1
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
6.1. Khái ni-m và phân lo4i b6i
Các ht trong không khí (particles) gm: các ht cht rn có th lng và các
ht lơ l"ng hay các sol khí (aerosols = h% phân tán các ht cht rn, l(ng
trong pha khí).
B+i thư-ng ñư/c hiu là các ht cht rn tn ti trong không khí.
Có nhi1u cách phân loi b+i:
Theo kích thư4c ht:
ht d <1 m: khói (smoke)
ht d = 1 7 75 m: b+i (dust)
ht d > 75 m: b+i thô (grit)
Theo b;n cht hóa h<c: b+i vô cơ, b+i h=u cơ
Theo kh; năng lng: b+i bay (d<10 m), b+i lng (d>10 m)
Theo kh; năng xâm nhAp ñư-ng hô hp:
d <5 m: b+i ñ<ng li trong phBi
d = 5 7 10 m: ñ<ng li trong cuCng phBi
d > 10 m: nDm li trong mũi
Do tGm quan tr<ng cIa kh; năng xâm nhAp ñư-ng hô hp, phân bi%t:
PM
10
: b+i có d ≤ 10 m
PM
2.5
: b+i có d ≤ 2.5 m
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
ðánh giá quá trình x" lý b+i
Hi%u sut x" lý b+i hay hi%u sut thu gom (collection efficiency), %:
hay:
M
1
: lư/ng b+i thu gom ñư/c T thiUt bV, kg/s
M
0
: lư/ng b+i ñi vào thiUt bV, kg/s
M
2
: lư/ng b+i ñi ra kh(i thiUt bV, kg/s
Q: lưu lư/ng khí (m
3
/s)
C: nng ñZ b+i (kg/m
3
)
(ch[ sC nh( ch[ dòng khí tương ]ng)
Khi có n thiUt bV x" lý lp nCi tiUp, hi%u sut x" lý b+i tBng cZng:
η= 1 7 (1 7 η
1
)(1 7 η
2
)….(1 7 η
n
) (6.3)

×
+
=×= MM
M
M
M
η
ThiUt bV
0 2
1
Vào
Thu gom
Ra

×
×
×
=CQ
CQ
η
2
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
6.2. Bu9ng l:ng b6i
6.2.1. Nguyên t:c ho4t ñ?ng
Nguyên tc: Cho dòng khí th;i ñi vào bung lng có tiUt di%n tăng, tCc ñZ khí gi;m
ñZt ngZt, các ht b+i tách kh(i dòng khí dư4i tác d+ng cIa tr<ng lec.
6.2.2. C@u t4o thit bA
Bung lng ñơn (H.6.1.a)
Bung lng có vách ngăn (H.6.1.b)
Bung lng nhi1u tGng (H.6.1.c)
Khí thi
Khí thi ñã
loi bi
Phu gom bi
Hình 6.1.
Các dng bung lng b+i
a)
b) c)
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
6.2.3. Hi-u su@t xG lý
Hi%u sut thu gom b+i có cf ht d:
L, H: chi1u dài, chi1u cao bung lng, m
v
g
: vAn tCc chuyn ñZng ngang cIa dòng khí, m/s
v
s
: vAn tCc lng cIa ht, m/s. Theo ñVnh luAt Stokes:
ρ
p
: khCi lư/ng riêng cIa ht, kg/m
3
d: ñư-ng kính ht, m
: ñZ nh4t cIa khí, kg/m/s
g: gia tCc tr<ng trư-ng, m/s
2
B: b1 rZng bung lng, m
Q: lưu lư/ng dòng khí th;i, m
3
/s
V4i ht cf d<1 m; biu th]c Stokes ph;i ñư/c nhân v4i h% sC hi%u ch[nh
Cunningham (C
c
). Giá trV C
c
tùy thuZc cf ht.

−−= Hv
Lv
g
s
η


ρ
dg
v
p
s
=




−−=
−−=⇒ Q
LBdg
Hv
Ldg
p
g
p
ρ
ρ
η
3
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
Thec tU, khí th;i ch]a hln h/p b+i nhi1u cf ht.
Tính η
i
cho tmng cf ht d
i
theo (6.4); sau ñó tm sC li%u phân
bC cf ht trong khí th;i, tính hi%u sut tBng cZng:
w
i
là phGn ht cf d
i
ðCi v4i bung lng nhi1u tGng, nhân thêm N (sC tGng) vào
biu th]c trong ngopc T công th]c (6.4).
Tm phương trình (6.4), ηcao khi:
v
s
càng l4n (t]c d l4n, thư-ng v4i ht > 50 m)
v
g
càng nh( (thư-ng v
g
< 3 m/s)
L/H càng l4n

∑
=
ii
w
ηη
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
Tóm tt mZt sC thông sC v4i bung lng b+i:
4
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
6.3. Thit bA ly tâm (Cyclone)
6.3.1. Nguyên t:c
Dòng khí th;i chuyn ñZng
theo phương tiUp tuyUn v4i
thành thiUt bV, lec ly tâm làm
ht b+i văng xa, va chm thành
cyclone mt ñZng năng và rơi
xuCng theo tr<ng lec.
6.3.2. C@u t4o thit bA
Cyclone ñơn
Kiu dòng vào phía trên
cùng (H.6.2.a)
Kiu dòng vào tm dư4i
(H.6.2.b)
Cyclone chùm (H.6.2.c)
Hình 6.2.
Các kiu thiUt bV cyclone
a)
b)
c)
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
6.3.3. Hi-u su@t xG lý
Dea trên khái ni%m “cf ht chia ct” (“cut diameter”) d
50
hay d
cut
: cf ht
]ng v4i hi%u qu; gom b+i ñt 50% (Iozia&Leith, 1989):
d
cut
: cf ht chia ct, m
: ñZ nh4t khí th;i, kg/s/m
B: b rZng Cng khí vào, m
n
t
: sC vòng xoáy hi%u qu; (thư-ng 5 – 10)
v
i
: tCc ñZ khí vào, m/s
ρ
p
: khCi lư/ng riêng cIa ht, kg/m
3
Tính hi%u sut thu gom cho cf ht d
p
theo phương pháp Lapple (công th]c
6.9 hay ñ thV 6.3):
Tm phân bC cf ht trong khí th;i, tính hi%u sut x" lý tBng cZng theo công
th]c (6.7).

=
ipt
cut
vn
B
d
ρπ

cutp
dd+
−=
η
5
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
Hình 6.3.
Hi%u sut thu gom theo
ty sC d/d
cut
BM KTMT  Khoa Môi trưng – Trưng ðHKH Hu
Phn C. CÔNG NGH X LÝ B#I VÀ KHÍ TH(I
Chương 6. X LÝ B#I
Ví d6: Xác ñVnh hi%u sut thu gom b+i cIa cyclone x" lý b+i tm lò quay xi măng v4i
các ñi1u ki%n sau:
ðZ nh4t khí th;i = 2 x 10
75
kg/m/s
ty khCi b+i = 2.9 x 10
3
kg/m
3
vAn tCc khí vào cyclone = 15 m/s
sC vòng xoáy hi%u qu; = 5
ñư-ng kính cyclone = 3 m
b1 rZng Cng d{n khí vào = 0.75 m
Phân bC cf ht như sau:
7>60
360
650
1040
1630
2020
1510
205
31
% khPi lưQng
CR h4t TB d,
m