Xử trí khi trẻ bị nôn trớ
Nôn trớ là hiện tượng thường gặp ở trẻ. Muốn xử trí tốt hiện tượng này
trước hết phải tìm rõ nguyên nhân của nó.
Nôn: hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đưa hết ra ngoài do sự co bóp của dạ
dày phối hợp với co bóp của cơ hoành và thành bụng.
Trớ: hiện tượng một lượng thức ăn bị trào ra khỏi miệng ngay sau bữa ăn
hoặc trong bữa ăn. Đây là hiện tượng sinh lý trong vòng 6 tháng đầu không
cần phải điều trị.
Các nguyên nhân
Nôn là triệu chứng của một số bệnh:
Ngoài triệu chứng nôn trẻ còn có các triệu chứng khác đặc trưng của từng
bệnh, đây là những trường hợp nôn đột xuất không phải thường xuyên.
- Nôn trong một số bệnh nhiễm khuẩn cấp tính: viêm họng, viêm phế quản,
viêm phổi, ngoài triệu chứng nôn trẻ thường kèm theo: sốt, ho, khó thở.
- Nôn trong ỉa chảy cấp: ngoài nôn trẻ kèm theo tiêu chảy, mất nước.
- Nôn trong các bệnh não màng não, viêm màng não mủ, u não, áp xe não:
ngoài nôn trẻ kèm theo các triệu chứng: co giật, sốt, hôn mê, thóp phồng (trẻ
dưới 12 tháng).
- Nôn trong ngộ độc thức ăn: trẻ kèm theo đi ỉa, đau bụng, dấu hiệu nhiễm
khuẩn, nhiễm độc.
- Nôn trong các bệnh ngoại khoa: tắc ruột, lồng ruột: ngoài dấu hiệu nôn trẻ
kèm theo cơn khóc thét do đau bụng, bụng chướng, bí trung, đại tiện, hoặc đi
ngoài ra máu trong lồng ruột.
- Nôn do hẹp ruột bẩm sinh, phì đại môn vị hẹp thực quản: Nôn xuất hiện sớm
trong vòng 1 tuần đầu sau khi sinh, hầu như bữa nào cũng nôn, nôn ngay sau
khi ăn hoặc 1 vài giờ, cần được phát hiện sớm để điều trị bằng phẫu thuật.
Nôn thường xuyên:
Ngoài triệu chứng nôn trẻ không có các triệu chứng khác kèm theo thường do
các nguyên nhân sau:
Sai lầm về ăn uống: Ăn quá nhiều, quá no; do trẻ nuốt quá nhiều không khí
khi ngậm vú giả hoặc bú bình không nghiêng cho sữa ngập cổ bì; ăn xong đặt
trẻ nằm ngay; do quấn tã bụng quá chặt; do rối loạn thần kinh thực vật, rối
loạn co bóp dạ dày.
Xử trí khi trẻ bị nôn
Nếu trẻ nôn đột xuất và kèm theo các triệu chứng khác của từng bệnh thì phải
đưa ngay trẻ đi bệnh viện.
Nôn do sai lầm ăn uống:
- Không ép trẻ ăn quá no.
- Khi bú chai: cầm nghiêng chai sữa 450 cho sữa ngập hết cổ chai sữa.
- Không cho trẻ ngậm đầu vú giả.
Nôn do rối loạn thần kinh thực vật:
- Sau khi ăn bế vác trẻ đứng thẳng 10 - 15 phút.
- Không quấn rốn quá chặt.
Dùng thuốc ức chế co thắt dạ dày:
- Cồn Benando: 1 - 3 giọt/ngày.
- Atropin dung dịch 1/1000: 2 giọt trước khi ăn.
- Gacdenan: 0,01g x 4 lần/ngày.
Cần theo dõi trọng lượng của trẻ nếu không tăng cân hoặc sụt cân cần đưa
khám bác sĩ để kiểm tra lại chẩn đoán.