Vai trò c a ki m toán đ c l p và d ch v t v n thu đ i v i công tác qu n lý thu nhàủ ể ộ ậ ị ụ ư ấ ế ố ớ ả ế
n cướ
Chúng tôi xin gi i thi u bài phát bi u c a Bà Nguy n Th Cúc - Phóớ ệ ể ủ ễ ị
T ng c c tr ng T ng c c thu t i H i ngh k ni m 15 năm thànhổ ụ ưở ổ ụ ế ạ ộ ị ỷ ệ
l p ngành ki m toán đ c l p. ậ ể ộ ậ
S c n thi t c a ho t đ ng ki m toán và t v n thu trong n n kinhự ầ ế ủ ạ ộ ể ư ấ ế ề
t th tr ngế ị ườ
V i s phát tri n không ng ng c a các doanh nghi p v s l ng, hìnhớ ự ể ừ ủ ệ ề ố ượ
th c và qui mô ho t đ ng, đ ng th i, tr c đòi h i v s minh b ch, lànhứ ạ ộ ồ ờ ướ ỏ ề ự ạ
m nh tài chính c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng và h i nh pạ ủ ệ ề ế ị ườ ộ ậ
kinh t th gi i thì s tr giúp c a các Công ty ki m toán, t v n thu choế ế ớ ự ợ ủ ể ư ấ ế
các doanh nghi p trong vi c tuân th pháp lu t v thu là r t c n thi t.ệ ệ ủ ậ ề ế ấ ầ ế
Vai trò c a các Công ty ki m toán, t v n thu không ch là cung c p cho các công ty m i đ củ ể ư ấ ế ỉ ấ ớ ượ
thành l p thông qua các d ch v nh t v n kê khai các lo i thu , h ng d n các n i dung c aậ ị ụ ư ư ấ ạ ế ướ ẫ ộ ủ
các lu t thu , gi i đáp th c m c trong lĩnh v c thu mà còn cung c p d ch v ki m toán, d ch vậ ế ả ắ ắ ự ế ấ ị ụ ể ị ụ
v thu cho các công ty đã ho t đ ng t i Vi t Nam vì các doanh nghi p này mu n có s hi uề ế ạ ộ ạ ệ ệ ố ự ể
bi t ch c ch n v pháp lu t thu , ti t ki m chi phí cho doanh nghi p n u g p r i ro b ph t thuế ắ ắ ề ậ ế ế ệ ệ ế ặ ủ ị ạ ế
ho c ph i tr chi phí r t cao cho nhân viên có kinh nghi m v thu .ặ ả ả ấ ệ ề ế
Đ c bi t là đ i v i các công ty đa qu c gia, d ch v t v n thu ngoài vi c giúp các công ty nàyặ ệ ố ớ ố ị ụ ư ấ ế ệ
ch p hành t t pháp lu t v thu đ tăng uy tín kinh doanh trên th tr ng toàn c u còn giúp choấ ố ậ ề ế ể ị ườ ầ
doanh nghi p ch đ ng đ c vi c n p thu c a mình t i m i qu c gia.ệ ủ ộ ượ ệ ộ ế ủ ạ ỗ ố
Khi mà quy mô ho t đ ng c a các doanh nghi p ngày càng l n m nh, các ch đ u t thuê qu nạ ộ ủ ệ ớ ạ ủ ầ ư ả
lý kinh doanh thì h luôn luôn yêu c u s sách k toán ph i minh b ch, các r i ro vi ph m phápọ ầ ổ ế ả ạ ủ ạ
lu t ph i đ c ki m soát và h n ch đ n m c th p nh t. Đây cũng là lý do mà các công ty nàyậ ả ượ ể ạ ế ế ứ ấ ấ
đòi h i ph i s d ng d ch v ki m toán và t v n thu .ỏ ả ử ụ ị ụ ể ư ấ ế
Ngày nay, tr c s phát tri n c a n n kinh t th tr ng, ngày càng có nhi u các công ty Vi tướ ự ể ủ ề ế ị ườ ề ệ
Nam (các t ng công ty l n và các doanh nghi p c ph n) s d ng d ch v t v n thu thay vìổ ớ ệ ổ ầ ử ụ ị ụ ư ấ ế
ch có các doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài nh tr c đây. Bên c nh các t ng công tyỉ ệ ố ầ ư ướ ư ướ ạ ổ
l n, các doanh nghi p c ph n đang ngày càng phát tri n đã bùng n s ra đ i c a các doanhớ ệ ổ ầ ể ổ ự ờ ủ
nghi p t nhân, các ch h kinh doanh, các cá nhân hành ngh đ c l p... các lo i hình doanhệ ư ủ ộ ề ộ ậ ạ
nghi p này r t c n s tr giúp, h ng d n t th t c đăng ký thành l p doanh nghi p, th t cệ ấ ầ ự ợ ướ ẫ ừ ủ ụ ậ ệ ủ ụ
đăng ký thu , mua hóa đ n, kê khai và quy t toán thu ... vì h thi u kinh nghi m và không b tríế ơ ế ế ọ ế ệ ố
nhân viên làm k toán...ế
Bên c nh đó, Chính ph đang giao cho B Tài chính ch trì so n th o d Lu t thu Thu nh pạ ủ ộ ủ ạ ả ự ậ ế ậ
cá nhân đ trình Chính ph , Qu c h i ban hành và d ki n áp d ng vào năm 2009. N u Lu tể ủ ố ộ ự ế ụ ế ậ
thu thu nh p cá nhân đ c ban hành thì s phát sinh thêm vô cùng nhi u ng i ph i kê khaiế ậ ượ ẽ ề ườ ả
thu , quy t toán thu và t t y u nh ng ng i n p thu thu nh p cá nhân này l i ph i tìm đ nế ế ế ấ ế ữ ườ ộ ế ậ ạ ả ế
công ty t v n thu , đ i lý thu đ giúp h th c hi n nghĩa v c a mình v i Nhà n c đ c đ yư ấ ế ạ ế ể ọ ự ệ ụ ủ ớ ướ ượ ầ
đ , đúng, không n p quá, không l m thu, x lý th t c hoàn thu đ c kip th i...ủ ộ ạ ử ủ ụ ế ượ ờ
Vai trò c a công ty ki m toán, t v n thu đ i v i công tác qu n lý thuủ ể ư ấ ế ố ớ ả ế
Thông qua ho t đ ng ki m toán và t v n thu , công ty ki m toán, t v n thu đã góp ph nạ ộ ể ư ấ ế ể ư ấ ế ầ
tăng c ng công tác qu n lý thu , c th :ườ ả ế ụ ể
Th nh t, công ty ki m toán, t v n thu là m t kênh cung c p thông tin cho c quan thu cácứ ấ ể ư ấ ế ộ ấ ơ ế
v ng m c v thu phát sinh trong quá trình s n xu t, kinh doanh c a các doanh nghi p.ướ ắ ề ế ả ấ ủ ệ
Trong quá trình ki m toán, t v n tài chính, thu cho doanh nghi p v i chuyên môn và kinhể ư ấ ế ệ ớ
nghi m trong lĩnh v c này, công ty ki m toán, t v n thu đã phát hi n ra nh ng b t c p vệ ự ể ư ấ ế ệ ữ ấ ậ ề
chính sách thu trong quá trình th c hi n. Ngoài ch c năng t v n, gi i thích cho doanh nghi pế ự ệ ứ ư ấ ả ệ
hi u rõ v chính sách thu thì công ty ki m toán và t v n thu còn đóng vai trò t ng h p, phânể ề ế ể ư ấ ế ổ ợ
tích các b t c p v chính sách thu trong quá trình th c hi n. Các v ng m c, ki n ngh v thuấ ậ ề ế ự ệ ướ ắ ế ị ề ế
c a doanh nghi p do các công ty ki m toán cung c p th ng đ c t ng h p t nhi u doanhủ ệ ể ấ ườ ượ ổ ợ ừ ề
nghi p, đã đ c phân tích, đánh giá và có c s vì v y có tính thuy t ph c cao. Đi u này đãệ ượ ơ ở ậ ế ụ ề
giúp cho các c quan Nhà n c hi u rõ h n th c ti n kinh doanh c a doanh nghi p, s b t c pơ ướ ể ơ ự ễ ủ ệ ự ấ ậ
c a chính sách thu hi n hành và t đó có th có nh ng c i cách chính sách thu m t cáchủ ế ệ ừ ể ữ ả ế ộ
hoàn thi n h n.ệ ơ
Th hai, công ty ki m toán, t v n thu đ i di n cho các doanh nghi p đ xu t chính sách thuứ ể ư ấ ế ạ ệ ệ ề ấ ế
áp d ng phù h p v i tình hình phát tri n kinh t c a Vi t Nam trong t ng th i kỳ và phù h p v iụ ợ ớ ể ế ủ ệ ừ ờ ợ ớ
thông l qu c t .ệ ố ế
M c dù c ch chính sách thu c a Vi t Nam trong th i gian qua đã có nh ng đ i m i theoặ ơ ế ế ủ ệ ờ ữ ổ ớ
chi u h ng tích c c, tuy nhiên chính sách thu hi n nay v n đang n m trong quá trình c iề ướ ự ế ệ ẫ ằ ả
cách, chuy n đ i và t ng b c hoàn thi n đ phù h p v i tình hình phát tri n kinh t c a Vi tể ổ ừ ướ ệ ể ợ ớ ể ế ủ ệ
Nam cũng nh quá trình h i nh p kinh t qu c t , do đó không th tránh kh i các v ng m c,ư ộ ậ ế ố ế ể ỏ ướ ắ
s không đ ng nh t trong quá trình th c hi n. Đ kh c ph c và gi m thi u v n đ này, B Tàiự ồ ấ ự ệ ể ắ ụ ả ể ấ ề ộ
chính và c quan thu đã ti n hành các cu c h i th o, đ i tho i v i doanh nghi p nh m traoơ ế ế ộ ộ ả ố ạ ớ ệ ằ
đ i, tháo g các v ng m c v thu . Tuy nhiên, v i vai trò là ki m toán, t v n thu , các công tyổ ỡ ướ ắ ề ế ớ ể ư ấ ế
ki m toán, t v n thu , đ c bi t là các công ty ki m toán, t v n thu đa qu c gia đã đóng vaiể ư ấ ế ặ ệ ể ư ấ ế ố
trò t v n, cung c p thông tin, thông l qu c t và chia s kinh nghi m v i c quan ho ch đ như ấ ấ ệ ố ế ẻ ệ ớ ơ ạ ị
chính sách thu khi các c quan này ban hành m t chính sách thu m i ho c s a đ i, b sungế ơ ộ ế ớ ặ ử ổ ổ
chính sách thu . Do đó, công ty ki m toán, t v n thu cũng đóng góp m t ph n không nhế ể ư ấ ế ộ ầ ỏ
trong vi c giúp đ c quan ho ch đ nh chính sách thu t o nên m t khung pháp lý v thu ngàyệ ỡ ơ ạ ị ế ạ ộ ề ế
càng tr nên minh b ch, rõ ràng và th ng nh t.ở ạ ố ấ
Th ba, công ty ki m toán, t v n thu đã giúp cho đ i t ng n p thu tăng c ng s hi u bi tứ ể ư ấ ế ố ượ ộ ế ườ ự ể ế
và tuân th pháp lu t v thu thông qua vi c ki m toán, t v n thu cho các doanh nghi p.ủ ậ ề ế ệ ể ư ấ ế ệ
Thông qua ho t đ ng h i th o đ nh kỳ v i khách hàng, phát hành b n tin chuyên ngành hàngạ ộ ộ ả ị ớ ả
tháng, ho c s d ng trang web cũng nh thông qua vi c tr c ti p ki m toán, t v n tài chính vàặ ử ụ ư ệ ự ế ể ư ấ
thu cho doanh nghi p, công ty ki m toán, t v n thu đã th ng xuyên giúp cho các doanhế ệ ể ư ấ ế ườ
nghi p c p nh t các thông tin liên quan đ n lĩnh v c thu , s thay đ i c a các văn b n phápệ ậ ậ ế ự ế ự ổ ủ ả
lu t, đ các doanh nghi p có th k p th i n m b t đ c thông tin cũng nh k p th i đ nh h ngậ ể ệ ể ị ờ ắ ắ ượ ư ị ờ ị ướ
đ c chi n l c kinh doanh c a doanh nghi p mình. Nhân viên c a công ty ki m toán, t v nượ ế ượ ủ ệ ủ ể ư ấ
tài chính, thu là nh ng chuyên viên đ c đào t o chuyên ngành, có ki n th c sâu r ng v kinhế ữ ượ ạ ế ứ ộ ề
t , tài chính, k toán, ki m toán, gi i nghi p v thu , có nhi u kinh nghi m th c ti n nên tácế ế ể ỏ ệ ụ ế ề ệ ự ễ
d ng c a vi c tuyên truy n, gi i thích là r t l n và doanh nghi p d ti p thu, n m b t h n là sụ ủ ệ ề ả ấ ớ ệ ễ ế ắ ắ ơ ự
trình bày c a c quan thu . Chính vì v y, các công ty ki m toán và t v n thu đã giúp cho đ iủ ơ ế ậ ể ư ấ ế ố
t ng n p thu tăng c ng s hi u bi t và tuân th pháp lu t v thu đ ng th i là c u n i gi aượ ộ ế ườ ự ể ế ủ ậ ề ế ồ ờ ầ ố ữ
c quan thu và doanh nghi p trong vi c th c hi n chính sách, pháp lu t v thu .ơ ế ệ ệ ự ệ ậ ề ế
Đ c bi t, th c hi n c i cách hành chính thu theo ph ng th c doanh nghi p t khai, t tính, tặ ệ ự ệ ả ế ươ ứ ệ ự ự ự
n p; c quan thu ch t p trung làm t t công tác d ch v h tr đ i t ng n p thu và thanh tra,ộ ơ ế ỉ ậ ố ị ụ ỗ ợ ố ượ ộ ế
ki m tra thu . Tuy nhiên, khi s l ng đ i t ng n p thu ngày càng tăng, c quan thu ph iể ế ố ượ ố ượ ộ ế ơ ế ả
t p trung vào vi c thanh tra, ki m tra thu , thì s h tr c a công ty ki m toán, t v n thu nhậ ệ ể ế ự ỗ ợ ủ ể ư ấ ế ư
nói trên càng tăng lên đáng k và đ c c quan thu ghi nh n thông qua k t qu thanh tra, ki mể ượ ơ ế ậ ế ả ể
tra thu th y tình tr ng vi ph m pháp lu t v thu , n thu , gian l n v thu ho c tr n thu c aế ấ ạ ạ ậ ề ế ợ ế ậ ề ế ặ ố ế ủ
doanh nghi p ngày càng gi m đi.ệ ả
Th t , công ty ki m toán, t v n thu đã góp ph n ngăn ng a tình tr ng gian l n, tr n thu , nứ ư ể ư ấ ế ầ ừ ạ ậ ố ế ợ
đ ng thu .ọ ế
Các công ty ki m toán, t v n thu th ng ch u trách nhi m r t cao v i các d ch v t v n thuể ư ấ ế ườ ị ệ ấ ớ ị ụ ư ấ ế
mà h cung c p cho khách hàng. Do đó, công ty luôn ch đ ng và có trách nhi m h ng d nọ ấ ủ ộ ệ ướ ẫ
các đ i t ng n p thu tuân th các quy đ nh c a pháp lu t v thu hi n hành. V i vi c chuy nố ượ ộ ế ủ ị ủ ậ ề ế ệ ớ ệ ể
đ i c ch n p thu t ph ng pháp c quan thu xác đ nh nghĩa v thu sang ph ng pháp tố ơ ế ộ ế ừ ươ ơ ế ị ụ ế ươ ự
khai - t n p thì vai trò c a công ty ki m toán và t v n thu càng đ c kh ng đ nh do vi c tự ộ ủ ể ư ấ ế ượ ẳ ị ệ ự
tính toán t kê khai thu đòi h i tính chính xác và đ y đ , doanh nghi p có th ph i gánh ch uự ế ỏ ầ ủ ệ ể ả ị
h u qu l n do kê khai sai, b t lu n là c ý hay do hi u bi t không rõ v chính sách thu .ậ ả ớ ấ ậ ố ể ế ề ế
M t khác, trên ph ng di n pháp lý và uy tín kinh doanh thì công ty ki m toán, t v n thu sặ ươ ệ ể ư ấ ế ẽ
ph i ch u nhi u r i ro n u t v n cho khách hàng c a mình th c hi n không đúng pháp lu t vả ị ề ủ ế ư ấ ủ ự ệ ậ ề
thu . Vì v y, mà ho t đ ng c a công ty ki m toán, t v n thu đã góp ph n vào vi c làm gi mế ậ ạ ộ ủ ể ư ấ ế ầ ệ ả
b t tình tr ng tr n l u thu , gian l n v thu và n đ ng thu .ớ ạ ố ậ ế ậ ề ế ợ ọ ế
Th năm, công ty ki m toán, t v n thu đã gián ti p làm gi m các v khi u ki n, tránh ch pứ ể ư ấ ế ế ả ụ ế ệ ấ
gi a doanh nghi p và c quan thu .ữ ệ ơ ế
Nh đã phân tích trên, thông qua vi c cung c p các d ch t v n thu , công ty ki m toán, tư ở ệ ấ ị ư ấ ế ể ư
v n thu đã góp ph n r t đáng k giúp cho đ i t ng n p thu tăng c ng s hi u bi t và tuânấ ế ầ ấ ể ố ượ ộ ế ườ ự ể ế
th pháp lu t v thu , ngăn ng a tình tr ng gian l n, tr n thu , n đ ng thu . Chính nh ng đi uủ ậ ề ế ừ ạ ậ ố ế ợ ọ ế ữ ề
này đã gián ti p làm làm gi m các v khi u ki n, tranh ch p v thu gi a doanh nghi p và cế ả ụ ế ệ ấ ề ế ữ ệ ơ
quan thu .ế
* * *
Ngày nay, tr c xu th c i cách và hi n đ i hoá qu n lý thu thì ho t đ ng c a các công ty ki mướ ế ả ệ ạ ả ế ạ ộ ủ ể
toán, t v n thu đã góp ph n vào vi c xã h i hoá công tác t v n thu , t ng b c thay đ iư ấ ế ầ ệ ộ ư ấ ế ừ ướ ổ
quan đi m v tuyên truy n, h ng d n th c hi n pháp lu t v thu hoàn toàn do c quan thuể ề ề ướ ẫ ự ệ ậ ề ế ơ ế
đ m nh n nh tr c đây. Chính vì v y mà ho t đ ng t v n thu c a các công ty ki m toán vàả ậ ư ướ ậ ạ ộ ư ấ ế ủ ể
t v n thu đã đ c đ a vào d th o c a Lu t qu n lý thu nh m t o hành lang pháp lý đ y đư ấ ế ượ ư ự ả ủ ậ ả ế ằ ạ ầ ủ
cho lo i hình công ty này ho t đ ng d i giác đ là đ i di n c a c quan thu khi thu thu đ ngạ ạ ộ ướ ộ ạ ệ ủ ơ ế ế ồ
th i là đ i di n cho ng i n p thu khi n p thu (v i tên g i là đ i lý thu ). Đi u này ch ng tờ ạ ệ ườ ộ ế ộ ế ớ ọ ạ ế ề ứ ỏ
r ng vai trò c a công ty ki m toán, t v n thu ngày càng đ c nâng cao v v trí pháp lý cũngằ ủ ể ư ấ ế ượ ề ị
nh s đóng góp có hi u qu c a công ty đ i v i vi c qu n lý thu nhà n c./.ư ự ệ ả ủ ố ớ ệ ả ế ướ
Admin (Theo VACPA)