Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022
123
ÁP DỤNG MÔ HÌNH THỰC TẬP ẢO - ĐỔI MỚI TRONG CHƯƠNG TRÌNH
ĐÀO TẠO KẾ TOÁN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
Nguyễn Thị Song Hương1,*
1Trường Đại học kinh tế Nghệ An, *Email: nguyenthisonghuong@naue.edu.vn
Tóm tắt: Bài viết này đề cập đến chương trình kế toán đại học truyền thống và mô hình
thực tập ảo được xây dựng trên kỹ thuật của các chương trình kế toán đại học truyền thống,
đồng thời thúc đẩy sự phát triển của kỹ năng mềm làm việc trong môi trường làm việc ảo
(nhập vai). Mô hình giảng dạy phát triển cho phép sinh viên đạt được sự chuyên môn kỹ thuật
trong môi trường làm việc ảo.
Từ khóa: Thực tập ảo, Kế toán, Đổi mới giáo dục.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu của các chương trình đại học
về kế toán là sẽ cung cấp chương trình giáo
dục có chất lượng cao để chuẩn bị cho sinh
viên tham gia vào nghề nghiệp đã lựa chọn
của họ (Jackson & cộng sự, (2014). Kỳ vọng
chung này cũng là điểm chung trong quan
điểm cụ thể của sinh viên và nhà tuyển dụng.
Sự mong đợi của sinh viên tập trung vào việc
phát triển các kỹ năng và kiến thức cần thiết
để bước vào nghề thành công, định hướng
theo kết quả mà người sử dụng lao động đặt
ra những mong đợi của họ.
Áp lực để đào tạo sinh viên tốt nghiệp làm
việc hiệu quả đã có ảnh hưởng đáng kể đối với
chương trình đại học kế toán và chương trình
đào tạo chuyên nghiệp nói chung. Tuy nhiên,
thiếu sót của sinh viên tốt nghiệp có kỹ năng
phù hợp vẫn tiếp tục được nhấn mạnh bởi các
nhà tuyển dụng sau đại học cũng như những
người hành nghề kế toán. Ngành kế toán đã
có những nỗ lực đáng kể để thay đổi nhận
thức này bằng cách nhấn mạnh rằng thực tiễn
chuyên môn hiện nay tập trung vào các dịch
vụ tư vấn phức tạp trong một môi trường kinh
doanh thay đổi nhanh chóng.
2. NỘI DUNG
2.1. Chương trình đại học kế toán
truyền thống
Chương trình đại học kế toán truyền
thống thường tập trung vào đào tạo và sự hiểu
biết về chuyên môn kỹ thuật được đánh giá là
kết quả học tập quan trọng nhất của sinh viên.
Tuy nhiên, các chương trình đại học truyền
thống bị chỉ trích vì không có khả năng tạo
ra những sinh viên tốt nghiệp đã sẵn sàng
làm việc. Khi đào tạo các chương trình tập
trung được đánh giá từ quan điểm sư phạm,
được xem là không đáp ứng tư duy phê phán,
khuyến khích việc tiếp thu kiến thức thông
qua sự sao chép. Tư duy phê phán không
được khuyến khích vì sinh viên thường hoàn
thành nhiệm vụ bằng cách ghi nhớ cài đặt
kế toán làm thủ tục và khi phải đối mặt với
một nhiệm vụ mới, xác định và áp dụng một
thủ tục thích hợp từ ngân hàng bộ nhớ của
họ. Sinh viên tốt nghiệp được đào tạo có thể
không đáp ứng được môi trường kinh doanh
đang thay đổi vì kiến thức kỹ thuật của họ
không linh hoạt. Ngoài ra, năng lực hạn chế
của sinh viên tốt nghiệp để đáp ứng với thay
đổi môi trường làm việc là một hệ quả của sự
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
124
tập trung kiến thức kỹ thuật của các chương
trình bằng cấp truyền thống cũng như sự tách
biệt giữa sáng tạo kiến thức học thuật và ứng
dụng của nó trong thực tiễn. Trong một bối
cảnh đào tạo, kiến thức kỹ thuật được hiểu
là mức độ mà sinh viên có thể nhớ lại các
kiến thức kế toán làm thủ tục cho các câu hỏi
cụ thể. Trong bối cảnh giáo dục, kiến thức
kỹ thuật thể hiện khả năng phát triển và áp
dụng một giải pháp thích hợp cho một vấn
đề bằng cách đặt câu hỏi và áp dụng thông
tin dựa trên nguyên tắc trong một bối cảnh
nhất định.
2.2. Đổi mới chương trình giảng dạy
thông qua mô hình thực tập ảo
Mô hình thực tập ảo được thiết kế để
khai thác sự tương đồng giữa những thách
thức mà sinh viên và thực tập sinh gặp phải.
Sự giống nhau này phát sinh bởi vì sinh viên
giải quyết những thách thức trong học tập
thông qua việc áp dụng các tài nguyên phù
hợp theo trường hợp, trong khi thực tập sinh
sử dụng các nguồn lực giống nhau để giải
quyết những thách thức trong công việc. Khi
sinh viên đảm nhận vai trò thực tập sinh, các
hoạt động liên quan đến học tập và làm việc
được trộn lẫn vào một tình huống đặc thù,
trong đó giải pháp cho các vấn đề trong học
tập cho phép giải quyết những thách thức
trong công việc. Thông qua mô hình thực
tập ảo để phát triển kiến thức kỹ thuật của
sinh viên và các kỹ năng mềm liên quan
đến nơi làm việc bằng cách mô tả các tương
tác ngang hàng, sự tham gia của nguồn tài
nguyên và mối quan hệ giữa sinh viên và học
viên trong một mô phỏng ảo.
Giảng viên như một người hướng dẫn
và hỗ trợ đảm bảo rằng sinh viên có trách
nhiệm học tập của mình. Học không còn vị
trí như là nguồn chủ yếu của kiến thức và
sinh viên được yêu cầu phải phát triển kỹ
năng thông qua cam kết với tài liệu gốc và
bối cảnh trong đó được áp dụng. Sao chép
lại tình huống tại nơi làm việc thực tế, nhiệm
vụ nên định hướng đầu ra (tập trung vào
giải quyết vấn đề) chứ không phải là định
hướng đầu vào (tập trung vào việc hiểu nội
dung). Thành công chung của mô hình thực
tập ảo phụ thuộc rất nhiều vào mức độ mà
sinh viên nhận thức được kinh nghiệm của
mình để phản ánh tình huống thực tế. Để tối
đa hóa thành công của mô hình thực tập ảo,
cần cung cấp cho sinh viên một môi trường
kinh doanh ảo có thể bao gồm tất cả các khía
cạnh của kinh nghiệm học tập của họ. Để
cung cấp một môi trường như vậy, tất cả các
thách thức trong học tập, công việc và các
nhiệm vụ đánh giá cần được đưa vào một
doanh nghiệp ảo. Tạo một doanh nghiệp ảo
cho phép sinh viên xây dựng các thách thức
trong công việc, các tài liệu nguồn và các
yêu cầu về báo cáo, đánh giá phù hợp với mô
hình thực tập ảo. Sự liên kết này tạo ra một
kịch bản liên tục gây ảnh hưởng, trong đó
sinh viên tham gia vào các hoạt động học tập
phát sinh từ môi trường làm việc.
Lợi ích phát triển phát sinh từ sự tương
tác giữa sinh viên, đồng nghiệp ảo và môi
trường kinh doanh ảo được tối đa hóa nếu thực
tập được thiết kế như là một trải nghiệm đa
phương nhập vai. Việc sử dụng kinh nghiệm
như vậy tối đa hóa lợi ích kỳ vọng của mô
hình thực tập ảo vì sinh viên nhận thức được
các hoạt động học tập của họ là thực tế hơn.
Việc tạo ra một trải nghiệm đa phương liên
tục đòi hỏi phải có một câu chuyện hấp dẫn,
trong đó sinh viên giả định vai trò của một
nhân vật, hoặc giúp một nhân vật trong môi
trường làm việc bình thường của mình. Để
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022
125
điều này có thể đạt được thì phải tạo ra một
chương trình kiểu đa phương tiện nơi sinh
viên đồng cảm với nhân vật thực tế. Một khi
sinh viên nhận diện với một nhân vật trong
chương trình như vậy, cốt truyện của chương
trình có thể cung cấp bối cảnh cho nơi làm
việc ảo cũng như tất cả các hoạt động học
tập, tham gia và đánh giá.
2.3. Mô hình thực tập ảo trong thực tiễn
Việc tạo ra mô hình thực tập ảo đòi
hỏi phải áp dụng phương pháp thiết kế học
tập độc lập, các bài tập học tập tùy biến và
phương pháp giảng dạy cụ thể. Để tạo thành
công mô hình thực tập ảo, việc áp dụng
một thiết kế ngược theo cách tiếp cận là bắt
buộc. Cách tiếp cận thiết kế này giúp tạo
ra các chương trình thực tập tập trung cho
sinh viên vì việc xác định các kỹ năng sau
đại học quan trọng là điểm khởi đầu cho
tất cả các hoạt động. Mặc dù cách tiếp cận
thiết kế ngược được hình thành để hỗ trợ
việc tạo ra các hoạt động học tập trong các
chương trình bằng cấp truyền thống, nhưng
các nguyên tắc của nó cũng áp dụng cho mô
hình kết nối học tập dựa trên mô hình thực
tập ảo. Thiết kế ngược ban đầu đòi hỏi các
nhà khoa học phải xác định một bộ các kỹ
năng sau đại học quan trọng làm cơ sở cho
tất cả các hoạt động phát triển. Các kỹ năng
được xác định phải phản ánh sự mong đợi
của sinh viên và người sử dụng lao động
mà không giới hạn phạm vi học tập của
sinh viên. Khi một bộ các kỹ năng sau đại
học có liên quan đã được thiết lập, các nhà
nghiên cứu sẽ tiếp tục nghiên cứu để tạo ra
các kỹ năng xác định và tạo ra các nhiệm vụ
học tập hỗ trợ sự phát triển của các hành vi
này. Các chương trình kế toán bị chỉ trích vì
không có khả năng tạo ra những sinh viên
đã tốt nghiệp sẵn sàng làm việc nên cần xác
định các kỹ năng cần có sau khi tốt nghiệp.
Tuy nhiên, các mô hình giảng dạy đương
đại cũng nên tập trung mạnh vào giáo dục
chứ không phải là đào tạo nghề. Việc tạo
ra các chương trình thực tập ảo thông qua
phương pháp thiết kế ngược cho phép các
nhà khoa học đáp ứng được nhu cầu của
sinh viên và người sử dụng lao động tốt
nghiệp, đồng thời tạo môi trường học tập
tập trung vào giáo dục. Áp dụng mô hình
thực tập ảo cho phép phát triển các kỹ năng
tập trung tại nơi làm việc thông qua các
quá trình giáo dục vì những thách thức về
nơi làm việc được giải quyết thông qua các
hoạt động giáo dục. Ngoài ra, giá trị của các
quá trình giáo dục cho các môi trường làm
việc thực tế được nhấn mạnh. Yêu cầu sinh
viên giải quyết các thách thức tại nơi làm
việc theo ngữ cảnh thông qua các hoạt động
giáo dục cũng nhằm đáp ứng nhu cầu của
một sinh viên đại học ngày càng đa dạng.
Việc cung cấp hỗ trợ và tạo cơ hội cho sinh
viên với nhiều nguồn gốc và kinh nghiệm
rất quan trọng cho sự thành công của các
chương trình kế toán hiện đại. Thực tập thực
tế cần thiết bởi vì sinh viên có thể tiếp cận
các bài học kinh nghiệm từ quan điểm lý
thuyết, tương tác thực tế. Tính linh hoạt này
tối đa hóa giá trị của những kinh nghiệm
trong quá khứ của sinh viên và cho phép họ
sử dụng phong cách học tập ưa thích của
họ. Mô hình thực tập ảo cho phép sử dụng
vô số phong cách học tập và các hoạt động
học tập tập trung vào kết quả và sinh viên có
thể tiếp cận từng hoạt động từ nhiều hướng
khác nhau. Mặc dù sinh viên được linh hoạt
để sử dụng phong cách học tập ưa thích của
họ, nhưng việc áo dung mô hình thực tập ảo
nhằm mục đích khuyến khích sử dụng các
chiến lược học tập sâu. Để tối đa hóa các
cơ hội để phản hồi, sinh viên phải được yêu
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
126
cầu đưa ra các giải pháp cho tất cả các thách
thức công việc cho người cố vấn của mình
để có phản hồi và chấp thuận.
2.3.1. Lợi ích của mô hình thực tập ảo
Các chương trình kế toán đại học
thường được thực hiện trong một môi trường
phức tạp, được hình thành theo quy mô lớp
học lớn và nhiều con đường sự nghiệp cho
sinh viên sau tốt nghiệp. Mô hình thực tập
ảo giải quyết những thách thức của môi
trường này vì nó tái tạo lại những lợi thế
của kinh nghiệm làm việc trong thế giới
thực bằng cách bối cảnh việc phát triển các
kỹ năng kỹ thuật trong một mô phỏng nơi
làm việc ảo. Thêm vào đó, việc áp dụng mô
hình thực tập ảo có thể làm tăng sự tham
gia của sinh viên, dẫn đến kết quả học tập
được cải thiện. Các mức độ công việc và
khả năng phát triển môi trường làm việc
được cải thiện vì mô hình thực tập ảo đòi
hỏi sinh viên phải giải quyết các vấn đề kỹ
thuật phức tạp thông qua ứng dụng tích hợp
các thông tin về nguyên tắc và các kỹ năng
mềm liên quan tới nơi làm việc. Mô hình
thực tập ảo có thể cải thiện kết quả học tập
của sinh viên bởi vì tập trung đào tạo của
các chương trình bằng cấp truyền thống
được thay thế bằng một mô hình kết nối học
tập tập trung vào sự phát triển ngang của
sinh viên. Các chương trình trong mô hình
thực tập ảo dựa trên sự thành công của các
hoạt động học tập truyền thống trong giáo
dục kế toán bằng cách tích hợp các khía
cạnh thành công nhất của mô hình này vào
một mô phỏng làm việc hấp dẫn.
2.3.2. Những trở ngại chính cho việc
thực hiện mô hình thực tập ảo
Những trở ngại thực tiễn cho việc tạo
ra và thực hiện các chương trình thực tập
ảo liên quan đến việc xác định các kỹ năng
cần có sau tốt nghiệp, khả năng hoặc sự sẵn
lòng của các nhà nghiên cứu để áp dụng một
mô hình thực tập ảo và sự sẵn sàng của sinh
viên tham gia thực tập ảo. Việc xác định các
kỹ năng sau tốt nghiệp đòi hỏi phải có sự
tham gia đóng góp ý kiến của các nhà tuyển
dụng, các cựu sinh viên, các thành viên kỳ
cựu trong doanh nghiệp. Ngoài ra việc xác
định được con đường sự nghiệp vượt trội
sau tốt nghiệp đại học có thể sẽ khó khăn,
đặc biệt nếu các chương trình này có nhiều
sự quan tâm, nhiều mục tiêu. Việc thực hiện
mô hình thực tập ảo cũng có thể là thách
thức đối với sinh viên, bởi vì các kỹ thuật
thụ động truyền thống được thay thế bằng
các hoạt động học tập theo hướng đòi hỏi sự
tương tác rộng rãi với bạn bè, người cố vấn,
và môi trường làm việc ảo. Mặc dù một môi
trường học tập tích cực có thể kích thích
sinh viên nhưng mỗi sinh viên cần đáp ứng
sự hỗ trợ để đảm bảo chuyển đổi thành công
thành các hoạt động học tập dựa trên mong
muốn đã đề ra.
3. KẾT LUẬN
Mô hình thực tập ảo được vạch ra có
những lợi thế đáng kể so với các chương
trình giáo dục kế toán truyền thống bởi vì
các hoạt động học tập được huy trong một
mô phỏng làm việc hấp dẫn. Các mô hình
thực tập ảo nên được xem như một mô hình
giảng dạy chuẩn bị cho sinh viên làm việc
trong thế giới thực. Ngoài ra, các mô hình
thực tập ảo cho phép những sinh viên trước
đây ít có cơ hội học tập, kinh nghiệm và các
sinh viên trực tuyến ở nông thôn với sự giới
thiệu về nơi thực tập tốt nghiệp. Bên cạnh đó,
mô hình thực tập ảo có thể sẽ có tác động tích
cực đến sinh viên, các nhà tuyển dụng sau
đại học và các nhà nghiên cứu.
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022
127
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Jackson Denise, Ruth Sibson, Lida Riebe (2014). Undergraduate perceptions of the
development of team-working skills, Journal of Education & Training, 56(1), 7-20.
2. https://dantri.com.vn/giao-duc-huong-nghiep/doi-moi-chuong-trinh-dao-tao-ke-
toan-kiem-toan-tai-chinh-cac-truong-dai-hoc-20210819144334917.htm
3. Nguyễn Thị Huệ (2011). Giải pháp nâng cao chất lượng thực tập của sinh viên khối
kinh tế. Kỷ yếu hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học, Trường ĐH Ngoại Thương.
4. Roberts, C (2009). Những ý tưởng với hoạt động thực tập, Tạp chí Fleet Equipment,
tháng 9/2009, ABI/INFORM Global.
SUMMARY
APPLICATION OF VIRTUAL INTERNATIONAL MODEL - INNOVATION
IN ACCOUNTANT TRAINING PROGRAMS AT UNIVERSITIES
Nguyen Thi Song Huong1
1Nghe An University of Economics
This article addresses the traditional college accounting program and virtual internship
model that builds on the techniques of traditional college accounting programs, while
promoting the development of skills. Software working in a virtual (immersive) working
environment. The evolving teaching model allows students to gain technical expertise in a
virtual work environment.
Keywords: Virtual internship, Accounting, Educational innovation.