T Th c g p tiênừ ứ ặ
Ngày x a, vào đ i Tr n, niên hi u Quang Thái (1388-1398) có chàng th sinh ư ờ ầ ệ ư ở
đ t Hóa Châu tên T Th c, gi ch c huy n Tiên Du, thu c t nh B c Ninh ngàyấ ừ ứ ữ ứ ệ ộ ỉ ắ
nay.
C nh huy n đ ng có ngôi chùa danh ti ng, tr c sân chùa có m t g c m u đ nạ ệ ườ ế ướ ộ ố ẫ ơ
quý l . Hàng năm đ n kỳ n hoa, ng i ta m h i t ng b ng, trai gái các n i t pạ ế ở ườ ở ộ ư ừ ơ ấ
n p kéo nhau đ n d h i th ng hoa.ậ ế ự ộ ưở
Năm Bính T , vào kho ng tháng hai, ng i ta th y có m t cô gái tuy t s c tr cỵ ả ườ ấ ộ ệ ắ ạ
l i m i lăm, m i sáu tu i đ n d h i. Nàng ít tô đi m ph n son song làn daố ườ ườ ổ ế ự ộ ể ấ
m t h t s c m n màng, t i th m.ặ ế ứ ị ươ ắ
Đ ng m hoa đ c g n h n, nàng vin m t cành hoa xu ng, không ng m u đ nể ắ ượ ầ ơ ộ ố ờ ẫ ơ
dòn gãy d i tay. Ng i gi hoa trông th y li n b t nàng trói vào g c cây. Đ nướ ườ ữ ấ ề ắ ố ế
x chi u cũng không th y có ai đ n chu c c u nàng. T Th c nhân đi qua, ngheế ề ấ ế ộ ứ ừ ứ
câu chuy n, đ ng lòng th ng ng i đ p, bèn c i áo c u đang m c đ a cho nhàệ ộ ươ ườ ẹ ở ừ ặ ư
chùa đ b i th ng. Cô gái đ c th ra ng p ng ng c m n T Th c r i đi vể ồ ườ ượ ả ậ ừ ả ơ ừ ứ ồ ề
m t phía m t hút.ộ ấ
T đó T Th c càng đ c dân tình m n tr ng là m t v quan hi n đ c. Nh ngừ ừ ứ ượ ế ọ ộ ị ề ứ ư
T Th c v n thích b u r u, túi th , cây đàn h n là ch ng gi y t côngừ ứ ố ầ ượ ơ ơ ồ ấ ờ ở
đ ng, m i mê theo c nh đ p tr i mây mà b bê c vi c quan. C p trên g i tườ ả ả ẹ ờ ỏ ả ệ ấ ở ờ
khi n trách, b o r ng ông c thân sinh tr c kia là m t v quan đ i th n, l nàoể ả ằ ụ ướ ộ ị ạ ầ ẽ
chàng không n i đ c nghi p nhà mà gi n i ch c tri huy n? T Th c th than:ố ượ ệ ữ ổ ứ ệ ừ ứ ở
"L nào ch vì m t vài đ u thóc mà ta đành dìm thân trong ch n l i danh! Saoẽ ỉ ộ ấ ố ợ
b ng v i m t chi c thuy n con, ta thoát kh i vòng c ng t a. N c bi c nonằ ớ ộ ế ề ỏ ươ ỏ ướ ế
xanh s không bao gi ph ta"!ẽ ờ ụ
R i chàng tr n t quan, lui v vùng núi non huy n T ng S n. Mang theo b uồ ả ấ ừ ề ở ệ ố ơ ầ
r u, cây đàn, chàng đi du ngo n kh p m i ch n danh lam th ng c nh. G p n iượ ạ ắ ọ ố ắ ả ặ ơ
đ p đ chàng d ng chân u ng r u, làm th . V t chân, câu th c a chàng ghiẹ ẽ ừ ố ượ ơ ế ơ ủ
d u nhi u n i, núi Chích Tr , đ ng L c Vân, ngu n sông L , b Kênh Nga.ấ ở ề ơ ợ ộ ụ ồ ễ ờ
M t hôm, chàng t i c a Th n Phù, trông ra ngoài bi n th y m t l p mây năm s cộ ớ ử ầ ể ấ ộ ớ ắ
k t thành đóa hoa sen. Chàng ng i thuy n đ n n i, g p nhi u núi non kỳ d . Tế ồ ề ế ơ ặ ề ị ừ
Th c lo ng i b o ng i chèo thuy n:ứ ạ ả ườ ề
"Ta đã đi kh p mi n đông nam, bi t rõ c vùng này, nh ng ch a bao gi nghe nóiắ ề ế ả ư ư ờ
đ n nh ng núi non kỳ tú kia. Có l đây là non Tiên đ a đ n, hay núi Th n d iế ữ ẽ ư ế ầ ờ
l i, không thì làm sao ta ch ng h th y bao gi "?ạ ẳ ề ấ ờ
R i sai bu c thuy n, lên b . Đi đ c vài b c th y s ng s ng tr c m t m tồ ộ ề ờ ượ ướ ấ ừ ữ ướ ặ ộ
s n đá cao nghìn tr ng, T Th c th ra: "Không có cánh làm sao mà v t quaườ ượ ừ ứ ở ượ
đ c"? R i chàng l y bút vi t lên thành đá m t bài th .ượ ồ ấ ế ộ ơ
Đang lúc m i mê ng m c nh, chàng b ng th y s n đá m ra m t c a hangả ắ ả ỗ ấ ườ ở ộ ử
đ ng r ng ch ng m t tr ng. Chàng vén áo l n vào. V a đi đ c vài b c thìộ ộ ừ ộ ượ ầ ừ ượ ướ
c a hang t khép l i, chàng chìm trong bóng t i không còn bi t đâu l i ra. Chàngử ự ạ ố ế ố
li u ch t s theo l p rêu trên đá mà đi, theo m t l i quanh co, đ c m t quãng thìề ế ờ ớ ộ ố ượ ộ
đ ng h m d n d n m r ng. Ra kh i bóng t i, m t chàng chói ng p vì ánhườ ầ ầ ầ ở ộ ỏ ố ắ ợ
sáng r c r , s ng s t vì mây muôn màu s c bao ph các đ n đài giát b ng châuự ỡ ử ố ắ ủ ề ằ
ng c gi a c nh v n đ y hoa quý l , h ng th m khác th ng.ọ ữ ả ườ ầ ạ ươ ơ ườ
T Th c còn đang ngây ng t, t ng mình đang m , thì b ng v ng có ti ng c iừ ứ ấ ưở ơ ỗ ẳ ế ườ
trong tr o sau l ng, chàng ngo nh l i th y hai cô gái áo xanh đang khúc khíchẻ ở ư ả ạ ấ
b o nhau:ả
"Kìa, chú r m i nhà ta đã đ n"!ể ớ ế
R i hai nàng b đi. M t lát sau tr ra b o: "Phu nhân chúng tôi cho m i chàngồ ỏ ộ ở ả ờ
vào". T Th c theo. Đi qua m t quãng sân, hai bên t ng thêu d t g m hoa, đ nừ ứ ộ ườ ệ ấ ế
m t l p c a son, chàng th y treo trên l u cao hai b c hoành phi ch vàng:ộ ớ ử ấ ở ầ ứ ữ
"Quỳnh H chi đi n và Giao Quang chi các".ư ệ
Trong cung đi n, m t bà tiên m c áo tr ng đang ng i trên gi ng th t b o. Bàệ ộ ặ ắ ồ ườ ấ ả
tiên m i T Th c ng i lên gh bên c nh r i b o:ờ ừ ứ ồ ế ạ ồ ả
"Chàng v n say mê c nh l , b y lâu đã th a chí bình sinh ngao du đó đây, chàngố ả ạ ấ ỏ
có bi t n i này là đâu không"?ế ơ
T Th c đáp:ừ ứ
"Tôi là m t th sinh s ng n d t huy n T ng S n, ngao du v i m t chi cộ ư ố ẩ ậ ở ệ ố ơ ớ ộ ế
thuy n con gi a tr i bi n. Tôi không đ c bi t là ch n này có l u h ng, đi nề ở ữ ờ ể ượ ế ố ầ ồ ệ
bi c. Lòng tôi đây còn nhi m đ y tr n t c, không hi u bi t đ c đây là ch nế ễ ầ ầ ụ ể ế ượ ố
nào, xin phu nhân vui lòng d y cho k th sinh đ c th u rõ".ạ ẻ ư ượ ấ
Bà tiên nói:
"Ph i, chàng làm sao mà bi t đ c ch n này. Đây là hang th sáu trong ba m iả ế ượ ố ứ ươ
sáu đ ng Phù Lai. N i này bi n bao b c chung quanh, l l ng không ch m đ t,ộ ơ ể ọ ơ ử ạ ấ
cũng nh núi La Phù theo chi u gió m a mà tan h p, nh núi B ng Lai m c trênư ề ư ợ ư ồ ọ
ng n sóng. Ta đây là Ng y phu nhân, tiên ch núi Nam Nh c. Vì th y chàng cóọ ụ ủ ạ ấ
đ c nên m i cho m i đ n"!ứ ớ ờ ế
Nói r i bà tiên đ a m t ra l nh cho các tiên n đ ng h u. M t nàng áo xanh đ aồ ư ắ ệ ữ ứ ầ ộ ư
t trong ra m t tiên n tr tu i. T Th c li c nhìn thì nh n ra ng i đã làm g yừ ộ ữ ẻ ổ ừ ứ ế ậ ườ ẫ
cành m u đ n trong H i Th ng Hoa. Bà tiên tr thi u n mà nói v i T Th c:ẫ ơ ộ ưở ỏ ế ữ ớ ừ ứ
"Em nó là con gái ta, tên g i Giáng H ng. Ngày tr c nó g p n n trong H iọ ươ ướ ặ ạ ộ
Th ng Hoa, đ c chàng c u thoát. Lòng em nó v n không quên. Ta mu n choưở ượ ứ ẫ ố
nó k t duyên v i chàng đ đ n n đó".ế ớ ể ề ơ
R i bà tiên ra l nh c hành hôn l ngay đêm hôm y, d i ánh đèn m ph ng,ồ ệ ử ễ ấ ướ ỡ ụ
trên chi u thêu r ng. Hôm sau, ch tiên kh p n i đ n m ng đôi tân nhân. Kế ồ ư ở ắ ơ ế ừ ẻ
m c l a t ph ng b c c i r ng xanh đ n, k m c t t ph ng nam c i lyặ ụ ừ ươ ắ ỡ ồ ế ẻ ặ ơ ừ ươ ỡ
vàng đ n, k ng i xe ng c, k đi xe mây... Các tiên t h p trên gác đi n Giaoế ẻ ồ ọ ẻ ụ ọ ệ
Quang rèm ng c, sáo vàng.ọ
Khi Kim Tiên đ n, t t c ch tiên đ u xu ng đi n r c lên ng i trên ngai phaế ấ ả ư ề ố ệ ướ ồ ở
lê bày chính gi a. Ch tiên v a ng i xu ng, ti ng nh c tr i văng v ng tr i lên.ữ ư ừ ồ ố ế ạ ờ ẳ ỗ
Đ các th r u quý đ m h ng ngào ng t rót dâng ra.ủ ứ ượ ượ ươ ạ
Tiên n ng m c áo l a nói:ươ ặ ụ
"Chúng ta d o ch i trong vùng này đã g n tám m i ngàn năm, bi n phía nam đãạ ơ ầ ươ ể
ba l n bi n đ i. Gi đây chú r không s thay đ i đ i s ng, t xa đ n đây đầ ế ổ ờ ể ợ ổ ờ ố ừ ế ể
l y v . Tôi nghĩ là chú r s không h i ti c đ i cũ và s không còn nói là trên đ iấ ợ ể ẽ ố ế ờ ẽ ờ
này không có Tiên"!
Kim Đ ng, Ng c N s p thành nhi u hàng dài b t đ u múa. Ng y phu nhân chồ ọ ữ ắ ề ắ ầ ụ ủ
đ ng đ ng ra m i ti c. Giáng H ng rót r u đ a đ n tay ch tiên.ộ ứ ờ ệ ươ ượ ư ế ư
Nàng tiên tr tu i m c t c i nói:ẻ ổ ặ ơ ườ
"Cô dâu chúng ta hôm nay th t da nh m đ ng, không còn g y nh tr c n a.ị ư ỡ ọ ầ ư ướ ữ
Ng i ta th ng nói là con gái th ng gi i không có ch ng. Tôi không còn có thườ ườ ượ ớ ồ ể
tin nh v y n a"!ư ậ ữ
Ng y phu nhân nói:ụ
"Tôi nghe nói ng i ta có th g p Tiên song khó mà tìm đ n. Nh ng cu c g p gườ ể ặ ế ữ ộ ặ ỡ
hi m có, nhi m m u, th i nào cũng th y: t nh v t tích đ n B c H u, núi Caoế ệ ầ ờ ấ ỉ ư ế ề ạ ậ
Đ ng, d u chân L c Ph , đ i ng c Giang Phi, nàng L c Ng c l y Tiên S ,ườ ấ ở ạ ố ồ ọ ộ ọ ấ ử
Vân Tiêu g p Thái Loan, Lan H ng và Tr ng Th c. N u ta ch gi u cu c hônặ ươ ươ ạ ế ế ễ ộ
nhân này, thì nh ng vi c tr c kia cũng hóa ra đáng c i l m ru!".ữ ệ ướ ườ ắ
T t c ch tiên đ u c i, tr ra nàng tiên áo l a nói b ng m t gi ng kém vui:ấ ả ư ề ườ ừ ụ ằ ộ ọ
"Cô dâu tr chúng ta đã thành thân t t đ p r i. Nh ng khi tin k tiên k t hôn v iẻ ố ẹ ồ ư ẻ ế ớ
ng i t c xu ng đ n tr n, trên Thiên Đình s không kh i có k m a mai chúngườ ụ ố ế ầ ẽ ỏ ẻ ỉ
ta. Ch tiên th ng gi i ph i gánh ch u l y thành qu này. Tôi e r ng chúng taư ượ ớ ả ị ấ ả ằ
không tránh kh i ti ng tăm đó"!ỏ ế
Kim Tiên li n nói:ề
"Tôi Thiên Đình, ch a bao gi đ t chân xu ng b tr n, th mà có k x uở ư ờ ặ ố ở ể ầ ế ẻ ấ
mi ng đã nói r ng thiên tiên dâng r u cho vua Chu, chim xanh đem tin đ n choệ ằ ượ ế
vua Hán. Chính chúng tôi cũng ph i ch u l y nh ng l i l ph m th ng c aả ị ấ ữ ờ ẽ ạ ượ ủ
ng i đ i. Th làm sao ch tiên tránh kh i đ c l i vu kh ng kia? Tân lang đangườ ờ ế ư ỏ ượ ờ ố
đây, chúng ta không nên tranh lu n v i nhau đi u y đ làm bu n lòng chàngở ậ ớ ề ấ ể ồ
làm gì".
Ch tiên l i c i lên vui v . Đ n khi m t tr i ng v tây, các tiên m i chia tay raư ạ ườ ẻ ế ặ ờ ả ề ớ
v . Còn l i m t mình, T Th c c i b o Giáng H ng:ề ạ ộ ừ ứ ườ ả ươ
" th ng gi i, tình yêu cũng đ a đ n vi c l a đôi. Cho nên Ch c N m i l yỞ ượ ớ ư ế ệ ứ ứ ữ ớ ấ
Ng u Lang, Th ng Nguyên theo Phong Trác d i tr n, Tăng Nhu vi t ra thiênư ượ ở ướ ầ ế
Chu T n, Qu n Ng c làm bài th Hoàng Lãng. Hoàn c nh tuy m i n i có khác,ầ ầ ọ ơ ả ỗ ơ
song tình yêu đâu cũng gi ng nhau. T ngàn đ i nay, bao gi cũng th . Bây giở ố ừ ờ ờ ế ờ
t t c ch tiên đi r i, sao không khí chung quanh đôi ta l i l nh l o, bu n bã thấ ả ư ồ ạ ạ ẽ ồ ế
này. Có ph i vì tình yêu không phát sinh ra lòng em, hay là em c c m gi l i?"ả ở ố ầ ữ ạ
Giáng H ng bu n r u đáp:ươ ồ ầ
"Các ch đ u đã đ c đ o, có tên Hoàng Đi n, th ng lui t i H ng Môn, s ng ị ề ắ ạ ở ệ ườ ớ ồ ố ở
ch n thanh khi t, vui ch i trong cõi c c t nh, lòng không v ng v n d c tình.ố ế ơ ự ị ươ ấ ụ
Còn em đây ch a s ch kh i th t tình. D u v t còn n i Thúy Đi n, v n v ngư ạ ỏ ấ ấ ế ở ơ ệ ấ ươ
duyên n tr n ai. Thân em tuy đi n ng c nh ng lòng em còn dính b i tr n.ợ ầ ở ệ ọ ư ụ ầ
Đ ng đem em mà so sánh v i các ch tiên khác!"ừ ớ ư
T Th c nói:ừ ứ
"N u th thì em cũng không xa cách anh l m"!ế ế ắ
C hai đ u phá lên c i.ả ề ườ
Ngày tháng k ti p nhau trong khoái l c th n tiên.ế ế ạ ầ
M t sáng, T Th c th y hoa sen n , h ng c đã thay đ i màu xanh, th m thoátộ ừ ứ ấ ở ồ ọ ổ ấ
th mà đã qua m t năm r i.ế ộ ồ
Nh ng đêm gió th i l nh lùng, nh ng sáng s ng sa n ng h t, nh ng t i trăngữ ổ ạ ữ ươ ặ ạ ữ ố
r i qua song, có khi T Th c không làm sao nh m đ c m t. M t n i bu n trànọ ừ ứ ắ ượ ắ ộ ỗ ồ
ng p tâm h n, th c t nh chàng d y.ậ ồ ứ ỉ ậ
M t hôm, trông ra xa th y m t con thuy n, chàng tr tay b o Giáng H ng:ộ ấ ộ ề ỏ ả ươ
"Anh t mi n xa xôi kia t i đây, chân tr i m m t, sóng bi n muôn trùng, khôngừ ề ớ ờ ờ ị ể
bi t rõ nhà anh n i nào!"ế ở ơ
M t lát chàng l i nói:ộ ạ
"Khi đi, anh còn có m , b n bè d i kia. Lòng tr n ch a rũ s ch, anh mu nẹ ạ ở ướ ầ ư ạ ố
nhìn l i quê h ng. ạ ươ
Em hãy hi u cho lòng anh, đ cho anh tr v thăm nhà ít lâu. Không bi t em nghĩể ể ở ề ế
sao?"
Giáng H ng bu n bã không th t nên l i. T Th c nói ti p:ươ ồ ố ờ ừ ứ ế
"Đ cho anh đi dăm hôm, m t tháng g p l i các b n, x p đ t công vi c nhà, r iể ộ ặ ạ ạ ế ặ ệ ồ
anh s tr l i s ng bên em mãi mãi cho đ n già ch n B ch Vân".ẽ ở ạ ố ế ở ố ạ
Giáng H ng khóc nói:ươ
"Em không mu n l y tình v ch ng đ ngăn anh đ ng tr l i quê nhà. Em ch số ấ ợ ồ ể ừ ở ạ ỉ ợ
r ng đ i s ng th gian quá nh h p, ánh sáng m t tr i quá v n v i, anh s khôngằ ờ ố ế ỏ ẹ ặ ờ ắ ỏ ẽ
còn tìm th y sân v n x a trong c nh cũ n a đâu!"ấ ườ ư ả ữ
Nàng báo tin cho m hay, Ng y phu nhân th dài b o:ẹ ụ ở ả
"Ta không ng con ng i y l i còn v ng v n t c l y đ n th !"ờ ườ ấ ạ ươ ấ ụ ụ ế ế
R i cho s m s a m t chi c xe mây đ đ a T Th c đi. Giáng H ng trao choồ ắ ử ộ ế ể ư ừ ứ ươ
ch ng m t phong th vi t trên gi y l a, d n dò:ồ ộ ư ế ấ ụ ặ
"Sau này khi xem đ n b c th , anh hãy nh đ n em"!ế ứ ư ớ ế
R i hai ng i g t n c m t chia tay. Trong nháy m t T Th c đã đ t chânồ ườ ạ ướ ắ ắ ừ ứ ặ
xu ng m t đ t.ố ặ ấ
Nh ng t t c đ u đã hoàn toàn đ i thay. Nhà c a, ng i làng không còn là nh ngư ấ ả ề ổ ử ườ ữ
ng i quen cũ n a. Ch có các t ng đá bên b su i v n ph rêu xanh nh x a.ườ ữ ỉ ả ờ ố ẫ ủ ư ư