Bài giảng Chủ đề 1: Phân tích thị trường cạnh tranh

Chủ đề 1

Phân tích thị trường Phân tích thị trường cạnh tranh cạnh tranh

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Các chủ đề chính

 Hiệu quả của thị trường cạnh tranh

 Chính sách kiểm soát giá: giá tối đa, giá tối thiểu

 Trợ giá và hạn ngạch sản xuất

 Tác động của thuế và trợ cấp

 Thuế và hạn ngạch nhập khẩu

 Thuế và hạn ngạch xuất khẩu

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hiệu quả của thị trường cạnh tranh

Giá

Thặng dư người tiêu dùng

CS = A

A

PS = B

NW = A + B

B

Thặng dư nhà sản xuất

Q

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Lượng

Chính sách kiểm soát giá của chính phủ. Giá tối đa

* Mục đích : Bảo vệ lợi ích người tiêu dùng

Tổn thất vô ích

* Tạo nên sự thiếu hụt

A B

* Cần một chế phân phối phi giá cả.

* Cơ sở tồn tại các tiêu cực

C D

* Tổng phúc lợi xã hội giảm

Pmax

E

DCS = C-B

Thiếu hụt

DPS = -C-D

Q Q1 Q0 Q2

DNW (DWL) = -B-D 29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tác động của việc kiểm soát giá khi đường cầu là ít co giãn

DCS = C - B

A

B

D

C Pmax

Nếu đường cầu là rất ít co giãn, tam giác B có thể lớn hơn hình chữ nhật C và người tiêu dùng sẽ bị thiệt do chính sách kiểm soát giá tối đa

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q Q0 Q1

Chính sách kiểm soát giá của chính phủ. Giá tối thiểu

S Khi giá quy định không được thấp hơn Pmin lượng cầu chỉ là Q2 , DWL là diện tích các tam giác B và D

Pmin

A B

DWL là bao nhiêu nếu QS = Q3 ?

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q Q2 Q0 Q3

Chính sách Giá tối thiểu (tt)

Nếu nhà sản xuất sản xuất tại mức Q3, lượng sản phẩm Q3 – Q2 sẽ không bán được.

P S

Pmin

A

B D

Thay đổi trong thặng dư nhà sản xuất sẽ là A - D - E. Phúc lợi của các nhà sản xuất có thể sẽ giảm đi. DWL = B,D và E

E

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q Q2 Q0 Q3

Mức lương tối thiểu

w Các doanh nghiệp không được trả lương thấp hơn wmin. Điều này sẽ làm tăng nạn thất nghiệp.

wmin

A

DWL là các tam giác B và D.

B D

Thất nghiệp D

L

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

L1 L0 L2

Trợ giá và hạn ngạch sản xuất

 Phần lớn các chính sách về nông nghiệp thường được thực hiện trên cơ sở trợ giá.

 Chính sách trợ giá là quy định giá cả cao hơn

giá cân bằng thị trường và chính phủ sẽ mua hết sản lượng thừa.

 Chính sách này đôi khi còn kết hợp với

chính sách khuyến khích giảm sản lượng hoặc giới hạn hạn ngạch sản xuất.

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Trợ giá

S P

Để duy trì mức giá Ps chính phủ mua số lượng : Qg = Q2 – Q1

A

B P0

DCS = - A – B DPS = A + B + D

D + Qg

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q Q1 Q0 Q2

Trợ giá (tt)

S P

D

Chi phí của chính phủ là hình chữ nhật = PS (Q2 - Q1)

A

B

DWL

D + Qg

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q Q1 Q0 Q2

Trợ giá (tt)

 Có cách nào ít tốn kém hơn mà vẫn làm gia tăng thu nhập của nông dân bằng khoản A + B + D không?

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hạn ngạch sản xuất

• Cung giới hạn ở mức Q1 • Đường cung dịch chuyển sang S’ = Q1

S’

D

A

B

C

• DCS = - A - B • D PS = A - C • DWL = - B - C

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q1 Q0 Q

Hạn ngạch sản xuất (tt)

•PS được quy định kèm theo thưởng • Chi phí của chính phủ = B + C + D

P

S’

S

 DPS = A - C + B + C + D = A + B + D.

D A

 DCS = -A -B

 DG = - B - C - D

P0 C

D

 DWL = - B - C

Q

Q0

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hạn ngạch sản xuất (tt)

S’

 Câu hỏi:

 Chính phủ áp dụng

S

D A

chính sách nào để giảm chi phí nhưng vẫn có thể trợ cấp được cho nông dân?

P0 C

 Chính sách nào tốn

D

kém hơn: trợ giá hay giới hạn diện tích sản xuất?

Q1

Q0

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tác động của thuế và trợ cấp

 Khi chính phủ đánh thuế gián thu đối với nhà sản

xuất thì ai là người chịu thuế?

 Khi chính phủ đánh thuế đối với người tiêu dùng

thì ai là người chịu thuế?

 Khi chính phủ trợ cấp cho nhà sản xuất căn cứ trên

sản lượng sản xuất thì ai là người được lợi?

 Khi chính phủ trợ cấp cho người tiêu dùng căn cứ

trên số lượng tiêu dùng về một mặt hàng cụ thể thì ai là người được lợi?

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tác động của thuế và trợ cấp (tt)

 Gánh nặng thuế (hay lợi ích do trợ cấp) một phần do người tiêu dùng chịu, một phần do nhà sản xuất gánh.

 Chúng ta sẽ xem xét một loại thuế đặc thù là loại thuế tính bằng một số tiền trên mỗi đơn vị sản phẩm.

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tác động của thuế đánh theo đơn vị sản phẩm

S

* Sản lượng giảm

* Giá cầu tăng

PD 1

* Giá cung giảm

P0

t

DCS = - A – B

PS 1

DPS = -C – D

DG = A + C

D

DWL = -B -D

Q1

Q0

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tác động của thuế tuỳ thuộc vào độ co giãn của Cung và Cầu

P

D S

P Gánh nặng thuế rơi vào người mua PD 1

t

PD 1 P0

P0 PS

1 t

1 Gánh nặng thuế rơi vào người bán

Q

Q1 Q0

Q

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Q1 Q0

Trợ cấp

Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được chia ra cho cả người mua và người bán, tùy thuộc vào độ co giãn của cung và cầu.

* Sản lượng tăng

S

* Giá cầu giảm

1

B A

* Giá cung tăng

s

P0

E C

DCS = C + D

PD 1

DPS = A + B

DG = -A -B - C -D -E

D

DWL = -E

Q0

Q1

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Lợi ích của chính sách tự do nhập khẩu

S

* Giá trong nước giảm

* Lượng cầu tăng

P0

* Lượng cung giảm

A B C

ST

DCS = A + B + C

PW

DPS = - A

D

DNW = B + C

QIM

Q0

QD

QS

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hạn ngạch và thuế nhập khẩu

 Mục đích:

 Bảo hộ các ngành sản xuất trong nước

 Là công cụ kinh tế khuyến khích hay hạn chế

đối với sản xuất và tiêu dùng

 Tạo nguồn thu ngân sách

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Thuế nhập khẩu

S P

ST1 PW (1+ t)

 Diện tích A là lợi ích thu được của các nhà sản xuất trong nước.

 Người tiêu dùng bị

A D B C PW ST

mất là phần diện tích A + B + C + D.

Q

QS QS QD

1 QD 1

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hạn ngạch nhập khẩu

S P

S+quota

 Nếu áp dụng biện pháp đánh thuế nhập khẩu, chính phủ sẽ thu được D, do đó mất mát ròng trong nước là B + C.

A D B C PW

 Nếu áp dụng biện pháp hạn ngạch nhập khẩu, hình chữ nhật D sẽ trở thành lợi nhuận của nhà nhập khẩu sản phẩm, và mất mát ròng trong nước là B + C

Q

QS QS QD

1 QD 1

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu

 Giống nhau:

 Cùng mục đích chính là bảo vệ các nhà sản

xuất trong nước.  Cùng tác động làm:

 giá trong nước tăng.



lượng cung trong nước tăng. lượng cầu trong nước giảm. lượng nhập khẩu giảm.

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu (tt)

 Khác nhau:

Quota

Thuế

Bieát chính xaùc

Khoù bieát chính xaùc

Löôïng haøng vaø ngoaïi teä ñeå nhaäp khaåu

Ngöôøi coù quota

Ngaân saùch chính phuû

Ñoái töôïng höôûng lôïi ngoaøi nhaø saûn xuaát

Khi caàu trong nöôùc taêng

Giaù trong nöôùc taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc ñöôïc lôïi

Giaù trong nöôùc khoâng taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc khoâng ñöôïc lôïi

Khi giaù theá giôùi thay ñoåi

Giaù trong nöôùc khoâng thay ñoåi

Giaù trong nöôùc thay ñoåi

Coøn söùc maïnh ñoäc quyeàn

Heát söùc maïnh ñoäc quyeàn

Neáu coù ñoäc quyeàn baùn trong nöôùc

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Lợi ích của chính sách tự do xuất khẩu

S

QEX

* Giá trong nước tăng

PW

* Lượng cầu giảm

C A B

P0

* Lượng cung tăng

DCS = -A - B

DPS = + A+B + C

D

DNW = + C

Q0

QS

QD

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Thuế xuất khẩu

P

(S)

(DT)

PW

c

e

d

a b

(DT) có thuế

PW(1 -t)

 DCS = + a + b  DPS = - a - b - c - d - e  DG = d  DWL = - c - e

(D)

Q

QD 0

1 QS 1

QS 0

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Hạn ngạch xuất khẩu

P

(S)

(DT)

PW

c

e

d

a b

Pq

(D) +quota

 DCS = + a + b  DPS = -a - b - c - d - e  Ngöôøi coù quota =

(D)

d

Q

QD 0

QD 1

QS 1

QS 0

 DWL = - c - e

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu

 Giống nhau:

Cùng tác động làm:

 giá trong nước giảm.



lượng cung trong nước giảm. lượng cầu trong nước tăng. lượng xuất khẩu giảm..

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu (tt)

 Khác nhau:

Thuế

Quota

Bieát chính xaùc

Khoù bieát chính xaùc

Löôïng haøng vaø ngoaïi teä ñeå xuaát khaåu

Ngöôøi coù quota

Ngaân saùch chính phuû

Ñoái töôïng höôûng lôïi ngoaøi ngöôøi tieâu duøng

Khi caàu trong nöôùc taêng

Giaù trong nöôùc taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc ñöôïc lôïi

Giaù trong nöôùc khoâng taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc khoâng ñöôïc lôïi

Khi giaù theá giôùi thay ñoåi

Giaù trong nöôùc khoâng thay ñoåi

Giaù trong nöôùc thay ñoåi

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tóm tắt

 Các mô hình đơn giản của cung và cầu có thể được sử dụng để phân tích các chính sách khác nhau của chính phủ.

 Ở mỗi trường hợp, thặng dư của người tiêu dùng và nhà sản xuất được sử dụng để xác định được và mất của người tiêu dùng và nhà sản xuất.

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Tóm tắt

 Khi chính phủ thực hiện việc đánh thuế hay trợ cấp, giá cả sẽ không tăng lên hay giảm xuống bằng với lượng thuế hay trợ cấp.

 Các chính sách can thiệp của chính phủ thường

dẫn đến mất mát xã hội (DWL).

 Can thiệp của chính phủ vào thị trường cạnh tranh

không phải lúc nào cũng là điều xấu.

29.10.2016

Đặng Văn Thanh

Bài giảng Chủ đề 1: Phân tích thị trường cạnh tranh