Bài giảng Chấn thương thể thao: Bong gân nêu lên đặc điểm chung trong chấn thương thể thao; nguyên nhân, phân loại, điều trị chấn thương thể thao; đặc điểm, cách sơ cứu và điều trị đối với những người bị bong gân. Mời các bạn tham khảo bài giảng để hiểu rõ hơn về những nội dung này.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chấn thương thể thao: Bong gân
- CHẤN THƯƠNG
THỂ THAO
BONG GÂN
LOGO
- 1. Đặc điểm chung trong chấn thương thể
thao
Chấn thương là sự tổn thương các
tổ chức cơ quan của cơ thể do tác
động ngoại lực như các tác nhân
cơ học, lý học hay hoá học…
Làm rối loạn hoặc mất đi chức
năng sinh lý bình thường của các
tổ chức đó.
- 2. Nguyên nhân chấn thương
+ Do phương pháp huấn luyện, giảng dạy không đúng nguyên
tắc huấn luyện cơ bản
+ Tổn thương do trình độ sức khoẻ không đầy đủ
+Tổn thương do trình độ huấn luyện còn thấp kém đã ra thi đấu
+ Sai sót trong tổ chức tập luyện và thi đấu.
+ Yêu cầu về cơ sở vật chất trong buổi tập luyện và thi đấu
không đáp ứng đầy đủ.
+ Điều kiện khí hậu và điều kiện vệ sinh không phù hợp.
+ Do bản thân vận động viên thiếu nhận thức trong tập luyện và
thi đấu
+ Không tuân thủ những yêu cầu của bác sĩ trong khâu tổ chức
quá trình tập luyện
- 3. Phân loại chấn thương
Chạm thương.
Tổn thương cơ gân.
Bong gân.
Sai khớp, trật khớp.
Gãy xương.
Chấn động não.
Trầy da, xây xát, tổn thương phần mềm
- 4. Nguyên tắc RICE trong điều trị chấn
thương thể thao
“RICE”là nguyên lý
nền tảng của sơ cứu
và điều trị chấn
thương thể thao.
- Rest
Ice
Compression
NGUYÊN LÝ RICE
Elevation
- Rest Ice
(chườm Compression
(Relative (băng ép)
rest) đá)
Nghỉ hoặc Là phương Để giảm phù nề
pháp làm lạnh nên đặt băng ép
yên tĩnh tại chỗ chấn và thường xuyên
tương đối. thương ngay chỗ bị chấn
thương. Băng ép
Khi bị chấn sau bị chấn có thể tiến hành
thương phải thương. Cách ngay cả trong khi
này làm giảm chườm đá và kể
ngừng ngay sưng, đau, chảy cả sau khi
tập luyện. máu và chống chườm đá.
viêm.
- Elevation (nâng cao chi): Khi bị chấn thương cần phải
giữ chỗ bị chấn thương ở vị trí nâng cao hơn đầu nhằm
làm giảm sự tích tụ dịch và máu xuất hiện do các mô và
tổ chức bị tổn thương và viêm nhiễm. Giữ chỗ bị chấn
thương ở tư thế nâng lên từ 24 đến 72 giờ.
Trong thời gian từ 24 đến 48 giờ đầu sau khi bị chấn
thương không được dùng các liệu pháp nóng như tắm
nóng, xoa dầu nóng, không xoa bóp chỗ bị chấn thương
và không uống bia rượu. Điều đó làm tăng phù nề và
tăng chảy máu tại chỗ bị chấn thương.
- BONG GÂN
Bong gân là sự tổn thương ở các dây chằng quanh khớp
và bao khớp ở các mức độ khác nhau.
Ổ khớp là chỗ nối các đầu xương với nhau, các đầu
xương được bọc các sụn viền trơn, bóng trong một hệ
thống bao khớp có các sợi dây chằng gân cơ quanh
khớp vừa chắc, mềm dẻo để khớp hoạt động hết biên
độ mà đầu xương không bị trật ra ngoài.
Khi hoạt quá biên độ, bao khớp phải mở rộng cùng các
dây chằng quanh khớp phải giãn mạnh do kéo căng, có
thể bị đứt, gây tổn thương bao khớp, chảy máu và ảnh
hưởng đến vận động của khớp.
- Bong gân cổ chân ( lật gân sơ – mi)
- Bong gân và giãn dây chằng là tổn
thương thường gặp nhất trong tập
luyện và thi đấu thể thao.
Các khớp hay bị bong gân nhất là
các khớp sau: khớp cổ chân, khớp
gối (bóng đá, điền kinh), khớp cổ tay,
khớp ngón cái (thể dục, bóng
chuyền).
- Bong gân nhẹ
(độ I):
- Đau vừa, sưng
tại chỗ, vẫn đi lại
được.
- Bong gân nhẹ
lúc đầu chỉ nhói
đau, sau đó tăng
dần Sưng ít.
- Thời gian lành
tuần hoàn toàn
khoảng 4-6.
- Bong gân trung
bình (độ II): có thể
nghe tiếng rách nhỏ
khi bị chấn thương.
Cổ chân sưng to và
đau nhiều làm đi lại
khó khăn.Bầm tím
khu trú nơi dây
chằng tổn thương
Thời gian bình phục
khỏang 4-8 tuần.
- Bong gân nặng (độ
III): dây chằng bị đứt
hoàn toàn, toàn bộ
cổ chân sưng và rất
đau. Cổ chân bị
“lỏng lẻo ” rất rõ và
đi lại hết sức khó
khăn và rất đau.
Sưng to, các hõm
quanh khớp đầy lên
vì bên trong khớp có
tràn dịch, máu
- Phương pháp sơ cứu và điều trị bằng nguyên lý cơ
bản “RICE”
Băng ép
Bất động khớp bị bong gân, không nên xoa bóp khớp
đã bị bong gân sẽ bị tăng rối loạn vận động. Không
nên sử dụng cồn xoa bóp hoặc ngâm nước nóng vì
sẽ gây trở ngại cho việc vận động khớp sau này
( tình trạng vôi hóa dây chằng bao khớp)
Giảm đau và kháng viêm. Khi bị tổn thương dây
chằng và bao khớp phải nghỉ ngơi từ 4 – 5 tuần.
- PHÒNG TRÁNH CHẤN THƯƠNG
Phòng tránh chấn thương có
thể xem như một quan điểm
mới của y học thể thao, trước
đây người ta chỉ coi trọng vấn
đề chẩn đoán, điều trị chấn
thương chứ không chú trọng
đến việc phòng tránh chấn
thương.
- Các biện pháp chủ yếu phòng tránh
chấn thương gồm:
1 2 3
Chế độ kiểm tra Quan sát và hướng Quan sát và tổ chức
theo dõi sức khoẻ: dẫn về y học trong đầy đủ công tác y học
Tập luyện không quá trình huấn phục vụ thi đấu.
- Đôn đốc, hướng dẫn
quá sức mình. Sức luyện thể dục. Cần bảo vệ sức khoẻ người
khoẻ cũng luôn thay sử dụng mọi tập trước, trong và sau
đổi, vậy phải chọn phương pháp kiểm khi thi đấu.
cách tập và khối tra sức khoẻ (lâm - Tổ chức y tế cấp cứu.
lượng vận động phù sàng và cận lâm - Đôn đốc và kiểm tra
hợp. sang. vệ sinh sân bãi, thiết bị,
dụng cụ…
- VIDEO CLIP BĂNG ÉP CỔ CHÂN