm con người bị bọn
chỉ huy tàu Méduse bỏ rơi khi tàu đắm. Chỉ với một bức
tranh, Géricanlt làm thay đổi mọi quy tắc tạo hình mẫu mực
của hội họa chính thống, bằng bố cục tự do, bằng bảng màu
mãnh liệt, bằng rên la quằn quại của những nạn nhân đang
hấp hối vì không đủ thuyền cứu hộ. Trong thời gian Géricanlt
vẽ tác phẩm "Chiếc bè Méduse" cũng là lúc dấu hiệu bệnh
lao trong ông bắt đầu phát triển, nhưng ông vẫn quyết tâm
đem hết sức lực và tâm huyết của mình để sáng tác với 36
phác thảo và chọn ra một bức phác thảo tốt nhất để vẽ bằng
chất liệu sơn dầu.
Bức tranh được Huy chương Vàng tại Triển lãm toàn quốc vì
sự sinh động nhưng không được Nhà nước mua với lý do đề
tài của tác giả là một sự kiện thời sự nóng hổi như một sự tố
cáo tàu của Pháp bỏ rơi những người bị nạn khi bị đắm tàu.
Sau khi đi thực tế ở Anh, Géricanlt đã học được cách dùng
màu của các họa sỹ Anh quốc. Vào thời gian này, sức khỏe
của Géricanlt đã có phần giảm sút bởi căn bệnh lao quái ác
và qua đời khi ông mới 33 tuổi, độ tuổi đang sung sức.
Sau khi Géricanlt mất, Dlacroix đã kế tục sự nghiệp của ông.
. Ông có tài về âm nhạc, hội họa, văn chương, nhưng chính
niềm say mê vẽ đã thúc giục ông đi theo con đường hội họa.
Vào thời kỳ đầu sáng tác, do ảnh hưởng của Tân cổ điển nên
ông vẽ màu hơi tối nhưng hình và bố cục thì rất chặt chẽ. Ở
bức "Chiếc thuyền của Dante" được Dlacroix dựa vào phần
đầu trong trường ca tình khúc của Dante cùng Vergin đi tu
hành ở mấy thế giới. Khi đi qua địa ngục, họ thấy những
người dưới địa ngục chịu cực hình rất khốn khổ xung quanh
thuyền của Dante. Thực ra tác giả mượn tích đó để thể hiện
cái gì đó khủng khiếp ở địa ngục nhưng không giống như
chúng ta nói về Thập điện Diêm vương mà đó là những gì
gần gũi, là những con người chịu cực khổ, dằn vặt về nội
tâm. Bức tranh gây được sự xúc động lớn đối với người
xem.
Nhờ sự kích lệ ấy, Dlacroix tiếp tục vẽ bức tranh lớn, công
phu hơn, đó là bức "Cuộc thảm sát ở Chios". Bức tranh miêu
tả cảnh 2 vạn người Hy Lạp đấu tranh với sự áp bức của quân
chiếm đóng Thổ Nhĩ Kỳ, bọn chiếm đóng tiến hành vụ thảm
sát ở chân đảo Chios. Về mặt nghệ thuật, Dlacroix càng nhấn
mạng theo hướng phá rào của Gericault với bố cục phóng
túng, bút pháp tự do, bảng màu dữ dội và đặc biệt là chất
sống bi tráng hừng hực của những con người này. Cả đời của
Dlacroix có hai chuyến đi quan trọng, ảnh hưởng đến sáng
tác của ông. Năm 1825, sau bức "Cuộc thảm sát ở Chios" do
tiếp xúc với nền hội họa Anh với nhân vật Bonitant nên
Dlacroix phát hiện được cách dùng màu của người Anh một
cách tươi sáng trong khi tranh của mình trước đây vẫn bị tối
tăm. Sau chuyến đi Anh, màu sắc của Dalacroix thay đổi hẳn.
Và ông áp dụng cách dùng màu đó vào bức "Cái chết của
Sacdanapale". Sacdanapale là một vị Hoàng đế vào thời cổ
đại ở Irắc, trước là Triều đại Acxêri. Vị Hoàng đế này do
chính sách cai trị không phù hợp nên bị thất bại trong một
cuộc giao tranh và buộc phải đầu hàng. Nhưng vì ông có quá