Xăm trổ và những nguy cơ
Xăm là dùng vật nhọn (kim hay kim điện tử) và chất màu viết thành chữ
hay vẽ thành hình trên vùng bì của tổ chức da. Khi xăm trổ, có 3 nguy cơ.
Gây dị ứng nhiễm độc hóa chất: các chất dùng để xăm có thể là màu xanh
đen (carbon), đen (mực tàu), đỏ (cinnabar), xanh nhạt (coban), xanh lá cây (crom),
nâu (đất son, sắt).
Hội đồng châu Á đưa ra nghiên cứu cho biết: hóa chất dùng để xăm là hóa
chất công nghiệp thường là sơn xe hơi, mực viết. Trước hết những hóa chất này
gây phản ứng trên da: ngứa, rấm rứt, đỏ, phù nề tại chỗ hay toàn thân. Phản ứng có
thể xảy ra ngay nhưng cũng có thể xuất hiện sau vài tuần lễ hay hàng năm.
Biểu hiện có thể là phản ứng dạng liken, đôi khi lan rộng ra ngoài vùng
xăm gây eczema, viêm da tiếp xúc, viêm da tróc vảy, viêm dạng u hạt rất khó điều
trị, có người bị viêm màng bồ đào do xăm mắt.
Một số chất màu là các hợp chất hữu cơ lấy từ than đá, dầu mỏ, các kim
loại độc. Nhiều nghiên cứu trước đây cho biết có thể gây ung thư. Thêm nữa, vùng
xăm còn dễ nhạy cảm với tia tử ngoại trong nắng gây ra các tác hại khác.
Gây tổn thương các tế bào vùng xăm: tổn thương đó có thể không nặng
lắm, nếu xăm nhỏ, nông, nhạt trên vùng ít các đầu dây thần kinh mạch máu và các
tổ chức không nhạy cảm lắm (như ở cánh tay) nhưng cũng có thể nặng nếu xăm
lớn, sâu, đậm trên vùng nhiều đầu dây thần kinh mạch máu, các tổ chức nhạy cảm
(như mắt, môi, lưỡi, bộ phận sinh dục). Một số dân chơi có khuynh hướng chung
là xăm rất nhiều chỗ kể cả chỗ dễ gây tổn thương nhất làm tăng thêm nguy cơ này.
Gây nhiễm khuẩn, nhiễm virut: sẽ gây nhiễm khuẩn, nhiễm virut nếu dụng
cụ xăm không được tiệt trùng hay tiệt trùng không đúng phương pháp.
Đa số người xăm với các thợ xăm dạo, có khi bạn bè tự xăm cho nhau, xăm
một lúc nhiều người nên không chỉ gây nhiễm vi khuẩn, virut thông thường như tụ
cầu liên cầu mà còn có thể làm lây nhiễm chéo cả những vi khuẩn, virut gây các
bệnh nguy hiểm theo đường máu như viêm gan, HIV, lao, phong...
Ba yếu tố trên thường diễn ra cùng lúc làm cho tai biến càng trầm trọng
thêm. Hay gặp nhất hiện nay là sau khi xăm có người bị sưng tấy vài ngày, phải
dùng corticoid (chống dị ứng), kháng sinh (chống nhiễm khuẩn) tại nhà, nhưng có
người dùng tại nhà không khỏi phải nhập viện.
Ở châu Âu, việc xăm thường dùng kim điện tử trong các cơ sở bảo đảm hơn
nhiều nhưng Hội đồng châu Âu tổng kết: "... có khoảng 50% người xăm bị nhiễm
khuẩn. Riêng năm 2003 có hai trường hợp chết vì xăm, còn các trường hợp độc
gây ra do hóa chất xăm thì chưa rõ...".
Khi xăm xong, nếu không vừa ý muốn xóa đi cũng tai hại và tốn kém.
Chẳng hạn để xóa vết xăm lông mày chưa vừa ý có 3 cách: dùng laser thế hệ mới
đốt chỗ xăm; xăm chồng lên vết xăm cũ một thứ mực xăm có màu như da cũng
độc và kết quả thường không mỹ mãn; cắt bỏ vết xăm rồi may lại (điều này lệ
thuộc vào chỗ đó có thể cắt khâu được hay không và nếu được cũng không hồi
phục lại nguyên trạng như khi chưa xăm).
Xưa kia, xăm mình liên quan đến tín ngưỡng, tập tục của một số bộ tộc.
Sau này xăm vì làm đẹp (ở những nơi nhất định). Nay nhiều người trẻ xăm để thể
hiện cá tính, để thể hiện biểu tượng của các băng nhóm (không lành mạnh) hoặc
cũng có thể là cách "chơi trội, chơi độc" (xăm nhiều nơi). Xăm hại nhiều hơn lợi.
Các thầy thuốc khuyên không nên xăm, kể cả khi làm đẹp cũng nên tìm cách khác
(vẽ, tô tạm thời).