Bài giảng Công nghệ gia công áp lực: Chương 4 - TS. Nguyễn Thị Thu

Tài liệu này giới thiệu tổng quan về công nghệ tạo hình tấm, định nghĩa và nêu bật các ưu điểm chính của quá trình dập tấm. Nó cũng phân loại các nguyên công tạo hình tấm dựa trên đặc điểm biến dạng của vật liệu.

Sinh viên, kỹ sư, nhà nghiên cứu và những người quan tâm đến lĩnh vực công nghệ chế tạo máy, đặc biệt là công nghệ tạo hình tấm và dập kim loại.

Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về công nghệ tạo hình tấm, bắt đầu bằng định nghĩa và giới thiệu về dập tấm như một quá trình công nghệ biến dạng kim loại tấm để tạo ra các chi tiết có hình dạng và kích thước mong muốn với sự thay đổi chiều dày không đáng kể và không tạo phế liệu dạng phoi. Nó nhấn mạnh các ưu điểm vượt trội của sản xuất dập tấm, bao gồm khả năng chế tạo các chi tiết phức tạp với độ chính xác cao, tiết kiệm vật liệu, năng suất cao, giảm chi phí sản xuất và đào tạo, cũng như khả năng gia công cả vật liệu phi kim loại. Tài liệu phân loại công nghệ dập tấm dựa trên đặc điểm biến dạng thành hai nhóm chính: biến dạng cắt vật liệu (tách vật liệu bằng cách phá hủy liên kết) và biến dạng dẻo vật liệu (thay đổi hình dạng mà không phá hủy vật liệu). Sau đó, nó đi sâu vào chi tiết từng nguyên công cụ thể, bao gồm: Nguyên công cắt, trình bày các phương pháp cắt vật liệu tấm như cắt bằng máy cắt dao song song, dao nghiêng, dao đĩa và khuôn, cùng với các phương pháp cắt đặc biệt. Nó cũng giải thích cơ sở quá trình cắt kim loại, phân biệt đột lỗ (piercing) và cắt hình (blanking), và giới thiệu các loại khuôn cắt hình, đột lỗ chính xác. Nguyên công uốn, định nghĩa uốn là quá trình biến đổi phôi thẳng thành chi tiết cong, mô tả các phương pháp uốn khác nhau (uốn tự do, uốn tròn, uốn bằng khuôn, uốn kéo qua khuôn, uốn mép tròn, uốn tạo nếp gấp) và hiện tượng đàn hồi lại khi uốn. Dập vuốt, giải thích dập vuốt là tạo ra chi tiết rỗng từ phôi phẳng hoặc rỗng, phân loại các dạng chi tiết dập vuốt (tròn xoay, hình hộp, phức tạp) và các phương pháp dập vuốt (có chặn phôi, không chặn phôi, dập vuốt biến mỏng). Tài liệu cũng phân tích các khuyết tật thường gặp như nhăn và rách. Các nguyên công tạo hình khác, giới thiệu các nguyên công như lên vành (tạo gờ xung quanh lỗ), tóp (giảm tiết diện ngang của chi tiết rỗng) và giãn rộng (tăng tiết diện ngang của chi tiết rỗng), cùng với các trạng thái ứng suất và biến dạng liên quan. Nguyên công miết, bao gồm miết tấm và miết khối, trình bày các ứng dụng rộng rãi của công nghệ này trong nhiều ngành công nghiệp (hàng không vũ trụ, ô tô, thiết bị áp lực, v.v.), các dạng miết (không biến mỏng, có biến mỏng) và cơ sở lý thuyết của chúng. Tài liệu được minh họa rõ ràng bằng các sơ đồ, hình ảnh sản phẩm và khuôn mẫu, cung cấp kiến thức nền tảng vững chắc về các kỹ thuật tạo hình tấm trong công nghiệp.