1
LỚP CHUYÊN ĐỀ
SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ PHÁI SINH
VÀO PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ
Giảng viên: GS. TS. Nguyễn Văn Tiến
Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam
Chủ nhiệm Bộ môn Thanh toán quốc tế, Học viện Ngân hàng
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
2
.
Bài 5
NGHIỆP VỤ OPTIONS VÀ
PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
3
1. CÁC KHÁI NIỆM
@ Các HĐ Forward, Swap, Future luôn luôn phải thanh lý
1.1. Khái niệm quyền chọn:
(có thể trước, sau hay khi đến hạn).
Người mua HĐ có quyền:
@ HĐ Option có thể: Thanh lý hoặc không thanh lý.
+ Tiến hành thực hiện quyền chọn.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
+ Không thực hiện quyền chọn.
4
Xét từ giác độ người mua hợp đồng:
cho phép người mua hợp đồng có quyền (chứ không
Hợp đồng quyền chọn tiền tệ là một công cụ tài chính,
phải nghĩa vụ), mua hoặc bán một đồng tiền này với
trước, trong một khoảng thời gian nhất định.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
một đồng tiền khác tại tỷ giá cố định đã thỏa thuận
5
1.2. Quyền chọn mua và Quyền chọn bán:
@ HĐ quyền chọn mua tiền tệ: Là HĐ, trong đó người
VD: C.ty NK mua HĐ quyền chọn mua USD, nghĩa là...
mua hợp đồng có quyền mua một đồng tiền nhất định.
@ HĐ quyền chọn bán tiền tệ: Là HĐ, trong đó người
VD: C.ty XK mua HĐ quyền chọn bán USD, nghĩa là...
mua hợp đồng có quyền bán một đồng tiền nhất định.
@ Để tránh nhầm lẫn, khi nói chọn mua hay chọn bán một
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
đồng tiền, thì ta hiểu đó là mua bán đồng tiền yết giá.
6
1.3. Các bên tham gia giao dịch quyền chọn:
@ Người bán HĐ (Seller, Writer, grantor):
+ Bán HĐ chọn mua (sell a call); hoặc
+ Bán HĐ chọn bán (sell a put).
+ Quyền của người bán HĐ?
+ Nghĩa vụ của người bán HĐ?
@ Người mua HĐ (Buyer, Taker):
+ Mua HĐ chọn mua (buy a call); hoặc
+ Mua HĐ chọn bán (buy a put).
+ Quyền của người mua HĐ?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
+ Nghĩa vụ của người mua HĐ?
7
.
HAI ĐỐI TÁC
Người mua HĐ (buyer)
Người bán HĐ (seller)
Bán HĐ chọn mua (sell a call)
Bán HĐ chọn bán (sell a put)
Mua HĐ chọn bán (buy a put)
Mua HĐ chọn mua (buy a call)
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
8
1.4. Thực hiện quyền chọn (Exercise):
Khi người mua HĐ quyền chọn thực hiện quyền chọn
của mình, nghĩa là các bên tiến hành mua bán với nhau
theo HĐ quyền chọn, ta gọi là: Thực hiện quyền chọn.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Thực hiện quyền chọn xảy ra với mọi HĐ quyền chọn?
9
1.5. Tỷ giá quyền chọn (Exercise or Strike Price):
Đây là TG áp dụng trong mua bán theo HĐ quyền chọn.
Đặc điểm:
@ Spot rate: Được hình thành theo quan hệ cung cầu
trực tiếp trên TT và thống nhất ở mọi nơi.
@ Forward rate: Là TG phái sinh, được hình thành theo
các TS của TT và thống nhất ở mọi nơi.
@ Exercise rate: Là TG phái sinh, phụ thuộc vào mức
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
phí quyền chọn, do đó, không thống nhất cho mọi HĐ.
10
1.6. Các thuật ngữ về giá trị:
Là khi người mua HĐ thực hiện quyền chọn mà không
@ Ngang giá quyền chọn (At The Money - ATM):
phát sinh lãi hay lỗ.
Ví dụ:
ATM - S (tại bất kỳ thời điểm nào).
ATM - F (có cùng kỳ hạn).
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Ví dụ:
11
@ Được giá quyền chọn (In The Money - ITM):
Là khi người mua HĐ thực hiện quyền chọn thu được lãi.
ITM - F. Ví dụ:
ITM - S. Ví dụ:
@ Giảm giá quyền chọn (Out Of The Money - OTM):
OTM - S. Ví dụ:
Là khi người mua HĐ thực hiện quyền chọn sẽ bị lỗ.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
OTM - F. Ví dụ:
12
1.7. Quyền chọn kiểu châu Âu và kiểu Mỹ:
tại thời điểm HĐ đến hạn.
@ Kiểu châu Âu: Chỉ cho phép thực hiện quyền chọn
@ Kiểu Mỹ: Cho phép thực hiện quyền chọn tại bất kỳ
Trong bài giảng, ta áp dụng kiểu châu Âu.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
thời điểm nào cho đến khi HĐ đến hạn.
13
1.8. Phí quyền chọn:
@ Tên gọi: “Option Premium or Option Fee”
@ Miễn truy đòi.
@ Ai trả phí cho ai? Người mua HĐ hay người mua tiền tệ?
@ Thu nhập (lãi) của người bán HĐ tối đa bằng khoản phí
@ Nguyên tắc là trả ngay khi ký HĐ. Tuy nhiên Boston -
thu được.
Style Option.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
@ Phương pháp yết phí quyền chọn (4 cách).
14
@ Giá trị nội tại của HĐ (Instrinsic Value):
Ví dụ 1: TG kỳ hạn mua USD: 1 USD = 16.200 VND
TG quyền chọn mua USD: 1 USD = 16.000 VND
Giá trị nội tại: + 200VND/USD C > 200
Ví dụ 2: TG kỳ hạn mua USD: 1 USD = 16.000 VND
TG quyền chọn mua USD: 1 USD = 16.200 VND
Giá trị nội tại: - 200VND/USD C > 0 và rất nhỏ.
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Quy tắc: (X + C) > F
15
2. CÁC CHIẾN LƯỢC QUYỀN CHỌN TIỀN TỆ
2.1. ĐỐI VỚI NHÀ NHẬP KHẨU
các chiến lược quyền chọn sau đây:
Để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, nhà nhập khẩu có thể sử dụng
1. Mua quyền chọn mua (Buy a Call).
3. Đồng thời mua quyền chọn mua và bán quyền chọn bán
2. Bán quyền chọn bán (Sell a Put).
(Callar)
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Sau đây ta sẽ nghiên cứu từng chiến lược.
16
Bài 1 (tr. 367):
Một nhà NK VN sử dụng chiến lược mua HĐ QC mua
thời hạn là t. Các thông số TT hiện hành như sau: - Tỷ giá kỳ hạn thời hạn t: Ft(USD/VND) = F - Tỷ giá quyền chọn thời hạn t: Xt(USD/VND) = X - Phí quyền chọn tại thời điểm t: C(USD/VND) = C
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
để phòng ngừa RR TG cho khoản tiền NK bằng USD có
17
Câu hỏi:
, từ đó chỉ ra:
a/ Vẽ tuyến KH và tuyến QC trên cùng một đồ thị.
b/ C/m (X + C) > F c/ Vẽ trên một đồ thị X1< X2< X3 (i) Mối quan hệ giũa F và X
(ii) Khoảng cách giữa tuyến (X + C) và F phụ vào yếu
tố nào?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
d/ Vẽ tuyến lãi, lỗ của nhà NK theo HĐ QC so với spot?
18
Câu a:
Chi phí VND mua 1 USD
Thực hiện quyền chọn
X + C
Quyền chọn không xảy ra
F
Tuyến kỳ hạn
e + C
St
C
0
X
e
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
19
Mặc dù phải trả phí, nhưng nhà NK vẫn mong muốn rằng
"giá như quyền chọn không xảy ra" để mua được USD trên
HĐ quyền chọn cho phép nhà NK tự bảo hiểm tương tự
thị trường giao ngay. Xét từ góc độ phòng ngừa RR TG thì
như HĐ kỳ hạn. Tuy nhiên, HĐ quyền chọn có ưu điểm hơn
HĐ kỳ hạn ở chỗ là nhà NK có quyền không thực hiện
quyền chọn, mà mua USD trên thị trường giao ngay tại TG
có lợi hơn. Để có được ưu điểm này, thì tổng tỷ giá (X + C)
của HĐ quyền chọn bao giờ cũng lớn hơn tỷ giá kỳ hạn (F).
Câu b:
Nếu: (X + C) < F Chúng ta làm gì? những gì xảy ra?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
20
Câu c: Vẽ trên cùng một đồ thị X1 < X2 < X3
Chi phí VND mua 1 USD
X3 + C3 X2 + C2 X1 + C1
F
Tuyến kỳ hạn
e
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
C1 C2 C3 0 X2 X3 X1 St
21
@ Mối quan hệ giữa F và X:
+ F được hình thành như thế nào? có thống nhất?
+ X là một số dương bất kỳ, miễn là: (X + C) > F
+ X >>> F Option Spot; C càng nhỏ; Khoảng cánh
giữa X và F càng xa nhau.
+ X <<< F Option Forward; C càng lớn; Khoảng
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
cánh giữa X và F càng gần nhau.
22
C©u d:
e - (X+C)
Lãi, lỗ VND +
St
X
e
0
St
- C
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
-
23
Bài 2 (tr. 372):
Một nhà NK VN sử dụng chiến lược bán HĐ QC bán để
thời hạn là t. Các thông số TT hiện hành như sau:
phòng ngừa RR TG cho khoản tiền NK bằng USD có
- Tỷ giá kỳ hạn thời hạn t:
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Ft(USD/VND) = F - Tỷ giá quyền chọn thời hạn t: Xt(USD/VND) = X - Phí quyền chọn tại thời điểm t: C(USD/VND) = C
24
Câu hỏi:
, từ đó chỉ ra:
a/ Vẽ tuyến KH và tuyến QC trên cùng một đồ thị.
b/ C/m (X - C) < F c/ Vẽ trên một đồ thị X1< X2< X3 (i) Mối quan hệ giũa F và X
(ii) Khoảng cách giữa tuyến (X - C) và F phụ vào yếu
tố nào?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
d/ Vẽ tuyến lãi, lỗ của nhà NK theo HĐ QC so với spot?
25
Câu a:
e - C
Chi phí VND mua 1 USD
F
Tuyến kỳ hạn
St
X - C
e
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
0 X St
26
Câu b: Nếu: (X - C) > F Chúng ta làm gì? những gì xảy ra?
St
e - Ci
Chi phí VND mua 1 USD
F
Tuyến kỳ hạn
X3 - C3 X2 - C2 X1 - C1 X1 - C1
0
X3
X1
e
X2
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Câu c: Vẽ trên cùng một đồ thị X1 < X2 < X3
27
C©u d:
Lãi, lỗ = VND
+
+ C
C
0
X
e
St
e - (X - C)
St
-
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
28
Bài 3 (tr. 376):
Một nhà NK VN sử dụng chiến lược collar để phòng
t. Các thông số TT hiện hành như sau:
ngừa RR TG cho khoản tiền NK bằng USD có thời hạn là
a/ Vế mua hợp đồng chọn mua:
- TG quyền chọn thời hạn t:
- Phí QC 1 USD tại thời điểm t: Xt(USD/VND) = XO = CO
b/ Vế bán hợp đồng chọn bán:
- TG quyền chọn thời hạn t:
- Phí QC 1 USD tại thời điểm t:
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
c/ TG kỳ hạn thời hạn t: Xt(USD/VND) = XB = CB Ft(USD/VND) = F
29
Câu hỏi:
a/ Vẽ tuyến kỳ hạn và tuyến collar trên cùng một đồ thị.
b/ Vẽ tuyến lãi, lỗ của nhà nhập khẩu theo hợp đồng
collar?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
c/ Vẽ trên cùng một đồ thị các trường hợp 1 < 2 < 3
30
@ Khái niệm Collar:
KH là người mua Collar, là HĐ quyền chọn kép, gồm 2 vế:
+ Đối với vế mua HĐ: KH là người mua, nên NH là
vế mua quyền chọn và vế bán quyền chọn.
người bán. Lấy vị thế của NH, ta ký hiệu "Offer - O", tức
+ Đối với vế bán HĐ: KH là người bán, nên NH là người
NH là người thu phí (CO).
mua. Lấy vị thế của NH, ta ký hiệu "Bid - B", tức NH là
+ Phí bán cao hơn phí mua thu nhập của NH.
= CO - CB
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
người trả phí (CB).
31
@ Nhằm hạn chế rủi ro, ngân hàng cung cấp hợp đồng
Collar có đặc điểm phân bố đều xác suất xảy ra thực hiện
nghĩa là XO và XB nằm cân xứng qua trục F, tức Collar phải thỏa mãn ĐL:
quyền chọn đối với cả hai vế so với hợp đồng kỳ hạn,
(i) (XO + CO) > F
(ii) (XB - CB) < F
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Đồng thời, Collar còn phải thỏa mãn các ĐK:
32
Câu a (3 nếu):
Chi phí VND mua 1 USD
e + c
St
F
XO + c
Tuyến kỳ hạn
XB + c
e
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
0 XB XO St
33
Câu b:
St
e - (XO + c)
Lãi, lỗ +
XB XO
e
St
0
St
e - (XB + c)
- c - c
-
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
34
Câu c: Vẽ trên cùng đồ thị 1 < 2 < 3
Chi phí VND mua 1 USD
XO + 3 XO + 2 XO + 1
St
e + i
F
Tuyến kỳ hạn
XB + 3 XB + 2 XB + 1
0
e
XB
XO
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
35
2.2. ĐỐI VỚI NHÀ XK
Để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, nhà xuất khẩu có thể sử
dụng các chiến lược quyền chọn sau đây:
1. Mua quyền chọn bán (Buy a Put).
2. Bán quyền chọn mua (Sell a Call).
3. Đồng thời mua quyền chọn bán và bán quyền chọn
mua (Collar)
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Sau đây ta sẽ nghiên cứu từng chiến lược.
36
Bài 4 (tr. 381):
Một nhà XK VN sử dụng chiến lược mua HĐ QC bán
để phòng ngừa RR TG cho khoản tiền XK bằng USD
có thời hạn là t. Các thông số TT hiện hành như sau:
- Tỷ giá kỳ hạn thời hạn t:
- Tỷ giá quyền chọn thời hạn t:
Ft(USD/VND) = F Xt(USD/VND) = X C(USD/VND) = C
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
- Phí quyền chọn tại thời điểm t:
37
Câu hỏi:
a/ Vẽ tuyến KH và tuyến QC trên cùng một đồ thị
c/ Vẽ trên cùng đồ thị các trường hợp X1 < X2 < X3, và chỉ ra:
b/ C/m (X - C) < F
(i) Mối quan hệ giữa F và X.
vào yếu tố nào?
(ii) Khoảng cách giữa tuyến (X - C) và tuyến F phụ thuộc
c/ Khoảng cách giữa tuyến (X - C) và F phụ vào yếu tố nào?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
d/ Vẽ tuyến lãi, lỗ của nhà XK theo HĐ quyền chọn so spot?
38
Thu nhập VND từ bán 1 USD
e - C
St
F
Tuyến kỳ hạn
X - C
0
X
e
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
C©u a: Tuyến kỳ hạn và tuyến quyền chọn
39
Câu c: Vẽ trên cùng đồ thị các trường hợp X1 < X2 < X3
St
e - Ci
Thu nhập VND từ bán 1 USD
F
Tuyến kỳ hạn
X3 - C3 X2 - C2 X1 - C1 X1 - C1
0
X3
X1
e
X2
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
40
C©u d: Tuyến lãi lỗ quyền chọn so với spot
e
Lãi, lỗ +
(X - C) - St
X
e
0
St
- C - C
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
-
41
Bài 5 (tr. 385):
Một nhà XK VN sử dụng chiến lược bán HĐ QC chọn
mua để phòng ngừa RR TG cho khoản tiền XK bằng USD
có thời hạn là t. Các thông số TT hiện hành như sau:
- Tỷ giá kỳ hạn thời hạn t:
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
Ft(USD/VND) = F - Tỷ giá quyền chọn thời hạn t: Xt(USD/VND) = X - Phí quyền chọn tại thời điểm t: C(USD/VND) = C
42
Câu hỏi:
a/ Vẽ tuyến KH và tuyến QC trên cùng một đồ thị.
b/ C/m (X + C) > F
c/ Vẽ trên cùng đồ thị các trường hợp X1 < X2 < X3, và chỉ ra: (i) Mối quan hệ giữa F và X.
(ii) Khoảng cách giữa tuyến (X + C) và tuyến F phụ thuộc
vào yếu tố nào?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
d/ Vẽ tuyến lãi, lỗ của nhà XK theo HĐ quyền chọn so spot?
43
Câu a: Tuyến kỳ hạn và tuyến quyền chọn
Thu nhập VND từ bán 1 USD
X + C
F
Tuyến kỳ hạn
e + C
St
C
0
X
e
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
44
Câu c: Vẽ trên cùng đồ thị các trường hợp X1 < X2 < X3
Thu nhập VND từ bán 1 USD
X3 + C3 X2 + C2 X1 + C1
F
Tuyến kỳ hạn
C3 C2 C1 0
e
X2
X1
X3
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
45
Câu d: Tuyến lãi lỗ QC so với spot
Lãi, lỗ +
+ C C
X
e
0
e
St
(X + C) - St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
-
46
Bài 6: (tr. 389)
Một nhà XK VN sử dụng chiến lược collar để phòng
t. Các thông số TT hiện hành như sau:
ngừa RR TG cho khoản tiền XK bằng USD có thời hạn là
a/ Vế mua hợp đồng chọn bán:
- Phí QC 1 USD tại thời điểm t:
- Tỷ giá quyền chọn thời hạn t:
Xt(USD/VND) = XO = CO
b/ Vế bán hợp đồng chọn mua:
- Tỷ giá quyền chọn thời hạn t:
- Phí QC 1 USD tại thời điểm t:
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
c/ Tỷ giá kỳ hạn thời hạn t: Xt(USD/VND) = XB = CB Ft(USD/VND) = F
47
C©u hái:
a/ VÏ tuyÕn kú h¹n vµ tuyÕn collar trªn cïng mét ®å thÞ.
b/ VÏ tuyÕn l·i, lç cña nhµ xuÊt khÈu theo hîp ®ång collar?
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
c/ Vẽ trên cùng một đồ thị các trường hợp 1 < 2 < 3
48
C©u a:
Thu nhập VND từ bán 1 USD
XB -
e -
St
F
Tuyến kỳ hạn
XO -
0
e
XO
XB
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
49
C©u b:
Lãi, lỗ +
e
(XO - ) - St
XO
XB
0
e
St
-
-
e
(XB - ) - St
-
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
50
Câu c:
Thu nhập VND từ bán 1 USD
St
e - i
XB - 1 XB - 2 XB - 3
F
Tuyến kỳ hạn
XO - 1 XO - 2 XO - 3
0
e
XO
XB
St
http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/
