CHÖÔNG 6
Phuïc hoài taøi nguyeân thieân nhieân
TS. Leâ Quoác Tuaán Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. Hoà Chí Minh
GiôGiôùùii thiethieääuu
ù trtrììnhnh sinhsinh hohoï ømm giagiaû
ûmm naêng û naêng
khoâng chchææ lalaø ønn cocoù ïii, , dadaà
ïcc khoâng ø cocoø ù oâoâ nhieãmnhieãm mamaø øii nguyeân nguyeân ((kimkim loaloaï ø dadaà ù khakhaû àuu……)) nguoà ø nhnhööõngõng nguo àuu ññeeà àuu lalaø øii ànn tataø
ïcc hohoà
(cid:153)(cid:153) CaCaù ùcc quaquaù ëcc xxöûöû lylyù hoahoaë àii tataø ïcc hohoà phuphuï (cid:153)(cid:153) Kim Kim loaloaï ïii vavaø khoâng phuphuï nguyeân khoâng nguyeân (cid:153)(cid:153) Vi Vi sinhsinh vavaä å phuphuï àii ïcc hohoà
àngng, uranium
ïcc àii ñöñöôôï ïngng ññeeå ïcc ssöûöû duduï øngng ätt cocoù å phuphuï ù thetheå ïcc hohoà ánn àii ññeeá
ätt ññaõaõ ñöñöôôï ø vavaø , uranium vavaø ïngng vi vi sinhsinh vavaä û àuu momoû ññooà (cid:153)(cid:153) SSöûöû duduï 50% dadaà 50%
KhaiKhai thathaùùcc dadaààuu
(cid:153)(cid:153) DaDaà nhau ùcc nhau
àuu dadaï ïngng khakhaù átt øngng ññaaá
(cid:153)(cid:153) DaDaà àuu thoâ trong cacaù trong àuu thoâ
phaân huhuû ätt ññooä ä vavaø ûyy kkîî ùpp ø aaù
khkhíí cacaù suasuaá (cid:153)(cid:153) ThaThaø
ïii ôôû ànn tataï å chchöùöùaa ddööôôù ïcc hhììnhnh thathaø äuu sinhsinh hohoï trong thôthôø û yeyeá ïchch thathaú û nhienhieà ùii loloø ønhnh ttöøöø ssöïöï phaân ùii nhienhieä ïcc ddööôôù øii øii giangian dadaø ûaa dadaà áuu cucuû úngng, , nhanhaù àuu lalaø ùnhnh, , vovoø ùcc ø cacaù øngng, ,
thoâ totoà ùcc bebeå thoâ ñöñöôôï ätt lielieä ùcc vavaä átt caocao trong trong trong ànn chuchuû ønhnh phaphaà hydrocarbon mamaï hydrocarbon øngng thômthôm…… vovoø
Hoãn hôïp nöôùc vaø daàu ñöôïc bôm leân maët ñaát
Taàng seùt
å
o l
ï
Taàng caùt
Á
c u ñ g n O
à
Taàng seùt
ù
u a d c a h t
Taàng ñaù voâi
i a h K
Cracking daàu moû
Thu Thu hohoààii dadaààuu taêng
taêng ccööôôøøngng
àuu ôôû û nhnhööõngõng giegieá ángng dadaà ïcc àuu ññaõaõ ñöñöôôï
ëcc hôihôi nnööôôù ùcc
ømm giagiaû ïtt chachaá ä nhônhôù
átt bebeà ùtt cucuû àii ñöñöôôï ëtt hoahoaë à mamaë àuu ûaa dadaà ïcc tataù ùchch nnööôôù ùcc hoahoaë ùcc ëcc cacaù
(cid:153)(cid:153) Thu Thu hohoà àii dadaà ùcc khai thathaù khai ùcc hoahoaï øngng cacaù ûmm ññooä å lalaø ïcc thuthu hohoà àuu ñöñöôôï ëtt à mamaë átt bebeà ïtt chachaá (cid:153)(cid:153) DuDuø ññeeå (cid:153)(cid:153) DaDaà hoahoaï
PhuPhuïïcc hohoààii dadaààuu taêng
taêng ccööôôøøngng
PhuPhuïïcc hohoààii dadaààuu taêng
taêng ccööôôøøngng
Thu Thu hohoààii dadaààuu babaèèngng hôihôi nnööôôùùcc
Thu Thu hohoààii dadaààuu taêng
taêng ccööôôøøngng babaèèngng vi vi sinhsinh vavaäätt
quan ññeeá trong giegieá
ánn vievieä ángng dadaà
äcc boboå àuu ññeeå
ùcc sung cacaù å sung taêng ømm taêng å lalaø
polymer sinhsinh hohoï
ïcc cocoù äcc boboå
ù thetheå å sasaû sung cacaù å sung
ûnn xuaxuaá átt ngay ùcc vi vi sinhsinh vavaä
ngay trong trong øoo ätt vavaø
èngng vievieä àuu..
ätt cucuû
ángng dadaà
ø àuu lalaø
änn khakhaé ùii ssöïöï phaphaù
àuu kiekieä áii vôvôù
nghieä écc nghie ùtt trietrieå
ånn cucuû
ûaa giegieá ûaa VSVVSV
cacaû
(cid:153)(cid:153) GiaGiaù
äcc ssöûöû duduï
ïngng phphööôngông phaphaù
ùpp nanaø
cuõng øyy cuõng
ûnn trôtrôû ù cacaû ønn khakhaù
cocoø
(cid:153)(cid:153) PhPhööôngông phaphaù øyy lieânlieân quan ùpp nanaø øoo trong ïcc vavaø polymer sinhsinh hohoï polymer ùcc ûaa nnööôôù ùtt cucuû ä nhônhôù ññooä (cid:153)(cid:153) CaCaù ùcc polymer àuu babaè ángng dadaà giegieá ángng dadaà trong giegieá trong (cid:153)(cid:153) TuyTuy nhieân nhieân, , ññieieà ùnn ññooá û lôlôù û chocho vievieä ù ññaaé étt
Thu Thu hohoààii kimkim loaloaïïii babaèèngng cacaùùcc PP PP sinhsinh hohoïïcc
ùcc vavaä ätt lielieä äuu sinhsinh hohoï
ïngng cacaù ùchch kimkim loaloaï ïii ññaõaõ ñöñöôôï ïcc ññeeå ïcc öùöùngng duduï å thuthu ïngng
(cid:153)(cid:153) VieVieä äcc ssöûöû duduï hohoà ëcc tataù àii hoahoaë àuu nhienhieà (cid:153)(cid:153) MoMoä ätt sosoá ïii tan kimkim loaloaï
á VSV VSV cocoù ïpp chachaá ttöøöø cacaù ùcc hôhôï
øaa tan naêng hohoø û naêng ù khakhaû sulphide)) tan (sulphide khoâng tan ( átt khoâng ønn ñöñöôôï øyy cocoø ïii lalaø ïcc gogoï ø loloï ïcc sinhsinh
(cid:153)(cid:153) PhPhööôngông phaphaù ùpp nanaø ïii ïcc kimkim loaloaï hohoï
Thu Thu hohoààii kimkim loaloaïïii ttöøöø chachaáátt thathaûûii khaikhai thathaùùcc quaquaëëngng
(cid:153)(cid:153) CaCaù nghieân ccöùöùuu veveà
khuaå à vi vi khua 1930) ññaaë
(1920 –– 1930) ïii babaè ånn oxioxi hohoù ànn tataû ëtt neneà èngng PP PP sinhsinh hohoï ø étt vavaø ùaa sasaé ûngng chocho ïcc..
øaa tan àii kimkim loaloaï tan cacaù ùcc hôhôï
ferrooxidans, T.
ïpp chachaá û yeyeá ø côcô checheá tan lalaø á chuchuû ïii átt chchöùöùaa kimkim loaloaï ù trtrììnhnh ûaa quaquaù áuu cucuû
ø:: ánn lalaø átt ññeeá ïcc biebieá thiooxidans , T. thiooxidans
ferrooxidans Leptospirillum ferrooxidans
ùcc nghieân sulphur (1920 sulphur äcc thuthu hohoà vievieä (cid:153)(cid:153) VieVieä äcc hohoø khoâng tan khoâng øyy nanaø (cid:153)(cid:153) CaCaù øngng ñöñöôôï øii VSV VSV ththööôôø ùcc loaloaø (cid:153)(cid:153) Thiobacillus Thiobacillus ferrooxidans (cid:153)(cid:153) Leptospirillum
ä
û
ë
t a v h n i s i v i ô b g n a u q n a t
ø
a o H
H2SO4
T. ferrooxidans
FeS
S
T. ferrooxidans
Tan
CuSO4
O2
FeSO4
T. ferrooxidans L. ferrooxidans
H2O
CuFeS2
Fe2(SO4)3
Khoâng tan
Caùc phaûn öùng lieân quan ñeán söï hoøa tan ñoàng töø caùc quaëng coù chöùa saét
coâng trtrììnhnh CaCaùùcc coâng thuthu hohoààii kimkim loaloaïïii
chung NhaNhaäänn ññònhònh chung
ätt ñöñöôôï
ïcc sasaû
ûnn xuaxuaá
átt ññeeå
å ssöûöû duduï
ïngng trong
trong thuthu
(cid:153)(cid:153) Vi Vi sinhsinh vavaä àuu àii dadaà
hohoà
taêng ccööôôø å taêng
ïngng ññeeå
ù thetheå
å ñöñöôôï èngng cacaù
ïcc ssöûöû duduï ùchch taêng
øngng ngay taêng sinhsinh VSV VSV ngay
(cid:153)(cid:153) VSV VSV cuõng cuõng cocoù àii dadaà thuthu hohoà trong giegieá trong
ángng dadaà
àuu babaè àuu..
ùcc û cacaù
å hohoø
á kimkim loaloaï
ïii ttöøöø momoû
(cid:153)(cid:153) VSV VSV cocoù ømm llööôôï hahaø
ù thetheå ïngng quaquaë
ätt sosoá øaa momoä ápp ëngng thathaá
øyy nay
ù trtrììnhnh hohoø àngng vavaø
tan sinhsinh hohoï øyy cacaø
ïcc ssöûöû ïcc ñöñöôôï trong taêng trong
øngng taêng
(cid:153)(cid:153) NgaNgaø duduï tataù
nay quaquaù ùii ññooà áii vôvôù uranium vavaø átt uranium
øaa tan ø ngangaø øngng
ø vavaø
ïngng ññooá ùchch chiechieá
TaTaøøii nguyeân
nguyeân rröøöøngng
TaTaààmm quanquan trotroïïngng cucuûûaa tataøøii nguyeân
nguyeân rröøöøngng
(cid:132) Taøi nguyeân taùi taïo ñöôïc (cid:132) Caân baèng sinh thaùi vaø duy trì caân baèng sinh thaùi (cid:132) Heä thoáng sinh thaùi hoaøn chænh (cid:132) Phaùt trieån kinh teá ôû nhieàu quoác gia (cid:132) Naâng cao chaát löôïng moâi tröôøng vaø giaûm thieåu oâ
nhieãm
(cid:132) Baûo quaûn ñaát (cid:132) Choáng xoùi moøn vaø kieåm soaùt luõ luït (cid:132) Loâi keùo caùc côn möa (cid:132) Cung caáp nguyeân lieäu thoâ vaø thöùc aên
HieHieäänn tratraïïngng phaphaùù rröøöøngng
KHẮC PHỤC HẬU QUẢ
Hoạt động trồng rừng tại Việt Nam
TATAØ
I NGUYEÂN NÖÖÔÔÙ ØI NGUYEÂN N
ÙCC
(cid:153)Nöôùc laø moät thaønh phaàn raát quan troïng vaø khoâng theå thieáu ñöôïc trong heä sinh thaùi moâi tröôøng ñeå duy trì söï soáng, söï trao ñoåi chaát, caân baèng sinh thaùi treân toaøn caàu.
(cid:153)Nhöng chính baûn thaân noù cuõng laø moät daïng moâi tröôøng ñaày ñuû, noù coù hai phaàn chính laø nöôùc vaø caùc chaát hoøa tan trong noù.
(cid:153)Moâi tröôøng nöôùc bao goàm caùc daïng nöôùc ngoït, nöôùc maën, nöôùc ao hoà, soâng ngoøi, nöôùc ñoùng baêng, tuyeát, hôi nöôùc, nöôùc ngaàm.
Thöïc vaät Thöïc vaät
Ñoäng vaät Ñoäng vaät
Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi
Noâng Noâng nghieäp nghieäp
Coâng Coâng nghieäp nghieäp
Con ngöôøi vaø hoaït Con ngöôøi vaø hoaït ñoäng ñoäng
Khí quyeån Khí quyeån
Nöôùc caáp Nöôùc caáp
Aùnh saùng Aùnh saùng
Khoâng khí Khoâng khí Khoâng khí
Chaát höõu cô vaø voâ Chaát höõu cô vaø voâ Chaát höõu cô vaø voâ cô hoøa tan cô hoøa tan cô hoøa tan
Chaát raén Chaát raén Chaát raén lô löõng lô löõng lô löõng
Naêng löôïng Naêng löôïng Naêng löôïng
Vi sinh vaät Vi sinh vaät Vi sinh vaät
NÖÔÙC NÖÔÙC NÖÔÙC
Aùnh saùng Aùnh saùng Aùnh saùng
Thöïc vaät Thöïc vaät Thöïc vaät thuûy sinh thuûy sinh thuûy sinh
Ñoäng vaät Ñoäng vaät Ñoäng vaät thuûy sinh thuûy sinh thuûy sinh
Nöôùc hoà Nöôùc hoà
Nöôùc Nöôùc bieån bieån
Nöôùc Nöôùc ñoùng baêng ñoùng baêng
Nöôùc Nöôùc soâng, suoái soâng, suoái
Nöôùc Nöôùc trong ñaát trong ñaát
Nöôùc Nöôùc ngaàm ngaàm
Nöôùc trong cô Nöôùc trong cô theå sinh vaät theå sinh vaät
Nöôùc Nöôùc mao quaûn mao quaûn
Nöôùc thoå Nöôùc thoå nhöôõng nhöôõng
KHOÁI LÖÔÏNG VAØ THÔØI GIAN LÖU TRÖÕ CUÛA CAÙC DAÏNG NÖÔÙC TRONG CHU TRÌNH THUÛY HOÙA
KHOÁI LÖÔÏNG (KM3)
DAÏNG NÖÔÙC
Nöôùc ñaïi döông
1.370.223.000.000
Boác hôi töø ñaïi döông
430.000
Möa treân ñaïi döông
390.000
Möa treân ñaát lieàn
110.000
Boác hôi töø ñaát lieàn
70.000
Chaûy traøn töø ñaát lieàn
40.000
Soâng hoà
281.200
Baêng tuyeát
24.000.000
Nöôùc ngaàm
60.000.000
THÔØI GIAN LÖU TRÖÕ
ÑÒA ÑIEÅM
øyy 9 9 ngangaø
ånn KhKhíí quye quyeå
ànn 2 2 tuatuaà
ùcc dodoø
øngng soâng
soâng ((vôvôù
ùii totoá
ä ácc ññooä
2 2 tuatuaà
ànn ññeeá
ánn 1 1 naêmnaêm
CaCaù 1m/s) 1m/s) ÑÑaaá átt aaå
åmm
10 10 naêmnaêm
CaCaù
ùcc hohoà
ùnn à lôlôù
1010--100
100 naêmnaêm
noâng ((vôvôù
ùii totoá
ä ácc ññooä
120 naêmnaêm 120
ûaa cacaù
ïii ùcc ññaaï
änn cucuû
300 naêmnaêm 300
àmm noâng ùcc ngangaà NNööôôù øy)y) 10m/ngaø 11--10m/nga àngng phapha trotroä TaTaà ddööôngông ÑÑaaï
ïii ddööôngông thetheá
ùii á thôthôù
≈≈10.000
10.000 naêmnaêm
NNööôôù
ùcc ngangaà
àmm saâusaâu
10.000 naêmnaêm 10.000
ChoChoù
ùpp baêng
baêng namnam ccöïöïcc
Ô NHIỄỄM MÔI TRƯ Ô NHI
M MÔI TRƯỜỜNG NƯ
NG NƯỚỚCC
PHPHỤỤC HC HỒỒI TI TÀÀI NGUYÊN NƯ
I NGUYÊN NƯỚỚCC
TaTaøøii nguyeân
nguyeân biebieåånn
SaSaûûnn xuaxuaáátt sinhsinh khokhoááii
Sinh khoái haøng naêm 1998-2006
g carbon/m2
