¶nh h−ëng cña ñ chua vµ kiÒm ho¸ r¬m lóa t−¬i ®Õn kh¶ n¨ng<br />
ph©n gi¶i in-sacco cña r¬m<br />
Effects of alkali treatment and silage making on in-sacco degradability of fresh rice straw<br />
NguyÔn Xu©n Tr¹ch1, Mai ThÞ Th¬m2, NguyÔn Hïng S¬n3<br />
<br />
<br />
Summary<br />
An in-sacco study was carried out to examine effects of silage making and urea treatment of<br />
fresh rice straw (FRS) on its degradation characteristics. Fresh rice straw right after harvesting was<br />
ensilled with either molasses (1%, 2%, and 3%) or with urea (1%, 1,5%, and 2%) for 30 days.<br />
Untreated FRS and FRS ensiled for 30 days its own (without supplementation) were used as two<br />
controls. Representative straw samples in nylon bags were incubated in the rumen of 3 fistulated cattle<br />
to determine dry matter loss after 4, 8, 16, 24, 48, 72 and 96 hours. Degradation dynamics analyses<br />
showed that making silage did not improve degradation chracteristics (B, c, and L) of rice straw dry<br />
matter, but reduced part of the easily fermentable fraction (A) if straw was not supplemented.<br />
Whereas, urea treatment significantly increased the insoluble but fermentable fraction (B) as well as its<br />
degradation rate (c), reduced the lag time (L) while well preserving the easily fermentable materials<br />
(A). The higher the level of urea applied the better the effect was. Therefore, it was concluded that<br />
making silage with molasses added could only preserve FRS, whereas treatment with 1.5-2% urea<br />
could both preserve straw and also improve its degradability at the same time.<br />
Key words: Fresh rice straw, molasses, urea, in-sacco degradability<br />
<br />
1. §ÆT VÊN §Ò<br />
ViÖc t×m ra ph−¬ng ph¸p thÝch hîp nh»m b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn r¬m lóa t−¬i (RLT) ngay sau<br />
thu ho¹ch ®Ó lµm thøc ¨n dù tr÷ cho tr©u bß lµ mét ®ßi hái rÊt lín tõ thùc tiÔn hiÖn nay ®Ó thay thÕ cho<br />
ph−¬ng ph¸p ph¬i kh« dù tr÷. Víi môc ®Ých ®ã, chóng t«i ®· thö nghiÖm mét sè ph−¬ng ph¸p ñ chua<br />
vµ xö lý urª (kiÒm ho¸) nh»m b¶o qu¶n ®−îc l©u dµi vµ/hay n©ng cao chÊt l−îng cña RLT ®Ó lµm thøc<br />
¨n nu«i bß. §Ó ®¸nh gi¸ t¸c dông cña c¸c ph−¬ng ph¸p b¶o qu¶n/xö lý nµy, bªn c¹nh viÖc ®¸nh gi¸<br />
th«ng qua c¸c ®Æc tÝnh trùc quan, thµnh phÇn dinh d−âng vµ tû lÖ tiªu ho¸ in-vitro (NguyÔn Xu©n Tr¹ch<br />
vµ CS, 2006) chóng t«i ®· tiÕp tôc ¸p dông kü thuËt tói nylon trªn gia sóc mæ lç dß d¹ cá (kü thuËt in-<br />
sacco). Bµi viÕt nµy tr×nh bµy nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu in-sacco trong khu«n khæ cña ®Ò tµi nghiªn<br />
cøu cÊp Bé B2004-32-62 “Xö lý vµ b¶o qu¶n r¬m t−¬i lµm thøc ¨n cho tr©u bß”.<br />
<br />
2. VËT LIÖU Vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU<br />
2.1. Ph−¬ng ph¸p ñ r¬m<br />
R¬m lóa t−¬i sau khi thu ho¹ch ®−îc ñ chua (nh»m b¶o qu¶n l©u dµi) vµ ñ kiÒm ho¸ (nh»m<br />
b¶o qu¶n vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ dinh d−ìng) theo c¸c c«ng thøc sau:<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ kh«ng bæ sung<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 1% rØ mËt<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 2% rØ mËt<br />
ñ CHUA<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 3% rØ mËt<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 1% urª<br />
<br />
<br />
1<br />
Tr−êng ®¹i häc N«ng nghiªp I<br />
2<br />
Tr−êng ®¹i häc N«ng nghiªp I<br />
3<br />
ViÖn Ch¨n nu«i<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 1,5% urª<br />
KIÒM HO¸<br />
• R¬m lóa t−¬i ñ víi 2% urª<br />
<br />
<br />
Tr−íc khi ñ, r¬m lóa t−¬i ®−îc b¨m nhá tíi kÝch th−íc tõ 1-3 cm råi trén ®Òu víi c¸c chÊt bæ sung (tuú<br />
theo c«ng thøc) theo ®óng tû lÖ. Sau ®ã cho 2 kg hçn hîp ®· trén vµo mçi bocan thÝ nghiÖm (lÆp l¹i 3<br />
lÇn), lÌn chÆt vµ bÞt kÝn khÝ vµ ñ trong phßng thÝ nghiÖm.<br />
<br />
2.2. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ph©n gi¶i in-sacco<br />
C¸c mÉu ®¹i diÖn cho r¬m ñ theo c¸c c«ng thøc trªn ®−îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ ®éng th¸i ph©n<br />
gi¶i vËt chÊt kh« (VCK) cña r¬m. R¬m kh« kh«ng ñ còng ®−îc dïng ®Ó lµm mÉu ®èi chøng. ThÝ<br />
nghiÖm ph©n gi¶i in-sacco ®−îc thùc hiÖn trªn 3 bß mæ lç dß d¹ cá nu«i t¹i ViÖn Ch¨n nu«i. Thêi gian<br />
l−u mÉu trong d¹ cá lµ 4, 8, 16, 24, 48, 72 vµ 96 giê. Quy tr×nh xö lý mÉu vµ ®Æt mÉu trªn gia sóc mæ<br />
lç dß ®−îc tiÕn hµnh theo Orskov vµ CS (1980). §Ó ph¶n ¸nh ®éng th¸i ph©n gi¶i cña NLM trong d¹<br />
cá, kÕt qu¶ thÝ nghiÖm in-sacco ®−îc xö lý b»ng phÇn mÒm chuyªn dông NEWAY (Chen, 1997) ®Ó<br />
tÝnh ra c¸c chØ tiªu sau (Orskov vµ Ryle, 1990):<br />
A: Tû lÖ hoµ tan vµ röa tr«i ban ®Çu (%),<br />
B: Thµnh phÇn kh«ng hoµ tan nh−ng cã thÓ ph©n gi¶i (%),<br />
c: H»ng sè tèc ®é ph©n gi¶i cña B (phÇn/giê),<br />
A+B : Kh¶ n¨ng ph©n gi¶i tèi ®a trong d¹ cá (%),<br />
L: Pha dõng (kho¶ng thêi gian thøc ¨n kh«ng bÞ ph©n gi¶i sau khi ¨n vµo).<br />
<br />
2.3. Xö lý sè liÖu<br />
Sè liÖu thÝ nghiÖm ®−îc ph©n tÝch ph−¬ng sai (ANOVA) th«ng qua ch−¬ng tr×nh MINITAB<br />
(Release 12, 1998). So s¸nh cÆp ®«i gi÷a c¸c c«ng thøc ñ r¬m ®−îc ¸p dông theo ph−¬ng ph¸p Tukey.<br />
<br />
3. KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN<br />
3.1. Tû lÖ ph©n gi¶i in-sacco cña r¬m<br />
§èi víi thøc ¨n th« th× tû lÖ ph©n gi¶i VCK ®−îc coi lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶<br />
n¨ng ph©n gi¶i ë d¹ cá. Trong thÝ nghiÖm nµy chóng t«i so s¸nh møc ph©n gi¶i VCK gi÷a c¸c c«ng<br />
thøc xö lý kh¸c nhau mµ tõ ®ã ®−a ra nh÷ng kÕt luËn ban ®Çu xem c«ng thøc nµo lµ tèt nhÊt ®Ó ñ r¬m<br />
lµm thøc ¨n cho gia sóc nhai l¹i. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm in-sacco cho thÊy tû lÖ ph©n gi¶i VCK b×nh qu©n<br />
cña r¬m lóa t−¬i theo c¸c c«ng thøc ñ kh¸c nhau ë trong b¶ng 1 vµ ®å thÞ 1.<br />
KÕt qu¶ ®Çu tiªn cho thÊy r¬m ñ nh−ng kh«ng bæ sung thªm nguyªn liÖu lªn men nµo cã tû lÖ<br />
ph©n gi¶i VCK lµ thÊp nhÊt vµ thËm chÝ thÊp h¬n so víi r¬m kh«ng xö lý. Qu¸ tr×nh ñ chua lµ mét h×nh<br />
thøc b¶o qu¶n thøc ¨n, trong qu¸ tr×nh ®ã do cã sù h« hÊp cña tÕ bµo thùc vËt khi cßn sèng vµ sù lªn<br />
men cña vi sinh vËt lµm thÊt tho¸t l−îng hydratcacbon dÔ hoµ tan, ®ång thêi sù ph©n gi¶i protein còng<br />
diÔn ra liªn tôc cho ®Õn khi tÕ bµo thùc vËt chÕt, v× thÕ mµ thøc ¨n ñ chua th−êng cã gi¸ trÞ dinh d−ìng<br />
thÊp h¬n thøc ¨n ë d¹ng t−¬i.<br />
Tuy nhiªn, ë c¸c c«ng thøc cã bæ sung thªm 2-3% rØ mËt th× tû lÖ ph©n gi¶i VCK cã xu h−íng<br />
®−îc c¶i thiÖn h¬n so víi r¬m kh«ng ñ. VÒ nguyªn t¾c, khi tiÕn hµnh ñ chua nÕu hµm l−îng ®−êng<br />
trong nguyªn liÖu qu¸ thÊp th× qu¸ tr×nh lªn men lactic kh«ng ®ñ ®Ó h¹ pH xuèng møc cÇn thiÕt (
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
