Bài 11. LUYỆN TẬP
Yêu cầu cần đạt được khi học sinh học xong bài này:
• Nắm vững:
o Cấu tạo bảng tuần hoàn.
o Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình e nguyên tử của các nguyên tố, tính kim
loại, tính phi kim, bán kính nguyên tử, độ âm điện và hóa trị.
o Định luật tuần hoàn.
• Có kĩ năng sử dụng bảng tuần hoàn: Từ vị trí của nguyên tố Þ tính chất, cấu
tạo nguyên tử và ngược lại
A - Kiến thức cần nắm vững
1. Cấu tạo bảng tuần hoàn
a) Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
- Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một
hàng.
- Các nguyên tố có số lớp electron hóa trị như nhau được xếp thành một cột.
b) Ô nguyên tố: Mỗi nguyên tố xếp vào một ô.
c) Chu kì
- Mỗi hàng một chu kì.
- Bảng có 7 chu kì: 3 chu kì nhỏ (chu kì 1, 2, 3) và 4 chu kì lớn (4, 5, 6, 7).
- Nguyên tử các nguyên tố thuộc một chu kì có số lớp electron như nhau.
- Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố trong
chu kì đó.
d) Các nhóm A (từ IA đến VIIIA) gồm các nguyên tố ở chu kì nhỏ và chu kì
lớn.
Các nguyên tố nhóm IA, IIA là nguyên tố s, các nguyên tố từ nhóm IIIA đến
VIIIA là nguyên tố p.
Các nhóm B (từ IIIB đến VIII rồi IB và IIB theo chiều từ trái sang phải trong
hệ thống tuần hoàn) chỉ gồm các nguyên tố ở chu kì lớn. Các nguyên tố thuộc
nhóm B là các nguyên tố f.
2. Sự biến đổi tuần hoàn
a) Cấu hình electron của nguyên tử
Số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố ở mỗi chu kì tăng từ 1
đến 8 thuộc các nhóm từ IA đến VIIIA. Cấu hình electron nguyên tử của các
nguyên tố biến đổi tuần hoàn.
b) Sự biến đổi tuần hoàn tính kim loại, tính phi kim, bán kính nguyên tử và giá
trị độ âm điện của các nguyên tố được tóm tắt trong bảng sau:
3. Định luật tuần hoàn
Tính chất của các nguyên tố và đơn chất cũng như thành phần và tính chất của
các hợp chất tạo nên từ các nguyên tố đó biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng
dần của điện tích hạt nhân nguyên tử.
