intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Xuất khẩu tư bản trong quá trình hội nhập quốc tế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu này phân tích các hình thức xuất khẩu tư bản, bao gồm đầu tư trực tiếp và gián tiếp ra nước ngoài, và tác động của chúng đối với nền kinh tế của quốc gia xuất khẩu cũng như các quốc gia tiếp nhận. Đồng thời, nghiên cứu cũng làm rõ vai trò của xuất khẩu tư bản trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, công nghiệp hóa và hội nhập toàn cầu. Các thách thức và cơ hội trong quá trình hội nhập quốc tế cũng được đề cập nhằm đưa ra những giải pháp chiến lược cho các quốc gia đang phát triển.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Xuất khẩu tư bản trong quá trình hội nhập quốc tế

  1. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 XUẤT KHẨU TƯ BẢN TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ Nguyễn Thị Phương Mai Đại học Thủy lợi, email: ntpmai@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG ở các nước nhập khẩu tư bản. XKTB được coi là quá trình ăn bám bình phương. Trong xu thế hội nhập kinh tế hiện nay, Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, xuất khẩu tư bản (XKTB) là xu thế tất yếu XKTB đã trở thành phổ biến. của các nước trên thế giới. Nếu như trước - XKTB thực hiện dưới nhiều hình thức. đây, XKTB chỉ được thực hiện bởi các nước Nếu xét cách thức đầu tư thì XKTB gồm có nền kinh tế phát triển, có tiềm lực tài XKTB trực tiếp (đầu tư trực tiếp - FDI) và chính mạnh, có khoa học công nghệ hiện đại, XKTB gián tiếp (đầu tư gián tiếp· FPI). có trình độ quản lý tiên tiến thì ngày nay, Nếu xét theo chủ sở hữu, có XKTB tư ngay cả đối với các nước có nền kinh tế đang nhân và XKTB nhà nước. và kém phát triển dòng vốn đầu tư ra bên Nếu xét về cách thức hoạt động, có các chi ngoài cũng đã phát triển một cách mạnh mẽ. nhánh của các công ty xuyên quốc gia Sự tham gia của các nước này đã làm phong (TNCs); hoạt động tài chính tín dụng của các phú, đa dạng thêm môi trường hoạt động đầu ngân hàng hay các trung tâm tín dụng và tư quốc tế. Ở một nước vừa có thể có những chuyển giao công nghệ, luồng vốn di chuyển ra bên ngoài đồng thời - Ngày nay, XKTB có những sự biến đổi: lại có các luồng vốn khác di chuyển vào Thứ nhất, chiều hướng XKTB thay đổi. trong nước. Sự di chuyển mạnh mẽ các luồng Thứ hai, chủ thể XKTB có sự thay đổi lớn, vốn đầu tư đã có những tác động rất lớn tới vai trò của TNCs ngày càng lớn. các nước nói riêng, nền kinh tế thế giới nói Thứ ba, hình thức XKTB đa dạng, có sự chung. Việt Nam không nằm ngoài xu thế đan xen giữa XKTB và XKHH tăng lên. chung đó. Thứ tư, sự áp đặt mang tính thực dân trong 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU XKTB đã được gỡ bỏ dần và thay vào đó là nguyên tắc hai bên cùng có lợi. - Phương pháp luận duy vật biện chứng và Nguyên nhân của những biến đổi này duy vật lịch sử. không phải chỉ là do sự ‘thừa’ và ‘thiếu’ vốn - Phương pháp phân tích - tổng hợp. như trước đây mà là do những quá trình kinh tế diễn ra trên toàn thế giới do cách mạng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN mang lại. 3.1. Xuất khẩu tư bản – một đặc điểm 3.2. Tác động của XKTB trong quá kinh tế cơ bản của CNTBĐQ trình hội nhập quốc tế - Bản chất của xuất khẩu tư bản a) Tác động hai mặt của XKTB đối với XKTB là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài nước đầu tư tư bản (đầu tư tư bản ra nước ngoài) nhằm mục đích Một mặt, XKTB về thực chất là hình thức bóc lột giá trị thặng dư và các nguồn lợi khác mở rộng QHSX TBCN trên phạm vi quốc tế, 181
  2. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 là sự bành trướng thế lực của tư bản tài chính 3.3. Một số gợi mở về quá trình hợp tác nhằm bóc lột nhân dân lao động thế giới, đầu tư quốc tế của Việt Nam Mặt khác: Đầu tư FPI có thể dẫn tới tình Cũng như các nước đang phát triển khác, trạng “kinh tế bong bóng xà phòng’, đẩy mức Việt Nam thiếu vốn, thị trường, công nghệ và độ tiêu dùng lên quá cao so với khả năng những kinh nghiệm trong quản lý để xây kinh tế trong nước, làm gia tăng sự phụ thuộc dựng và phát triển kinh tế. vào các nhân tố bên ngoài. Với việc thực hiện chính sách khuyến b) Tác động của XKTB đối với nước khích đầu tư nước ngoài, đặc biệt là FDI đã nhập khẩu tư bản tạo việc làm cho nhiều lao động, tăng GDP và kim ngạch xuất khẩu. Việt Nam đã và - Tác động tích cực đang tiến hành từng bước hội nhập nền kinh + Là nguồn cung cấp có hiệu quả về vốn, tế khu vực và thế giới. công nghệ, năng lực quản lý Bối cảnh tự do hoá thương mại và toàn cầu + Giúp nền kinh tế trong nước tăng năng hoá nền kinh tế thế giới tạo nhiều cơ hội cho suất, tăng sức cạnh tranh, thu nhập quốc dân, Việt Nam phát triển. tiếp cận thị trường nước ngoài thúc đẩy quá trình CNH, HĐH. - Những cơ hội - Tác động tiêu cực Việc tham gia WTO, làm vị thế Việt Nam tăng lên trên trường quốc tế; có điều kiện chủ Nền kinh tế phát triển mất cân đối và lệ động tham gia chính sách thương mại toàn thuộc, nợ nần chồng chất do bị bóc lột quá cầu; đồng thời tập trung xây dựng, điều chỉnh nặng nề. hệ thống luật pháp minh bạch, phù hợp xu thế c) Tác động của XKTB đối với sự phát chung, thu hút các nhà đầu tư trong nước và triển của nền kinh tế thế giới ngoài nước... Gia nhập WTO, chúng ta sẽ được bình - Tác động tích cực đẳng tham gia thị trường toàn cầu để phát Thứ nhất, thúc đẩy sự phát triển LLSX, triển kinh tế, thương mại, thu hút đầu tư và Thứ hai, góp phần ngăn chặn sự gia tăng hàng hóa, dịch vụ sẽ không bị phân biệt đối của chính sách bảo hộ mậu dịch bằng các xử, sẽ dỡ bỏ được nhiều rào cản và được biện pháp thuế quan; hưởng những ưu đãi dành cho thành viên Thứ ba, thúc đẩy quá trình quốc tế SX, làm WTO. Như vậy cơ hội XKTB, cơ hội nâng xuất hiện lợi thế so sánh trong thương mại cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sẽ được mở quốc tế của các nước trên thị trường quốc tế, rộng đối với các doanh nghiệp Việt Nam. thúc đẩy sự PCLĐ quốc tế; Các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ, xâm nhập thị trường Thứ tư, góp phần xoa dịu mâu thuẫn, góp nước ngoài bằng cách thành lập các chi nhánh phần giải quyết bất đồng trên cơ sở nguyên ở nước ngoài thông qua các hình thức như tắc đa phương. doanh nghiệp liên doanh hay doanh nghiệp Thứ năm, tạo cơ hội rút ngắn khoảng cách 100% vốn. Đây chính là kinh nghiệm thành về trình độ phát triển giữa các nước. công và lớn mạnh của các công ty xuyên quốc - Tác động tiêu cực gia trên thế giới. Như vậy, XKTB trở thành Thứ nhất, việc tự do di chuyển vốn đầu tư, hoạt động kinh tế hữu ích giúp cho các doanh có thể tạo ra sự mất ổn định tỷ giá hối đoái. nghiệp mở rộng thị trường tiêu thụ, tạo thế Thứ hai, sự ô nhiễm môi trường do CGCN vững chắc và bổ sung cho sự phát triển của giữa các nước. các chi nhánh và công ty mẹ ở trong nước. Thứ ba, có thể làm nảy sinh các mâu thuẫn Doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện khai mới trong nền kinh tế thế giới. thác các nguồn lực sản xuất của nước ngoài 182
  3. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 để từ đó phát huy được lợi thế so sánh của Mức độ áp dụng công nghệ tiên tiến của nước mình. Thực tế cho thấy rằng, mỗi quốc DN vào sản xuất chưa cao, hệ thống đại lý gia đều có những nguồn lực sản xuất nhất phân phối sản phẩm mỏng, chưa tạo dựng định và tổng nguồn lực là hữu hạn. Đây chính được thương hiệu có danh tiếng…. Năng lực là một nguyên nhân cơ bản khiến cho doanh cạnh tranh thấp khiến cho hiệu quả kinh nghiệp của quốc gia tìm kiếm cơ hội đầu tư ở doanh của doanh nghiệp Vịêt Nam cả trong quốc gia khác nhằm khai thác nguồn lực của và ngoài nước chưa cao. nước đó để phát triển.. Cơ chế chính sách khuyến khích XKTB Các doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện của Việt Nam chưa được quan tâm đúng tiếp xúc trực tiếp với các thị trường quốc tế mức, hiệu quả của các chính sách kinh tế vĩ về vốn, máy móc thiết bị, KHCN, từ đó có mô đến hoạt động XKTB chưa cao. điều kiện tiếp thu công nghệ mới, hiện đại hơn, có điều kiện đổi mới cơ cấu sản xuất của 4. KẾT LUẬN doanh nghiệp. Các doanh nghiệp Việt Nam XKTB (đầu tư quốc tế) là xu thế tất yếu có điều kiện tiếp thu kinh nghiệm quản lý - ngày nay đối với tất cả các nước. Dù chiều tiên tiến, nâng cao trình độ tổ chức, quản lý hướng của XKTB có biến đổi, dù XKTB vẫn sản xuất, nâng cao hiểu biết về luật pháp và ý là thủ đoạn và phương tiện mà các nước giàu thức chấp hành luật pháp, nâng cao khả năng dùng để bóc lột các nước nghèo, vẫn là một cạnh tranh công bằng trên trường quốc tế và chính sách của CNTBĐQ, nhưng XKTB cả ở trong nước. cũng đã thể hiện xu hướng và trở thành hình Để có thể tận dụng được các cơ hội, chúng thức hợp tác đầu tư cùng có lợi trong mối ta phải chủ động, tích cực hội nhập để nền quan hệ quốc tế. XKTB mang đến nhiều cơ kinh tế nước ta gắn kết ngày càng mạnh hơn, hội nhưng cũng không ít thách thức cho các dần trở thành một thực thể hữu cơ của kinh tế nước. Để phát huy được những tác động tích khu vực và kinh tế thế giới. cực, hạn chế tác động tiêu cực của đầu tư - Những thách thức. quốc tế, các nước trong đó có Việt Nam cần Muốn có thị trường toàn cầu thì Việt Nam nhận diện được những cơ hội và thách thức cũng phải mở cửa thị trường nội địa cho các trong quá trình mở rộng đầu tư quốc tế. Bên nước. Đây là thách thức lớn cho các doanh cạnh vai trò quản lý của nhà nước ở các nước nghiệp trong nước bởi mặc dù cả nước đang nhập khẩu tư bản. cần phải biết vận dụng có số lượng doanh nghiệp lớn (hơn 230.000 mềm dẻo, linh hoạt, nguyên tắc cùng có lợi, doanh nghiệp), nhưng phần lớn là doanh lựa chọn phương án thiết thực, để khai thác nghiệp vừa và nhỏ, năng lực cạnh tranh kém nguồn lực quốc tế có hiệu quả, lợi dụng mặt nên các doanh nghiệp Việt có thể sẽ thua tích cực của XKTB để đẩy mạnh quá trình ngay trên sân nhà. CNH, HĐH./. Khi mở cửa hội nhập, vấn đề cạnh tranh 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO giành nguồn lực con người sẽ diễn ra khốc liệt. Thách thức này đòi hỏi các doanh nghiệp [1] Chủ nghĩa tư bản hiện đại, Những điều trong nước phải có chiến lược đào tạo, có cơ chỉnh mới, 2006. Viện thông tin khoa học chế phù hợp để giữ lao động. xã hội. Do tiềm lực tài chính của đại đa số các [2] Đặc điểm và những vấn đề nổi bật của chủ doanh nghiệp Việt Nam còn yếu làm lượng nghĩa tư bản hiện đại, 2009. Thông tin lý vốn XKTB của các doanh nghiệp Việt Nam luận chính trị. chưa cao, nên sức cạnh tranh của các dự án [3] Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lê nin, này thấp. năm 2006. NXB CTQG. Các doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu [4] Holger Rogall, 2011. Kinh tế học bền vững, kinh nghiệm XKTB. NXB Khoa học tự nhiên và Công nghệ. 183
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1