http://lophocthem.com Phone: 01689.996.187 vuhoangbg@gmail.com
ĐỀ S 27. SUT ĐIN ĐỘNG DO ĐON DÂY DN CHUYN ĐỘNG TRONG T TRƯỜNG
1
I. KIN THC
1. Sut đin động cm ng trong mt đon dây dn chuyn động trong t trường.
Khi đon dây dn chuyn động ct các đưng sc t thì
trong đon dây đó xut hin sut đin động (đóng vai trò như ngun đin).
Sut đin động trong trường hp này cũng gi là sut đin động cm ng.
2. Qui tc bàn tay phi
Đặt bàn tay phi hng các đường sc t, ngón cái chi ra 90
0
hướng theo chiu chuyn động ca đon dây, khi đó đoan dây dn
đóng vai trò như mt ngun đin, chiu t c tay đến bn ngón tay
ch chiu t cc âm sang cc dương ca ngun đin đó.
3. Biu thc sut đin động cm ng trong đon dây:
Khi đon dây dn chuyn động ct các đưng sc t thì độ ln ca sut
đin động trong đon dây đó là:
ε
= Blv
Nếu
v
B
cùng vuông góc vi đon dây, đồng thi
v
hp vi
B
mt
góc
α
thì độ ln ca sut đin động sut hin trong đon dây là:
ε
= Blvsin
α
4. Máy phát đin:
Cu to: Mt khung dây có th quay gia hai cc ca mt nam châm.
Hai đầu khung gn vi hai vành khuyên (đối vi máy phát đin xoay chiu)
hoc gn vi hai vành bán khuyên (đối vi máy phát đin 1 chiu). Hai chi
quét luôn t lên vành khuyên (hoc vành bán khuyên)
Nguyên tc hot động: Da vào hin tượng cm ng đin t
Khi khung quay, các cnh ca khung ct các đường sc t. Trong khung sut hin sut
đin động cm ng. Dòng đin được đưa ra mch ngi qua hai chi quét. Mi chi quét là mt
cc ca ngun đin
+ Nếu hai chi quét t lên 2 vành khuyên thì dòng đin đưa ra mch ngi là dòng đin có chiu
thay đổi theo thi gian. Gi là máy phát đin xoay chiu
+ Nếu hai chi quét t lên 2 vành bán khuyên thì khi dòng đin trong khung đổi chiu, vành bán
khuyên đổi chi quét nên dòng đin đưa ra mch ngi là dòng đin có chiu không đổi. Gi là
máy phát đin mt chiu.
*VÍ D MINH HA
VD1: Xét mch đin hình v, AB trượt thng đều trên mt phng ngang theo chiu như hình v ,
vn tc ca thanh AB độ ln 2m/s ,vn tc ca AB vuông góc vi các đường cm ng ,AB =
40cm , B = 0,2T , E = 2V , r = 0 () , R
AB
= 0,8 ,b qua đin tr ca dây ni Ampekế .S
ch ca Ampekế s là :
A 2,5A B. 2,7A C.2,3A D. 2A
HD.
( )
2
. 25 /
. 0,2.0,4
CU
CU
E
E Bl v v m s
B
== = =
CH ĐỀ 2. SUT ĐIN ĐNG TRONG ĐON DÂY DN
CHUYN ĐỘNG
http://lophocthem.com Phone: 01689.996.187 vuhoangbg@gmail.com
ĐỀ S 27. SUT ĐIN ĐỘNG DO ĐON DÂY DN CHUYN ĐỘNG TRONG T TRƯỜNG
2
Chuy
n
độ
ng sang trái: v = 25 (m/s)
VD2:
Xét m
ch
đ
i
n hình 44 , AB=40cm , C=10
μ
F , B=0,5T ,
Cho AB tr
ượ
t
đề
u sang trái v
i v
n t
c 5m/s , v
n t
c c
a AB vuông góc v
i
các
đườ
ng c
m
ng .Xác
đị
nh
đ
i
n tích trên m
i b
n t
, b
n nào tích
đ
i
n d
ươ
ng ?
A.Q=10
μ
C,b
n n
i v
i A tích
đ
i
n d
ươ
ng
B.Q=20
μ
C, B
n n
i v
i A tích
đ
i
n d
ươ
ng
C.Q=10C, B
n n
i v
i B tích
đ
i
n d
ươ
ng
D.Q=20C, B
n n
i v
i B tích
đ
i
n d
ươ
ng
HD.
(
)
(
)
= = = = = =
6 6
E Blv 0,5.0,4.5 1 V ,Q E.C 1.10.10 10.10 C
B
n n
i v
i A tích
đ
i
n d
ươ
ng.
VD3.
Thanh MN có kh
i l
ượ
ng m ,tr
ượ
t không ma sát trên m
t h
giá
đỡ
đặ
t th
ng
đứ
ng nh
ư
hình H50.Trong quá trình tr
ượ
t xu
ng MN luôn gi
ph
ươ
ng n
m ngang vuông góc v
i
đườ
ng
c
m
ng t
.
Độ
l
n c
m
ng t
B.
Đ
i
n tr
c
a toàn b
m
ch
đ
i
n R.Chi
u i thanh MN
l.Gia t
c tr
ng tr
ườ
ng là g .V
n t
c max c
a thanh MN
đượ
c tính b
ng công th
c nàosau
đ
ây ?
A .
BlR
mg
B.
mgR
Bl
C.
mg
BlR
D.
22
l
B
mgR
HD.
= = = = =
2 2 2 2
Blv B . B v
E Blv i F Bli .v mg ma
R R R
Khi a = 0
max
2 2
mgR
v
B .l
=
VD4.
Cho m
ch
đ
i
n nh
ư
hình, ngu
n E=1,5V, r=0,1
, MN = 1m, R
MN
= 2,9
,
B
h
ướ
ng nh
ư
hình B = 0,1T.
Đ
i
n tr
ampe k
ế
và hai thanh ray không
đ
áng k
.
Thanh MN có th
tr
ượ
t trên 2
đườ
ng ray.
a. Tìm s
ch
Ampe k
ế
và l
c t
tác d
ng lên thanh MNn
ế
u MN
đượ
c gi
yên.
b. Tìm s
ch
Ampe k
ế
và l
ct
tác d
ng lên thanh MN n
ế
u MN chuy
n
độ
ng
đề
u sang ph
i
v
i v
n t
c v=3m/s.
c. Mu
n ampe k
ế
ch
0, MN ph
i chuy
n
độ
ng v
h
ướ
ng nào v
i v
n t
c là bao nhiêu?
ĐS: A. 0,5A ; 0,05N - b. 0,6A; 0,06N c. sang trái , v= 15m/s
II. ĐỀ TRC NGHIM TNG HP:
Câu hi 1:
Cho thanh d
n
đ
i
n MN
đặ
t trên hai thanh ray xx’ và yy’ nh
ư
hình v
. H
th
ng
đặ
t trong t
tr
ườ
ng
đề
u. lúc
đầ
u MN
đứ
ng yên, ng
ườ
i ta tác d
ng m
t l
c làm MN chuy
n
độ
ng, b
qua m
i ma sát. H
i n
ế
u hai thanh ray
đủ
dài thì cu
i cùng MN
đạ
t
đế
n tr
ng thái chuy
n
độ
ng nh
ư
th
ế
nào?
A. chuy
n
độ
ng ch
m d
n
đề
u B. chuy
n
độ
ng nhanh d
n
đề
u
C. chuy
n
độ
ng
đề
u D. ch
m d
n
đề
u ho
c nhanh d
n
đề
u tùy vào t
tr
ườ
ng
m
nh hay y
ế
u
Câu hi 2:
Bi
ế
t MN trong hình v
câu h
i 1 i l = 15cm chuy
n
độ
ng v
i v
n t
c 3m/s, c
m
M
B
F
N
y y
x’
x
http://lophocthem.com Phone: 01689.996.187 vuhoangbg@gmail.com
ĐỀ S 27. SUT ĐIN ĐỘNG DO ĐON DÂY DN CHUYN ĐỘNG TRONG T TRƯỜNG
3
ng t
B = 0,5T, R = 0,5
. Tính c
ườ
ng
độ
dòng
đ
i
n c
m
ng qua
đ
i
n tr
R:
A. 0,7A B. 0,5A C. 5A D. 0,45A
Câu hi 3:
Thanh d
n
đ
i
n MN dài 80cm chuy
n
độ
ng t
nh ti
ế
n
đề
u trong t
tr
ườ
ng
đề
u, véc
t
ơ
v
n t
c vuông góc v
i thanh. C
m
ng t
vuông góc v
i thanh và h
p v
i v
n t
c m
t góc
30
0
nh
ư
hình v
. Bi
ế
t B = 0,06T, v = 50cm/s. Xác
đị
nh chi
u dòng
đ
i
n c
m
ng
độ
l
n su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng trong thanh:
A. 0,01V; chi
u t
M
đế
n N B. 0,012V; chi
u t
M
đế
n N
C. 0,012V; chi
u t
N
đế
n M D. 0,01V; chi
u t
N
đế
n M
Câu hi 4:
M
t khung dây d
n hình vuông c
nh a = 6cm;
đặ
t trong t
tr
ườ
ng
đề
u B = 4.10
-3
T,
đườ
ng s
c t
tr
ườ
ng vuông góc v
i m
t ph
ng khung y. C
m hai c
nh
đố
i di
n hình vuông
kéo v
hai phía
để
đượ
c hình ch
nh
t có c
nh này dài g
p
đ
ôi c
nh kia.
Bi
ế
t
đ
i
n tr
khung R = 0,01
, tính
đ
i
n l
ượ
ng di chuy
n trong khung:
A. 12.10
-5
C B. 14.10
-5
C C.16.10
-5
C D.18.10
-5
C
Câu hi 5:
Hai thanh ray d
n
đ
i
n
đặ
t th
ng
đứ
ng, hai
đầ
u trên n
i v
i
đ
i
n tr
R = 0,5
;
phía d
ướ
i thanh kim lo
i MN có th
tr
ượ
t theo hai thanh ray. Bi
ế
t MN có kh
i l
ượ
ng
m = 10g, dài l = 25cm
đ
i
n tr
không
đ
áng k
. H
th
ng
đượ
c
đặ
t trong t
tr
ườ
ng
đề
u B = 1T có h
ướ
ng nh
ư
hình v
, l
y g = 10m/s
2
,
sau khi th
tay cho MN tr
ượ
t trên hai thanh ray, m
t
lúc sau nó
đạ
t tr
ng thái chuy
n
độ
ng th
ng
đề
u v
i v
n t
c v b
ng bao nhiêu?
A. 0,2m/s B. 0,4m/s C. 0,6m/s D. 0,8m/s
Câu hi 6:
M
t thanh kim lo
i MN dài l = 1m tr
ượ
t trên hai thanh ray
đặ
t n
m ngang
v
i v
n t
c không
đổ
i v = 2m/s. H
th
ng
đặ
t trong t
tr
ườ
ng
đề
u B = 1,5T có h
ướ
ng
nh
ư
hình v
. Hai thanh ray n
i v
i m
t
ng dây có L = 5mH, R = 0,5
, và
m
t t
đ
i
n C = 2µF. Tính n
ă
ng l
ượ
ng t
tr
ườ
ng trong
ng dây:
A. 0,09J B. 0,08J C. 0,07J D. 0,06J
Câu hi 7:
M
t thanh kim lo
i MN dài l = 1m tr
ượ
t trên hai thanh ray
đặ
t n
m ngang v
i v
n t
c
không
đổ
i v = 2m/s. H
th
ng
đặ
t trong t
tr
ườ
ng
đề
u B = 1,5T h
ướ
ng nh
ư
hình v
câu h
i 6.
Hai thanh ray n
i v
i m
t
ng dây L = 5mH, R = 0,5
, và m
t t
đ
i
n C = F. Tính n
ă
ng
l
ượ
ng
đ
i
n tr
ườ
ng trong t
đ
i
n:
A. 9.10
-6
J B. 8.10
-6
J C. 7.10
-6
J D. 6.10
-6
J
Câu hi 8:
Th
r
ơ
i m
t khung dây d
n hình ch
nh
t MNPQ sao cho trong khi r
ơ
i
khung luôn n
m trong m
t ph
ng th
ng
đứ
ng trong t
tr
ườ
ng
đề
u có h
ướ
ng nh
ư
hình v
, m
t lúc sau khung
đạ
t tr
ng thái chuy
n
độ
ng th
ng
đề
u v
i v
n t
c v.
Bi
ế
t c
m
ng t
là B; L,l là chi
u dài và chi
u r
ng c
a khung, m là kh
i l
ượ
ng c
a
khung, R là
đ
i
n tr
c
a khung, g là gia t
c r
ơ
i t
do. H
th
c nào sau
đ
ây
đ
úng v
i
hi
n t
ượ
ng s
y ra trong khung:
A. g = B
2
L/vR B. B
2
lv/R = mv
2
/2 C. B
2
l
2
v/R = mg D. Bv
2
Ll/R = mv
Câu hi 9:
Để
xác
đị
nh chi
u dòng
đ
i
n c
m
ng trong m
t
đ
o
n y d
n chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng ng
ườ
i ta dùng:
A. quy t
c
đ
inh
c 1 B. quy t
c bàn tay trái
C. quy t
c bàn tay ph
i D. quy t
c
đ
inh
c 2
Câu hi 10:
M
t dây d
n có chi
u dài l b
c m
t l
p cách
đ
i
n r
i g
p l
i thành hai ph
n b
ng
nhau sát nhau r
i cho chuy
n
độ
ng vuông góc v
i các
đườ
ng c
m
ng t
c
a m
t t
tr
ườ
ng
đề
u c
m
ng t
B v
i v
n t
c . Su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng trong dây d
n có giá tr
:
M
N
α
B
v
B
M N
R
v
M
N
C
L,R
B
v
B
B
M N
P
Q
http://lophocthem.com Phone: 01689.996.187 vuhoangbg@gmail.com
ĐỀ S 27. SUT ĐIN ĐỘNG DO ĐON DÂY DN CHUYN ĐỘNG TRONG T TRƯỜNG
4
A. Bv/2l B. Bvl C. 2Bvl D. 0
Câu hi 11:
Cho m
ch
đ
i
n nh
ư
hình v
,
ξ
= 1,5V, r = 0,1
, MN = 1m,
R
MN
= 2
, R = 0,9
, các thanh d
n có
đ
i
n tr
không
đ
áng k
, B = 0,1T.
Cho thanh MN chuy
n
độ
ng không ma sát và th
ng
đề
u v
bên ph
i v
i
v
n t
c 15m/s thì c
ườ
ng
độ
dòng
đ
i
n trong m
ch là:
A. 0 B. 0,5A C. 2A D. 1A
Câu hi 12:
M
t thanh d
n
đ
i
n dài 20cm t
nh ti
ế
n trong t
tr
ườ
ng
đề
u c
m
ng t
B = 5.10
-4
T,
v
i v
n t
c 5m/s, véc t
ơ
v
n t
c c
a thanh vuông góc v
i véc t
ơ
c
m
ng t
. Tính su
t
đ
i
n
độ
ng
c
m
ng trong thanh:
A. 10
-4
V B. 0,8.10
-4
V C. 0,6.10
-4
V D. 0,5.10
-4
V
Câu hi 13:
M
t thanh d
n
đ
i
n dài 20cm
đượ
c n
i hai
đầ
u c
a v
i hai
đầ
u c
a m
t
đ
o
n
m
ch
đ
i
n
đ
i
n tr
0,5
. Cho thanh t
nh ti
ế
n trong t
tr
ườ
ng
đề
u B = 0,08T v
i v
n t
c 7m/s
h
ướ
ng vuông góc v
i các
đườ
ng c
m
ng t
. Bi
ế
t
đ
i
n tr
c
a thanh không
đ
áng k
, tính
c
ườ
ng
độ
dòng
đ
i
n trong m
ch:
A. 0,112A B. 0,224A C. 0,448A D. 0,896A
Câu hi 14:
M
t thanh d
n
đ
i
n t
nh ti
ế
n trong t
tr
ườ
ng
đề
u c
m
ng t
B = 0,4T v
i v
n t
c
có h
ướ
ng h
p v
i
đườ
ng s
c t
m
t góc 30
0
, m
t ph
ng ch
a v
n t
c và
đườ
ng s
c t
vuông góc
v
i thanh. Thanh dài 40cm, m
c v
i vôn k
ế
th
y vôn k
ế
ch
0,4V. Tính v
n t
c c
a thanh:
A. 3m/s B. 4m/s C. 5m/s D. 6m/s
Câu hi 15:
Su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng c
a m
t thanh d
n
đ
i
n chuy
n
độ
ng t
nh ti
ế
n v
i v
n t
c
không
đổ
i trong m
t t
tr
ườ
ng
đề
u
không
ph
thu
c vào y
ế
u t
nào sau
đ
ây:
A. c
m
ng t
c
a t
tr
ườ
ng B. v
n t
c chuy
n
độ
ng c
a thanh
C. chi
u dài c
a thanh D. b
n ch
t kim lo
i làm thanh d
n
Câu hi 16:
M
t thanh d
n
đ
i
n dài l chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng
đề
u c
m
ng t
B = 0,4T
v
i v
n t
c 2m/s vuông góc v
i thanh, c
m
ng t
vuông góc v
i thanh h
p v
i v
n t
c m
t
góc 30
0
. Hai
đầ
u thanh m
c v
i vôn k
ế
thì vôn k
ế
ch
0,2V. Chi
u dài l c
a thanh là:
A. 0,5m B. 0,05m C. 0,5 m D. m
Câu hi 17:
Trong tr
ườ
ng h
p nào sau
đ
ây
không
có su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng trong m
ch:
A. dây d
n th
ng chuy
n
độ
ng theo ph
ươ
ng c
a
đườ
ng s
c t
B. dây d
n th
ng quay
trong t
tr
ườ
ng
C. khung dây quay trong t
tr
ườ
ng D. vòng dây quay trong t
tr
ườ
ng
đề
u
Câu hi 18:
M
t chi
ế
c tàu chi
u dài 7m chuy
n
độ
ng v
i v
n t
c 10m/s trong t
tr
ườ
ng trái
đấ
t B = 4.10
-5
T ph
ươ
ng th
ng
đứ
ng vuông góc v
i thân tàu. nh su
t
đ
i
n
độ
ng xu
t hi
n
hai
đầ
u thân tàu:
A. 28V B. 2,8V C. 28mV D. 2,8mV
Câu hi 19:
N
ế
u m
t m
ch
đ
i
n h
chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng c
t các
đườ
ng s
c t
thì:
A. trong m
ch không có su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng
B. trong m
ch không có su
t
đ
i
n
độ
ng và dòng
đ
i
n c
m
ng
v
M
N
ξ,r
R
B
http://lophocthem.com Phone: 01689.996.187 vuhoangbg@gmail.com
ĐỀ S 27. SUT ĐIN ĐỘNG DO ĐON DÂY DN CHUYN ĐỘNG TRONG T TRƯỜNG
5
C. trong m
ch có su
t
đ
i
n
độ
ng và dòng
đ
i
n c
m
ng
D. trong m
ch có su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng nh
ư
ng không có dòng
đ
i
n
Câu hi 20:
M
t
đ
o
n dây d
n dài 0,35m chuy
n
độ
ng theo h
ướ
ng vuông góc v
i
đườ
ng s
c t
c
a m
t t
tr
ườ
ng
đề
u có h
ướ
ng nh
ư
hình v
, B = 0,026T, v
n t
c c
a
đ
o
n dây là 7m/s. Hi
u
đ
i
n th
ế
hai
đầ
u
đ
o
n dây d
n là:
A. 0 B. 0,064V C. 0,091V D. 0,13V
Câu hi 21:
M
t dây d
n dài 0,05m chuy
n
độ
ng v
i v
n t
c 3m/s trong t
tr
ườ
ng
đề
u B =
1,5T. V
n t
c, c
m
ng t
, thanh l
n l
ượ
t vuông góc v
i nhau.
Độ
l
n su
t
đ
i
n
độ
ng c
m
ng xu
t hi
n
đ
o
n dây d
n có giá tr
:
A. 0,225V B. 2,25V C. 4,5V D. 45V
Câu hi 22:
Đặ
t khung dây d
n ABCD c
nh m
t dây d
n th
ng có dòng
đ
i
n ch
y qua nh
ư
hình v
. Thanh AB có th
tr
ượ
t trên hai thanh DE và CF.
Đ
i
n tr
R không
đổ
i và b
qua
đ
i
n tr
c
a các thanh. AB song song v
i dòng
đ
i
n th
ng và chuy
n
độ
ng th
ng
đề
u v
i
v
n t
c vuông góc v
i AB. Dòng
đ
i
n c
m
ng có:
A. chi
u t
A
đế
n B,
độ
l
n không
đổ
i
B. chi
u t
B
đế
n A,
độ
l
n không
đổ
i
C. chi
u t
A
đế
n B,
độ
l
n thay
đổ
i D. chi
u t
B
đế
n A,
độ
l
n thay
đổ
i
Câu hi 23:
Hình v
nào c
đị
nh
đ
úng chi
u dòng
đ
i
n c
m
ng trong
đ
o
n dây d
n chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng:
Câu hi 24:
Hình v
nào c
đị
nh
đ
úng chi
u dòng
đ
i
n c
m
ng trong
đ
o
n dây d
n chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng:
Câu hi 25:
Hình v
nào c
đị
nh
đ
úng chi
u dòng
đ
i
n c
m
ng trong
đ
o
n dây d
n chuy
n
độ
ng trong t
tr
ườ
ng:
v
B
v
I
A
B
C
D
R
E
F
v
B
I
cư
A.
v
B
I
cư
B. C. v
B
I
cư
= 0
v
B
I
cư
D.
C.
I
cư
= 0
v
B
v
B
I
cư
D.
v
B
I
cư
B.
A.
I
cư
v
B
A.
I
cư
v
B
v
B
I
cư
B. C.
I
cư
v
B
v
B
I
cư
D.